Stripreeksen komen soms opeen leuke manier tot stand.Scenarist Jean Dufaux houdt

van lekker tafelen. Op restaurantstelt hij aan bevriende tekenaarsvaak onderwerpen voor nieuwe ver-halen voor en vertelt honderduitover andere projecten waar hij opbroedt. Philippe Delaby herinnerdezo’n samenzijn als volgt: “Tijdenshet gesprek kwamen we erachter datwe gemeenschappelijke interesseshebben. Zo kwam Italië naar voorals kader voor onze samenwerking.In het Italiaanse restaurant waar weaten, stond een Romeinse wolf alsdecoratie en door ernaar te kijken,vertelde ik hem over mijn uitgespro-ken voorkeur voor peplums.” Degrote lijnen voor de saga vanMURENA raakten snel uitgestip-peld.

EEN PASSIEVOOR DE OUDHEIDDelaby en Dufaux deelden eenware passie voor het antieke Romezoals het werd voorgesteld viagedenkwaardige personages in deANNALES (jaarboeken) van PubliusCornelius Tacitus (omstreeks 110 naChristus), DE TWAALF CAESARS vanGaius Suetonius Tranquillus (rond

120 na Christus), QUO VADIS? vanHenryk Sienkiewicz (1896) ofNEROPOLIS van Hubert Monteilhet(1984). Als notoire filmfanshielden ze ook van spektakel-films uit Hollywood metBEN HUR van WilliamWyler (1959, dederde verfilmingvan de romanvan LewWallace)

I

Tekenaar:Philippe DelabyBelgië, °1961-†2014

Scenarist:Jean DufauxBelgië, °1949

Eerste album:1997

Uitgeverij:Dargaudmurena

Een klassieke tragedieMetMURENA stoften Philippe Delaby en Jean Dufaux deantieke oudheid af voor een onvergetelijke stripreeks.Betreed de zuilengangen van het keizerlijk paleis vanNero, dans mee met de courtisanes van een van decontroversieelste Romeinse heersers en hoed je voor detalloze complotten die zijn entourage decimeren.

�

en SPARTACUS van Stanley Kubrick(1960, naar de roman van HowardFast) als voornaamste voorbeelden.Voor hun eigen historisch kaderkozen ze voor de zeer vruchtbareperiode van de Romeinse keizersClaudius en Nero. Vruchtbaar in diezin dat de stripreeks het uitstalraamis voor de vele complotten, aansla-gen en andere dramatische wendin-gen om demacht te verwerven of tebehouden.

GETUIGENISSENKeizer Claudius, zijn zoon Britanni-cus, zijn tweede vrouw Agrippina ende zoon van deze laatste zoudentypevoorbeelden van geslaagderomanfiguren met heel wat psycho-logische diepgang kunnen zijn, warehet niet dat ze allen hun part heb-ben in de werkelijke geschiedenis.Hun levens, al dan niet met veel zinvoor dichterlijke vrijheid beschrevendoor schrijvers uit de Romeinse oud-heid, bieden ontzettend veel stofvoor een scenarist als Dufaux die tal-loze naslagwerken en biografieënuitpluist om er zijn verhaal mee teverrijken. Hij krijgt dan ook veel lofen erkenning voor zijn historischgrotendeels verantwoorde aanpak.Niet alleen van historici, maar ookvan bijvoorbeeld de Franse literaireorganisatie Société des Gens de Let-tres die in 2007 de grote prijs in notabene het jeugdgenre toekent aanMURENA 5: DE ZWARTE GODIN. Dezeprijs was voordien nog nooit aaneen strip toegekend.Over die keizers nog. Claudiusdenkt al aan zijn opvolging en voor-ziet om Brittanicus, zijn zoon uitzijn eerste huwelijk met Messalina,op de troon te zetten. Zijn nieuwstevrouw Agrippina zou liever haareigen zoon Nero zien regeren. Als

intrigante zonder weerga aarzelt zeniet om de jonge Brittanicus te latenvermoorden terwijl ze ook haarliefste echtgenoot het hoekje wilombrengen. Claudius zit ook nietstil. Hij wil Agrippina aan de kantschuiven om met zijn maîtresse tekunnen huwen, de bloedmooieLollia Paulina, de moeder van eenzekere Lucius Murena...

Door historische feiten te verwevenmet pure fictie doet Jean Dufaux degeschiedenis herleven met eenromaneske stempel. Maar de scena-rist zwicht niet voor de voor dehand liggende weg en kiest voor eenfictief personage, voor Murena, omhet verhaal te vertellen. Dat is nueenmaal zijn manier van werken:“Het is een constante om de

II

Reek

sTOP

50nr

.6:m

uren

a De relatie tussen de twee jeugdvrienden Lucius Murena en Neroevolueert zienderogen naar onhoudbare situaties van zodra Nero

als keizer regeert. (uit MURENA 3: EEN VOLMAAKTE MOEDER)

In 1986 verscheen bij Uitgeverij Archers het album LUCIUS 1: DE

GRIJNS VAN DE MOERAAL, getekend door de Spanjaard XavierMusquera. Nero heet vol-uit Lucius Domitius Nero.Op de achterflap van hetalbum staat "Te verschijnen:DE MAN MET HET GOUDEN

MASKER", maar zover zou hetniet komen. Jean Dufauxvond het tekenwerk onder-maats. Bovendien flopte hetalbum bij verschijning.Dufaux was toen nog langniet doorgebroken alsscenarist.

Vrouwen hebben een alles bepalende rol in MURENA. De twee meest op macht beluste, voortdurend manipulerende bedriegsters zijnAgrippina, Nero’s bloedeigen moeder, en Poppaea Sabina die ondanks haar huwelijk met een ander toch Nero’s echtgenote wordt.Beide gaan extreem ver om hun doel te bereiken: macht, macht, macht. (uit MURENA 2: ZAND EN BLOED en MURENA 6: DE ZWARTE GODIN).

geschiedenis op mijn manier tezien. Door getuigenissen. Ik schrijfdikwijls over een persnage achter ofnaast de held.” Lucius Murena magdan wel geen enkele historisch be-staan kennen, hij is toch de sleutel-figuur van de serie die aanvankelijkals de positieve versie van Nero kandoorgaan.

CYCLUS VAN DE VROUWENBedoeld als een reeks van driecyclussen van elk vier delen, begonMURENA in 1997 met de cyclus vande moeder die bestaat uit PURPER EN

GOUD, ZAND EN BLOED, EEN VOL-MAAKTE MOEDER en VOOR HEN DIE

GAAN STERVEN... waarvan het laatstedeel in 2002 verscheen. Daarin vatDufaux de jonge jaren van Nerosamen en zijn troonbestijging (opzijn zeventiende) dankzij debloederige ingrepen van zijnmoeder Agrippina. Delaby gaat ermet volle moed tegenaan en levertverzorgd gedocumenteerd en gede-tailleerd realistisch werk af. Hij zeter met grote geloofwaardigheid zijnpersonages in neer. Die decorstonen even zeer hoe het er aan hetkeizerlijke hof aan toeging als opstraat, in het dagelijks leven van deeerste eeuw na Christus.De tweede cyclus, met de overkoe-pelende titel de cyclus van de echt-genote, start in 2005 met DE ZWARTE

GODIN en gaat verder met HET BLOED

VAN DE BEESTEN, EEN LEVEN VAN VUUR

en DE WRAAK VAN DE AS. In dezecyclus komt meer en meer aan bodhoe Nero ten prooi valt aan dewaanzin. De delen 7 en 8 bestaangrotendeels uit de befaamde brandvan de nacht op 18 en 19 juli 64 diede stad Rome in as legt. Het is ookde climax van de cyclus, misschienzelfs van de hele reeks.

BRONMATERIAALOp het einde van elk album somtDufaux de geraadpleegde bronnenop. Als ze dat zelf willen, kunnen le-zers met die leestips aan de slag omhun kennis verder uit te breiden.Het gaat omhistorische schrijvers alsPetronius Arbiter, Lucius AnnaeusSeneca en de eerder vermelde Sueto-nius en Tacito, maar ook omhedendaagse specialisten als Claude

�

Reek

sTOP

50nr

.6:m

uren

a

III

Rome in al zijn grandeur, maar ook het dagelijks leven en de achterbuurten vormen het decor. Het gaat allemaal in vlammen op inde tweede cyclus. (uit MURENA 2: ZAND EN BLOED en MURENA 5: DE ZWARTE GODIN)

Aziza, Jérôme Carcopino en PierreGrimal.Op eenzelfde manier verschaft eengloassarium met voetnoten helder-heid over feiten en anekdotes overde historische figuren, gebruiken,

situaties en de toenmalige maat-schap. De reeks die op handenwordt gedragen door historici inbinnen- en buitenland genoot on-dertussen zelf de eer om aan studiesonderworpen te zijn. Eind 2009wijdde het gezaghebbende Fransehistorische magazine L’HISTOIRE eenspecial aan het Rome in de periodevan Nero aan de hand van de reeksMURENA. Er bestaat zelfs een Latijnsevertaling van MURENA onder de titelMUREX ET AURUM (2009). Het kosttede vertalers uit Frankrijk twee jaar.Volgens de Vlaamse geschiedenis-leraar Bert Gevaert staat het volfouten. Lang voor de officiële versiemaakte hij zelf een Latijnse verta-ling, maar hij kreeg het niet gepu-bliceerd bij de uitgever. Nietteminwas vooral Dufaux verguld met dit,in zijn ogen, cadeau. De uitgave wasaangevuld met een uitgebreid dos-sier over Rome en Nero.

OPVOLGINGEnkele jaren voordat de film GLADIA-TOR (2000) en de tv-serie ROME

(2005-2007) furore maakten, had-den Delaby en Dufaux het peplum-genre al vernieuwd door de eersteeeuw na Christus opnieuw leven inte blazen en terug onder de aan-dacht te brengen van striplezers.Ook ASTERIX en ALEX spelen zich indeze eeuw af. De hegemonie vandeze laatste in het realistisch registerwas voorbij, dik tegen de zin vanJacques Martin die zich het rechttoe-eigende om alleen strips overhet oude Rome te mogen maken.Nieuwkomer Delaby duldde hij nietop zijn terrein, dat ondervond de te-kenaar — die zo hard opkeek naarzijn voorbeeld Jacques Martin —persoonlijk tijdens een onderhoud.MURENA leek ook het pad te effenen

voor andere stripreeksen. Hieronderzie je er een drietal opgesomd. Wevoegen er nog graag DE SCHILDEN VAN

MARS en het nog niet in vertalingbegonnen ROMA aan toe, allebei opscenario van Gilles Chaillet, die an-dere grote klassieke Rome-specialist.Deel 9, DOORNEN, gaf in 2013 deaftrap voor de derde cyclus. Tussen-door rezen er plannen om afzonder-lijke verhalen te maken overnevenpersonages en de serie mochtgerust langer duren dan de drievoorziene cyclussen. Helaas, devroegtijdige, plotse dood vanPhilippe Delaby zorgde voor eentriestige kink in de kabel. Dufauxwildemaandenlang niet denken aanhet vervolg van MURENA. De fanskunnen ondertussen gerust zijn. Eris een waardige opvolger gevonden.De Italiaanse tekenaar TheoCaneschi neemt het stokje over.1: PURPER EN GOUD

Nr. 23 BelgenTop 100Nr. 27 De Grenzeloze Top 500 (Nr. 14 in 2012)2: ZAND EN BLOEDNr. 62 BelgenTop 100Nr. 131 De Grenzeloze Top 500 (Nr. 185 in 2012)3: EEN VOLMAAKTE MOEDER

Nr. 4 Top 20 van 2001Nr. 205 De Grenzeloze Top 500 (Nr. 377 in 2012)4: VOOR HEN DIE GAAN STERVEN...Nr. 19 BelgenTop 100Nr. 1 Top 20 van 2002Nr. 48 De Grenzeloze Top 500 (Nr. 151 in 2012)5: DE ZWARTE GODINNr. 2 Top 20 van 2006Nr. 146 De Grenzeloze Top 500 (2012)6: HET BLOED VAN DE BEESTENNr. 2 Top 20 van 2007Nr. 313 De Grenzeloze Top 500 (Nr. 175 in 2012)7: EEN LEVEN VAN VUURNr. 2 Top 20 van 2009Nr. 478 De Grenzeloze Top 500 (2012)8: DEWRAAK VAN ASNr. 2 Top 20 van 2010Nr. 321 De Grenzeloze Top 500 (2012)9: DOORNENNr. 2 Top 20 van 2013Eerste Cyclus integraalNr. 31 De Grenzeloze Top 500 (Nr. 25 in 2012)

IV

Alsje

hier

van h

oudt, lees dan ook...

�

TOPNOTERINGENDE STRIPSPECIAALZAAK

Reek

sTOP

50nr

.6:m

uren

a

DE ADELAARS VAN ROME:We komen niet verder dan de

letter A voor topreeksen. Voor-eerst is er deze grootste concurrent

vanMURENA • ALEX SENATOR: De klas-sieke reeks ALEX spande de kroon quagedocumenteerde verhalen, maar deze

spin-off is eenmodernere aanpakmet een Alex op leeftijd •APOSTATA: Van Vlaamsemakelij iser deze keizerlijke reeks over eenhistorische Romeinse heerser.

De eerste en tweede cyclusvan elk vier delen zijn in-middels gebundeld in tweeintegrales. Philippe Delabybeging een foutje op decover van de eerste inte-grale: Agrippina heeft zesvingers... Van deel 9, DOOR-NEN, verscheen in 2014 eenop duizendvijfhonderdexemplaren gelimiteerdehardcovereditie met een an-dere cover. Het bevatte een gewaagdere scène die de uitgeve-rij liever niet in het reguliere album zag. Het verhaal isaangevuld met een dossier over erotiek in het oude Rome.

Spektakel verzekerd met gladiatorengevechten, maar wel historisch verantwoord. (uit MURENA 1: PURPER EN GOUD)