TURBOSTART

EEN PASSIE VOOR ALLES WAT OP WIELEN RIJDT?DAN IS DIT JOUW MAGAZINE!

Najaar2012

RAW STRIKER Laatstejaars bouwen

replica Lotus 7

RAW STRIKER Laatstejaars bouwen

replica Lotus 7

Eerste job verslag vanop de werkvloer

TECHNIEK TANKENelektrische en hybride

voertuigen

Vernieuwde opleiding ‘Polyvalent mecanicien’

bij SYNTRA

TURBOSTART

TurboStart:jouw gids naar een toekomstop wielen!

Inhoud:

04-07GIPS4VIPSTwee duo’s (Kevin en Lorenzo, Klaus en Joppe)maken een andere diesel-motor op plantaardigeolie

08-11Gouden Autosleutel-hangerThibaut, beste leerlingautotechniek 2012, geefttekst en uitleg

12Opleiding in de kijkerVoorstelling van de vernieuwde opleiding ‘Polyvalent mecanicienvoor personenwagens enlichte bedrijfsvoertuigen’bij SYNTRA

13-16Techniek tankenElektrische en hybridevoertuigen: trainer Tomspijkert onze kennis bij

Gefascineerd door alles wat op wielen rijdt? De autosec-

tor helpt je graag een handje om je passie waar te maken.

Daarom krijg jij het gratis magazine TurboStart. Propvol

reportages over cracks in het autovak, boeiende jobs en

opleidingsmogelijkheden in de autosector, en knappe

artikels over autotechniek.

TurboStart is er voor alle jongeren in het auto-onderwijs.

Of je nu deeltijds onderwijs volgt, technisch of beroeps-

onderwijs: dit magazine toont jou welke boeiende toe-

komstmogelijkheden de autosector biedt. Je krijgt

TurboStart via je leerkracht. (Alle leerkrachten in het

auto-onderwijs konden bij het begin van het schooljaar

gratis exemplaren van TurboStart bestellen voor al hun

leerlingen).

03Najaar 2012

Colofon

17-19Pas begonnenGeoffrey en Bram blakenvan motivatie in hun eer-ste werkervaring

20-21Bedrijf in de kijker Op reportage bij Valorauto, waar auto’svakkundig worden gerecycleerd

22-24Van Hool, een naamals een klokTurboStart springt mee opde bus

25-27Raw StrikerEen replica van een Lotus 7bouwen? Jonathan en Brunogaan de uitdaging aan

TurboStart is een uitgave van EDUCAM.

EDUCAMJ. Bordetlaan 1641140 BRUSSELtel. 02 778 63 30fax 02 779 11 32info@turbostart.be

Verantwoordelijke uitgever: Luc De Moor, EDUCAMConcept en realisatie: Link Inc (www.linkinc.be)Redactie: Link IncLay-out: Anderz (info@anderz.be)Fotografie: Yel Ratajczak (yelphoto.be), Sven Van Baarle(bassophoto.be)Illustraties: Anne ManteleersInfo en reacties: info@turbostart.be

TURBOSTART

PPO, dat loopt gesmeerd!

egin van het schooljaar: brainstormen over het eindwerk. Kevin,

Lorenzo, Klaus en Joppe kwamen op de proppen met een diesel-

motor op plantaardige olie. Met hun project namen ze deel aan

GIPS4VIPS, een wedstrijd van het RTC Antwerpen waarin de beste

geïntegreerde proef van de zesde- en zevendejaars uit het TSO en BSO

wordt beloond. TurboStart dook in het voorjaar mee de garage in op

tussentijds jurybezoek.

Wie? Kevin en Lorenzo + Klaus en Joppevan het zesde jaar Auto van het SOZenit Turnhout.

Wat? Een alternatieve dieselmotor opplantaardige olie (PPO). Kevin en Lorenzo verbouwden de motor vaneen Opel Vectra, Klaus en Joppekozen voor een grote DAF-motor uiteen vrachtwagen. De twee teamsprobeerden ook een ander verwar-mingssysteem uit.

Waarom? ‘We wilden graag eens een motor inelkaar steken die op een totaal andere soort brandstof draait.’ Dekeuze voor puur plantaardige olie isniet alledaags, maar de leerlingengingen de uitdaging graag aan.

Bij het binnenkomen viel de enormemotor meteen op. Ernaast een kleinerexemplaar. Je zag de jury denken:‘Hoe gaan we die voor de finale moetentransporteren?’

Kevin liet zich niet uit het lood slaanen nam meteen het woord. Hij weetduidelijk van aanpakken. ‘We wildeneen goedkoper alternatief voor debenzinemotor. Fossiele brandstoffenzijn uitputbaar en worden alsmaarduurder. We stelden onszelf ook devraag: wat als er morgen oorlog uit-breekt en alle brandstof in beslagwordt genomen, waarmee kunnenwe onze motoren dan doen draaien?De keuze voor een dieselmotor oppuur plantaardige olie (PPO) wassnel gemaakt. We wilden een omgebouwde motor maken op bio-

Klaus

Twee turboteams

Het allereerste jurybezoek

GIPS4VIPS

B

05Najaar 2012

brandstof die iedereen in principezelf in zijn eigen garage zou kunnenbouwen.’

De jury wilde weten waarom de jongens precies voor een dieselmotor

kozen.‘Dat soort motor werkt op com-pressie, je hebt dus geen ontstekingnodig. Dat is wel het geval bij een ben-zinemotor. Het is ook heel belangrijkdat je de motor eerst verwarmt tot60°C. PPO heeft een andere viscositeit(dikte) dan diesel en begint pas effec-tief te werken wanneer de tempera-tuur hoog genoeg is.’

Zolang de olie niet op temperatuur is,moet je diesel gebruiken. Daarnaschakel je over op PPO. Elke motorheeft dus zowel een diesel- als eenPPO-tank. Nadeel: als je de motor wilstilleggen, moet je eerst overschake-len naar diesel, anders koelt de PPOaf en stolt ze.

Hoe warm je de PPO dan op? Dat kanop verschillende manieren. Klaus enJoppe gebruikten de weerstand uiteen oude wasmachine. Die weerstandheeft een vermogen van 1950 Watt,waardoor de motor zo’n 40 minutentijd nodig heeft om op te warmen. ‘Wewillen daarom ook nog een generatorbouwen om voldoende stroom op tewekken.’

Kevin en Lorenzo kozen voor het fijnere werk: ze bouwden de motorvan een Opel Vectra om en gebruiktende radiateur om de PPO op te

warmen. Ze werken met het principevan een warmtewisselaar: de warmtevan de koelvloeistof wordt afgegevenaan de tank. Via een spiraal in de PPO warmt de olie op en kan de motor op PPO beginnen te draaien. De leerlingen willen hun motor nogeen kleurcode geven: rode verf

voor het dieselgedeelte, groene verfvoor het milieuvriendelijke PPO-systeem.

PPO of puur plantaardige olie is precies wat je denkt dat het is: oliedie honderd procent natuurlijk enplantaardig is. De olie ontstaat doorpersing van oliehoudende planten opeen ‘koude’ (natuurlijke persing) of‘geraffineerde’ (door verhitting) manier. De twee teams kozen voormosterdzaadolie die gewonnen wordt

JoppeKevin

Light my fire

PPO

Alternatieve DAF-dieselmotor op plantaardige olie

‘Fossiele brandstoffenzijn uitputbaar en worden alsmaarduurder’

uit geplette mosterdzaadjes. Anderemogelijkheden zijn PPO op basis van koolzaad, zonnebloempitten ofsojabonen. Dat loopt gegarandeerdgesmeerd.Bron: www.biotanken.nl

Kunnen we dan thuis gewoon onzevoorraadkast induiken op zoek naareender welke PPO? ‘In principewerkt dit soort omgebouwde motormet allerlei soorten PPO. Je moetwel opletten dat de olie chemisch ongewijzigd is en bij het motortype

past.’ Kunnen we de motor ook vul-len met frituurvet? ‘Zeker niet, wantfrituurvet en andere vetten stollen.Daar kan je dus niets mee doen.’

Voor hun alternatieve motor dedende jongens behoorlijk wat opzoek-werk. Zo kwamen ze uit bij een leve-rancier uit Polen die koolzaad kweektvoor de productie van koolzaadolie.De jury wilde weten hoeveel opper-vlakte aan planten je nodig hebt om

één liter PPO te produceren. En of datdan nog wel milieuvriendelijk is. Duidelijk een vraag om verder overna te denken. Op het gebied van ma-teriaal zit het kostenplaatje wel goed:de jongens gebruikten zo’n 200 euroaan metaal en bestelde materialen.Soms waren bepaalde stukken veelte duur en moesten ze op zoek gaannaar een alternatief, zoals afsluitersin plaats van een wisselventiel. Als jeweet dat een ombouwset voor demotor 2000 euro kost, valt de kostprijsvan de PPO-motor dus best mee.

… deze gasten zowat alles zelf dedenvoor hun GIP? Een tank in elkaar lassen, naar het Autosalon gaan voorinformatie of leveranciers contacte-ren, ze deden het allemaal. Ze besteedden zo’n tien uur per weekaan hun GIP. Daarbij maakten ze gebruik van een goede planning alsleidraad. Ze hielden ook een logboekbij om hun taken, hun werkwijze enbepaalde problemen in te noteren.

‘We deden zowat alles zelf’

Weettegijwelwatdakost?

Wist je dat…

06

Omgebouwde OPEL Vectra-motor op plantaardige olie

07Najaar 2012

Eerst willen de jongens hun GIP afwerken, daarna gaan ze naar hunstageplaats. De toekomstige autome-caniciens hebben elk een eigen(motor)voorkeur. Ze weten nog nietalle vier helemaal wat ze willen,maar een zevende jaar staat sowiesoop de planning. Kevin houdt van precisiewerk en isdol op de fijnere techniek van race-wagens. Klaus heeft dan weer meerpassie voor het grotere geweld, hijzou het liefst in een vrachtwagenga-rage aan de slag gaan. Lorenzo loopthelemaal warm voor ‘muscle cars’ enzou graag voor een tuningbedrijf

werken of voor een Duitse merkver-deler. Joppe wil zelf ooit een cross-auto maken, maar heeft voorlopiggenoeg aan zijn stage bij een garagevoor bussen en tractors.

De jury gaf nog een aantal tips aanKevin, Lorenzo, Klaus en Joppe:• Breng het technische dossier en

de kostprijsberekening goed inorde

• Maak een overzichtelijk GIP-boekje en een PowerPointpresen-tatie voor de voorstelling in juni

Een goede planning is onmisbaar.Kevin, Lorenzo, Klaus en Joppe stippelden hun GIP nauwgezet uit enprobeerden zich zo goed mogelijkaan hun schema te houden. Watmoest er wanneer klaar zijn? Volgeven mee.

Toekomstplannen

Tips van de jury

Plantrekkers

DATUM ACTIVITEIT

12 december opzoekwerk technische gegevens klaarontwerp elektrische schema’s klaaraanvraag voor de benodigde onderdelen klaar

13 februari opstelling op steun geplaatstkostenraming hoofdonderdelen

30 april opstelling volledig functioneelGIP-boekwerk in drie exemplaren ingebonden

22 juni individuele presentatie voor jury GIP

Planning GIP gedurende het schooljaar

TURBOSTART

‘Bij FEDERAUTO willen we mee zor-gen voor een vlottere doorstromingtussen school en arbeidsmarkt. Vandaar bijvoorbeeld deze wedstrijd.We willen technische studies absoluutpositief in de kijker zetten. Techni-sche studies zijn echt niet minder-waardig’, aldus Jos Vermeiren,algemeen secretaris van FEDER-AUTO Vlaanderen. ‘Wagens worden

overigens alsmaar complexer. Jon-geren die nu afstuderen, zijn opgeleidom te werken aan die rijdende com-puters. Men vergeet al te vaak dattechnisch onderwijs bijna zeker leidttot een job.’

De wedstrijd is ondertussen eenvaste waarde geworden in de agendavan scholen en opleidingscentra.Vorig schooljaar namen 29 Vlaamsescholen deel. Elke school werd ver-tegenwoordigd door twee leerlingenuit TSO Autotechnieken of leerjon-gens en -meisjes van het laatste jaarGaragehouder-hersteller (SYNTRA).58 leerlingen schreven zich dus in,een record.

Merkpartner dit jaar was BMW. Erwerd een partnership aangegaan met

BMW Belux, waarbij de lokale BMW-dealers fungeerden als meter/peter van een technische school of SYNTRA-campus. Elke deelnemendeschool kreeg coaching van een lokaledealer van het merk. Op die manierwordt kruisbestuiving tussen het onderwijs en het bedrijfsleven in dehand gewerkt. Een mooie gelegen-heid ook om aanstormend talent teontdekken (zie p. 17).

‘We willen zo de band tussen schoolen dealer aanhalen. Het verlaagt dedrempel voor de jongeren om eenseen kijkje te nemen in een atelier ofgarage’, zegt Jos Vermeiren. ‘Wegaan hier trouwens nog meer werkvan maken in de toekomst. Voor 2013gaan we scheep met Land Rover.’

‘Praktijk is alles’n mei 2012 vond in het trainingscenter van EDUCAM in Lokeren voor de 43ste keer de ‘Gouden

Autosleutelhanger’ plaats, een initiatief van FEDERAUTO in samenwerking met EDUCAM. Leerlingen

autotechniek en automechanica streden er om de titel ‘Beste leerling autotechniek’. Bedoeling is hen

te motiveren en warm te maken voor autotechniek.

Gouden Autosleutelhanger Thibaut Exelmans beste leerling autotechniek 2012

I

09Najaar 2012

In de eerste ronde moesten de verschillende schoolteams een aantal praktische proeven afleggen.Daarna volgde voor elke deelnemer afzonderlijk een theoretische test.Hierbij stond vooral de moderne autotechnologie centraal. De proe-ven, uitgewerkt door EDUCAM, waren

opgedeeld in ver-schillende catego-rieën zoals elektro,klimaatregeling,

s c h e m a l e z e n ,banden en geo-

metrie.

Na dit eerste deel van de wedstrijdselecteerde een professionele juryvier leerlingen voor de finale. Dezevier finalisten namen het tegen elkaar op in een ultieme praktischeproef. Ze kregen de opdracht om gedurende 45 minuten een defect opte sporen en te herstellen in eenBMW 3-reeks. Niet evident als 150man zit te kijken…

Als laureaat kwam THIBAUTEXELMANS van SYNTRA Turn-hout uit de bus.

BWM heeft inmiddels een scholings-voertuig ter beschikking gesteld vanSYNTRA Turnhout. Dit oefenmodelwordt gebruikt door de leertijd -jongeren Garagehouder-hersteller

tijdens hun praktijklessen.

De editie 2013 vindt plaats op 18april. Een 35-tal Vlaamse scholen enopleidingscentra zullen de uitdagingaangaan. Voor deze editie is LandRover de partner. En net als de vorigejaren zal de partner de hoofdprijs leveren: een nieuwe Land Rover diegebruikt zal worden in de (praktijk)lessen.

Editie 2013 met Land Rover

De autosector biedt tal van kansenvoor jonge afgestudeerden. De sectoris steeds op zoek naar gemotiveerdeen geschoolde medewerkers. FEDERAUTO wil mee zorgen voor eenvlotte doorstroming tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt.www.federauto.be

De leertijd van SYNTRA Vlaanderenmikt op arbeidsrijpe jongeren enbiedt hen de kans een diploma secundair onderwijs te halen, los vande ‘klassieke’ schoolbanken. Jonge-ren leren het vak op de werkvloer(gedurende vier dagen bij een onder-nemer-opleider) gecombineerd metéén dag les volgen op een SYNTRA-campus (zie ook p. 12).

FEDERAUTO

Leertijd SYNTRA Vlaanderen

TURBOSTART

Winnaar Thibaut is 20 jaar en woontin Herselt. Na zijn studie Elektro-technieken aan de Vrije Sint-Lam-bertusscholen in Westerlo volgde hijmet succes de leertijd ‘Opleiding automecanicien’ bij SYNTRA Turnhout.

TurboStart treft Thibaut ergens op degrens tussen Frankrijk en Spanje. ‘Ja,hallo, Ik ben op reis door Europa, ikben op weg naar Barcelona. Maargeen probleem, ik beantwoord jullievragen wel via Facebook.’ Dat Face-book toch.

Thibaut Exelmans ongecensureerd.

Wat doe je nu?Momenteel heb ik thuis alles aan dekant geschoven en ben ik een reisdoor Europa begonnen, gefinanci-eerd met tijdelijke jobs onderweg. Opdit moment (nvdr: half oktober) zit iktussen twee jobs in even te genietennabij Barcelona. Als bijverdienstewerkte ik afgelopen zomer aan auto'svan vrienden en familie, voorname-lijk onderhoud uitvoeren en versletendelen vervangen.

Hoe zie je je toekomst?Ik probeer niet te veel te plannenmaar in ieder geval wil ik zoveel mo-gelijk van de wereld zien de komendejaren. Nadien overweeg ik opnieuw inde garagesector aan de slag te gaan.

Wat is je ambitie?Mijn ambitie? Goh, voornamelijk ge-lukkig zijn en van het leven genieten!

Ik ben niet iemand die veel voldoe-ning haalt uit carrière maken of dehoogst mogelijke jobpositie proberente bereiken. Ik ga zoveel mogelijkjobs uitproberen en zo ontdekken watmij het beste ligt en wat ik echt wil inhet leven.

Hoe was de overgang van schoolnaar werk?Een hele aanpassing. School was eenheel losse en niet zo erg serieuzeomgeving terwijl er op de werkvloerheel veel verantwoordelijkheid komtbij kijken. Je bent immers aan ie-mands aankoop van duizenden euro’saan het klussen. Ook het gereed-schap waarmee je bezig bent, is eenhele investering voor je baas. Verderwordt er van je verwacht dat je zelfwat initiatief neemt qua opruimen enafval wegbrengen enz. Dit was opschool dan weer helemaal niet hetgeval.

Portret Thibaut Exelmans

11Najaar 2012

‘Door zelf problemen op te lossen, leer je hetmeeste bij’

Waarom SYNTRA?Voor ik bij SYNTRA begon, heb ik ergveel rondgezocht naar de mogelijkhe-den om een opleiding Autotechniekente volgen. Uiteindelijk bleken er nietzo veel opties te zijn. Als ik me noggoed herinner, kwam het neer op vol-gende mogelijkheden: een opleidingin avondonderwijs enkele avonden perweek, een basisopleiding via de VDAB,opnieuw in het 5de middelbaar star-ten maar dan in de richting Autotech-nieken of wat mij de beste optie leek,SYNTRA. De leertijd opleiding bij SYN-TRA combineert leren en werken,waardoor je nog het sociale contacthebt van op school en tegelijkertijdook iets bijverdient. De basis van hetvak leerden we op school en het echtepraktijkgevoel kregen we op het werk.

Wat trekt je aan in auto’s of deautowereld?Vooral de vrijheid. Je kan je overalbegeven zonder ook maar de minstemoeite te moeten doen. Ook de tech-niek fascineert me enorm. Het geeftveel voldoening wanneer je een pro-bleem van een klant volledig zelf-standig kan oplossen. Meteen dehoofdreden waarom het zo'n interes-sante job is.

Waarom heb je meegedaan aande ‘Gouden Autosleutelhanger’?Onze leerkrachten vertelden ons overde wedstrijd. Dat er twee kandidatenper campus konden meedingen. Ikhad aan het begin van de opleiding

voor mezelf al uitgemaakt dat ik allekansen zou grijpen om zoveel moge-lijk ervaring in het vak op te doen, dushad ik snel beslist om mee te doenaan de wedstrijd. Puur voor de erva-ring dus en om misschien wat bij teleren.

Hoe komt het dat je gewonnen heb?Goh, da's een moeilijke vraag na-

tuurlijk. Het was volledig onverwachtvoor mij dat ik in de finale belanddeen dan uiteindelijk nog won ook. Ikdenk dat het vooral kwam doordat ikgewoon meedeed voor de ervaring enniet constant zat te denken aan win-nen of de anderen voor willen zijn. Ikheb de hele wedstrijd op mijn gemakalle vragen beantwoord en altijd ge-woon logisch proberen redeneren.Vooral kalm blijven en niet panikerenals er iets niet meezit, is de sleuteltot succes volgens mij.

Wat vond je van de praktischeproeven?De praktische proeven waren heelgoed en realistisch opgebouwd, vond

ik. Omdat ze op gloednieuwe auto'swaren toegepast, waren ze leuk eninteressant om op te lossen. Al hetmateriaal was beschikbaar zoals ineen echte garage.

Wat vond je van de theoretischetest?De theorievragen waren best welmoeilijk. Vaak ging het over leerstofdie wij (nog) niet behandeld haddenop school. Ik had het gevoel dat zemeer toepasselijk waren voor de vol-tijdse TSO-leerlingen. Maar na watlogisch denken is het al bij al tochgoedgekomen. Ze waren goed opge-steld en er zat voldoende variatie in.Een gedeelte moest beantwoord wor-den op de computer en een deel oppapier, en dit in verschillende loka-len.

Wat moest je precies doen in definale?We kregen een probleem voorgesteldzoals je het op de werkvloer zou kun-nen tegenkomen. De uitleg die wekregen over het probleem, was dievan een imaginaire klant. Concreetging het om het volgende. De klantwou muziek vanop zijn iPhone afspelen via de luidsprekers van zijnnieuwe BMW. Het multimediasys-teem van de wagen herkende wel deiPhone en de titel van het geselec-teerde nummer, maar er kwam geengeluid door. Wij moesten dus zoekenwelke storing aan de basis lag vandat probleem. Uiteindelijk bleek hetde AUX-verbinding tussen de iPhoneen het dockingstation in de midden-console te zijn die geen contact meermaakte. Hierdoor konden de data welgetransfereerd worden maar het ge-luid dus niet.

Lees het volledige interview op onzewebsite: www.turbostart.be

Opleiding

KIJKERin de

TURBOSTART

Steve Jobs had uiteraard recht vanspreken. Mac, iPhone, iPod, iPad… Hijen zijn mensen konden er wel watvan. Dat succes is er natuurlijk nietzomaar gekomen. Het was het resul-taat van lef, creativiteit, talent, inzet,doorzettingsvermogen… Levenslangleren, zo je wil. Ai, het woord is ge-vallen, leren. Niet weglopen. Blijf nogeven bij de les want TurboStart steltje een nieuwe opleiding voor die misschien bij jou past.

SYNTRA Vlaanderen heeft samenmet de autosector een vernieuwdeleertijdopleiding ‘Polyvalent meca-nicien voor personenwagens enlichte bedrijfsvoertuigen’ uitge-werkt. Leertijd betekent dat je vierdagen werkt in een bedrijf en één dagles volgt op een SYNTRA-campus.Een systeem van werken en leren,praktijkgericht dus.

Vernieuwing drong zich op. De tech-nologie staat niet stil. Voortdurendkomen nieuwe ontwikkelingen in deauto-industrie bovendrijven. Lesge-vers moeten dus mee met hun tijd. Inhet takenpakket gaat dan ook veelaandacht naar elektrotechniek enelektronica.

De opleiding duurt drie jaar. Ze biedteen algemene vorming. Ook socialeen functionele vaardigheden komenaan bod. Een greep: computervaar-digheden, omgaan met stress, klant-gericht denken, nauwkeurig werken,in team leren functioneren, verant-woordelijkheid opnemen…

Op het einde van het tweede en derdejaar zijn er sectorale proeven. Wie dieproeven met succes aflegt, kan eensectoraal certificaat behalen voortwee beroepen: Onderhoudsmecani-cien en Polyvalent mecanicien voorpersonenwagens en lichte bedrijfs-voertuigen. Euh, sectoraal certifi-caat? Dat houdt in dat je bepaaldecompetenties hebt verworven. Dat jeklaar bent om aan de slag te gaan.Een belangrijke troef in je zoektochtnaar een baan bovenop je SYNTRA-getuigschrift.

Goed te weten is dat een leertraject-begeleider je helpt met alles. Hij/zijregelt de praktische afspraken zoalsje vergoeding en werkuren.

Na deze opleiding mag je dankzij dealgemene vorming verder studeren.Meer info: www.leertijd.be

De Polyvalent mecanicien voor personenwagens en lichte bedrijfs-voertuigen is een beetje een alles-kunner. Hij richt zich voornamelijkop de diagnose van storingen en de herstelling of vervanging van mechanische, hydraulische enelektrische systemen. Hij is ookverantwoordelijk voor de airco-systemen. Hij bouwt allerlei toebehoren in.

Stay hungryour work is going to fill a large part of your life, and the only way

to be truly satisfied is to do what you believe is great work. And the

only way to do great work is to love what you do. If you haven't found

it yet, keep looking and don't settle. As with all matters of the heart,

you'll know when you find it.

Steve Jobs (2005)

Y

Vernieuwde opleiding Polyvalent mecanicien voor personenwagensen lichte bedrijfsvoertuigen

Praktijkgericht

Klaar Taken

Bekijk het filmpje met Thibaut (zie ook p. 10) viahttp://www.leertijd.be/media/polyvalent-mecanicien-van-personenwagens-en-lichte-bedrijfsvoertuigen

13Najaar 2012

Wist je dat…

… het oudste elektrische voertuig dateert van

1881? En het oudste benzinevoertuig pas vijf jaar

later gepresenteerd werd door Karl Benz?

… ook het eerste voertuig dat meer dan 100 km/u

haalde elektrisch was? En dat die ‘Jamais

Contente’ gebouwd werd door een Belg?

… één van de eerste hybride voertuigen ook al

gebouwd werd door een Belg? En dat het ging om

een parallel hybride waarbij zowel benzinemotor

als elektromotor gelijktijdig de wielen konden

aandrijven?

… de Lohner-Porsche in 1900 het eerste voertuig

was met elektrische vierwielaandrijving? En dat

men omwille van het grote gewicht van de batte-

rijen in 1902 op het idee kwam om een benzine-

motor op het chassis te monteren? Aangezien die

benzinemotor een generator aandreef die de

batterijen moest opladen, kunnen we spreken van

het oudste serie hybride voertuig.

Conclusie: elektrische en hybride voertuigen

hadden meer dan een eeuw geleden alles om het

te maken. Maar een aantal evoluties hebben daar

een stokje voor gestoken, zoals de vooruitgang

van de verbrandingsmotor, de komst van de

startmotor en de goedkope aardolieprijzen. Exit

elektrische voertuigen dus. Pas honderd jaar

later heeft men die draad weer opgepikt.

Daardoor is er nog heel veel werk aan de winkel!

Techniek tankenuitneembaar!

Even wat technische kennis bijtanken, dat mag in TurboStart niet ontbreken.

Daarvoor gaan we te rade bij Tom, trainer bij EDUCAM. Dagelijks spijkert hij de

technische kennis bij van jongeren die de schoolbank net geruild hebben voor

de werkvloer. Vandaag zet Tom ons meteen onder hoogspanning!

Elektrische en hybride voertuigen

Ouder dan je denkt!

Techniektanken

is een voertuig dat voorzien is van één of meer-

dere elektromotoren om de wielen aan te drijven.

Een brandstofmotor komt hier niet bij te pas. Het

is dus de bedoeling dat de elektrisch opgeslagen

energie (in de batterij) omgevormd wordt naar

mechanische energie (naar de wielen).

Daar hebben we wel een probleem. De batterijen

zijn gelijkspanning en de elektromotoren zijn wis-

selspanning. Er is dus een DC/AC omvormer

nodig om gelijkspanning naar wisselspanning om

te zetten en omgekeerd.

Wanneer we gas geven, vragen we energie van de

batterij. Maar wanneer we remmen (elektromag-

netisch), produceren we elektrische energie, die

de batterijen terug oplaadt. De mechanische

remmen worden zo weinig mogelijk gebruikt om

de onderhoudskosten laag te houden.

14

Opmerkelijke cijfers

Zoek de verschillen!

In 2011 werden in België 6039 nieuwe hybride voertuigen ingeschreven en 263 elektrische.

Samen is dat ongeveer 0,15 % van ons wagenpark.

Men verwacht dat er in 2020 3 tot 10% elektrische voertuigen zullen rondrijden in Eu-

ropa. In België betekent dit ergens tussen 15.000 en 50.000 elektrische wagens.

Veel zal afhangen van de ondersteunende overheidsmaatregelen en de aanvaarding van

de nieuwe technologie door het grote publiek.

Een parallel hybride voertuig

is een voertuig met zowel een verbrandingsmotor

als één of meerdere elektromotoren. Beide soor-

ten motoren dienen om de wielen aan te drijven.

Naargelang de omstandigheden is ofwel de elek-

tromotor ingeschakeld, ofwel de verbrandings-

motor. Soms werken ze beiden. Een parallel

hybride is momenteel zowel in benzineversie be-

schikbaar (bijvoorbeeld de Honda Insight), als in

dieselversie (bijvoorbeeld de Peugeot 3008).

15Najaar 2012

is een voertuig met zowel een verbrandingsmo-

tor als een elektromotor. Het verschil met een pa-

rallel hybride is dat de verbrandingsmotor de

wielen niet aandrijft. De verbrandingsmotor is

dus nooit rechtstreeks gekoppeld aan de wielen.

Waarvoor dient hij dan wel? Om elektrische ener-

gie op te wekken die de batterijen oplaadt. Ver-

gelijk het met een mobiel pizzakraam dat een ge-

nerator heeft om elektriciteit op te wekken. Het

aandrijven zelf gebeurt door één of meerdere

elektromotoren die de energie terug uit de batte-

rij trekt.

is een voertuig dat zowel in parallelmodus als in

seriemodus kan rijden. Hier vind je net zoals bij

serie hybride minstens twee elektromotoren

terug. Deze hebben naargelang de omstandighe-

den een andere functie. Ze kunnen afwisselend

startmotor zijn, of generator, of motor om de vier

wielen aan te drijven. Dit systeem komt het

vaakst voor bij Toyota en Lexus.

Techniektanken

16

Voordelen van hybride:

+ De elektromotor ondersteunt de verbrandings -

motor waar deze het zwakst is. Dat betekent

minder verbruik en minder uitstoot. Algemeen

beter voor het milieu.

+ Er is minder slijtage van mechanische onder-

delen. Remmen bijvoorbeeld worden minder

belast omdat we meer met de elektromotor

(elektromagnetisch) gaan afremmen. Tijdens

die remfase wordt de batterij intussen bijgeladen.

+ Bij sommige hybride voertuigen kan je ook be-

perkt puur elektrisch rijden. In steden zoals

bijvoorbeeld Londen geldt de regel ‘zero

uitstoot’! Op deze voertuigen is dan ook een

laadstekker voorzien.

Nadelen van hybride:

- Deze wagens hebben veelal geen voordeel op

het vlak van verbruik tijdens snelwegritten. Ze

zijn dus vooral gunstig in stadsverkeer.

- De kostprijs van deze wagens ligt betrekkelijk

hoog.

- Als het voertuig puur elektrisch rijdt, is de

wagen nauwelijks hoorbaar, wat gevaarlijk is

voor de zwakke weggebruiker.

Voordelen van elektrische wagens:

+ De laadkosten liggen lager dan de brandstof-

prijzen. Om een idee te geven: 100 km elektrisch

rijden kost ongeveer 2 euro aan elektriciteit.

Voor een benzinevoertuig is dit al snel 10 euro.

+ Een elektrische motor beschikt over zijn

maximale koppelwaarde vanuit stilstand.

+ Een elektrisch voertuig vergt weinig onder-

houd.

Nadelen van elektrische voertuigen:

- Gemiddeld rijdt een elektrisch voertuig ongeveer

100 km. Een reis naar Spanje ligt dus voorlopig

moeilijk…

- Om een batterij volledig op te laden, heb je 6 à

8 uur nodig. Tenzij je gaat snelladen, dan wordt

dit herleid tot één uur.

- Ook de kostprijs is vrij hoog. Een Peugeot Ion

bijvoorbeeld kost in basisuitvoering 30.000

euro.

Pro’s en contra’s

Technici opgepast!

Omdat we te maken hebben met hoge spannin-

gen van 100 tot 750V, is het heel belangrijk dat

technici een aantal voorzorgen nemen. Ze

moeten goed op de hoogte zijn van de gevaren,

het juiste materiaal en een aantal beschermings-

middelen gebruiken en veilige werkmethodes

hanteren. Een opleiding is hier zeker op zijn

plaats.

Werkgevers zijn wettelijk verplicht alles in het

werk te stellen om hun werknemers te behoeden

voor risico’s op het werk.

Daarom biedt EDUCAM drie opleidingsniveaus

aan. Je moet minstens niveau 1 hebben om aan

een elektrisch of een hybride voertuig te mogen

werken. Zelfs al werk je niet aan het hogespan-

ningsgedeelte.

Het kennis- en opleidingscentrum van de

autosector en aanverwante sectoren. EDUCAM

spant zich al meer dan twintig jaar in om de

kennis en vakbekwaamheid van de (toekom-

stige) werknemers op peil te brengen en te

houden. EDUCAM biedt een breed assortiment

aan opleidingen voor lesgevers en jongeren.

En dat in verschillende moderne Training

Centers verspreid over België.

www.educam.be

EDUCAM?

NIVEAU 2 (= 2 dagen)

- Technici- Pechverhelpers

- Koetswerkherstellers

NIVEAU 1 (= 1 dag)

VEILIG WERKEN AAN ELEKTRISCH AANGEDREVEN VOERTUIGEN

Gesensibiliseerd

medewerker

Werkt niet aan HV

elektrisch systeem

Vakbekwaam medewerker

Werkt aan een

spanningsloos

HV-systeem

Diagnosespecialist

Kan ook werken

aan HV-systeem

onder spanning

NIVEAU 3 (≥ 1 dag)

17Najaar 2012

Hadden jullie verwacht in de fi-nale van de Gouden Autosleutel-hanger te staan? Bram en Geoffrey in koor: ‘Helemaalniet! Onze leraar had gezegd er niette veel van te verwachten.’Bram: ‘Omdat we geen van beidenstage hadden gelopen in een BMW-garage, mochten we ons hier bijBMW Romein in Dendermondekomen voorbereiden. Van de mees-

tergast kregen we een spoedcursusin een aantal technologieën van hetmerk. Dat was heel boeiend.’

Geoffrey: ‘Uiteindelijk zijn we allebeiin de finale geraakt. Daar wachtteons de klassieke opdracht: een foutzoeken in een auto. Het bleek eenprobleem in de bekabeling van demuziekspeler. Bram werd uiteindelijktweede, ik vierde.’

Einde schooljaar, maar julliemoesten niet lang zoeken naareen job?Geoffrey: ‘We moesten zelfs hele-maal niet zoeken. Geert is ons zelfkomen vragen of we bij BMW Romeinwilden beginnen. Ik ben op 1 juli ge-start, Bram een week of twee later.’

Hoe verliep die overstap van deschoolbanken naar de werk-plaats?Bram: ‘Heel vlot. Mijn eerste weekheb ik heel de tijd met iemand mee-gelopen. Daarna mochten we stilaanmeer en meer zelfstandig opdrach-ten uitvoeren.’Geoffrey: ‘Ik ben ook al een eerstekeer naar het opleidingscentrum vanBMW gestuurd. In die cursus nemenze uitgebreid de tijd om te kijkenwaar onze interesses liggen en wat

‘Wij hebben niet moetenzoeken naar een job’

e deden hun zevende jaar Autotechnieken in het Scheppersinstituut

in Wetteren, waren finalist in de Gouden Autosleutelhanger en

konden allebei in juli hun carrière starten in Garage BMW Romein in

Dendermonde. Neen, Bram en Geoffrey zijn geen Siamese tweeling.

Wel twee gemotiveerde ‘garagasten’. TurboStart kon hen strikken

voor een dubbelinterview.

Z

Pas begonnen

Bram Bogaert, 20 jaar

Geoffrey De Moor,19 jaar

‘Het is belangrijk dat de ploeg goed aanelkaar hangt’

we willen bereiken. Bijvoorbeeldmeer richting diagnosetechnieken ofmeer richting onderhoud. In functiedaarvan mogen we nog een aantalcursussen volgen.’

Hoe kijken jullie terug op dieeerste drie maanden?Bram: ‘Heel positief. Ik heb op ver-schillende plaatsen vakantiejobs enstages gedaan, dus ik kan wel watvergelijken. De ploeg hangt hier goedaan elkaar en dat is heel belangrijk.’Geoffrey: ‘Ze staan niet op je vingerste kijken maar durven je dingen zelfte laten doen. En het is natuurlijk ookmotiverend om aan mooie auto’s temogen werken!’Bram: ‘Nog een voordeel van BMW:op technologisch vlak staan ze vaak

Naverkoopverantwoordelijke BMWRomein DendermondeOok verantwoordelijk voor recruteringEr werken 28 mensen, waarvan 9 inde werkplaats en 7 in de carrosserie.

‘Bram en Geoffrey hebben natuurlijkeen portie geluk gehad dat we hiernet twee mensen nodig hadden. Maarze verdienen absoluut die kans. Hunprestatie in de Gouden Autosleutel-hanger was schitterend en heeft ookin onze keuze meegespeeld. We had-den meteen iets van: die mogen weniet uit onze handen laten gaan.’

‘We vermoeden dat het voor leerlin-gen soms een drempel is om bij eenBMW-garage te gaan aankloppen.Misschien leeft het idee dat onzeeisen hoger liggen omdat we eenpremiummerk zijn. Maar een her-stelling moet altijd goed zijn, bij onzecollega’s én bij ons. Die drempelhoeft er dus helemaal niet te zijn.’ ‘Wie een goede stage doet bij ons,heeft een uitgelezen kans om zich tetonen. Maar wie met zijn handen inzijn zakken staat te wachten op werk,verknoeit het. Wat telt is de leer -houding. Stelt hij vragen? Wil hij bijleren? Kan hij in een team functio-neren?’

18

‘Wie met zijn handen in zijn zakken staat, vergooitzijn kansen’Geert Peelman

Over Bram en Geoffrey

Over stages

wat verder dan andere merken. Datmaakt de uitdaging groter.’ Geoffrey: ‘Ik ben zelfs mogen startenin de BMW servicemobiel. Elke drieweken ben ik een week ‘van wacht’.Dan werk ik gewoon in de werk-plaats, maar kan ik opgeroepen wor-den om BMW-klanten met pechonderweg te depanneren. Meestalgaat het om batterij- of bandenpro-blemen.’

Hoe kijken jullie naar de toe-komst?Bram: ‘Er komt natuurlijk heel watop ons af, met die hybride en elektri-sche wagens (zie p. 13). Maar we zul-len wel genoeg opleidingen krijgen,dus schrik hebben we niet.’

Geert Peelman

19Najaar 2012

‘Gelukkig is ons verloop niet groot enblijven mensen hier lang werken.Maar soms moeten we nieuwe tech-niekers zoeken en dat is niet altijdevident. Via interimkantoren krijg jevaak mensen die wel interesse heb-ben voor auto’s, maar geen degelijkeopleiding.’‘Opleiding is dus belangrijk, maarniet alles. Eigenlijk zijn er twee soor-ten sollicitanten: zij die echt gemoti-veerd zijn en de anderen. Vaakmerken we dat de gemotiveerdendiegene zijn die thuis ook aan huneigen brommer of auto sleutelen. Diegebeten zijn door techniek.’‘Voor een hele reeks functies zijn erbij BMW intussen centrale selectie-procedures. Voorlopig is dat nog nietvoor techniekers, maar dat zit er ookaan te komen.’

‘Ongeacht het niveau van opleidingzullen starters de eerste weken altijdmeelopen om hun kennis van tech-niek en modellen bij te schaven. Paslater wordt gekeken of het meer rich-ting diagnosewerk of richting onder-houd zal gaan. Al loopt dat stilaandoor elkaar en komt computerwerker voor iedereen bij. Tijdens de cur-sussen in het opleidingscentrum vanBMW wordt een profiel opgesteld vande starter en aan de hand daarvanwordt een opleidingstraject bepaald.’

‘Vroeger kregen we wel vragen voorstages. Maar door de Gouden Auto-sleutelhanger een jaar te sponsoren,wilde BMW de band met scholen ste-viger aanhalen (zie p 8). Voor onzegarage betekende dat een samen-

werking met drie scholen in de regio.We nodigden de kandidaten samenmet hun vakleerkrachten hier uit.Hoe het afgelopen is met Bram enGeoffrey, weten jullie intussen. Wezetten die samenwerking met descholen graag verder.’

‘Voor iedereen in onze sector is detoekomst een groot vraagteken. Eentechnologische evolutie richtinghybride en elektrische wagens staater aan te komen, dat is duidelijk.Maar hoe gaan wij onze werkplaat-sen moeten organiseren? Wat moe-ten jonge starters allemaal kennen?En hoe kunnen scholen hun leerlin-gen hierop voorbereiden? Uitdagin-gen genoeg. Maar wie gemotiveerd isom die stap te zetten, die wacht eenmooie toekomst.’

Over sollicitanten Over starters

Over samenwerken metscholen

Over de toekomst

TURBOSTART

Menen is zo vlak als een pannenkoek,maar wanneer we plots bergen zienopdoemen, weten we dat we op onzebestemming zijn. Het zijn bergen vanopgestapeld schroot. De grijparmenvan een gigantische kraan gaan ver-vaarlijk heen en weer. Het eerste watVanessa Van Lierde, communica-tieverantwoordelijke van Galloo,doet, is ons een helm in de handstoppen.

Tussen afgedankte stofzuigers en kubussen van samengeperste drank-blikjes leidt ze ons naar de achter -

kant van het terrein. Daar staan hon-derden auto’s te wachten. Op wat?‘Op de sloop.’

Valorauto is een onderdeel van degroep Galloo, die actief is in de recy-clage-industrie. Zij verwerken tal vanafvalstromen, onder andere uit con-tainerparken. Op een andere site slo-pen ze afgedankte schepen. Maarhier dus ook auto’s.

Vooraleer we echt gaan slopen, geeftVanessa nog een korte introductie:

‘Vroeger bestonden auto’s hoofdzake-lijk uit staal. Een deel werd gerecy-cleerd in de staalindustrie. Vandaagzijn auto’s lichter en zitten er veelmeer materialen in. Aluminium, zink,kunststoffen, rubber, glas, textiel,enz... In 2000 heeft Europa een richt-lijn opgesteld om auto’s vakkundig teontmantelen en al dat kostbare mate-riaal zo goed mogelijk te hergebrui-ken. Daarom hebben garages enconstructeurs vandaag een aanvaar-dingsplicht. Zelfs als je geen nieuweauto koopt, moeten zij een oude autokosteloos aanvaarden. Die gaat naaréén van de erkende centra. Zelf heb-ben we vestigingen in Vlaanderen enWallonië. Wij controleren de papierenen schrijven de auto uit. Wie dus hoopthier nog een oud karretje te vindenom op te lappen, moeten we teleur-stellen. Wel lenen we soms een autoaan een school in de buurt om te ge-bruiken als lesmateriaal.’

92% recyclageEen uitstekend rapport

aarlijks worden in België tienduizenden nieuwe auto’s verkocht.

Dat betekent natuurlijk dat er ook tienduizenden worden afgedankt.

Iemand een idee over wat er met al die auto’s gebeurt? TurboStart

trok op onderzoek en belandde in Menen.

J

Vanessa Van Lierde

Sloop

Aanvaardingsplicht

Bedrijf in de kijker

21Najaar 2012

Stap 1 depollutie‘Eerst worden de auto’s vakkundiggestript’, toont Vanessa ons. ‘“Depol-lueren” wil zeggen dat we alle ge-vaarlijke stoffen uit de autoverwijderen. Eerst de accu, dan derestjes benzine of diesel, de olie, dekoelvloeistof en de sproeivloeistof.Ook de katalysator en de bandengaan eraf. Om de aircovloeistoffencorrect te verwijderen, hebben onzemensen zelfs een extra opleidingmoeten volgen. Een certificaat iswettelijk verplicht om dit werk uit tevoeren. Het is dus belangrijk dat ditallemaal goed gebeurt. Een restjevan een gevaarlijke stof kan in de vol-gende fase immers vuurwerk geven.Letterlijk dan…’

Stap 2 samenpersen‘Hier persen we de gestripte auto’ssamen. Dit doen we vooral om hettransport naar de volgende fasemakkelijker te maken. Het sproei-systeem is belangrijk om stof te ver-mijden.’

Stap 3 shredderen‘Een shredder is een enorme instal-latie waarin de wrakken met eensoort hamers vermalen worden. Ditgaat enorm snel, in 30 seconden is deklus geklaard. Wat overschiet isamper een hand groot. Dan volgt debelangrijkste fase. Met een magneethalen we eerst het ijzer eruit. De an-dere materialen worden gescheidenvia spitstechnologie. Simpel uitge-legd: in een vloeistof zijn er sommigemetalen en stoffen die bovendrijven,terwijl andere naar de bodem zak-ken. Zo kunnen we ze scheiden. Wijliggen hier vlak aan de Leie en trans-porteren die gescheiden materialenvaak met boten naar andere bedrij-ven voor hergebruik.’

‘Voorlopig zijn we wettelijk verplicht om 85% van een auto te recycleren. Dit ge-beurt vooral door de materialen te scheiden, waardoor ze hergebruikt kunnenworden. Een kleiner deel gebruiken we als brandstof en wordt dus gerecupereerdin de vorm van energie. Ook in de cementindustrie of de wegenbouw komensoms materialen uit autowrakken terecht. Op dit moment zitten wij met Valorautoaan 92% recyclage. Een heel mooi resultaat. Maar tegen 2015 verplicht Europa alle erkende centra om naar 95% te gaan. We hebben dus nog huiswerk.’

‘Voor het depollueren van auto’s zijn we regelmatig op zoek naar mensen meteen opleiding autotechnieken. Logisch, wie weet hoe een auto in elkaar zit, isook het best geplaatst om hem weer uit elkaar te halen. Het is niet altijd evidentom geschikte kandidaten te vinden. Een beetje begrijpelijk, want jongeren gaan natuurlijk naar school met het idee om auto’s te herstellen, niet om ze af te breken. Maar bepaalde materialen zijn niet eindeloos beschikbaar en recyclagezal steeds belangrijker worden. Een job in de recyclage-industrie is dus een jobmet toekomst!’

Hoe ziet zo’n autobegrafenis eruit?

Het rapport

Een job met toekomst

TURBOSTART

Op naar Koningshooikt (tussen Lieren Mechelen). Voor een reportage bijhet grootste familiebedrijf van auto-bussen, touringcars en industriëlevoertuigen in Europa. Jaarlijks wordenhier 1200 bussen en cars en 4000 opleggers, tankwagens en tankcon-tainers gebouwd. 80% is voor de export. Het bedrijf telt meer dan 4000 medewerkers, van wie 15% bedienden en 85% arbeiders.

Als je arriveert in de (jawel) BernardVan Hoolstraat in Koningshooikt, valtmeteen de enorme site op. Van Hoolis dan ook een van de zes grootste industriële werkgevers in België. De grootste werkgever uit de streekvanzelfsprekend. Van Hool zet 12personeelsbussen in en stimuleert

het carpoolen. Zo helpt Van Hool mobiliteitsproblemen te voorkomenen draagt het bedrijf actief bij tot eenschoner milieu.

Milieu is geen loos begrip bij VanHool. De laatste jaren zijn de milieu-voorschriften alsmaar strenger geworden. Ook een constructeurmoet daar uiteraard rekening meehouden. En dus investeert Van Hoolvoortdurend in innovatie. Van Hoolvolgt van nabij de evoluties vannieuwe elektronische systemen.

Op de werkvloer treffen we afdeling-schef Johan. Correctie: op de werk-vloer ‘Chassismontage’ want de

fabriek heeft verschillende afdelin-gen, elk met een eigen specialiteit.Fascinerend om te zien hoe in dezewerkplaats nieuwe bussen wordengemaakt.

Johan weet alles van milieuvoor-schriften. ‘Ja, dat is natuurlijk eenheel belangrijk aandachtspunt geworden. Neem de emissies (zie figuur 1). Die zijn de laatste 20 jaargevoelig gedaald. Ook dieselbussenworden alsmaar schoner.’

Het gamma ecologisch verantwoordebussen is breed: bussen met Euro 6diesel of CNG (Compressed NaturalGas, gecomprimeerd aardgas), diesel-elektrische hybride bussen enhybride brandstofcelbussen.

Van Hool: van Scala tot Van Persie

at hebben Wayne Rooney en Philippe Gilbert met elkaar gemeen?

Een bus. Echt waar. Zowel Manchester United als wielerploeg

BMC verplaatsen hun sporthelden met een aangepaste bus van

Van Hool.

W

‘Onze medewerkersleren hun stiel op dewerkvloer’

Deze bus vervoert de wereldkampioen wielrennen

Verlaging van de uitstoot

23Najaar 2012

En worden die allemaal in Konings-hooikt gemaakt? Ja, alleen de (ruwe)motoren en versnellingsbakken wor-den ingevoerd. Van Hool biedt deklanten overigens een ruime keuzeaan milieuvriendelijke motoren.

Verderop botsen we op de twintigja-rige Jan. Hij is bij Van Hool begonnenna een stage. ‘Ik volgde in GTI Duffelde richting BSO Autotechnieken énhet 7de specialisatiejaar. Het wasmijn bedoeling om later in een ga-rage aan het werk te gaan. Ik hebtoen stages moeten doenin verschillende bedrij-ven. Ook bij Van Hooldus. Nu moet ik wel zeg-gen: mijn broer, die vijf

jaar ouder is, werkthier ook.

Door hier te werken, kreeg ik eenbeetje een andere kijk op de zaken. Ikhad me eigenlijk een fabriek metbandwerk voorgesteld maar dat ishier niet het geval. Het viel goed meehier. Ik heb na mijn laatste jaar danook gesolliciteerd en ben aangewor-ven. Het is tof werken. Je bent altijdbezig. De omstandigheden zijn goed.’ Was je na je studies klaar voor eenjob? ‘Toch wel eigenlijk, het beroepsin Duffel is oké. Ik krijg hier trouwensde kans om voortdurend bij te leren.Mijn collega’s leggen mij telkensalles uit. Ik heb ook een cursus veiligheid gevolgd, en een cursusbouten en moeren.’

En weg is hij, terug naar het monte-ren van zijn motor. Bijna, want, meteen knipoog: ‘Ja, het werk betaalthier ook goed hé.’

In dezelfde werkplaats zijn ook tweestagiairs aan het werk. Tom en Shaunvan het VTI Lier lopen er elke dinsdag

gedurende vijf weken stage. Bei-den zitten in het zevende BSO

Automechanica. Zij krijgende nodige begeleiding vancollega’s en de chef vande afdeling.

Leraar Ronnie Grauwelsis ook van de partij. ‘Ik

doe de ronde van destagiairs’, lacht hij. ‘Ik

kom eens polsen hoe allesloopt en overleggen met demensen hier. In het leerplan

staat dat onze leerlingen ook stagemoeten volgen bij een bussen- envrachtwagenbouwer. Onze schoolheeft een goed contact met Van Hool. Op het einde van hun stage evaluerenwe de leerlingen snel en efficiënt.Met een afsluitend gesprek.’

Hoe zit het met de motivatie van deleerlingen? ‘Goh, eerlijk, dat hangt erwat van af. De ene is al meer gemoti-veerd dan de andere, ja.’

Na zijn stage kon Jan aan de slag bij Van Hool

Figuur 1. Hieronder zie je hoe de emissies (uitstoot) van de (diesel)bussen de laatste 20jaar gevoelig zijn gedaald:

Jan

Stagiairs aan het werk

g/kWh

8

7

6

5

4

3

2

1

0

Euro 1(1992) Euro 2

(1996) Euro 3(2000) Euro 4

(2005) Euro 5(2008) Euro 6

(2013)

NOx (-94%)

PM (-97%)

HC (-88%)

CO (-67%)

Jan

Eric, verantwoordelijke opleiding vande personeelsdienst arbeiders, vultaan. ‘Wij hebben zo’n 120 stagiairsper jaar. Voor al onze afdelingen. Destagementoren, peters en meters dieal een tijd werkzaam zijn in het be-drijf, ontfermen zich over hen.’ Jullie moeten toch een breed aanbodaan jobs hebben? ‘Ja, dat klopt. Wijtellen zowat 120 verschillende be-roepsgroepen. Vandaar dat wij bij VanHool een Beroepenbrochure uitgevenwaarin al onze jobs zijn opgenomen.In de afdeling ‘Chassismontage’,waar onze automecaniciens door-gaans terechtkomen, hebben we jobsvoor monteerders onderstellen, mecaniciens chassismontage en leidingleggers. Er zijn soms nogalwat vergelijkingspunten met hetwerk in de bouw.’

Tonen de meisjes belangstelling?‘Wel, er zijn ooit campagnes geweestom technische richtingen te promo-ten. Helaas stellen we tegenwoordigvast dat weinig meisjes mechanica-richtingen willen volgen. We kunnenweinig meisjes rekruteren omdat erbijna geen opgeleide zijn.’

Jan wees er al op maar wij van TurboStart waren enigszins verrastdat er bij Van Hool geen lopende band-werk is. Stefaan, chef van de afde lingvoormontage in de chassismontage:‘Dat is net onze sterkte. Wij makenbussen op maat. Geen lopende bandof routinetaken maar boeiende en af-wisselende jobs. Je krijgt kansen. Bijons leren de medewerkers hun stielop de werkvloer. Zelfredzaamheid vin-den we ook belangrijk. Daarnaastmoet je natuurlijk goed kunnen sa-menwerken. Er zijn nu eenmaal eenmassa handen nodig om een bus tebouwen.’

Uit de Beroepenbrochure van Van Hool

Volgend jaar te bewonderen in Metz.De trambus van Van Hool. Hij kan 150mensen vervoeren, is 24 meter langen bestaat uit drie delen. De trambusis stil want hybride. Hij zal in eeneigen bedding rijden.

Het laatste woord is voor Dirk, de public relations manager. ‘Twee be-grippen zijn cruciaal: vakmanschapen investeringen. Wees gerust, VanHool bouwt aan de toekomst. Om hetmet onze stichter Bernard Van Hoolte zeggen: Vooruit is de weg!’

Wat hebben Apple, Google en Facebook met elkaar gemeen?Yep. Van Hool. Deze bedrijvenhebben speciaal uitgeruste bus-sen om hun klanten te bedienen.Wat hebben Scala en Axl Rosemet elkaar gemeen? Ja, we wetenhet al :p

Automecanicien – Technisch nazichterIn deze functie zijn er zowel mogelijkheden in de productie als in de naverkoop.In de productie wordt het nieuwe voertuig rijklaar gemaakt. Motoren worden oppunt gesteld. Leidingen, luchtverversingssystemen en technische installatiesworden op hun werking getest. De banden worden op spanning gebracht en deophanging nagekeken. Dit alles volgens de reglementeringen in het land vanbestemming. Binnen de naverkoopdienst sta je als automecanicien in voor het uitvoeren vanhet periodieke nazicht, controles en het algemeen onderhoud van verkochtevoertuigen.Deze functies zijn toegankelijk voor wie een opleiding Automechanica, aan-gevuld met relevante ervaring, heeft gevolgd.

Monteerder onderstellenAls monteerder onderstellen werk je aan een bus- of carchassis of aan industriële voertuigen.

Je staat in voor het inbouwen van mechanische onderdelen zoals demotor, de assen, de versnellingsbak,enz.Je voert je werk uit volgens technischebeschrijvingen rekening houdend met de voorschriften van het land van bestemming.Je hebt bij voorkeur een opleiding Automechanica genoten.

24

De trambus

Lopende band?Wel integendeel

Stefaan

Jonathan en Bruno: jonge gasten met een wild plan

25Najaar 2012

Jonathan en Bruno zijntwee ondernemende laatstejaars van 6 TSO

Autotechnieken in Mechelen(www.tsmmechelen.be). Jonge gas-ten met een plan. Ze willen als eind-werk nl. een replica bouwen van eenLotus 7. Alles wordt in de scholen ge-maakt: van chassis tot eindresultaat.

Zijzelf nemen het mechanisch deelop zich. Dat is eigenlijk hun eind-werk. De leerlingen van het deeltijdsonderwijs, afdeling Carrosserie zor-gen voor het koetswerk en het lak-ken. De leerlingen van het Centrumvoor Leren en Werken (CLW) die deopleiding Meubelstoffeerder volgen,pakken de bekleding van de stoelenaan. Voor het uiteindelijke ontwerp(het spuiten van het voertuig) organi-seren de leerlingen van de Midden-school eerst een wedstrijd. Deleerlingen Carrosserie zullen dit ont-werp uitvoeren.

Het team doet een beroep op sponso-ring om het budget rond te krijgen.De onthulling zal plaatsvinden in mei2013 in de middenschool. RacepilootBert Longin is peter van het project.Alles is te volgen via Facebook:http://www.facebook.com/brunojonathan.rawstriker.

‘Wij hebben dit projectvoorstel zelfingediend. Want we wilden een echteuitdaging. De Kitcar stond te koop ophet Land Rover forum. Die kans kon-den we niet laten liggen. We zijn al-lebei ook geïnteresseerd in racerij.Dit is dus niet alleen een uitdagingvoor onze praktische en theoretische

kennis maar ook een eerste stapjerichting de racerij. De Kitcar stak in elkaar maar hij vol-deed niet aan onze eisen. We hebbenhem dan volledig gestript. We gaanhem van nul weer opbouwen. Meteen andere motor en versnellings-bak.

Wij hebben gekozen voor een FordZetec 2.0 Ford Mondeo motor. Moto-ren die gekend zijn voor hun robuust-heid en eenvoud. Standaard hebbenze 136 pk maar we hopen 180 pk tekunnen bereiken. De auto zal onge-veer 500 kg wegen. We zullen dewagen testen op het racecircuit vanZolder. Een van onze doelen is ook dewedstrijd ‘Gips4Vips’.’

Replica Lotus 7

Het project

Waarom Automechanica? Al heel erg vroeg sleutelde ik aan alles en nog wat. Ik bengepassioneerd door Engelse wagens. Mijn eerste takenals kleine jongen op de Land Rover Defender van mijnvader waren boutjes vervangen door roestvrij stalenexemplaren. Zo rond mijn 13de begon ik mij uit te leven op alles wathier thuis een ‘motor’ had en niet meer werkte. Ik waagde

mij aan een schredder, een bosmaaier, een pocketquad van een vriend, eengrasmaaier van de buurman…Van mijn 15de af ben ik dan echt op auto’s beginnen werken. Dankzij mijnvader met wie ik in Engeland mijn eerste wagen ben gaan halen: een LandRover Series III van 1975. Ondertussen heb ik hem volledig opgeknapt, her-spoten enz. Ik ben op mijn elan doorgegaan met een Austin Devon A40, bouwjaar 1950.Deze breng ik momenteel in ‘concoursstaat’. Dit jaar kon ik spotgoedkoop eenAustin 10/4 Ten Cambridge 1936 op de kop tikken. Aan autopassie dus geen gebrek.

Wie bewonder je? Stirling Moss, een racepiloot die actief was in de jaren'50 en '60. Toch wel wat jaloers op hem als ik zie welkewagens hij allemaal heeft mogen besturen: van een Ja-guar E-type tot een Aston Martin DB2.

Held(en)? Mijn grote held is mijn vader. Hij heeft mij gemaakt tot wie ik ben. Door hemben ik mij voor wagens gaan interesseren. Hij is immers diegene die mij be-smet heeft met het Land Rover virus.

Hoe zie je je toekomst? Ik werk nu sinds een goede twee jaar bij de firma An-gloparts. Een winkel die onderdelen verkoopt voor demeeste courante Engelse automerken zoals MG, Tri-umph, Jaguar... Daar zal ik na mijn schooltijd hopelijkblijven werken in de weekends. Dit jaar loop ik stage bij Aston Martin. Ze kunnen altijdgoede technici gebruiken, zeggen ze.

Ik hoop dus wel een beetje dat ik daar na mijn studies kangaan werken.

Wat is je ambitie? Mijn ambitie is om ooit zelfstandige te worden en in bij-beroep te sleutelen aan Engelse wagens.

Wat trekt je aan in auto's of de autowereld? English cars off course! Vooral de oldtimers spreken mijaan. En dan niet enkel de bekende merken maar ook minderbekende zoals Austin, Morris, Armstrong Sidley, Hillman...

26

De makers

Jonathan Cuyt

Leeftijd:19 jaarGemeente:BlaasveldStudierichting:studeert Automechanica

http://www.facebook.com/brunojonathan.rawstriker

Wie?

Waarom Autotechnieken? Auto's interesseren mij al heel mijn leven. Als kleine jon-gen kon ik al merken en modellen opsommen en van el-kaar onderscheiden. Ook welke motor in welke wagenzat, het vermogen…

Wie bewonder je? Ayrton Senna, 's werelds grootste autopiloot. Sennaheeft races gereden zoals niemand ooit nog zal doen, metwagens die niet lijken op de F1-bolides van vandaag. Zijnrijstijl was hard. Als er een opening was, dook hij erin,ongeacht de risico's. Denk maar aan Senna en Prost in1990 op Suzuka.

Held(en)? Mijn ouders. Zonder hen was ik niet zo ver geraakt. Ze heb-ben me bijgestuurd waar nodig en hebben mijn passie voorwagens nooit afgeremd maar gestimuleerd.

Hoe zie je je toekomst? Na mijn studies wil ik zeker een paar jaar bij een conces-siehouder gaan werken zodat ik weet hoe het eraan toegaat.

Wat is je ambitie? Mijn ambitie is om een zaak te starten in de autosector. Wat precies weet ik nunog niet: een revisiebedrijf, een garage voor onderhoud en herstellingen…

Wat trek je aan in auto's of de autowereld? Ik ben een grote fan van Duitse en Italiaanse wagens:Mercedes, BMW, Volkswagen, Alfa Romeo, Lamborghinien Ferrari. En dan niet zozeer de recentste modellen,eerder de modellen van de jaren ‘50 tot de jaren ‘90.

De makers

Bruno Calcagnini

De leraar

Dirk Goyvaerts

Functie:leraar/technisch adviseur Autotechnieken en Carrosserie inTSM Mechelen

27Najaar 2012

Leeftijd:19 jaarGemeente:MechelenStudierichting:studeert Autotechnieken

‘Toen deze twee leerlingen met hun idee bij mij kwamen,hebben we snel groen licht gegeven. Het was duidelijk datdit niet zomaar een GIP zou worden. De gedrevenheid en depassie van deze jongens beknotten, zou zonde zijn. Ze zijnzeker aanwinsten voor onze Se-n-se Toegepaste Autotech-nieken volgend jaar.Het moest dus meer worden dan een GIP van de afdeling Au-totechnieken. Om die reden hebben we de collega’s van hetDeeltijds onderwijs erbij betrokken en ook het aankomendtalent van de Middenschool. Ieder draagt zijn steentje bij tothet welslagen van dit project.’

Wie?

het resultaat in de volgende

TurboStart

het magazine voorjongeren met een passie voor alleswat op wielen rijdt

TURBOSTART

NIEUW!www.turbostart.be