TROMP'S POPULARITEIT TE ROTTERDAMDOOR DR. H. C. H. MOQUETTE. 1

De oorlog met Engeland in 1652 begonnen was voor deNeder~landen rijk aan teleurstellingen. Zelfs een vlootvoogd als Trompslaagde er niet altijd in aan een nederlaag tegen den vijand teontkomen en groot werd langzamerhand de verbittering vanwie meenden, dat de slechte uitrusting onzer vloot hiervan groo-tendeels de schuld was. Het zeevolk morde en vrijwilligers kon~den alleen door beloften van hooge gage, recht op buit en pre~miën op dappere daden geworven worden. Geestdrift om goeden bloed te offeren voor een verloren zaak was er niet. „Al datarm ende been afschieten stond de maets niet aen", zooals Trompzich uitliet'), al kregen ze dan ook voor iedere kwetsuur en voorelk buiten gebruik gesteld lichaamsdeel vergoeding.

In verschillende steden gistte het onder het lagere volk, dat, vooreen groot deel prinsgezind, alle ellende weet aan de hooge hee*ren, die zich een gezag aanmatigden, dat toekwam aan den jon"gen zoon van prins Willem II, in wiens verheffing „al was onsprinsje nog zoo klein" zijn partij alleen heil zag. Toen dan ookeen trommelslager 2 Juli 1653 in naam van de Staten het volk inRotterdam opriep om dienst te nemen op de vloot, ontstond ereen groot tumult, omdat, zooals Burgemeesters dezer stad aanH.H.Mogendenrapporteerden,„hetcanaillebegeerde,dat[indenoproep] mede soude worden gebruyckt den naeme van den HeerePrince van Orangien". En Cornelis de Witt, die toen te Rotter^dam vertoefde, schreef hieromtrent aan zijn broeder Johan: „soodatelijck koomt de tamboer met verbaestheyt rapporteren, dathij van de canaille soo wert geïmportuneert, dat hem onmogelijckis langer den trommel te slaan ten waere consent hadde mede teroepen voor den Prince van Orangien en dat [hij zelfs] perikel ge~loopen heeft van zijn leven"*). Ook uit Alkmaar, Enkhuizen enGoes kwamen berichten van dergelijke ongeregeldheden. Overalvertoonde het volk zich met oranje en burgerwachten trokkenop, hun geweer met oranjelinten versierd, o.a. te Dordrecht enZwolle, „volgens de tegenwoordige mode van rasernie", zooals

1) Van Aitzcma. Zaken van Staat en Oorlog III 812.2) N. Japikse. Brieven aan Johan de Witt 168.

17

Rabo Herman Schele, gedeputeerde van Overijssel ter Staten-Generaal, begin Augustus 1653 aan Johan de Witt meldde"*).

Het was echter niet alleen het canaille of het grauw, zooals deanti-stadhouderlijken het wel wilden doen voorkomen, dat tot departij van den prins behoorde. Wij behoeven slechts te noemenbestevaar Tromp, den trouwen vriend van het Oranjehuis, denlieveling van het zeevolk, den man, dien men hier had zien op-klimmen van den laagsten tot den hoogsten rang bij de Admira-liteit op de Maze, den volksheld bij uitnemendheid, wiens schor-sing in Juli 1652 na een ongelukkigen zeetocht tegen de Engel-schen hier heel wat kwaad bloed gezet had tegen de regeering.Dat men het niet moest wagen kwaad te spreken van den luite-nant-admiraal, ondervond 15 Juni 1652 een Engelsche potten-koopman aan de Mossel trap bij de Hoofdsteeg, bij wien door eenwoedende menigte alle potten en pannen werden stuk gesmeten,terwijl zijn huis geplunderd werd^). Toen zijn diensten in Novem-ber 1652 weer waren gevraagd, had Tromp niet willen weigeren,doch hij verheelde zijn vrees niet, dat, bij den erbarmelijken toe-stand der vloot, deze niet veel zou kunnen uitrichten tegen deveel beter uitgeruste en bemande Engelsche schepen. Wel werddeze vrees niet bewaarheid en behaalde Tromp 10 December1652 eene roemrijke overwinning op de Engelschen, doch dezenreorganiseerden na dien tegenslag hun vloot grondig en hier bleefmen in regeeringskringen lijden aan schrielheid en gebrek aandoortastendheid, al werd er dan ook op alle werven koortsach-tig gewerkt aan den bouw van nieuwe schepen en te Rotterdameen nieuw schip voor Tromp op stapel gezet.

In April 1653 vereerden de Staten-generaal het hoofd onzerzeemacht met een gouden eerepenning aan een gouden kettingom zijn verdiensten in den oorlog bewezen o.a. in den roemrijkenhoewel niet gelukkigen zeestrijd van 28 Februari tot 2 Maart.Ook andere scheepsbevelhebbers ontvingen onderscheidingen.Volgens Van Aitzema moesten deze geschenken voornamelijk

1) Japikselól.2) S. Lois, Cronycke ofte korte waere beschrijvinge der stad Rotterdam, blz.

146. Blijkens het crimineel examenboek van schepenen stond daarvoor alleeneen Pieter Bernaer van Bordeaux, koksmaat van kapitein Kerckhove, 30 Juli1652 terecht, omdat hij bij die gelegenheid een ketel gestolen had.

18

dienen om de bevelhebbers „te meer 't encourageeren"'), wat bijhunne vele klachten over de weinige gevechtswaarde onzer vlootook wel noodig scheen.Toen na een ongelukkig treffen met den vijand in Juni 1653 de

Engelsche vloot op eenige mijlen afstands van onze kusten kruis-te en deze feitelijk blokkeerde, zag menigeen den toestand don-ker in en had het volk alle vertrouwen in de overheid verloren.Te Rotterdam was de stemming zeer slecht en somber. Sinds menomstreeks het midden van Juni kleine Engelsche vaartuigen bijDen Briel ontdekt had, gevoelde men zich in de Maasstad maarhalf veilig. Op den morgen van den lOden Augustus kon men hierduidelijk aan het losbranden van het scheepsgeschut hooren, datbeide vloten weer slaags waren *) en wachtte men in angstigespanning den uitslag van het gevecht af. Een menigte menschenkon men den geheelen dag in de buurt van het Admiraliteitshofop den westhoek van het Haringvliet n.z. aan de Spaanschekadevinden, die daar berichten omtrent de gebeurtenissen ter zee kwa-men inwinnen. Over het wel en wee van onzen handel, en dusvan onze welvaart, werd daar beslist; familieleden van scheeps-volk en kapiteins zagen daar reikhalzend uit naar nieuws. De1 lde Augustus kwam en geruchten deden de ronde van het sneu-velen bij Ter Heyde van Maarten Harpertsz. Tromp, den alge-meen beminden opperbevelhebber, geruchten, die waarschijnlijkpas 12 Augustus zekerheid werden. De volksmenigte wies steedsaan en met de droefheid over dit nationale verlies gaf de wrokzich uiting tegen de Staten, die den held hadden opgeofferd aan,zooals velen mompelden, hun weinig vaderlandslievende gezind-heid. En naast dien wrok laaide de haat op tegen alles wat En-gelsch ,was. Eerst gaf men zijn hart lucht in vervloekingen enverwenschingen tegen de Britten, maar al spoedig liet het zichaanzien, dat de verbitterde stemming van het lagere volk in dezebuurt tot dadelijkheden moest leiden.

Aan Haringvliet n.z. en Nieuwehaven z.z., juist in dit westelijkgedeelte en vooral in de Koestraat, woonden tal van Engelschekooplieden, onder wie leden van de Engelsche Court. Daar vondmen omstreeks dezen tijd de huizen van Joseph Shelton, John

1) Zaken van Staat en Oorlog. III 796.2) H W. Rotshouck „Korte beschrijving der stat Rotterdam". In: Bronnen

voorde geschiedenis van Rotterdam I 541.19

Smith, Herry Cubit, Jan Langloy, Samuel Cutmans, JohnShephard, Willem Harris, Richard Lincoln, Robbert Bayley,Thomas Carter, Edmund Berrit, William Atkinson, RobertDowning, John Browne en John Irish. In de Koestraat bevondenzich in de eerste helft der 17de eeuw de huizen, „daer uythangt deConinck van Engelandt", „het wapen van Schotland" en „daerLonden uythangt". Daar woonde ook in het huis „de Walvisch",in de Koestraat w.z., het tweede huis van de Nieuwehaven, deEngelsche koopman Mr. William Hempsted, die evenals veleandere Courtleden gebruik gemaakt schijnt te hebben van hethun door de vroedschap verleende vrijgeleide en naar Engelandteruggekeerd te zijn. Het huis bleef echter bewoond en wel doorMrs. Eton, de weduwe van den Engelschen of Schotschen koop-man Robert Eton *).

Het was in den oorlogstijd den Engelschen alhier wel geradenzich met de politiek weinig te bemoeien en vooral zich te onthou-den van daden of woorden, die den Hollanders in hun nationaalgevoel konden kwetsen. Naar het schijnt is Mrs. Eton niet zooverstandig geweest. Als een loopend vuurtje tenminste ging hetpraatje rond, dat zij gezegd zou hebben „dat sy het hout wel wildegeven om den admiraal (d.w.z. Tromp) te branden". Een derge-lijke beleediging van den man, wiens dood het geheele Neder-landsche volk in rouw dompelde, was meer dan de volksstemmingop dat oogenblik kon verdragen. Niets zou in staat geweest zijnom het meer tot razernij te brengen. Met onderzoek of de min-achtende woorden werkelijk gebezigd waren hield men zich nietop. Het Hollandsche volk, bekend om zijn phlegma, heeft als hetoverprikkeld is evenmin geschroomd om het lynchrecht toe tepassen als andere minder koelbloedige volkeren, al is dan ookdoodslag niet altijd het gevolg daarvan geweest. Joelend entierend ging het naar de Koestraat en de scheldwoorden en ver-wenschingen aan het adres van de Engelsche weduwe beloofdenhaar niet veel goeds, indien zij het ongeluk had in de handen vanhet woedende volk te vallen. Gelukkig was de hoofdofficier ofbaljuw al heel spoedig met zijn dienaren op het rumoer afgeko-men en kon deze moord en doodslag verhoeden, doch de eens

1) In het doopregister der Schotsche gemeente wordt de doop vermeld vanLydia, daughter to Robert Eatoun op 6 Nov. 1644 en van Martha, daughter toRobert Eatoun and Johan Eatoun op 6 Januari 1647.20

buiten zichzelf gebrachte bende tot de orde terug te brengengelukte hem niet. Aanmaningen om rustig naar huis te gaanwerkten niets uit; de vraag aan verschillende vrouwen gedaan,wie van haar de geïncrimineerde woorden had gehoord, werdmet gekrijsch en gehuil beantwoord. Armenzwaaiend en de vuis-ten ballend verklaarden zij, dat zij het allen konden getuigen. Aanden eisch om de deur te openen en zich te vertoonen is wijselijkdoor Mrs. Eton geen gevolg gegeven. Toen het volk, vooral derazende vrouwen, bleven aanhouden om de bewoonster te zien,eischte de baljuw, in schijn om de oproerige menigte tevreden testellen, toegang tot het huis en nam met zijn dienaren de bewoon-ster in arrest, haar in werkelijkheid op die wijze onder de bescher-ming van de wet stellende. Het kostte nog heel wat moeite haaronder begeleiding van een vijandigen stoet menschen veilig naarhet op zoo korten afstand gelegen stadhuis te brengen, waar zijin verzekerde bewaring bleef.

Had de baljuw misschien gedacht, hiermee de rust te kunnenherstellen, niet lang bleef hij in ieder geval in dien zoeten waan.Op zijn schreden teruggekeerd bemerkte hij, dat het tumult ineen volledig oproer was veranderd. Gedurende zijn kortstondigeafwezigheid had het grauw, dat niet in optocht meegetrokkenwas naar de Hoogstraat, zijn woede gekoeld aan het huis „deWalvisch", het gebombardeerd met steenen, zoodat brekende enrinkelende ruiten het rumoer nog vermeerderden. De 20-jarigeAnnetje Jansd., een karmem eikverkoopster en de vrij wat oudereCornelia Harmens, een speldenwerkster, vuurden de vrouwenbij dit werk aan. Het verzoek of bevel van den hoofdofficier omdaarmee uit te scheiden, werd door een der vrouwen beantwoordmet een „scheyt niet, wij willen het huis onder de voet hebben,laet ons altemael eene lijn trecken". Er was geen houden meeraan; tegen een zoo oproerige volksmenigte konden de gerechts-dienaars niets uitrichten, het kwam tot een uitbarsting. MaertjePieters was al achter den baljuw het huis binnengeslopen, toenhij de weduwe gevangen nam; zij had den weg gebaand, waaropanderen haar volgden. Kon men zijn woede niet koelen aan deEngelsche, dan zou tenminste haar eigendom het ontgelden.Verniel- en plunderzucht vierden hoogtij. Wat men vangen engrijpen kon vloog door de vensters of de deur de straat in. Man-nen en vrouwen wedijverden bij dit werk en steeds sloten zich

21

meer hierbij aan, die door het rumoer aangelokt het hunne wildenhebben van dit relletje en van de daaraan verbonden pret. Al datsmijten en gooien met tin-, koper- en aardewerk, met beddegoeden kleeren, werkte aanstekelijk en opwindend en was het niet eengrappig gezicht, toen een zwaar veeren bed, dat naar buiten ge-bracht was, daar werd opengesneden, zoodat de veeren her- enderwaarts vlogen? Meubelen werden kapot geslagen; na een paaruur tijds was het huis van onderen tot boven een rommel vanoveral verspreide voorwerpen, van scherven, papieren, plankenen beschadigd huisraad.

Dat ook de hebzucht bij sommigen een woordje ging meespre-ken is begrijpelijk. Wat heel op de straat terecht kwam vond alspoedig een eigenaar of eigenares onder het motto: „is het buyt,soo moet ik mede grabbelen". Tinnen schotels en kannen, klee-ren, kussens, dekens en zelfs twee veeren bedden zag men weg-dragen, zonder dat iemand het verhinderde, of het moest zijn, dateen tweede diefden eersten den buit weer afnam. Pieter Pietersz.,molenaarsknecht, vond het toch jammer het linnen tijk van hetuitgeschudde bed te laten liggen, hij nam het mee en verborg hetin zijn meesters paardenstal. Griet Sanders bood zeker niet be-langeloos haar diensten aan om een ander bed te helpen weg-brengen naar de nieuwe huizen buiten de Goudsche poort. Eenbootsgezel smeet een zakje met geld in het voorhuis, waarna degeldstukken over den grond rolden en vele handen zich uitstrektenom daarvan iets machtig te worden. Henrick Gerritsz., een man-denmaker, zag een man uit het huis komen met een arm vol klee-ren, terwijl een deken achter hem aansleepte; fluks den voet daar-op gezet en zich daarvan meester gemaakt. Jan Henricksz, eenbrouwersgast, ontdekte een jongen, die een pak kleeren en tweemantels wegdroeg; als zijn aandeel in de buit nam hij de mantels.Jan Ariens, een jongen van 13 jaar, had uit het voorhuis een zakjemet geld of zilver weggenomen, doch moest dit weer afstaan aantwee mannen. Ook kasten werden opengebroken en daaruit werdlinnengoed gestolen. Men kan dit stelen moeilijk op rekeningstellen van de liefde voor Tromp, doch de betrekkelijk kleinewaarde en het kleine aantal der gestolen voorwerpen doet tochwel zien, dat diefstal slechts een bijkomstige omstandigheid enniet de groote drijfveer was bij dit tumult.Burgemeesters zaten onderwijl met de handen in het haar. Zij

22

durfden niet streng op te treden. Een brief van hen verwittigde deStaten den volgenden dag van wat er gebeurd was, terwijl drin-gend om hulp verzocht werd, in den vorm van 2 compagnieënvoetvolk, ieder van 100 man. Men durfde niet aan te nemen, dathet volk te Rotterdam zich verder rustig zou houden, want opallerlei plaatsen hadden orangistische opstootjes plaats; in DenHaag was het den 7den Augustus erg roerig geweest. Gedepu-teerden van Rotterdam in Den Haag zonden aan Burgemeesterszelfs een bode om hun aan te raden, zoo het voetvolk niet spoedigkwam, ruiters uit Den Haag te ontbieden. Dit schijnt niet noodiggevonden te zijn en den 15den kwam het gevraagde voetvolk uitHellevoetsluis te Rotterdam aan. Hier was onderwijl de vreesvoor verdere onlusten wel wat geweken. Enkele personen, totbezinning gekomen, hadden den volgenden dag het gestolene ophet raadhuis, bij den schout of den onderschout teruggebracht.Pieter Pietersz. het beddetijk, Willem Henrickse een stuk oudlinnen en een blauw rokje, Anthony Bertram een mantel. Zijwerden meteen gevangen genomen en ondervraagd, wat weertot andere arrestaties leidde. Niet minder dan zestien personenzijn achter slot en grendel gezet „omdat zij seeckere 't samen-rottinge van verscheyden oproerige ende boose menschen sooman- als vrouwpersone, seer seditieuselyck ende impetueuselycktumulterende, hebben helpen stijven" en ook de aanmaning vanden hoofdofficier „vilipenderende ( = verguizende) sich verderhebben verstout in hunne aengewende seditie ende gewelt voortte varen". Eigenaardig is het wel, dat juist deze in hechtenis ge-nomen oproerigen zich tevens schuldig gemaakt hadden aan dief-stal, hoewel deze in verschillende gevallen heel weinig beteeken-de. Het is alsof men tegenover het volk en andere vrienden vanden prins en Tromp als de leden van de families Van der Horst,Kievit, Van Naerssen e.a. de gevangennemingen onder dien glimpwilde rechtvaardigen. De van diefstal betichten moesten als zon-denbokken dienen voor de geheele oproerige volksmenigte. Bur-gemeesters werden den 15̂ en Augustus door de Staten geprezenom hun ijver en vigilantie, bij deze gelegenheid door hen ten toongespreid, doch tevens werd hun onder den neus gewreven, „datde boosheyt van die quaetwillige perturbateurs te verder gegaenende uytgebersten is, doordien deselve hebben aengemerckt deflaeuwicheyt van Schepenen in de bewuste saecke van den gee-

23

nen, die voor haerluyden is aengeklaecht over soo enorme endelasterlycke discourssen tegens syne wettige hooge ende souve-raine overheyt gehouden". Dit verwijt slaat o.a. op het tumultvan 4 Juli 1653 met den trommelslager, waarvoor niemand ge-straft schijnt te zijn. De Staten drongen er nu op aan „in de voor-seide saecke te willen doen prompten, rigoureusen ende exem-plairen justitie, dat alle andere haer daeraen spyegelen". De Rot-terdamsche overheid nam dezen wenk ter harte, vooral ook,omdat zij het niet anders dan zeer onaangenaam kon vinden, datnu ten tweeden male tijdens den oorlog aan Engelsche inwonersoverlast was aangedaan. Men dacht aan de toekomst en wildeniet graag de Engelsche kooplieden tegen zich innemen, waar-door de kans verloren kon gaan om de Engelsche Court, diesinds 1635 hierheen verplaatst was, ook na cfen oorlog hier tehouden.Streng is opgetreden tegen het meerendeel der zestien gevan-

genen. De hoofdofficier Mr. Frangois Verboom legde bij iederallen nadruk op het feit, dat de beschuldigde „in plaatse van hem(haer) te gedragen in alle ruste, behoorlijcke lieffde ende toegene-gentheyt jegens sijne (hare) medeburgers ende schultplichtige ge-hoorsaamheyt jegens sijne (hare) magistraten" zulke strafbarefeiten gepleegd had „sijnde een saecke van seer quaeden endepernicieusen gevolge, waerdoor lichtelijck veel bloets vergoten,steden ende landen geturbeert, jae 't onder gebracht souden wer-den"*). Zwaar waren zijn eisenen, vooral tegen enkele mannenen vrouwen die volgens hem de raddraaiers waren en tijdens hetoproer persoonlijk door hem vermaand waren om huiswaarts tegaan. Tegen Cornelis Henricxsz., oud 30 jaar, varensgezel vanRotterdam, en tegen Anthony Bertram, oud 22 jaar, zeilmaker, ge-boren van Dieppe, die allebei „hollende" waren geweest met „hetveelhooffdich monster", luidde de eisch: ophanging en confiscatievan goederen. Gelukkig waren schepenen iets barmhartiger enwerd de straf voor eerstgenoemde veranderd in: met een koordom zijn hals met roeden streng gegeeseld en daarna gebrand-merkt te worden met het teeken der stad Rotterdam, en voor 24jaar verbannen uit Holland en Westfriesland met bevel om den-zelfden dag vóór zonsondergang de stad te ruimen en binnen 24

1) Of elders: „waeruyt de ruyne van een geheel lant ontstaen soude".24

uren deze provincies; de tweede kwam er af met geeseling en ver-banning voor 24 jaar, daar het terugbrengen van den mantel alszeer verzachtende omstandigheid werd aangenomen. Ook An<-netje Jansd. en Cornelia Harmens mochten van geluk spreken,dat schepenen de geëischte straf niet geheel overnamen in hunsententie. Als men het vooruitzicht heeft, dat op het schavot„door den scherprechter gebonden aen een pael, publycq haerhair van 't hooft sal werden affgeschoren ende daernaer een bastom haer hals gedaen, strengelijck gegeeselt ende gebrandmerktmet het ordinaire teeken deser stede ende gebannen uyt Hollantende Westvrieslant voor den tijtvan 24 eerstcomende jaren mits-gaders gecondemneert in de costen van de Justitie", vindt mengeeseling en verbanning voor 24 of 12 jaar een genadige straf!Voor de laatste was het anders een verzwarende omstandigheidgeweest, dat zij vergeten had „de ootmoedige gedienstige danck-baerheyt over hare weeckelijcke aelmoessen van de diaconye".Jan Henricxsz., Pieter Pietersz., Griet Sanders en Maertjen Pie-ters kregen eveneens geeseling en 12 jaar verbanning. ThomasCornelisz. werd voor 8 weken op water en brood gezet endaarna voor 12 jaar verbannen; Henrick Gerritsz. moest God ende justitie om vergiffenis bidden en daarna de stad en hare juris-dictie voor 6 jaar verlaten; Teuntje Pouwels alias Teuntje Coolende Peen en Maertje Jans konden volstaan met God en de justi-tie om vergiffenis te bidden. Allen werden bovendien in de kostenvan het geding veroordeeld. Tegenover de vier jongere boos-doeners, Willem Henricxsz. van Deventer, oud 15 jaar, Symonvan Leeuwen, oud 12 jaar, Jan Ariensz. oud 13 jaar en Jan Har-mensz. van Warmont, oud 12 jaar, werd clementie gebruikt. Zijwerden het laatst berecht n.1. 28 Augustus, zoodat zij reeds 14dagen in gevangenschap doorgebracht hadden, wat de heerenstraf genoeg vonden. Aan Willem Henricxsz. werd weliswaarverder verblijf in de stad ontzegd, doch de drie anderen kwamenvrij met een berisping.Van rustverstoringen hooren wij niet meer, maar voor de stad

was de zaak met deze veroordeelingen niet uit. Den 16den Sep-tember 1653 diende Johanna Eton, weduwe van Robbert Eton,een rekest in tot vergoeding van de door haar geleden schade.De vroedschap benoemde commissarissen om deze zaak te onder-zoeken, doch vóór zij daarmee klaar waren, kwam een nieuw re-

25

kest in van Mr. William Hempsted, Engelsen koopman alhiervoor zichzelf en ten verzoeke van de weduwe tot reparatievan haar huis, dat „met kragt ende gewelt door het gemeenegraauw gespoliert ende geplundert was". Toen Johanna Eton enHempsted 10 Februari 1656 een derde rekest inzonden, had decommissie nog haar rapport niet uitgebracht, doch 6 Novembervan dat jaar kwam het eindelijk in. De schade was door de kla-gers begroot op 12 a 1300 guldens behalve nog het verlies aangeld, papieren en huisraad, door Hempsted op een veel hoogerbedrag getaxeerd. De vroedschap stond ƒ 1250 toe, nadat dooreen rekest van verscheiden kooplieden, die de aandacht vestig-den op den dienst door Hempsted aan de commercie dezer stadverleend, kracht aan den eisch was bijgezet. Behalve deze scha-devergoeding kostte dit oproer aan de stad ook nog de haar inrekening gebrachte uitgaven voor het zenden en onderhoudender twee compagnieën voetvolk.

Of Mr. Hempsted hier teruggekeerd is na 1654, melden onzebronnen niet. Mrs. Eton heeft, voorloopig tenminste, haar intrekniet meer genomen in het geplunderde huis. Den 21 sten Septem-ber haalde zekere John Nisbeth allerlei ouden rommel van plankenen ijzerwerk uit het huis, daartoe gemachtigd door de weduwezelf, die hem den sleutel had ter hand gesteld *).

Not. J. Delphius. Inventaris notarieel archief 393, fol. 328.

EEN PREDIKANT ALS LOKVOGEL.

Is den Kerckenraedt gerecommandeert om tot predikant in deKercke alhier te beroepen Ds. Hanekop onlangs uyt Breda alhierte lande gekoomen, als waardoor niet alleen de Kercke wel zoudewezen gedient overmits zijne goede gaaven, maar ook deze stadtin hare neeringe ende welvaart door den toeloop van de uytge-weekene burgers uyt Breda apparentelijk grootelijks zoude toe-neemen. Is 't zelve bij alle de Leeden gelaudeert ende voor goetaangenoomen.

Resolutie van de Vroedschap 18 Juni 1625.26

HET VERVOEREN VAN HUGO DE GROOT UIT LOEVESTEIN22 MAART 1621 CAT. 919 *