Stijlboek Trajectumtv

Introductie: waarom een stijlboek?

Format nieuwsbulletin

Normen en waarden, ethiek van de redactie

Onderwerpkeus

Verspreiding mediumkanalen

Conclusie/aanbevelingen

1

2

3

4

5

6

5

7

13

17

19

23

Inhoudsopgave

1. Dit stijlboek bevat de richtlijnen van de Trajectumtv-redactie, en het nieuwsbulletin in het bijzonder.

Het is niet bedoeld als dogma, maar als een hulpmiddel om consequent nieuwsbulletins en filmpjes te

produceren.

2. Het is een handleiding voor nieuwe werknemers om zich de werkwijze en de normen en waarden van

de redactie eigen te maken.

3. Het is een controlemiddel voor de redactie over hoe de redactie dient te werken, haar beleid en eigen

werkwijze. Bij twijfelgevallen of onenigheid tussen redacteuren de over een kwestie kan dit stijlboek als

hulpmiddel dienen.

4. Het stijlboek dient als bijdrage om de onafhankelijkheid en pluriformiteit van de redactie te waarborgen.

5. Het vastleggen van de identiteit van de redactie en het medium richting haar publiek. Hoe onderscheidt

Trajectumtv zich van andere online televisiekanalen? Wat is haar toegegoegde waarde met betrekking op

de site en de papieren editie?

Introductie: Waarom een stijlboek? 1

1. Het nieuwsbulletin duurt 3 minuten, inclusief teaser, leader, tussenbumpers en

aftiteling. Het bevat 3 onderwerpen van ongeveer 1 minuut. Een item kan korter of

langer duren en wordt in dit geval ‘gecompenseerd’ door een ander langer of korter

item. Een onderwerp mag in tijdsduur niet onder de 40’’ en niet boven de 1’20’’

komen.

2. Losse filmpjes mogen hiervan af wijken, mits ze ‘ooprolbaar’ zijn en makkelijk

kunnen worden aangepast/gereduceerd naar criterium 1).

3. Elk onderwerp wordt ingeleid door tekst in beeld (maximaal twee zinnen). Zie

voorbeeld

4. Onderaan het HD-beeld op de website en op de Vimeo-site staan de 3 onderwer-

pen vermeld met:

a) De tijd in minuten/seconden wanneer het onderwerp begint

b) Naam van het onderwerp, zoals ook in het filmpje zelf vermeld. Dit is dus dezelfde

tekst, voor de herkenbaarheid. Deze ‘titel’ staat vet gedrukt.

c) Een korte introductie (2 zinnen) van het onderwerp. Zie voorbeeld hiernaast

Format nieuwsbulletin 2

5. De microfoon kan aan een geïnterviewde gegeven worden, bijvoor-

beeld aan een organisator van evenement die een rondleiding geeft.

6. De voornaam, achternaam en functie van geïnterviewde staan altijd

vermeld in de titelbalk. Met functie wordt bedoelt de rol die de persoon

in het onderwerp heeft. Alleen voornaam is te beperkt, Bij (ethische) twi-

jfelgevallen (zie item studenten kraken pand Rijnsweerd via http://vimeo.

com/5489030) beslist hoofdredactie. De studentenwereld is een dorp,

waar de achternaam van een persoon makkelijk te achterhalen is.

7. Noem instanties, organisaties en stichtingen volledig, in de ge-

schreven tekst onder het beeld. Dus geen ‘SSH’ ‘Stichting Sociale

Huisvesting’, in elk geval bij de eerste benoeming.. Geen ‘FCJ’ maar

‘Faculteit communicatie en journalistiek’, met eventueel de afkorting

tussen haakjes. Uitzondering: ‘HU’ ipv ‘Hogeschool Utrecht’. Dit is een

term die voor iedereen bekend is. In de naambalken in beeld mogen de

afkortingen wel gebruikt worden. Zie voorbeeld:

8. Brede termen zoals ‘’student’, en ‘slachtoffer’ worden in de onder-

titeling vermeden, de kijker moet in brede context weten wat de rol van

de geïnterviewde is: ‘Student communicatie’ en ‘Slachtoffer diefstal’.

‘Docent economie FEM’.

9. Geef in een filmpje aan waar het nieuws plaats vindt. Breng herken-

bare gebouwen of andere bekende punten in beeld door middel van

korte shotjes aan het begin van het item.

10. Linkjes naar websites (bv UtrechtInc zie http://vimeo.com/5062273)

worden zowel aan het eind van het journaalonderwerp als in de presen-

tatietekst onder het beeld vermeld. Wat dat laatste betreft: de link omvat

maximaal twee woorden. Zie voorbeeld.

11. We schrijven geen ‘TrajectumTV’ maar ‘Trajectumtv’.

12. Anoniem in beeld: dit gebeurt alleen als de persoon hier specifiek

om vraagt en de belangen van deze persoon legitiem zijn (als zij tegen

zichzelf in bescherming genomen dient te worden) en met toestemming

van de hoofdredactie.En de redactie van mening is dat er geen andere

manier is om deze informatie weer te geven maar het wel aan de kijker.

Bij voorkeur wordt de betreffende persoon geinterviewd door een schrijv-

ende redacteur voor het magazineonderdeel.

13. Manier van filmen: Houd het zo levendig en spontaan mogelijk, snel,

ritmisch. Maak max. een item met muziek eronder.

14. Probeer de genres zo gevarieerd mogelijk te houden: een interview,

een verslag, een rubriek of kort nieuws.

15. Aankondigingen / teasers van Rudy mackay, Boris vd Ham en Aleid

Wolfsen kunnen aan het begin van een journaal gebruikt worden (zie

voorbeeld draaiboek). Maak gebruik van een interview of aanwezigheid

van een (HU)-personality tijdens een verslag om hem een teaser te laten

inspreken en bij voorkeur in het journaal te gebruiken waar hij later ook

in voorkomt.

16. Rubriek media-review: Dagelijks krantenoverzicht van ‘Spits, Metro,

De Pers, Volkskrant, NRC Next, Trajectum en U-blad. Op zoek naar

nieuws met betrekking tot HU-studenten. Dus: op jongeren/studenten

gerichte informatie (onderzoeken, statistieken, interview met minister

over Ov-jaarkaart ed).

17. Gebruik filmpjes andere redacties/werkgroepen: De onderwerpen

van de RTV-redactie mogen pas worden gebruikt als RTV Utrecht ze

heeft uitgezonden. Beelden van andere werkgroepen in overleg met de

makers van deze producties.

18. De beelden uit de begintune worden zoveel mogelijk ververst met

beelden uit recente uitzendingen. Respecteer in elk geval de seizoenen

(dus geen bikini’s in december). Gebruik herkenbare beelden!

Voorbeeld:

19. Gebruik geen ‘goedemorgen’ of ‘goedemiddag’ maar goedendag

of beter nog’’Hoi’ of ‘Hallo’ De kijker besluit immers zelf wanneer hij

op ‘play’ drukt. Zolang het nieuwsbulletin wekelijks wordt uitgezonden,

praten we over ‘vorige week’en ‘volgende week’, wanneer het dagelijks

uitgezonden wordt kunnen termen zoals ‘gisteren’, ‘vandaag’ en ‘mor-

gen’ gebruikt worden. Noem specifiek een dag (deze maandag) of een

datum.

20. Maak het flitsend, monteer snel, helder zodra het wat

‘luchtigere’items zijn. Duid het nieuws, geen onnodige informatie. De

kijker is snel afgeleid door de rest van de inhoud van de website. Zorg

dat de info van het filmpje en op de website complementair zijn. Herhaal

niet 2x dezelfde informatie in het filmpje en op de tekst van de website,

op een zinnetje na om het te contextualiseren (wat was dat ook alweer?).

21. Alleen de hoofden in beeld bij een interview. Voorkom zo veel mogeli-

jk leeg beeld, want dan gaat de aandacht van de kijker het beeld uit.

22. De toon is stundentikoos. Gebruik studentikoze woorden en uitdruk-

kingen die herkenbaar zijn. Zoals ‘cool’ enz… Niet ‘Voorzitter studenten-

vereniging Veritas’maar ‘Praeses’.

22. Aan het einde van het nieuwsbulletin worden genoemd (functies: namen)

a) de redacteuren, verslaggevers en editors die een bijdrage hebben geleverd

aan een journaal.

b) De vormgever, Dennis van Wakeren

c) de website www.trajectumtv.nl

d) Een c trajectumtv 2009

23) Alle letters in beeld en overgangen gebeuren via in- en oudfaden.

1. Een onderwerp dient voor het produceren aan de (hoofd)redactie voorgelegd te worden, en de redac-

teur/verslaggever mag er pas mee aan de slag als deze ermee heeft ingestemd.

2. Hoor- en wederhoor: geruchten zijn geen bewijs, een bron is geen bron als deze niet gecontroleerd is.

In een item worden alle betrokken partijen aan het woord gelaten. Als een van hen niet wil spreken dient

dit in het item vermeld te worden.

3. Bovenstaande regel geldt niet voor ‘persoonlijke’ onderwerpen (bv student wint kunstwedstrijd, inter-

view lid raad van bestuur) of presentaties van bijvoorbeeld nieuwe instellingen of faciliteiten.

4. Feiten en meningen worden strikt gescheiden. Een commentaar (videolog) mag, maar in een afzonder-

lijk item. Bij voorkeur komt dit commentaar buiten het journaal, voorzien van een linkje/vermelding naar de

betreffende URL. (zie regel 9 van hoofdstuk 2)

5. Off-the-record vergaarde informatie wordt nooit prijsgegeven, tenzij de kijker er recht op heeft. In alle

gevallen besluit de hoofdredactie.

Ethiek van de TrajectumTV-redactie 3

12. De Trajectumtv-verslaggever streeft ernaar zelf zo weinig mogelijk in

beeld te komen, en vooral het woord te laten aan de geinterviewden.

13. De redactie vermijdt elke vorm van smaad, discriminatie en racisme.

Etnische afkomst, ras of sekse wordt alleen vermeld als het onderwerp

hierom leent.

14. Follow-up: een onderwerp dat is aangekaard dient volledig te worden

verslaan. Bv: als je een reportage maakt over een roeier vorafgaand aan

een belangrijke wedstrijd vermeld je in een volgende aflevering wat zijn/

haar prestatie is geweest.

6. Overgenomen quotes (bijvoorbeeld uit andere media) worden ge-

bruikt met bronvermelding. Dit geldt ook voor overgenomen beelden (bv

mobiele beelden van brand). Of: ‘In samenwerking met redactie basis-

media’.

7. Anonieme bronnen worden niet gebruikt, tenzij het van belang is voor

de kijker om op de hoogte te worden gesteld en de bron in kwestie bes-

chermd dient te worden. In alle gevallen beslist de hoofdredactie.

8. Embargo’s worden gerespecteerd, tenzij het maatschappelijke belang

zo groot is om de desbetreffende informatie meteen naar buiten te bren-

gen. In alle gevallen beslist de hoofdredactie.

9. Er wordt voor informatie niet betaald of ‘extraatjes’ aangenomen.

10. Undercover: dit genre mag gebruikt worden op het moment dat er

ergens officieel niet gefilmd mag worden, en in overleg met de hoof-

dredactie. Zeg in dit geval dus dat je ‘meedoet’en niet dat je journalist

bent !

11. Beelden/foto’s van mobiele telefoon en andere apparatuur kun-

nen worden gebruikt vanaf 3,2 megapixels (?) en mits er geen andere

(betere) beelden beschikbaar zijn. Bijvoorbeeld: busongeluk, brand… De

editor heeft hier het laatste woord.

1. Trajectumtv is er exclusief voor studenten, docenten en medewerkers van de Hogeschool Utrecht. De

Universiteit Utrecht, de Hogeschool voor de Kunsten en elk ander opleidinginstituut vallen niet binnen de

doelgroep. Uitzonderingen zijn degenen die een tijdelijke cursus aan de HU volgen of op een of andere

manier betrokken zijn bij de HU.

2. Uitzondering is nieuws waarin de doelgroep zich herkent: bijvoorbeeld een krakeractie van studenten of

‘Studenten van de Hogeschool in Tilburg hebben dit bedacht’. In dat laatste geval alleen in kortjes, en als

het op Utrechtse bodem afspeelt (Dus binen de snelwegen A2, A12, A27 en Zuilense Ring)

3. Representativiteit: De berichtgeving is, in hoeverre moeglijk, evenwichtig verdeeld over de zes HU-fac-

ulteiten (Gezondheidszorg, Natuur & Techniek, Maatschappij & Recht, Economie & Management, Commu-

nicatie & Journalistiek, Educatie, Amersfoort) en de stad Utrecht.

4. Het wekelijkse filmpje gaat over trends of een evenement, De beelden hiervan mogen voor een nieuws-

bulletin gebruikt worden.

Keuze van onderwerpen 4

1. Maak van elk journaal een teaser (van max 20’’) en laat dit door de HU mediaredactie (edit 5) op de

schermen in de FCJ-hal zetten. Zie voorbeeld via: http://www.youtube.com/watch?v=o5IIV2NWZb4. Het

gaat hier om beelden zonder geluid, dus gebruik krachtige beelden, met tekst.

2.Een afgerond filmpje wordt meteen op het vimeo-kanaal van Trajectum gezet, en gelinkt naar de nieu-

wsfeed www.trajectum.hu.nl, voorzien van een kleine uitleg (context) van maximaal twee alinea’s. Deze

dient als teaser, dus houdt het spannend en bedenk een aantrekkelijke ‘cliffhanger’.

3. Via de verantwoordelijke van de newsfeed www.trajectum.hu.nl komt er een aankonding op Twitter en

Facebook. Video’s worden meteen via Facebook geembedded.

4. Het komt voor dat instanties een onderwerp/filmpje op hun internetsite willen plaatsen. Dat mag, mits

bronvermelding. Gebruik in altijd het Trajectum Vimeo-account om filmpjes te plaatsen/embedden. Omdat

na afloop van een filmpje een ‘Caroussel’ te zien is en kijkers door kunnen linken naar andere Trajectum-

video’s.

Het vimeo-kanaal van Trajectum is in handen van webredacteur Maarten Nauw.

Inlognaam: maarten.nauw@hu.nl, wachtwoord: tr@j3ctum

Verspreiding van nieuws 5

6. Mobiele dienst: Filmpjes worden verspreid via Facebook (geembed-

ded) en Twitter (Linkje naar filmpje dat is geintegreerd aan een nieu-

wsbericht, en voor het nieuwsbulletin direct naar de video). Mobiele

gebruikers kunnen via Facebook- en Twitter-applicaties (bv Tweet60) op

de hoogte blijven van het Trajectum-nieuws. Zij moeten hiervoor wel lid

zijn van de Trajectum-community op Facebook en Trajectum volgen op

Twitter. Om dit te bevorderen is het aan te raden een Facebook- en Twit-

terbadge op de site van Trajectum te plaatsen, dat doorlinkt naar deze

communities/netwerken.

Twitter: http://twitter.com/trajectum

Facebook: http://www.facebook.com/home.php#/profile.

php?id=1463193996&ref=nf

7. Ingestuurde foto’s en video’s: het zou mogelijk moeten zijn voor lezers/

kijkers om hun (nieuws) foto’s en video’s op te sturen naar de Trajectum-

redactie en een selectie hiervan op de site te plaatsen. Dit kan via een

Flickr-account.

8. De rechten van de beelden liggen exclusief bij Trajectum (Hogeschool

Utrecht) Geen enkele vorm van overname is toegestaan.

9. De rechten van getoond materiaal dat Trajectumtv gebruikt (filmpjes

van mobiel) blijven in handen van de gebruiker. Deze krijgt hier geen

vergoeding voor.

Redacteuren kunnen, in overleg met de hoofdredactie en de schrijver van dit stijlboek,

aanpassingen toebrengen. In alle gevallen beslist de hoofdredactie/ombudsman.

Dit Stijlboek is samengesteld door Henk Oldenziel, in opdracht van Trajectumtv.

Advies: John Driedonks

Gebruikte bronnen:

- ‘ Basisboek journalistiek, achtergrond, genres, vaardigheden’ ,

Nico Kussendrager, Dick van der Lugt, Ben Rogmans

- ‘ Stijlboek’ , Ludo Permentier, Ludo van der Eyenden

- ‘ Stijlboek NRC Handelsblad’

- ‘ Journalistieke code NOS’, http://weblogs.nos.nl/ombudsman/nos-code/

Conclusie 6