Topprestaties in

energiezuinige bouw

Henk Zwartbol

Zwartbol Planontwikkeling & Advies

Projectmanager herstructurering Stekkenberg West in Groesbeek

Het project

• Sloop/nieuwbouw van 240 sociale

huurwoningen

• Nieuw stedenbouwkundig ontwerp

• 6 fasen, start voorbereiding in 2008,

einde project begin 2016

• Gelijkheidsbeginsel tussen huurders

• EPC wordt aangescherpt

• De laatste terugkerende huurder in

2016 heeft een woning met EPC

van 0,4, of minder

• De 1e terugkerende huurder moet

dus ook een woning met EPC 0,4

of minder krijgen

De Ambitie • De uitdaging is om de eerste woning

aan EPC 0,4 te laten voldoen

• Woningcorporaties hebben convenant

met Rijk afgesloten om een CO2

reductie te bereiken van 20% op hun

woningbezit

• Woonlasten blijven gelijk voor

terugkerende bewoners

De Ambitie • Woningen krijgen geen gasaansluiting

Hoe worden de woningen verwarmd?

• Rekenmodel opgezet, keuze welke

technieken en maatregelen, bij welke

kosten leiden tot welke energieprestatie

(EPC)

• Uitgangspunt: “Niet meer dan anders”

• Doorrekenen te bouwen woningtypen

De ambitie

Kunnen en willen uitvoerende partijen

(aannemers/installateurs) de ambitie

invullen en het gehele traject van belang

voor de opdrachtgever in beeld brengen

(tijd, geld, informatie, kosten,

organisatie)?

Technisch • Geen aardgas, gekozen voor

aardwarmte

• Mbv rekenmodel optimaliseren kosten

en energieprestatie (isolatiepakket,

capaciteit bronnen en warmtepompen,

ventilatiesysteem)

• Geen zonnepanelen, hoge investering,

voordeel geheel bij bewoner

Financiering • Geen aansluitkosten gas

• Vastrecht naar Oosterpoort Energie BV

• Hogere huren voor terugkerende

huurders gemaximeerd, sociaal plan

• Hogere huren niet terugkeerders, tot

max. liberalisatiegrens

• Aantal woningen boven

liberalisatiegrens verhuren (vrije sector)

Draagvlak

• Interne besluitvorming op basis van

integraal inzicht in kosten en

opbrengsten Projectontwikkeling bv en

Energie bv

• Gemeente voorstander, maar neutraal

• Bewoners willen garanties

Afdwingbaar? • AMvB is een wettelijk instrument

• Liever niet afdwingbaar, leidt niet tot

creativiteit en innovatie

• Wel vanuit maatschappelijke rol, milieu

problematiek en betaalbaar wonen

• Optimaliseren, inkomsten en uitgaven

goed organiseren, doordachte

contractvorming

Hoe ambitie realiseren? • Prestaties vastgelegd in bestek (hybride)

• Toepassing materialen type installaties

opgenomen in bestek vanwege kwaliteit

• Resultaten van proefboring open systeem

beschikbaar gesteld

• Regeneratie van de bodem in beeld

(grondwatermodel)

• Bouwer/installateur ontwerp

The DO’s

• Hoe krijg je de prestaties helder voor

alle partijen

• Hoe maak je dat meetbaar

• Hoe borg je de kwaliteit

Ontwerpproces

• Aannemer beschikt over voldoende

referenties

• Installateur met beperkte ervaring en

traditionele aanpak. Heeft wel

ingeschreven, maar kiest liever voor

gasverwarming

• Installateur is van mening dat hij niet

hoeft te ontwerpen

Ontwerpproces

• Projectleider aannemer kan zelf niet

beoordelen of ontwerp voldoet

• Opdrachtgever concludeert dat ontwerp

onvoldoende blijft

• Opdrachtgever draagt aannemer op

zich van advies te laten voorzien

(planning in het geding, garanties naar

bewoners)

Discussie

• Welke rol spelen onderaannemers en

hoe kan je hierop sturen?

• Hoe doe je dat met

aanbestedingsprocedures?

Andere projecten in het nieuws • Zutphen en Nijmegen hebben beide 1

project met wko dat onvoldoende

functioneert en leidt tot hoge energielasten

voor bewoners

• Bewoners Oosterpoort en gemeente

Groesbeek hebben weinig vertrouwen in

slagen project

Garanties

• Ontwerp wordt uitgebreid met een back-

up systeem

• Partijen beseffen dat zij gedurende 10

jaar de prestaties moeten kunnen

garanderen

• Open bronsysteem bestaat uit 2

bronparen, worden gekoppeld ivm uitval

Bedrijven in de keten (15) • Bronboorder, grondwatermodel,

automatiseerder, installateur, aannemer,

architect, leverancier, 2 adviseurs,

energie bv opdrachtgever, installateur

voor fase 4 t/m 6, afrekeningen naar

bewoners, monitoring systeem,

storingsafhandeling

• Bewoners en gemeente

Discussie

• Waar liggen de verantwoordelijkheden

• Hoe organiseer je de keten??

Garantie op prestaties • Hoe wordt onderhoud uitgevoerd

• Welke materialen/onderdelen worden

toegepast bij vervanging

• Hoe worden storingen opgevolgd en

geregistreerd

• Storingen en hogere energielasten

bewoner

De toekomst

• Energieneutraal bouwen goed mogelijk

• Optimale isolatie, warmtepompen en

zonnepanelen

• Investering is hoger

• Terugverdientijd relatief kort

Randvoorwaarden • Consumenten willen zelfvoorzienend/

onafhankelijk zijn van…

• Salderingsregeling in stand laten

• Door ontwikkelen individuele opslag

• Goede communicatie over

terugverdientijden

• Financiering BENG gebouwen tegen

lage rente

Vragen