Toetsrevolutie Congres

SessiesFunctioneel toetsen en het langetermijnleren > René Kneyber

Een van de mogelijke functies van een toetsprogramma is om het langetermijnleren te bevorderen, aan gezien veel leraren ambiëren dat de stof voor een langere tijd wordt onthouden. Maar wat zijn daarvoor de uitgangs-punten en de ontwerpvereisten? In deze workshop bespreekt René Kneyber de belangrijkste principes.

René Kneyber heeft 16 jaar gewerkt als docent wiskunde, hij is auteur van o.a. Toetsrevolutie, en lid van de Onderwijsraad.

(IEP)

(DEN)

(SEQUOIA)

(IEP)

14 november 2019

WORKSHOPRONDE 2 13.15 - 14.15 uur (vervolg)

WORKSHOPRONDE 3 14.30 - 15.30 uur

Eigenaarschap over het eigen leerproces door formatief handelen> Martine Kamstra

Een voorbeeld uit de praktijk en zelf aan de slag: hoe kun je in je lessen meer verantwoorde lijkheid voor het eigen leerproces bij leerlingen leggen? Daarvoor gebruikten we de volgende ingrediënten: Werken vanuit leerdoelen en succescriteria, leerlingen zelf de theorie laten bestuderen, keuze geven in verwer-kingsopdrachten en manier van aanpak en op basis van vragen van leerlingen de leerstof bespreken. Uitkomsten? Leerlingen waarderen de vrijheid in aanpak en tempo. Ze werken, denken na, stellen betere vragen en geven elkaar feedback. Leerling en docent krijgen inzicht in het leren van leerlingen en de docent heeft tijd voor individuele begeleiding. Maatwerk!

Ik houd van lesgeven, wat zich uit in mijn vak als kunstdocent en docentenbegeleider, maar ook in mijn vrije tijd als roei- en zeilinstructeur. Recentelijk heb ik mijn Master Leren & Innoveren afgerond met een thesis, waarvoor ik met een aantal collega’s een actieonderzoek heb gedaan naar het bevorderen van eigenaarschap van bovenbouw -leerlingen door middel van formatief handelen.

Leerlingen helpen bij het vragen en verwerken van feedback > Renske de Kleijn

Tijdens deze workshop gaan we in op hoe we leerlingen kunnen helpen om actief bij te dragen aan de formatieve cultuur binnen de les. We zoomen daarbij vooral in op hoe zij goede feedback-vragen kunnen stellen en er wordt een voorstel gedaan voor drie type feedbackvragen. Daarnaast kijken we naar hoe we leerlingen kunnen helpen om de feedback die ze krijgen niet alleen oppervlakkig te gebruiken, maar te gebruiken om te komen tot dieper leren.

Renske de Kleijn is onderwijskundig onderzoeker en trainer op het gebied van feedback en motivatie. Haar proefschrift ging over feedbackprocessen bij scriptiebegeleiding, waarna ze bleef werken aan de Universiteit Utrecht als adviseur en onderzoeker. Momenteel is ze werkzaam op het UMC Utrecht waar ze onderzoek doet en begeleidt naar het verbeteren van feedbackprocessen in de zorg en de opleidingen geneeskunde en biomedische wetenschappen.

Effectieve leerstrategieën

Meten, weten en nooit meer vergeten! > Valentina Devid-Derksen & Laura van Beesten

Hoe ga je van een schoolcultuur van zweten, weten en vergeten naar een cultuur van meten, weten en nooit meer vergeten? Het doel van Formatief toetsen is dat de leerling zicht krijgt op zijn leren, weet hoe hij zijn leren kan verbeteren zodat hij eigenaar wordt van zijn leerproces en de leerresul-taten verbeteren. Tijdens deze sessie gaan wij dieper in op wat wij geleerd hebben over het imple-menteren van formatief toetsen op school. Je krijgt tips en concrete handvatten aangereikt hoe jij op jouw school formatief toetsen verder kan inbedden. Vragen zoals: ‘hoe krijg je je collega’s of je organisatie mee en wat is jouw stip aan de horizon’ zullen centraal staan in deze sessie.

Valentina Devid is docente geschiedenis en levensbeschouwing en teamleider havo op het Christelijk Lyceum in Apeldoorn. Ze is tevens aangesloten bij Netwerk Onderwijsadviseurs en zet zich als trainer en coach in voor innovatief onderwijs. Ze is medeverantwoordelijk voor de succesvolle implementatie van formatief toetsen op de havo van het Christelijk Lyceum.

Laura van Beesten is wiskundedocente en zorgcoördinator op het Christelijk Lyceum in Apeldoorn. Ze is geïnteresseerd in hoe onderwijs kan worden vormgegeven op een manier waarop er meer rekening wordt gehouden met hoe jongeren leren. Eén van de vernieuwingen waarvoor zij zich inzet is het formatief toetsen op de havo van het Christelijk Lyceum.

Formatief handelen of gewoon goed les geven? > Tim Surma

Dylan Wiliam zei al dat hij spijt had van de term formatief evalueren. De laatste jaren werden in zijn theorie steeds meer elementen geïntegreerd vanuit bijvoorbeeld de cognitieve psychologie zodat het evalueren stelselmatig verruimd werd naar formatief handelen. Het formatief handelen wordt op deze manier steeds meer synoniem voor (gewoon goed en dus) effectief lesgeven, waarin de rol van toetsing in functie staat van het leren. Niet enkel toetsing om te meten en om het leerproces te begeleiden maar toetsen als leerproces an sich. Tijdens deze keynote gaat Tim in op een aantal kernelementen uit de cognitieve psychologie die een impact hebben op effectief lesgeven, en dus ook op het formatief handelen.

Tim Surma stond bijna 20 jaar voor de klas in secundair (voortgezet) onderwijs en lerarenopleiding, doet op dit moment promotieonderzoek aan de Open Universiteit (NL) en is research manager in het expertisecentrum voor effectief leren in Thomas More Hogeschool (BE).

Naar een feedbackcultuur op school > Sergej Visser

Zonder goede feedback op je prestaties wordt het lastig om je te verbeteren, zoveel is wel duidelijk. Tegelijkertijd merken we dat feedback lang niet altijd goed wordt gegeven, ontvan-gen en verwerkt. In deze sessie gaan we op onderzoek uit: hoe staat het met de feedbackcultuur op jouw school? En, iets dichter bij huis: hoe is het gesteld met de feedbackcultuur bij jou in de klas? Vragen leerlingen om feedback op hun werk? Kunnen leerlingen elkaar feedback geven op prestaties? En vraag jij als docent of teamleider om feedback op jouw handelen? Middels pittige vragen, prikkelende stellingen en praktische tools werken we aan een feedbackcultuur bij jou op school.

Sergej Visser gaf twintig jaar lang Engels, CKV en Spaans op MAVO, HAVO en VWO. Hij ontwikkelde o.a. een compleet nieuwe curriculum Engels, voor klas 3 t/m 6. Zijn specialisme is formatief evalueren. Sergej denkt graag na over hoe het onderwijs nog beter kan en loopt warm voor complexe vraagstukken waarbij schoolbeleid en de dagelijkse praktijk elkaar raken. Hij is auteur van het boekje Formatief Evalueren in Elke Les. Zijn volgende boek gaat over het werken aan een feedbackcultuur in het onderwijs . Sergej is senior trainer/adviseur bij Bureau ICE.

Je curriculum formatief inrichten > Wessel Peeters

Tijdens de sessie leer je, aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden en onderzoeken (met name gericht op VO en HBO), op welke manier je het curriculum zo kan inrichten dat je effectief formatief kan evalueren. Kernwoorden die daarbij voorbij komen zijn leerdoelen, leerstrategieën, effectieve feedback en een betekenisvol toetsprogramma. Aan het einde van de sessie heb je handvatten om de ideeën en inzichten te vertalen naar de eigen praktijk, zodat je zelf ook naar een meer formatief curriculum kunt toewerken.

Wessel Peeters is onderwijskundige bij de opleiding Pabo en toegepaste psychologie, daarvoor docent maatschap-pijleer en coördinator in het voortgezet onderwijs. Alumnus master leren en innoveren. Veel bezig met en praat graag over curriculumontwikkeling, leerstrategieën, leermythes, effectieve didactiek en leernetwerken. Mede-oprichter van Vernieuwenderwijs.

Feedback en schrijfvaardigheid: een procesgerichte benadering > Jochem Aben (tot 12 uur)

Feedback richt zich idealiter op het verbeteren van de vaardigheden van een leerling of student. In het geval van schrijfvaardigheid is dat ingewikkeld. De ‘vaardigheid van het schrijven’ zit hem namelijk in een effi ciënt schrijfproces, terwijl vaak alleen een eindproduct, een tekst, voorhanden is om van feedback te voorzien. In deze workshop wordt daarom nagedacht over mogelijkheden om feedback te geven op het schrijfproces, in plaats van op het -product, om zo niet van de tekst een betere tekst te maken, maar van de leerling een betere schrijver.

Jochem Aben is afgestudeerd als Neerlandicus aan de Radboud Universiteit Nijmegen, en werkt tegenwoordig als promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn promotie-onderzoek focust zich op de rol die fouten spelen tijdens het geven en verwerken van feedback op teksten. Hij is geïnteresseerd in schrijfvaardigheid, beoordelen en feedbackverwerking.

Leerstrategieën > Aimee Krikke & Petra Bunnik

Leerstrategieën zijn strategieën die je in kan zetten om het leren zo soepel mogelijk te laten verlopen. Het zijn niet alleen strategieën die ervoor zorgen je stof beter tot je neemt of overziet, maar ook strategieën die de motivatie helpen aanboren of stimuleren. Wil je weten wat het inhoudt en hoe je dit kan aanleren bij je leerlingen en wil je de volgende dag direct aan de slag kan met bovengenoemde leerstrategieën? In de workshop leerstrategieën laten we je kennis maken met de leerstrategieën en hoe je deze de volgende dag direct in kunt zetten. Het stimuleren van leerstrategieën kan zowel op individueel als groepsniveau, daarom is deze workshop niet alleen geschikt voor docenten, maar voor al het onderwijs(ondersteunend) personeel.

Aimee Krikke is open, eerlijk, sociaal, toegankelijk, recht door zee en gedreven het onderwijs verder te ontwikkelen. Aimee haalt het beste uit de professional, brengt ontwikkeling teweeg, en zorgt ervoor dat de professional zijn passie en energie optimaal kan inzetten. Zij werkt als mede-eigenaar van Strategie voor Leren en is trainer, ontwikkelaar, auteur en gedragsdeskundige. Met veel enthousiasme weet zij haar kennis en kunde over te brengen op de deelnemers met als gevolg dat de deelnemers direct de volgende dag aan de slag willen.

Petra Bunnik is mede-eigenaar van Strategie voor Leren en is onderwijskundige, trainer, auteur en onderzoeker. Naast het 20 jaar opbouwen van onderwijservaring heeft zij zich de afgelopen 10 jaar verdiept in hoogbegaafde leerlingen en de begeleiding van deze leerlingen en heeft zij de afgelopen 7 jaar gewerkt aan het ontwerpen en ontwikkelen van materialen die leerstrategieën integreren in het onderwijs.

Een leerstrategie waarmee de leerling aan de slag gaat! > Joris van Elderen & Joris Coenders

Een echt effectieve manier van leren krijg je pas wanneer de leerling aan het werk gaat en niet alleen de docent. In 2008 zijn wij begonnen met de ontwikkeling van een lesmethode die kansen biedt. Kansen voor leerlingen én docenten. Onze lesmethode zorgt ervoor dat de leerlingen vooral zelf aan de slag gaan. Hierdoor kunnen talentvolle leerlingen hun eigen tempo bepalen en heb je tijd om de leerlingen, die wat extra hulp nodig hebben, echt te begeleiden. Wil je weten hoe je bèta-talent in de onderbouw kunt stimuleren, je extra tijd hebt voor de minder snelle leerlingen, je leerlingen uit kunt dagen en leerlingen onderwijs op maat biedt, zonder dat je veel extra werk krijgt en cijfers de enige stimulans zijn?

Wij zijn Joris van Elferen en Joris Coenders. Beiden zijn wij docent op het Mondial College in Nijmegen. Naast onze baan voor de klas werken wij ook voor Educatieve Uitgeverij 11J (11JEDU). Hiermee geven wij, onder andere, de lesmethode SCIENCE/NaSk uit, een lesmethode en een manier van werken. Ons uitgangspunt is dat vooral de leerling verantwoor-delijk moet zijn (lees gemaakt moet worden) voor zijn eigen leerproces. Dit doen wij onder andere door leerlingen echt mee te nemen op ontdekkingsreis door de wereld van de wetenschap.

(SEQUOIA)

(SEQUOIA)

(DEN)

(IEP)

(SEQUOIA)

(DEN)

KEYNOTE 10.00 - 11.00 uur WORKSHOPRONDE 1 11.15 - 12.15 uur (vervolg)

WORKSHOPRONDE 1 11.15 - 12.15 uur WORKSHOPRONDE 2 13.15 - 14.15 uur

Toetsrevolutie Congres

SessiesFunctioneel toetsen en het langetermijnleren > René Kneyber

Een van de mogelijke functies van een toetsprogramma is om het langetermijnleren te bevorderen, aan gezien veel leraren ambiëren dat de stof voor een langere tijd wordt onthouden. Maar wat zijn daarvoor de uitgangs-punten en de ontwerpvereisten? In deze workshop bespreekt René Kneyber de belangrijkste principes.

René Kneyber heeft 16 jaar gewerkt als docent wiskunde, hij is auteur van o.a. Toetsrevolutie, en lid van de Onderwijsraad.

(IEP)

(DEN)

(SEQUOIA)

(IEP)

14 november 2019

WORKSHOPRONDE 2 13.15 - 14.15 uur (vervolg)

WORKSHOPRONDE 3 14.30 - 15.30 uur

Eigenaarschap over het eigen leerproces door formatief handelen> Martine Kamstra

Een voorbeeld uit de praktijk en zelf aan de slag: hoe kun je in je lessen meer verantwoorde lijkheid voor het eigen leerproces bij leerlingen leggen? Daarvoor gebruikten we de volgende ingrediënten: Werken vanuit leerdoelen en succescriteria, leerlingen zelf de theorie laten bestuderen, keuze geven in verwer-kingsopdrachten en manier van aanpak en op basis van vragen van leerlingen de leerstof bespreken. Uitkomsten? Leerlingen waarderen de vrijheid in aanpak en tempo. Ze werken, denken na, stellen betere vragen en geven elkaar feedback. Leerling en docent krijgen inzicht in het leren van leerlingen en de docent heeft tijd voor individuele begeleiding. Maatwerk!

Ik houd van lesgeven, wat zich uit in mijn vak als kunstdocent en docentenbegeleider, maar ook in mijn vrije tijd als roei- en zeilinstructeur. Recentelijk heb ik mijn Master Leren & Innoveren afgerond met een thesis, waarvoor ik met een aantal collega’s een actieonderzoek heb gedaan naar het bevorderen van eigenaarschap van bovenbouw -leerlingen door middel van formatief handelen.

Leerlingen helpen bij het vragen en verwerken van feedback > Renske de Kleijn

Tijdens deze workshop gaan we in op hoe we leerlingen kunnen helpen om actief bij te dragen aan de formatieve cultuur binnen de les. We zoomen daarbij vooral in op hoe zij goede feedback-vragen kunnen stellen en er wordt een voorstel gedaan voor drie type feedbackvragen. Daarnaast kijken we naar hoe we leerlingen kunnen helpen om de feedback die ze krijgen niet alleen oppervlakkig te gebruiken, maar te gebruiken om te komen tot dieper leren.

Renske de Kleijn is onderwijskundig onderzoeker en trainer op het gebied van feedback en motivatie. Haar proefschrift ging over feedbackprocessen bij scriptiebegeleiding, waarna ze bleef werken aan de Universiteit Utrecht als adviseur en onderzoeker. Momenteel is ze werkzaam op het UMC Utrecht waar ze onderzoek doet en begeleidt naar het verbeteren van feedbackprocessen in de zorg en de opleidingen geneeskunde en biomedische wetenschappen.

Effectieve leerstrategieën

Meten, weten en nooit meer vergeten! > Valentina Devid-Derksen & Laura van Beesten

Hoe ga je van een schoolcultuur van zweten, weten en vergeten naar een cultuur van meten, weten en nooit meer vergeten? Het doel van Formatief toetsen is dat de leerling zicht krijgt op zijn leren, weet hoe hij zijn leren kan verbeteren zodat hij eigenaar wordt van zijn leerproces en de leerresul-taten verbeteren. Tijdens deze sessie gaan wij dieper in op wat wij geleerd hebben over het imple-menteren van formatief toetsen op school. Je krijgt tips en concrete handvatten aangereikt hoe jij op jouw school formatief toetsen verder kan inbedden. Vragen zoals: ‘hoe krijg je je collega’s of je organisatie mee en wat is jouw stip aan de horizon’ zullen centraal staan in deze sessie.

Valentina Devid is docente geschiedenis en levensbeschouwing en teamleider havo op het Christelijk Lyceum in Apeldoorn. Ze is tevens aangesloten bij Netwerk Onderwijsadviseurs en zet zich als trainer en coach in voor innovatief onderwijs. Ze is medeverantwoordelijk voor de succesvolle implementatie van formatief toetsen op de havo van het Christelijk Lyceum.

Laura van Beesten is wiskundedocente en zorgcoördinator op het Christelijk Lyceum in Apeldoorn. Ze is geïnteresseerd in hoe onderwijs kan worden vormgegeven op een manier waarop er meer rekening wordt gehouden met hoe jongeren leren. Eén van de vernieuwingen waarvoor zij zich inzet is het formatief toetsen op de havo van het Christelijk Lyceum.