Toerisme in Suriname Analyse van de Surinaamse toerismesector

Universiteit van Amsterdam Faculteit der Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Afdeling Business studies Supervisor: prof. dr. J.H.J.P. Tettero

Tweede Supervisor: drs. N. Cohen

Door: Winish Oedit Doebe Student nr: 0000965

Amsterdam, 2006

2

Inhoudsopgave

Inleiding…………………………………………………………………………………4

Deel 1: de vraag

Hoofdstuk 1. Soorten toerisme.................................................................................8

1.1. Massatoerisme .............................................................................................8

1.2. Ecotoerisme .............................................................................................. 10

Deel 2: het aanbod

Hoofdstuk 2. Voorzieningen....................................................................................12

2.1. Voorzieningen massatoerisme ..................................................................12

2.2. Voorzieningen ecotoerisme ......................................................................16

Hoofdstuk 3. Luchtvaart Suriname......................................................................19

3.1. Monopolie .................................................................................................19

3.2. Vliegvelden...............................................................................................20

3.3. Meer bestemmingen voor SLM ................................................................22

3.4. Visum........................................................................................................22

Hoofdstuk 4. Promotie ..............................................................................................24

Conclusie…………………………………………………………………….………...28

Aanbevelingen..............................................................................................................30

3

Informatie / Literatuur .............................................................................................33 Bijlagen Bijlage 1………………………………………………………………………………….36 Bijlage 2………………………………………………………………………………….37 Bijlage 3………………………………………………………………………………….38 Bijlage 4………………………………………………………………………………….39

4

Inleiding

Suriname is een land aan de noordoostkust van Zuid-Amerika. Het ligt in het Caribische

gebied. Dit gebied kent de snelst groeiende economische sector ter wereld: het toerisme.

Het toerisme van en naar de Caribbean neemt toe. Elk jaar gaan er meer toeristen naar dit

gebied. Grote luchtvaartmaatschappijen, het Caribbean Tourism Organization (CTO) en

de regeringen van de landen zelf voorspellen een groei in het aantal toeristen.

Suriname heeft ook te maken met de toenemende stroom van toeristen. Na een lichte

daling in 2001 is de groei gestegen. Vooral in de jaren 2003 en 2004 is het aantal

toeristen naar Suriname flink toegenomen. Bij het vergelijken van de onderstaande

gegevens valt op dat de groei in toeristen naar Suriname groter is dan die naar de

Caribbean. Van de toeristen die de Caribbean aandoen gaat de laatste jaren echter nog

5

een even groot deel naar Suriname. Men zou verwachtten dat dit deel ook groter zou

worden aangezien de groei van toeristen naar Suriname groter is.

*Negatieve groei is het gevolg van de aanslagen van 09/11/01

Bron: CTO, 2006 1

De voornaamste vorm van toerisme die Suriname kent, is het toerisme dat toegespitst is

op familie, vrienden en kennissen. Deze groep toeristen komt voornamelijk uit Nederland

en vormt 60% van het totale aantal toeristen dat Suriname bezoekt.

Bron: CTO, 2006

Suriname heeft als één van de weinige landen in de regio met deze vorm van toerisme te

maken. Andere Caribische landen kennen behalve het ecotoerisme ook het massatoerisme.

De meeste van deze landen trekken meer toeristen aan dan Suriname. Ook is er vanuit de

VS meer belangstelling voor deze landen. Van alle landen in de Caribbean behoort

1 http://www.onecaribbean.org

toeristen

Suriname groei toeristen Caribbean groei

%toeristen Sur. van toeristen

Car. x 1.000 % x 1.000.000 % %

2001 56,6 -1,9* 19,5 -4* 0,3 2002 58,2 2,8 19 -2,6* 0,3 2003 102,6 76 20,4 7,4 0,5 2004 137,8 34 21,8 6,8 0,6 2005 144,9 5,3 22,5 3,2 0,6

6

Suriname tot de 10 landen die het minste aantal toeristen trekken2. Wat toeristen uit de

VS betreft behoort Suriname tot de drie laagste3.

Bron: CTO, 2006

De tabel hierboven laat het aantal toeristen uit de VS zien in verhouding tot het totaal

aantal toeristen dat Suriname bezocht in de afgelopen jaren. Men kan eruit concluderen

dat het aantal toeristen uit de VS in verhouding daalt.

Naar aanleiding van de bovenstaande gegevens kan men zich afvragen waarom er in

Suriname geen sprake is van grotere aantallen toeristen en waarom er niet meer toeristen

uit de VS het land bezoeken. Dit onderzoek richt zich op het massatoerisme en het

ecotoerisme.

Het eerste deel van dit onderzoek behandelt de vraag van de eco- en massatoeristen. Er

zal getracht worden een profiel te schetsen van de toeristen groepen. Hierdoor zal

duidelijk worden aan welke verwachtingen moet worden voldaan om deze toeristen aan

te trekken en te behouden.

Het tweede deel van het onderzoek gaat over wat Suriname te bieden heeft aan haar

toeristen. Eerst wordt besproken wat Suriname aan voorzieningen te bieden heeft. Zo

komen accommodatie, recreatie en (culturele) bezienswaardigheden aan bod. Verder

wordt er ingegaan op de meest recente ontwikkelingen in de luchtvaart. Dan wordt er

besproken op wat voor manier Suriname wordt gepromoot. Tot slot worden de positieve

en negatieve ontwikkelingen die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen in de

2 zie bijlage 1 3 zie bijlage 2

totaal aantal

toeristen Suriname totaal aantal toeristen VS

% toeristen VS van toeristen Sur.

x1000 x1000 x1000 2001 56,6 0,7 1,2 2002 58,2 0,6 1 2003 102,6 3,4 3,3 2004 137,8 4,5 3,2 2005 144,9 4 2,8

7

conclusie onder elkaar gezet. Tevens worden er aanbevelingen gedaan die het toerisme

kunnen bevorderen.

De informatie verstrekking over het toerisme in Suriname is schaars. We zullen voor het

onderzoek daarom zoveel mogelijk artikelen raadplegen uit onder andere kranten en

reisgidsen. Ook zullen internationale organisaties zoals het Caribbean Tourism

Organization en het World Tourism Organization worden geraadpleegd om ons van

bepaalde statistische data te voorzien. Daarnaast zijn er een aantal Nederlandse

touroperators benaderd.

Het wapenschild van Suriname: gerechtigheid, vroomheid, vertrouwen

8

Hoofdstuk 1. Soorten toerisme

Suriname kent voornamelijk het toerisme dat toegespitst is op familie, vrienden en

kennissen. Deze groep toeristen heeft niet al te hoge eisen en neemt genoegen met wat ze

in Suriname gewend zijn (Panday, M.- Blik op Toerisme, de Ware Tijd, 2006).

Uit een rapport van de Universiteit van Virginia blijkt dat deze groep toeristen een laag

uitgavenpatroon heeft en dat het verblijf in Suriname lang is (Suriname Tourism

Development Plan, http://hitchcock.itc.virginia.edu/suriname/texts/plan.pdf, 1997). Uit

de tabel hieronder kan afgelezen worden dat er amper gebruik wordt gemaakt van de

accommodaties.

Bron: CTO, 2006 Naar aanleiding van deze twee feiten wordt deze groep toeris ten buiten beschouwing

gelaten. De toeristen waar dit onderzoek zich op richt, zijn de ecotoeristen en de

massatoeristen. De ecotoeristen bezoeken Suriname al, de massatoeristen echter (nog)

niet. Van beide groepen toeristen zal een profiel worden geschetst. Hieruit zal duidelijk

worden waar het toerisme in Suriname aan moet voldoen.

1.1. Massatoerisme

De massatoerist staat bekend om de vereiste luxe en comfort. Ze zijn door hun interesse

en hoogte van hun besteedbare inkomen het meest winstgevend (Coutinho, S.- Laat de

toerist niet ontsnappen naar Trinidad!, www.apura.org, 2005). Volgens Martin Panday4

zijn de massatoeristen in 3 groepen te verdelen (Panday, M.- Blik op Toerisme, de Ware

Tijd, 2006). De eerste twee groepen zijn vakantiegangers uit Nederland en de laatste

4Martin Panday is journalist voor de toonaangevende Surinaamse krant De Ware Tijd en schrijft veel over het toerisme in Suriname.

Waar de toerist verblijft Hotels 11% Familie 49% Ongeregistreerd 40%

9

groep betreft toeristen uit de VS. Deze drie groepen hebben over het algemeen dezelfde

eisen, maar verschillen toch in bepaalde aspecten.

1- Twee verdieners: over het algemeen zijn dit jonge koppels die genoeg hebben

van de standaard Zuid-Europese vakanties en op zoek zijn naar een alternatief. Zij

beschikken over voldoende middelen om een dure reis te boeken. Ze laten zich de

vakantiebestemming niet zomaar aanpraten door mooie brochures en

beschrijvingen. Deze toerist is heel kritisch. Zij is bereid veel geld neer te leggen

en verwacht dan ook dat er wordt voldaan aan hoge eisen. Elke tekortkoming zal

zich uiten in openlijk geklaag.

2- Babyboomers: gesettelde lui van rond de middelbare leeftijd. Ze hebben het

breder dan de bovengenoemde groep en nemen daarom makkelijker de beslissing

een verre reis te maken. Teleurstelling over het verblijf in Suriname zal er echter

toe leiden dat hun reis eenmalig is.

3- Bezoekers uit de VS: deze groep heeft meer te besteden dan de twee boven

genoemde groepen, maar stelt ook hogere eisen. Zij zullen ook openlijk en

uitgebreid klagen over tegenvallers. Daarnaast zijn zij niet zuinig met het

bestedingspatroon. Ze zijn geïnteresseerd in allerlei bezienswaardigheden die het

land te bieden heeft. Zolang er aan de verwachtingen wordt voldaan, zijn zij

bereid de juiste prijs te betalen en er een flinke tip tegenaan te gooien.

De massatoerist heeft bepaalde eisen waaraan moet worden voldaan. Zij willen dat de

aanwezigheid van internationale hotels, gerenommeerde merkwinkels en modieuze zaken

het straatbeeld bepalen. Dit zorgt voor herkenning bij de toerist. Daarnaast moet er een

boulevard in de buurt zijn van het hotel met horecagelegenheden en souvenirwinkels. Een

dichtbij gelegen strand mag niet ontbreken. De accommodatie en de gehele

dienstverlening moeten aan internationale standaarden voldoen (Panday, M.- Toekomst

beeld op zijn plaats gezet, de Ware Tijd, 2006). En om grote groepen toeristen te kunnen

verplaatsen, is een goede infrastructuur onmisbaar. Want het strand, hotels en

uitgaansgelegenheden moeten makkelijk te bereiken zijn (Lachmising, R. & van der

Meer, A.- Mogelijkheden voor toerisme, Suriname in het jaar 2000, 1994, pp. 61-66).

10

1.2. Ecotoerisme

In Suriname is al sprake (in bescheiden omvang) van ecotoerisme. Suriname is niet de

enige in de regio die dat heeft en is daarom ook niet speciaal. Deze vorm van toerisme

brengt wel meer geld binnen dan massatoerisme. Het is dus belangrijk voor de inkomsten

om dit soort toerisme beter aan te pakken (Lachmising, R. & van der Meer, A.-

Mogelijkheden voor toerisme, Suriname in het jaar 2000, 1994, pp. 61-66).

Het ecotoerisme wordt niet gekenmerkt door een grote toeristenstroom, maar door

toeristen die avontuurlijk en geïnteresseerd zijn in de natuur en de cultuur van de

vakantiebestemming. Deze toerist heeft niet zo veel te besteden als de rijke Amerikaanse

toerist. Zij zijn wel bereid veel te betalen voor een trip naar het binnenland, mits deze

prijs niet overdreven hoog is. In tegenstelling tot de massatoerist, worden er geen hoge

eisen gesteld aan de accommodatie. Veelal kiest men voor lage kwaliteit en een lage prijs

(Universiteit van Virginia, Suriname Tourism Development Plan,

http://hitchcock.itc.virginia.edu/suriname/texts/plan.pdf, 1997). Henri Ori voegt hier nog

aan toe dat er wel een goede verbinding moet zijn met het binnenland (Duurzame

toerismeontwikkeling in het Caribische gebied, de Ware Tijd, 2006).

Varen in het Tropische Regenwoud

11

Om een duidelijk beeld te geven van de vereisten van deze twee soorten toeristen, zijn ze

hieronder in een tabel weergegeven.

uitgavenpatroon luxe en comfort verwachtingen

prijssegment accommodatie

massatoerist

tweeverdiener gemiddeld hoog midden

babyboomer hoog hoog hoog

uit de VS hoger hoger hoger

ecotoerist hoog laag laag

recreatie in omgeving

massatoerist

tweeverdiener

babyboomer

uit de VS

strand, boulevard, horeca, internationale winkels

ecotoerist natuur,cultuur

12

Hoofdstuk 2. Voorzieningen

In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van wat Suriname haar toeristen aanbiedt op

het gebied van voorzieningen. De voorzieningen zijn als volgt ingedeeld: accommodatie,

recreatie en (culturele) bezienswaardigheden. Om een goed beeld te krijgen van de

relevante accommodatie voor de massatoerist, worden de kleine hotels buiten

beschouwing gelaten. Ook zal er nadruk worden gelegd op de voornaamste vormen van

recreatie en de populairste bezienswaardigheden.

2.1. Voorzieningen massatoerist

Suriname heeft twee vier sterren hotels. Van de twee is Torarica met haar 132 kamers het

grootste hotel van Suriname. Torarica is veel luxer dan de andere hotels in Paramaribo.

Hoewel dit hotel dus gezien mag worden als het meest exclusieve hotel van Suriname,

voldoet zij niet aan de internationale standaarden voor een vier sterren hotel. Torarica

heeft alle mogelijkheden om aan deze standaarden te voldoen alleen ontbreken er nog

details die de puntjes op de i zetten. Er wordt dan vooral gedoeld op de service van het

personeel (Exclusive Interview: Dave Boucke: Torarica’s new general manager, Business

and Finance global edition ,2005). Het

hotel is gericht op de hoge prijs

categorie.

Torarica is op 17 augustus 2006

begonnen met de bouw van Royal

Torarica. De verwachte opleverdatum is

oktober 2007. Deze uitbreiding wordt eveneens een vier sterren hotel en wordt gebouwd

naast het al bestaande hotel. Volgens de eigenaar van de Torarica Hotelgroep is de bouw,

een uitbreiding van 110 kamers, een gevolg van onvoldoende representatieve

hotelcapaciteit in Suriname (www.torarica.com). Royal Torarica zal zich gaan richten op

de rijke toerist die meer internationaal gerelateerde comfort en luxe wenst (www.zibb.nl).

13

Royal Torarica ligt, eveneens als Torarica, dicht bij het centrum van Paramaribo aan de

Suriname rivier.

Het Krasnapolsky is het tweede vier sterren hotel in

Paramaribo en ligt midden in het centrum. Het hotel telt

84 kamers en is wat betreft de prijs niet zo duur als

Torarica. Ze richt zich meer op het midden dan op de

hoge prijs segment. Het is een hotel dat ook in

Nederland gevestigd is.

Men is in het centrum Paramaribo bezig met de bouw

van een nieuw vier sterren hotel, het Best Western Elegance Hotel. Dit hotel zal 54

kamers tellen en behoort tot de grootste hotelketen ter wereld voor zelfstandige hoteliers.

Ook dit hotel zal zich richten op het midden prijs segment en mikt voornamelijk op

Nederlandse toeristen.

Het laatste grote hotel in Paramaribo is het EcoResort Inn. Dit is een dochtermaatschappij

van Torarica. Het is een drie sterren hotel, bevat 122 kamers en is van het type “resort

hotel”. Het ligt op loop afstand van het centrum en is eveneens gericht op het midden

prijs segment.

De hotels organiseren allerlei evenementen, activiteiten en trips voor hun gasten. Geen

van de grote hotels ligt in de buurt van een strand. Ze liggen wel allen in het centrum of

op loop afstand ervan. Ook is er op loopafstand een groot scala aan winkels,

horecagelegenheden en uitgaansgelegenheden te vinden.

14

* dit hotel wordt nog gebouwd

**1e prijs is 1 pers. / 2e prijs is 2 pers. / 3e prijs is 3 pers. / 4e prijs 4 pers.

***nog niet bekend

Het schema hierboven geeft weer wat de 5 grootste hotels (zullen) aanbieden. Opvallend

is dat er meer hotels zijn voor het midden- dan voor het hoge prijssegment.

Een ander opmerkelijk punt, is dat er maar twee hotels in Suriname zijn die meer dan 100

kamers aanbieden. Dit zijn het Torarica en Eco Resort Inn Hotel. Als daar dan ook het

nog te bouwen Royal Torarica bij wordt gerekend, komt men op een totaal van drie.

Er worden dan dus 364 kamers aangeboden door hotels

die meer dan 100 kamers hebben (zie hiernaast). In

totaal zijn er 1276 hotelkamers 5 in Suriname. Dat wil

zeggen dat 28,5% van alle kamers afkomstig zijn van hotels met meer dan 100 kamers.

Als dit percentage wordt vergeleken met andere landen in de regio6 dan constateert men

dat tweederde van het aantal landen in de Caribbean een percentage van 40% of hoger

heeft. Als bijlage 1 en bijlage 4 ernaast worden gelegd, wordt duidelijk dat die landen

meer toeristen trekken en hun totale aanbod aan hotelkamers groter is. Suriname staat

onderaan de lijst als het gaat om het aantal toeristen, het aantal hotelkamers van grote

hotels en het totale aanbod van hotelkamers.

5 Dit aantal is gebaseerd op cijfers van het CTO. Wegens matige informatieverstrekking heeft het CTO de cijfers gebaseerd op schattingen van 2002, zie bijlage 4. 6 zie bijlage 3

Prijs per kamer standard room** executive 1** executive 2** suite Torarica 129/150 159/180 165/186 381 Royal Torarica* *** *** *** *** Eco resort inn 75/85/100 95/105/115 105/115/125 Krasnapolsky 74/83/92/101 92 153 Best Western Elegance* *** *** *** ***

sterren prijssegment kamers recreatie in omgeving

strand/ boulevard

Torarica 4 hoog 132 ja nee Royal Torarica* 4 hoog 110 ja nee Eco resort inn 3 midden 110 ja nee Krasnapolsky 3 midden 84 ja nee Best Western Elegance* 4 midden 54 ja nee

Torarica 132 Royal Torarica 110 Eco Resort Inn 122 totaal 364

15

Uit de bovenstaande gegevens kan worden opgemaakt dat Suriname niet over voldoende

geschikte accommodatie beschikt om een grote groep toeristen op te vangen. Het is dan

ook niet verwonderlijk dat het regelmatig voorkomt dat alles volgeboekt is (de Randamie,

N.-Consul-generaal Braafheid: Toerisme naar Suriname in stijgende lijn, de Ware Tijd,

2005).

Je hebt in Paramaribo een groot aantal eetgelegenheden. Deze bieden een grote

verscheidenheid exotische gerechten aan, van Surinaams, Chinees, Indiaas tot zelfs

Koreaans. Uiteraard zijn er ook Amerikaanse fastfood restaurants te vinden. Er zijn

voornamelijk kleding-, muziek- en souvenirzaken. De winkels zijn gericht op de

Surinaamse bevolking (behalve de souvenirzaken). Chique winkels zijn er wel maar dat

aantal is in verhouding met de normale winkels te verwaarlozen. De winkels zijn niet van

grote internationale ketens, maar voornamelijk van zelfstandige ondernemers. Het

uitgaansleven in Paramaribo is erg bruisend. Clubs schieten als paddenstoelen uit grond

en doen niet onder voor de clubs die zich in het westen bevinden. Het uitgaanspubliek is

heel divers. Behalve de bevolkingsgroepen die je in Suriname treft, zie je ook veel

mensen van andere Zuid-Amerikaanse landen zoals Brazilië, Frans Guyana en de

Dominicaanse Republiek. Ook bestaat het publiek uit jonge en oude mensen, iets wat in

Zuid-Amerika heel normaal is. Casino’s zijn er volop in Paramaribo. Zij telt maar liefst

zestien casino’s! Zij zijn net als de clubs verspreid door de stad, maar

aangezien de stad niet groot is, zijn

ze allemaal makkelijk te bereiken.

Qua omvang zijn zij niets

vergeleken met Nederlandse

casino’s, om maar niet te spreken

van de Amerikaanse gokpaleizen.

Qua service voldoen de

Surinaamse casino’s echter meer

aan de internationale/Amerikaanse

casino standaarden dan de Nederlandse casino’s. Het Ambassador Hotel & Casino

16

Stranden zoals die van de Caribische eilanden, kent Suriname helaas niet. Daarom zijn er

twee kunstmatige stranden aangelegd, namelijk White Beach en Overbridge. De stranden

hebben palmbomen en wit zand. In alle opzichten lijken zij op de Caribische stranden

behalve het water dan. Het is geen blauw zeewater maar bruin rivierwater. De stranden

liggen respectievelijk drie kwartier en een uur rijden van de hoofdstad af en hebben geen

grote hotels in de buurt. Je betaalt er entree en er kan een hutje of huisje worden gehuurd

waarin je kunt overnachten. Grote boulevards, als die van de Spaanse costa’s, ontbreken.

Wel tellen de stranden ieder een bar en een restaurant. De stranden zijn niet zo heel groot

maar bieden wel allerlei activiteiten aan, zoals jungletours, boottochten en feesten

(http://www.info-suriname.com/Emigreren/recreatie.htm, www.overbridge.net).

Door de verscheidenheid aan volkeren en culturen en haar koloniale geschiedenis heeft

Suriname veel verschillende soorten bezienswaardigheden. Het centrum van Paramaribo

is een bezienswaardigheid op zich. De historische binnenstad is in 2004 op de lijst van

het Werelderfgoed van de UNESCO geplaatst (Het verleden van de toekomst en

stroomgebied van de Commewijnerivier, de Ware Tijd, 2005, http://whc.unesco.org ). De

stad bestaat voornamelijk uit koloniale architectuur. In de stad is de Sint Petrus & Paulus

Kathedraal te vinden. Dit is het grootste houten gebouw van Zuid-Amerika. Je hebt in de

stad ook de Grote Markt. Deze markt is erg chaotisch maar er is veel te zien. Het is de

grootste overdekte markt van het Caribische gebied (http://www.reizen.info). De

Wijdenbosch burg die Paramaribo verbindt met het oosten van het land is een indrukkend

bouwwerk. Het is een ruim anderhalf kilometer lange brug over de Suriname rivier. De

brug is helaas alleen met de auto toegankelijk.

2.2. Voorzieningen ecotoerist

De ecotoerist wordt meestal, na een overnachting, vanuit Paramaribo vervoerd naar de

plaats van bestemming. Vaak gaat dit per bus, maar boten en binnenlandse vluchten zijn

geen uitzondering. Accommodatie voor de ecotoerist is overwegend simpel. Luxe en

comfort staan niet hoog op de verlanglijst, maar dat is ook geen vereiste van dit type

toerist. Het gaat om simpele vakantiehuisjes, vaak gedeeld met meerdere mensen

17

eveneens als de sanitaire voorzieningen (als die er überhaupt zijn). De plaatselijke

bevolking vervult een belangrijke rol in het ecotoerisme. Vaak bevindt de accommodatie

zich in de buurt van hun leefgebied. Ook spelen zij een actieve rol bij het begeleiden van

allerlei activiteiten.

De hoofdattractie van Suriname voor de ecotoerist is het praktisch onaangetaste tropisch

regenwoud. Het beslaat 85% van de totale oppervlakte van het land en is waarschijnlijk

het grootste beschermde tropische gebied op aarde. Je vindt er zeer diverse flora en fauna

en de benodigde infrastructuur die het toegankelijk maken voor ecotoerisme

(http://whc.unesco.org, Sur iname, ecotoeristisch paradijs in ontwikkeling, www.djoser.nl).

De Amazone rivier

Recreatie en bezienswaardigheden staan dicht bij elkaar in het ecotoerisme. Een vakantie

bestaat voornamelijk uit het bezichtigen van allerlei bezienswaardigheden en kan daarom

worden gezien als de voornaamste vorm van recreatie. Omdat het aanbod qua

bezienswaardigheden en recreatie zo groot is, hebben wij er een aantal nader belicht.

Brownsberg is een natuurreservaat dat bedekt is door het tropisch regenwoud. Brulapen

komen er in grote getale voor. Er zijn verschillende kampen en huizen gebouwd om te

kunnen overnachten. Er zijn wandelpaden aangelegd die leiden naar de vele watervallen

18

en kreekjes. Het gebied wordt voornamelijk bewoond door boslandcreolen die actief bij

de vakantie zijn betrokken. Door haar hoge ligging zijn er prachtige uitzichten over het

regenwoud en het Brokopondo-stuwmeer.

Galibi is een ander natuurreservaat. Het bestaat uit kust en oeverwalbossen. Hier zijn de

legstranden waar zeeschildpadden eieren komen leggen de belangrijkste attractie. De

indianen die er wonen, zijn actief betrokken bij het ecotoerisme en laten de toerist kennis

maken met hun cultuur.

De Jodensavanne is de eerste joodse nederzetting op het Amerikaanse continent. Het is

voor het grootste deel verwoest door een brand, maar de resten van een synagoge en een

oude begraafplaats zijn nog aanwezig. De ruïnes worden tegenwoordig onderhouden en

er is een museum opgezet.

Naast het sightseeing zijn er allerlei activiteiten waar de ecotoerist aan kan deelnemen.

Zo zijn er speciale vistours, fietstours, birdwatching tours, duik activiteiten in het

Brokopondomeer en zelfs de mogelijkheid om mee te doen aan een savannerally

(www.surinametravel.com, www.bluefrog.travel, www.surinametravel.com).

De prijzen van al deze trips liegen er niet om. Ze zijn vaak duurder dan soortgelijke trips

in ander Zuid-Amerikaanse landen en ook vele malen duurder dan vakanties naar andere

verre bestemmingen (Panday, R.-Blik op toerisme/ Martin Air, de Ware Tijd, 2006).

Aangezien de meeste toeristen op zoek gaan naar de goedkoopste tickets kunnen deze

hoge prijzen voor een belemmering zorgen (Blinker, H.-Ongeduldig, de Ware Tijd, 2005).

19

Hoofdstuk 3. Luchtvaart Suriname

De luchtvaart is natuurlijk een belangrijke factor in het toerisme. Voor de Surinaamse

toerisme sector speelt de luchtvaart echter een grotere rol dan in andere landen.

3.1. Monopolie

Door een luchtvaartverdrag tussen Nederland en Suriname (Luchtvaartovereenkomst van

1990, Traktatenblad van het Koninkrijk der Nederlanden, jaargang 1990 NR. 163)

hebben de KLM en de SLM dertien jaar het alleenrecht gehad de vervoersstroom op de

route Amsterdam-Paramaribo, de Mid-Atlantische route, te garanderen. Vanuit elk land

mocht er een lijndienstmaatschappij vliegen op deze route.

Deze monopoliepositie heeft er voor gezorgd dat de tarieven op deze route bijna drie keer

zo hoog zijn als de tarieven op vergelijkbare afstanden (Openbaar rapport, rapportnr.

2004/166,14 mei 2004).

Per 1 mei 2006 is dit monopolie beëindigd door een verandering in de Nederlandse

mededingingswetgeving. Het is de bedoeling dat Suriname en Nederland elk drie

lijndienstmaatschappijen aanwijzen op de Mid-Atlantische route. In totaal zullen er dus

zes carriers vliegen op deze route. Nederland heeft twee lijndienstmaatschappijen

toestemming gegeven om naast de KLM ook op de route te vliegen. Deze twee

lijndienstmaatschappijen, ArkeFly en Martin Air, zullen uiteindelijk voor meer

concurrentie op de route moeten zorgen. Deze concurrentie zal verder toenemen wanneer

ook Suriname twee andere lijndienstmaatschappijen heeft aangewezen.

20

Het openbreken van dit monopolie heeft twee directe gevolgen. Ten eerste zal de

toenemende concurrentie uiteindelijk leiden tot lagere ticket prijzen. Een vakantie naar

Suriname zal dan qua prijs kunnen concurreren met omliggende landen. Hiermee wordt

Suriname toegankelijker voor toeristen (Texel, V.-Martinair en ArkeFly hebben groen

licht voor Suriname, de Ware Tijd, 2006). En ten tweede zal volgens Van Der Heijden,

directeur van TUI-Nederland 7, de toeristenstroom naar Suriname toenemen. Dit is het

gevolg van de lagere prijzen in combinatie met de vergrootte capaciteit.

3.2. Vliegvelden

Suriname telt maar liefst 46 vliegvelden! Van deze vliegvelden hebben 41 onverharde

landingsstrips en 4 hebben verharde landingsbanen. De J.A. Pengel luchthaven heeft

verharde landingsbanen, is de enige luchthaven voor internationale vluchten en ligt ruim

40 km ten zuiden van Paramaribo. De overige vliegvelden bevinden zich voornamelijk in

het binnenland. Ze worden gebruikt door kleine vliegtuigen en zijn voor ecotoeristen en

de lokale bevolking aangelegd om snel en gemakkelijk in het binnenland te komen

(www.geolocatie.nl/Suriname).

Sinds 2003 is men bezig met allerlei bouwactiviteiten op de nationale luchthaven. Onder

deze activiteiten vallen het rehabiliteren van de landingsbaan, het bouwen van een

nieuwe terminal, vernieuwing van de aankomst- en vertrekhallen en het bouwen van een

verkeerstoren. Vooral de bouw van de verkeerstoren is van groot belang vanwege de

verhoogde veiligheidsmaatregelen. Het ontbreken van deze toren zal een isolement

binnen de internationale luchtvaart betekenen voor Suriname. De voornaamste redenen

van deze activiteiten zijn het halen van de internationa le veiligheidseisen en het vergroten

van de capaciteit. Naast faciliteiten ten behoeve van het luchtverkeer zullen er in de

toekomst ook commerciële faciliteiten worden gebouwd zoals accommodatie en

winkelcentra. Hierdoor zal er meer werkgelegenheid ontstaan.

7 TUI is het moederbedrijf van ArkeFly en is de grootste reisorganisatie van Europa. Holland International valt ook onder TUI.

21

Luchthaven Johan Adolf Pengel International Airport

Met het beëindigen van het monopolie op de Mid-Atlantische route is de SLM ook haar

monopolie op de luchtvaartafhandeling kwijt. Het hebben van een monopolie hierop is

namelijk in strijd met internationale ontwikkelingen in de burgerluchtvaart. Het

afschaffen hiervan betekent dat er minder beperkingen zullen zijn voor de ‘nieuwe’

vliegmaatschappijen. Dit komt ze ten goede omdat men nu steeds vaker met behulp van

internet zelf vluchten afhandelt. Deze ontwikkeling zal voor een betere doorstroom van

toeristen zorgen.

Wat echter niet voor een goede doorstroom zorgt, zijn de 100% drugscontroles. Deze

controles houden in dat iedereen die aan boord gaat van een vliegtuig wordt

gecontroleerd op drugs. Deze controle bestaat uit het fouilleren en ondervragen van de

toeristen. Ook wordt hierbij de handbagage opengemaakt en uitvoerig gecontroleerd. De

ervaring leert dat deze controle tot veel ergernis leidt. Men staat vaak lang in de hitte te

wachten op zijn/haar beurt. Daar komt ook nog eens bij dat er in verhouding tot het aantal

toeristen maar een klein aantal douaniers beschikbaar is voor het uitvoeren. De controles

zijn te vergelijken met de controles die tegenwoordig plaatsvinden bij aankomst op een

Amerikaanse luchthaven, alleen zijn de controles in Suriname veel chaotischer en

strenger.

22

3.3. Meer bestemmingen SLM

Met de liberalisatie in de luchtvaart heeft Suriname de kans om zich toegankelijk te

maken. Meer bestemmingen betekent dat er meer opties zijn wat betreft nieuwe vervoers-

en toeristenstromen. (Texel, V.-Suriname en Antillen herzien luchtvaartverdrag, de Ware

Tijd, 2006). Jamaica en de Nederlandse Antillen behoren tot deze nieuwe bestemmingen.

Deze landen hebben directe verbindingen met de VS. De indirecte verbinding met de VS

zorgt voor meer Amerikaanse toeristen en dus ook voor meer inkomsten (Coutinho S.-

Laat de toerist niet ontsnappen naar Trinidad!, Apura networks, 2005 ).

Wanneer Suriname zelf vergunningen gaat verstrekken aan regionale en internationale

carriers voor vluchten op de VS, zal het direct in verbinding staan met een grotere

toeristenstroom. Dit gebeurt in veel mindere mate, wanneer er zoals nu een indirecte

verbinding bestaat.

3.4. Visum

De huidige visumregeling die in Suriname geldt, vormt een onnodige barrière voor

toeristen die van buiten de Caricom-landen 8 komen (http://www.caricom.org). Het

afschaffen van deze formaliteit zal Suriname toeristvriendelijker en goedkoper maken.

Omliggende landen zijn al af van deze regeling, waardoor de drempel om Suriname te

bezoeken hoger ligt. In het belang van de toeristensector zijn het Ministerie van TCT en

het Ministerie van Buitenlandse Zaken in overleg om het visumbeleid te versoepelen

(Texel, V.-Veel tegenwind SLM verwacht, de Ware Tijd, 2006).

In Europa kan alleen bij de consulaten in Amsterdam en Brussel een visumaanvraag

worden gedaan. Potentiële toeristen van buiten Nederland en België moeten dus hun

aanvraag per post opsturen of het zelf in persoon komen regelen. Amerikaanse toeristen

kunnen hun visumaanvraag doen bij de ambassade in Washington. Een visumaanvraag in

Nederland dient dus te worden gedaan bij het Surinaamse consulaat in Amsterdam. Er

8 Caricom is de Caribische handelsorganisatie

23

dient vooraf een aantal formulieren te worden ingevuld die op de website van het

consulaat te vinden zijn. Deze kunnen worden uitgeprint en, voorzien van een pasfoto,

worden ingeleverd bij het consulaat. Ze kunnen ook worden ingevuld op het consulaat

zelf. Dit is alleen niet aan te raden omdat het daar altijd druk is. Na het inleveren van de

formulieren wordt een visum terplekke aangemaakt. Deze kost €36,-. De ruimte waar je

wordt ontvangen is klein. Bij binnenkomst wordt nergens uitgelegd hoe de procedure

werkt. De meeste mensen weten het al, omdat zij het van horen zeggen hebben of eerder

al eens een aanvraag hebben gedaan. Voor een “nieuwkomer” is er geen enkele vorm van

voorlichting. Er zijn twee balie´s waar een aanvraag kan worden gedaan (mits ze allebei

open zijn). Het personeel werkt niet vlot en is niet consequent. Zo wordt er afwisselend

gebruik gemaakt van een nummersysteem of aanvragers worden opgeroepen. Het

consulaat komt onprofessioneel over. De website, http://www.consulaatsuriname.nl,

bevestigt dit. De site bevat wel veel informatie, ook voor het aanvragen van een visum,

maar door de onprofessionele vormgeving is deze lastig te vinden.

24

Hoofdstuk 4. Promotie

Suriname is relatief onbekend in deze wereld. De geschiedenis, economie, cultuur en

zelfs de ligging zijn vaak niet bekend bij internationale investeerders en toeristen. Vaak

wordt Suriname beschreven als een doorvoerhaven voor cocaïne en wapens.

Dit schrikt iedere bonafide investeerder en toerist direct af. Vooral toeristen uit de VS

zijn gevoelig voor negatieve publiciteit (Universiteit van Virginia - Suriname Tourism

Development Plan, http://hitchcock.itc.virginia.edu/suriname/texts/plan.pdf, 1997). Door

middel van de juiste promotie en marketing kan en moet Suriname dit imago proberen te

verbeteren. Het probleem is dat een slecht imago sneller verkregen wordt dan een positief

imago.

De Stichting Toerisme Suriname (STS) heeft als voornaamste taken: het toezicht houden

op de naleving van internationale normen en standaarden in de toeristische sector en het

promoten van diezelfde sector. De STS geeft zelf aan niet genoeg financiële middelen tot

haar beschikking te hebben. “We willen wel, maar ons budget laat het niet toe”, zegt

Henri Ori, voorzitter van STS. Als voorbeeld geeft hij een vergelijking tussen het

promotiebudget van de STS en die van Aruba, respectievelijk 300.000 US dollar en 25

miljoen US dollar!

Voor de komende twee jaar is er door de STS een project gestart om Suriname op de

wereldkaart te plaatsen als toeristische trekpleister. Dit wil men bereiken door fulltime

marketing specialisten aan te trekken om het product Suriname te verkopen

(Redjodikromo, M.- Weinig geld om Suriname te verkopen, de Ware Tijd, 2006).

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het klantgericht denken belangrijker wordt in

Suriname. Als gevolg van de toenemende concurrentie van toeristische landen in de regio

wordt de noodzaak van het "marketing denken en doen" door steeds meer managers en

organisaties ingezien. Dit is vooral te merken aan het groeiende aanbod van NIMA-A

marketing trainingen en de groei van het aantal marketing afdelingen binnen organisaties

(Habieb R.- Marketing level Suriname, www.apura.org, 2006).

25

De groeiende toeristenstroom richting de Caribbean en het openbreken van de monopolie

van de KLM en SLM hebben ervoor gezorgd dat de concurrentie voor vooral

touroperators aan het toenemen is. Steeds meer touroperators betreden nu de Surinaamse

markt of zijn het op zijn minst aan het aftasten. Deze toenemende concurrentie is de

voornaamste reden dat er door touroperators meer aan promotie wordt gedaan dan

voorheen (Baldew, B. - onderdirectrice Le Grand Baldew - Paramaribo, 2006).

Een manier van promotie die de laatste tijd voor publiciteit heeft gezorgd, is het bijwonen

van allerlei vakantiebeurzen. Jaarlijks wordt er door de STS en diverse touroperators op

een steeds professionelere wijze deelgenomen aan deze internationale evenementen

(Ministerie van TCT - Evaluatiebeleid 2000-2005, www.mintct.sr, 2005). De Nederlandse

vakantiebeurs van januari 2006 werd zelfs geopend door de minister van TCT en

datzelfde deed zij eveneens bij een groot multicultureel festival, het Kwakoe festival. Dat

de voorbereiding goed was geweest, was te merken aan het veelzeggende

promotiemateriaal (Aviankoi, E.- Suriname scoort goed op Nederlandse vakantiebeurs,

de Ware Tijd, 2006).

Er zijn maar weinig reisorganisaties die Suriname als vakantiebestemming aanbieden.

Grote organisaties zoals Oad reizen en Thomas Cook bieden geen reizen aan. Holland

International als enige grote reisorganisatie echter wel. Er zijn wel veel kleine

touroperators die gespecialiseerd zijn in reizen naar verre bestemmingen en ecotoerisme.

Een groot deel van deze reisagenten biedt ook reizen naar Suriname aan. Om een beeld te

krijgen hoe Suriname wordt gepromoot, worden er twee uitgelicht: één van een grote

reisorganisatie en één van een specialist.

Holland International is de grootste reisorganisatie van Nederland. In de winterbrochure

van 2006/2007 worden er eerst op een aantal pagina’s gecombineerde reizen naar

Suriname en de Antillen aangeboden. Het is een mix van de natuur van Suriname en de

stranden van de Antillen. In deze brochure zijn het ook alleen deze twee bestemmingen

die worden aangeboden. Eerst worden de eilanden van de Antillen stuk voor stuk

26

aangeboden. Kleurrijke foto’s van witte stranden en blauwe zee zijn de kenmerken. Als

laatste komt Suriname aan bod. Er staan maar liefst 25 bladzijden gevuld met mooie

kleurenfoto’s en veel informatie over allerlei excursies en bezienswaardigheden. De

informatie is uitgebreid en gedetailleerd. Er wordt voornamelijk aandacht besteed aan

allerlei ecotoeristische bezienswaardigheden. Enkel een klein stukje geeft kort weer wat

er in de hoofdstad te doen is. Het aantal pagina’s dat Suriname vult is veel groter dan dat

van de Antillen; 25 pagina’s tegenover gemiddeld 10 per eiland! Er kan wel uit worden

opgemaakt dat Holland International erg enthousiast is over Suriname als

vakantiebestemming. Opvallend is dat uit de brochure duidelijk naar voren komt dat

Suriname bezocht moet worden voor de natuur en niet voor iets anders. Ook is het

aanbod van accommodatie veel kleiner dan wat de eilanden aanbieden.

In de brochure van Kuoni Travel zijn slechts drie pagina’s besteed aan Suriname. Naast

Suriname worden er behalve Mexico allemaal eilanden aangeboden, waaronder ook de

Antillen. Kenmerkend is dat de verschillen tussen Suriname en de andere landen

hetzelfde zijn als in de brochure van Holland International. Hiermee wordt gedoeld op de

foto’s van witte stranden en blauwe zee aan de ene kant en aan de andere kant foto’s van

de natuur. Ook het verschil in de accommodatie is duidelijk. Uit beide brochures komt

naar voren dat als er waarde wordt gehecht aan luxe, men niet naar Suriname moet, maar

naar andere Caribische landen. Suriname komt over als een relatief mindere vakantieplek.

Achter al deze reizen naar Suriname zit geen reclamecampagne of promotiemotor.

Terwijl andere bestemmingen wel in tv-commercials, kranten en tijdschriften worden

gepromoot, blijft het ‘merk’ Suriname (nog) achterwege.

27

Uit een discussie tussen het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme (TCT)

en vertegenwoordigers van de toerismebranche kwam naar voren dat de Surinaamse

ambassades in het buitenland meer moeten worden ingezet in de marketing en promotie

van Suriname als vakantieland (Texel, V.-Ontwikkeling strategie bepalend voor succes

toerisme, de Ware Tijd, 2006). De consul-generaal van Suriname in Nederland geeft zelf

aan dat op alle mogelijke manieren Suriname als vakantie wordt gepromoot (de

Randamie, N.-Consul-generaal Braafheid: Toerisme naar Suriname in stijgende lijn, de

Ware Tijd, 2005). Uit de praktijk is af te leiden dat dit niet het geval is. Instanties in

Suriname zoals het Ministerie van TCT, de Surinaamse Ambassade en het consulaat in

Nederland zijn benaderd bij het maken van dit rapport. De Ambassade en het consulaat

deelden mee geen toeristische informatie te kunnen verstrekken. Het ministerie van TCT

heeft zelfs nooit gereageerd op meerdere verzoeken. Het blijkt niet om incidenten te gaan.

Ook de STS heeft ondervonden dat diplomatieke posten niet veel blijken te doen qua

promotie en marketing (Redjodikromo M.- Weinig geld om Suriname te verkopen, de

Ware Tijd, 2006). Bedrijven actief in het Surinaamse toerisme, zoals touroperators en

hotels, waren echter wel bereid mee te werken.

Het niet mee werken van de bovengenoemde instanties wordt ook gezien als een gevolg

van de enorme bureaucratie die Suriname kent. Dit probleem wordt door ondernemingen

en investeerders als een belemmering voor het groeien van de sector ervaren

(http://hitchcock.itc.virginia.edu/Suriname/texts/proposal.html, Verslag symposium

“Duurzaam Toerisme in Suriname”, www.ecotoerisme.nl, 2002).

28

Hoofdstuk 5. Conclusie

Men kan concluderen dat Suriname op een groot aantal punten tekort komt. Dit verklaart

waarom er zo weinig toeristen naar Suriname gaan en waarom het aantal toeristen uit de

VS zo laag is.

Hotels voldoen niet aan de internationale standaarden voor midden prijssegment hotels.

De massatoerist vraagt juist om midden prijssegment accommodatie van goede kwaliteit.

Daarnaast is er niet voldoende geschikte accommodatie om een grote stroom toeristen op

te vangen. Dit geldt niet voor de ecotoerist. Zij hebben luxe en comfort niet als prioriteit.

Suriname heeft veel verschillende vormen van recreatie te bieden voor de ecotoerist. De

prijzen hiervan zijn wel hoog. Voor de massatoerist is er echter weinig en de

voornaamste vorm van recreatie, het strand, ligt niet in de buurt.

In de luchtvaart zijn er de afgelopen tijd een aantal ontwikkelingen geweest. De

belangrijkste is het einde van het monopolie dat de SLM en KLM hadden op de route

Amsterdam-Paramaribo. Andere goede ontwikkelingen zijn de verbouwingen die op de

internationale luchthaven plaatsvinden en dat de SLM haar monopolie op de

luchtvaartafhandeling moest afstaan. Maar de luchtvaart heeft ook te maken met een paar

minder positieve ontwikkelingen, zoals de 100% drugs controles en de huidige

visumregeling.

Suriname heeft geen wereldwijde naamsbekendheid. Vanwege een gebrek aan financiën

heeft het Ministerie van TCT niet kunnen inspelen op de behoefte aan marketing en

promotie. Toch wordt er op een steeds professionelere wijze door bedrijven aan

marketing en promotie gedaan. Overheidsinstanties doen niet actief mee aan deze nieuwe

ontwikkelingen.

Er zijn relatief weinig reisorganisaties die Suriname als vakantiebestemming aanbieden.

Bij het bekijken van brochures valt op dat Suriname niet op zijn plaats is. Omdat

29

Suriname minder te bieden heeft, lijkt het een minder aantrekkelijke vakantie. Er is geen

duidelijke reclamecampagne van het ‘merk’ Suriname.

De tabellen hieronder komen uit hoofdstuk 1 en geven de vraag weer van de toeristen. De

sterren die toegevoegd zijn, geven aan in wat voor mate de vraag op het aanbod aansluit.

uitgavenpatroon luxe en comfort verwachtingen

prijssegment accommodatie

massatoerist

tweeverdiener gemiddeld hoog** midden**

babyboomer hoog hoog* hoog*

uit de VS hoger hoger* hoger*

ecotoerist hoog laag*** laag**

recreatie in omgeving

massatoerist

tweeverdiener

babyboomer

uit de VS

strand, boulevard, horeca, internationale winkels*

ecotoerist natuur,cultuur*** *onvoldoende aan vraag voldaan

** voldoende aan vraag voldaan

***goed aan vraag voldaan

Er komt duidelijk naar voren waarom Suriname minder toeristen trekt. Suriname voldoet

namelijk in geen enkel opzicht aan de eisen van de massatoerist. Vanwege dit feit vindt er

geen massatoerisme plaats. Verder worden er nergens internationale standaarden

gehandhaafd. In combinatie met het ontbreken van de voorwaarden voor het mogelijk

maken van massatoerisme, leidt dat er ook toe dat de toerist uit de VS sneller een andere

bestemming kiest.

30

Hoofdstuk 6. Aanbevelingen

Om aanbevelingen te kunnen doen voor het toerisme in Suriname, zijn alle punten die in

het rapport naar voren zijn gekomen, verwerkt in een SWOT-analyse. Deze analyse geeft

duidelijk aan wat de sterke en zwakke punten zijn, wat een bedreiging vormt en wat voor

nieuwe kansen kan zorgen.

De sterke punten zijn de goede eigenschappen die zullen bijdragen aan een positief imago

van Suriname. Daarmee wordt bedoeld dat promotie en marketing zich vooral op deze

“verkooppunten” moet richten. Dit zijn tevens de belangrijkste redenen voor een toerist

om naar Suriname te gaan.

Zwakke punten zijn kenmerken die verbeterd moeten worden. Er zullen investeerders

moeten worden aangetrokken. De overheid moet er voor zorgen dat investeren gunstiger

wordt. Tevens zal er sterk aan het imago van Suriname als vakantiebestemming moeten

worden gewerkt. Als dit imago sterk verbeterd is, zullen investeerders meer geprikkeld

zijn investeringen te doen. Een oplossing voor het aanvragen van een visum is makkelijk

te vinden. Men moet dit afschaffen. Het probleem van de stranden is op te lossen door

Strengths Weaknesses -amazone gebied -grote verscheidenheid culturele bezienswaardigheden -veel verschillende culturen

-geen internationale standaarden -weinig accommodaties -visumaanvraag -geen strand -straatbeeld roept geen internationale herkenning op

Opportunities Threats -goed alternatief voor strandvakanties -accommodaties in lager prijssegment -steeds professionelere promotie en marketingbedrijven in toeristische sector -meer bestemmingen

-andere landen bieden behalve ecotoerisme ook strandvakanties aan -negatief reputatie voor buitenwereld/geen naamsbekendheid -prijzen dalen niet na openbreken monopolie -verkeerde promotie -laksheid overheidsinstanties

31

stranden inclusief een boulevard aan te leggen in de buurt van de grote hotels of door te

in investeren in grote accommodaties in de buurt van de al bestaande stranden.

Bedreigingen kunnen er toe leiden dat het toerisme afneemt. Suriname is niet bijzonder

met haar ecotoerisme. Meer landen in de regio bieden dit soort vakanties aan. Suriname

moet daarom met een inhaalslag beginnen anders zal zij een te grote achterstand met de

concurrentie oplopen. Er moet ook gewerkt worden aan een grotere naamsbekendheid en

een positief imago. Dit doet men bijvoorbeeld door een aantal goede mensen in de STS te

plaatsen en “verkooppunten” van Suriname in kaart te brengen (Stolk, E. - directeur Stolk

Travel B.V. - Rockanje, 2007). Het land heeft nu een redelijk negatief imago. Een slechte

naam is snel te krijgen, maar een goede naam opbouwen is moeilijk en neemt veel tijd in

beslag. Een oplossing hiervoor is dat de overheid meer geld moet uitrekken voor het

realiseren hiervan en actiever moet gaan meedoen met promotie en marketing. Het

‘merk’ Suriname moet ontwikkeld worden. Deze geeft invulling aan de visie en missie

van een land. Soort gelijke campagnes zie je tegenwoordig veel in de media van landen

als Turkije en India. Zo een merkidentiteit roept veel herkenning en waardering op (Jet

Investments - Het ‘merk’ Suriname: Brand capital, de Ware Tijd, 2006).

Nu het monopolie in de luchtvaart is opengebroken, wordt er verwacht dat de prijzen

zullen dalen. Als dit niet gebeurd zal dit een negatief effect hebben op het toerisme. De

prijzen zullen dan nog steeds hoger zijn dan die van omliggende landen terwijl die landen

meer te bieden hebben. Prijzen moeten daarom worden gedrukt. Desnoods door ingrijpen

van de overheid. Suriname moet in reisbrochures anders worden gepromoot. Ze moet in

brochures staan waarin andere ecotoeristische vakanties worden aangeboden. Niet zoals

nu in brochures waar alleen strandvakanties worden aangeboden. Laksheid van

overheidsinstanties is een hele grote bedreiging. De overheid heeft het grootste budget en

het toerisme is dus gebaat bij overheidssteun. De overheid moet professioneler werken.

Ze moet ook beseffen dat er veel inkomsten gepaard gaan met een bloeiende

toerismesector en dat niet alles aan de bedrijven overgelaten kan worden.

32

Kansen kunnen in potentie sterke punten worden. De vakanties die men nu aanbiedt zijn

een goed alternatief voor strandvakanties. Zoals eerder werd vermeld, moet het land dan

wel ervoor zorgen dat ze de achterstand met haar concurrentie inloopt. Er is in Suriname

ook een groot aanbod aan accommodaties in het lagere prijssegment. Misschien is hier

wel wat uit te halen als men zich meer richt op de toerist die in dit prijssegment valt. Een

andere goede ontwikkeling is dat er door bedrijven zelf steeds professioneler aan

promotie en marketing wordt gedaan. In ieder geval lijkt het erop dat bedrijven beter

geïnformeerd zijn dan de overheid. Dus is het misschien ook beter dat bedrijven het

initiatief nemen. Vooral omdat de overheid het zo laat afweten. De grootste kans die

Suriname heeft, is dat ze nu door meer bestemmingen kan worden aangedaan. Deze kans

is zo groot omdat nu een directe verbinding met de VS kan worden gelegd.

33

Literatuur

Aviankoi, E.- Suriname scoort goed op Nederlandse vakantiebeurs, de Ware Tijd, 2006

Blinker, H.-Ongeduldig, de Ware Tijd, 2005

Coutinho S.- Laat de toerist niet ontsnappen naar Trinidad!, Apura networks, 2005

De Randamie N.-Sun & Forest Tours agent Nederlands’ grootste reisorganisatie, de Ware

Tijd, 2005

De Randamie, N.-Consul-generaal Braafheid: Toerisme naar Suriname in stijgende lijn,

de Ware Tijd, 2005

Exclusive Interview: Dave Boucke: Torarica’s new general manager, Business and

Finance global edition ,2005

Het verleden van de toekomst en stroomgebied van de Commewijnerivier, de Ware Tijd,

2005

How much cash does Suriname earn from tourists?, Business and Finance global edition,

2005

Jet Investments - Het ‘merk’ Suriname: Brand capital, de Ware Tijd, 2006

Lachmising, R. & van der Meer, A.- Mogelijkheden voor toerisme, Suriname in het jaar

2000, 1994, pp. 61-66

Luchtvaartovereenkomst van 1990, Traktatenblad van het Koninkrijk der Nederlanden,

jaargang 1990 NR. 163

34

Openbaar rapport, rapportnr. 2004/166,14 mei 2004

Ori, H.- Duurzame toerismeontwikkeling in het Caribische gebied, de Ware Tijd, 2006

Panday, M.- Blik op toerisme / Toerisme-educatie, de Ware Tijd, 2006

Panday, M.- Toekomst beeld op zijn plaats gezet, de Ware Tijd, 2006

Panday, M.- Blik op Toerisme, de Ware Tijd, 2006

Panday, M.- Blik op Toerisme / Martin Air, de Ware Tijd, 2006

Redjodikromo, M.- Weinig geld om Suriname te verkopen, de Ware Tijd, 2006

Texel, V.-Martinair en ArkeFly hebben groen licht voor Suriname, de Ware Tijd, 2006

Texel, V.-Suriname en Antillen herzien luchtvaartverdrag, de Ware Tijd, 2006

Texel, V.-Veel tegenwind SLM verwacht, de Ware Tijd, 2006

Texel, V.-Ontwikkeling strategie bepalend voor succes toerisme, de Ware Tijd, 2006

Universiteit van Virginia, Suriname Tourism Development Plan, 1997

35

Internet

http://whc.unesco.org

http://www.info-suriname.com/Emigreren/recreatie.htm

http://www.zibb.nl

http://www.torarica.com

http://www.mintct.sr

http://www.dwtonline.com

http://hitchcock.itc.virginia.edu/suriname/texts/plan.pdf

http://hitchcock.itc.virginia.edu/Suriname/texts/proposal.html

http://www.apura.org

http://www.onecaribbean.org

http://www.reizen.info

http://www.djoser.nl

http://www.surinametravel.com

http://www.bluefrog.travel

http://www.krasnapolsky.sr

http://www.geolocatie.nl/Suriname

http://www.caricom.org

http://www.consulaatsuriname.nl

http://www.ecotoerisme.nl

http://www.overbridge.net

36

Bijlage 1

Table 1: Tourist (Stop-over) Arrivals in 2005 % Change Destination Period Tourist

Arrivals Overall Winter Summer Anguilla Jan-Dec 62,084 15.0 12.5 16.7

Antigua & Barbuda * Jan-Dec 245,384 -0.2 3.2 -2.4

Aruba Jan-Dec 732,514 0.6 10.0 -4.1

Bahamas * Jan-Dec 1,514,532 4.4 -5.8 11.1

Barbados Jan-Dec 547,534 -0.7 1.3 -1.8

Belize Jan-Dec 236,573 2.5 4.1 1.4

Bermuda P Jan-Dec 269,576 -0.7 11.0 -3.9

Bonaire Jan-Dec 62,550 -1.0 3.1 -3.9

British Virgin Islands P Jan-Dec 337,135 10.7 12.7 9.4

Cancun (Mexico) ** Jan-Dec 2,134,180 -8.5 12.2 -20.1

Cayman Islands Jan-Dec 167,801 -35.4 -55.7 -15.5

Cozumel (Mexico) Jan-Dec 276,515 -25.0 9.7 -47.3

Cuba P Jan-Dec 2,319,334 13.2 8.7 16.5

Curacao Jan-Dec 222,070 -0.6 0.9 -1.4

Dominican Republic * Jan-Dec 3,690,692 7.2 6.8 7.4

Grenada P Jan-Dec 98,244 -26.6 -36.5 -20.1

Guyana Jan-Dec 116,596 -4.4 -11.7 -1.3

Jamaica Jan-Dec 1,478,663 4.5 4.3 4.6

Martinique P Jan-Dec 474,126 0.7 1.7 0.0

Montserrat P Jan-Dec 9,690 -4.4 0.2 -6.3

Puerto Rico ** Jan-Dec 1,450,896 2.8 2.0 3.2

Saba Jan-Dec 11,462 4.1 13.2 -1.1

St. Eustatius Jan-Dec 10,355 -6.3 -5.7 -6.7

St. Lucia Jan-Dec 317,939 6.5 19.6 -0.3

St. Maarten * Jan-Dec 467,861 -1.5 -0.5 -2.2

St. Vincent & G’dines Jan-Dec 95,505 10.1 25.5 3.6

Suriname Jan-Nov 159,852 16.0 21.3 13.8

Trinidad & Tobago Jan-Dec 460,195 4.0 7.4 2.1

US Virgin Islands Jan-Dec 697,033 5.8 10.5 3.0

* Non-Resident Air Arrivals ** Non-Resident Hotel registrations only P Preliminary figures N.B: Figures are subject to revision by reporting countries SOURCE - Data supplied by member countries and available as at januari 15, 2007

37

Bijlage 2

38

Bijlage 3

39

Bijlage 4

40