GeefMolenwaard

kleur!Samen vooruitvoorjaar 2012

Toekomstvisie Molenwaard 2030

Toekomstvisie Molenwaard 2030

Samen vooruit Voorjaar 2012

Welkom in Molenwaard! 3 Voorwoord 4 1. Onze ambitie 5

2. Onze inzet 6 Actieveburgers 6 Ondersteunendegemeente 7 Aanpak 7

3. Onze doelen 8 Wonen:woonbehoeftendorpenenstadzijnleidend 8 Economischedragers:werkvooronzeinwoners 10 Ondersteuning:sameneenvangnetvormen 12 Voorzieningen:vraaggericht 14 Landschap:waardevolcultuurlandschapbenutten 16 Colofon 19

Kleinschaligzijnookdeuitbreidingswijkenindeveledorpen,hoewelinGroot-AmmersenNieuw-Lekkerlanddeuitbreidingswijkenwelbepalenderzijnvoordekarakteristiekvanhetdorp.Nieuwbouw,nodigvoorbehoudvandedorpswinkelenhetbouwenvooreigeninwo-nersmaarsomswateenvormig.Juistdaaromzijndekerkenoude,statigepandendievaakindekernvaneendorptevindenzijn,zoinhetoogspringend.EnalsjelangsdeLekfietst,ziejenietalleenderivier,maarvallenookdegrotebedrijvenop,incontrastmethetopenlandschapdoorsnedenmetdorpenenlinten,aandeanderekant.

WantinMolenwaardiseensterkesocialestructuurtevinden.Ditkomtmededoordehechtegeloofsgemeenschappen.Hetzitindementaliteit.Mensenzijnopelkaarbetrokkenenhelpenelkaar.Deagrarischewortelsdruk-kennogsteedshunstempelopdemaniervanomgaanmetelkaar.Hardewerkersenbetrouwbaar.Ditblijftbestaan,ooknueengrootdeelvandemensenbuitendegemeen-tegrenzenisgaanwerken.InMolenwaardishetwerkvooraltevindenindescheeps-bouwenindustrielangsdeLek.Maarookalsagrariër,voornamelijkindemelkveehouderijenals(kleine)ondernemerindedorpen.Hetzijnbedrijvenmetinnovatiekracht.Enindevrijetijd?Ja,daarbloeithetverenigingsleven.Vanfanfaretotsportvereniging.Enalserdanijsligt,danstaatookechtiedereenopdeschaats!

3

Welkom in Molenwaard!

WelkominMolenwaard,metdekenmerkendelintbebouwinglangsdeAlblasendeGraaf-stroom,dedichtbebouwdedijken.Demolensendeweilandenmetkoeien.Overalbedrijvig-heid,vanagrariërstotkleineambachtelijkheidenextensievevormenvanrecreatie.Kleinschali-gealsjekijktnaardeinfrastructuurmetdesmalle,kronkeligewegen.Ennatuurlijkiserwater,veelwater.Isergeensloottezien,dantochzekereenvaartofboezem,misschienzelfseeneendenkooi.Onslandschapissterkbepaalddoordeveroveringophetwater,maaronderdeoppervlaktegaatdeinklinkingvanhetveendoor.Agrariërszijnbepalendvoorhetlandschap.Jezietuithetverledennogdegrote,statigeboerderijenmetdaarnaastkleinearbeidershuisjes.

2

GeefMolenwaard

kleur!

VoorwoordOp1januari2013ishetzover.DegemeentenGraafstroom,LiesveldenNieuw-Lekkerlandhoudenoptebestaan.Molenwaardontstaat.Hoezietdezenieuwegemeenteereigenlijkuit?Hoegaatzijommethaarinwonersenmetdeprachtigeomgevingwaarinzijligt?WatwilMolenwaard?Dátvindtuindezevisie.

Hetisgeengrootendikboekgeworden.Hetiseenrichtinggeworden,eenraamwerkvankaderswaarmeedegemeenteMolenwaardaandeslagkan.Inhetuitgebreidetotstand-komingsproceszijnwemetdeinwonersuitdetwaalfdorpenenhetstadjevanMolenwaardenpartnerstotdeconclusiegekomendatwevooralwillenvasthoudenwaternuis.WezijntrotsopMolenwaard!Tijdenveranderenenveleontwikkelingenhebbenhuninvloedopdesamenleving,zoookinMolenwaard.MaardekrachteneigenheidvanMolenwaardwil-lenwevasthouden.Willenweditrealiseren,danzullenweopeenanderemaniermoetengaanwerken.Vasthoudengaatnamelijknietvanzelf,daarmoetjekrachtvoorzetten.Wemoetenons,metelkaar,actiefenvooruitstre-vendinzettenvooreenmooietoekomstvanMolenwaard.

Devoorliggendetoekomstvisieisnietont-staanachterhetbureau,maardankzijenmetdeinwoners.Bijeenkomsteninhethartvandeverschillendegemeenschappen,debat-tenmetjongeren,eenonlinepeiling,eentekenwedstrijdvoorkinderen–allenhebbenhetfundamentgelegdonderdezevisieopMolenwaard.Enduidelijkkomtnaarvoren

datweallemaalveelwaardetoekennenaandehechtegemeenschappenwaarinweleven.Enditmoetenwevasthouden,doordejuistevoorzieningen,vraaggerichtwoonbeleid,goe-deinfrastructuureneengemeentedienietvoorschrijft,maarondersteunt.

Indezevisiewerkenweditverderuit.Webe-ginnenmetonzeambitie.Hetisdekernvandeopdrachtdiewijonszelfmeegeven.OnzeambitiewordtuitgewerktnaarOnzeinzetinhoofdstuk2.Hoegaanwijhetaanpakken?Inhoofdstuk3wordtdeambitieuitgewerktnaarverschillendethema’s.

Welkom in Molenwaard!

C. Egas Voorzitter RWG namens de gezamenlijke gemeenteraden van Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland

D. van der BorgBurgemeester Graafstroom M. HoutmanBurgemeester Nieuw-Lekkerland

T. van GelderBurgemeester Liesveld

Wijgaanerallesaandoenombestaandeverbandentekoesterenennieuweteleggen.Molenwaardstelthaardorpenenstadcentraalalsontmoetingspuntvanwaaruitdeontwikkelingvanhetdorp/destadgestaltekrijgt.Dorpsbehoudeneigenheidbepalenhetgevoelvan‘thuiskomen en thuis zijn’. Wijbiedeneeninspirerendplatformvoormaatschappelijkeinitiatievenenideeëndiekunnenrekenenopeenbreeddraagvlak.Deplannendiedaaruitvoortkomengaanwijhelpenrealiserendoorpraktischeondersteu-ningofeenfinanciëleinjectie,enaltijdmetcreativiteitendaadkracht.Nietalleenlokaal,maaralshetonderwerpdaaromvraagt,ook

regionaal.Wijziendegemeentealseeneigentijdseparticipant,dieinvullinggeeftaanbegrippenalsgemeenschapenbestuurlijkcoördinatiepunt.

Dezemissieisvooronshetbelangrijkst.Molenwaardontleenterhaarbestaansrechtaan.Daaromzullenweonzeresultatenafmetenaandedoelstellingenindezevisie.

Nietsvanwaardeisgratis.Wijgelovenzoin-enhechtenzoaandezemissiedatwedaarvooronzemiddelenwillenvrijmakendiedaaropeenmaximalewijzeaanbijkunnendragen.

54

GeefMolenwaard

kleur!

1. Onze ambitieWijwillendekernwaardenvanhetgebiedvasthouden,ontwikkelenenstimuleren.Vanuithistorischetraditiesenlandschappelijkekwaliteitenstrevenwenaareencomfortabeleenveiligewoon-enwerkomgevingineenlevend,groenenduurzaamlandschap.Ditallesbinneneensociaalhechtegemeenschapmetactieveburgerseneenondersteunendegemeente.

2. Onze inzet DekernwaardenenkrachtvanMolenwaardvasthouden.Hoegaanwedatdoen?Derelatietusseninwonersengemeenteverandert,enerzijdsdoorveranderendeopvattingen,maarookdoordebeperkterefinanciëlemiddelenvandegemeente.Vanuitdesamenlevingiserbehoefteaanmaatwerkensnelheid,terwijldewensenookdiverserworden.Inwonerswensenmeerdirecteinvloedopzakendiehenpersoonlijkraken.

Tegelijkzijnonzeinwonersgoedinstaatzonderofmetbeperktebetrokkenheidvandegemeentehuntoekomstvormtegeven.Endaarwaarondersteuningwelwenselijkis,hoeftdatnietmeteenomgemeentelijkebetrokkenheidtegaan,maarkanhetookgaanombijvoor-beeldzorgpartners,bedrijvenofwoningcorporaties.Meteenvooruitstrevende,gezamenlijkeenbredeinzetbereikenweuiteindelijkmeervoorMolenwaard.Metactieveburgerseneenondersteunendegemeentedus.

Actieve burgers

ZelfsturingZelfsturingwilzeggendatdegemeenteendemaatschappelijkepartnersruimtegevenaangemeenschappen(dorpenenstadje)enkleineresocialeverbandenzoalsbijvoorbeeldverenigingen,gezinnenenindividuen.Ruimteaaninwonersomnogveelmeereigenver-antwoordelijkheidtenemenvoordekwaliteitvanhunlevenenleefomgeving.

Zijwetenimmershetbestewatzewillen,watzijdaarzelfaankunnenbijdragenenwatzijvandegemeenteverwachten.Degemeentestuurtdaarbijopeenmanierdierechtdoetaandebeoogdezelfsturing.

Dezeveranderingisnietvanvandaagopmorgenterealiseren.Allebetrokkenenzullenmoetenzoekennaarnieuwevormenvansamenwerkingindezenieuweverhouding.Enhetuiteindelijkedoeliszelfsturendegemeen-schappen.

BurgerschapVoorzelfsturingisburgerschapnodig.Bur-gerschapbetekentactieflidwillenzijnvaneensamenleving,eendorp,eenverenigingeneengezin,waarbijverbindingenwordenaangegaan,betrokkenheidnaardeomgevingontstaatendeverantwoordelijkheidvoordegemeenschapeniederseigenlevencentraalstaat.

Hetbegripburgerschapdruktuitdatmensenhunverantwoordelijkheidnemenomsameninhoudenvormgevenaanhetopenbare,ge-meenschappelijkeleven.Alsdebereidheiderisomdittedoen,kandegemeentealsonder-deelvandiesamenlevingmensentoerustenenondersteuneninhetnemenendragenvandezeverantwoordelijkheid,inhetwordenenzijnvaneenactiefburger.

76

Ondersteunende gemeente

Molenwaardwileenondersteunendege-meentezijn.DaaromzalhetvooruitvoeringvandezeToekomstvisiezoweldichtbijdeinwonermoetenstaan,alsdebelangenregio-naalmoetenbehartigen.Meertakenwordenvanuitderijksoverheidenprovincieaangemeentenovergedragenendaarmeedichterbijdeinwonersgebracht.TegelijkertijdgaatMolenwaardkleinschaligertewerk:nietge-meentebreed,maarperdorpofperbuurtofstraat.Steedsvakerwordtmaatwerkgezochtvoorhetindividu.ZooverlegtdeWmo-consu-lentaandekeukentafel.

Voordezerol,maarookvoordeklassiekerollenalsleveranciervanproducten,toezicht-houderenhandhaver,profiteertMolenwaardmaximaalvanhetnogdichterbijdeburgerstaan..

Maarhetbestuurrichtzichtevensmeerophaarbestuurlijkeomgeving.Gemeentenfuserenenwerkensteedsmeer(regionaal)samenmetanderegemeentenofpartners.DeuitvoeringvanonzeToekomstvisieMo-lenwaardvindtdusookplaatsineenbrederemaatschappelijkeenbestuurlijkecontextdanuitsluitendgemeenteMolenwaard.Samenwerkinginverschillendevormenenopverschillendeschaalniveausiswenselijkennodig.Samenwerkingmetallerleiorgani-saties,corporatiesbijvoorbeeld.Maarookregionalebestuurlijkesamenwerking.Molen-waardneemtdaarineenleidenderol.

Aanpak

Ditallesvraagteenvooruitstrevendeenande-reaanpakvandegemeente,omzodekrachtvanMolenwaardvasttehouden.Denkeninkansenendaarmeehetdenkeninrisico’s,regelsenbeleidloslaten.Nietdegemeentebepaaltbeleidsmatigwatgoedis,maarsteedsmeerdeinwonerzelf.Daarbijisdekunstomtekunnenloslatenvangrootbelang.Zowelvoororganisatie,bestuuralsraad.

Tegelijkmoetdekunstvanhetondersteunenwordenontwikkeld.Kansrijkeinitiatievenenenergiekegroepenindemaatschappijvindenendaaropfocussen.Enwaarnodigeensteun-tjeinderugbieden.

Deinvloedvandeburgerwillenweookver-grotendoorzezovroegmogelijktebetrekkenbijgemeentelijkeplan-enbeleidsontwikke-ling.Devormdiedaarbijwordtgekozenisafgestemdopdebetrokkeninwoners,organi-satiesendethematiek.Ditkanzoweladhocrondeenprojectofmeerstructureelrondeenthema.Eenbewonersplatformisdaarbijéénvandemogelijkevormen.

Welkevormenpassenbijdezeanderewerk-wijzezullenwe,gemeenteeninwoners,nogmetelkaarmoetenontdekken.Hetisjuistnietdebedoelingeenextrabestuurslaagperdorpofstadintevoeren,maaromvormentevindendiedebijonzeinwonerslevendevragenenkrachtnaarbovenhalen.Eenagendaperdorpvormtdaarvooreeneerste,belangrijke,aanzet.

GeefMolenwaard

kleur!

98

3. Onze doelenDitzijnonzedoelen.Deweerslagvanonzeambitieopverschillendethema’s.Wonen,econo-mischedragers,ondersteuning,voorzieningenenlandschap.Implicietisindedoelenrekeninggehoudenmeteenveranderendewereld:eenveranderendebevolkingssamenstelling,verande-rendeleefstijlen,eenveranderendeeconomischestructuurenklimaatverandering.Dedoelengevenrichtingaanenkadersvoordegemeentelijkeinzet.

Wonen: woonbehoeften dorpen en stad zijn leidend

Molenwaardwileencomfortabeleenveiligewoon-enwerkomgevingbiedenineenlevend,groenenduurzaamlandschapenbinneneensociaalhechtegemeenschap.Voorwonenbete-kentdatvooraldatwewoningeneneenwoonomgevingwillenbiedenwaarindeinwonerszichthuisvoelenenwaareenaanbodvanvoorzieningenopmaatis.

Voordekomendejarenisdeopgaveomdittedoenineenwerelddiesterkaanveranderingonderhevigis,zoweleconomischalsdemografisch.Groeiisnietmeervanzelfsprekend.

Omdezedoelenterealiserenwordtverbindinggezochtmetindividuelebewoners,dedorpenendestad,corporaties,deregioendeprovincie.

GeefMolenwaard

kleur!InMolenwaardbiedenweiniedergevalplaatsaan• demensendiehieralwonenendiewillenblijven• mensendieeenbindinghebbenmetdegemeente,bijvoorbeeldomdatzehierwerkenofhiervoorheengewoondhebben.

Mensenmoetendemogelijkheidhebbenomdaartewonenwaarzewillen,ineenwoningdiebijhenpast.Dewoonwensendeeigendorp/stadalswoonplaatszalcentraalstaaninhetgemeentelijkwoonbeleid.

Mensenmoetenzolangmogelijkthuiskunnenblijvenwonen.OmditmogelijktemakenwilMolenwaardinzettenop• levensloopbestendigewoningen• zorgaanhuis

InMolenwaardishetveiligwonen:• Degemeentebevordertdeverkeersveiligheiddoortesturenopgedragsbeïn-vloedingvanverkeersdeelnemers.Fysiekemaatregelenwordenalleenindienhoognoodzakelijktoegepast.

• Debrandweerzorgenrampenbestrijdingisregionaalgeorganiseerd,tenaanzienvanhetkwaliteitsniveauwordtuitgegaanvanhetwettelijkminimum.

• Burgerszijndeeerstverantwoordelijkenindekernvoordesocialeveiligheidenwordengestimuleerdzelfinitiatieftenemen.

2012

2030

1110

Economische dragers: werk voor onze inwoners

Molenwaardwilbereikendathaarinwonerswerkeninkomenhebben.Daarvoorisvoldoendeenhetjuistetypebedrijvigheidnodig,indegemeente,maarookdaarbuiten.Ongeveerdehelftvanonzeinwonerswerktimmerselders.

InMolenwaardismodernebedrijvigheidge-vestigd,veelmaakindustriemeteeninnova-tiefkarakter.Descheepsbouwlangsdewater-wegenmaghierzekerwordengenoemd,enookdegoedrenderendeagrarischebedrijveninhetbuitengebied.

Molenwaardwillokaalenookregionaalinspelenopeconomischeontwikkelingen.Hetdoelisdeaantrekkelijkheidvandegemeentevoorwerkgeverstebehouden.Eengemeen-tewaarhetgoedwonenenrecreërenisen

waarvoldoendeanderevoorzieningenzijn,isinteressantvoorbedrijvenomzichtevestigenofgevestigdteblijven.

Deaanwezigheidvandevelemolensinonsunieke,Hollandsepolderlandschapbiedenkansenomrecreatieentoerismealsecono-mischedragerverderteontwikkelenendaar-meeonzeinwonersmeerwerkeninkomenteverschaffen.MetKinderdijkvanzelfsprekendalsdeparelindekroon.

GeefMolenwaard

kleur!Molenwaardwilbedrijveninhunontwikkelingactiefondersteunen,zowelgemeentelijkalsregionaal.• Eengoede(digitale)infrastructuurisessentieelvoordetoekomstvanbe-drijven.Deinzetvandegemeenteiseropgerichtdezevoorzieningenzoveelmogelijktebevorderenentefaciliteren.

• Molenwaardwilzijnbedrijvenbegeleideninhunontwikkeling.Ditvraagtommaatwerkenveelalheelpraktischeoplossingen.Doordebeperktevraagnaaruitbreidingenvanwegehetspanningsveldmetdelandschappelijkekwaliteitenvanhetgebied,isuitbreidingvanhetbestaandebedrijventerreinareaalgeenspeerpunt.Alsvoordoorgroeivaneenbedrijfuiteindelijkverplaatsingdebesteoptieis,zettenwijonshiervoorin.Eenrelatiemetregionaleontwikkelingenenmogelijkhedenishiernoodzakelijk(herijkingRegionalebedrijventerreinstrategie).

Molenwaardwilalstoeristischaantrekkelijkgebiedteboekstaan.Daaromgaanweinzettenop:• EenbeteretoegankelijkheidvanhetWerelderfgoedKinderdijk,hetopwaarderenvanhettoeristischproductKinderdijkenhetverleidenvandebezoekersvanKin-derdijkomlangerinonsgebiedteblijven.

• Eengoedrecreatief-toeristischproductvoordebinnenlandsebezoeker,metzo-welaandachtvoorhetuniekeveenweidelandschapalsvoordevelemolensdieMolenwaardrijkis.

VoordeontwikkelingvanrecreatievevoorzieningenzienwijbelangrijkepotentiesindezuidrandvanMolenwaard.Datgebiedkanprimadienstdoenalsontspan-ningsgebiedvoordeeigeninwonersmaarookvoorbewonersvandeverstede-lijktezuidrand.

Voorderealisatievandezedoelenwordtsamengewerktmetbedrijven/ondernemers,dedorpenendestad,brancheorganisatiesenderegio.Eengoedafgewogenregionale

aanpakheefthierbijmeereconomischeffectdanverschillendelokaleplannenbijelkaar;hetresultaatismeerdandesomderdelen.

2012

2030

1312

Ondersteuning: samen een vangnet vormen

Metmateriëleen/ofimmateriëlehulpwordeninwonersondersteunddieditnodighebbenomdeeltenemenaandesamenleving.Deelnameaandemaatschappijiserinallerleivormen:vanhetkunnenonderhoudenvansocialecontacten,hetdoenvanvrijwilligerswerkofdeelnameaanhetverenigingsleventothetverwervenvaneeneigeninkomen.

Voorderealisatievandezedoelenwordtsamengewerktmetinwoners,lokaleenregio-nalepartners,zoalszorgaanbieders,vrijwil-ligersorganisatiesenhetbedrijfsleven.Ookwordendepartnersbetrokkenomdelokalesocialenetwerkeninstaattestellendeelna-meaandesamenlevingtebevorderen.

Goedetoegankelijkheidvanwoningenenwoonomgevingisookeenvoorwaardeomdeelnamevaneeniederaandesamenlevingtebevorderen.Daaromwordtverbindinggelegdmethetthemawonen.

Onzeinwonerszijnallereerstzelfverantwoordelijkomdeeltenemenaanonzesamenleving.Zijkunnenvertrouwenopeigenkrachtendievanhunsocialenet-werk,zoalsfamilie,kennissenenlokalevrijwilligers.

Somsisdatnietvoldoende.Indatgevalvervultdegemeenteeenvangnetfunctie.Debedoelingdaarbijisdatbetrokkenezosnelmogelijkweeropeigenbenenkanstaan.Alsdegemeenteomondersteuningwordtverzocht,wordtbezienofviadeeigenkrachtenhetsociaalnetwerkeenoplossingkanwordenbereikt.Alsdatnietmogelijkis,wordtondersteuninggeorganiseerddoordegemeenteofmetbehulpvandegemeenteen/ofwordtdoorverwezennaarprofessioneleondersteuning.

GeefMolenwaard

kleur!

2012

2030

1514

GeefMolenwaard

kleur!

Voorzieningen: vraaggericht

DeinwonersvanMolenwaardvindenvoorzieningenindeeigenkernenbelangrijkvoordeleef-baarheid.Ondereenvoorzieningwordtverstaaneenfysiekmiddeldateenfunctiedientvoorcollectiefmaatschappelijkbelang.Eenvoorbeeldhiervaniseendorpshuisdatdeontmoetings-functiedientofeensupermarktdieindelevensbehoeftevoorziet.

Diverseontwikkelingenzijnvaninvloedopvoorzieningenzoalsvergrijzing,ontgroening,afnemendaantalgezinnen,meeralleenstaanden(gezinsverdunning)endigitalisering.Opdezeontwikkelingenmoetflexibelingespeeldkunnenworden.Voorzieningenzijndaarbijvolgend.Ditismogelijkdoordefuncties,endaaruitwellichtvolgendvoorzieningen,vraaggerichtteorganiserenenbundelingnatestreven.

Voorderealisatievandezedoelenwordtsamengewerktmetonderandereinwoners,instellingen,vrijwilligersorganisatiesenkerken.Ditismogelijkdoorpartijensamentebrengen,samenwerkingteondersteunen,bundelingvanfunctiestestimuleren,deskun-digheidsbevordering,inbrengvanexpertiseeneventueeleenfinanciëlebijdrage.

Devraaggerichtebenaderingvraagteencontinueafstemmingmethetthemawonen.Alsbijvoorbeeldineenkernvoornamelijkgebouwdwordtvoorouderen,isafstemmingnodigmetdevraagnaarvoorzieningenvanouderen.

Onzeinwoners,instellingen,vrijwilligersorganisaties(waaronderverenigingen)enkerkenwordenalsgebruikersalseersteverantwoordelijkvoordevoorzienin-gen.• Degemeentelijkeondersteuningisvraaggerichtenmaatwerk.Aanvullendeondersteuningisbijvoorkeurvoorwaardenscheppend,enincidenteelofkortvanaard.

• Alshulpvandegemeentenodigis,danhangtditafvanhetdraagvlakvandezevoorzieningonderdeinwoners,instellingenenverenigingen.Datdraagvlakbestaatuithetgebruikvandevoorziening,dezelfwerkzaamheidensamenwerkingvandegebruikers,endebereidheidtebetalenvoorhetgebruikendeinstandhou-dingvandevoorziening.

Alsdebehoefteeninzetvanonzeinwonersenverenigingendorp/stadverschiltdanaccepterenwebinnenMolenwaardookverschilleninvoorzieningenniveau.Wettelij-ketakenbepalenvanzelfsprekendhetminimum.Alhetmeerdereisafhankelijkvanbehoefteendraagvlakindekernen.

Vaakwordtbijvoorzieningengedachtaangebouwenenleidtdittotnieuwbouw.Datisrelatiefduur.Daaromwordtindetoekomstookgekekennaarcombinatievanfunctiesensamenwerkinginnetwerkenenbestaandegebouwen.

2012

2030

1716

Landschap: waardevol cultuurlandschap benutten

HetlandschapvanMolenwaardwordtgekenmerktdoorhetopen,typischHollandseslagen-landschapmetbeeldbepalendemolensenboerderijen.Datmaaktdeomgevingaantrekkelijk,metruimemogelijkhedenvoorrecreatie.Demolenszijnbeeldbepalendenvangrootcultuur-historischenrecreatiefbelang.Opditmomentisdemelkveehouderijdegrootstegebruikervanhetlandschapenalszodanigookdebelangrijkstedrager.Hettoekomstperspectiefvandelandbouwisopditmomentgoed.Deeconomischefunctievankarakteristiekeenhistorischelandschapselementenkomtechtersteedsvakertevervallen.Daarbijnemensubsidiemoge-lijkhedenvoorbeheervandezeelementenaf.Hetbeheerenonderhoudkomthierdoorinhetgedrang.

Voorderealisatievandezedoelenwordtsa-mengewerktmetagrariërsenorganisatiesophetgebiedvannatuur,landschapenerfgoed.

Met‘landschapalskapitaal’alsgezamenlijkvertrekpuntwillenwemetbetrokkenpartijencoalitiesvormeneninzettenophettotstand

komenvannieuwevormenvanfinanciering(fondsvorming,landschapsveiling),waardoorhetkarakteristiekelandschapbehoudenkanblijven.Degemeentewilgraaghetprocesondersteunenomtoteengebiedscoalitietekomenmetlandbouworganisaties,agrarischnatuurbeheerennatuurorganisaties.

Onzeinwoners,instellingen,vrijwilligersorganisaties(waaronderverenigingen)enkerkenwordenalsgebruikersalseersteverantwoordelijkvoordevoorzienin-gen.• Degemeentelijkeondersteuningisvraaggerichtenmaatwerk.Aanvullendeondersteuningisbijvoorkeurvoorwaardenscheppend,enincidenteelofkortvanaard.

• Alshulpvandegemeentenodigis,danhangtditafvanhetdraagvlakvandezevoorzieningonderdeinwoners,instellingenenverenigingen.Datdraagvlakbestaatuithetgebruikvandevoorziening,dezelfwerkzaamheidensamenwerkingvandegebruikers,endebereidheidtebetalenvoorhetgebruikendeinstandhou-dingvandevoorziening.

Alsdebehoefteeninzetvanonzeinwonersenverenigingendorp/stadverschiltdanaccepterenwebinnenMolenwaardookverschilleninvoorzieningenniveau.Wettelij-ketakenbepalenvanzelfsprekendhetminimum.Alhetmeerdereisafhankelijkvanbehoefteendraagvlakindekernen.

Vaakwordtbijvoorzieningengedachtaangebouwenenleidtdittotnieuwbouw.Datisrelatiefduur.Daaromwordtindetoekomstookgekekennaarcombinatievanfunctiesensamenwerkinginnetwerkenenbestaandegebouwen.

GeefMolenwaard

kleur!

2012

2030

19

Colofon

DeToekomstvisieMolenwaardistotstandgekomenmetdehulpvanveelinwonersenorganisaties:

501 inwonershebbendeinternetpeiling ingevuld170 inwonershebbendeelgenomenaan dekernbijeenkomsten170 leerlingenvanhetWellantCollege hebbendeelgenomenaanhet Lagerhuisdebat36 jongerenzijngeïnterviewd95 kinderenhebbendeelgenomenaan detekenwedstrijd50 lokaleenlandelijkeorganisaties hebbenhunkennisgedeeldbijde themabijeenkomst

-Korteschetsvanhetproces-(Trechter)

18

GeefMolenwaard

kleur!

GeefMolenwaard

kleur!

Werkorganisatie De WaardPostbus 5 2970 AA BleskensgraafT 0184-805 000F 0184-805 499