Toekomstvisie IJsselstein

Toekomstvisie 2025

Vastgesteld bij raadsbesluit d.d. 21 januari 2010

IJsselstein Dichtbij

Inhoud 1. Samenvatting IJsselstein Dichtbij 1 1.1. IJsselstein gemeente met kwaliteiten 1 1.2. Toekomstvisie IJsselstein Dichtbij 1 1.3. Dichtbij … een vitale samenleving van bewoners en ondernemers 2 1.4. Dichtbij … met herkenbare historische en ruimtelijke structuren 3 1.5. Dichtbij … het groen en de stedelijke omgeving 3 1.6. Dichtbij … een duurzame samenleving en duurzame omgeving 4

2. Inleiding 5 2.1. Hoe zijn we gekomen tot onze toekomstvisie? 5 2.2. Leeswijzer 7

Proloog: IJsselstein Dichtbij - toekomstscenario 2025 8

3. Hét IJsselsteingevoel 9

4. Toekomstvisie IJsselstein Dichtbij 13 4.1. Vitale samenleving van bewoners en ondernemers 14 4.2. Herkenbare historische en ruimtelijke structuren 18 4.3. Aan de rand van het groen en de stedelijke omgeving 20 4.4. Duurzame samenleving en duurzame omgeving 21

Bijlage 1: Activiteiten voor IJsselstein Dichtbij 24

Bijlage 2: Uitkomsten van de bevolkingspeiling 29

Toekomstvisie 2025 IJsselstein Dichtbij IJsselstein Dichtbij

Toekomstvisie 2025

Terug naar Inhoudsopgave

IJsselstein Dichtbij IJsselstein Dichtbij

1. Samenvatting IJsselstein Dichtbij

De gemeente IJsselstein staat op een belangrijk keerpunt in haar geschiedenis. Om hier goed richting aan te kunnen geven, heeft de gemeente deze toekomstvisie uitgewerkt. Het is dan goed om te ervaren dat bewoners en ondernemers zich verbonden voelen met de stad. Zij zijn actief onderdeel van de IJsselsteinse samenleving. Deze verbondenheid tussen stad, inwoners en ondernemers is een belangrijk vertrekpunt voor de toekomst van IJsselstein. In deze samenvatting geven we aan wat daarin de belangrijkste uitdagingen zijn.

1.1. IJsselstein gemeente met kwaliteitenUit de gesprekken voor deze toekomstvisie blijkt IJsselstein onderscheidende kwaliteiten te hebben. Drie kwaliteiten springen het meest in het oog:• IJsselstein is een stad met een sterke sociale samenhang. Mensen zijn zeer betrokken bij de

gemeenschap en bij elkaar. Dit geldt voor zowel inwoners als ondernemers. De samenhang komt onder meer tot uitdrukking in een actief verenigingsleven en tal van evenementen.

• IJsselstein is een stad met een karakteristieke historische ruimtelijke kwaliteit. Belangrijke kenmerken in deze ruimtelijke kwaliteit zijn de historische binnenstad met monumenten en de Hollandse IJssel die door de stad stroomt.

• IJsselstein heeft een unieke ligging in zowel het Groene Hart als het stedelijk gebied van Utrecht. Hierdoor combineert de stad de rust en ruimte van het groene buitengebied met de economische dynamiek van een stad.

1.2. Toekomstvisie IJsselstein DichtbijNa jaren van planmatige en fysieke groei, heeft IJsselstein een omvang en regionale verzorgingsfunctie bereikt die een voldoende basis is om op voort te borduren en kwalitatief verder uit te leggen; een samenleving die tegen een stootje kan! Vanaf nu ontwikkelt de stad zich op natuurlijke wijze, passend bij de schaal van IJsselstein. Een ontwikkeling die dichtbij de stad staat, dus aansluit bij de schaal en kwaliteiten van de stad. De volgende visie is de leidraad bij deze nieuwe koers:

IJsselstein Dichtbij: stad waar inwoners en ondernemers zich mee verbonden voelen. Waar de sociale samenhang kracht heeft. Waar de ruimtelijk-historische uitstraling een ‘thuis’ biedt.

En waar de gemeente als partner aan de zijde van inwoners en ondernemers staat.

Om dit te bereiken, is een viertal doelen voor IJsselstein Dichtbij 2025 geformuleerd:1. Dichtbij … een vitale samenleving van bewoners en ondernemers. 2. Dichtbij … met herkenbare historische en ruimtelijke structuren. 3. Dichtbij … het groen en de stedelijke omgeving. 4. Dichtbij … een duurzame samenleving en duurzame omgeving.

In het vervolg werken we deze vier doelen uit. Hierbij beschrijven we steeds de inzet van de gemeente voor de periode 2010-2025. Soms is dit bestaand beleid, soms ook nieuw beleid. Steeds is dit beleid er op gericht in 2025 dichter bij de vier doelen te zijn.

1

Toekomstvisie 2025



1.3. Dichtbij … een vitale samenleving van bewoners en ondernemers De verbondenheid van IJsselsteiners met elkaar, en tussen ondernemers en de IJsselsteinse samenle-ving, is in 2010 een groot goed. De gemeente wil deze kwaliteit van de stad behouden. Deze kwaliteit zorgt namelijk voor een gezonde samenleving. Een samenleving waarin mensen elkaar kennen. Dit wordt steeds belangrijker, omdat de bevolking van IJsselstein veelzijdiger wordt; naar leeftijd en naar etnici-teit. De uitdaging is om bij die sociale veelzijdigheid de kenmerkende sociale samenhang te behouden. Naast de inwoners spelen ondernemers hierbij een belangrijke rol. Zij dragen de lokale economie en dragen er aan bij dat de gewaardeerde tradities en evenementen in de stad blijven leven.

Om deze ambities waar te maken, zet de gemeente zich als volgt in:• Veelzijdige opbouw van de stad en de wijken. De gemeente streeft naar differentiatie van bevolking

op wijkniveau. Dit biedt mensen in verschillende levensfases mogelijkheden om in de eigen wijk te blijven wonen.

• Sociale samenhang behouden. In een stad die veelkleuriger wordt, is het belangrijk dat de sociale samenhang behouden blijft. De gemeente wil dit bereiken door integratie van etnische groepen in de IJsselsteinse samenleving te bevorderen. Daarnaast spant de gemeente zich extra in voor mensen in een kwetsbare positie die afhankelijk zijn van de sociale structuren. Het voorkomen van eenzaamheid bij deze mensen is een belangrijk aandachtsveld.

• Voorzieningenstructuur als cement van de stad. IJsselstein heeft een goed voorzieningenaanbod. De gemeente ondersteunt dit voorzieningenaanbod. Bij commerciële voorzieningen zorgt zij voor een aantrekkelijke kwaliteit van de openbare ruimte. De gemeente zorgt ervoor dat de weekmarkt zowel voor de marktkooplieden als de bezoekers aantrekkelijk blijft. Zij streeft voorts naar basisonderwijs in alle wijken en voorzieningen voor jeugd en jongeren in alle levensfases. Ook voorzieningen voor mensen met een zorgvraag zijn van belang. De gemeente helpt hun bij het organiseren van een samenhangend aanbod van wonen-welzijn-zorgvoorzieningen in woonservicezones. De culturele voorzieningen blijven een belangrijke plaats innemen. De gemeente zet zich in tot behoud van deze voorzieningen.

• Ondernemers verweven met de stad. De IJsselsteinse ondernemers zijn nauw verbonden met de stad. De gemeente wil het partnerschap met ondernemers versterken. Dit doet zij door deze ondernemers ruimte te bieden, door in wijken mogelijkheden voor wonen en werken te bieden en voor voldoende ruimte op bedrijfsterreinen. Daarnaast ondersteunt de gemeente ontwikkelingen rond recreatie en toerisme.

• Inzet van de gemeente voor een vitale samenleving. Van de gemeente wordt een dienstverlenende opstelling verwacht. De gemeente zal als bondgenoot inwoners en ondernemers tegemoet moeten treden. Dit vraagt soms een cultuuromslag bij gemeentebestuur en ambtelijke organisatie. Hier maakt de gemeente de komende jaren werk van.

2

Toekomstvisie 2025



1.4. Dichtbij … met herkenbare historische en ruimtelijke structuren IJsselstein heeft een schaal waardoor de kenmerkende historie van de stad en het groene buitengebied altijd dichtbij zijn. Deze kwaliteiten geven IJsselstein haar uitstraling en aantrekkelijke woonklimaat. Voor 2025 wil de gemeente dit verder versterken. Zij richt zich daarbij op het versterken van de ruimte-lijke structuur waarbij de historie en het groen meer tot uitdrukking komen als beeldbepalend voor de stad. In het bijzonder staat de binnenstad dan in de schijnwerpers, als huiskamer waar IJsselsteiners elkaar treffen. En de gemeente besteedt veel aandacht aan de Hollandse IJssel als kwaliteit in de stad en als verbinding tussen de stad en het groene buitengebied.

Om deze ambities waar te maken, zet de gemeente zich als volgt in:• Versterken van de historische binnenstad: De historische binnenstad van IJsselstein is de huiskamer

van de stad. Hier ontmoeten inwoners elkaar. En ook bezoekers weten de binnenstad te vinden. Om deze functie te versterken wil de gemeente de uitstraling van de binnenstad verbeteren. Dit kan onder meer door het ‘historisch upgraden’ van onder andere het Kasteelterrein. Ook de bekendheid in de regio wil de gemeente samen met de VVV vergroten.

• Groen en water meer verweven met de stad: Groen en water zijn in IJsselstein altijd in de nabijheid. In het bijzonder de Hollandse IJssel biedt kansen om water in de stad een prominentere plek te geven. Daarnaast moet de gebruikswaarde van het vele groen in de stad beter worden. Tot slot wil de gemeente de ruimtelijke verbindingen tussen stad en buitengebied versterken.

• Continu werken aan vitale woonwijken: Om wijken bij de tijd te houden wil de gemeente samen met bewoners en instellingen in wijken werken aan een continu proces van wijkaanpak. Het gaat om een structurele activiteit waarin wijken voortdurend de aandacht krijgen die ze verdienen. Tevens wil de gemeente de leefbaarheid in wijken vergroten door functiecombinaties van wonen-werken-recreëren meer mogelijkheden te geven.

• Bevorderen zorgvuldig ruimtegebruik: De ruimtedruk in IJsselstein is groot. Veel functies vragen extra ruimte. De gemeente wil de ruimteclaims nauwgezet afwegen, om ook kwaliteiten als rust en ruimte te kunnen honoreren. Het stimuleren van zorgvuldig en meervoudig ruimtegebruik is hierbij van wezenlijk belang. Hierbij geldt dat het rondom de stad gelegen groene gebied als zeer waardevol wordt ervaren. De gemeente houdt daarom vast aan de omvang van de huidige rode contour.

1.5. Dichtbij … het groen en de stedelijke omgeving IJsselstein heeft een unieke ligging; dichtbij het grootstedelijk gebied van Utrecht en in het grote groene buitengebied (het Groene Hart). IJsselsteiners zien hun stad als de Poort naar de Lopikerwaard. De natuurlijke oriëntatie van de IJsselsteinse bevolking is dan ook sterk gericht op dit groene gebied. IJsselstein hoort daarom vooral bij het Groene Hart. Samenwerking met nabije gemeenten is hierbij belangrijk. Met de samenwerking met de Groene Hart-gemeenten Montfoort, Lopik en Oudewater haakt de gemeente aan bij de historische oriëntatie van IJsselstein. Kansen liggen er om door samenwerking meerwaarde te creëren in het regionale voorzieningenaanbod in deze relatief dunbevolkte landelijke regio.

De samenwerking met het Bestuur Regio Utrecht (BRU) is vooral functioneel van aard. Er zijn immers tal van functionele relaties tussen IJsselstein en de stedelijke regio.

3

Toekomstvisie 2025



Om deze ambities waar te maken, zet de gemeente zich als volgt in:• Intensivering van de samenwerking met de Groene Hartgemeenten Lopik, Montfoort en Oudewater:

De samenwerking met de gemeenten Lopik, Montfoort en Oudewater moet bijdragen aan een robuuste voorzieningenstructuur in dit deel van het Groene Hart. Door samen voorzieningen te organiseren kan de kwaliteit van het voorzieningenaanbod op een hoog niveau blijven. Daarnaast draagt samen-werking in de recreatieve sector bij aan de bekendheid van de regio en van IJsselstein. Dit vergroot kansen voor de uitbouw van de toeristisch-recreatieve sector in de stad. De samenwerking is gericht op het uitwisselen van kennis en ervaringen en een gezamenlijke lobby rond vraagstukken in deze landelijke gemeenten binnen een sterk verstedelijkte regio. De deelname aan de gebiedscommissie De Utrechtse Waarden zal worden geïntensiveerd.

• Een ‘functionele participatie’ in het Bestuur Regio Utrecht: De participatie in het BRU is vooral functioneel van aard. Op beleidsthema’s als wonen, economie en infrastructuur zal steeds bezien worden in hoeverre het BRU een bijdrage kan blijven leveren aan de gemeentelijke (strategische) doelen.

1.6. Dichtbij … een duurzame samenleving en duurzame omgeving IJsselstein wil in 2025 koploper zijn als duurzame gemeente. Het duurzame karakter bepaalt namelijk meer en meer de kwaliteit van leven in de stad. Door tal van ontwikkelingen in de lokale samenleving tot op het niveau van de hele wereld groeit het belang van een duurzaam gezonde samenleving. Daarmee komt de stad dichtbij een gezonde en welvarende toekomst. De gemeente geeft op drie manieren invul-ling aan het begrip duurzaamheid. Het krijgt een plek in het sociale beleid, de fysieke inrichting van de stad en de lokale economie.

Om deze ambities waar te maken, zet de gemeente zich als volgt in:• Sociale duurzaamheid: De kenmerkende sociale samenhang van IJsselstein is de belangrijkste

kwaliteit voor sociale duurzaamheid. Daarnaast speelt gezondheid een belangrijke rol bij sociale duurzaamheid. De gemeente wil de gezondheid in de gemeente bevorderen door aandacht voor gezonde eetpatronen en het bevorderen van bewegen (sport en vrije tijd).

• Fysieke duurzaamheid: De gemeente wil inspelen op milieu- en energievraagstukken die op haar afkomen. Dit doet zij door te werken aan een brede toepassing van alternatieve energiebronnen. Daarnaast bevordert de gemeente het fiets- en openbaar vervoergebruik door aantrekkelijke routes en inzet voor betere verbindingen.

• Economische duurzaamheid: De IJsselsteinse ondernemers zijn nauw betrokken bij de stad. De gemeente waardeert deze inzet van ondernemers. Door het ondersteunen van de Beursvloer wil de gemeente dit ook blijven motiveren.

4

Toekomstvisie 2025



2. InleidingDe gemeente IJsselstein geeft haar visie op de toekomst. Deze visie vloeit voort uit de kwaliteitsmeting die de Provincie Utrecht op verzoek van de gemeente in 2008 heeft verricht. De kwaliteitsmeting was gericht op de kwaliteit van het gemeentelijk functioneren en de eisen die de omgeving hieraan stelt. Juist nu is een toekomstvisie voor IJsselstein van belang. In IJsselstein zelf ligt na afronding van Zenderpark de focus meer en meer op de bestaande stad. In de regio gebeurt veel, zowel in de Lopikerwaard als het stedelijk gebied van Utrecht. Deze veranderingen vragen een nieuwe inzet van de gemeente; ambtelijk en bestuurlijk. De toekomstvisie geeft aan hoe.

2.1. Hoe zijn we gekomen tot onze toekomstvisie?In 2009 heeft de gemeente in nauwe dialoog met inwoners, ondernemers en instellingen haar toekomstvisie uitgewerkt. In een eerste stap is zo de rode draad uitgewerkt. Vervolgens is de rode draad geconcretiseerd in de toekomstvisie IJsselstein Dichtbij.

Eerste stap: de Rode Draad De basis voor de toekomstvisie is gelegd in de Rode Draad. Deze Rode Draad is het resultaat van ateliers met bewoners, instellingen, bedrijven, politiek en gemeentelijke organisatie. Tijdens de ateliers hebben deelnemers een collage gemaakt van hun ideale toekomstplaatje voor IJsselstein:• Bewoners, instellingen en bedrijven: Bewoners, bedrijven en instellingen voelen zich zeer verbonden

met ‘hun stadje’. Belangrijke kwaliteiten zijn de zichtbare historie van de stad en de sociale verbon-denheid van mensen met hun wijk en stad.

• Medewerkers gemeente: In 2025 is IJsselstein een stad waarin mensen harmonieus samenleven. Veiligheid en geborgenheid zijn belangrijk. De stad biedt ruimte voor vrijetijd en ontspanning, zeker ook vanwege de groene ligging.

• Gemeentebestuur (raad en college): De relatie tussen IJsselstein en het Groene Hart is belangrijk. De stad is bovenal een woonplaats, met ruimte voor recreatie en ontspanning.

De resultaten van de ateliers heeft de gemeente getoetst bij een representatieve steekproef onder bedrijven en inwoners. Hiervoor heeft zij een enquête uitgevoerd onder 150 inwoners en 125 ondernemers (voor uitkomsten zie afzonderlijke bijlage 2).

5

Toekomstvisie 2025



Figuur 1.1 Inwoners en ondernemers IJsselstein: Stellingen over de toekomst van IJsselstein 1)

1) Omdat de vraagstelling bij bewoners en ondernemers niet bij alle vragen hetzelfde was, ontbreekt bij sommige vragen de vergelijking. In dat geval is of alleen de mening van bewoners, of alleen de mening van ondernemers genoemd.

Bron: telefonische peiling Companen juni 2009.

De enquête-uitkomsten en de ateliers hebben veel overeenkomsten. Belangrijkste ontwikkelingsrich-tingen zijn: de oriëntatie op het Groene Hart, de potentie van de recreatieve sector en de historische uitstraling van de stad. Onderwerpen als een sterkere oriëntatie op Utrecht, zichtbaarheid vanaf de A2 en extra ruimte voor woningbouw in het buitengebied kregen weinig bijval.

De ateliers en de enquêtes geven de bouwstenen voor de Rode Draad. Deze Rode Draad is op 3 juli 2009 gepresenteerd aan de gemeenteraad, met als doel deze aan te scherpen. De gehele raad plaatste zich achter de geschetste richtingen. Daarmee is de eerste belangrijke stap gezet voor de IJsselsteinse toekomstvisie.

De Rode Draad geweven tot de toekomstvisie IJsselstein DichtbijNa de zomer is de Rode Draad, overeenkomstig het verzoek van de gemeenteraad, uitgewerkt naar de toekomstvisie. Opnieuw was hierbij de inbreng van inwoners, instellingen, bedrijven, politiek en ambtelijke organisatie belangrijk. Wel was de samenstelling van discussiegroepen anders, omdat de gemeenteraad direct met inwoners over de toekomstvisie van gedachte wilde wisselen.

6

Toekomstvisie 2025



• Raadsleden en bevolking: In deze bijeenkomst is aan deelnemers gevraagd antwoord te geven op de vraag welke concrete activiteiten nodig zijn voor de gewenste ontwikkeling van IJsselstein. De vraagstelling bood deelnemers aan de discussie onvoldoende houvast, waardoor uiteindelijk minder reacties loskwamen dan gehoopt. In elk geval bleek een belangrijk aandachtspunt de commu-nicatie tussen de gemeente, bewoners en ondernemers. Verder blijkt integratie een belangrijk thema.

• Beleidsmedewerkers en management van de gemeente: Met een aangepast programma zijn we op zoek gegaan naar het ‘IJsselstein-gevoel’. Wat boeit en bindt medewerkers om te werken voor de stad IJsselstein? Belangrijke drijfveren voor medewerkers blijken het bouwen aan de sociale gemeenschap en de ruimtelijke kwaliteit van IJsselstein. De toekomstvisie moet hun uitdagen bij hun werk.

• Externe partijen, maatschappelijk middenveld en ondernemers: In de laatste bijeenkomst is gesproken met het IJsselsteinse maatschappelijk middenveld en ondernemers. Met hen is gesproken over de sociale samenhang in wijken. Zij vinden het belangrijk dat mensen en bedrijven zich duurzaam in de stad verankeren. Dit vraagt een geleidelijke groei van de stad. Een belangrijk deel van het gesprek ging over het thema integratie, en de noodzakelijke samenwerking tussen partijen om hierin stappen te zetten.

De resultaten van deze bijeenkomsten zijn in deze toekomstvisie IJsselstein Dichtbij verwerkt. Deze toekomstvisie beschrijft een punt op de horizon: IJsselstein in 2025. 2025 geeft hierbij vooral een tijdsindicatie en geen absoluut eindpunt. Deze periode is kort genoeg om met beide benen op de grond de toekomst te schetsen, en lang genoeg om de waan van de dag achter ons te laten. Daarmee geeft de visie richting aan het gemeentelijk beleid.

2.2. LeeswijzerDeze toekomstvisie kent de volgende opbouw:• In het derde hoofdstuk komt de huidige waarde van IJsselstein aan de orde. Wat bepaalt het

IJsselsteingevoel voor inwoners, ondernemers en gemeente? • Het vierde hoofdstuk werkt dit IJsselsteingevoel uit naar de toekomstvisie IJsselstein Dichtbij.

Dit werken we rond een aantal thema’s verder uit. • In bijlage 1 is een aantal activiteiten opgenomen. Deze activiteiten zullen voor het gemeentebestuur

een richtsnoer vormen bij het bepalen van de beleidsagenda op de (middel)lange termijn. Bijlage 2 bevat de uitkomsten van de bevolkingspeiling.

De hoofdstukken worden voorafgegaan door een proloog: IJsselstein dichtbij toekomstscenario 2025.

7

Toekomstvisie 2025



Proloog: IJsselstein Dichtbij toekomstscenario 2025

2025: De jaarlijkse avondvierdaagse wordt binnengehaald. De historische binnenstad van IJsselstein is vrolijk versierd. Kinderen en jongeren lopen enthousiast zingend in optocht de stad binnen, buren, ouders en groot-ouders staan met bloemen aan de kant. De muziekverenigingen laten een serenade horen. Ook dit jaar heeft IJsselstein weer een nieuwe route tijdens de avondvierdaagse geopend. De wandelroutes langs de Hollandse IJssel zijn nu af en verbinden de binnenstad met de rivier. Dit was het sluitstuk in de routeverbeteringen van de afgelopen jaren. Een eerste verbetering waren de wandelpaden in de groene longen en in de wijken. Vervolgens is een mooie ronde door het buitengebied toegevoegd. Allemaal verbeteringen die water en groen dichter bij de stad hebben gebracht.De avondvierdaagse is slechts één van de evenementen die IJsselstein meer en meer als kloppend hart van de Lopikerwaard op de kaart heeft gezet. Het Bourgondische karakter en het rijke verenigingsleven bleken hierbij belangrijke stuwende krachten voor tal van initiatieven. Zij maken van IJsselstein een unieke stad in een dynamische, vaak hectische, stedelijke omgeving. Door de kwaliteit van samenleven, en de rustige ligging in de groene Lopikerwaard, was er een goede voedingsbodem om een sociaal sterke stad op te bouwen. Uit de veelheid aan culturen kon zo een prettige smeltkroes ontstaan, waarin de culturele identiteit van groepen op natuurlijke wijze zijn samengevloeid. De samenleving kent weinig sociaal-culturele spanningen die zich wel in veel andere stedelijke gebieden voordoen. Mensen kennen elkaar en waarderen elkaars eigenheid. IJsselstein bleek de juiste maat te hebben voor stadse voorzieningen en klein genoeg te zijn om vertrouwd aan te voelen. Een stad die dicht bij haar bewoners staat!

8

Toekomstvisie 2025



3. Hét IJsselstein gevoelIJsselstein; een historische stad op de rand van het stedelijk gebied en het Groene Hart. De inwoners en ondernemers in IJsselstein voelen zich nauw verbonden met de stad. Zij delen samen een IJsselsteingevoel. Wat bepaalt dit IJsselsteingevoel?

Bewoners verbonden met hun ‘stadje’Inwoners zijn trots op IJsselstein. Iedereen kent er zijn favoriete plekjes, de populaire jaarlijkse festiviteiten, of het mooiste terras. Mensen staan ook voor elkaar. De sociale verbanden zijn vaak hecht. Meer dan 90% van de bewoners is trots op IJsselstein, en ruim 80% van de onderne-mers! Ook spreken zij liefkozend over “hun stadje”. IJsselstein kent een gemoedelijk karakter. Het is er gezellig, knus en Bour-gondisch. De stad kent een rijk verenigings-

leven en stadse voorzieningen. Kwaliteiten waardoor mensen zich snel thuisvoelen. Dit geldt voor ‘oude’ en ‘nieuwe’ IJsselsteiners.

Veelzijdige stad met enkele eenzijdige wijkenIJsselstein heeft een iets jongere leef-tijdsopbouw dan de provincie als geheel. Belangrijke oorzaak is de realisatie van grote nieuwbouwwijken in de afgelopen decennia, waarvan Zenderpark de laatste was. Hierdoor zijn verhoudingsgewijs meer jonge men-sen in IJsselstein komen wonen. Door deze bevolkingsopbouw komt de landelijke trend van vergrijzing (toenemend aantal ouderen) wat later in IJsselstein. Hetzelfde geldt voor de landelijke trend van ontgroening (minder

aantal jongeren). IJsselstein kent een groot aantal verschillende etnische bevolkingsgroepen. Met name in de wijken uit de jaren ’60 en ’70 wonen meer verschillende etniciteiten. Mede door meer aanwezigheid van deze groepen in enkele wijken is hun integratie geen vanzelfsprekendheid. Dat vraagt extra inspan-ningen.

9

Toekomstvisie 2025



Verenigingsleven en evenementen als sociaal cementMensen in IJsselstein gaan op een prettige manier met elkaar om. Zij staan voor elkaar klaar. Dit geldt voor bewoners onderling, maar komt ook terug in een sterk verenigingsleven. Dit maakt IJsselstein tot een vitale samenleving. Daarnaast zijn er in IJsselstein veel jaarlijks terugkerende evenementen waarvoor de stad uitloopt: het Carnaval, Koninginnedag, IJVO, IJsselsteinloop, Grootste kerstboom, Ommedracht van Maria van Eiteren, IJsselpop / IJsselfestijn en de Kerstmarkt. Ook deze evenementen bieden volop gelegenheid tot ontmoeting. En ze dragen bij aan het IJsselsteingevoel.

Bourgondische karakter heeft aantrekkingskrachtIJsselsteiners zijn Bourgondiërs. Dat blijkt uit de evenementen. Maar ook komt dit tot uitdrukking in de gezellige binnenstad met terrasjes, restaurants en cafés die vooral veel jongere gasten trekken. Veel winkels bieden een kwalitatief hoogwaardig aanbod. Er is vaak iets te doen in de binnenstad. Dit Bourgon-dische karakter heeft aantrekkingskracht. Het aantal bezoekers voor de binnenstad en evenementen is namelijk groot.

Rijke geschiedenis bepalend voor de ruimtelijke structuurIJsselstein viert in 2010 haar 700-jarig bestaan als stad met tal van evenementen. De geschiedenis van IJsselstein gaat echter nog verder terug. Al in de Romeinse tijd was het gebied van IJsselstein bewoond. Onder het bewind van de familie van Amstel ontwikkelde IJsselstein zich tot stad en Baronie. De Baronie is blijven bestaan tot 1795. En nog altijd is de koning(in) tevens titulair heer (vrouwe) van IJsselstein.Eeuwenlang was er tussen IJsselstein en Utrecht een vete. IJsselstein hield stand in de steeds weer oplaaiende strijd. In 1511 kwam een eeuwigdurende vrede met Utrecht tot stand. Hierna ontwikkelde IJsselstein zich geleidelijk tot centrum van de Lopikerwaard. Deze geschiedenis is nog terug te zien in de historische binnenstad, en rond het kasteelterrein.

10

Toekomstvisie 2025



Pas na 1920 kreeg IJsselstein de eerste uitbreidingen buiten de historische binnenstad. Ten noordwesten van de binnenstad werden enkele complexen goedkopere woningen gebouwd (Julianawijk), na de tweede wereldoorlog gevolgd door de wijken Nieuwpoort en Kasteelkwartier. Vanaf de jaren ’50 tot het begin van de 21ste eeuw ging het snel met achtereenvolgens de wijken Oranjekwartier, Europakwartier, IJsselveld, Groenvliet en Achterveld. Met de bouw van 3.800 woningen en talrijke voorzieningen in IJsselstein-Zuid (Zenderpark) kwam het voorlopige sluitstuk van de grootscheepse woningbouw.

Historische monumenten kleden de stad aanIn die 700 jaar historie zijn tal van monumentale ge-bouwen neergezet. Karakteristieke monumenten zijn onder andere de Basiliek, de Oude Sint-Nicolaaskerk, de stadspoorten IJsselpoort en Benschopperpoort, Korenmolen de Windotter, het oude Stadhuis en resten van Kasteel IJsselstein. Minder historisch, maar wel een belangrijke landmark met nationale bekendheid is de Gerbrandytoren; het hoogste bouwwerk van Nederland.De monumenten geven de stad een prettige uitstraling. Deze uitstraling trekt de eerder genoemde winkels in

een hoogwaardig segment aan. Ook cultureel is er van alles te beleven. En op vrijdag is er een gezel-lige markt. De historische binnenstad is zo de huiskamer van IJsselstein, voor inwoners en mensen van buiten de stad.

IJsselveld Oost

IJsselveld W est

Achterveld

Groenvliet Panoven

Overwaard

Het Staa tse

De Tuinen

W ereld -

steden

Kasteel -

kwartier

Binnenstad

Europakwartier

Nieuwpoort

Oranje -

kwartier

Hazenveld

Benschopperpoort

De Hoven

De Boomgaard

De Rivieren

Het

Hart

11

Toekomstvisie 2025



Culturele voorzieningen voor elk wat wilsIJsselstein heeft een boeiend cultureel leven, een bruisend verenigingsleven, er zijn diverse podia en frequent waardevolle evenementen. Er wonen veel kunstenaars in IJsselstein: schilders, dansers, beeldhouwers, zangers, acteurs of muzikanten. Logisch dat er ook de nodige ateliers zijn. De IJsselsteinse cultuur is springlevend.Naast de ateliers kunnen IJsselsteiners Fulcotheater en het Stadsmuseum bezoeken. Fulcotheater is de parel in de kroon in het cultureel aanbod, een aanwinst voor de stad. Het theater biedt een gewaardeerd programma en heeft een regiofunctie. Het Stadsmuseum biedt een rijk overzicht van de geschiedenis van IJsselstein en de Baronie, en daarnaast regelmatig exposities van beeldende kunst.Er is ruimte voor een breed publiek om van cultuur te genieten. In de nieuwe bibliotheek, die in ontwikkeling is, komt naast de bibliotheek ook de VVV en het Cultureel Platform IJsselstein (CPIJ).

De Hollandse IJssel, verbinding van stad en ommelandDe Hollandse IJssel heeft de stad haar naam gegeven. De rivier stroomt door het groene landschap rondom IJsselstein en door de stad zelf. De Hollandse IJssel verbindt de stad met het om-meland. Tevens zorgt het voor stromend water in de stad, een kwaliteit die zeer in trek is bij veel mensen. De Hollandse IJssel heeft niet alleen een ruimtelijk-landschappelijke functie, maar ook een belangrijke gebruiksfunctie. Er vaart een rondvaartboot en er is een jachthaven. De waarde van de rivier voor IJsselstein is duidelijk. En de rivier biedt volop kansen om de ruimtelijke kwaliteit van de stad te versterken. De zichtbaarheid van het water in het straatbeeld en het gebruik van de rivier voor recreatie moeten worden verbeterd. Daarvoor zijn er zeker kansen. Kansen die de gemeente naar het oordeel van haar inwoners moet grijpen.

Nabijheid van groen en stedelijk gebied; een unieke liggingIJsselstein is een stad van twee werelden. Enerzijds ligt IJsselstein dichtbij grootstedelijke voorzieningen van Utrecht met al haar mogelijkheden zoals werkgelegenheid, winkels, cultuur en bereikbaarheid. Anderzijds is IJsselstein verbonden met het groene buitengebied van het Groene Hart. Hier vinden inwoners rust, ruimte en tal van mogelijkheden voor ontspanning en recreatie. Ook in de stad is er het nodige groen. Er zijn mooie lanen en singels. Dit aanwezige groen betreft echter vooral kijkgroen. Er ligt een kans om de gebruikswaarde van het groen in de stad te verbeteren.

12

Toekomstvisie 2025



4. Toekomstvisie IJsselstein DichtbijIJsselstein staat op een belangrijk keerpunt in haar geschiedenis. Na jaren van planmatige en fysieke groei, heeft IJsselstein een omvang en regionale verzorgingsfunctie bereikt die een voldoende basis is om op voort te borduren en kwalitatief verder uit te leggen; een samenleving die tegen een stootje kan! Vanaf nu ontwikkelt de stad zich op een natuurlijke wijze. Een ontwikkeling die dichtbij de stad staat, dus aansluit bij de schaal van de stad en bij de samenleving. De volgende visie vormt de leidraad voor deze nieuwe koers:

IJsselstein Dichtbij: stad waar inwoners en ondernemers zich mee verbonden voelen. Waar de sociale samenhang kracht heeft. Waar de ruimtelijk-historische uitstraling een ‘thuis’ biedt. En waar de

gemeente als partner aan de zijde van inwoners en ondernemers staat.

Om dit te bereiken, is een viertal doelen voor IJsselstein Dichtbij 2025 geformuleerd:

1. Dichtbij … een vitale samenleving van bewoners en ondernemers (uitwerking paragraaf 4.1)De verbondenheid van IJsselsteiners met elkaar, en tussen ondernemers en de IJsselsteinse samenleving is in 2010 een groot goed. De gemeente wil deze kwaliteit van de stad behouden. Het zorgt namelijk voor een gezonde samenleving. Een samenleving waarin mensen elkaar kennen. Dit wordt steeds belangrijker, omdat de bevolking van IJsselstein veelzijdiger wordt; naar leeftijd en naar etniciteit. De uitdaging is om in die sociale veelzijdigheid de kenmerkende sociale samenhang te behouden.Naast de inwoners spelen ondernemers hierbij een belangrijke rol. Zij dragen de lokale economie en dragen er aan bij dat de gewaardeerde tradities en evenementen in de stad blijven leven.

2. Dichtbij … met herkenbare historische en ruimtelijke structuren (uitwerking paragraaf 4.2)IJsselstein heeft een schaal waardoor de kenmerkende historie van de stad en het groene buitengebied altijd dichtbij zijn. Deze kwaliteiten geven IJsselstein haar uitstraling en aantrekkelijke woonklimaat. Voor 2025 wil de gemeente dit verder versterken. Zij richt zich daarbij op het versterken van de ruimtelijke structuur waarbij de historie en het groen meer tot uitdrukking komen als beeldbepalend voor de stad. In het bijzonder staat de binnenstad dan in de schijnwerpers, als huiskamer waar IJsselsteiners elkaar treffen. En de gemeente besteedt veel aandacht aan de Hollandse IJssel als kwaliteit in de stad en als verbinding tussen de stad en het groene buitengebied.

13

Toekomstvisie 2025



3. Dichtbij … het groen en de stedelijke omgeving (uitwerking paragraaf 4.3)IJsselstein heeft een unieke ligging; dichtbij het grootstedelijk gebied van Utrecht en in het grote groene buitengebied (het Groene Hart). IJsselsteiners zien hun stad als de Poort naar de Lopikerwaard. De natuurlijke oriëntatie van de IJsselsteinse bevolking is dan ook sterk gericht op dit groene gebied. IJsselstein hoort daarom vooral bij het Groene Hart. Samenwerking met nabije gemeenten is hierbij belangrijk. Met de samenwerking met de Groene Hart-gemeenten Montfoort, Lopik en Oudewater haakt de gemeente aan bij de historische oriëntatie van IJsselstein. Deze samenwerking vindt onder andere plaats door de deelname aan de gebiedscommissie De Utrechtse Waarden. Kansen liggen er om door samenwerking meerwaarde te creëren in het regionale voorzieningenaanbod in deze relatief dunbevolkte landelijke regio. De participatie in het Bestuur Regio Utrecht (BRU) is vooral functioneel van aard. Er zijn immers tal van functionele relaties tussen IJsselstein en de stedelijke regio. 4. Dichtbij … een duurzame samenleving en duurzame omgeving (uitwerking paragraaf 4.4)IJsselstein wil in 2025 koploper zijn als duurzame gemeente. Het duurzame karakter bepaalt namelijk meer en meer de kwaliteit van leven in de stad. Door tal van ontwikkelingen in de lokale samenleving tot op het niveau van de hele wereld groeit het belang van een duurzaam gezonde samenleving. Daarmee komt de stad dichtbij een gezonde en welvarende toekomst. De gemeente geeft op drie manieren invulling aan het begrip duurzaamheid. Het krijgt een plek in het sociale beleid, de fysieke inrichting van de stad en de lokale economie.

De vier doelen worden in het vervolg verder uitgewerkt. De uitwerking van de doelen is gericht op de inzet van de gemeente in de periode 2010-2025. Daarmee beoogt de gemeente de vier doelen in 2025 te bereiken.

4.1. Vitale samenleving van bewoners en ondernemers IJsselstein wil verder bouwen aan een vitale samenleving van bewoners en ondernemers. Zij benadert deze ambitie vanuit vijf invalshoeken:a. Veelzijdige opbouw van de stad en de wijkenb. Sociale samenhang behoudenc. Voorzieningenstructuur als cement van de stadd. Ondernemers verweven met de stade. Inzet van de gemeente voor een vitale samenleving

14

Toekomstvisie 2025



a. Veelzijdige opbouw van de stad en de wijkenIJsselstein is een veelzijdige stad. Dit komt nu soms nog onvoldoende tot uitdrukking in de wijken. De gemeente wil de sociale veel-zijdigheid op wijkniveau bevorderen door differentiatie van woningaanbod in wijken. Dit is naar de toekomst toe een belangrijke kwaliteit. De differentiatie zorgt namelijk voor een duurzaam vitale samenleving die zichzelf keer op keer ‘verjongt’, en zo tijd heeft voor de ontwikkeling van sociale verbanden. De gemeente wil sturen op een geleidelijke ontwikkeling van IJsselstein. Zo komen veranderingen in de samenleving niet schoksgewijs. De gemeente wil de sociale samenhang versterken door een natuurlijke groei, met name gericht op inwoners van IJsselstein. Dit vraagt geleidelijkheid bij planologische veranderingen als nieuw-bouw en herstructurering. En ook vraagt het aandacht voor de individuele voorkeuren van

IJsselsteiners, zodat zij zich duurzaam aan hun omgeving kunnen binden. De gemeente werkt dit verder uit via haar woonbeleid.

b. Sociale samenhang behoudenIJsselstein kent een bevolking met een grote sociale samenhang. Belangrijk hierbij zijn de oorspronkelijke sociale verbanden en het verenigingsleven. Zij zorgen voor ontmoeting en gemeenschapszin. Dit is in IJsselstein de afgelopen decennia krachtig gebleken. In een samenleving die steeds individualistischer is, kan dit echter onder druk komen te staan. Behoud van sociale samenhang vraagt inzet van de gemeente. Dat wil zij op twee manieren aanpakken:• Vergroten participatie: Er zijn inwoners die via bestaande informele sociale verbanden niet bereikt

worden. Dat geldt met name voor de allochtone inwoners. De participatie van deze inwoners in de IJsselsteinse samenleving is van belang, zodat inwoners niet naast elkaar, maar samen leven. Voor het bevorderen van deze participatie liggen er kansen bij het onderwijs. Hier komen alle inwoners-groepen samen. Dat geldt zeker in een jonge stad als IJsselstein. Door verbindingen te leggen tussen onderwijsinstellingen, woningcorporatie, welzijns- en zorginstellingen kunnen inwoners meer met elkaar in contact komen, ook als dat niet vanzelf gebeurt.

• Voorkomen van eenzaamheid: In IJsselstein staan veel inwoners voor elkaar klaar. Er is een sterk netwerk van inwoners die elkaar helpen, zeker in een situatie waarin inwoners zijn aangewezen op de zorg van een ander. Met het ouder worden van inwoners en de ontwikkeling dat inwoners met een zorgvraag steeds langer zelfstandig wonen, groeit het belang van de zorg voor elkaar. Dit staat onder druk, omdat veel ouderen en inwoners met een zorgvraag hun leefwereld kleiner zien worden. De samenleving is daarentegen steeds sneller, individualistischer en globaliserend. Hierdoor dreigt voor deze kwetsbare groepen eenzaamheid.

Demografische ontwikkelingenAls we naar de demografische ontwikkelingen kijken tot 2025 zien we dat ook IJsselstein niet ontkomt aan vergrijzing. Het aantal gezinnen met kinderen neemt af, terwijl de vergrijzing de komende jaren zich in een fors tempo voltrekt. IJsselstein trekt hiermee meer naar een landelijk gangbaar beeld toe

15

Toekomstvisie 2025



Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) heeft de gemeente een verantwoordelijkheid voor deze groepen. Het voorkomen van eenzaamheid is dan ook een belangrijk aandachtspunt in het gemeentelijk sociaal beleid.

c. Voorzieningenstructuur als cement van de stadDe voorzieningenstructuur is een belangrijke pijler voor een vitale samenleving. Voorzieningen dragen bij aan de waardering van de leefbaarheid en bieden mogelijkheden voor ontmoeting. De gemeente richt zich op voorzieningen voor alle leeftijden en groepen. Hierbij benoemt zij enkele bijzondere aandachts-punten:• Prettige winkelgebieden: IJsselstein heeft een goed winkelaanbod in de binnenstad en winkels voor

dagelijkse boodschappen in de wijken. De gemeente ondersteunt deze winkels door een goed onderhoud van de openbare ruimte in winkelgebieden. Daarbij gaat het zowel om de aankleding van het gebied als om sociale veiligheid. Hierdoor moeten winkelgebieden hun aantrekkingskracht behouden en is het er voor mensen prettig en veilig vertoeven. Ook de weekmarkt maakt onderdeel uit van het ‘winkelaanbod’. De weekmarkt is naast een plaats waar waren en goederen worden aangeboden, ook een plaats waar inwoners graag komen voor de gezelligheid. De gemeente zal er dan ook voor zorgen dat de weekmarkt zowel voor de marktkooplieden als de bezoekers aantrekkelijk blijft.

• Basisonderwijs in alle wijken: De gemeente streeft naar basisonderwijs per wijk, waarbij de populatie kinderen op een basisschool een redelijke afspiegeling is van de IJsselsteinse bevolking. De onder-wijsinstellingen zetten nu al in op een zekere verscheidenheid van kinderen op scholen. Dit zet wel de wijkbinding van scholen onder druk; de wijken zijn namelijk niet zo gedifferentieerd. Door beleid gericht op meer differentiatie op wijkniveau, krijgt uiteindelijk de wijkschool een gedifferentieerde leerlingpopulatie.

• Voorzieningen voor de jeugd: (Speel)voorzieningen in de openbare ruimte zijn belangrijk voor ontmoeting. De gemeente wil deze voorzieningen mee laten groeien met de ontwikkeling van kinderen en jongeren in een wijk. Dit vraagt dan ook zicht op de leeftijdsopbouw per wijk. Bijzonder aandachtspunt hierbij zijn voorzieningen voor tieners. Deze zijn namelijk door snel veranderende jeugdculturen snel gedateerd. Bij de aanleg van voorzieningen voor tieners gaat de gemeente het gesprek met deze jongeren en omwonenden aan.

• Samenhang van wonen-welzijn-zorg vergroten: Mensen met een zorgvraag hebben steeds meer een normale plek in de samenleving. Zij hebben daarbij wel behoefte aan voorzieningen rond wonen-welzijn-zorg in hun omgeving. De gemeente neemt de regie over de samenhang in het aanbod van wonen-welzijn-zorgvoorzieningen via de ontwikkeling van woonservicezones.

• Cultuur: De aanwezigheid van culturele voorzieningen als Fulcotheater en het Stadsmuseum zijn belangrijke samenbindende kwaliteiten van IJsselstein. Samen met de andere kleinere culturele instellingen en verenigingen, maken deze kwaliteiten de stad tot een aantrekkelijk leefstad. De gemeente zet in op behoud en een uitdagende programmering van deze voorzieningen.

d. Ondernemers verweven met de stadOndernemers vormen een belangrijk deel van de IJsselsteinse samenleving. Er blijkt een grote verwevenheid tussen ondernemers en bevolking. Dit blijkt onder meer bij het jaarlijkse evenement Beursvloer IJsselstein, waar ondernemers diensten aanbieden voor de IJsselsteinse bevolking. De gemeente biedt ruimte aan ondernemerschap in IJsselstein, waarbij zij aandacht geeft aan de volgende punten.

16

Toekomstvisie 2025



• Wonen en werken in wijken: Mensen werken meer en meer aan huis, in dienstverband of voor zichzelf. De gemeente wil inspelen op deze ont-wikkeling door in woonwijken ruimte te bieden voor bedrijfsfuncties. Dit komt de levendigheid van wijken ten goede. Aandachtspunt is het extra verkeer in de wijk als gevolg hiervan. De gemeente past hier waar nodig de inrichting van de woonomgeving op aan.

• Mogelijkheden voor IJsselsteinse bedrijven: IJsselstein heeft enkele ’echte’ IJsselsteinse bedrijven. De gemeente wil zich inzetten om deze bedrijven bestaansmogelijkheden in IJsselstein te bieden en te blijven bieden. Dit doet zij door ondernemers met een helpende hand terzijde te staan. Daarnaast zet de gemeente in op een goede benutting van bestaande bedrijfsterreinen, zodat bedrijven voldoende ruimte krijgen.

• Kansen voor recreatie en toerisme: Recreatieve en toeristische bedrijvigheid zijn belangrijke economische groeisectoren. IJsselstein heeft volop mogelijkheden om te profiteren van de groei in deze sectoren; vooral vanwege de gunstige ligging tussen de groene en stedelijke regio, en de historisch-culturele kwaliteiten van de gemeente. Te denken valt aan het ontwikkelen van groene en duurzame recreatiemogelijkheden zoals: wandel- en fietspaden, skeelerpaden, kanovaren, bed and breakfast bij de boer, natuurbelevingsprojecten en de ontwikkeling en het ontwikkelen van streekproducten.

• Gemeente is partner voor ondernemers: De gemeente wil als partner haar ondernemers tegemoet treden. Dit wordt in het vervolg verder uitgewerkt.

e. Inzet van de gemeente voor een vitale samenlevingDe gemeente speelt in het lokale krachtenveld een belangrijke rol. Zij ziet haar inzet vooral als bondgenoot van bewoners en ondernemers. Haar grondhouding is: “We maken samen IJsselstein nog sterker”. Belangrijk is dan ook dat bewoners en ondernemers meer en meer ervaren dat de gemeente dichtbij hun staat.

De grondhouding “We maken samen IJsselstein nog sterker” vraagt veranderingen in de gemeentelijke organisatie. De afgelopen jaren was de gemeente namelijk sterk gericht op groei en was er vaak onvoldoende aandacht voor huidige bewoners en ondernemers. De organisatie was door de groei sterk gericht op uitvoering, met als gevolg dat vraagstukken vaak te sectoraal werden opgepakt.

Nota voor economisch beleid (2008) “De stedelijke economie functioneert momenteel goed en is de motor voor allerlei maatschappelijke ontwikkelingen. Om deze motor draaiende te houden, is het noodzakelijk te blijven investeren in versterken van bestaande economische kwaliteiten en nieuwe ontwikkelingen.De gemeente IJsselstein zet in op vitaliteit, aantrek-kelijkheid en leefbaarheid. Dit wordt geambieerd door de bestaande kwaliteiten van de stad te versterken. De kracht van de economie van IJsselstein ligt in een combinatie van verschillende zaken. Dit alles is terug te brengen tot drie kernkwaliteiten:1. Het goed functionerend bedrijfsleven (waaronder

ook de detailhandel).2. De centrale strategische ligging in Nederland en

aan de A2.3. Het aantrekkelijke woon- en leefklimaat.De komende tien jaar richt IJsselstein zich op behoud en bovenal versterking (betere benutting) van deze drie kernkwaliteiten”.

17

Toekomstvisie 2025



De gewenste verandering moet zowel in het bestuur als in de ambtelijke organisatie plaatsvinden. Hierbij plaatst de gemeente de volgende accenten:• Een gedeelde ambitie van bestuur en medewerkers van de gemeente: we gaan samen voor IJsselstein

Dichtbij en het IJsselsteingevoel!• Een meer open houding van bestuur en medewerkers richting bewoners en ondernemers. Dit vraagt

een intensivering van de dialoog tussen gemeentebestuur en burgers. Daarnaast krijgt dit vorm door bijvoorbeeld wijkgericht werken of de bedrijfscontactfunctionaris. Meer en meer moet dit onderdeel worden van de organisatiecultuur, van baliemedewerker tot bestuurder.

• Integraal denken bij bestuurders en ambtenaren. De belangen van bewoners en ondernemers zijn niet sectoraal maar integraal.

De gemeente pakt dit op via een organisatieontwikkelingstraject voor het bestuur en de ambtelijke organisatie.

4.2. Herkenbare historische en ruimtelijke structurenDe gemeente wil nabijheid van de ruimtelijke kwaliteiten in de stad meer benutten, door inhoud te geven aan de volgende ambities:a. Versterken van de historische binnenstad.b. Groen en water meer verweven met de stad.c. Continu werken aan vitale woonwijken.d. Bevorderen zorgvuldig ruimtegebruik.

a. Versterken van de historische binnenstadDe historische binnenstad is belangrijk voor IJsselstein. Het is de ontmoetingsplek voor alle inwoners van IJsselstein. Het is de huiskamer van IJsselstein met historische gebouwen en vooral veel gezelligheid. De binnenstad kent horeca en veel winkels, zeker ook in het kwaliteitssegment. Door deze kenmerken komen mensen er graag. Tegelijkertijd is de binnenstad een trekpleister voor toeristen die de drukte van Utrecht ontvluchten, of na een ontspannen activiteit in het groene buitengebied de gezelligheid van de stad opzoeken.

De gemeente wil de kwaliteit van de binnenstad versterken, door in te zetten op: • Uitstraling van de binnenstad als uithangbord: De binnenstad van IJsselstein kent een divers aanbod

van winkels en horecavoorzieningen. Marktontwikkelingen zijn bepalend voor de toekomst van deze voorzieningen. De gemeente kan dit ondersteunen door te werken aan een aantrekkelijk ingerichte openbare ruimte en voldoende bereikbaarheid van de binnenstad. Bij dit laatste is te denken aan toegangsroutes en parkeergelegenheid. Daarnaast wil de gemeente vooral ook de toeristische functie in de binnenstad versterken. Het accent ligt hierbij op horeca ten behoeve van dagrecreatie en in beperkte mate verblijfsmogelijkheden. Ook het ‘historisch upgraden’ van onder andere het Kasteelter-rein zal een bijdrage leveren aan het vergroten van de uitstraling van de binnenstad als uithangbord.

• Bekendheid binnenstad: Naast een aantrekkelijke uitstraling van de binnenstad is ook de beleving en zichtbaarheid van bijzondere plekken van belang. Informatiepanelen en andere media die je attenderen

18

Toekomstvisie 2025



op de historie van IJsselstein ondersteunen dit. Dit geldt ook voor wandelroutes en rondleidingen. De gemeente werkt hiervoor samen met de VVV. Met de VVV wil de gemeente ook inzetten op een grotere bekendheid van IJsselstein; als historisch stadscentrum in de recreatieve zone van West-Utrecht. De festiviteiten voor IJsselstein 700 jaar zijn hiervoor een belangrijke stap.

b. Groen en water meer verweven met de stadNaast de binnenstad zijn ook water en groen voor inwoners van IJsselstein dichtbij. Groen en water moeten nog meer zichtbaar aanwezig worden als ruimtelijke kwaliteit voor de stad. • Zichtbare Hollandse IJssel: In het bijzonder

geldt dit voor de Hollandse IJssel. Deze rivier is nu nog vaak verborgen achter huizen en in-dustrieterreinen. De gemeente wil deze rivier zichtbaarder maken door herinrichting van looproutes, het jaagpad en industriegebieden.

• Gebruikwaarde van groen en water in de woonwijken: De woonwijken hebben vaak een groene uitstraling. Het groen is nu nog te vaak ‘zichtgroen’. De gemeente wil daarom de gebruikswaarde van het groen vergroten. Het biedt zo een natuurlijke plek voor ontmoeting en vertier. De gemeente heeft dit uitgewerkt in haar Groenstructuurplan, waar zij nu uitvoering aan geeft.

• Verbinding leggen met het buitengebied: Naast de groenstructuur is ook de verbinding vanuit de stad met het buitengebied van waarde. Zo kunnen inwoners meer profiteren van de groene ligging van IJsselstein. Deze verbinding tussen de stad en het groene buitengebied heeft de gemeente uitgewerkt in haar Landschapsontwikkelingsplan.

c. Continu werken aan vitale woonwijkenWijken verouderen. Het is daarom van belang om bestaande woonwijken keer op keer bij de tijd te houden. Soms vraagt dit een vrij forse aanpak, zoals in 2010 / 2011 in IJsselveld-Oost gebeurt. Aanleiding is daar een combinatie van ruimtelijke en sociale vraagstukken. Een aanpak als voor IJsselveld-Oost is uniek voor IJsselstein. Meestal is door continue aandacht voor wijken een minder vergaande aanpak toereikend. De gemeente pakt dit op door twee gerichte activiteiten:• Het uitwerken van wijkplannen: In wijkplannen werkt de gemeente samen met bewoners, instellingen

en ondernemers aan het gewenste perspectief voor de wijk. Deze wijkplannen hebben een operationeel karakter en een relatief korte looptijd. Door een vaste cyclus vindt periodieke actualisering van wijkplannen plaats.

• Ruimte bieden aan wonen-werken-recreëren: In de bestaande woonwijken wil de gemeente ruimte voor ontmoeting en de functies wonen-werken-recreëren uitbouwen (zie ook vitale samenleving). Dergelijke functiecombinaties moeten bijdragen aan de levendigheid van wijken.

Gebiedsplan Hollandsche IJssel“De komende jaren verandert het gebied ten noorden van IJsselstein van een agrarisch gebied, naar een gebied voor recreatie en groen. Daartoe is een gebiedsplan opgesteld. Het gebiedsplan Hollandsche IJssel laat zien hoe een nieuw natuur- en recreatie-gebied ten noordwesten van IJsselstein aan de rivier de Hollandsche IJssel wordt ingericht. Het plan is onderdeel van een nieuw groot openbaar groengebied aan de westkant van Utrecht. Bij het opstellen van het gebiedsplan zijn onder andere de gemeente, de Dienst Landelijk Gebied, Staatsbosbeheer, de provincie Utrecht en het Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden betrokken”.

19

Toekomstvisie 2025



d. Bevorderen zorgvuldig ruimtegebruikDe druk op de schaarse ruimte in de gemeente IJsselstein is hoog. Deze druk komt onder meer doordat de regio waarin IJsselstein ligt in Nederland al jaren het hoogste economische potentieel heeft. Dit leidt tot bevolkingsaanwas, groei van bedrijvigheid en daarmee extra ruimteclaims. IJsselstein wil de ruim-teclaims goed afwegen. Zeker ook omdat extra groei van bedrijventerreinen en woonwijken juist zachte waarden als sociale samenhang, rust en ruimte onder druk zetten. Bij deze afweging zet de gemeente in op het volgende:• Zorgvuldig en meervoudig ruimtegebruik: Een zorgvuldige benutting van de schaarse ruimte is bij

deze ruimtedruk van belang. Kansen voor een betere benutting van ruimte dienen zich aan bij de herinrichting van bedrijventerreinen. En ook door slimme functiecombinaties kan de schaarse ruimte beter benut worden.

• Werken met stedelijke bebouwingsdichtheden: Bij nieuwe ontwikkelingen streeft de gemeente, waar mogelijk, naar een combinatie van hoge bebouwingsdichtheden en een hoge ruimtelijke kwaliteit. Dit mag uiteraard niet ten koste gaan van de leefbaarheid in de stad.

• Waarborgen van de rode contour: Het rondom de stad gelegen groene gebied wordt als zeer waardevol ervaren. De gemeente houdt daarom vast aan de huidige omvang van de rode contour. Dit sluit echter niet uit dat op basis van fundamentele discussie of nieuwe ontwikkelingen tot een andere keuze geko-men wordt. Waarbij onder andere gedacht kan worden aan autonome groei, regionale samenwerking, vitaliteit, recreëren en sportfaciliteiten.

4.3. Aan de rand van het groen en de stedelijke omgevingIJsselstein vormt de schakel tussen het Groene Hart en het stedelijk gebied van Utrecht. IJsselsteiners zien hun stad als de Lopikerwaard. De natuurlijke oriëntatie van de IJsselsteinse bevolking is dan ook sterk gericht op dit groene gebied. IJsselstein hoort daarom vooral bij het Groene Hart.

Om recht te doen aan de unieke ligging kiest de gemeente voor een intensivering van de samenwerking met de Groene Hart-gemeenten Lopik, Montfoort en Oudewater. Deze samenwerking vindt nu al plaats door de gezamenlijke deelneming in de gebiedscommissie De Utrechtse Waarden. Deze samenwerking zal geïntensiveerd gaan worden.

Om zich meer als Groene Hart-gemeente te profileren, zet de gemeente in op samenwerking rond een aantal concrete activiteiten. Dit wil zij later waar zich kansen aandienen verder uitbouwen. • Samenwerking voor robuust voorzieningenaanbod: De samenhang tussen de Groene Hart-gemeenten

Lopik, Montfoort en Oudewater biedt mogelijkheden om samen een robuust voorzieningenaanbod te realiseren. Door samenwerking kan namelijk de kwaliteitsambitie van de gezamenlijke gemeenten omhoog. Te denken is aan de realisatie van een hoogwaardige bibliotheekvoorziening, sporten onderwijsvoorzieningen en culturele voorzieningen. Samen kun je op deze terreinen resultaten boeken die je alleen niet kunt bereiken.

• Samen profileren als recreatieve zone van betekenis: De gunstige ligging in het Groene Hart is belangrijk voor de toeristische sector in IJsselstein. IJsselstein heeft daarom baat bij een sterke profilering van de recreatieve zone West-Utrecht. Daarom zoekt de gemeente ook op dit vlak samenwerking met de buurgemeenten.

20

Toekomstvisie 2025



• Samenwerking in belangenbehartiging: Tot slot vinden de gemeenten elkaar in bestuurlijke vraagstukken die logischerwijs samenhangen met de groene ligging in een stedelijke regio. De gemeenten delen namelijk hierdoor vraagstukken en belangen die met deze ligging samenhangen. Samenwerking is dan ook kansrijk om kennis en ervaring uit te wisselen. Daarnaast kunnen gemeenten zich samen in de regio positioneren ten opzichte van andere gemeenten in de provincie.

Naast de natuurlijke oriëntatie op het Groene Hart, heeft IJsselstein uiteraard ook een functionele samenhang met het Bestuur Regio Utrecht (BRU). Inwoners van IJsselstein werken in de regio, winkelen in de stad Utrecht, gaan de A12 of A2 op, maken gebruik van de sneltram van en naar Utrecht. Daarnaast hebben tal van ontwikkelingen in de regio hun weerslag op IJsselstein. De participatie in het BRU is vooral functioneel van aard. Op beleidsthema’s als wonen, economie en infrastructuur zal steeds bezien worden in hoeverre het BRU een bijdrage kan blijven leveren aan de gemeentelijke (strategische) doelen. In het bijzonder geldt dit bij ontwikkelingen rond bereikbaarheid (A2 en Hoogwaardig Openbaar Vervoer), en de effecten van woningbouw op de locatie Rijnenburg. Ook samenwerking met de provincie is rond deze structuurbepalende thema’s van grote waarde.

4.4. Duurzame samenleving en duurzame omgevingIJsselstein staat dichtbij de toekomst, en besteedt hier aandacht aan door invulling te geven aan het begrip duurzaamheid. Dit werkt ze, naar analogie van de Engelse drieslag ‘people-planet-profit’, uit naar de thema’s:a. Sociale duurzaamheid.b. Fysieke duurzaamheid.c. Economische duurzaamheid.

a. Sociale duurzaamheidEen belangrijke kwaliteit van IJsselstein is de sociale samenhang. Hieraan is hiervoor reeds de nodige aandacht besteed (zie 4.1 Vitale samenleving van bewoners en ondernemers). Een onderwerp dat nog niet belicht is, betreft de gezondheid van inwoners van de gemeente. Een gezonde levensstijl is belangrijk voor een vitale samenleving. En die gezonde levensstijl staat onder druk. Steeds meer mensen hebben ongezonde eetpatronen en onvoldoende beweging. IJsselstein wil dit tegengaan door mensen te helpen om gezond te blijven. De bijdrage van de gemeente is er vooral op gericht om inwoners voldoende bewegingsmogelijkheden te bieden, zoals ommetjes in het buitengebied en binnen de bebouwde kom voldoende sportaccommodaties.Als sporten verenigingsstad wil de gemeente de sport onder alle groepen van de bevolking (de breedtesport) aanmoedigen. Dit geldt ook voor evenementen als stimulans voor de breedtesport.

b. Fysieke duurzaamheidIJsselstein is een millenniumgemeente. Dit betekent dat de gemeente veel waarde hecht aan een lage milieubelasting, zuinig gebruik van schaarse energiebronnen en beperking van de automobiliteit. Dit werkt de gemeente uit via een aantal activiteiten.

• Bevorderen brede toepassing nieuwe energiebronnen: De gemeente wil nieuwe energiebronnen in IJsselstein toepassen. Al te vaak gebeurt dit via pilots. De gemeente IJsselstein wil echter de fase van pilots voorbij en streeft daarom naar een brede toepassing van vernieuwende energiebronnen.

21

Toekomstvisie 2025



Te denken is hierbij aan de ontwikkeling van energiebronnen per wijk (zonnecollec- toren, warmte-terugwinning, etc.).• Aantrekkelijke fietsroutes in de stad:

IJsselstein wil de fietsroutes door de stad aantrekkelijker maken, om zo het fietsgebruik aan te moedigen. Daarnaast stimuleert de gemeente mogelijkheden voor milieuvriendelijker autogebruik.

Zij denkt hierbij aan bijvoorbeeld het plaatsen van oplaadpunten voor elektrische auto’s.

• Vervoer van en naar de stad verbeteren: IJsselstein wordt omringd door drukke verkeersaders. Het openbaar vervoer lijkt goed vanwege de aanwezige tram. Deze tram (en ook de bussen) hebben echter alleen een oriëntatie op de stad Utrecht. Openbaar vervoer naar

andere delen van de regio is heel beperkt. Naast openbaar vervoer is ook de aansluiting van IJsselstein op de rijkswegen A2 en A12 voor de bereikbaarheid van IJsselstein van belang. De aansluitingen staan echter steeds vaker vast. Dit zal in de toekomst na de bouw van Rijnenburg nog meer het geval zijn. In het Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP 2007) werkt de gemeente oplos-singen uit voor het verbeteren van de bereikbaarheid van IJsselstein.

Visiedocument IJsselstein Duurzaam (2009)“IJsselstein kiest voor een milieu- en natuurbeleid dat is gebaseerd op duurzame ontwikkeling. Er is de komende jaren in IJsselstein veel werk te verzetten op het gebied van onder andere duurzaam bouwen, energiebesparing, schoon water en verkeerslawaai. Een ambtelijke werkgroep Duurzame ontwikkeling wordt ingesteld, die concreet zal adviseren hoe en met welke producten de gemeente het meest effectief en efficiënt gestalte kan geven aan duur-zame ontwikkeling. Daarbij zal worden aangehaakt op de gebruikelijke milieuthema’s, echter enkele thema’s bieden bijzonder veel kans om resultaat te behalen op het gebied van duurzaamheid. Dat zijn klimaat en energie, groen en natuur, duurzaam bouwen en samenwerking met bedrijfsleven / inwoners. Deze thema’s vormen de pijlers, de prioriteiten van ‘IJsselstein duurzaam’.”

Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan “Het Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP), vastgesteld in februari 2007, is een beleidsdocument dat op hoofdlijnen de ontwikkelingen en mogelijke oplossingsrichtingen beschrijft op het gebied van verkeer en vervoer voor de periode van 2007 tot 2015/2020. Er wordt niet alleen gelet op het verkeer, maar ook de gevolgen ervan, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid en leefbaarheid (lucht en ge-luidshinder). Inwoners van IJsselstein konden interactief meedenken door knelpunten aan te geven (via het internet) en mogelijke oplossingen aan te dragen. Deze punten zijn uiteindelijk vertaald naar de hoofdlijnen en terug te vinden in de uitwerkingsnotities die volgen op het GVVP. Het GVVP is daarmee richtinggevend voor de uitwerking van verkeersplannen in en rondom IJsselstein.Het GVVP is een paraplunota, waaronder verschillende beleidsnota’s vallen. Deze nota’s zijn een nadere uitwerking van de verschillende beleidsonder-delen zoals beschreven in het GVVP”.

22

Toekomstvisie 2025



c. Economische duurzaamheidBij economische duurzaamheid gaat het meestal om het economisch rendement van ingrepen rond het thema duurzaamheid. In deze toekomstvisie vertalen we dit naar een beleid dat gericht is op blijvend ondernemerschap in IJsselstein. Ondernemers dragen namelijk de lokale economie en zorgen voor welvaart in de stad. De gemeente wil daarom ondernemers ondersteunen bij het uitbouwen van hun maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. De basis daarvoor ligt in de reeds aanwezige relaties tussen ondernemers en de IJsselsteinse gemeenschap. Tijdens de Beursvloer krijgt dit al concreet vorm. Dit evenement biedt namelijk mogelijkheden om de diensten van bedrijven praktisch in te zetten voor de IJsselsteinse samenleving. Dit blijkt een groot succes.

23

Toekomstvisie 2025



A De gemeente wil een gedifferentieerde bevol-kingsopbouw en woningvoorraad in wijken. Dit wil zij bereiken door een natuurlijke groei, gericht op inwoners van IJsselstein.

B De gemeente wil integratie van allochtone groepen bevorderen door samenwerking tussen partijen die deze groepen in de praktijk tegen-komen te organiseren, waarbij onderwijs een centrale plek heeft.

C In het lokaal sociaal beleid is voorkomen van ‘eenzaamheid’, vooral onder ouderen, een belangrijk speerpunt.

�1)� �Uitwerken�programma�in�een�woonvisie.��Huidige�woonvisie�dateert�van�2008.

�2)� �Gemeente�voert�regie�over�samenwerking��tussen�partijen�om�participatie�te�bevorderen.

�3)� �Het�thema�eenzaamheid�als�speerpunt��uitwerken�in�het�gemeentelijk�Wmo-beleid.

24

Bijlage 1: Activiteiten voor IJsselstein Dichtbij

Als bijlage bij de toekomstvisie IJsselstein Dichtbij geven we een overzicht van activiteiten die voortvloei-en uit de toekomstvisie. Deze bijlage is een handleiding voor het gemeentebestuur bij het bepalen van de beleidsagenda voor de komende jaren.

De visie IJsselstein Dichtbij luidt als volgt:

IJsselstein Dichtbij: stad waar inwoners en ondernemers zich mee verbonden voelen. Waar de sociale samenhang kracht heeft. Waar de ruimtelijk-historische uitstraling een ‘thuis’ biedt. En waar de

gemeente als partner aan de zijde van inwoners en ondernemers staat.

In dit hoofdstuk vatten we de ambities die voortvloeien uit deze visie samen en voegen we hier activiteiten aan toe. Hierbij geven we ook aan welke activiteiten reeds uitgevoerd worden.

1. Dichtbij … een vitale samenleving van bewoners en ondernemers

IJsselstein kent een hechte samenleving. De gemeente vindt de sociale verbondenheid tussen mensen hét vertrekpunt voor de uitbouw van een gezonde gemeenschap.

Ambities Activiteiten

Veelzijdige opbouw van de stad en de wijken

Sociale samenhang behouden

Toekomstvisie 2025



�4)� �Uitwerken�via�het�gemeentelijke��accommodatiebeleid.

5)� �Uitwerken�via�(speel)voorzieningenbeleid��en�/�of�jeugdbeleid.

6)� �De�gemeente�zorgt�voor�een�goed�beheer��van�de�weekmarkt�in�samenspraak�met��marktkooplieden�en�bezoekers.

7)� �De�gemeente�voert�regie�over�deze�ontwik-keling�door�partijen�die�de�voorzieningen�aanbieden�samen�te�brengen.

8)� �Via�de�gemeentelijke�begroting�middelen��reserveren�voor�instandhouding�voor-zieningen�en�door�de�nota�kunst�en�cultuur�regelmatig�te�actualiseren.

9)� �Uitwerken�in�bestemmingsplannen,�en�bij��de�inrichting�van�de�woonomgeving�hier�aandacht�voor.

10)��Uitwerken�herstructurering�bedrijventerreinen.11)��Uitvoeren�nota�voor�Economisch�Beleid.

12)��Samenwerking�met�ondernemers,�waar�mogelijk�hulp�bieden�bij�het�betreden�van�nieuwe�paden.

13)��Verandering�opstelling�raad�en�college�met�aandacht�voor�een�nieuwe�open�houding.

14)��Inzetten�op�organisatieontwikkelingstraject�(reeds�gestart).�

D Onderwijsvoorzieningen voor primair onderwijs moeten zo veel mogelijk verspreid over de wijken liggen.

E De gemeente wil dat in wijken voorzieningen voor de jeugd aansluiten bij de wijkbevolking. Dit betekent dat voorzieningen ‘soepel’ meebewegen met de ontwikkeling van een wijk.

F De gemeente wil dat de weekmarkt aantrekkelijk blijft voor marktkooplieden en bezoekers

G Voor een goede afstemming van wonen-welzijn-zorgvoorzieningen in wijken worden woonservicezones ingericht, waar voorzieningen in samenhang worden aangeboden.

H Culturele voorzieningen geven de stad meerwaarde. De gemeente zet dan ook in op behoud van deze voorzieningen.

I De gemeente biedt ruimte aan wonen en werken in de wijken.

J De gemeente biedt IJsselsteinse ondernemers ontwikkelingskansen door een partnerschap en samenwerking, en door ruimte op bedrijfslocaties.

K De gemeente wil kansen voor recreatie en toerisme in de gemeente benutten.

L De gemeente wil een open organisatie zijn. Zij is partner van haar inwoners en ondernemers. Dit geldt voor alle geledingen in de gemeentelijke or-ganisatie: raad, college en ambtelijke organisatie.

25

Ambities

Ondernemers verweven met de stad

Voorzieningenstructuur als cement van de stad

Inzet van de gemeente voor een vitale samenleving

Activiteiten

Toekomstvisie 2025



2. Dichtbij … met herkenbare historische en ruimtelijke structuren

De historie van IJsselstein en de ligging nabij het groen zijn belangrijke kwaliteiten voor IJsselstein; kwaliteiten die voor iedereen dichtbij zijn. De gemeente wil deze ruimtelijke kenmerken

nog sterker neerzetten.

Ambities

Versterken van de historische binnenstad

15)Uitwerkenplan‘VerbeterdeBinnenstad’.16)Intensiefbeheervandeopenbareruimte.17)Inbestemmingsplannenruimtebiedenvoor

horecavoorzieningen.18)Het‘historischupgraden’vanonderandere

hetKasteelterrein.

19)SamenmetdeVVVnaamsbekendheidvergroten.

20)OrganiserenvanevenementenrondIJsselstein700jaar.

21)UitvoeringvanhetbestaandeGebiedsplanHollandscheIJssel,

22)UitvoerenGroenstructuurplan23)UitvoerenLandschapsontwikkelingsplan.

24)Samenmetwijkpartnersineenwijkplanhetwijkperspectief.uitwerken,viaeencontinuproces

25)Inbestemmingsplannenmogelijkhedencreërenvoorcombinatiesvanwonen-werken-recreëren..

26)Ontwikkelenstructuurvisiemetruimtelijkeordeningvanfuncties.

27)Uitwerkenrandvoorwaardenvoorbeeldkwaliteit.

28)Vasthoudenaandehuidigeomvangvanrodecontour.

A De Binnenstad moet zich als huiskamer van de stad ontwikkelen. De gemeente ondersteunt dit door een aantrekkelijke inrichting van de open-bare ruimte, looproutes, etc. Daarnaast biedt zij de mogelijkheid voor meer dagrecreatiemogelijk-heden in de horeca.

B De gemeente wil de bekendheid van de Binnen-stad vergroten door routes, informatiepanelen, etc. Ook de festiviteiten IJsselstein 700 jaar bieden mogelijkheden voor de profilering van de Binnenstad.

C De Hollandse IJssel moet een zichtbaarder on-derdeel worden van de stad. Dit is een belangrijke verbindende schakel tussen de stad en het groene buitengebied. Binnen het stedelijk gebied wil de gemeente meer gebruiksgroen inrichten.

D De gemeente wil de kwaliteit van bestaande woonwijken op een continu hoog peil houden of brengen. Dit doet zij samen met inwoners en instellingen in de wijken. Daarnaast wil zij dit bereiken door combinatie van de functies wonen-werken-recreëren in de wijk.

E Gelet op de druk op de beschikbare ruimte in IJsselstein, wil de gemeente zorgvuldig omgaan met ruimte. Intensief ruimtegebruik is daarbij gewenst, in combinatie met een hoge beeldkwaliteit.

Groen en water meer verweven met de stad

Continu werken aan vitale woonwijken

Bevorderen zorgvuldig ruimtegebruik

26

Activiteiten

Toekomstvisie 2025



3. Dichtbij … het groen en de stedelijke omgeving

IJsselstein heeft een unieke ligging: dichtbij het grootstedelijk gebied van Utrecht en in een groot groen gebied (het Groene Hart). Gezien de natuurlijke oriëntatie van de IJsselsteinse bevolking, hoort IJsselstein vooral bij het Groene Hart. Om recht te doen aan haar unieke

ligging kiest de gemeente voor een intensivering van de samenwerking met de Groene Hart-gemeenten Lopik, Montfoort en Oudewater.

Intensivering samenwerking met Groene Hart-gemeenten

29) Intensiveren bestuurlijke en ambtelijke samenwerking, bijvoorbeeld via de gebiedscommissie De Utrechtse Waarden

30) Zoeken naar meerwaarde bij gezamenlijke voorzieningenstructuur

31) Continueren van de (functionele) participatie in het BRU.

A De gemeente zoekt vanuit een natuurlijke ori-entatie samenwerking met Lopik, Montfoort en Oudewater. Deze samenwerking is gericht op schaalvoordelen, positionering en delen van geza-menlijke expertises.

B Functioneel heeft de gemeente relaties met de regio Utrecht. Rond infrastructuur, woningbouw, economische zaken, etc. neemt de gemeente deel in regio-overleggen.

Functionele participatie in het Bestuur Regio Utrecht

27

Ambities Activiteiten

Toekomstvisie 2025


IJsselsteinDichtbij IJsselsteinDichtbij

4.Dichtbij…eenduurzamesamenlevingenduurzameomgeving

IJsselsteinisin2025koploperalsduurzamegemeente.HetduurzamekaraktervanIJsselsteinbepaaltdekwaliteitvanleven.Daarmeekomtdestaddichterbijeengezondeen

welvarendetoekomst.

ActiviteitenAmbities

SocialeDuurzaamheid

A De gemeente wil bijdragen aan een gezonde leefstijl van haar inwoners. Belangrijk hierbij zijn de mogelijkheden om in de eigen omgeving te kunnen bewegen en sporten. Hiervoor zijn voldoende sportaccommodaties van belang, inclusief stimulering van de breedtesport.

B In woonwijken wil de gemeente structureel gebruik gaan maken van duurzame energiebronnen.

C De gemeente hecht waarde aan een zuinig gebruik van schaarse energiebronnen en beperken van de CO2-uitstoot. Hiertoe bevordert zij fietsverkeer en Openbaar Vervoer.

D De verbintenis tussen bedrijven en de stad is belangrijk. Bedrijven leveren namelijk vaak een maatschappelijke bijdrage. Dit is verankerd in het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Hierbij hoort ook het beperken van overlast van bedrijfsactiviteiten.

FysiekeDuurzaamheid

EconomischeDuurzaamheid

28

32) Uitwerken accommodatiebeleid voor sportvoorzieningen.

33) Uitwerken stimulering breedtesport.

34) Toepassen duurzame energiebronnen in wijken.

35) Uitvoeren Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan.

36) In samenwerking met bedrijven vaststellen welke bijdrage zij leveren aan de samenle-ving.

37) Periodiek organiseren van De Beursvloer.

Toekomstvisie 2025



Bijlage 2: uitkomsten van de bevolkingspeiling

Begin juni 2009 heeft Companen een telefonische peiling uitgevoerd onder bewoners en ondernemers in IJsselstein. Aan beide groepen is gevraagd hoe zij tegen IJsselstein aankijken zoals het nu is, en hoe zij IJsselstein in de toekomst graag zouden zien.

Er is in de peiling gekozen voor een betrouwbaarheid van 95% met 8% statisti-sche marge. Om dat te bereiken hebben in totaal 150 inwoners en 125 ondernemers met succes bevraagd.

Omdat bleek dat de groep 55+ in de respondentengroep van de bewoners was oververtegenwoordigd, hebben we ervoor gekozen om de uitkomsten te wegen. Hiermee hebben we gezorgd dat er een balans is ontstaan tussen de leeftijdsgroepen 55- en 55+.

1. Bewoners en IJsselstein nu

De meeste respondenten geven aan al lang in IJsselstein te wonen (78% al langer dan 10 jaar).

Figuur 1.1: Reden om in IJsselstein te gaan wonen

Bron: Telefonische peiling Companen juni 2009.

In de peiling heeft (slechts) 3,4% van de respondenten aangegeven een andere dan de Nederlandse nationaliteit te hebben. De groep mensen met een andere nationaliteit is dus slecht bereikt. Dit merken we vaak in dergelijke onderzoeken (zowel schriftelijk, via internet als telefonisch) en heeft meerdere redenen. Allochtonen hebben relatief minder vaak een vaste telefoonaansluiting (alleen maar een mobiele aansluiting), de taal kan problemen opleveren en de bereidheid om mee te werken ligt vaak lager.

29

Toekomstvisie 2025


IJsselsteinDichtbij IJsselsteinDichtbij

Men blijkt uiteenlopende redenen te hebben om in IJsselstein te gaan wonen. Ruim een kwart van de respondenten is in IJsselstein gaan wonen omdat er een geschikt huis beschikbaar was. Ook familie en vrienden die hier wonen en het karakter van de stad blijken belangrijke redenen om in IJsselstein te gaan wonen.

Figuur 1.2: IJsselstein. Waar gaat men heen voor…


• Voor veel zaken richt men zich op IJsselstein. • Voor werk en school richt ongeveer een derde zich op IJsselstein. Anderen gaan naar Utrecht,

Nieuwegein of elders.• Het merendeel van de respondenten geeft aan ook de niet-dagelijkse boodschappen in IJsselstein te

doen. Andere belangrijke plekken zijn Utrecht en Nieuwegein.

Meningen over IJsselstein nu: eigen identiteit waar men trots op is!Uit onze peiling blijkt dat maarliefst 88% van de respondenten aangeeft zich sterk verbonden te voelen met IJsselstein. Bijna 90% van de respondenten geeft aan trots te zijn op IJsselstein!

30

Toekomstvisie 2025



Figuur 1.3: IJsselstein. Stellingen over IJsselstein anno 2009


• Meer dan de helft van de respondenten ziet IJsselstein als dorp.• Liefst bijna 90% van de respondenten is het niet eens met de stelling dat IJsselstein een buitenwijk

van Utrecht is.• De identificatie met het Groene Hart is groter: bijna 80% is het eens met de stelling dat IJsselstein

een woonplaats in het Groene Hart is.• De meeste mensen identificeren zich niet met IJsselstein als stad van nijverheid en industrie.• De gemoedelijkheid en knusheid van IJsselstein wordt door 90% van de respondenten gewaardeerd.• Ook het verenigingsleven wordt zeer goed gewaardeerd.• Men lijkt veel contacten te hebben in buurt en stad.• Iedereen is het eens over de geschiktheid van de stad voor gezinnen.• Over het openbaar vervoer is men goed te spreken.• Ook de recreatiemogelijkheden worden door ruim 85% van de respondenten als voldoende ervaren.

Bij de vraag om IJsselstein te beschrijven aan iemand die er nooit is geweest, krijgen we overwegend beschrijvingen met een positieve boodschap. Gezellig, knus, pittoresk, en gemoedelijk zijn de meest gebruikte woorden. Ook wordt IJsselstein vooral aangeduid met “dorp” of “stadje”. En we krijgen vooral het advies om er zelf eens te komen kijken. Een aantal bijzondere beschrijvingen:• “Een plezierig stadje met een gemoedelijk hart en goede uitloopmogelijkheden naar de polder” • “Gemoedelijk, maar niet saai, authentiek en ruimtelijk” • “Een stadje met een hart waar het goed is om te verblijven en waar veel is te doen”• “Een leuk oud, historisch stadje met veel cultuur, veel groen, centraal gelegen in Nederland en met

voldoende voorzieningen”

31

Toekomstvisie 2025



• “Gezellig druk en veel activiteiten en veel saamhorigheid” • “Van oudsher een armoedig plaatsje, maar de binnenstad heeft een leuk karakter” • “Parel van de Lopikerwaard, kloppend hart van de baronie, gemoedelijkheid en gezelligheid”

Kenmerkende tradities: Carnaval en Koninginnedag

Tabel 1.3: IJsselstein. Meest kenmerkende tradities

%

Carnaval 28%Koninginnedag 27%IJVO 19%IJsselsteinloop 18%Grootste kerstboom 15%Maria Ommedracht 12%IJsselpop / IJsselfestijn 10%Kerstmarkt 10%IJsselsteins jazzweekend 9%

Totaal 149%


Uit bovenstaande tabel is af te leiden hoeveel (bekende) tradities en activiteiten er in IJsselstein zijn. Carnaval en Koninginnedag blijken het bekendst / populairst, maar ook de andere activiteiten zien velen als kenmerkend voor het IJsselsteinse.

Positieve punten aan IJsselstein: gemoedelijkheid en gezelligheid IJsselsteiners zijn, zo bleek uit voorgaande resultaten, erg tevreden over hun stad. Waar zit ‘m dat nu precies in? Om hier achter te komen, hebben we gevraagd wat men de twee belangrijkste pluspunten van IJsselstein vindt. Hieruit bleek de gemoedelijkheid en gezelligheid met stip op de eerste plek te staan, gevolgd door de historische binnenstad en het complete voorzieningenaanbod. Verder werd genoemd dat er activiteit is, dat de ligging bij groen én bij de grote stad erg gunstig is. Ook bereikbaarheid en veel groen werd genoemd.

Negatieve punten aan IJsselstein: Hangjongeren, parkeren en verkeerUiteraard heeft elke plek ook zo z’n minpunten. Ook hier hebben we naar gevraagd en hieruit kwamen drie belangrijke punten naar voren: hangjongeren, parkeren en verkeer. Ook onveiligheid en het botsen van culturen werd genoemd.

32

Toekomstvisie 2025



2. Bewoners en IJsselstein in de toekomst

In een aantal stellingen (gebaseerd op de workshops) hebben we aan inwoners gevraagd welke kant het op moet met IJsselstein. In onderstaande figuur is te zien hoe men reageerde op de verschillende stellingen.

Figuur 1.4: IJsselstein. Stellingen over de toekomst van IJsselstein


Uit de reacties blijkt dat:• IJsselsteiners niet vinden dat IJsselstein zich meer op Utrecht moet gaan richten, men het eens is

met de ontwikkeling van IJsselstein als ‘Groene Hart gemeente’;• de helft vindt dat fietsgebruik aangemoedigd moet worden en autogebruik ontmoedigd moet worden;• IJsselsteiners niet per se vinden dat gezinnen voor alles gaan (uit opmerkingen die onze enquêtrices

bij deze stelling kregen, bleek dat men gezinnen erg belangrijk vindt, maar niet dat ze bij álle plannen voorrang moeten krijgen);

• het overgrote deel van de bewoners vindt dat er in het buitengebied niet meer woningen moeten worden gebouwd, maar daar is men wel enigszins verdeeld over;

• ruim 60% vindt dat IJsselstein in 2025 een prettige smeltkroes van culturen is;• ruim 65% IJsselstein in de toekomst als regionaal centrum van het Groene Hart / de Lopikerwaard ziet;• bijna iedereen in recreatie grote kansen voor ondernemers ziet;• de zichtbaarheid van IJsselstein vanaf de A2 wat betreft de meesten geen verbetering behoeft;• de historie van IJsselstein zichtbaarder mag worden in de stad.

33

Toekomstvisie 2025


IJsselstein Dichtbij IJsselstein DichtbijToekomstvisie 2025 34

Toekomstvisie 2025



3. Ondernemers en IJsselstein nu

We hebben gesproken met verschillende soorten bedrijven:• Het merendeel van de bedrijven is actief in de dienstensector (65%), daarna nijverheid en industrie

(12%), of is een winkel (10%). • In bijna de helft van de bedrijven is één persoon werkzaam (47%), in 27% van de bedrijven die we

spraken zijn 2-5 mensen werkzaam en in 14% van de bedrijven zijn 5-15 personen werkzaam. In de overige 13% van de bedrijven waren meer personen werkzaam.

• Er zitten grotere verschillen in het aantal jaren dat het bedrijf gevestigd is in IJsselstein. Het groot-ste gedeelte zit er korter dan 5 jaar (34%), 25% zit 5-10 jaar in IJsselstein, 21% 10-15 jaar, 10% 15-25 jaar en 9% zelfs 25 jaar of langer.

• Als reden waarom het bedrijf nu juist in IJsselstein is gevestigd, geeft 70% aan dat dit is omdat zij zelf in de gemeente wonen. Verder werden beschikbaarheid van een bedrijfsruimte en goede bereik-baarheid een aantal keer genoemd.

• Ongeveer 80% van de bedrijven voorziet geen grote veranderingen in hun bedrijf de komende jaren.

Binding met IJsselstein: vooral Horeca en winkels43% van de bedrijven geeft aan een sterke binding met IJsselstein te hebben, vooral bedrijven in de sectoren horeca, winkels en zorg / welzijn. 82% van de respondenten zegt trots te zijn op IJsselstein.

Identiteit van IJsselstein:

Figuur 1.5: IJsselstein. Identiteit


35

Toekomstvisie 2025



• Ruim 60% van de bedrijven ziet IJsselstein meer als dorp dan als stad.• Ruim een kwart van de bedrijven is het eens met de stelling dat IJsselstein nog steeds de stad van

nijverheid en industrie is.• De bedrijven voelen weinig binding aan de stad door verwante bedrijven (die zijn er niet, of is althans

niet de reden om in IJsselstein gevestigd te zijn).• Dat Utrecht nabij is, is voor weinig bedrijven reden geweest om zich in IJsselstein te vestigen.• De goede bereikbaarheid is een pluspunt van IJsselstein.• De gemoedelijkheid en knusheid van de stad wordt erg gewaardeerd.• IJsselstein wordt meer met het Groene Hart geassocieerd dan met Utrecht.• De aantrekkelijkheid van IJsselstein als woonstad voor medewerkers wordt beaamd.• Ook voor gezinnen vinden de ondernemers IJsselstein geschikt.• Door ruim 85% wordt het verenigingsleven gewaardeerd.• 70% vindt het openbaar vervoer goed.Net als bij de bewoners komt ook de ‘eigen identiteit’ van IJsselstein hier naar voren. Met Utrecht voelen de bedrijven zich niet verbonden, met IJsselstein en de samenleving des te meer.

Positieve punten aan IJsselstein: gemoedelijkheid en liggingAls meest positieve punten van IJsselstein noemen de ondernemers allereerst de gemoedelijkheid, gezelligheid. Op de tweede plaats komt de ligging en daarna de historische binnenstad en de goede bereikbaarheid.

Negatieve punten aan IJsselstein: verkeer en bereikbaarheidAls negatieve punten wordt vaak genoemd: verkeer en (opvallend genoeg) ook bereikbaarheid. Parkeren is ook een minpunt. Verder noemen mensen het gemeentelijk beleid (slechte communicatie, verplicht lid van ondernemersvereniging, geen reclameborden op straat etc.).

36

Toekomstvisie 2025



4. Ondernemers en IJsselstein in de toekomst

Figuur 1.6 : IJsselstein. Stellingen over IJsselstein 2025


• Hoewel in vorige stellingen bleek dat men geen sterke verbintenis met Utrecht voelt, wordt de nabijheid van de grote stad toch als pluspunt gezien. Toch is het Groene Hart een groter pluspunt.

• Het merendeel is het niet eens met de stelling dat IJsselstein niet bekend genoeg is in het land.• Bijna de helft van de respondenten vindt dat IJsselstein meer op de kaart mag staan als

ondernemersstad.• Ruim 80% vindt dat recreatie verder moet worden uitgebouwd en dat dit kansen biedt voor

ondernemers.• Het merendeel van de ondernemers is het er niet mee eens om fietsgebruik aan te moedigen en

autogebruik te ontmoedigen (van onze enquêtrices kregen we terug dat men wel het fietsgebruik wil aanmoedigen, maar niet het autogebruik wil ontmoedigen).

• Ruim 40% ziet in het buitengebied nog wel ruimte voor woningbouw.• Bijna 70% vindt dat de historie van IJsselstein in de stad beter zichtbaar moet zijn.• Bijna 50% van de ondernemers ziet IJsselstein in 2025 als regionaal centrum van het Groene Hart.• Het merendeel vindt niet dat IJsselstein zichtbaarder moet worden vanaf de A2.

Helemaal eens Helemaal oneensEens OneensNeutraal

37

Toekomstvisie 2025



5. Conclusie

De meningen van inwoners en bedrijven lijken niet sterk uiteen te lopen. Veel ondernemers zijn per slot ook inwoner van IJsselstein of zijn er zo vaak aanwezig, dat zij IJsselstein op eenzelfde manier ervaren.

Als hoofdlijnen kan hieruit een aantal punten worden opgemaakt:• IJsselsteiners (zowel de bewoners als de ondernemers) voelen zich zeer verbonden met hun stadje en

zijn er zeer trots op!• Als kernwaarden wordt genoemd: gezellig en knus, historische kern, dorps met stadse allure en

gunstige ligging.• Als negatieve(re) punten worden genoemd: hangjongeren, verkeer, parkeren, bereikbaarheid.

Voor de toekomst wordt aangeraden om:• Te richten op het Groene Hart, niet op Utrecht.• Recreatie en toerisme meer uit te bouwen, dit biedt kansen.• De historie te benadrukken en zichtbaar te maken in de stad. Het is het punt waar men trots op is

en dat toeristen aantrekt.• Geef aandacht aan gezinnen, maar vergeet andere (doel)groepen niet!• Moedig fietsgebruik aan, maar maak autogebruik niet onmogelijk.

38

ColofonVormgeving: 2 MAAL EETekst: Companen Concernstaf, gemeente IJsselstein

http://www.tweemaalee.nl/

Toekomstvisie IJsselstein

Documents

Transcript of Toekomstvisie IJsselstein