TNO ICT, 17 april 2007Hans Stavleu

“Als je alles onder controle hebt, ga je niet hard genoeg”

Toekomstonderzoek in ICT

Minor Innovatie Generatie

De uitdaging…

…de ervaring

Hogeschool Leiden

TNO Informatie- en Communicatietechnologie

Toekomstonderzoek

De kenniskring

Minor Innovatie Generatie

Ervaringen

De volgende stap

InnovatieInnovatieGeneratieGeneratie

InnovatieInnovatieGeneratieGeneratie

ToekomstonderzoekToekomstonderzoekHet een na oudste beroepHet een na oudste beroep

ToekomstonderzoekToekomstonderzoekMethoden en techniekenMethoden en technieken

Toekomstonderzoek

RedenNederland hoog kennisniveau, matige kennisvalorisatie in innovaties

Geen futurologieVerschillende toekomsten als uitgangspunt

KenniskringKenniskringAdviesgroepAdviesgroep

KenniskringKenniskringLector, docentenLector, docenten

Kenniskring “Toekomstonderzoek in ICT”

Drie informatica-docenten, nog uit te breiden met andere “vakgroepen”; Vertegenwoordigers van binnen en buiten Hogeschool Leiden

Inbedding van het vak “Toekomst” in de gehele Informatica-opleiding en deels in Management-opleidingen; gericht op toepassing van ICT voor organisaties

MinorMinorToegepast onderzoekToegepast onderzoek

MinorMinorFree DiscoveryFree Discovery

Minor “Innovatie Generatie”

Toegepast onderzoek; innoveren op basis van toekomstonderzoek

Gekoppeld aan expertisecentrum Free Discovery

60% Toekomstonderzoek en 40% innovatieplan

Lector, docenten, gastdocenten

InnovatiegeneratieInnovatiegeneratieStudentenStudenten

InnovatiegeneratieInnovatiegeneratieKlantenKlanten

Studenten werken voor klanten

30 Studenten bedenken een innovatie voor echte klanten20 Studenten Informatica, 10 Studenten Comm. Economie / Communicatie

6 Groepen: Installatiebranche, Detailhandel, 2 x Vermaak, Horeca, Lokale overheid; zelf klant vinden

De grote lijnDe grote lijnVerkenningenVerkenningen

De grote lijnDe grote lijnOverdracht aan klantOverdracht aan klant

De grote lijn

Van klantsituatie naar overdrachtsworkshop

Verkenningen: situatie, trends, scenario’s, verhalen, speerpunten, visie

Vakken: creativiteit, visualisatie, visioning, business case, roadmap, innovatieplanning

Trends

Maatschappelijke trendsTechnologische trendsDomeintrends

Waar haal ik ze vandaan?Betekenis, verschillende effectenMoodboarding

VergrijzingVergrijzingGemak, zorg en veiligheidGemak, zorg en veiligheid

TijdarmoedeTijdarmoedeBereikbaarheid: anyplace, anytime, anyhowBereikbaarheid: anyplace, anytime, anyhow

VergrijzingVergrijzingActief, vrije tijd, welvarend, interesseActief, vrije tijd, welvarend, interesse

VergrijzingVergrijzingGemak, zorg en veiligheidGemak, zorg en veiligheid

OrganisatieAanbod van nieuwe producten gebaseerd op comfort, maatwerk en veiligheidLanger (in deeltijd) kunnen werken, inzet van ervaringLokale aanwezigheid

OnderwijsAanbod van opleidingen en cursussen als vrijetijdsbestedingAanbod van opleidingen en cursussen om maatschappelijk nut in te vullenZowel afstandsonderwijs als blended-learning overdag en in de buurt

TijdarmoedeTijdarmoedeBereikbaarheid: anyplace, anytime, anyhowBereikbaarheid: anyplace, anytime, anyhow

TijdarmoedeTijdarmoedeDruk, druk, drukDruk, druk, druk

OrganisatieWerk en privé ‘versmelten’Overwerk, 7 x 24 uur, diensteneconomieLeveren van gemaksdiensten

OnderwijsStuderen op verschillende locatiesBereikbare docenten op afspraakKorte modules via verschillende kanalen en media

Creativiteit

Anders kijken; naar buiten kijken, vertalen naar binnen

Leren kiezen uit verschillende technieken

Brainstormen en workshop-ontwerp (werkvormen)

Visualisatie

CreativiteitCreativiteitAnalogieënAnalogieën

CreativiteitCreativiteitCombineren van producten en dienstenCombineren van producten en diensten

harmonieharmoniecorrectcorrect

verantwoordelijkverantwoordelijkbewustbewust

softsoftsamensamen

onthaastonthaast

functioneelfunctioneelcontrolecontroleeenvoudigeenvoudigrisicomijdendrisicomijdendtransparanttransparantkwaliteitkwaliteitordeorde

calculerendcalculerendkorte termijn korte termijn pragmatischpragmatischrationeelrationeeldirectdirectegoegoïïsmesme‘‘strugglestruggle forfor lifelife’’

funfunmondiaal mondiaal

dynamisch dynamisch kleurrijkkleurrijkflexibelflexibel

hyper hyper originaliteitoriginaliteit

AvontuurAvontuur BudgetBudget

ComfortComfortDuurzaamDuurzaam

harmonieharmoniecorrectcorrect

verantwoordelijkverantwoordelijkbewustbewust

softsoftsamensamen

onthaastonthaast

functioneelfunctioneelcontrolecontroleeenvoudigeenvoudigrisicomijdendrisicomijdendtransparanttransparantkwaliteitkwaliteitordeorde

calculerendcalculerendkorte termijn korte termijn pragmatischpragmatischrationeelrationeeldirectdirectegoegoïïsmesme‘‘strugglestruggle forfor lifelife’’

funfunmondiaal mondiaal

dynamisch dynamisch kleurrijkkleurrijkflexibelflexibel

hyper hyper originaliteitoriginaliteit

AvontuurAvontuur BudgetBudget

ComfortComfortDuurzaamDuurzaam

Scenario-analyse

Ontwikkelen van toekomstscenario’s

Effecten van trends, thema’s, producten & diensten in scenario’s

Schrijven van dag-uit-het-leven-verhalen van eindgebruikers

Visualisatie & Presentatie

Scenario-analyseScenario-analyseScenario-bouwScenario-bouw

Scenario-analyseScenario-analyseInvulling gevenInvulling geven

Resultaten

Installatiebranche: intelligente vangrail / berm voor NKMVermaak: nieuwe diensten en technologietoepassing voor DuindigtVermaak: “mijn bloembol” online (en educatief concept) voor De KeukenhofHoreca: de intelligente pda / mobiele telefoon voor Huis ter DuinOverheid: communicatieconcept in de stad voor Alphen aan den RijnDetailhandel: onvoldoende, persoonlijke vervolgopdracht

ResultatenResultatenA day at the racesA day at the races

ResultatenResultatenKlant aan de knoppenKlant aan de knoppen

Ervaringen

Snelle start: direct inhoud geven aan het vak “Toekomstonderzoek in ICT”; Tevreden klantenEnthousiaste, kritische studenten: teveel zelf moeten doen (ontdekken)Liever werk- dan hoorcollegesGastdocenten zeer leerzaamTe lage inhoudelijke betrokkenheid van kenniskring-docenten

ErvaringenErvaringenEnthousiast, kritischEnthousiast, kritisch

ResultatenResultatenMeer werkcollegesMeer werkcolleges

Volgend jaar

Wederom combinatie van “vakgroepen”Full time “warrooms” en bijbehorende begeleidingMeer aandacht voor scenario-analyseVerplicht een demonstrator opleverenMeer discussie over de toekomst (films, gastsprekers)Maatschappelijk Verantwoord InnoverenKenniskring voert eigen toekomstverkenning uit

Volgend jaarVolgend jaarCombinatie van studierichtingenCombinatie van studierichtingen

Volgend jaarVolgend jaarMeer discussie over de toekomstMeer discussie over de toekomst

ToekomstonderzoekToekomstonderzoekals vak niet meer weg te denkenals vak niet meer weg te denken

Innovatie GeneratieInnovatie GeneratieEinstein-generatie aan het werkEinstein-generatie aan het werk

Full timeFull timeaanwezigheid studenten, docentenaanwezigheid studenten, docenten

Comfort zoneComfort zoneHet zal een lastige minor blijvenHet zal een lastige minor blijven

Individualisering

Vergrijzing

Flexibilisering

TechnolismeTijdarmoede

Blended Learning

ServiceExperience

Leven Lang Leren

Fysiek

Virtueel

Regionaal

Lokaal

Kennis

Coaching

Leren leren

Overal

Vlaggenschip

Imago

Gemak

Snel

Carrière

Loyaal

Werk

Privé Vrije tijd

TNO ICT, 17 april 2007Hans Stavleu

“Als je alles onder controle hebt, ga je niet hard genoeg”