140kcal

7%

Etiketwijzer

www.voedingscentrum.nl

Best

elnu

mm

er 1

10

Hoe lees je een etiket?

HoudbaarheidHoe lang het product houdbaar is, moet op de verpakking te vinden zijn. Zolang de verpakking niet geopend is, kun je het product bewaren tot de houdbaarheidsdatum. Er zijn twee mogelijke aanduidingen:

1. Te gebruiken totOp bederfelijke producten zoals vlees, vis, kip, voorgesneden groenten en koelverse maaltijden staat vaak: ‘te gebruiken tot…’. Dit is de zogenaamde TGT-datum. Deze datum is de uiterste datum waarop het product gegeten mag worden. Eigenlijk is het dus te gebruiken ‘tot en met’ de vermelde datum. ‘Te gebruiken tot’ betekent dat het product na de vermelde datum niet meer betrouwbaar is. De TGT-datum is alleen haalbaar als jij en de verkoper het product hebben bewaard volgens de instructies op de verpakking. Anders is de houdbaarheid korter. Zeker bij bederfelijke producten is het daarom goed kritisch te zijn op de verkoper. Let op zaken als: ziet de winkel er schoon en netjes uit, worden bederfelijke producten gekoeld bewaard en gaat de verkoper hygiënisch om met de levensmiddelen?

De TGT-datum is verplicht bij gekoelde producten die:n voorverpakt zijn en bewaard moet worden tussen de 0 en 7 ºCn korter dan vijf dagen houdbaar zijn.

2. Ten minste houdbaar totOp de meeste producten, zoals groente in blik, koekjes en meel, staat ‘ten minste houdbaar tot’: de THT-datum. Deze geeft aan dat de fabrikant tot die datum een goede kwaliteit garandeert. De datum geldt alleen als de verpakking niet open is geweest. ‘Ten minste houdbaar tot’ wil zeggen dat de kwaliteit van het product na de vermelde datum achteruit kan gaan. Het product zal dan niet zo lekker meer smaken, maar je wordt er normaal gesproken niet ziek van. Dit weet je niet zo zeker van meer bederfelijke producten met een THT-datum, zoals melk of eieren.

De THT-datum is niet de uiterste verkoopdatum, producten mogen ook na deze datum verkocht worden in de winkel. Ook als de winkelier de datum later zelf aanpast, mag hij het verkopen. Dat komt in Nederland niet zo vaak voor, eerder in ontwikkelingslanden. De TGT is wel een uiterste verkoop- datum. De vermelding ‘ten minste houdbaar tot……’ /THT zie je op bijna alle producten terug. De THT is meestal weer- gegeven in cijfers met een dag, maand en een jaar. Soms wordt de THT-datum verward met de productiecode, die ook vaak in cijfers wordt afgedrukt.

Uitzonderingen:Bij sommige levensmiddelen is een houdbaarheidsdatum niet verplicht, omdat ze minder bederfelijk zijn, zoals alcohol. Maar de houdbaarheidsdatum hoeft ook niet genoemd te worden op bijvoorbeeld verse groenten. Je ziet zelf vaak al dat de kwaliteit achteruitgaat. Het blijft belangrijk zelf je zintuigen te gebruiken. Als het product er goed uitziet en goed ruikt, kan het vaak best een dagje langer mee.

Genetisch gemodificeerde producten‘Dit product bevat genetisch gemodificeerde organismen/naam van organisme’ betekent dat het een levensmiddel is waarin genetisch gemodificeerde organismen voorkomen. Bij genetisch gemodificeerde producten zijn de genen uit het ene organisme rechtstreeks in het andere organisme geplaatst. Het doel daarvan is dat producten, zoals tomaten bijvoorbeeld, langer houdbaar zijn. Of dat bijvoorbeeld maïs beter bestand is tegen plagen.

Doorstraalde productenSommige producten zijn met straling behandeld, waardoor ze langer houdbaar zijn. Er zijn nauwelijks doorstraalde producten op de markt, voorbeelden zijn specerijen en garnalen. Indien die doorstraald zijn moet dit worden vermeld bij de naam van het product.

E-nummersFabrikanten voegen stoffen met een E-nummer toe aan het product. Voorbeelden zijn: kleurstoffen, smaakstoffen en con- serveermiddelen. Toevoegingen verbeteren het product door bijvoorbeeld de houdbaarheidsdatum te verlengen of ze er mooier uit te laten zien. Een producent mag toevoegingen in zijn product stoppen als de stof geen gevaar oplevert voor de gezondheid en een toegevoegde waarde heeft in het product.

Wist je dat...Sommige E-nummers van dierlijke afkomst kunnen

zijn? Op de E-nummerlijst op www.voedingscentrum.nl kun je dit nakijken.

TipOp een verpakking staat op de voorkant vaak een

GDA-logo met de calorieën per portie. Bij pakjes met koekjes is het vaak per koekje en niet per pakje. Eet jij een heel pakje,

reken dan eens om hoe het met jouw portie zit.

TipDe THT of TGT geldt niet meer na openen.

Zo is melk na openen nog 3 dagen houdbaar.Raadpleeg de Bewaarwijzer van het Voedingscentrum

voor de houdbaarheid na openen.

Meer informatieKijk voor meer informatie op www.voedingscentrum.nl en voor overige uitgaven in de bijbehorende webshop.

Voedingscentrum - eerlijk over etenHet Voedingscentrum informeert consumenten over – en stimuleert hen tot een gezonde en meer duurzame voedselkeuze. Het Voedingscentrum is de autoriteit die aan consumenten wetenschappelijk onderbouwde en onafhankelijke informatie geeft over een gezonde, veilige en meer duurzame voedselkeuze. Het Voedingscentrum bevordert gezond en duurzaam gedrag bij consumenten en stimuleert de industrie tot een meer verantwoord voedselaanbod. Daarbij zoeken we de medewerking van lokale professionals en andere relevante partijen.

VC_EtiketLeaflet_def.indd 1 02-02-2011 15:44:59

Let op...Als er op de verpakking geen E-nummers staan,

wil het niet zeggen dat ze er niet in zitten. Fabrikanten mogen namelijk kiezen hoe ze deze

stoffen vermelden, met de naam of met het E-nummer. Het volgende is dus allebei goed: kleurstof caliciumcarbonaat óf kleurstof E 170.

Op een etiket kun je te maken hebben met de volgende vermeldingen:n Naamn Omschrijvingn Voedingswaarden Ingrediëntenn Hoeveelheidn De ℮ op het productn Streepjescoden Prijsn Productiecoden Herkomstn Allergenenn Extra vermeldingen:

Verpakkingsgas, Waarschuwingen, Gezondheidsclaim, Houdbaarheid, Diepvriesproducten, Keurmerken, Genetisch gemodificeerde producten, Doorstraalde producten, E-nummers

EtiketwijzerEtiketten zijn een onderdeel van de verpakking dat informeert over een levensmiddel. Daarop staat bijvoorbeeld wat er in een levensmiddel zit. Je weet daardoor beter wat je koopt. In de Warenwet is vastgelegd wat er op een etiket moet staan. De Voedsel- en Warenautoriteit controleert of fabrikanten de gegevens op etiketten vermelden.

www.voedingscentrum.nl www.voedingscentrum.nl

Herkomst De naam en het adres of de vestigingsplaats van de impor- teur of de verkoper moet op het etiket staan. Het land van herkomst staat er niet altijd op. Wel als er een misverstand over kan bestaan, zoals bij ‘Goudse kaas’ uit Duitsland. Dan is het dus wel verplicht. Op voorverpakt rund- en kalfsvlees staat ook informatie over waar het dier vandaan komt en waar het geslacht is. Op vis staat informatie over de soort, de productiemethode (vangst op zee, in de binnenwateren of kweek) en het vangstgebied. Deze informatie vind je niet op varkensvlees, want producenten zijn dat tot op heden niet verplicht. Voor sommige producten is de herkomst bij wetgeving of door de Europese Unie beschermd. Denk bijvoorbeeld aan fetakaas en parmaham. Producenten kunnen bij de EU een Beschermde Oorsprongsbenaming aanvragen en krijgen daarvoor een keurmerk.

ProductiecodeDe productie- of partijcode is van belang als er iets niet goed is met het product. Zo kan snel een hele partij producten uit de handel worden genomen. Fabrikanten zijn verplicht om binnen 4 uur na te gaan waar hun product heen gegaan is of waar hun ingrediënten vandaan komen. Voor consumen-ten kan dat ook handig zijn. Zo kun je soms met een code op een pak melk nagaan van welke boerderij de melk komt of op fruit van welke teler. Op zuivel en vlees staat een ovaaltje met het land van laatste bewerking en een code van het bedrijf. Op eieren staat een stempel met een code met land en bedrijfsnummer.

AllergenenEr zijn mensen die overgevoelig kunnen zijn voor bepaalde bestanddelen (allergenen) in het voedsel. Van de volgende 14 allergenen moet op het etiket vermeld staan of ze voorkomen in het product:n glutenbevattende granen n selderijn ei n mosterdn vis n sesamzaadn pinda n sulfiet (in hoeveelhedenn noten n van > 10 mg/kg)n soja n lupinen melk n weekdierenn schaaldierenFabrikanten vermelden soms dat ingrediënten in aanraking zijn geweest met allergenen. Het is moeilijk om in te schatten wat het risico daarvan is.

Op de volgende pagina’s lees je meer over de verplichte of extra informatie die op al die levensmiddelen staat vermeld. Wat er wel en niet op het etiket staat, hangt af van de manier waarop het product is verpakt. De winkelier doet meestal zelf een zakje om niet-voorverpakte producten, zoals ‘kaas van het mes’. Daar hoeft minder informatie op te staan, omdat het voor de winkelier niet te doen is om alle informatie over houdbaarheid en ingrediënten toe te voegen. De meeste levensmiddelen zijn voorverpakt: de fabrikant verpakt ze, niet de winkelier.

VerpakkingsgasVerpakkingsgas zorgt ervoor dat het product langer houd- baar blijft. Verpakkingsgas is lucht waar bijvoorbeeld de zuur-stof uit is gehaald. De E-nummers voor verpakkingsgassen zijn E938 t/m E949. Als er verpakkingsgas is gebruikt, moet er staan: ‘verpakt onder beschermende atmosfeer’.

WaarschuwingenOp sommige producten moeten waarschuwingen staan. Voorbeelden hiervan zijn:n ‘Let op: geef schadelijke bacteriën geen kans. Zorg daarom dat deze bacteriën niet via de verpakking, uw handen of het keukengerei in uw eten terechtkomen. Maak dit vlees door en door gaar om deze bacteriën uit te schakelen.’ Dit staat op kip. Kip kan namelijk besmet zijn met de salmonellabacterie of de campylobacterbacterie. Dat zijn darmbacteriën. Als je ze binnenkrijgt, loop je het risico op maag- en darmklachten. n ‘Belangrijk: borstvoeding verdient de voorkeur’. Dit staat op zuigelingenvoeding. Borstvoeding is de beste voeding voor een baby. Het zorgt voor een gezonde groei en ontwikkeling. n Als er aspartaam in het product zit, moet er een waar- schuwing bij staan voor mensen met de zeldzame stofwis- selingsziekte phenylkentonurie (PKU). Aspartaam heeft een E-nummer, E951.n ‘Overmatig gebruik kan een laxerend effect hebben.’ Dit staat op producten waarin meer dan 10% van de zoetstof polyolen zit. Bijvoorbeeld in snoepjes met de zoetstof sorbitol.n Op voedingssupplementen (bijvoorbeeld vitaminepillen) moet staan hoeveel je er maximaal van mag nemen. Daarnaast staat erop dat je het product buiten bereik van jonge kinderen moet bewaren.n ‘Dit product is uitsluitend bedoeld voor mensen die hun cholesterolgehalte willen verlagen. Zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en kinderen onder de vijf jaar hebben speciale voedingsbehoeften en dienen met hun huisarts te overleggen alvorens een product te gebruiken dat helpt bij de verlaging van het cholesterol- gehalte. Gebruikers van cholesterolverlagende medicijnen dienen hun arts te raadplegen.’ Deze tekst staat op producten waaraan cholesterolverlagers zijn toegevoegd.n Als er meer dan 4 gram zoethout in het product zit, dan moet erbij staan dat mensen met een hoge bloeddruk overmatig gebruik dienen te vermijden. Zoethout komt van de wortel van de zoethoutplant en heeft een sterke smaak. n Het cafeïnegehalte (in milligram per 100 milliliter) staat op producten waarin meer dan 150 milligram cafeïne per liter zit. Daarvoor staat: ‘hoog cafeïnegehalte’. Dit geldt niet voor koffie of thee, want daarvan is algemeen bekend dat er veel cafeïne in zit. Wel staat het op bijvoorbeeld fris- dranken en energiedrankjes.n Voor producten met bepaalde kunstmatige kleurstoffen (de

azo-kleurstoffen E102, E104, E110, E122, E124 en E129) geldt een verplichte vermelding achter de naam of het nummer: ‘...kan de activiteit of oplettendheid van kinderen nadelig beïnvloeden.’

GezondheidsclaimsOp veel voedingsproducten staan kreten als ‘cholesterol- verlagend’, ‘voor sterke botten’ en ‘voor een natuurlijke stoelgang’. Je weet als consument soms niet meer wat je van deze gezondheidsclaims moet geloven. De Europese Unie heeft aan deze gang van zaken een halt toegeroepen. Producenten mogen geen claims meer op hun verpakkingen zetten of reclame-uitingen maken die de consument misleiden. De Europese Commissie besluit welke claims worden toegelaten of niet.

Diepvriesproducten‘Na ontdooien niet opnieuw invriezen’ staat op diepvries- producten. De kwaliteit kan namelijk achteruit gaan als je het voor de tweede keer invriest. Ook staat erbij hoe lang en bij welke temperatuur het product bewaard moet blijven.

KeurmerkenEen keurmerk op de verpakking of het etiket van levensmid-delen wil zeggen dat het product voldoet aan de voorschriften van de organisatie die het keurmerk verstrekt. Het keurmerk geeft aan dat het product volgens die voorschriften is gepro- duceerd en staat voor een bepaalde kwaliteit, samenstelling of productiemethode. Keurmerken zoals EKO, Milieukeur en vele andere, worden meestal aangeduid door logo’s of andere beeldmerken op de verpakking of het etiket van producten. De bedoeling van het keurmerk is dat consumenten het in één oogopslag herkennen en weten waarvoor het staat.

Een keurmerk geeft bijvoorbeeld aan dat het product is gemaakt met extra aandacht voor het milieu en/of het welzijn van dieren. Het kan ook aangeven dat het product is toege- staan in een bepaald voedingspatroon. Gezien de grote hoeveelheid keurmerken in Nederland en de vaak beperkte informatie over de betekenis ervan, zijn keurmerken vaak niet te onderscheiden van reclame-uitingen voor producten. Voor de consument heeft een keurmerk toegevoegde waarde als een onafhankelijke organisatie controle uitoefent op de voorwaarden die ervoor gelden. Check de digitale Etiketwijzer of app van het Voedingscentrum of www.voedingscentrum.nl voor de betekenis van keurmerken.

Wist je dat...De calorieën in ‘Light’ Chips heel weinig schelen

met ‘gewone’. Er zit wel minder vet in, maar weer meer koolhydraten!

Wist je dat...Melkproducten melksuikers bevatten en vruchten-

sappen vruchtensuikers? Daarom zie je op de verpakking bij ‘suikers’ toch een getal staan, ook als het product niet

gezoet is met gewone suiker.

RekentipBij de voedingswaarde staat vaak de

hoeveelheid natrium. Wil je weten hoeveel zout dit is, vermenigvuldig dit getal dan met 2,5.

VC_EtiketLeaflet_def.indd 2 02-02-2011 15:45:01

Etiketwijzer

www.voedingscentrum.nl

VoedingswaardenOp de verpakking staan vaak de voedingswaarden per 100 gram of per portie vermeld. De voedings- waarden staan meestal in een overzicht van de energie, koolhydraten, eiwitten en (verzadigde) vetten, aangevuld met voedingsvezel en natrium (als onderdeel van zout). Hoeveel je nodig hebt hangt af van je leeftijd en geslacht. Check daar- voor www.voedingscentrum.nl. De Dagelijkse Voedingsrichtlijn geeft informatie over de voe- dingsstoffen. De informatie kan op de voor- of achterkant van de verpakking geplaatst worden. De fabrikant kan er ook voor kiezen om op de voorkant een symbool te plaatsen met alleen het aantal calorieën per portie en het percentage waar- mee zo’n portie bijdraagt aan de gemiddelde dagelijkse energiebehoefte van vrouwen: 2000 kcal.

Dagelijkse VoedingsrichtlijnBij elke voedingsstof staat een percentage dat aangeeft hoeveel het product bijdraagt aan de Dagelijkse Voedingsrichtlijn voor deze voedings- stof. De Dagelijkse Voedingsrichtlijn gaat uit van een maximum hoeveelheid per dag. Het advies geldt om niet te veel extra te nemen van suiker, zout en verzadigd vet. Het is dus geen aanbevolen hoeveelheid per dag, zoals bij vitamines. Het gaat er dus om zo ver mogelijk van de 100% te blijven en niet om 100% te halen. Voor consumenten kan dit verwarrend werken.

Hoeveelheid of percentage In bepaalde gevallen moet de hoeveelheid van bepaalde ingrediënten op een voorverpakt levens- middel, worden vermeld. Dit voorschrift geldt ook voor sommige voorverpakte levensmiddelen. Wanneer de naam van het ingrediënt onderdeel uitmaakt van de naam van het product moet de hoeveelheid worden aangegeven door bijvoorbeeld een plaatje. Bij yoghurt met aardbei moet bijvoor-beeld het percentage aardbei genoemd worden en bij roomboterstroopwafels het percentage roomboter.

HoudbaarheidZolang de verpakking niet geopend is, kun je het product bewaren tot en met de houdbaarheidsdatum: de TGT of THT.

InhoudHet getal geeft de netto hoeveelheid aan in milliliter, liter, gram of kilogram. Dat is de hoeveel-heid zonder dat de verpakking is meegerekend. Als er geen ℮ voorstaat dan is het vermelde gewicht de minimale hoeveelheid. Sommige producten hebben geen gewichtsvermelding, maar worden uitgedrukt in stuks, zoals bijvoor-beeld beschuit en verse groenten of vruchten.

Streepjescode De streepjescode bestaat meestal uit 13 cijfers. De eerste 2 of 3 cijfers zeggen in welk land de code is uitgegeven. Dat hoeft niet het land te zijn waar het is geproduceerd. 87 is de code voor Nederland. Op http://gepir.gs1.nl/ kun je de cijfers van een streepjescode invoeren. Dan zie je de firmanaam en het adres en telefoonnummer van de producent die het product gemaakt, bewerkt of verhandeld heeft.

Prijs De prijs staat op het product of op het schap in de winkel. Soms is de prijs ook per meeteenheid aangegeven, dus de prijs per liter of kilo.

Naam en omschrijvingDe naam van het levensmiddel of een omschrijving ervan. Een merknaam, zoals ‘Coca Cola’, is niet voldoende. Wel: ‘frisdrank met plantenextracten’. Bij merknamen als Brinta, Maggi en Cornflakes staat altijd een toelichting. Alleen de merknaam zegt namelijk te weinig over het product.

De ℮ op het product De ℮ komt van het Engelse ‘estimate’ (ongeveer, schatting), niet te verwarren met de E van E-num- mer. Deze ℮ geeft aan dat er binnen bepaalde marges iets meer of minder in de verpakking kan zitten.

Productie- of partijcode Deze code is van belang als er iets niet goed is met een product.

IngrediëntenDe ingrediënten zitten in het product. Het meest gebruikte ingrediënt staat vooraan, het minst ge-bruikte achteraan. Sommige ingrediënten worden als groepsnaam genoemd, zoals kaas of vis. Als er geen groepsnaam is, worden ingrediënten zo specifiek mogelijk weergegeven. Dus niet: ‘bloem’, wel: ‘tarwebloem’. Bij de ingrediënten staan ook E- nummers en allergenen. Uitzonderingen Op de volgende producten vind je meestal geen ingrediënten, omdat verwacht wordt dat de meeste mensen wel weten wat de ingrediënten van deze producten zijn: n Verse groenten, fruit en aardappelenn Water met koolzuurn Gistingsazijnn Kaas, boter, gezuurde melk en gezuurde roomn Alcoholische drankenn Levensmiddelen die uit één ingrediënt bestaan,

zoals koffie

VC_EtiketWijzer_def.indd 1 02-02-2011 15:25:11

www.voedingscentrum.nl

Woordenlijst etikettenADH ( Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid)Hoeveelheid die gemiddeld per dag van een bepaalde voedingsstof wordt aanbevolen.

Allergenen: bijvoorbeeld ‘Bevat gluten en ei’Stoffen die een allergische reactie kunnen oproepen.

AntiklontermiddelenZe gaan het samenklonteren tegen van poeder-vormige levensmiddelen in de verpakking. Ze komen onder andere voor in poedersuiker, zout en soeppoeder.

AntischuimmiddelenZe voorkomen dat een product gaat schui- men tijdens bereiding of gebruik. Ze komen onder andere voor in soep en ananassap.

Azo-kleurstoffen Ze geven kleur aan het product, maar zijn niet noodzakelijk. De Europese Unie heeft besloten dat producten waarin azo-kleurstoffen zitten, een waarschuwing moeten hebben op het etiket. Er moet opstaan dat azokleurstoffen in het product zitten en dat deze concentratie-stoornissen en hyperactiviteit bij kinderen kunnen veroorzaken. Deze waarschuwing wordt dus uit voorzorg op het etiket gezet. Azo-kleurstoffen zitten vooral in felgekleurde snoepjes, frisdranken en alcohol.

Bron van…, rijk aan…, met extra…,Staat op producten met een bepaalde hoeveelheid vitamines en/of mineralen. Aanduiding van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid is daarbij verplicht.

Calorieën, kilocalorieën, kilojoules Geven aan hoeveel energie een product levert.

ConserveermiddelenZe gaan bederf door bacteriën en schimmels tegen; ze verlengen de houdbaarheid. Ze komen in veel soorten producten voor.

Cultures van micro- organismenFunctionele bacteriën, meestal in melk- producten.

Dextrose, fructose en glucoseEnkelvoudige suikers (monosacchariden) die erg op elkaar lijken. Glucose heet ook wel dextrose of druivensuiker en fructose heet ook wel vruchtensuiker.. DieetHet product past in een bepaald dieet dat wordt aangegeven.

EKOProduct van de biologische landbouw.

EmulgatorenZe maken het mogelijk vet en water te vermengen tot één geheel (emulsie). Ze komen voor in onder andere slasaus, mayonaise en margarine.

E- nummerIn voeding zitten stoffen die er niet van nature in voorkomen, maar die fabrikanten toevoegen. Voorbeelden zijn kleurstoffen, smaakstoffen en conserveermiddelen. Deze stoffen hebben een E-nummer: door de Europese Unie goedgekeurde hulpstof die getest is op veiligheid.

Eipoeder/heeleipoederPoeder gemaakt van eigeel danwel het hele ei.

Fermentatie Productie met behulp van micro-organismen. Micro-organismen zijn bijvoorbeeld bacteriën, schimmels of gisten.

Geleermiddelen Dit zijn verdikkingsmiddelen voor het steviger maken van producten. Ze komen voor in vruch-tenproducten als jam, toetjes en andere vruchtenproducten.

Gemodificeerd (maïs)zetmeel Chemisch behandeld zetmeel om producten dikker en steviger te maken.

Geproduceerd met genetisch gemodificeerde soja/maïs Bevat genetisch veranderde soja of maïs waarvan bepaalde erfelijke eigenschappen zijn veranderd. Meer dan 0,9% aan gentech- ingrediënten staan op het etiket.

Halal Het product voldoet aan islamitische eisen.

IngrediëntBestanddeel waarmee het product is gemaakt.

KeurmerkHet product is volgens bepaalde voor- schriften geproduceerd.

LactoseMelksuiker

Light Ten minste 1/3 minder calorieën, suiker of vet dan vergelijkbare producten.

Maltodextrine Stof die uit glucose (druivensuiker) bestaat en langzaam wordt opgenomen door het lichaam. Vaak gebruikt in sportpreparaten.

Maltose Moutsuiker die ontstaat uit granen bij het moutingsproces van bijvoorbeeld bier.

Natrium Let op natrium. Dit zit in zout. 1 gram keukenzout is 0,4 gram natrium.

Natuuridentiek Deze stof is kunstmatig gemaakt en ziet er exact hetzelfde uit als de natuurlijke tegen- hanger. Het lichaam maakt geen onderscheid tussen natuuridentiek of natuurlijk. Een voorbeeld is E296 (appelzuur) dat van nature voorkomt maar ook chemisch gemaakt.

Rechtsdraaiend melkzuur De termen ‘linksdraaiend’ en ‘rechtsdraaiend’ zeggen iets over de structuur van het melk- zuur. Zuivel met rechtsdraaiend melkzuur wordt iets sneller verteerd.

Sacharose Kristalsuiker

Sporen van…(pinda, ei, noten et cetera) Kleine hoeveelheden stoffen die onbedoeld in producten terechtkomen waardoor sommige mensen overgevoelig kunnen zijn. Bijvoorbeeld doordat verschillende producten, zoals koekjes, na elkaar in dezelfde machine gemaakt wor-den, waarbij sporen van het ene product in het andere terechtkomen.

Streepjescode Code voor voorraadbeheer en snelle afwerking bij de kassa. Bestaat wereldwijd uit 13 cijfers: 87.12345.00000.6 betekent: 87 = landencode (Nederland), 12345 = aansluitnummer van het bedrijf, 00000 = artikelnummer en 6 = controle-cijfer bij het scannen van de code.

Sucrose Sacharose = kristalsuiker

Suikervrij, zonder suiker Als het product geen kristalsuiker of andere suikers (honing of siropen) bevat, terwijl soortge-lijke producten wel suiker(s) bevatten.

Sulfiet Conserveermiddel (bijvoorbeeld in wijn).

Synthetisch Dit is een synthetisch of kunstmatig geprodu-ceerd additief. Het wordt chemisch bereid.

THT: Ten minste houdbaar tot Kwaliteit gegarandeerd t/m de datum, ongeopend en volgens bewaarvoorschrift (bijvoorbeeld in de koelkast bewaren).Korter dan 3 maanden: ‘Ten minste houdbaar tot 15-12’ (datum).3 tot 18 maanden: ‘Ten minste houdbaar tot einde jan. 2014’ (maand en jaar).Langer dan 18 maanden: ‘Ten minste houdbaar tot einde 2014’ (jaar).

TGT: Te gebruiken tot Op zeer bederfelijke producten zoals vers vlees, vis, kip, voorgesneden groenten en koelverse maaltijden. Niet meer gebruiken na deze datum.

Vet, (on)verzadigd vet, transvet Verzadigd vet en transvet zijn ongezonde vet-soorten die het cholesterol in het bloed kunnen laten stijgen en hart- en vaatziekten kunnen veroorzaken. (Meervoudig) onverzadigd vet is gezonder omdat het cholesterolverlagend werkt.

Verpakkingsgas Zorgt ervoor dat het product langer houdbaar is. De lucht in de verpakking is vervangen door een aangepast luchtmengsel, bijvoorbeeld zonder zuurstof. Op de verpakking staat: ’verpakt onder beschermde atmosfeer’.

Vitamines Vitamines (en mineralen) zijn voedingsstoffen die nodig zijn om het menselijk lichaam goed te laten functioneren.

Voedingswaarde(declaratie) Verplicht bij vermeldingen over voedings- stoffen. Opsomming hoeveelheid voedingsstof per 100 gram of 100 milliliter en soms per portie.

Voorkeursproduct volgens het Voedingscentrum Een voorkeursproduct is de gezondste keuze in een productgroep. Aanduiding mag alleen na toestemming van het Voedingscentrum.

Weipoeder Overblijfsel van melk bij het maken van kaas.

Zoetstoffen Producten met een zoete smaak, meestal zonder veel calorieën zoals acesulfaam, aspartaam, cyclamaat, saccharine, polyolen.

VC_EtiketWijzer_def.indd 2 02-02-2011 15:25:13