TIME-OUT & GEDEELDE BESLUITVORMING BORSTKANKER · 2021. 4. 29. · van Veenendaal, projectleider,...
7
TIME-OUT & GEDEELDE BESLUITVORMING BIJ BORSTKANKER mei 2020 Laatste nieuwsbrief project Time-out en gedeelde besluitvorming bij borstkanker Beste lezer, Als deelnemer of andere betrokkene brengen NFK en BVN u via deze laatste nieuwsbrief graag op de hoogte van de resultaten en producten van ons project Time Out en Gedeelde Besluitvorming. Op dit moment worden de allerlaatste opnames van de nameting van de tweede tranche verzameld. Ook wordt nog gewerkt aan het analyseren van alle interviews en ingevulde enquêtes ten behoeve van de procesevaluatie. Ook hierover vertellen we u in deze nieuwsbrief meer. Terugblikkend kunnen we met elkaar trots zijn op wat er in het project bereikt is én op wat het project te weeg heeft gebracht. Bedankt voor ieders inzet, bijdrage, interesse, feedback en leergierigheid! Mocht u willen reageren op deze nieuwsbrief, dan kunt u terecht bij de onderstaande projectteamleden van NFK en BVN en bij de projectleider. Het projectteam • Jannie Oskam (ervaringsdeskundige) • Maaike Schuurman (BVN, [email protected]) • Ella Visserman (NFK, [email protected]) • Esther van Weele (adviseur) • Haske van Veenendaal (projectleider, [email protected]) Doen zorgverleners het aantoonbaar beter door dit project? Zorgteams uit elf ziekenhuizen deden mee aan het project. De eerste tranche omvatte zes ziekenhuizen en was gericht op chirurgie. Aan de tweede tranche deden vijf ziekenhuizen mee, hierbij ging het om systemische therapie. In totaal gaat het om bijna tachtig zorgverleners. Tranche 1 Tranche 2 UMC Utrecht Antonius ziekenhuis (locatie Utrecht) Rivierenland ziekenhuis Tiel Tergooi (locatie Hilversum) Meander Medisch Centrum (Amersfoort) Diakonessenhuis Utrecht Máxima Medisch Centrum (Eindhoven/Veldhoven) Noordwest Ziekenhuis-groep (locatie Alkmaar) Flevoziekenhuis (Almere) Spaarne Gasthuis (locatie Hoofddorp) Reinier de Graaf ziekenhuis (Delft) Verbeteren van de toepassing van gedeelde besluitvorming, dat was het belangrijkste doel van dit project. De primaire uitkomstmaat was de beoordeling van op audio opgenomen consulten op de mate waarin gedeelde besluitvorming is toegepast. Voor deze beoordeling is het gevalideerde OPTION5- instrument gebruikt. "De methode verplicht je om patiënten de informatie terug te laten vertellen. Soms merk je dat ze er geen hout van hebben begrepen. Dan is het een aanzet voor mij als dokter om dat nog in andere bewoordingen of met andere voorbeelden duidelijk te krijgen. Zodat die mensen weten waar ze voor kiezen.” We staan altijd wel open voor nieuwe dingen en ik vond het interessant. Maar ik had niet verwacht dat het effect zo groot zou zijn.
Transcript of TIME-OUT & GEDEELDE BESLUITVORMING BORSTKANKER · 2021. 4. 29. · van Veenendaal, projectleider,...
TIME-OUT&GEDEELDEBESLUITVORMINGBIJBORSTKANKER
mei2020
Laatste nieuwsbrief project Time-out en gedeelde besluitvorming bij borstkanker
Bestelezer,
AlsdeelnemerofanderebetrokkenebrengenNFKenBVNuviadezelaatstenieuwsbriefgraagopdehoogtevanderesultatenenproductenvanonsprojectTimeOutenGedeeldeBesluitvorming.Opditmomentwordendeallerlaatsteopnamesvandenametingvandetweedetrancheverzameld.Ookwordtnoggewerktaanhetanalyserenvanalleinterviewseningevuldeenquêtestenbehoevevandeprocesevaluatie.Ookhieroververtellenweuindezenieuwsbriefmeer.
Terugblikkendkunnenwemetelkaartrotszijnopwaterinhetprojectbereiktisénopwathetprojectteweegheeftgebracht.
Bedanktvooriedersinzet,bijdrage,interesse,feedbackenleergierigheid!
Mochtuwillenreagerenopdezenieuwsbrief,dankuntuterechtbijdeonderstaandeprojectteamledenvanNFKenBVNenbijdeprojectleider.
Hetprojectteam
• JannieOskam(ervaringsdeskundige)• MaaikeSchuurman(BVN,[email protected])
• EllaVisserman(NFK,[email protected])• EsthervanWeele(adviseur)• HaskevanVeenendaal(projectleider,[email protected])
Doen zorgverleners het aantoonbaar beter door dit project?
Zorgteamsuitelfziekenhuizendedenmeeaanhetproject.Deeerstetrancheomvattezesziekenhuizenenwasgerichtopchirurgie.Aandetweedetranchededenvijfziekenhuizenmee,hierbijginghetomsystemischetherapie.Intotaalgaathetombijnatachtigzorgverleners.
Tranche1 Tranche2
UMCUtrechtAntoniusziekenhuis(locatieUtrecht)RivierenlandziekenhuisTielTergooi(locatieHilversum)MeanderMedischCentrum(Amersfoort)DiakonessenhuisUtrecht
MáximaMedischCentrum(Eindhoven/Veldhoven)NoordwestZiekenhuis-groep(locatieAlkmaar)Flevoziekenhuis(Almere)SpaarneGasthuis(locatieHoofddorp)ReinierdeGraafziekenhuis(Delft)
Verbeterenvandetoepassingvangedeeldebesluitvorming,datwashetbelangrijkstedoelvanditproject.Deprimaireuitkomstmaatwasdebeoordelingvanopaudioopgenomenconsultenopdematewaaringedeeldebesluitvormingistoegepast.VoordezebeoordelingishetgevalideerdeOPTION5-instrumentgebruikt.
"Demethodeverplichtjeompatiëntendeinformatieterugtelatenvertellen.Somsmerkjedatzeergeenhoutvanhebbenbegrepen.Danisheteenaanzetvoormijalsdokteromdatnoginanderebewoordingenofmetanderevoorbeeldenduidelijktekrijgen.Zodatdiemensenwetenwaarzevoorkiezen.”
Westaanaltijdwelopenvoornieuwedingenenikvondhetinteressant.Maarikhadnietverwachtdatheteffectzo
grootzouzijn.
TIME-OUT&GEDEELDEBESLUITVORMINGBIJBORSTKANKER
mei2020
Erzijntweemetingengeweest:voorennainterventiesterondersteuningvandeimplementatievangedeeldebesluitvorming.Degesprekkenzijndoorminimaal2onderzoekersgescoordmetdeOPTION5-observatielijst.Hierbijwordtop5categorieëngescoord.Detotalescorebedraagtopgeteldmaximaal100punten.Weziendatalleteamsvooruitzijngegaanindetoepassingvangedeeldebesluitvormingindegesprekken.
“Hetstartpuntisdusheelbelangrijk.Jemoetinelkgevalhetgesprekbeginnenmetdatermogelijkhedenzijn.Datwasvoormijdebelangrijksteeyeopener.“
Deteamsindeeerstetranchezijngemiddeldbijna15puntenvooruitgegaan.Hetleidtniettotsignificantmeerconsulten.Deconsultduurnamgemiddeldweltoevanongeveer46tot50minuten,maardezetoenameisnietsignificant.(P-waarde.003,MD(95%CI)=14.9(12.2–17.7)).“De4stappenindemethodehelpenjeomtebeseffenwelkeproceseenpatiëntmoetdoorlopen.”
Voordetweedetrancheisdeanalysenognietgeheelafgerond,maardestijgingisvooralsnogmetgemiddeld20puntenhogerdanvoordeziekenhuizenindeeerstetranche.Voordeteamsalsgeheel,isditverschilsignificant.“Inhetverledenluisterdejenatuurlijkookwelnaarpatiëntenendandachtjedatjehetwelbegreep.Dezemethodehelptjeomdichterbijdepatiënttekomen.Hetzetjemeerindeluistermodusdanindevertel-modus.Alsdepatiëntzietdathetjeinteresseertkrijgjemeerinformatieoptafel.”
Internationaalgezieniseenstijgingvanrespectievelijk15en20punteneengoedescore.Tervergelijking:ineeninternationalereviewmetdezemethodewasdegemiddeldestijging11punten,van23voordeinterventienaar34puntennadeinterventie.hierondervindtudescoresvandenulmetingendenametingperziekenhuisverdeeldoverdetweetranches.“Jemerktdatjeanderscontacthebtmetdepatiënt.Wijsluitennubeteraanbijdebehoeftevandepatiënt.”
Intabelopdevolgendepaginavindtudescoresvandenulmetingendenametingperziekenhuisverdeeldoverdetweetranches.Eenprachtigresultaatvanhetprojectdus;detoepassingvangedeeldebesluitvor-mingindespreekkamerisflinkverbeterd.“Grootstevoordeelis,datdepatiëntactieverbetrok-kenisbijzijneigenbehandeling.Endaarmeebeterweetwaardievoorkiestenhoehetinzijnwerkgaat.”
Doordeinterviewsmetdeteamshebbenwezichtgekregenopwelkefactorenbijhebbengedragenaandezeprestatieverbetering.Hetblijktvooraldeintegralebenaderingvandeimplementatietezijn,waarinalspositiefwerkzameonderdelenwerdenbenoemd:
• gebruikvaneenconcreetstappenmodelmetpraktischevoorbeelden,
• individuelefeedbackopconsulten,• vaardigheidstraining,• ervarenvoordeelvoordepatiënt&voorde
professional,• alsteamimplementeren,• sterkepatiëntparticipatie,• includerenvanprocesmatigeaspectenzoals
hetzorgpadendeonderlingetaakverdeling.
Uitdeinterviewskomenookfactorennaarvorendiedetoepassingvangedeeldebesluitvormingbelemmeren.Endusaandachtvragen.Debelangrijkstezijn:gebrekaantijdvoorhetproject,demoeitediehetkostlogistiekeveranderingendoortevoeren,zoalspoliplanning,enbepaaldeeigenschappenvanpatiënten,zoalsonzekerheidoflaaggeletterdheid.Dezefactorenvragendusnogaandacht.
“Sommigenvindenhetheelenghèomtebeslissenoftekiezen.Dusheelveelmensenvragen:watzoujijdoen.Danzegik:ikmoeternietmeeleven,denknaoverhoejeinhetlevenstaat;wehebbentijdomnatedenken,wekomenervastuit.”
TIME-OUT&GEDEELDEBESLUITVORMINGBIJBORSTKANKER
mei2020
De inbreng van patiënten
Inhetprojectisopeenuniekeenintensievemanierenopverschillendeniveausgebruikgemaaktvandeinbrengvanpatiënten.Aanhetprojectteamnamennietalleentweeprofessionelebelangenbehartigersvanuitpatiëntenorganisatiesdeel,maarookeenervaringsdeskundige.Deervaringsdeskundigecoproduceerdeenbeslistemeeoverdeinhoud,uitvoeringenrapportagevanhetproject.“Uiteindelijkwiljepatiëntenzogoedmogelijkhelpen,daarombenjedoktergeworden.Hetvoordeelisdatjemeerstructuuraanbrengtinhetconsult.Dathelptendatmaaktdatjemetmeerplezierjewerkdoet.”Coproducerenenmeebeslissenvormendevierderespectievelijkdevijfde(endaarmeeéénnahoogste)trapvanpatiëntparticipatie,zoalsukuntzieninhetmodelvandePatiëntenfederatieNederlandhiernaast.
Doorzosamentewerkenwordtkennisaangeboorddieandersverborgenzoublijven.Overhaarervaringenmet“learningbydoing”verteltprojectteamlidenervaringsdeskundigeJannieOskaminhetfilmpjedatin
TIME-OUT&GEDEELDEBESLUITVORMINGBIJBORSTKANKER
mei2020
dezomervan2019vertoondisophetinternationalecongresoversamenbeslisseninQuebec.OpditcongrespresenteerdeHaskevanVeenendaal,projectleider,deresultatenvandeeerstetranchevanonsproject.
DaarnaastwarenzespatientadvocatesvanBVNbijhetprojectbetrokken.Zijzijnverbondenaandedeelnemendeziekenhuizen.Alservaringsdeskundigentradenzijopalssparringpartnervoorhetbetreffendeziekenhuisennamenzijwaarmogelijkdeelaantrainingenvan“hun”ziekenhuisenaanlokaleenlandelijkebijeenkomsten.Eénvanhengeeftaan:“Tijdenshetprojecthebikveelgeleerdoversamenbeslissen.Interessantomdeontwikkelinginzo’nteamtezien.Deervaringendiejehieruitmeeneemt,neemjealspatientadvocatemeenaareenvolgendproject.”BVNkijktnuhoedeervaringvandepatientadvocatesbenutkanwordenomandereziekenhuizenteondersteunenbijhetverbeterenvangedeeldebesluitvorming.TenslotteisaanindividuelepatiëntenuitdeachterbanvanBVNenNFKdiversemalengevraagdnaarhunervaringenoverrelevanteinhoudelijkeaspectenvansamenbeslissen.Deuitvragenstaaninhetoverzichtindekolomhiernaast.Deervaringenvanpatiëntenuitdezeuitvragenzijnbenuttijdenshetprojectterondersteuningvandeimplementatievansamenbeslissenindepraktijk.Daarnaastzijndepatientadvocatesvoorzienvaninformatieuitdeachterban.
TijdensamenbeslissenInformatieoverdebedenktijddieborstkankerpatiëntenwillenhebbenvoorhetgoedkunnendeelnemenaansamenbeslissenenhetaantalconsultenwatzedaarvooridealiterwillenhebben.https://bforce.nl/nl/hoeveel-tijd-wilde-jij-bij-het-maken-van-behandelkeuzes
“Eigenlijkisniemandinstaatisommetéénkeerinformatiealeenbeslissingtenemen.”
•
Samenbeslissenbijchemo-,anti-hormonale-en/ofimmunotherapieErvaringenmetdebesluitvormingoverhetaldannietondergaanvanchemo-,anti-hormonale-en/ofimmunotherapiebijborstkanker.Hebbengesprekkenmetdezorgverlenerervoorgezorgddatereenweloverwogenkeuzeisgemaakt?https://bforce.nl/nl/wat-jouw-ervaring-met-keuzes-bij-chemo-hormoon-enof-immunotherapie
BehoefteaansamenbeslissenendeonderdelendaarinbijmensenmetkankerPeilingnaardebehoefteaansamenbeslissen–oncologiebreed-,ervaringenenwensenoverdeoptievan‘niet-behandelen’enhetbesprekenvankorteenlangetermijneffectenvankankerbehandelingen.Tevenswerdgevraagdof‘watzijbelangrijkvondeninhetdagelijkslevenenindetoekomst’isbesproken.https://nfk.nl/resultaten/samen-beslissen-over-je-kankerbehandeling-wat-is-jouw-ervaringUitdezecijferswerdendeborstkankerspecifiekecijfersgefilterd.https://bforce.nl/nl/samen-beslissen-over-je-kankerbehandeling-wat-jouw-ervaring
TIME-OUT&GEDEELDEBESLUITVORMINGBIJBORSTKANKER
mei2020
Waardevolle producten en instrumenten
Naastdescoresvandemetingenhebbenweinditprojectveelinzichtgekregenindebesluitvormings-processen.Deinzichteninfactorendieimplementatiebelemmerenofjuistbevorderenstaancentraalinartikelendiemomenteelgeschrevenworden.Maarhetprojectleverdenogmeerop.Wehaddennietvantevorenbedachtdatonsprojecttotzoveelnieuweproducten/instrumententerondersteuningvansamenbeslissenzouleiden.Hetgaatom:
• Eenzakkaartjedatzorgverlenerssneleenoverzichtbiedtvandebelangrijkstestappenvangedeeldebesluitvorming,inclusiefvoorbeeldzinnenomhetgesprekmetdepatiëntaantegaan.DitkaartjeisdoorPharosgetoetstopgebruikvoormensenmetlagegezondheidsvaardigheden.HetzakkaartjeisookinhetEngelsbeschikbaar.Hetzakkaartjewordtalinveelprojectenenziekenhuizengebruikt.
• Eene-learningvoorzorgverleners‘Gedeeldebesluitvormingmet(kanker)patiënten’.(N.B.Tevensiseenaantaleenaantalnieuwee-learningsontwikkeld:(a)ondersteunenbijsamenbeslissen(voorhuisartsenenverpleegkundigen),(b)samenbeslissenindepalliatievezorg,(c)samenbeslissenbijbeperktegezondheidsvaardighedenen(d)benuttenvanuitkomstinformatievoorsamenbeslissen.Dezelaatsteisnoginontwikkelingenisvoordezomergereed.)
Dezeproducteneninstrumentenwordeninmiddels
ookingezetinandereprojectenendaarverderontwikkeld.
• Eenfoldervoorborstkankerpatiëntenoversamenbeslissen,ontwikkelddoorBVN.
• NFKontwikkeldeeenanimatiewaarinsamenbeslissenaanpatiëntenwordtuitgelegd.
• Eenlandelijkeconsultkaarthormoontherapie.NFKenBVNhebbenbijgedragenaandeontwikkelingvandezekaart.Devragendiebehandeldwordenmaaktendeconsultkaartgeschiktomalsinstrumenttegebruikenindetweedetranchevanonsproject.
• Eentraining‘SamenBeslissen’,doordeAcademievoorMedischSpecialistenopgenomeninhunprogramma(voorjaar2020).Dezetrainingmaaktgebruikvandeeerdergenoemdee-learning,vanindividuelefeedbackenvaneenvaardigheidstraining,gebaseerdopervaringenuitonsproject.
Dezeproducteneninstrumentenwordeninmiddelsookingezetinandereprojectenendaarverderontwikkeld.Zezijnvrijtegebruiken.
TIME-OUT&GEDEELDEBESLUITVORMINGBIJBORSTKANKER
mei2020
Internationale publicaties voor proefschrift
DegegevensuithetprojectwordengebruiktinhetkadervaneenteverschijnenproefschriftvanHaskevanVeenendaal,projectleider,onderdewerktitel:’Hetversnellenvandetoepassingvangedeeldebesluitvormingindeklinischepraktijk’.Promotorenzijnprof.dr.CarinaHilders(ErasmusSchoolofHealthPolicy&Management(ESHPM)enprof.dr.DirkUbbink,AmsterdamUniversityMedicalCenters(AUMC).
Injuni2018verscheeneeneersteartikelinPatientEducation&CounselingovermanierenwaaropimplementatieinNederlandversneldkanworden.Eentweedeartikelisopditmomentingediendvoorpublicatie.DitartikelbespreektderesultatenvandeimplementatiebijdeoperatievefasevanborstkankerindezesziekenhuizenuitdeUtrechtseregiodieaanhetprojectdeelnamenindeeerstetranche.Uontvangthetartikelvanonszodrahetisgepubliceerd.
“Ikdenkdatsamenbeslissengewoonbijdezetijdhoort.Datmensenzelfstandigeindividuenzijn,ennietmaarblinddoenwatdedokterzegt.”
Eenderdeartikelisinontwikkeling.Hierinwordenderesultatenvandevragenlijstenendeinterviewsbeschreven:watvondendedeelnemersaandeimplementatievandeaanpak?Wehopenditartikelvoordezomer(2020)intedienen.Nadezomerstaathetvierdeartikelgepland,metdaarinderesultatenvandeimplementatiebijsystemischebehandelingbijborstkankerinziekenhuizenuitdetweedetranche.
Tenslotteishetideeomdepeilingendiewehebbengedaanonderpatiëntennaarhunperspectiefopsamenbeslissenenderolvantijdeninformatie(aug‘16,aug‘17,dec‘18)ookvoorpublicatieintedienen(mogelijkalsvijfdeartikel).
Dezeartikelenzijnmedemogelijkdoordeinzetenbijdragevanalledeelnemendeteamsenhunpatiënten.Indeartikelenbedankenweonzecontactpersonenuitdeziekenhuizenvoordeelnameaanhetproject.
“Hetgeeftmijmeervoldoeningalsikermeerzekervanbendatdepatiënter100%achterstaat.Hetbevestigtdatjehetgoeddoet.Datkrijgjeookterugvandepatiëntendatisprettig.”
Totslotzijnertweeartikelenvoorziendienietdirect
voortkomenuithetprojectmaarwelverbanddaarmeehouden.Eeneersteartikelomvateen
systematicreviewoverdevraagofmeertoepassenvangedeeldebesluitvormingleidttoteenlangereconsultduur(najaar2020).Eentweedeartikelbetreft
eennieuwestudie,waarinwordtgetestofdecombinatievan(a)eene-learning,(b)individuelefeedbackopeenconsulten(c)30minutenindividuele
coachingopbasisvaneenleervraageffectiefis.Dezestudiestartnadezomervooralleoncologischeaandoeningen.Voordezestudiewordtnogeenaantal
ziekenhuizengezochtommeetedoen:destudierichtzichoponcologie,dusbrederdanborstkankeralleen.GeïnteresseerdenkunnenzichmeldenbijHaskevan
Veenendaal([email protected]).
“Ikhadaltijdhetideedatmenseneenadvieswillenofverwachten.Maaralsjesamenbeslisseneenpaarkeerdoetenjelegtuitwaaromdatis,danblijktdatwelmeetevallen.Alsjemaarduidelijkverteltwathetprocesinhoudt.”
TIME-OUT&GEDEELDEBESLUITVORMINGBIJBORSTKANKER
mei2020
Bekendheid en verdere uitrol van een succesvolle aanpak
Onsprojectisgestartin2016.Indesamenwerkingmetdedeelnemendeteamshebbenweeenzoektocht
afgelegdnaareensuccesvolleaanpakomsamenbeslissenteimplementeren.Daarbijontwikkeldeonzeeigenvisiezichopsamenbeslissenook.Dathielpom
detoonbetertetreffenofmeeraantesluitenbijdeintrinsiekemotivatievanzorgverlenersomteverbeteren.
“Ikdachtaltijddatikextreemduidelijkwasenheelexpliciet,maardatbeniknogveelmeergaandoen.Nietalleenexpliciterenwatdebehandelingbetekent,maarookhetprocesvandebesluitvormingzelf.”
Opgroteschaalhebbenwebekendheidgegevenaandeontwikkeldewerkwijzeenonzeervaringendaarmee,waaronder:
• presentatiesenworkshopsop(internationale)symposiavanmedischspecialisten,oncologienetwerken,V&VNoncologiedagen,landelijkedagenvoorpatiëntenorganisatiesenseminarsdoorziekenhuizen;
• media-encommunicatieuitingendoorNFKenBVNoverwatsamenbeslissenoplevert,watzorgverlenersenpatiëntenkunnendoenomtot‘hetgoedegesprek’tekomenenhoedepatiëntenorganisatieshierbijkunnenondersteunen.
“Alsdepatiëntietsanderskiestdande'voorkeur'vandezorgverlenermoetjeernietvanuitgaandatpatiëntdeinformatienietgoedheeftbegrepen.”
Daarnaastisonzeaanpakvertaaldinandereprojecten:
• voordarmkankerenlongkankerzijninmiddelsdoorNFKidentiekeprojectengestartonderdenoemerBestOncoCare.
• inhetlandelijkeprogrammaBeslistSamen!-2wordenelementenvandezeaanpakingezet.Vande14deelnemendeziekenhuizendoenervijfziekenhuizenmeevoorborstkanker.TweevandezeteamsdedenookmeemethetTime-outprojectenborgenenbouwendehieringezetteveranderinguitinditnieuweproject.
Tenslotteisopditmomenteenonlinemoduleinontwikkelingwaarbijopbasisvanonsprojecteen
methodiekvoorlaagdrempeligefeedbackvoorindividuelezorgverlenerswordtgebruikt.HetiseenAVG-proofsysteemwaarmeemeteenappopde
telefooneenconsultopgenomenkanworden.DezeopnamewordtbeoordeeldmetdeOPTION5,waarnapermailfeedbackwordtgegeven.Danvolgtper
beeldtelefooneenindividuelecoachingvandertigminuten.Alsmeerderezorgverlenersuitéénteammeedoenkaneenteamtraininggekoppeldwordenaan
deindividuelecoaching.Wiltuopdehoogteblijventeblijvenvandezeontwikkeling?Maildannaarhaskevanveenendaal@gmail.com.
“Watikheelmooivind:deartsweetallesvandebehandelingmaardepatiëntweetallesoverzijnleven.Ikvindhetheelmooidatwedaarnumeerrekeningmeehouden.Endatjemeerdoorvraagtoverpersoonlijkekeuzes.”
