tijdingLedenblad van de IZB, jaargang 77, nr. 1

• Dr. Sjaak van den Berg directeur

• 2015 jubileum: 80 jaar IZB

• Quick Scan impuls voor missionair beleid

‘Het Badhuis’,

pioniersplek IZB en PKN

TOER GOEDE DOEL

goede doel

‘Gods liefde uitdelen aan kinderenop de camping die thuis een tekort aan liefde ervaren.’Dabarist 2014

6 JUNI 2015

Op zaterdag 6 juni 2015 wordt de vierde editie van de IZB- Toer voor het Goede Doel georganiseerd. Doe ook mee en ga

de uitdaging aan. Kies voor één van de fi etsroutes of de wandeltocht en laat je sponsoren voor Dabar.

Toertocht • 30 tot 250 km / Voor “gewone” fietsers, wielrenners en MTB’ers

West-Oost • 300 km / Langs diverse Dabarcampings in Nederland

Wandeltocht • 25 km / Over de toppen van de Sallandse Heuvelrug

Door jouw inspanning kunnen ook deze zomer 450 jongeren aan de slag met het recreatie- en evangelisatiewerk op

campings in heel Nederland.

DOE JIJ MEE?

WWW.TOERVOORHETGOEDEDOEL.NLMELD JENU AAN!

www.toervoorhetgoededoel.nl

Doe mee voor Dabar!

Toer voor het

Tijding • maart 201502

Onverwacht snel heeft de IZB een nieuwe directeur kunnen benoemen:

dr. Sjaak van den Berg, die de afgelopen jaren naast zijn werk als predikant

van wijkgemeente Martinikerk (Groningen) ook missionair predikant van de

IZB was. Vanaf 1 juni heeft hij samen met operationeel directeur Jurjen de

Groot de dagelijkse leiding van de organisatie.

‘De sollicitatieprocedure verliep buitengewoon voor­

spoedig’, zegt bestuursvoorzitter ds. Johan Tekelenburg.

‘amper twee maanden na het vertrek van de vorige

directeur kunnen we zijn opvolger al benoemen. Al

beseffen we heel goed dat het voor de gemeenteleden in

de Martinikerk even slikken zal zijn. De IZB blijft overigens

via de ‘missionaire oefenplaats’ nauw betrokken bij deze

gemeente.’

Voor lezers van Tijding is Sjaak een goede bekende. In

de afgelopen jaren schreef hij een vaste column op de

voorlaatste pagina, waarin hij de lezers vaak een inkijkje

gaf in zijn werk als missionair predikant in de studenten­

stad Groningen. Ook voor de medewerkers van het

IZB­kantoor is hij een vertrouwde figuur, want als lid van

de ‘visiegroep discipelschap’ en de ‘intervisiegroep

missionaire predikanten’ kwam hij regelmatig in

Amersfoort over de vloer.

Het wordt dus nader kennismaken. Sjaak groeide op in

Wilnis als de op één na oudste in een gezin met acht

kinderen. Preken van ds. Joz. de Koeijer en ds D. Breure

stimuleerden hem om ook theologie te gaan studeren.

Op de middelbare school, de ‘Driestar’ in Gouda, leerde

Sjaak zijn latere vrouw Annemieke kennen. Ze trouwden

in 1997 en kregen vier kinderen, Marijke (16), Lisette (15),

Daan (11) en Thijmen (8).

Groningen

Sjaak begon zijn kerkelijke loopbaan als pastoraal

medewerker van de Hervormde gemeente Dorkwerd, en

diende vervolgens als predikant de gemeente Stedum,

Lellens, Wittewierum en Ten Post, die hij in de periode

dr. Sjaak van den Berg

Nader kennismaken met nieuwe directeur

maart 2015 • Tijding 03

Al kost het moeite om de Groningse

‘missionaire oefenplaats’ vroegtijdig

los te laten, de inhoudelijke bezin­

ning op discipelschap zal hij in zijn

nieuwe functie voortzetten. ‘Het is

mijn verlangen om te leven als

een discipel van Jezus Christus

en eraan bij te dragen dat mensen

die Jezus niet kennen, Hem leren

kennen.’ In de afgelopen jaren was

Sjaak nauw betrokken bij de interne

gesprekken over de beleidsfocus

‘discipelschap’. Hij beschouwt het ‘leer­

ling­zijn van Jezus Christus als dé opdracht

voor de kerk van vandaag. ‘De roeping om in alle

aspecten van ons leven Jezus na te volgen is een krachtig

medicijn tegen het gefragmentariseerde leven’, schreef hij

vorig jaar in Tijding.

Plantenkas

In een lezing vergeleek hij christenen in Nederland eens

met planten die zijn opgegroeid in een kas. Sinds de ruiten

zijn ingegooid, moeten ze ‘winterhard’ worden. Als gevolg

daarvan is de groei beperkt en minder weelderig, want het

kost al veel energie om de winter door te komen. ‘Dicht bij

Christus blijven, de werkelijkheid zien vanuit het perspec­

tief dat Hij leeft, is belangrijk om als gelovige staande te

blijven in het krachtenveld waarin we leven, zowel binnen

als buiten de kerk. Het is ook een vitaal besef voor het

delen van het evangelie.’

In een eerste gesprek rond zijn benoeming gaf Sjaak aan

dat hij ook in de toekomst tijd vrij maakt om te studeren

en te publiceren. Sowieso wil hij het plan uitvoeren om

samen met bijzonder hoogleraar Herman Paul te publice­

ren over de betekenis van Augustinus’ denken voor onze

huidige geseculariseerde tijd. ‘De inzichten van de kerk ­

vader kunnen ons wapenen in de cultuur waarin we leven.’

2002­2009 door een fusieproces leidde.

Daarnaast richtte hij zich op zijn

promotiestudie over Augustinus en

de manicheëers, die hij in 2009

cum laude afrondde.

‘Het stotteren heeft de eerste

jaren van mijn predikantschap

getekend’, vertelde hij een paar

jaar geleden openhartig in Tijding.

‘Je wordt teruggeworpen op de

overtuiging: God heeft me geroe­

pen, dus als ik Hem volg, is het goed.

Ik heb sterk ervaren te leven van Gods

genade. Hij heeft me er doorheen geholpen,

me vastgehouden.’

Sinds 2009 is hij predikant van de Protestantse wijkge­

meente Martinikerk in Groningen en parttime in dienst

van de IZB als missionair predikant. Naast de samenwer­

king met IZB­collega Jan Waanders voor (de nieuwbouw

van) Het Pand, stippelde Sjaak met de kerkenraad beleid

uit om de wijkgemeente om te vormen tot een ‘inspiratie­

plek en oefenplaats’. Gemeenteleden ontvangen er

vorming en toerusting voor discipelschap; zoekers en

belangstellenden vinden er een gastvrij onthaal. Speciale

aandacht kregen de studenten en andere jongvolwasse­

nen, in pastoraat, cursussen en onderling contact. Het

resultaat is een scala aan activiteiten voor allerlei doel­

groepen: lezingen, midweekse kleinschalige bijeenkom­

sten, gesprekskringen en cursussen. Nog maar kort ­

geleden startten de zondagmiddag­themalunches.

Discipelschap

Bepaald onderscheidend was de keuze voor vespers,

op zondag en doordeweek: waar veel van zijn collega’s

inzetten op laagdrempelige diensten, met een toeganke­

lijke, begrijpelijke, liefst zo informeel mogelijke liturgie,

koos Sjaak juist een hoogliturgische route. ‘Je creëert

hiermee een ‘voorhof’ voor mensen die hechten aan de

ruimte om de woorden van het evangelie eerst eens te

overwegen’, zei hij in Christelijk Weekblad.

‘Leerling-zijn van Jezus Christus is dé

opdracht voor de kerk van vandaag’

Ds. Marco Batenburg, beoogd bestuursvoorzitterDe agenda van de IZB­ledenvergadering, donderdag 23 april a.s., om 16.30 uur in ‘De Schakel’ in Nijkerk,

vermeldt onder andere de bestuursverkiezing. Onze secretaris ds. R.F. (Roelof) de Wit uit Ermelo is aftredend;

we zijn blij dat hij zich herkiesbaar stelt. Wordt hij herkozen, dan gaat hij de vierde en laatste termijn van drie

jaar in. Zelf ben ik na 12 jaar bestuurslidmaatschap aftredend en niet herkiesbaar. In mijn vacature stelt het

bestuur voor ds. M.C. (Marco) Batenburg uit Gouda. Vorig jaar deelden we al mee dat ds. Batenburg bereid

was mij op

te volgen. Hij was toen 10 jaar bestuurslid. Omdat hij anders nu nog maar 1 jaar voorzitter zou mogen zijn is

hij vorig jaar als bestuurslid terug getreden. Om goed betrokken te blijven was hij het afgelopen jaar wel

adviseur van het bestuur. Als bestuur hopen we van harte dat hij voorzitter zal worden en zijn we heel

dankbaar dat hij zich hiervoor kandidaat heeft willen stellen.

Leden hebben het recht ten aanzien van de twee genoemde personen namen van andere kandidaten bij het

bestuur in te dienen. Dat kan tot drie weken voor de algemene vergadering. Indien dit gebeurt, bepaalt het

bestuur, na te hebben nagegaan of betrokkenen zich verkiesbaar stellen, een dubbeltal ter verkiezing.

Jurjen de Groot is in november jl. benoemd tot ope­

rationeel directeur. Samen met de net benoemde Sjaak

van den Berg is hij verantwoordelijk voor de dagelijkse

leiding van de missionaire organisatie.

Hun onderlinge taakverdeling komt er op neer dat Sjaak

in hoofdzaak verantwoordelijk is voor de externe zaken

en de programma’s Missionaire Oefenplaatsen en

Missionaire Publiciteit (ECHO, Lichtspoor, zoekerssites).

Jurjen geeft leiding aan Missionaire Vorming (o.a.

Areopagus en Dabar) en is verantwoordelijk voor de

communicatie, financiën, bedrijfsvoering en personeels­

zaken.

Jurjen kwam in 2013 weer in dienst bij de IZB, want

al eerder, in 2000, was hij pionier bij het missionaire

project Perron 61 in Zoetermeer. Tussen beide banen

in werkte hij voor de Gereformeerde Zendingsbond in

Kenia. Hij studeerde aan de Agrarische Pedagogische

Hogeschool in Den Bosch en volgde de opleiding

Godsdienst Pastoraal Werk aan de Christelijke Hoge­

school Ede. Jurjen woont met zijn vrouw en vier

kinderen in Amersfoort.

Jurjen de Groot operationeel directeur IZB

maart 2015 • Tijding 05

Dr. De LeedeDr. H. (Bert) de Leede is als bestuurslid tijdelijk op

non­actief gesteld. Dit omdat hij per 1 januari op

basis van een 0­urencontract bij de IZB in dienst

is getreden. Hij werkt voor de conferentie over

Discipelschap, die 16 april gehouden wordt.

Zolang hij in dienst van de IZB is, zal hij uiteraard

geen bestuurslid zijn.

Omdat het bestuur statutair minimaal uit zeven

personen moet bestaan en we nu met negen

personen zijn hoeven we niet een ander bestuurs­

lid in zijn plek te benoemen.

AfscheidDit is mijn laatste bericht in Tijding als bestuurs voorzitter.

Ik ben heel dankbaar dat ik bij de IZB betrokken heb

mogen zijn; eerst als evangelist (1991­1996), daarna

als bestuurslid. In 2004 werd ik bij duovoorzitterschap

voorzitter binnenshuis. Per 1 januari 2009 gingen we naar

één voorzitter. Elf jaar heb ik de vergaderingen mogen

leiden. Ik heb het graag gedaan. Zending is Gods werk.

Het is prachtig in die beweging te mogen staan, al gaat

het niet zonder aanvechting. Gode zij dank heeft God vaak

laten merken dat het Zijn werk is. Aan Hem de dank en

eer! Ik hoop u te ontmoeten op de ledenvergadering.

Van harte welkom.

Ds. M.J. (Johan) Tekelenburg,

voorzitter.

Vrijdag 9 januari namen we afscheid van onze

directeur, ds. Louis Wüllschleger. Het afscheid

voelde onwerkelijk. In diverse interviews gaf hij aan

dat hij heeft ervaren dat God zijn taak bij de IZB van

hem afnam. Wij hebben dat gemerkt en respecteren

dat uiteraard. Wij zijn hem en bovenal de Here, onze

God, zeer dankbaar voor wat ds. Wüllschleger bijna

5 jaar als directeur voor de IZB heeft mogen beteke­

nen. Die dank is uitgesproken bij zijn afscheid en

aan God geuit in de vesper op die dag. We wensen

Louis en Nel alle goeds toe. Onze genadige Here zal

hen verder achter Christus aan leiden. Elders in dit

nummer kunt u lezen dat het bestuur onverwacht

snel een opvolger kon benoemen, in de persoon

van dr. Sjaak van den Berg.

Afscheid ds. Louis Wüllschleger

Tijding • maart 201506

De straat oogt als een nieuwbouwwijk. Het Badhuis

valt eigenlijk een beetje uit de toon. Een gevel uit het

begin van de vorige eeuw, een pleintje voor de deur.

Het is een rustige woensdagochtend. ‘Tante thee’ ­ een

oude vrouw uit de buurt ­ komt misschien nog even

langs, verder is dit een goed moment om bij te praten’,

zegt Peter Huijser, coördinator van het Badhuis. Het

ligbad, daar in de hoek, herinnert nog aan de oor­

spronkelijke bestemming van het pand, vertelt hij tijdens

het koffiezetten. ‘Oudere buurtbewoners kunnen nog

vertellen hoe het er aan toe ging. Als ze hier dan kwamen

roken ze de parfums van de chique dame die een ligbad

nam. Alleen wie goed in de slappe was zat, kon zich dat

veroorloven, anders was je aangewezen op de douches.

Wie weinig te makken hadden, gingen met twee tegelijk.’

Peter, die een paar dagen per week werkt als docent, kan

er met smaak over vertellen, omdat hij goed contact heeft

met de oorspronkelijke bewoners. ‘Het is een typische

volksbuurt, altijd geweest. Hoewel ik hier niet vandaan

kom, voel ik me er prima bij thuis.’

Buurthuis

Het Badhuis kreeg een tweede leven als buurthuis. Toen

dat een aantal jaren geleden moest sluiten vanwege

bezuinigingen, maakte Peter, namens de wijkgemeente

van de Oude Kerk in Zwijndrecht een afspraak met de

Het Badhuis, huiskamer voor de wijk

Zwijndrecht 4e pioniersplek van IZB en Missionair Werk & Kerkgroei (PKN)

‘Al die kleine raampjes op een rij, die waren vroeger van de douche­

ruimtes. Hier voor de heren, daar voor de dames.’ Kan niet missen, we zijn

in het Badhuis in Zwijndrecht. Tot 1979 kwamen buurtbewoners hier voor

een wekelijkse douchebeurt. Nu is het een van de pioniersplekken van de

IZB en de Protestantse Kerk in Nederland.

Peter

Huijser

07maart 2015 • Tijding

wethouder. ‘We waren in ons

kerkgebouw begonnen met

koffie­ochtenden, om contact

te leggen met de bewoners.

Het buurthuis zou daarvoor

een veel geschiktere locatie zijn.’

De kerkenraad en het gemeente­

bestuur kwamen snel tot zaken en vanaf

maart 2013 konden wijkbewoners er terecht voor een bak

koffie, een praatje, voor huiswerk begelei ding een

kinderclub, een open maaltijd of een computer cursus

voor ouderen. Peter: ‘Een leidraad voor ons werk is de

tekst uit de Filippenzenbrief, waarin het gaat over de

‘gezindheid van Christus’. Vanuit die houding willen we

aanwezig zijn, de wijk dienen en Gods liefde zichtbaar

maken.’

Samenwerking

Vanuit die houding staat Het Badhuis ook open

voor samenwerking met allerlei partijen die

zich inzetten voor de buurt: de stichting

Welzijn Ouderen, de thuiszorg­

organisatie (die er spreekuur houdt),

Schuldhulpmaatje, etc. ‘We zien graag

dat onze buurthuis kamer een maat­

schappelijke functie heeft. Binnenkort

is er overleg met de wethouder die

sociale wijkteams wil opzetten. We

zouden het mooi vinden ons bestaande

vrijwilligersteam ook dat predicaat krijgt. Dat verlaagt de

drempel. En we hopen zo ook te waarborgen dat we het

pand van de gemeente mogen blijven gebruiken.’

Bij het ‘gebedshoekje’, naast de biljarttafel hangt een

kaart met het bekende gedicht over ‘Voetstappen in het

zand’. Peter: ‘We gaven het gedicht aan een oudere vrouw

uit de buurt. Ze was ernstig ziek, leed aan kanker. We

hebben voor haar gebeden en met haar meegeleefd,

samen met de bezoekers van de buurtmaaltijd. Ze was

niet vertrouwd met de kerk, maar tijdens de uitvaart

vertelde de begrafenisondernemer namens de familie

dat ze aan het einde van haar leven veel met God en het

geloof is bezig geweest. Dat heeft veel indruk gemaakt

op buurtbewoners. Eén van hen zette het gedicht op

Facebook.’

Geloofsgemeenschap

Sinds februari 2015 is Het Badhuis officieel

pioniersplek van de IZB en de Protestantse

Kerk in Nederland. In de komende jaren

wil Peter werken aan de vorming van

een geloofsgemeenschap, die op

zondagochtend bijeenkomt. ‘Een kerk

in de huiskamer, interactiever dan een

gemiddelde kerkdienst. Een plek waar

we met buurtbewoners bijeen zijn rond

de Bijbel en van hart tot hart met elkaar

spreken over het geloof.’

‘Het is zo geleid.’ Met enige frequentie valt de

uitdrukking in het verhaal van Peter. Samen met zijn

vrouw Mariette runde hij eerst ’t Chocoladehuys, een

winkel, met tearoom. Totdat ze geconfronteerd werden

met de ene na de andere tegenslag. ‘Mariette tobde

met haar gezondheid en er ontstond hommeles over

het winkelpand. Een tijdlang hebben we gedubd of we

een doorstart zouden maken in een ander pand. In de

periode waarin we dat biddend overwogen, hoorden

we een preek die voor ons glashelder maakte dat we

het roer moesten omgooien.

Ik pakte mijn oude vak weer op, als docent op een

middelbare school. We wilden wel graag iets blijven

betekenen voor een groep vaste klanten. Juist toen we

het plan hadden om contact op te nemen met de

toenmalige evangelisatie­ouderling belde hij zelf. In

een later gesprek kwamen we op Het Badhuis. Een

jaar later kwamen de plannen in een stroom­

versnelling. Je bedenkt het zelf niet.’

Het leven van Peter kende wel meer onverwachte

bochten. Hij groeide op in de Gereformeerde

Gemeente, liet het geloof van zijn ouderlijk huis achter

zich en trouwde Mariette; ze was van huis uit Rooms­

katholiek. Peter: ‘Door de gesprekken over de school­

keuze van onze dochter hernieuwde de belangstelling

voor het geloof, al moet gezegd dat Mariette daarin

veel meer de gangmaker was dan ik. Toen ze tot geloof

kwam, dacht ik nog: ‘Ho, ho, zo gemakkelijk gaat dat

niet’. We gingen samen naar belijdeniscatechisatie en

gaandeweg groeide ook bij mij de overtuiging dat

Jezus mijn Heiland is en dat ik zelf niets aan mijn

verlossing hoef bij te dragen.’

Zijn levenservaring heeft voor het werk in Het Badhuis

betekenis. ‘Ik weet wat het is om aan de kerk voorbij te

leven. Ik begrijp de reserves van de buurtbewoners.’

Van ’t Chocoladehuys naar Het Badhuis

Tijding • maart 201508

C O L U M N

Niels de Jong is missionair predikant te Rotterdam-Centrum

www.noorderlichtrotterdam.nl

Feedback

Hoe wij kerk zijn, zou dat het nu zijn? Waar wij ons druk over maken in de

kerk, zijn dat ook de zaken waar het echt over zou moeten gaan? Ik kan

me vergissen, maar ik hoor van kerken waar de gemeente­avonden over

veranderingen in de liturgie gaat, over de verbouwing van het kerkgebouw of over de

financiële zorgen het best bezocht zijn. Bidstonden en avonden over het bereiken van

medemensen die verloren dreigen te gaan, trekken veel minder mensen. Nu pleit ik

niet voor meer gemeente­avonden; die vorm heeft zijn langste tijd gehad, denk ik. Maar

ik bedoel alleen aan te geven dat het iets zegt over wat wij belangrijk vinden in de kerk.

Hebben we als kerk de aandacht voor de juiste dingen? Dat is een lastige vraag.

Niemand van ons heeft een jaarlijks functioneringsgesprek met God, waaruit duidelijk

wordt of het goed gaat of juist niet. Geen kerk krijgt jaarlijks een brief van Boven met

feedback en mogelijke verbeterpunten.

Kunnen we het daarom niet weten? Dat zou te makkelijk zijn. God geeft ons namelijk wel

degelijk feedback. De Bijbel bevat meer dan genoeg feedback over ons kerk­zijn. Bekijk het

leven van jezelf en je gemeente maar even door de bril van Handelingen en je hebt

genoeg huiswerk.

Ook de Heilige Geest geeft feedback, op allerlei manieren. Een belangrijke manier, die

ik recent heb ontdekt ­ nadat ik door GZB uitverkoren was om naar Malawi af te reizen ­

is dat de Geest door christenen uit andere culturen tot ons spreekt. In Afrika zag ik

bijvoorbeeld een vrijmoedigheid die me doet denken aan het optreden van de eerste

christenen in Handelingen. En in de vervolgde kerk zien we een volharding en

opofferingsgezindheid, die we ook kunnen opvatten als ‘feedback van Boven’. En in de

snelgroeiende kerk in Azië horen we van gebed en evangelisatie met een vurigheid en

enthousiasme die ons veel te zeggen hebben.

Spreekt de Geest ook via ons ­ de Westerse kerk ­ naar kerken in andere culturen? Vast!

Dat heeft Hij ook eeuwen gedaan. Maar nu is het naar mijn bescheiden mening de tijd dat

wij meer moeten luisteren naar kerken en christenen buiten het Westen.

De meeste mensen houden niet van feedback. Nederlandse christenen misschien wel

helemaal niet. Maar vaak is het echter tot je eigen schade als je opbouwende

kritiek negeert. Van feedback vanuit de wereldkerk geldt dat al helemaal.

Ds. Niels de Jong

maart 2015 • Tijding 09

Dat is een kortlopend onderzoek, waarbij

we een een representatieve groep

gemeenteleden betrekken: ouderen,

jongeren, kerkenraadsleden, oud­

gedienden, nieuwkomers). Om te

voorkomen dat iedereen louter in

algemeenheden spreekt, zoomen

we in op vier belangrijke ‘succes­

factoren’ voor missionair werk. Vier

G’s: gemeenteleden, gemeenschap,

het gezicht van de gemeente en het

geloof. Over elk van die thema’s kunnen de

deelnemers zich tijdens de eerste avond

uitspreken, aan de hand van vragen en stellingen.

De tweede avond bespreken we de resultaten en

formuleren we aanbevelingen.

In de afgelopen jaren zijn de missionaire adviseurs van

de afdeling Vorming en toerusting in allerlei gemeenten

in de weer geweest met de Quick Scan, als startpunt voor

de ontwikkeling van missionaire beleid. De cijfers en

percentages bieden geen blauwdruk, maar wel een

richtingwijzer. Hoe zien mensen hun gemeente? Waar

verlangen ze naar? Wat zijn sterke punten van de

gemeente? Waar liggen verbeterpunten?

We hebben de uitslagen uit 25 gemeenten op een rij

gezet. Zijn er, ondanks de grote verschillen in context

(gemeenten in steden en dorpen, regionale gemeenten,

etc.) opvallende trends in de antwoorden? Laten we elk

van de 4 G’s eens nalopen.

Gemeenteleden

De stelling ‘gemeenteleden praten over het geloof met

niet­christenen’ scoort meestal laag. De reden hiervoor is

niet dat gemeenteleden geen niet­gelovigen of andersge­

lovigen tegenkomen in hun netwerk. Gemeenteleden

ontmoeten vrijwel dagelijks niet­gelovigen in hun

netwerk, maar spreken niet of nauwelijks met hen over

het geloof. Je zou kunnen zeggen: de vijver zit vol vis,

maar het ontbreekt aan vissers.

In de toelichting hierop brengen

gemeenteleden vaak naar voren dat

ze het heel lastig vinden om met

niet­christenen in gesprek te gaan

over het geloof. Dat vraagt nadere

toerusting. Welke drempels ervaar

je? Welke aanknopingspunten zijn

er? Verschillende cursussen van de

IZB kunnen hier een goede dienst

bewijzen, zoals de cursussen

Gunnend geloven, Woorden vinden

en de cursus Discipelschap.

De vraag over of de gemeenteleden niet­

christenen in hun netwerk hebben hoort bij de

top­3 van vragen met de hoogste scores. Toch

geldt dat niet in elke gemeente. Want uitgerekend

deze stelling laat ook de grootste spreiding zien. Er zijn

ook gemeente(lede)n die aangeven zelden of nooit

contact te hebben met ‘buitenstaanders’. In hoeverre

staan ze open voor de ontmoeting met anderen,

andersdenkenden?

Gemeenschap

Vrijwel alle gemeenten scoren hoog als het gaat om de

onderlinge betrokkenheid van gemeenteleden. De vraag

rijst of deze ‘kracht’ van de gemeente te benutten bij het

missionaire werk? Zien we ook om naar mensen aan de

rand of buiten de gemeenschap? Sluit de gemeente

nieuwkomers in, of juist uit?

Veel gemeenteleden noemen hun gemeente ‘open’ en

‘uitnodigend’. Nieuwkomers die afkomstig zijn uit andere

gemeenten bevestigen dat beeld. Toch zijn er ook altijd

mensen die aangeven dat het hen maar moeilijk lukt om

in te burgeren. Soms duurt het proces heel lang. Een

getuigenis van een nieuwkomer kan veel leerpunten

opleveren, ook als het gaat over missionair­gemeente­

zijn. Voelde hij/zij zich meteen welkom? Weerspiegelt de

gemeenschap iets van de open armen van Jezus?

Gezicht van de gemeente

De kerkenraad van het dorp Vijfduizendhuizen wil het missionaire werk een krachtige impuls geven. Een kleine

groep getrouwen zet zich in voor enkele jaarlijkse evangelisatie­acties, de meeste gemeenteleden zijn daar niet

bij betrokken, en de paragraaf ‘missionair werk’ in het beleidsplan zou dringend moeten worden afgestoft. De

gemeente roept de assistentie in van de IZB. We stellen voor om een ‘Quick Scan’ te organiseren.

Quick scan zet loep op sterke en zwakke kanten

Rode draad uit 25 onderzoeken geeft veel te denken

Henri

Wijnne

Tijding • maart 20151010

Is de communicatie van de gemeente gericht op

christenen én niet­christenen? Hier lopen de scores

weer erg uiteen. Sommigen kijken vooral naar de brede

verspreiding van het kerkblad en het grote bereik van

de website en zijn geneigd hier positief te antwoorden.

Anderen kijken meer naar de inhoud: ‘Er wordt

nauwelijks voor niet­christenen van buiten de

gemeenschap geschreven’. Ronduit slecht scoort de

stelling ‘Het beleid is afgestemd op niet­christenen’.

Blijkbaar wordt er nauwelijks beleid gemaakt voor die

doelgroep. Dat is natuurlijk te verklaren, want juist

vanwege verlegenheid rondom het missionaire beleid

wordt de Quick Scan aangevraagd. Zijn we te druk met

onszelf? Met overleven? Of ook met de redding van

anderen?

Geloof

In de categorie vragen over Geloof, de

‘binnenkant’ zijn er geen opmerkelijk

hoge of lage scores. Of we moeten

dit een laag cijfer noemen, als een

gemeente op de schaal van 1­10 een

5,8 scoort, als het gaat om ‘Gebed

om missionair gemeente­zijn en

voorbede doen voor zoekers’. Missio­

nair gemeente­zijn begint met gebed en

een drang ook de ‘verlegenheid’ voor

Gods troon te benoemen. Predikant en kerkenraad

zouden het voorbeeld moeten geven en de gemeente

moeten helpen in het groeien en ontwikkelen van

missionair gemeente zijn.

De hoogste score in deze categorie vragen is typerend;

die betreft namelijk de stelling dat mensen vrijblijvend

welkom zijn, in de hoop dat ze Christus leren kennen.

Dat is misschien al de grootste winst, dat we weten en

vertrouwen dat het veranderen van mensen Gods werk

is en blijft. Missionair­zijn begint bij beschikbaarheid om

ingezet te worden op Gods tijd en wijze, om zoekers de

weg te mogen wijzen naar Jezus Christus.

Na het onderzoek

De Quick Scan leidt vaak tot vervolgstappen. Het is

goed als gemeenten in biddende afhankelijk­

heid beleid ontwikkelen om hun drie

sterkste punten te benutten en te

werken aan de zwakste drie.

De IZB is graag bereid om daarbij

te adviseren en te assisteren. Maak

gerust een afspraak voor meer

informatie over een Quick Scan in

uw gemeente, via info@izb.nl

Henri Wijnne

Arjan Vaders

Quick scan zet loep op sterke en zwakke kanten

Arjan

Vaders

maart 2015 • Tijding 11

EEN MISSIO

NAIRE LEVENS

STIJLDiscipelschap in

het dagelijks leven

Nieuw boek Wim Dekker Donderdagavond 23 april, om

19.30, uur gaat dr. Wim Dekker in

‘De Schakel’ (Nijkerk) in gesprek

met Elsbeth Gruteke (EO) over

zijn nieuwe boek ‘Tegendraads

en bij de tijd; verder denken in

het spoor van Bonhoeffer’. De

toegang is gratis. Aanmelden:

info@izb.nl.

Geïnspireerd door de bekende theoloog Dietrich

Bonhoeffer (1906­1945) denkt Wim Dekker na over

thema’s als gemeente­zijn, navolging, doop, cultuur en

de verhouding tussen kerk en wereld. Hij daagt ons uit

om antwoord te geven op de vraag waar het ten diepste

om gaat in het christelijk geloof. Wat is folklore en wat is

de harde kern die in onze tijd opnieuw ontdekt moet

worden?

IZB-conferentie: ‘Discipelschap een theologische peiling’Wat is de betekenis van de eredienst voor een

christelijke levensstijl? Hoe werkt discipelschap door

in de spiritualiteit en de levende praktijk van de

gemeente? En wat vergt de keuze voor discipelschap

van de voorganger?

Met een studieconferentie, 16 april a.s., wil de IZB

een bijdrage leveren aan de theologische door­

denking van discipelschap. Welke implicaties heeft

het thema voor de ecclesiologie, de missiologie en

de pneumatologie? Sprekers: Brian Brock (Aber­

deen), Stephen Cherry (Durham, auteur van Barefoot

Disciple) en Edward van ‘t Slot (PThU, Groningen).

Locatie: Doorn, St Maartenskerk en Koningshof.

Tijd: 10.00 tot 17.30 uur. Doelgroep: predikanten,

theologen, missionaire werkers, studenten theologie.

Studiepunten PE: 0,5. Voertaal: Nederlands en

Engels (er is een mogelijk heid tot simultane

vertaling). Kosten: € 35 (€ 45, incl. boek). Aanmelden:

m.vanginkel@izb.nl. Meer informatie: www.izb.nl

Twee brochures over discipelschapChristiaan Cevaal, missionair adviseur van de IZB, schreef

twee brochures over discipelschap: ‘Een missionaire

levensstijl’ en ‘Wat moet ik doen, als discipel?’ Een

passage daaruit: ‘Ik ben pas op latere leeftijd bewust tot

geloof gekomen, en heb altijd het verlangen gehad om

de liefde van God die ik ontdekte, te delen met andere

mensen. Maar ik vond het wel lastig om mee te draaien

in het georganiseerde missionair werk in mijn gemeente.

Het had voor mij altijd iets onnatuurlijks. Wanneer ik

bijvoorbeeld meedeed met evangelisatie­acties op straat,

voelde dat heel ongemakkelijk. In Utrecht kwam ik een

visie op missionair werk tegen die voor mij enorm

bevrijdend was. Daar kwam ik in aanraking met het

gedachtengoed, dat missionair­zijn niet iets is van

meedoen aan losse acties, maar dat het gestalte krijgt

via het dagelijks leven van iedere gelovige.’

De brochures, elk 12 pag. A4, zijn zeer geschikt om in de

gemeente het gesprek over discipelschap te stimuleren.

Mail voor een gratis proefexemplaar: info@izb.nl.

Bij meerdere exemplaren worden kosten in rekening

gebracht: 10 ex. € 3; 50 ex. € 15; 100 ex. € 25.

Vrijwilliger gezochtEen organisatie die 80 jaar bestaat beschikt over heel

wat archiefmateriaal. De IZB zoekt een vrijwilliger die

ons een handje wil helpen om het archief op orde te

brengen. Werktijden in overleg. De werkzaamheden

vinden plaats in het kantoor, Van Oldenbarneveltlaan

10 in Amersfoort (dichtbij het station).

Geïnteresseerden kunnen contact opnemen

met Marlies van Ginkel, directiesecretariaat,

m.vanginkel@izb.nl of via tel. 033­4611949.

Tijding • maart 201512

Het diepste motief voor missionair werk is het feit dat God de wereld lief heeft. Alle andere redenen die we in de Bijbel tegenkomen om het evangelie met anderen te delen, staan in

relatie tot dit diepste motief. We laten een aantal motieven de revue passeren.

Motieven voor missionair werk

2015 is een jubileumjaar van de IZB.

In de loop van het jaar staan we stil bij

de geschiedenis van onze organisatie.

In elk nummer van ‘Tijding’ doen we dit

jaar een greep in het archief. In deze

aflevering een bewerking van een artikel

uit 1985, uit een brochure die verscheen

onder redactie van ds. C. Snoei,

ds. J. Vroegindewey en dr. L. Westland.

13maart 2015 • Tijding

Bewogenheid

Als we de brieven van Paulus lezen, merken we dat

degenen die tot het geloof in Jezus Christus gekomen

zijn, bewogen zijn over degenen die Hem nog niet

kennen. De ander is nog in de nood waaruit zij door Gods

genade in Christus verlost zijn. Telkens is er immers in de

brieven sprake van ‘voorheen’ en ‘thans’. Vroeger waren

degenen aan wie Paulus schrijft dood in zonden en

misdaden, maar God, Die rijk is in barmhartigheid heeft

hen mede levend gemaakt met Christus (Ef. 2:1 en 4,5).

Zodoende zijn de leden van de gemeente van Christus

bewogen over hen, die verloren dreigen te gaan. Voor

deze bewogenheid om mensen te redden, behoeft de

gemeente zich niet te schamen. Integendeel. Ons al

dan niet bewogen zijn, vormt vaak een indicatie

inzake ons eigen geloof.

Haast

Wie het Nieuwe Testament leest, kan niet ontkomen aan

de gedachte dat er haast is bij de verkondiging van het

Evangelie. De talenten moeten worden gebruikt. We

moeten de tijd benutten. We dienen te werken zolang het

dag is. Luiheid en traagheid staan in de Schriften telkens

onder kritiek. Het gaat om mensen, om hun behoud!

Dat mogen we niet op zijn beloop laten.

Toekomstverwachting

In het Nieuwe Testament treffen we ook een sterke

toekomstverwachting aan. Mensen hunkeren naar de

volheid, die komen zal bij de wederkomst van Christus.

Mensen bidden daarom en zien er naar uit. We bidden er

toch ook om in het Onze Vader: Uw Koninkrijk kome (in

ons hart, in de gemeente, in de wereld). Dit verlangen

hangt samen met het wezen van ons geloof. Het gaat

aan op de voleinding. Eerst dient het evangelie over de

gehele wereld verkondigd te worden en dan zal het

einde komen.

Gehoorzaamheid

Christus zegt dat wij zijn getuigen zullen zijn. Dat vraagt

Hij van ons. Tevens belooft Hij, dat Hij er ook voor zorgen

zal dat dit getuigenis inderdaad gegeven wordt: Gij zult

de gave van de Heilige Geest ontvangen. We zijn met

zending bezig, omdat Christus dat van ons vraagt. Het

is niet wel mogelijk dat allen die de Naam van Christus

belijden, niet bij het werk van de zending zijn betrokken.

Christus zei: ‘Gelijk de Vader Mij zond, zend Ik ook u’

(Joh. 20:21).

Eigen deelhebben aan het heil

Paulus is bezig met de verkondiging van het evangelie

mede om er zelf deel aan te krijgen. Hij gaat daarbij tot

het uiterste (1 Cor. 9:27). Hij wordt allen alles om mensen

te behouden. Wie uitdeelt, wordt zelf gezegend; dat is

een gulden stelregel in het werk van de zending.

Barmhartigheid

De barmhartigheid vloeit voort uit Gods barmhartigheid;

zij heeft deze tot voorbeeld. Deze barmhartigheid is geen

neerbuigendheid waardoor mensen kunnen worden

gekleineerd; zij hangt samen met gerechtigheid.

Barmhartigheid is méér dan bewogenheid. Zij uit zich in

daden, in goedheid. God is rijk in barmhartigheid en wij

worden opgeroepen die te onderhouden (Mat. 9: 13).

Gods barmhartigheid treedt aan het licht in redding en

bescherming van Zijn volk. Hij is de Vader der barmhartig­

heden en de God van alle vertroosting (2 Cor. 1 :3); in dat

spoor gaat ook zijn gemeente. Zij staat in de dienst der

barmhartigheid.

Gerechtigheid

Nauw verwant aan de barmhartigheid is de gerechtigheid.

De HERE verwacht van zijn volk dat het recht zal doen.

Wandelen met Hem en recht doen horen bij elkaar (Mi.

6:8; Hos. 12:7). In dit opzicht spreekt ook de HeideIbergse

Catechismus geen onduidelijke taal (zondag 44). Hoe

goed is de wet des HEREN voor het hele leven; binnen de

perken daarvan is het leven goed. Tot het bevorderen van

deze gerechtigheid weet de gemeente zich geroepen.

Liefde

Omdat God Zelf liefde is, vraagt Hij van ons liefde (1 Joh.

4). De liefde tot God en de naaste is de hele Schrift door

aan de orde. Liefde is niet alleen een gebod, het wordt in

het Nieuwe Testament een ‘zijnswijze’. ‘Blijft in deze Mijn

liefde’ (Joh. 15:9). Het blijven in deze liefde leidt tot vrucht

dragen, ook in ons omgaan met onze medemensen.

De liefde dringt ons.

De eer van God

Het belangrijkste motief is de eer van God. Daarop dient

ons leven gericht te zijn. Naarmate de lofprijzing van

God ontbreekt, is ons leven meer geseculariseerd. De

lofprijzing van God over de grote daden, die Hij verricht

heeft en nog verricht, komen we in de Schrift vaak tegen.

De gemeente leeft aan op de dag waarop deze lofprijzing

volkomen zal zijn. Dat is de dag waarop de schare die

niemand tellen kan zijn lof zal zingen. Ook met het oog

daarop weten we ons gezonden.

Al deze motieven hangen samen met het grote motief

dat we eerst noemden: de liefde van God tot deze wereld

(Joh. 3:16). Het grote motief waaiert uit in tal van

motieven. Als gevolg hiervan is de gemeente om tal van

redenen op tal van manieren betrokken bij Gods werk in

de wereld. Ons bezig­zijn in zending wordt niet bepaald

door onszelf. Omdat de zending van God is, omdat Hij

zendt, doen wij aan zending. Daarom is zending een

hoopvol gebeuren. Hij gaat voorop en als­medearbeiders

mogen wij volgen. Het al dan niet aanwezig zijn van deze

motieven vormt de graadmeter voor het missionaire

bewustzijn van de gemeente.

14 Tijding • maart 2015

Colofon77e jaargang nr. 1 – maart 2015 Tijding is een gratis kwartaal­uitgave van de IZB – vereniging voor zending in Nederland en wordt toegezonden aan de leden. IZB­lidmaatschap: aanmelden bij de IZB. De contributie is e 10,­ per jaar. Opzegging lidmaatschap voor 1 november. De IZB is een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland en stimuleert, adviseert en ondersteunt gemeenten en gemeenteleden in het evangelisatiewerk door middel van toerusting, materialen en missionaire werkers. Bestuurds. M.J. Tekelenburg, voorzitterds. R.F. de Wit, secretarisA.P. van der Kooy, penningmeesterdr. J. van den Bornds. M. van Dammw. drs. Z.A. Jansen­Smitdr. H. de Leededs. A. van Lingenmw. J.E. van Velzen­Vermaasds. J. van Walsum DirectieDr. J.A. van den Berg(benoemd per 1 juni 2015) IZBJohan van Oldenbarneveltlaan 103818 HB Amersfoorttel.: 033­4611949e­mail: info@izb.nlinternet: www.izb.nlIBAN: NL26 RABO 0302 2061 91BIC: RABONL2U Uw steunSteun de zending in Nederland door uw gebed, door uw IZB­lidmaatschap of door een gift.U kunt de IZB ook op laten nemen in uw testament. Graag willen we u helpen om dat te regelen. U kunt hiervoor vrijblijvend een afspraak maken via tel. 033­4611949 of info@izb.nl RedactieSjaak van den Berg Koos van Noppen

Foto’sSjaak Boot: pag. 1, 6, 9Dineke van der Wouden: pag. 3, 4, 15.Koos van Noppen: pag. 5, 7, 8, 10, 11Peter Huijser: 8 Overname artikelenOvername van artikelen is toegestaan met bronvermelding.

Een bijzonder seizoen

Begin vorig jaar had ik met een bestuurslid van een studenten­

vereniging een intens gesprek over geloofstwijfel onder christelijke

studenten. Ze maakte zich grote zorgen over de verzurende kracht van

die twijfel.

Ik ken de statistieken van de kerk: een op de drie hogeropgeleiden

haakt in de studententijd af. Of, beter gezegd: blijkt allang innerlijk te

zijn afgehaakt. Nu zie ik het voor mijn ogen gebeuren. Het komt nog

dichter bij. Aangrijpend.

We wisten geen oplossing, maar spraken af dat we zouden bidden.

We zouden ook nadenken over de mogelijkheid van een kring of een

gespreksavond rondom geloofstwijfel. Ik preekte een keer over dat

onderwerp. Er kwam een spreker die goed was in apologetiek.

Maar wij en veel anderen hebben vooral gebeden.

Aan het begin van het nieuwe catecheseseizoen, acht maanden later,

zit er een grote groep rond de tafel. Veel studenten, onder wie relatief

veel ouderejaars. Tijdens een kennismakingsrondje stel ik onder andere

de vraag waarom ze aan tafel zitten. Dat levert verschillende reacties op.

Een student zegt: ‘Acht maanden geleden zei het me allemaal nog niets,

maar nu zit ik hier. Ik heb het idee dat het misschien toch wel iets voor

me is.’ Een paar anderen sluiten zich bij zijn verhaal aan, ieder met een

eigen accent. Het flitst meteen door me heen: ‘Acht maanden geleden,

toen begonnen wij te bidden.’

Door het seizoen heen gebeurt er van alles. Sommige avonden zijn

mooi, bijvoorbeeld als iemand een Aha­erlebnis krijgt: ‘Als dit waar is,

kan het echt voor mij!’ Andere verlopen gelijkmatiger, met kabbelende

discussies, soms ook langs elkaar of over elkaars hoofden heen. Maar

nu het einde van het seizoen in zicht komt, willen ze allemaal openbare

belijdenis van het geloof afleggen.

Een bijzonder seizoen, dit laatste in Groningen.

Het laat me nog sterker dan voorheen de kracht zien van het gebed, en

van de genade van God. Secularisatie hoeft niet het laatste woord te

hebben. God verandert mensen, ook nu.

C O L U M N

Ds. Sjaak van den Berg,

missionair predikant

wijkgemeente

Martinikerk in Groningen

www.javandenberg.nl

“Secularisatie

hoeft niet het

laatste woord

te hebben”

maart 2015 • Tijding 15

10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80…

Hoe oud is je opa of oma? Misschien is je opa of oma wel

tachtig jaar! Dat kun je haast niet voorstellen toch? Als jij

bijvoorbeeld 10 jaar bent dan komen er daar nog eens 70

jaren bij en dat is wel heel erg veel jaren vind je niet?

Vraag je opa of oma eens hoe het toen was om op school

te gaan of wat voor er spelletjes er werden gedaan toen

ze zelf zo oud waren als jij nu bent. Het is leuk om daar ­

over te horen. Misschien heeft je oma of opa nog wel wat

oude foto’s om te bekijken.

De extra winnaars zijn Mattanja Bac uit Waddinxveen, Stef van Dijk uit Veenendaal en Hester Bos uit Berken-woude. Van harte gefeliciteerd! Jullie krijgen een prijs thuisgestuurd.

Veel succes met de nieuwe puzzel!

De oplossing van de vorige puzzel is:

Afscheid van de directeur van de IZB.

Drie inzenders die een prijs gewonnen hebben,

zijn: Steveo den Hartog uit Nieuwerkerk aan

den IJssel, Danielle van der Vlist uit Putten en

Hadássa van Vliet uit Lekkerkerk.

Gefeliciteerd!

En dit zijn

de winnaars...

het Engelse woord voor ik

paardachtig dier met witte en zwarte strepen

grote slang in een tropisch gebied, een soort sjaal

de meeste dominee’s dragen het op de preekstoel

iemand die alles wil weten; een nieuwsgierig ...

bruine zoete frisdrank

de beste vriend van de mens

de naam van een boek

de zoon van abraham

een dier met een hele lange nek

de vriend van David

de eerste mens

Noach maakte een…

de vrouw van Jacob

Eeuwen geleden waren er al kerken.

Mensen kwamen bij elkaar om het woord

van God te horen. Telkens weer werd de

blijde boodschap verteld van God, die

zoveel van de mensen houdt, dat Hij Zijn

Zoon naar onze aarde heeft gestuurd.

Om zoveel mogelijk mensen over God te

vertellen werd 80 jaar geleden de IZB

opgericht. De IZB wil graag dat zoveel

mogelijk mensen in Jezus gaan geloven. In

deze Tijding kun je hier meer over lezen.

De puzzel gaat er ook over. De eerste

letters van het in te vullen woord vormen

onder elkaar het antwoord.

De oplossing mag je opsturen naar IZB, Johan van Oldenbarneveltlaan 10, 3818 HB Amersfoort of mail naar j.anker@izb.nl en je maakt kans op een prijs! Vermeld daarom je naam en adres. Succes!