Taal in beeld - Zwijsen · Taal in beeld Op verkenning 86 BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 1 WOORDENSCHAT...

Taal in beeld taalboek 4b

Taal in beeld

taalboek 4 b

tib2_4b_tb_os.indd 1-3 14-11-2014 14:29:55

Taal in beeldTaal ininin beeldTaal in beeld84 BLOK 8 ANDERE TIJDEN WOORDENLIJST

BLOK8

Woordenlijst blok 8

begravenOnder de grond doen.De dode vogel wordt in de tuin begraven.

bewarenIets niet opeten of weggooien. Het overhouden voor later.Ik wil die mooie steen niet weggooien, maar bewaren.

binnenkortOver korte tijd. Gauw.De voorstelling is over een week. Dus dat is binnenkort.

eergisterenDe dag voor gisteren. Twee dagen geleden dus.Vandaag is het vrijdag, dus eergisteren was het woensdag.

opgravenIets uit de grond halen. Meestal doe je dat met een schep.Mo gaat met een schep het kistje opgraven.

de opgravingHet uit de grond halen van heel oude dingen.Ze hebben oude botten van een dier uit de grond gehaald bij de opgraving.

overmorgenDe dag na morgen. Over twee dagen dus.Vandaag is het woensdag, dus overmorgen is het vrijdag.

stokoudHeel erg oud.De vrouw is bijna honderd jaar. Zij is stokoud.

de toekomstDe tijd die nog komen moet.Niemand weet wat er in de toekomst gaat gebeuren.

het verledenDe tijd die voorbij is.Nu is hij een oude man, maar in het verleden was hij een jongen.

benieuwdJe wilt iets graag weten. Je bent nieuwsgierig.Hij is benieuwd hoe die andere stad eruitziet.

de eeuwHonderd jaar.Wij leven in de eeuw van de computers.

onbekendAls je iets of iemand niet kent. Of als je iets niet weet.Ik ben hier nog nooit geweest. Deze straat is voor mij onbekend.

de planeetEen rond ding in de ruimte. De aarde is een planeet.Zij vliegen met een raket door de ruimte naar de planeet.

de raketHiermee kun je door de ruimte reizen.Hij reist naar de maan in de raket.

de ruimteDe lucht om de aarde, sterren, zon en maan heen.Ik zie sterren en planeten in de ruimte.

tib2_tb-4b_blok8.indd 84 18-9-2013 15:36:47

85Meer woorden leren?

de sterrenkijkerEen grote, sterke verrekijker waarmee je naar de sterren kunt kijken.Als het donker is, kun je de sterren zien met de sterrenkijker.

voorspellenZeggen wat er gaat gebeuren.Door de plaatjes kun je voorspellen waar het verhaal over gaat.

de zeepbelEen luchtbel van zeepsop.Hij speelt met zeepsop en blaast de zeepbel de lucht in.

zwevenIn de lucht hangen, zonder ergens aan vast te zitten.Het zweefvliegtuig kan zonder motor door de lucht zweven.

het apparaatEen kleine machine, meestal elektrisch.Op het dak staat de schotel. Dat is het apparaat voor de televisie.

het ideeEen plan dat in je hoofd komt.Na even nadenken kreeg Mirjam het idee voor de tekening.

de invalEen idee dat je plotseling krijgt.Hans kreeg de inval om een liedje te zingen.

de machineEen apparaat dat iets kan doen zonder hulp van mensen.Vroeger gebeurde alles met de hand. Nu doet de machine het meeste werk.

het onderdeelEen stukje van iets. De stukjes samen vormen één groter ding.Uit de motor haalt hij het onderdeel dat kapot is.

de professorIemand die ergens heel veel van weet. Hij of zij geeft daar les over.Hij luisterde naar de les van de professor.

de robotEen machine die lijkt op een mens. Hij werkt door een computer.Het is handig als de robot de vervelende klusjes doet.

de uitvinderIemand die iets zelf bedenkt en maakt.Die raket is bedacht door de uitvinder.

de uitvindingIets wat nooit eerder bedacht of gemaakt is.Er veranderde veel door de uitvinding van de computer.

verbeterenIets beter maken. De fout eruit halen.Jort moet in zijn sommen de fouten verbeteren.

tib2_tb-4b_blok8.indd 85 18-9-2013 15:36:49

Taal in beeld

Op verkenning

86 BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 1 WOORDENSCHAT

BLOK8

LES1

Wat ga je leren? Je laat zien hoe je woorden kunt leren.Je leert tien woorden.

Lees het verhaal.Let op hoe je weet wat woorden betekenen.

‘Kijk, Pekka, er is weer post van de woordman.Hij stuurt een foto.Er staat ook iets op geschreven.’Pekka bekijkt de foto.Op de achterkant leest hij:Hallo,Het gaat goed met mij.Binnenkort kom ik op bezoek.Dat duurt dus niet lang meer.Op de foto sta ik bij een opgraving.Woordman

‘Zou hij veel nieuwe woorden hebben?’, vraagt Pilvi.‘En blijft hij in de toekomst zoeken?’‘In de toekomst?Waar is dat?’, vraagt Pekka.‘Niet waar maar wanneer’, zegt Pilvi.‘De toekomst is de tijd die nog moet komen.’‘De woordman stopt nooit met zoeken’, zegt Pekka.‘Zelfs niet als hij stokoud is.’

Hoe weet je wat de gekleurde woorden betekenen?Kies uit: in stukjes verdelen – omschrijving – W-vraag – plaatje.Doe het zo:binnenkort: ___de opgraving: ___de toekomst: ___stokoud: ___

1

2 s

tib2_tb-4b_blok8.indd 86 18-9-2013 15:36:54

Uitleg

Aan de slag

Terugkijken

87Klaar? Kies of

Je kunt woorden op verschillende manieren leren:- door je ogen en oren te gebruiken- met een omschrijving- met een zin- door ze in stukjes te verdelen- door WH-vragen te stellen.

Maak de opdrachten in je werkboek op bladzijde 37.

Kies drie woorden uit de woordenlijst van blok 8.Leg de woorden uit.Gebruik drie verschillende manieren.Ging het makkelijk of moeilijk?Waarom?

Hoe kun je woorden leren?Schrijf vijf manieren op.

36 w

7 s

8 s

Je kunt het eten.Het is gemaakt van melk, eieren en bloem.

Een pannenkoek is een dunne ronde gebakken koek.

Ik zie pan en koek.Dus een koek die je in een pan bakt.

Waar is een pannenkoek van gemaakt?

tib2_tb-4b_blok8.indd 87 18-9-2013 15:36:56

Taal in beeld

Op verkenning

88 BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 2 SPREKEN/LUISTEREN

Wat ga je leren? Je laat zien hoe je kunt luisteren.

Kijk naar de plaatjes.Let op hoe de kinderen luisteren.

Wat vinden de kinderen van wat ze horen?Kies uit: interessant – leuk – saai.Hoe weet je dat?Doe het zo:Joeri vindt het ___Hij ____

Luisteren doen mensen elke dag.Ze willen iets te weten komen.Of ze willen lekker ontspannen.Ze luisteren naar uitleg.Naar een mop, een verhaal of muziek.En ze luisteren naar nog veel meer.

1

2 s

BLOK8

LES2

Uitleg

tib2_tb-4b_blok8.indd 88 18-9-2013 15:37:01

Aan de slag

Terugkijken

89Klaar? Kies of

Als je luistert, let je op:- hoe de spreker praat- hoe de spreker kijkt- hoe de spreker beweegt.

Als je luistert, reageer je ook op de spreker.Bijvoorbeeld:- je knikt- je stelt een vraag- je geeft antwoord- je lacht- je gaapt.


Kies drie woorden uit de woordenlijst van blok 8.Bedenk er een verhaal mee.Vertel je maatje het verhaal.

Laat je maatje zien hoe jij luistert.Vind je het leuk, boeiend, spannend of saai?

Wissel nu van rol.Je maatje spreekt en jij luistert.

Wat heb je geleerd?Kies in elke zin het woord dat bij jou past.

a Als ik luister, let ik meestal wel / niet op hoe de spreker praat.b Als ik luister, let ik meestal wel / niet op hoe de spreker kijkt.c Als ik luister, let ik meestal wel / niet op hoe de spreker beweegt.

35 w

6

7 s

tib2_tb-4b_blok8.indd 89 18-9-2013 15:37:02

Taal in beeld

Op verkenning

90 BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 3 TAALBESCHOUWING

Wat ga je leren? Je leert wat zelfstandige naamwoorden zijn.Je leert wat lidwoorden zijn.

Wat ziet Richard de Ridder bij zijn kasteel?Noem vijf namen van mensen, dieren, planten of dingen.Kies uit: vechten – jonkvrouw – ophaalbrug – bos – mooi – harnas – jagen – gracht – daarom – paardrijden.Schrijf de woorden onder elkaar op.Let op: laat voor elk antwoord wat ruimte open.

Hoe heten de woorden die je hebt opgeschreven?Kies uit: werkwoorden – lidwoorden – zelfstandige naamwoorden.

Ga terug naar je antwoorden bij opdracht 1.Schrijf voor elk antwoord een lidwoord.Kies uit: de – het.

Weet je het nog?Mensen, dieren, planten en dingen hebben een naam.Je noemt deze woorden zelfstandige naamwoorden.Voor een zelfstandig naamwoord kun je altijd de, het of een zetten.Je noemt deze woordjes lidwoorden.

het kind de glijbaan de tafel een kind een glijbaan een tafel

1 s

2 s

3 s

BLOK8

LES3

Uitleg

tib2_tb-4b_blok8.indd 90 18-9-2013 15:37:08

Aan de slag

Terugkijken

91Klaar? Kies of


Zoek de zelfstandige naamwoorden in de zinnen.Schrijf de letters van de zinnen in je schrift.Schrijf de zelfstandige naamwoorden erachter.

a. Om een stad werd vroeger een muur gebouwd.b. De vijand kon dan de stad niet binnenkomen.c. In de stadsmuren zaten poorten.d. Poortwachters hielden vijanden tegen.e. Als het donker werd, gingen de poorten op slot.f. De mensen in de stad woonden in huizen van hout.g. Dat was heel gevaarlijk bij een brand.

Bedenk zelf drie zinnen over ridders.Kleur in je zinnen de zelfstandige naamwoorden blauw.Kleur de lidwoorden geel.

Wat heb je geleerd?Welke zinnen kloppen?Kies meer zinnen.

a Mensen, dieren, planten en dingen hebben een naam.b Namen van mensen, dieren, planten en dingen noem je

zelfstandige naamwoorden.c Voor zelfstandige naamwoorden kun je de, het of een zetten.d De, het en een noem je lidwoorden.e Voor een werkwoord kun je ook de, het of een zetten.

47 w

8 s

9 s

10 s

tib2_tb-4b_blok8.indd 91 18-9-2013 15:37:11

Taal in beeld

Op verkenning

92 BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 4 SCHRIJVEN

Wat ga je leren? Je laat zien dat je een podiumtekst kunt schrijven.

Lees de tekst.

Het schooljaar is bijna afgelopen.In de hal staat een podium.Daarop mogen alle kinderen iets opvoeren.Iets wat ze zelf hebben geschreven.Sjors twijfelt.Wat zal hij schrijven?

Een verhaal, gedicht of toneelstukje?

Wat zou jij schrijven?Een verhaal, een gedicht of een toneelstukje?Waarom?

Een podiumtekst is een tekst voor publiek.Bijvoorbeeld een verhaal, een gedicht of een toneelstuk.Je voert de tekst op een podium op.

In een verhaal vertelt de schrijver wat er gebeurt met de hoofdpersoon.

In een gedicht speelt de schrijver met woorden.De regels zijn meestal kort.Soms rijmen de woorden of de letters.Maar dat hoeft niet.Vaak worden woorden herhaald.

1

2 s

BLOK8

LES4

Uitleg

ridder

paard

tib2_tb-4b_blok8.indd 92 18-9-2013 15:37:16

Aan de slag

Terugkijken

93Klaar? Kies of

Een toneelstukje is om te spelen.Je schrijft vooraan wie het zegt.Je schrijft erachter wat die persoon zegt.


Kijk nog eens naar het woordweb uit je werkboek.Welke podiumtekst wil je schrijven?Het verhaal, het gedicht of het toneelstukje?Kies er één uit en maak de tekst af.


a Ik vind het leuk / niet leuk om een podiumtekst te schrijven.b Ik vind het makkelijk / moeilijk om een podiumtekst te schrijven.

36 w

7 s

8 s

een toneelstukje

een verhaal

een gedichtPas toen de ridder terug in het kasteel was ...

Hij verlangde o zo veelnaar zijn geliefde op het kasteel.

ridder Floris: We moeten terug naar het kasteel!

tib2_tb-4b_blok8.indd 93 18-9-2013 15:37:17

Taal in beeld

Op verkenning

94

Wat ga je leren? Je laat zien hoe je woorden kunt onthouden.Je leert tien woorden.

Lees het verhaal.Let op hoe Pekka en Pilvi woorden onthouden.

Pekka zucht.‘Wanneer komt de woordman eindelijk?Het lijkt wel een eeuw te duren.’‘Een eeuw?’, vraagt Pilvi.‘Nou ja, niet echt.Want dan duurt het honderd jaar.Maar het duurt wel lang’, vindt Pekka.‘O, een eeuw gaat over tijd!’, ontdekt Pilvi.‘Dan past het bij de dag en de week.En ook bij de maand en het jaar.’‘Zullen iets leuks gaan doen?’, vraagt Pekka.‘Dan duurt het wachten niet zo lang.’‘Raad maar waar ik aan denk’, zegt Pilvi.‘Het is een bol.Hij draait om de zon.De aarde is er ook één.’‘Dat weet ik!’, roept Pekka.‘Dat is een planeet.Nu ik.Je hangt in de lucht.Je zit nergens aan vast.’‘Hoe kan dat nou?’, zegt Pilvi.‘Dan val ik toch?O nee, stop.Niks zeggen, Pekka.Dat is zweven.Net als een zeepbel.’

Hoe onthouden Pekka en Pilvi de gekleurde woorden?Kies uit: raadsel – woordgroepje.Doe het zo:de eeuw: ____ de planeet: ____zweven: ____

1

2 s

BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 5 WOORDENSCHAT

BLOK8

LES5

tib2_tb-4b_blok8.indd 94 18-9-2013 15:37:23

Uitleg

Aan de slag

Terugkijken

95Klaar? Kies of

Je onthoudt woorden door:- te tekenen- een woordkaart te maken- woordparen te maken- woordgroepjes te maken- een woordweb te maken- een raadsel te maken.


Kies drie woorden uit de woordenlijst van blok 8.Maak over één woord een woordkaart.Maak over één woord een raadsel.Maak over één woord een woordweb.

Welke manier vond je het makkelijkst?En welke het moeilijkst?Waarom?

Hoe kun je woorden onthouden?Schrijf zes manieren op.

36 w

7 s

8 s

Het makkelijkst vond ik ____, want ____.Het moeilijkst vond ik ____, want ____.

Je kunt ermee vliegen.Toch ga je er niet mee op vakantie.

Je vliegt ermee naar de sterren.

de raket – de planeet

de raket – de ruimte – de astronaut – de planeet

tib2_tb-4b_blok8.indd 95 18-9-2013 15:37:24

Taal in beeld

Op verkenning


Wat ga je leren? Je laat zien hoe je kunt spreken.

Kijk naar de plaatjes.Lees wat de kinderen zeggen.

Wat willen de kinderen zeggen?Kies uit: iets vertellen – iets uitleggen – iemand laten lachen – reclame maken.Doe het zo:Harm wil ____Silke wil ____Liv wil ____ Koen wil ____

Wat zou jij het liefst vertellen?Kies de tekst van één kind.Kies uit: Harm – Silke – Liv – Koen.Wat zou jij nog meer zeggen?

1

2 s

3 s

BLOK8

LES6

Een muis en een olifant lopen over een bruggetje.Zegt de muis: ‘Wat stampen we lekker samen, hè…

Dit boek moet je echt lezen.Het is zo spannend!En toch ook grappig.

Dit is een oude platenspeler.De zwarte schijf draait rond.

Daar staat de muziek op.

Ik ga jullie iets vertellen over de dino.Dit dier leefde lang geleden.

Toen er nog geen mensen waren.

tib2_tb-4b_blok8.indd 96 18-9-2013 15:37:30

Uitleg

Aan de slag

Terugkijken

97Klaar? Kies of

Praten doen mensen elke dag.Ze willen allemaal iets zeggen.Ze willen iets vertellen.Ze willen iets uitleggen.Ze willen reclame maken of iets verkopen.Ze willen je laten lachen.

Bij het spreken let je op:- hoe je praat- hoe je kijkt- hoe je beweegt.


Kies drie woorden uit de woordenlijst van blok 8.Praat over de woorden. Leg uit, vertel, speel toneel of maak reclame.

Hoe praat, beweegt en kijkt je maatje?Vertel wat je vindt.

Wissel daarna van rol.

Kies de zin die bij jou past.Of kies meer zinnen.

46 w

7

8 s a Ik kan mooi voorlezen.b Ik kan spannend vertellen.c Ik kan goed reclame maken.d Ik kan duidelijk uitleggen.e Ik kan goed moppen vertellen.

tib2_tb-4b_blok8.indd 97 18-9-2013 15:37:31

Taal in beeld

Op verkenning


Wat ga je leren? Je leert over verschillende soorten zinnen.Je leert waar je punt, vraagteken of uitroepteken zet.

Lees het verhaal.

Zie je deze mooi geborduurde jurk? Hij is wel twee meter breed! Deze trouwjurk is 250 jaar oud. Hij werd gedragen door een heel deftige dame. Ze kon er niet mee door een gewone deur. Op een stoel met een leuning zitten kon ook niet. Onder de jurk zat een geraamte van riet. Dat werd om het middel van de vrouw vastgemaakt. De jurk ging eroverheen. De dame vond het prachtig! Maar zou jij op je trouwdag in zo’n onhandige jurk willen lopen?

Schrijf de letters van de vragen op.Zet het antwoord erachter.a. Uit hoeveel zinnen bestaat dit verhaal?b. Hoe zie je waar een nieuwe zin begint?c. Hoeveel vraagzinnen zie je?d. Hoe kun je zien wat een vraagzin is?e. Hoe kun je zien dat iets met nadruk wordt gezegd?f. Hoeveel zinnen met een uitroepteken zijn er?

Lees de zinnen.

a Deftige dames droegen vroeger mooie jurken.b Droegen deftige dames vroeger mooie jurken?c Wat een mooie jurk is dat!

Maak dan deze zinnen af:Zin a is een vertelzin. Achter deze zin staat een ____Zin b is een vraagzin. Hierachter staat een ____ Zin c wordt met nadruk gezegd. Hierachter staat een ____Doe het zo:Zin a – ____

1 s

2 s

BLOK8

LES7

tib2_tb-4b_blok8.indd 98 18-9-2013 15:37:37

Uitleg

Aan de slag

Terugkijken

99Klaar? Kies of

Er zijn verschillende soorten zinnen.Vertelzinnen: daarin wordt iets verteld.Vraagzinnen: daarin wordt iets gevraagd.En zinnen met een gebod.Daarin wordt een opdracht gegeven.

Let goed op de leestekens achter de zin.Vertelzinnen eindigen met een punt.

Zie je een uitroepteken?Dan is het vaak een zin met een gebod.Of een zin die iemand met nadruk zegt of roept.

Zie je een vraagteken?Dan is het altijd een vraagzin.Veel vraagzinnen beginnen met een vraagwoord:Wie? Wat? Waar? Welke? Wanneer?


Bedenk drie zinnen die met deze vraagwoorden beginnen: wie, wat, waar.Bedenk ook twee zinnen waar je een uitroepteken achter kunt zetten.

Wat heb je geleerd?Wie heeft gelijk?

35 w

6 s

7 s

Ik loop op straat.

Wij gaan naar huis.

Het is al laat.

Wie deed dat?

Wat is het antwoord?

Wanneer kom je?

Kom hier!

Loop door!

Wat was ik blij!

Wat erg!

Ik ben geslaagd!

Achter alle zinnen kan een punt staan.

Achter vraagzinnen staat altijd een vraagteken.

Loop door! Dit is een vertelzin.

MaraJoris Maud

tib2_tb-4b_blok8.indd 99 18-9-2013 15:37:42

Taal in beeld

Op verkenning


Wat ga je leren? Je laat zien dat je een weettekst kunt schrijven.

Lees de tekst en bekijk de plaatjes.

Sjors wil een stukje schrijven voor de schoolkrant.Een weettekst over de mammoet.

Hoe schrijft Sjors een weettekst?Schrijf vier dingen op die Sjors doet.

1

2 s

BLOK8

LES8

mammoet gevonden

dertigduizend jaar oudoerolifant

sneeuw gevonden in Rusland botten

bewaardopgraven

bevroren

vacht

De mammoet is wel dertigduizend jaar oud.

Zijn botten zijn bewaard gebleven.

In Rusland heeft een jongen

een skelet van een mammoet gevonden.

tib2_tb-4b_blok8.indd 100 18-9-2013 15:37:47

Uitleg

Aan de slag

Terugkijken

101Klaar? Kies of

Wil je een weettekst schrijven?Denk dan eerst na.Bedenk het onderwerp.Maak daarover een woordweb met woorden en plaatjes.Kies woorden en maak daar zinnen mee.Zet ze in de goede volgorde.Zo schrijf je een weettekst.

In Rusland heeft een jongen een skelet van een mammoet gevonden.Wetenschappers hebben het dier opgegraven.Zijn botten zijn bewaard gebleven.Er zijn ook stukjes van zijn vacht gevonden.De mammoet is wel dertigduizend jaar oud.


Schrijf een weettekst over het onderwerp uit je werkboek.Denk aan de volgorde.Gebruik het woordweb uit het werkboek om nieuwe zinnen te maken.


a Ik vind het leuk / niet leuk om een weettekst te schrijven.b Ik vind het makkelijk / moeilijk om een weettekst te schrijven.

36 w

7 s

8 s

tib2_tb-4b_blok8.indd 101 18-9-2013 15:37:49

Taal in beeld

Op verkenning

102

Wat ga je leren? Je laat zien hoe je woorden kunt leren en onthouden.Je leert tien woorden.

Lees het verhaal.

‘Pekka! Pilvi! Ik ben terug!’De woordman roept al vanuit de verte.Wat steekt daar uit zijn rugzak?‘Wat is dat, woordman?’, vraagt Pekka.‘Is dat een nieuw woord?’‘Nee, dat is een onderdeel’, zegt de woordman.‘Ik heb nog veel meer onderdelen.Daarmee maak ik iets nieuws.Onderweg vond ik mooie woorden.Maar ik kreeg ook een plan.Ik bedacht wat ik voortaan ga doen.Ik word uitvinder.Dan bedenk en maak ik nieuwe dingen.’‘Hebt u ook al iets uitgevonden?’, vraagt Pilvi.‘Jazeker, dit!’De woordman haalt alle onderdelen uit zijn rugzak.Hij legt ze op de grond.Dan begint hij een apparaat in elkaar te zetten.

‘Maar … wat wordt dat?’, vragen Pekka en Pilvi.‘Mijn uitvinding heeft nog geen naam.Daarvoor ben ik hier’, zegt de woordman.‘Jullie hebben vaak een goede inval.Vertel me, wat heb ik uitgevonden?’

Welk gekleurd woord leer je met een plaatje?En welke twee gekleurde woorden leer je met een zin?

Heb jij een idee wat de woordman heeft uitgevonden?

1

2 s

3 s

BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 9 WOORDENSCHAT

BLOK8

LES9

tib2_tb-4b_blok8.indd 102 18-9-2013 15:37:54

Uitleg

Aan de slag

Terugkijken

103Klaar? Kies of

Je kunt woorden leren:- door je ogen en oren te gebruiken- met een omschrijving- met een zin- door ze in stukjes te verdelen- door WH-vragen te stellen.

Je kunt woorden onthouden door:- ze zelf te tekenen- een woordkaart te maken- woordparen te maken- woordgroepjes te maken- een woordweb te maken- er een raadsel mee te maken.


Kies vijf woorden uit de woordenlijst van blok 8.Teken één woord.Verdeel één woord in stukjes.Maak van één woord een woordkaart.Maak van één woord een raadsel.Gebruik één woord in een zin.

Kies in elke zin het woord dat bij jou past.

a Ik vind het makkelijk / moeilijk om woorden te leren.b Ik vind het makkelijk / moeilijk om woorden te onthouden.

48 w

9 s

10 s

de uitvinder

De uitvinder maakt een robot van staal.

Hoe ziet de robot eruit?Waarvan is de robot gemaakt?

zak lamp

tib2_tb-4b_blok8.indd 103 18-9-2013 15:37:56

Taal in beeld

Op verkenning


Wat ga je leren? Je laat zien hoe je een gesprek voert.

Levi en Lana praten over de klok en de tijd.Let op hoe ze een gesprek voeren.

Levi: Ik vind het maar niks dat de klok is uitgevonden!Lana: Waarom niet? Ik vind een klok juist handig. Dan weet ik tenminste hoe laat het is.Levi: Een klok is helemaal niet handig. Een klok zorgt alleen maar voor ruzie.Lana: Dat snap ik niet. Leg eens uit wat je bedoelt.Levi: Nou, we eten altijd om zes uur. Maar als ik lekker aan het spelen ben, vergeet ik de tijd. En ben ik te laat voor het eten. Dan krijg ik dus ruzie met mijn ouders.Lana: Als mijn vader taart bakt, zet hij de kookwekker. Die piept als de taart gaar is. Mijn vader let niet op de tijd. Dat doet de wekker.Levi: Wat heb ik daar aan?Lana: Jij kunt een speelwekker zetten.Levi: O ja, eentje die roept: Levi, tijd om te eten!

Levi vertelt.Wat vindt hij?Wat weet hij?

Lana luistert en stelt vragen.Welke twee dingen wil ze weten?

1

2 s

3 s

BLOK8

LES10

tib2_tb-4b_blok8.indd 104 18-9-2013 15:38:01

Uitleg

Aan de slag

Terugkijken

105Klaar? Kies of

In een gesprek spreek je én luister je.Je praat met elkaar over hetzelfde onderwerp.

Je zegt: -wat je weet- wat je vindt.

Je stelt vragen:- als je iets niet begrijpt- als je nog meer wilt weten.

Je reageert op elkaar.


Kies samen een onderwerp uit de woordenlijst van blok 8.Voer een gesprek over het onderwerp.Vertel wat je weet en vindt.Vraag wat je niet begrijpt en wat je nog meer wilt weten.

Wat wist je voor het gesprek nog niet?En wat weet je nu wel over het onderwerp?Hoe ben je dat te weten gekomen?


a Ik vind het wel / niet leuk om met vriendjes te praten.b Ik vind het wel / niet leuk om met vreemden te praten.c Ik vind het wel / niet makkelijk om over mijn gevoel te praten.d Ik vind het wel / niet leuk om iets voor de klas te vertellen.e Ik vind het wel / niet lastig om in een gesprek mijn mening te geven.f Ik vind het wel / niet moeilijk om vragen aan iemand te stellen.g Ik vind het wel / niet lastig om uitleg te vragen.

46 w

7

8 s

tib2_tb-4b_blok8.indd 105 18-9-2013 15:38:03

Taal in beeld

Op verkenning


Wat ga je leren? Je laat zien hoe je een woord in lettergrepen verdeelt.

Spreek de woorden hieronder langzaam uit. Schrijf ze daarna in je schrift.Zet streepjes tussen de woordstukjes.

Spreek de woorden hieronder langzaam uit.Hoeveel stukjes hoor je?Schrijf de letter in je schrift.Zet het aantal woordstukjes erachter.

a. plotseling b. weerberichtc. speelgoedauto d. brandweerwagene. betalen f. stoplichtg. onthouden h. vogeltje

Oma gaat verhuizen.Wat zit er in haar verhuisdozen?Schrijf de letters van de dozen op.Schrijf het woord erachter.

Veel woorden zeg je in twee of meer stukjes:/kas/ /teel/, /op/ /slui/ /ten/.

Zeg je zulke stukjes, dan heten ze klankgroepen.Maar je kunt een woord ook in stukjes schrijven.Dan heten de stukjes lettergrepen.

Dus: klankgroepen hoor je, lettergrepen schrijf je.

1 s

2 s

3 s

BLOK8

LES11

rekenen lezen geschiedenis tekenles

c rij de schil d jes kop thee

e stel bor den tan

b bak len prul

a lamp mer sche

Uitleg

tib2_tb-4b_blok8.indd 106 18-9-2013 15:38:08

Aan de slag

Terugkijken

107Klaar? Kies of

Bij veel woorden zijn de lettergrepen gelijk aan de klankgroepen.

kas teel

op slui ten

Maar niet bij alle woorden.een kus – twee kussenJe zegt: /ku/ /sen/In de eerste klankgroep hoor je geen /s/.

Maar de lettergrepen van dat woord zijn:

kus sen


Hier staan drie beroepen.Maar de lettergrepen staan door elkaar.Schrijf de beroepen in je schrift.

Deze woorden beginnen allemaal met dezelfde lettergreep:ha | mer ha | gel ha | gel | slag ha | zel | noot

Bedenk nu zo veel mogelijk woorden die beginnen met de lettergreep boe.

Wat heb je geleerd?Verdeel deze woorden in lettergrepen.

46 w

7 s

8 s

9 s

kasteelvroeger

piramide

zeerover

man sla groente

ker bak ger

tib2_tb-4b_blok8.indd 107 18-9-2013 15:38:09

Taal in beeld

Op verkenning


Wat ga je leren? Je laat zien dat je een verhaal, gedicht, toneelstuk of weettekst kunt schrijven.

Lees de tekst.

Sjors: BB, ik wil je graag bedanken.BB: Waarvoor?Sjors: Voor je hulp bij het schrijven.BB: Graag gedaan, hoor.Sjors: Ik heb mijn eerste boek gemaakt. Er staan verhalen en gedichten in. Maar ook een toneelstukje en een weettekst.BB: Ja, Sjors, je bent een echte schrijver geworden!

Wat vind jij het leukst om te schrijven?Een verhaal, een gedicht, een toneelstukje of een weettekst?Waarom?

1

2 s

BLOK8

LES12

tib2_tb-4b_blok8.indd 108 18-9-2013 15:38:14

Uitleg

Aan de slag

Terugkijken

109Klaar? Kies of

Er zijn verschillende soorten teksten.Verhalen, gedichten en toneelstukken zijn verzonnen.Een weettekst is niet verzonnen.

In een verzonnen tekst gebruikt de schrijver zijn fantasie.In een weettekst gebruikt de schrijver wat hij weet.


Schrijf een tekst.Je kiest zelf wat voor tekst dat is.Je kiest ook het onderwerp of de hoofdpersoon.

Wat heb je geleerd?Kies de woorden die bij jou passen en maak de zinnen af.

a Ik vind het makkelijk / moeilijk om teksten te schrijven, omdat ...b Ik vind het leuk / niet leuk om teksten te schrijven, omdat ...

37 w

8 s

9 s

tib2_tb-4b_blok8.indd 109 18-9-2013 15:38:15

AuteursMaril Rijks (leerlijn woordenschat en spreken/luisteren)Ben Verschuren (leerlijn schrijven)Adriaan Maters (leerlijn taalbeschouwing)

Projectgroep ZwijsenJos Cöp (uitgever en conceptontwikkeling)Albert Rouschop (conceptontwikkeling)Moniek van de Ven, Judith Veldhuizen, Jeske Heezemans (projectleiding en redactie)Laura van Merendonk (concept en vormgeving)Maaike van Riel (redactie)Marije van der Schaaf ((bureau)redactie)Ineke van Kasteren (bureauredactie)Renate Reitler (beeldredactie)Niek Rooijakkers (productiebegeleiding)Nohmi Bollebakker (marketingadvies)

Illustraties Mieke Driessen (characters)Frank Daenen (woordenschat)Lisa Brandenburg (spreken/luisteren)Anjo Mutsaars (schrijven)Ingrid van der Sleen (taalbeschouwing)

Foto’s (p. 98) Rijksmuseum AmsterdamShutterstockStudio Zwijsen

Ontleningen(p. 10) Oxenbury, H. en M. Rosen (1989), Wij gaan op berenjacht. Haarlem: Gottmer.(p. 18) Olthuis, T. (1996), ‘Op schoot’. Uit: Druppels vangen. Amsterdam: Ploegsma.(p. 19) Lam, Jan ’t (1985), ‘Je gezicht is je eigen weerbericht’. Uit: Ik heb wel eens een bui. Den Haag: Leopold.(p. 23) Os, E. van (1995), ‘Zie jij wat ik zie?’. Uit: Er loopt een liedje door de lucht. Tilburg: Zwijsen.

3e druk

ISBN 978.90.487.1397.4© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg

www.zwijsen.nlwww.taalinbeeld.nl

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

Aan het verwerven, waar nodig, van toestemming tot overname is door de uitgever de uiterste zorg besteed. Zou desondanks blijken dat een rechthebbende over het hoofd is gezien, dan verzoeken wij deze contact op te nemen met Uitgeverij Zwijsen.

tib2_tb-4b_blok8.indd 111 11-11-2014 13:59:28

Taal in beeld - Zwijsen · Taal in beeld Op verkenning 86 BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 1 WOORDENSCHAT...

Documents

Transcript of Taal in beeld - Zwijsen · Taal in beeld Op verkenning 86 BLOK 8 ANDERE TIJDEN LES 1 WOORDENSCHAT...