8/14/2019 suffe

1/4

lim ve Hayat Ali AKPINAR*

SUFF

E

MESCD- NEBNN GLGES VEPEYGAMBERN UNDA TEVHD ETM:

Suffeli, insanl k sevdal sd r, hayat n insanl n hizmetine adam t r. Onun en bykderdi hakkatin insanl a ulamas ve insanl n kurtulmas d r. O, bilir ki kendi eliylebir ki inin hidayete ermesi, hakkatle tan mas , dnya ve iindekilerden ok daha

hay rl d r. Bunun iin o, hibir fedakrl ktan ka nmaz, diyar diyar dolar, hicret eder.Derdi davas u runa raklar ona yak n olur, zorlar kolay gelir.

Kas m 20086

Mekke-Medine Albmnden

8/14/2019 suffe

2/4

7

S uffe ruhu, Hz.Peygamberle bir-likte Mekkede ba lad . Tevhd mcadelesi-

ni ba latt nda O, bir ki i idi.Tevhd kervan na ilk olarak Hz. Hatice, Hz. Ebubekir, Hz. Ali ve Hz. Zeyd kat ld . Onlar, ev-lerde ald lar tevhd e itimlerini.Ebbekirin, Ammar n evlerin-den sonra Erkam n Evi, okul-lar oldu. M riklerin yo un bask ve ikenceleri alt nda nesk nt lar ektiler, al k, yokluk ve boykotlara g s gerdiler. Ama asla y lmad lar, e ilmedi-ler, davalar ndan dnmediler.kence ve eziyetler, onlar n bi-lenmesine ve glenmesine se- bep oldu. Zira ok gl olma-l yd lar, Medinede byk birgrev onlar bekliyordu. nsan-ln nderlik grevini yklene-ceklerdi onlar. Byk grevlereise, byk fedakrl klarla eri i-lirdi.

Zaman gelince okul yerle-ri Medine oldu. Hicretle bir-likte Mescidin hemen yan banda idiler. Ba lar nda Pey-gamberimiz vard . Onlar nmadd manev her eyleri ile ya-k ndan ilgilenen ba retmen.Bir taraftan inen ayetler, te ta-

raftan Hz. Peygamberin rnek-lii ve onun inci tanesi szlerionlar dokuyor, beyinlerini i li- yor, gnllerini kuruyor ve on-lar gelece e haz rl yordu.

slm HareketOnlarla Ba lam t r

Peygamberimiz, ilklerdenolan bu insanlara o kadar de er ve nem vermi ti ki, m rikler

onun bu insanlarla oturup kalk-mas n yad rgamaktayd lar. Birdefas nda yan nda Habbab, Su-heyb, Bilal ve Ammar varken

Kurey ekbirleri ona gelip y-le dediler: Ey Muhammed! Sen bunlara m rz sn? De-mek Allah, aram zdan bunla-ra m lutfetti? imdi biz, onla-ra m tabi olaca z? Kov onlar yan ndan, belki o zaman sanauyabiliriz! Baka bir rivayetteise yle dediler:

Bizim iin onlardan ayr bir oturum yap. Senin yan na Arap heyetleri geldi inde biz bu oluk ocuktan utanyoruz. Bari biz yanna gelince onlar-dan uzakla. Biz gittikten son-ra istersen onlarla otur.

Peygamberimiz onlar n butekli ni kabul eder gibi olun-ca da; Bu konuda bize bir yaz

yaz. dediler. Peygamberimiz, Hz. Ali den yazmas iin k t-kalem getirmesini istedi. Tam bu srada onu uyaran ayetlerindi. Bunun zerine Peygambe-rimiz elindeki k d att , sonrada o gsz ve zay f gen Ms-lmanlar ard .1 Onlara y-le seslendi:

mmetimden zay f birgrupla beraberli e sabretmeyi nefsime emretmeden benim ca-nm almayan, bana bu gnle-ri gsteren Allaha hamdolsun. Bundan byle hayat da sizinle,lm de sizinle olacak! 2

Gerekten de Peygamberi-miz, Suffelilere ok yak n olmu ,onlar n derdiyle dertlenmi veonlar n ihtiyalar n kar lamak

iin her trl tedbiri alm t r. Okadar ki, un tecek gcnnkalmad n syleyerek kendi-sinden bir hizmetli edinmesini

isteyen k z Ft maya, Suffedeinsanlar n mideleri bo durur-ken sizin ihtiyalarn z yerinegetiremem 3 diyerek Suffelile-ri kendi ailesinin ihtiyalar natercih etmi tir.

Sz konusu ayetler yledir:

Rablerine toplanacakla-r ndan korkanlar Kuran ileuyar. Ondan baka bir dost ve arac lar yoktur. Umulur ki Allahtan saknalar.

Sabah akam, Rablerininr zasn isteyerek Ona yalva-ranlar kovma. Onlarn hesa-bndan sana bir sorumlulukyoktur, senin hesabndan daonlara bir sorumluluk yoktur

ki, onlar kovarak zulmeden-lerden olasn.

Bylece, Aram zdan Allahbunlara m iyilikte bulundu? demeleri iin onlar birbiriyledenedik. Allahkredenleri iyi bilen deil midir?

Ayetlerimize inananlar

sana gelince: Size selm olsun de. Rabbiniz, sizden kim bilme-yerek fenal k i ler de arkas n-dan tvbe eder ve nefsini dzel-tirse, ona rahmet etmeyi kendi zerine almt r. O, balar vemerhamet eder. 4

Sabah akam Rablerininr zasn dileyerek Ona yalva-ranlarla beraber sen de sabret. Dnya hayat nn gzellikleri-

8/14/2019 suffe

3/4

ni isteyerek gzlerini o kimse-lerden ayrma. Bizi anmas-n kendisine unutturdu umuz ve i inde ar giderek hevesine

uyan kimseye uyma. 5

Ayetler, Peygamberimize ve onun ahs nda tm nder-lere slma gnl vermi olanmminlere, toplum ierisinde-ki yerleri ne olursa olsun, de er vermenin gereklili ini ve onla-ra katlanman n zarureti-ni net bir ekilde ortayakoymaktad r. Davetiyitoplumun de er yarg la-r ynlendirmemelidir.Davet adam Allahn de-er yarg lar n esas alma-ld r. Ona gre stnlk, Allaha kar ykmllk-lerini gerek anlamda ye-rine getirmededir. S k nt ve yoklu a ra men kana-at ve sab rla sabah ak amRabbin r zas n gzeterek ibadet ve taatin ierisinde ol-madad r. Kim Ona iyi kul olur-sa, o stndr. nk Allah,insanlar n kal plar na de il on-lar n kalplerine bakar, d gr-n lerine de il amellerine ba-kar.

Tevhd tarihi boyunca, pey-

gamberlerin a rlar

na kulak verenler, Allah n dinine ilk g-

nl verenler toplumun genleri, yoksullar ve zay ar olmu tur.Bu insanlar peygamberlerinesahip km lar ve davet bu in-sanlarla ba lam t r. Buna kar- lk peygamberleri de onlarasahip km , onlarla yak ndanilgilenmi , onlar n dertleriyledertlenmi ve onlar en iyi e-kilde gelece e haz rlam lard r.

Ashb- Suffe veSuffe Rhu

Suffe, avlu, glgelik gibi

anlamlara gelir. Suffeliler,Mescid-i Neb ve Peygamberinglgesi alt nda varl n srd-ren erlerdir. Onlara Edyfl- slm/ slm n ve Mslman-lar n misa rleri denmi tir.Peygamber mescidinin yan ba nda olan ve gndzleri bir

okul, geceleri bir yatakhane i -levi gren bu kurum Peygambe-rimiz dneminin niversitesini, yat l yurdunu olu turuyordu.

Aralar nda Abdullah b. Mesd, Bill-i Habe, Su-heyb er-Rm, Habbb b. Eret, Ammr b. Ysir, Mikdd b. Es-

ved, Ebzer el-G fr, Selmn- Fris, Abdullah b. mer, Huzeyfetl-Yemn, Eb Sad el-Hudr gibi nice sekin sahb vard . Say lar 10 ile 400 ara-snda de iiyordu.

Kaynaklar m z Peygam- ber Mescidinin yan ba ndaerkekler iin yer oldu u gibi, Suffetn-Nisdenilen han m-lar blmnn/kad nlar kolu-

nun da oldu unu haber veri- yorlar. Orada baz han mlar nkald ve mesciddeki dersler-den ve manev havadan istifa-

de ederek yeti tiklerini syl- yorlar.

Suffeliler ilim, ibadet, dua ve zikirle me gul olan, zaman gelince cephelerde cihad eden,ie temini iin al an, Pey-gamberimizin hizmetinde bu-

lunan, mezzinlik yapan,irad ve diplomatik faali- yetlerde aktif grev alankimselerdi 6

Ashb- Suffe, mescidmerkezli bir hayat be-nimsemi , Hz. Peygambe-re yak n olmu , onu dinle-mi , onu izlemi , onun sz ve illeri ile yo rulmu in-sanlard r. Onlar, iyi bir alt yap ve donan mdan son-

ra, sahip olduklar gzel-likleri ba kalar ile payla mak iin her trl fedakrl orta- ya koymu lar ve dnyan n her yerine ulam lar. Mesajlar n dnyal lara ula t rabilmek iin,hibir engel tan mam lar. Git-tikleri her yerde okul olmu lar,tevhdin, iyilik ve gzelli in te-melini atm lar. Medine, Mek-

ke Okulundan sonra Irak Oku-lu ve di er merkezlerdeki ilim,irfan ve tevhd okullar n bizzatonlar kurmu lar. Afrikan n i-lerinde, Anadolunun her k-esinde, Hindistanda ve hattainde bile okul olmu lard r.

Suffeli, Saadet a insan -n n temeli, harc , ham madde-si olan Ashb- Suffenin izindeolan herkestir. Onlar n metodu

Kas m 20088

Mekke-Medine Albmnden

8/14/2019 suffe

4/4

ile onlar n fedakrl k-azim vekararl lklar yla, onlar n hedef-lerine do ru yol alan her fert-tir.

Suffe, ilmin imanla yo rul-du u olu umun ad d r. Suffeliimanl d r, ama yerinde saymazsrekli ileriye dnk geli im veat lm ierisindedir. Bu yzdeno, ilme doyumsuzdur.

Suffe, kendini ibadete ada-m bir cami ku u, kimi zamanilme adanm bir ilim yolcusu, yeri ve zaman gelince sosyalhayat n ierisinde bir iyilik me-lei yahut cephede bir mcahid. Ama yapt her eyde Allah nr zas n nceleyen er ki idir.

Suffeli, ibadetin ierisinde-dir hep. O, zaman n ibadet-le de erlendiren, her eylemi-ni ibadete dn tren ruhtur.Suffe ruhu, mescid merkezli birhayat ngrr.

Suffe, variyet ierisinde bilezhidane hayat ya amas n bi-len sfli in temelini olu turanekirdek kadrodur.

Suffeli, kendisi ihtiya ha-linde olsa bile, karde ini kendi

nefsine tercih eden isr ruhunasahip, di ergm ki idir.

Suffeli, bireyi de il cemaatin planda tutan, me ru zemin-de bir olu um ierisinde yerinialan, bir binan n tu lalar gibikarde lerine kenetlenen kim-sedir.

Suffeli, insanl k sevdal sd r,hayat n insanl n hizmetine

adam t r. Onun en byk der-di hakkatin insanl a ula ma-s ve insanl n kurtulmas d r.O, bilir ki kendi eliyle bir ki i-

nin hidayete ermesi, hakkatletan mas , dnya ve iindeki-lerden ok daha hay rl d r. Bu-nun iin o, hibir fedakrl ktanka nmaz, diyar diyar dola r,hicret eder. Derdi davas uru-na raklar ona yak n olur, zorlarkolay gelir.

Suffeli, son derece mtavaz -d r, ama bir o kadar da onurlu-dur. Karde inin kalbine girmek iin, yanaklar n kap eii yap-maktan, karde i iin sa n s-prge yapmaktan ekinmez. Akal r ama dilenmeyi hi d n-mez. Karn na ta ba lar, ama yine de insanlardan bir ey is-temez.

Suffeli, kanaatkrd r, sab r-

ld r, az yer ama ok kreder.O zhiddir, dervi tir, sfdir.Eli krda, gnl yrda, dili zi-kirde olan kimsedir.

Suffe, Allaha adanm lnad , iman hayata ta man n r-ne i, erdemlerin oda d r. Var-l herkesin ve her eyin hayr -na olan cemaatin kendisidir.

Suffeli, hayattan kopma-dan hiret adam olmay bece-rebilen kimsedir. O, mazeretlerretmeden, elindeki imknlar en gzel ekilde de erlendirerek gelece e gl bir ekilde haz r-lanan donan ml mmindir.

Suffe, topya de il, her a -da ve her artta ya anabilengere in ta kendisidir. Zira bu

ruh, her dnem ya anm t r, bugn de ya anabilir.

Bu dinin kazan mlar hem

dnyev hem uhrevdir. Dininesahip kanlar ise, Yce Allah,asla sahipsiz ve mahrum b rak-mam t r.

Kii ad n sf koymaklasf, dervi koymakla dervi ,Suffeli koymakla Suffeli olmaz.Zira Suffeli olmak kuru bir id-dia ve temenniden ibaret de-ildir. Suffeli olmak, byk biridealin, byk bir gayenin ada-m olmak ve bu ideal ve gaye-nin gerekle mesi iin yap lma-s gereken her eyi yapmakt r.Gerek anlamda Suffeli olabil-mek iin, Ashb- Suffe ruhunudo ru bir ekilde kavramak ve osafta yer alan suffe nderlerinitan mak; d nce, ideal ve ha- yat m zla onlar izlemek gere-

kir.

Unutulmas n ki Suffeli-ler, Peygamberimizin Bundanbyle hayat da sizinle, lm desizinle. buyurdu u kimseler-dir. Buna gre hayat ve lmpeygamberle ya amadan suffeliolunamaz.

Dnn, bugnn ve yarn

ngerek Suffelileri Tevhd adam-

lar na selam olsun!

9

1 Bkz.bn Kesir, Tefsr,II, 134-135; III, 80-81.2 Bkz. Taber, Cmiul-Beyn,XV, 235-236.3 Muhammed Hamidullah, slam Peygamberi, II, 770

(Ahmed, No: 838).4 5/Enm 51-54.5 18/Kehf, 28.6 Bkz. Muhammed Hamidullah, slam Peygamberi, I,

179, II, 767-773; Akif Kten, Asr- Saadette Suffa

Ashab , A. Saadette slam, stanbul, 1994, IV, 379-416.

Dipnot* Prof. Dr.