Studentenhandleiding Inleiding Praktijkonderzoek 13-14

Inleiding PraktijkonderzoekCursushand le id ing

2 ECCode: LERPO101X

Jaar uitgave: september 2013Opleiding: jaar 3 voltijd/deeltijd/duaal

Modulehouder: Karen van der WorpIVL – Lerarenopleiding VO/BVE, Hogeschool Rotterdam

Inhoudsopgave

1. Verantwoording......................................................3

2. Inhoud Inleiding Praktijkonderzoek.....................52.1 Inhoud en hoofdonderwerpen......................................................52.2 Competenties...................................................................................52.3 Kennisbasis......................................................................................62.4 Leerdoelen........................................................................................62.5 Relatie met andere onderdelen...................................................7

3. De bijeenkomsten..................................................83.1 Overzicht bijeenkomsten..............................................................83.2 Inhoud bijeenkomsten...................................................................9 Les 1 Introductie: praktijkonderzoek....................................................9 Les 2 Introductie: validiteit en betrouwbaarheid.................................9 Les 3 Oriënteren: de school als onderzoekscontext...........................10 Les 4 Oriënteren: praktijkprobleem verkennen.................................11 Les 5 Richten: onderzoeksdoel, onderzoeksvragen, deelvragen.......12 Les 6 Richten: literatuurstudie...........................................................13 Les 7 Plannen....................................................................................13 Les 8 Afsluiting..................................................................................143.3 Aanwezigheid.................................................................................143.4 De docenten...................................................................................143.5 Literatuur........................................................................................15

4. Beoordeling Inleiding Praktijkonderzoek...........164.1 Tentamen......................................................................................164.2 Herkansen......................................................................................16

Bijlage 1 Toetsmatrijs..............................................17

Bijlage 2 Cursusbeschrijving...................................20

2

1. Verantwoording

‘Koning, keizer, admiraal, baas in eigen klaslokaal’. Dat was en is vaak nog steeds het adagium van veel leraren. Het beroep van leraar brengt dit ook min of meer met zich mee: je staat alleen voor de klas en moet zelfstandig keuzes maken, zonder dat er iemand is die meekijkt en feedback kan geven. Deze verantwoordelijkheid vergt nogal wat van de professionaliteit van een leraar; er ligt een aantal gevaren op de loer. Bijvoorbeeld de neiging tot het aanhouden van oude gewoontes, zonder je af te vragen of ze nog wel effectief zijn. Of: de neiging om alleen op het ‘nu’ te reageren, en niet op gezette tijden op een afstand te kijken naar wat er nu precies gebeurt en of je daar wel tevreden over kunt zijn. De professionaliteit van een leraar zal in de toekomst meer en meer gevoed en gevormd worden door het doen van praktijkonderzoek. Van der Donk en van Lanen (2012) geven de volgende definitie: “Praktijkonderzoek in de school is onderzoek dat wordt uitgevoerd door leraren en leraren-in-opleiding, waarbij op een systematische wijze in interactie met de omgeving antwoorden verkregen worden op vragen die ontstaan zijn in de eigen onderwijspraktijk en gericht zijn op verbetering van deze praktijk”(p. 17).De hoop en verwachting is dus dat leraren zelf meer het heft in handen gaan nemen als het gaat om het verbeteren van hun les- en schoolpraktijk en dat ze dit doen in interactie met hun directe omgeving. De leraar heeft zelf onderzoek gedaan, in een voor hem/haar bekende schoolcontext, en de resultaten hebben echt betekenis voor hem, maar ook voor zijn collega’s. De grootste meerwaarde van het doen van praktijkonderzoek is dat behaalde onderzoeksresultaten eerder ingebed zullen worden in de praktijk van alledag.

In de afstudeerfase moet iedere student van de lerarenopleiding een praktijkonderzoek uitvoeren. Dit onderdeel ‘Inleiding Praktijkonderzoek’ en het project dat hierop volgt, Praktijkonderzoek in de school’, hebben hierbij een belangrijke voorbereidende functie. Van der Donk en van Lanen (2012) beschrijven in hun boek welke kernactiviteiten horen bij het doen van praktijkonderzoek. Gezamenlijk vormen deze kernactiviteiten de cyclus van praktijkonderzoek.

Overzicht Kernactiviteiten praktijkonderzoek 1

1Afkomstig van http://www.praktijkonderzoek.com/indeschool/Afbeeldingen/Onderzoekscyclus.JPG

Inleiding Praktijkonderzoek, BV-cursus jaar 3 3

http://www.praktijkonderzoek.com/indeschool/Afbeeldingen/Onderzoekscyclus.JPG

Bij de module Inleiding Praktijkonderzoek ligt de nadruk, naast het kader waarbinnen praktijkonderzoek verricht wordt, vooral op de eerste drie fasen: oriënteren, richten en plannen. De fasen die daarop volgen krijgen aandacht in het project dat hierop volgt.

4

2. Inhoud Inleiding Praktijkonderzoek

2.1 Inhoud en hoofdonderwerpen

De student ontwerpt een praktijkgericht onderzoek dat hij vanaf blok 2 tot en met blok 4 gaat uitvoeren. Hierbij gaat hij bij voorkeur uit van een probleem dat hij zelf heeft ondervonden. Het uiteindelijk ontworpen onderwijs moet bruikbaar zijn voor de student zelf. Het praktijkprobleem dat de student kiest, moet: gaan over het onderwijs dat hij zelf geeft; leiden tot een verbetering van de eigen onderwijspraktijk; bruikbaar zijn voor hemzelf als docent; ten goede komen aan de cognitieve ontwikkeling van leerlingen; onderzoekbaar zijn in de gegeven periode.

De kernactiviteiten van praktijkonderzoek zijn sturend in de onderzoekslijn in het derde jaar. In deze module komen de volgende kernactiviteiten aan de orde: oriënteren richten plannenTijdens het project Praktijkonderzoek in de school richt de student zich op de volgende kernactiviteiten: verzamelen ontwerpen en innoveren analyseren en concluderen rapporteren en presenteren.

2.2 Competenties

De volgende competenties en indicatoren staan centraal: Competentie 3: vakinhoudelijk en didactisch competent:3.1 Ik ontwerp en gebruik middelen die de zelfstandigheid van leerlingen bevorderen.3.2 Ik zorg ervoor dat nieuwe (vak)leerstof aansluit bij wat leerlingen al weten en kunnen.3.3 Ik expliciteer leerdoelen en geef de zin ervan aan.3.10 Ik creëer leersituaties met motiverende en afwisselende werkvormen.3.15 Ik ontwikkel in teamverband vakoverstijgend materiaal en werk daaraan mee.Competentie 5: samenwerken met collega’s;5.19 Ik ontwikkel in overleg met mijn (vak)groep nieuwe leerarrangementen en het bijbehorende materiaal.Competentie 7: reflecteren op eigen opvattingen.

2.3 Kennisbasis

Op landelijk niveau is er een kennisbasis ontwikkeld door en voor lerarenopleidingen. Het woord zegt het al: het geeft het basisniveau weer van de kennis die je als docent paraat moet hebben. Tijdens deze cursus werk je aan het volgende deel van de kennisbasis:

6. Professionele docent; 6.2 Praktijkonderzoek


De docent is in staat praktijkonderzoek uit te voeren, waaronder ook ontwerponderzoek. Bij praktijkonderzoek wordt op een systematische en objectieve wijze gegevens over de eigen onderwijspraktijk verzameld om daarvan te kunnen leren en de praktijk te verbeteren. De docent is in staat zijn handelen te verbeteren op grond van onderzoek in de context van de school2.

2.4 Leerdoelen

De leerdoelen zijn op te delen in vier gedeeltes.

Kader praktijkonderzoekDe student kan aangeven wat de constructivistische en positivistische onderzoeksbenadering kenmerkt; een juiste omschrijving geven van het begrip ‘ praktijkonderzoek’; de kernactiviteiten van praktijkonderzoek beschrijven; aangeven op welke wijze de beoordeling zal plaatsvinden en welke criteria hierbij

gehanteerd zullen worden. omschrijven wat validiteit is; omschrijven wat betrouwbaarheid is; aangeven hoe validiteit en betrouwbaarheid vergroot kunnen worden; de validiteit en betrouwbaarheid beoordelen van enkele gegeven onderzoeksverslagen; aangeven welke kenmerken specifiek gelden voor de school als onderzoekscontext; benoemen op welke niveaus praktijkonderzoek kan plaatsvinden; aangeven op welk niveau hij/zij nu geacht wordt praktijkonderzoek te doen (eigen

onderwijs, curriculum); de ethische aspecten aan het doen van praktijkonderzoek benoemen en verklaren;

OriënterenDe student kan het eigen praktijkprobleem verkennen aan de hand van minimaal twee technieken; het praktijkprobleem beschrijven aan de hand van de 5xW+H-methode.

RichtenDe student kan een onderzoeksdoel formuleren dat voldoet aan de gestelde richtlijnen; een onderzoeksvraag formuleren die voldoet aan de gestelde richtlijnen; de onderzoeksvraag opsplitsen in relevante deelvragen; tekstbronnen beoordelen op bruikbaarheid; tekstbronnen beoordelen op betrouwbaarheid.

Plannen De student kan

een onderzoeksplan schrijven met daarin aandacht voor de onderdelen: inleiding, het praktijkprobleem, het onderzoeksdoel, de vraag en literatuurstudie, de onderzoeksaanpak.

Per deelvraag een passende methode van dataverzameling selecteren;

2 Generieke kennisbasis tweedegraads lerarenopleidingen, definitieve versie 0.6. februari 2011, p. 40

6

Een heldere tijdsplanning maken voor de komende drie blokken.

2.5 Relatie met andere onderdelen

Project Praktijkonderzoek in de SchoolDeze cursus bereidt voor op het project dat volgt in blok 2, 3 en 4: Praktijkonderzoek in de School. Het onderzoeksplan dat tijdens de module wordt opgesteld, wordt uitgevoerd tijdens dit project.

Afstuderen Het doen van praktijkonderzoek is geen gemakkelijke opgave. Tijdens de afstudeerfase wordt van de student verwacht dit wel goed te doen. Deze cursus en ook het project dat hierop volgt beoogt de student de hiervoor benodigde bagage mee te geven.


3. De bijeenkomsten

3.1 Overzicht bijeenkomsten

De eerste drie bijeenkomsten worden besteed aan het kader waarbinnen we praktijkonderzoek gaan uitvoeren. Tijdens de bijeenkomsten die daar op volgen werk je met je eigen groepje aan een onderzoeksplan. Let op: in blok 1 beginnen we in week 2 van het hogeschool jaarrooster.

Les Onderwerp/fase Instructie docent over Activiteiten student (tijdens en na de les) Voorbereiden voor deze les

1 Introductie: praktijkonderzoek

Introductie module: opzet, opdracht en tentamen

Onderzoeksbenaderingen Wat is

praktijkonderzoek? Kernactiviteiten

Soorten praktijkonderzoek, aandacht voor ontwerponderzoek

Relatie met project Praktijkonderzoek in de School

Hoofdstuk 1 lezen (na de les) Hoofdstuk 1: 1.1, 1.2

2 Introductie: validiteit en betrouwbaarheid

Spelregels praktijkonderzoek: betrouwbaarheid en validiteit.

Definitie, richtlijnen voor validiteit en betrouwbaarheid

Voorbeelden bespreken

Bespreken voorbeelden van verrichte onderzoeken, met als centrale vraag: hoe betrouwbaar en valide is dit onderzoek?

Hoofdstuk 1: 1.3, 1.4

3 Oriënteren: de school als onderzoekscontext

De school als onderzoekscontext: kenmerken schoolorganisatie, - bijzonderheden

Niveaus van praktijkonderzoek

Betrokkenen Ethische aspecten Op zoek naar een

praktijkprobleem

Voorbeelden bespreken Op zoek naar eigen praktijkprobleem Formeren groepjes

Hoofdstuk 2 en 3: 3.1, 3.2

4 Oriënteren : praktijkprobleem verkennen

Verkennen praktijkprobleem: technieken

Beschrijven praktijkprobleem: 5*W+H-methode

Werkcollege: onder begeleiding werken in groepjes. Bespreken resultaten verkenning Praktijkprobleem verkennen en

beschrijven Feedback critical friends


4 Richten: onderzoeksdoel, onderzoeksvraag, deelvragen

Onderzoeksdoel en onderzoeksvraag formuleren: richtlijnen

Deelvragen formuleren

Werkcollege: onder begeleiding werken in groepjes. Onderzoeksdoel en onderzoeksvraag

formuleren Relevante tekstbronnen zoeken,

selecteren, bestuderen, samenvatten

Hoofdstuk 4: 4.1 t/m 4.5

5 Richten: literatuurstudie Literatuurstudie: publieke en interne bronnen

Bruikbaarheid tekstbronnen

Werkcollege: onder begeleiding werken in groepjes. Relevante tekstbronnen zoeken,

selecteren, bestuderen, samenvatten


8

7 Plannen Onderdelen van een onderzoeksplan

Onderzoeksaanpak

Werkcollege: onder begeleiding werken in groepjes. Werken aan onderzoeksplan

Hoofdstuk 5

8 Afsluiting Presentatie onderzoeksplannen

Aandacht voor tentamen Afsluiting van het vak,

voorbereiden op project Praktijkonderzoek

3.2 Inhoud bijeenkomsten

Les 1 Introductie: praktijkonderzoek

Doelen De student kan de opzet en inhoud van de module Inleiding praktijkonderzoek

benoemen; aangeven wat de constructivistische en positivistische

onderzoeksbenadering kenmerkt; een juiste omschrijving geven van het begrip ‘ praktijkonderzoek’; de kernactiviteiten van praktijkonderzoek beschrijven; aangeven op welke wijze de beoordeling zal plaatsvinden en welke

criteria hierbij gehanteerd zullen worden.

Inhoud De docent introduceert het vak door aan te geven wat de relevantie van het vak is (voorbereidend karakter, maar ook inhoudelijke relevantie onderzoek doen). Ook opzet, inhoud en beoordeling komen aan de orde. De studentenhandleiding wordt doorgenomen.De kernactiviteiten van praktijkonderzoek worden besproken en duidelijk zal worden dat het accent tijdens deze module ligt op het oriënteren, richten en plannen. De overige kernactiviteiten krijgen aandacht in het project Praktijkonderzoek in de school.

Literatuur bij deze bijeenkomst

Hoofdstuk 1: 1.1 en 1.2

Doen voor de volgende keer

Hoofdstuk 1 lezen

Les 2 Introductie: validiteit en betrouwbaarheid

Doelen De student kan omschrijven wat validiteit is;


omschrijven wat betrouwbaarheid is; aangeven hoe validiteit en betrouwbaarheid vergroot kunnen

worden. de validiteit en betrouwbaarheid beoordelen van enkele

onderzoeksverslagen.

Inhoud De kernbegrippen betrouwbaarheid en validiteit en de richtlijnen voor betrouwbaarheid en validiteit krijgen aandacht. Gezamenlijk worden enkele onderzoeksverslagen bestudeerd en wordt een oordeel gegeven over de validiteit en betrouwbaarheid. Duidelijk moet worden wat de relevantie van deze begrippen is. Ook wordt er een gesprek gevoerd over de wijze waarop de validiteit en betrouwbaarheid in deze gevallen vergroot zou kunnen worden.




Hoofdstuk 2 en hoofdstuk 3: 3.1 en 3.2 lezen. Een eerste oriëntatie op mogelijke praktijkproblemen.

Les 3 Oriënteren: de school als onderzoekscontext

Doelen De student kan aangeven welke kenmerken specifiek gelden voor de school als

onderzoekscontext; benoemen op welke niveaus praktijkonderzoek kan plaatsvinden; aangeven op welk niveau hij/zij nu geacht wordt praktijkonderzoek

te doen (eigen onderwijs, curriculum); de ethische aspecten aan het doen van praktijkonderzoek

benoemen en verklaren; enkele eigen praktijkproblemen benoemen die geschikt zijn voor

het komende project.

Inhoud Een praktijkonderzoek heeft alleen kans van slagen als rekening wordt gehouden met de specifieke kenmerken van een schoolorganisatie. Op deze kenmerken wordt ingegaan. Je gaat na hoe je deze kenmerken terugziet in jouw stageschool. Wat betekent dit voor jouw onderzoeksactiviteiten? Ook wordt kort stilgestaan bij de ethische aspecten van het doen van praktijkonderzoek. Het is goed om hier vanaf het begin rekening mee te houden.We inventariseren en bespreken praktijkproblemen die zich momenteel goed lenen voor het doen van een onderzoek. Ook staan we stil bij de criteria die gelden voor het project dat hierop volgt.

Het praktijkprobleem dat het groepje kiest, moet: gaan over het onderwijs dat hij zelf geeft;

10

leiden tot een verbetering van de eigen onderwijspraktijk; bruikbaar zijn voor hemzelf als docent; ten goede komen aan de cognitieve ontwikkeling van leerlingen; onderzoekbaar zijn in de gegeven periode.

Vervolgens ga je gezamenlijk op zoek naar een geschikt praktijkprobleem.


Hoofdstuk 2 en hoofdstuk 3: 3.1 en 3.2


Een eigen praktijkprobleem bepalen en eerste beschrijving maken. Lezen hoofdstuk 3: 3.3 en 3.4

Les 4 Oriënteren: praktijkprobleem verkennen (werkcollege)

Doelen De student kan het eigen praktijkprobleem verkennen aan de hand van minimaal

twee technieken; het praktijkprobleem beschrijven aan de hand van de 5xW+H-

methode.

Inhoud Er zijn verschillende technieken om een praktijkprobleem (verder) te verkennen. We besteden hier aandacht aan en als groep proberen we ze (bijna) allemaal uit. Gezamenlijk bespreken we de volgende vragen: Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende technieken? Welke informatie levert het werken ermee op?Ook de 5XW+H-methode komt aan de orde. We maken een begin met het beschrijven van het praktijkprobleem.



Voor de volgende keer

Het praktijkprobleem is verkend aan de hand van een zelf uitgekozen techniek en is beschrijven aan de hand van de 5xW+H-methode.

Deel A en B van het onderzoeksplan zijn beschreven (zie p.171-173)

Relevante tekstbronnen zoeken en ‘scannen’ Lezen: Hoofdstuk 4: 4.1-4.5


Les 5 Richten: onderzoeksdoel, onderzoeksvragen, deelvragen (werkcollege)

Doelen De student kan een onderzoeksdoel formuleren dat voldoet aan de gestelde

richtlijnen; een onderzoeksvraag formuleren die voldoet aan de gestelde

richtlijnen; de onderzoeksvraag opsplitsen in relevante deelvragen.

Inhoud Het verschil tussen een onderzoeksdoel en een onderzoeksvraag wordt verhelderd en ook de relevantie van het onderzoeksdoel krijgt aandacht. We oefenen met de verschillende richtlijnen en technieken rondom het formuleren van het doel en de onderzoeksvraag. We beginnen met enkele voorbeelden, daarna ga je zelf aan de slag met het formuleren van het doel, de hoofdvraag en deelvragen.Tijdens de les kan onderstaand voorbeeld worden besproken.


Hoofdstuk 4: 4.1 t/m 4.5


Onderzoeksdoel, onderzoeksvraag en deelvragen formuleren. Deel C van het onderzoeksplan is beschreven (behalve

literatuurstudie) (zie p.171-173) Relevante bronnen zoeken en ‘scannen’, meenemen naar de

volgende les. Hoofdstuk 4: 4.6 en 4.7 lezen

Docent X start met een nieuwe vmbo-k-groep. Hij kent de leerlingen niet en wil zijn vak zo geven dat de vastgestelde inhouden aan bod komen en de doelen bereikt worden, maar ook zo dat zijn vak door de leerlingen als uitdagend en motiverend ervaren wordt.

Hoofdvraag: Wat moeten de leerlingen van vmbo-2 voor geschiedenis kennen en kunnen volgens de kerndoelen, de eindtermen, de methode, wat kennen en kunnen ze al, waar liggen hun interesses en obstakels en welke aanpak past het best bij hen om dat wat ze moeten kennen en kunnen te leren? Deelvragen:1. Wat moeten de leerlingen kennen en kunnen (wat zijn de inhouden van de les en wat wil ik daarmee bij de leerlingen bereiken)?2. Waardoor kenmerken de leerlingen zich (Wat weten ze al? Wat zijn hun interesses? Waar liggen obstakels?)3. Welke aanpak past het best bij de aan te bieden inhouden, de leerlingen en de doelen die ik met hen wil bereiken?Bronnen: 1. documenten (kerndoelen, pta, methode), 2. leraren, 3. leerlingen.Methoden: 1. inhoudsanalyse, 2.observatie, 3. interview, 3. vragenlijst.

12

Les 6 Richten: literatuurstudie (werkcollege)

Doelen De student kan tekstbronnen beoordelen op bruikbaarheid; tekstbronnen beoordelen op betrouwbaarheid.

Inhoud Het bestuderen van tekstbronnen doe je op verschillende momenten in het onderzoek. Later, tijdens het verzamelen van gegevens is dit ook een onderzoeksmethode. Nu gebruik je het om het praktijkprobleem nader te beschrijven en soms ook om je onderzoeksvraag en deelvragen bij te stellen.Tijdens de les beoordelen we de geschiktheid en betrouwbaarheid van enkele gegeven bronnen. Daarna beoordeel je je eigen tekstbronnen. We besteden ook aandacht aan het vastleggen van de opbrengsten tot nu toe.




Deel C (literatuurstudie) van het onderzoeksplan is beschreven (zie p.171-173)

Hoofdstuk 5

Les 7 Plannen (werkcollege)

Doelen De student kan een onderzoeksplan schrijven met daarin aandacht voor de

onderdelen: inleiding, het praktijkprobleem, het onderzoeksdoel, de vraag en literatuurstudie, de onderzoeksaanpak.

Per deelvraag een passende methode van dataverzameling selecteren;

Een heldere tijdsplanning maken voor de komende drie blokken.

Inhoud In de afgelopen weken heb je gewerkt aan delen van het onderzoeksplan. Deze les besteden we voornamelijk aandacht aan onderdeel D: de onderzoeksaanpak. Voor elke deelvraag moet een methode van dataverzameling worden bedacht: wil je bestuderen, bevragen of observeren? En hoe dan? In het boek staan allerlei suggesties. Daarnaast maak je een planning. Dit kan door middel van een agenda, een tijdlijn of een stroomschema. Kies er een uit die jouw voorkeur heeft en werk deze uit tijdens de les.

Literatuur bij deze Hoofdstuk 5


bijeenkomst


Onderzoeksplan verder afmaken (p.171-173)

Les 8 Afsluiting (werkcollege)

Doelen De student kan heldere vragen stellen aan voor hem/haar onduidelijke zaken in het

boek; het onderzoeksplan verbeteren aan de hand van verkregen

feedback.

Inhoud De student bereidt zich tijdens de les voor op het tentamen, door de proeftoets te maken. Er is ook een laatste gelegenheid om in te gaan op verhelderende vragen. Ook legt het groepje de laatste hand aan het onderzoeksplan.

3.3 Aanwezigheid

Voor deze module geldt een aanwezigheidsverplichting. Dat betekent dat je bij elke les aanwezig bent. Dat is ook nodig omdat het kader waarbinnen je onderzoek gaat doen voor jou helder moet zijn, en omdat je vanaf week 4 in groepjes gaat werken aan het onderzoeksplan tijdens de les. Het kan natuurlijk voorkomen dat je een goede reden hebt om niet aan de les deel te nemen. Dit geef je door aan de docent uiterlijk een uur voor de aanvang van de les.Goede redenen voor afwezigheid vinden wij: begrafenis of crematie, staking van het OV, ziekte (niet zomaar verkouden). Slechte redenen voor afwezigheid vinden wij: een andere afspraak, dokter, tandarts, fysiotherapie etc. Dit kan je beter op andere tijdstippen plannen.

3.4 De docenten

Onderstaande docenten geven de cursus Inleiding Praktijkonderzoek:Dit moet je nog even uitzoeken tzt.

TalenNaam docent E-mail adres TelefoonnummerDaan King [email protected] 010 794 5105

Karen van der Worp [email protected] 010 794 5105M&MNaam docent E-mail adres TelefoonnummerDaan King [email protected] 010 794 5105Jacqueline den Draak [email protected] 010 794 5105

14

Jeroen Mikkers [email protected] 010 794 5277ExactNaam docent E-mail adres TelefoonnummerDamian McCrossan [email protected] 010 794 ....Janneke Hoekman [email protected] 010 794 5105

3.5 Literatuur

Naast deze cursushandleiding wordt het volgende boek gebruikt:Donk van der, C., Lanen van, B. (2012). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Uitgeverij Coutinho.Let op: tijdens deze module wordt de tweede herziene druk gebruikt. De eerste druk uit 2009 is helaas niet bruikbaar.


mailto:[email protected]

4. Beoordeling Inleiding Praktijkonderzoek

4.1 Tentamen

Deze cursus sluit je af met een tentamen. Dit tentamen bestaat uit twee gedeeltes:1. Enkele vragen zijn gericht op het toetsen van kennis van en inzicht in de leerstof. Deze

vragen worden van tevoren niet bekend gemaakt.2. Enkele vragen gaan over het door jou ontworpen onderzoeksplan.

Het onderzoeksplan (max. 10 A4). Deze voeg je zonder verder commentaar toe aan het gemaakte tentamen. Het format voor dit plan is te vinden op p. 171-173.

4.2 Herkansen

Indien je een onvoldoende voor je tentamen hebt behaald, kun je deze module in het huidige cursusjaar nog één keer herkansen in de hertoetsweek van blok 1. Het is belangrijk om feedback te krijgen van de docent – het tweede en derde gedeelte van het tentamen zal gelijk zijn aan die van eerste toets. Heb je ook een onvoldoende voor de herkansing behaald, dan bepaalt de docent in overleg met jou of je de lessen opnieuw moet volgen of dat je het volgende cursusjaar opnieuw een tentamen moet doen.

16

Bijlage 1 Toetsmatrijs

HoofddoelDe student kan een onderzoeksplan maken ten behoeve van een praktijkonderzoek.Hst Onderwerp Kennis Inzicht Toepassen Probleem

oplossenRelatief gewicht

1 Omschrijving onderzoek en praktijkonderzoekOnderzoekende houdingRol van de onderzoekerOnderzoek doen in de school

X

1 OnderzoeksbenaderingenConstructivistische onderzoeksbenaderingPositivistische onderzoeksbenaderingPraktijkonderzoek

X

1 Kernactiviteiten praktijkonderzoekOriënterenRichtenPlannenOntwerpenVerzamelenAnalyseren en concluderenRapporteren en presenteren

X

1 Richtlijnen validiteit en betrouwbaarheid1. Triangulatie (bron, methodisch, onderzoekers-)2. Communicatie (critical friend)3. Transparantie4. Verdiep je in het praktijkprobleem5. Verdiep je in de organisatie6. Verdiep je in verschillende perspectieven7. Maak gebruik van vakliteratuur

X

1 OnderzoeksvormenBeschrijvend onderzoekVergelijkend onderzoekDefiniërend onderzoekEvaluerend onderzoekVerklarend onderzoekOntwerp- of ontwikkelingsonderzoek

X

2 Specifieke ken merken van de school als organisatieBeschikbaarheid van lerarenJaarplanningHiërarchische structuurBeschikbaarheid van ruimtesDagelijkse praktijkWerkdrukOnderwijs versus onderzoekBelangentegenstellingen

X

2 Niveaus van praktijkonderzoek in de schoolorganisatieEigen onderwijsCurriculumSchoolSchoolomgevingBeroepsgroep & opleiding

X

2 Betrokkenen bij praktijkonderzoek in de schoolUitvoerderRespondentOuderCritical friendDirectie, collega’s en mogelijke subsidieverstrekkersAdviseurs of externe deskundigenBegeleider of beoordelaar vanuit de lerarenopleiding of de school

X

2 Ethische aspecten van praktijkonderzoekVraag toestemmingBewaak de vertrouwelijkheid van de dataReflecteer kritisch op de keuzes die je maakt

X

2 Stimulerende factoren voor praktijkonderzoek in de schoolDuidelijkheid over de positie van onderzoek in de schoolIntrinsieke motivatieTijd voor onderzoekRelevant en praktijkgebonden onderzoekRelatie met competentieontwikkelingPositief leerklimaatSamenwerkingTraining en begeleidingSnelle resultaten

X


2 Kort- en langlopend praktijkonderzoekOnderzoek in een lesOnderzoek in een dagOnderzoek in een weekOnderzoek in een maandOnderzoek in een jaar

X

3 Oriënteren: Aanleidingen voor een praktijkonderzoekJe eigen professionele ontwikkelingVanuit de school in het kader van schoolontwikkelingVanuit externe instanties in het kader van schoolontwikkeling of ontwikkeling van de beroepsgroep

X

3 Op zoek naar praktijkprobleem: vijf techniekenBrainstorm vanuit vragen en problemenEen logboek bijhoudenReflectieverslagen makenObservatie door een collega of leerlingIn gesprek gaan met collega’s, leerlingen en ouders

X

3 Het kiezen van een praktijkprobleem X3 Het praktijkprobleem verkennen: acht technieken

Brainstorm gericht op het praktijkprobleemMindmappingConceptmappingFreewritingVerkenning van de literatuurPerspectiefwisselingVooronderstellingen formulerenInformatie verzamelen in de praktijk (bestuderen tekstbronnen, observeren, bevragen)

X

3 Het praktijkprobleem beschrijven: 5*W + H methodeWat is het probleem?Wie heeft daarmee te kampen?Wanneer is het een probleem?Waarom is het een probleem?Waar doet het probleem zich voor?Hoe is het probleem ontstaan?

X

4 RichtenOnderzoeksdoel formuleren: 4 richtlijnen

1. Het onderzoeksdoel s gebaseerd op de oriëntatie op het praktijkprobleem2. Het onderzoekdoel is geformuleerd in termen van opbrengsten3. Het onderzoeksdoel is voldoende afgebakend en eenduidig geformuleerd4. Het onderzoeksdoel leent zich voor het doen van praktijkonderzoek5. Het onderzoeksdoel is besproken met belanghebbenden in de school

X

4 Onderzoeksvraag formuleren: drie techniekenTechniek 1: vragende woordenTechniek 2: vragenstormTechniek 3: verschillende soorten onderzoeksvragenBeschrijvende onderzoeksvragenVergelijkende onderzoeksvragenDefiniërende onderzoeksvragenEvaluerende onderzoeksvragenVerklarende onderzoeksvragenOntwerpvragen

X

4 Reikwijdte onderzoeksvraag bepalenInzoomen en uitzoomenVooruit denken

X

4 Deelvragen formulerenRichtlijnen voor het formuleren van onderzoeksvraag:

1. Vraagzin2. Open vraag3. Scherpe eenduidige formulering, kernbegrippen geformuleerd4. Enkelvoudige vraagstelling5. Niet vragen naar bekende weg6. Geen foute veronderstellingen7. Alleen aannames in de vraag opnemen als je deze kunt onderbouwen8. Acceptabele vraag9. Aansprekende onderzoeksvraag, relevant voor beroepspraktijk10. Antwoorden deelvragen leiden tot antwoord hoofdvraag

X

4 De literatuurstudie: overzicht van bestaande kennis en inzichten uit de vakliteratuur over het praktijkprobleemAandachtspunten:Meerdere bronnenContextFuncties

Literatuurstudie uitvoeren Belangrijkste kernbegrippen en deelaspecnten in kaart brengen

X

18

Per kernbegrip: op zoek naar (betrouwbare) bronnen Bruikbare info overnemen, samenvatten Eventueel: aanpassen onderzoeksvraag Inleiding en samenvatting

4 LIteratuurstudie: tekstbronnenPublieke bronnenVakliteratuur en onderzoeksrapportenRegionale, landelijke of internationale beleidsdocumentenKranten en tijdschriftenInformatie op websites en internetcommunities

Interne bronnenSchoolgebonden beleidsdocumentenDocumenten voor communicatie met directe omgevingDocumenten voor interne communicatie en registratieLes- en leerlingmateriaal

X

4 Bruikbaarheid tekstbronnenTwee vragen:In hoeverre past de infotmatie uit de tekstbron bij je doel?Hoe betrouwbaar is de tekstbron? (zie figuur p.138)

X

4 Opbrengsten vastleggenZie figuur p, 139

X

5 PlannenMethode van dataverzameling kiezenIn hoeverre draagt de methode van dataverzameling bij aan het beantwoorden van de onderzoeksvraag?Is de methode van dataverzameling de meest efficiënte manier om aan de beoogde data te komen?Is triangulatie ingebouwd?

X

5 Methoden van dataverzamelingTekstbronnen bestuderenObserverenBevragenBezoekenAlternatieve vormen

X

5 Beschrijven en plannen van onderzoeksactiviteitenOnderzoeksactiviteiten beschrijvenEen tijdsplanning maken (agenda, tijdlijn, stroomschema)Randvoorwaarden beschrijvenOpbrengsten vastleggen

X

5 Het onderzoeksplanZie format op p. 171-172

X


Bijlage 2 Cursusbeschrijving

LeerdoelenDe student is in staat:

· een beschrijving te geven van het begrip praktijkonderzoek· aan te geven wat validiteit en betrouwbaarheid is;· aan te geven hoe validiteit en betrouwbaarheid verhoogd kunnen worden;· een geschikt onderwerp voor zijn/haar onderzoek te benoemen;· zich adequaat te oriënteren op het praktijkprobleem;· een heldere onderzoeksvraag en deelvragen te formuleren;· een plan van aanpak te maken voor het uitvoeren van het onderzoek. de cyclus voor praktijkonderzoek te benoemen;. de diverse kernactiviteiten uit de onderzoekscyclus nader toe te lichten

Legitimatiehet kunnen uitvoeren van praktijkonderzoek wordt in toenemende mate van belang geacht voor het werk als docent.

LeerinhoudIn deze cursus leert de student op een systematische wijze een leertraject te ontwerpen. Daarbij worden de volgende stappen doorlopen:

1. Oriënteren.2. Richten (doel formuleren, reikwijdte van de vraag bepalen). 3. Plannen.4. Ontwerpen.5. Analyseren en concluderen.6. Rapporteren en presenteren. Tijdens de bijeenkomsten worden de stappen toegelicht. Daarnaast werkt de student alleen of in een groepje aan de voorbereiding op een eigen praktijkonderzoek, onder begeleiding van den docent. Dit praktijkonderzoek wordt uitgevoerd tijdens het project Praktijkonderzoek in de School.

Werkvorm (aanwezigheidsplicht)Instructievormen, individuele opdrachten, activerende werkvormen. Gecombineerd werk/hoorcollege (Verplicht)

Toetsvorm/wegingAanwezigheid, actieve deelname aan de les, tentamen (deel multiple choice, deel open vragen.) Weging in OSIRIS als 100%.

Ingangseisen -

Ingangseisen toets -

Voorkennis -

Voorkennis kan worden opgedaan met -

Bronnen van zelfstudie -

Verplicht materiaalDonk van der, C. & Lanen van, B. (2012) Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. ISBN: 978 90 469 0300 1

Aanbevolen materiaal -

Kosten -

Algemeen -

Voorbereiding bijeenkomsten -

Bijdrage aan groepswerk - ToetsenSchriftelijke toets open&multiple choiceWeging 1

Minimum cijfer -

Beoordeling -

Deadlines -


Studentenhandleiding Inleiding Praktijkonderzoek 13-14

Documents

Transcript of Studentenhandleiding Inleiding Praktijkonderzoek 13-14