26 mei 2008 Drs. Patricia Strijk

•Inleiding en aanleiding

•Literatuurstudie

•Praktijkonderzoek

• Inleiding

• Achtergronden

• Gezondheidsproblemen

• Zorgvragen en zorgbehoeften

• Conclusie

• Welke gezondheidsproblemen bij vluchtelingen zijn in de literatuur beschreven?

• Welke zorgvragen en zorgbehoeften van vluchtelingen komen in de literatuur naar voren?

• Welke (meet-)instrumenten zijn beschikbaar en geschikt om de behoeften aan hulp en zorg van de vluchteling vast te kunnen stellen?

• Slechts een kleine minderheid vlucht

• Definitie asielzoeker

• Asielzoeker/ vluchteling

• Vluchteling in Nederland

• AZC, MOA en COA

• Phoenix, De Vonk

• Lichamelijke problematiek

• Geestelijke problematiek

• Sociale problematiek

• Heterogene groep

• Sociaal en economische factoren

• Somatisatie

• Normalisatie en informatie

• Stigma

• Demands of Immigration Scale

• Camberwell Assessment of Need (CAN)

• Zorgbehoeftenlijst

• Inleiding

• Gebruikte methoden

• Resultaten kwantitatief onderzoek

• Resultaten kwalitatief onderzoek

• Conclusie

• Onderzoeksdesign

• Populatie en steekproef

• Dataverzameling

• Data- analyse

• Een combinatie van kwantitatief en kwalitatief

onderzoek

• In het kwantitatieve deel : afname van de

Camberwell Assessment of Need

• In het kwalitatieve deel: semi-gestructureerde

interviews

• Onderzoekseenheden

• Onderzoekslocatie: de Vonk Noordwijkerhout,

kliniek en dagkliniek

• Selectiecriteria: Inclusie- en exclusiecriteria

• Selectie respondenten kwantitatief onderzoek

• Selectie respondenten kwalitatief onderzoek

De onderzoekseenheden zijn getraumatiseerde volwassen vluchtelingen die in behandeling zijn bij de dagkliniek of kliniek van De Vonk, locatie Noordwijkerhout.

• Het onderzoek vond plaats binnen zowel de kliniek

als de dagkliniek van De Vonk;

• De Vonk – locatie Noordwijkerhout is onderdeel van

stichting Centrum ’45 te Oegstgeest.

• Volwassen vluchtelingen • Deze vluchtelingen zijn niet langer dan 10 jaar in Nederland;• De vluchteling is in staat om een samenhangend gesprek te

voeren en op adequate manier vragen te beantwoorden; dat kan in de Nederlandse of de eigen taal;

• De vluchteling is bij De Vonk in dagklinische of klinische behandeling;

• De vluchteling heeft voorafgaande schriftelijke en mondelinge toestemming gegeven voor deelname aan het onderzoek.

• Volledig uitgeprocedeerde asielzoekers;

• Asielzoekers die binnen twee maanden Nederland

moeten verlaten;

• Asielzoekers met een zogenoemde Dublin–claim

(Amnesty International, 2001).

• Mondelinge en schriftelijke voorlichting aan

behandelaren

• Mondelinge groepsvoorlichting aan cliënten

• Gelegenheidssteekproef

• Mondelinge en schriftelijke uitleg aan cliënt

• Toestemming

De bereidheid en in staat zijn deel te nemen van cliënten:• De actuele psychiatrische toestand van de cliënt; • De sociale situatie van de cliënt; • De cliënt was wel in behandeling ten tijde van afname van de CAN

maar niet meer op het tijdstip van afname kwalitatieve interviews;• De beschikbaarheid van een persoonlijke tolk; • De beschikbaarheid van het openbaar vervoer voor in het bijzonder

de cliënten uit de dagkliniek (woonachtig in vergelegen delen van Nederland).

• Tolken

• Kwantitatieve dataverzameling

• Kwalitatieve dataverzameling

• Kwantitatief: SPSS

• Kwalitatief: analyseren en coderen

• Betrouwbaarheid

• Validiteit

Betrouwbaarheid• Beschrijvingen en interpretaties worden gescheiden tijdens de analyse van

het onderzoeksmateriaal;• Keuzes worden beschreven en verantwoord in het onderzoeksverslag;• Een systematische verslaglegging vindt plaats;• Mechanisering en automatisering bij verzameling van gegevens door middel

van opname van de interviews op audiotape;• Computerondersteunde verwerking en de analyse van de gegevens.

Validiteit• Veldnotities• Databronnentriangulatie• Peer debriefing

CAN – item

Zorgbehoefte

Onopgelost Opgelost Geen probleem Onbekend

aantal % aantal % aantal % aantal

1 Psychisch onwelbevinden 26 86.7 4 13.3 0 02 Gezelschap 22 73.3 6 20 2 6.7 03 Activiteiten overdag 17 56.7 10 33.3 3 10 04 Vervoer 14 46.7 12 40 4 13.3 05 Beleving van de seksualiteit 9 30 9 30 10 33.3 26 Psychotische symptomen 8 26.7 15 50 7 23.3 07 Veiligheid van de persoon zelf 6 20 20 66.7 3 10 18 Zorgen voor de kinderen 5 16.7 6 20 18 60 19 Geld 5 16.7 16 53.3 9 30 0

10 Lichamelijke gezondheid 4 13.3 22 73.3 4 13.3 011 Intieme relaties 4 13.3 4 13.3 20 66.7 212 Informatie over toestand van de behandeling 3 10 5 16.7 21 70 113 Elementair onderwijs/ educatie 3 10 14 46.7 13 43.3 014 Huisvesting 3 10 19 63.3 26.7 015 Veiligheid voor anderen 2 6.7 6 20 22 73.3 016 Zelfverzorging 2 6.7 14 46.7 13 43.3 117 Drugs 1 3.3 1 3.3 28 93.3 018 Uitkeringen 1 3.3 29 96.7 019 Alcohol 0 3 10 26 86.7 120 Telefoon 0 1 3.3 29 96.7 021 Voeding 0 14 46.7 16 53.3 022 Zorgen voor het huishouden 0 10 33.3 18 60 2

Landen van deelnemers aan CAN

Afghanistan Guinee Bissau Servië en Montenegro

Angola Irak Sierra Leone

Armenië Iran Somalië

Azerbeidzjan Jordanië Sudan

Bosnië - Herzegovina Kosovo Tadzjikistan

Burundi Moldavië Tsjetsjenië

Congo Niger

kliniek/dagkliniek

Totaaldagkliniek kliniekvrouw 5 5 10

man 11 9 20

Totaal 16 14 30

Woonsituatie: in wat voor opvang woonachtig

Totaalzelfstandige woning AZC

dagkliniek 8 8 16kliniek 1 13 14

Totaal 9 21 30

• Psychisch onwelbevinden• Vluchten en vluchteling zijn• Eenzaamheid• Discriminatie• Huisvesting • Uitkering en geld• Activiteiten overdag• Psychotische symptomen• Slaapproblemen• Lotgenootschap• Angst om te reizen met het OV

• Psychisch onwelbevinden en verdriet

• Onzekerheid en ontworteling

• Actuele stress (Rijnders, 2002)

• Verlangen naar een ander leven

• Hulpverlening en grenzen

• Politiek en actualiteit

“Er is voor de vluchteling een toestand ontstaan die een grote bestaansonzekerheid vertegenwoordigt, waarbij geldt dat er sprake is van een urgent karakter. De actuele stress-stoornis kan zich uiten in de vorm van psychiatrische ziekten als angst- en depressieve stoornissen, psychotische decompensaties, gedragsstoornissen, verslavingen, de diverse aanpassingsstoornissen en dergelijke”(Rijnders, 2002)

• Moeilijk benaderbare onderzoekspopulatie

• Gebruik van tolken

• Gebruik van niet specifiek voor doelgroep

ontwikkelde vragenlijst

• Onderzochte groep erg klein

• Aandacht en interesse• Aandacht communicatie• Geven van positieve en negatieve feedback • Aandacht discriminatie• Hulp bij zoeken activiteiten• Voorlichting over psychiatrie• Advies aan familie• Voorlichting dag- nachtritme• Begeleiding /ondersteuning reizen OV

• Belang van deze resultaten

• Waarde van onderzoek voor kwaliteitsverbetering

• Welke mogelijkheden en belemmeringen in de

praktijk van alledag zijn er?

• Mogelijkheden en uitdagingen voor de toekomst

Patricia Strijk

Verpleegkundige en verplegingswetenschapper

p.strijk@centrum45.nl

Centrum -45, De Vonk

Westeinde 94

2211 XS Noordwijkerhout