1

Informatiefolder voor HBO- studenten

Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Pedagogiek

2

Inhoudsopgave Stageplaatsen

Opnamecentrum (diverse problematieken)

Kindafdelingen

Klinische diagnostiek en kortdurende behandeling – Speedboot en Raket

Jeugdafdeling

Acute psychiatrische behandeling – Panama

020

Emotionele stoornissen

Kindafdeling

Zijspan

Jeugdafdeling

Dagbehandeling - Santorini

Dagbehandeling - Santiago

Dag- en nachtbehandeling - San Francisco

Dagbehandeling - Santa Rosa

Klinische behandeling - San Remo

Saint Tropez - Deeltijdbehandeling

Complexe Gedragsstoornissen en Forensische Jeugdpsychiatrie

Jeugdafdeling

Forensische Jeugdpsychiatrie

Autisme en Psychosen

Kindafdeling

Dagbehandeling – Kajak

Jeugdafdeling

Dagbehandeling – Atlantis

Bascule in de regio

Kindafdeling

Dagbehandeling - Tom Poes

Leren en ontwikkelen

Kindafdeling

Dagdeeltijdgroep – Kameleon

Trauma en Gezin

Gezinskliniek

Therapeutische pleegzorg

Multi Treatment Foster Parents Program (MTFC-P)

TGV

3

Inleiding

In deze informatiefolder worden de afdelingen beschreven die in principe een stageplaats

beschikbaar hebben voor HBO-studenten Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Pedagogiek.

Als organisatie vinden we het belangrijk om voldoende stageplaatsen te bieden omdat:

De ontwikkelingen die er zijn op het gebied van de (kinder-) en jeugdpsychiatrie en het in

de praktijk brengen van behandelprogramma’s en modules worden overgedragen aan

sociotherapeuten in opleiding.

Het belangrijk is om een goede uitwisseling en contacten met de opleidingen te

onderhouden, zodat de organisatie op de hoogte is van de laatste ontwikkeling in het

onderwijs. Zij leiden studenten op tot de toekomstige sociotherapeuten. En wij kunnen hen

informeren over de wensen die er zijn t.a.v. kennis en vaardigheden van de toekomstige

beroepskrachten.

De organisatie hiermee een potentieel van nieuwe sociotherapeuten binnenhaalt, zodat de

stagiaires na hun afstuderen evt. als redelijk ingewerkte medewerkers aan de slag kunnen.

T.a.v. het profiel van een geschikte stagiaire HBO SPH/Pedagogiek gaat de voorkeur uit naar

stagiaires die:

Stage lopen in het kader van een 3e jaars voltijd opleiding SPH/Pedagogiek

Affiniteit met kinderen, jongeren, gezinnen hebben

Over enige mate van zelfkennis beschikken

Bereid zijn tot reflecteren op het eigen handelen

Over basale communicatieve en sociale vaardigheden beschikken

Beschikken over interculturele sensitiviteit

Stagiaires HBO-SPH met het uitstroomprofiel jeugdzorgwerker zijn welkom op de afdeling

Therapeutische Gezinsverpleging.

De Bascule ontwikkelt zich voortdurend. We houden deze gids zo actueel mogelijk. Het kan echter

voorkomen dat een afdeling op enig moment wegens omstandigheden geen stageplaats

beschikbaar kan stellen. Gebruik daarom deze gids ter oriëntatie. Jaarlijks organiseert de Bascule

in februari een stagemarkt. De afdelingen die een stageplaats beschikbaar hebben presenteren

zich hier. Informatie over de datum kan opgevraagd worden bij Stage@debascule.com. Ook de

sollicitaties kunnen daarheen gestuurd worden.

De Bascule is een instelling voor kinder- en jeugdpsychiatrie en biedt hulp aan kinderen, jongeren

en gezinnen. Onze missie is: Wij helpen het psychisch kwetsbare kind met alle betrokkenen om

zich te ontwikkelen en een toekomst op te bouwen. Samen, beter. Daar staan we voor. We werken

samen met ouders en andere deskundigen die betrokken zijn bij het kind. Ieder draagt met zijn

ervaring en kennis bij aan betere hulp. Samen zetten we ons in om het kind en zijn omgeving de

hulp te bieden die nodig is. Zo werken we samen aan het herstel van het kind. Samen, beter.

4

Opnamecentrum (diverse problematieken) Kindafdelingen Klinische diagnostiek en kortdurende behandeling – Raket Voor wie?

Raket is een klinische behandelgroep (7 x 24 uur) voor kinderen van 6 t/m 12 jaar. Het is een groep

voor kinderen met een IQ hoger dan 80 en verschillende kinderpsychiatrische problemen, zoals

angst, trauma, autisme of gedragsproblemen. Raket richt zich op kinderen waarvoor ambulante of

dagklinische hulp niet toereikend is. Op Raket verblijven de kinderen dag en nacht en worden

behandeld. Soms komen kinderen alleen overdag voor hun behandeling en verblijven zij thuis.

Ook behoort een combinatie hiervan tot de mogelijkheden. Kinderen zonder een geschikte

woonplek kunnen niet worden opgenomen.

De behandeling

Op de groep worden zes tot negen kinderen behandeld. We bieden een zo flexibel mogelijk

aanbod, afgestemd op de wensen van ouder(s)*, kind en verwijzer. De behandeling bestaat uit

groepsbehandeling en individuele behandeling. In de behandeling maken wij gebruik van

verschillende manieren om het vertrouwen van kinderen te bevorderen, hun omgang met

leeftijdsgenoten te verbeteren en vaardigheden die zij nodig hebben in het dagelijks leven te

vergroten. Daarnaast leren de kinderen op een betere manier om te gaan met onzekerheid, angst,

verdriet en/of boosheid.

Elk kind volgt een programma dat is aangepast aan zijn of haar mogelijkheden. Wij werken zoveel

mogelijk met behandelmethoden die bewezen effectief zijn. Ook werken wij met de basisprincipes

van de Non-Violent Resistance methode, ook wel geweldloos verzet genoemd. Dit is een methode

voor gezinnen die vastlopen met hun kinderen, waarbij geprobeerd wordt om op een geweldloze

wijze het ongewenste patroon of risicovol gedrag te doorbreken.

Het onderwijs

Het onderwijs wordt verzorgd door de Pionier. De Pionier is een school voor speciaal onderwijs

(cluster 4). De school is verbonden aan de Bascule en op hetzelfde terrein gevestigd. Het

behandelteam en de school werken nauw samen.

Ouder(s)*

Wij werken intensief samen met de ouder(s). Ouder/gezinsbegeleiding is een belangrijk onderdeel

van de behandeling. Daarnaast doen wij regelmatig een beroep op ouder(s) om actief mee te

helpen op de groep rondom moeilijke situaties voor het kind en worden meerdere wekelijkse

bezoeken op de afdeling gestimuleerd. Naast de ouderbegeleiding bieden we ouders op indicatie

een intensievere vorm van oudertraining zoals Psychiatrische Intensieve Thuisbegeleiding (PIT),

Parent Management Training Oregon (PMTO) of (creatieve) gezinstherapie. Ook kan, via onze

samenwerking met Altra, het programma Altra Thuis op School (ATOS) worden aangeboden.

Het behandelplan

Voordat we met de behandeling beginnen maken we een behandelplan. Daarin beschrijven we de

doelen van de behandeling die we met elkaar hebben afgesproken en de manier waarop de

behandelaars samen met u en uw kind hieraan gaan werken. Het behandelplan wordt regelmatig

samen met ouders/opvoeders en de verwijzer doorgenomen en waar nodig aangepast. Het

behandelplan staat centraal in de behandeling.

5

Effect

Om vast te stellen of de behandeling werkt, vragen we u om aan het begin en aan het eind van de

behandeling een aantal vragenlijsten in te vullen. Met de gegevens uit de vragenlijsten kunnen we

het effect van de behandeling meten.

Duur van de behandeling

We streven naar een behandeling die zo kort mogelijk duurt. Gemiddeld duurt een behandeling bij

Raket zes maanden. Soms kan het nodig zijn om de behandeling te verlengen. Dit gebeurt altijd in

overleg. Wanneer de behandeling onvoldoende effect blijkt te hebben, wanneer het

woonperspectief wegvalt of wanneer er sprake is van aanhoudend grensoverschrijdend gedrag,

kan de behandeling voortijdig beëindigd worden.

Het behandelteam

Bij een behandeling op Raket zijn veel mensen betrokken. Als ouder zult u het meest met de

gezinsmaatschappelijk werker te maken hebben. Het kind heeft het meeste contact met de

sociotherapeuten. Zij verzorgen het grootste deel van de (dagelijkse) behandeling. Ieder kind heeft

een vaste mentor, dit is één van de sociotherapeuten. Verder bestaat het behandelteam uit een

kinder- en jeugdpsychiater (behandelverantwoordelijke), GZ-psycholoog, teamcoördinator,

thuisbehandelaar en (vak)therapeuten.

Het weekend

Wij achten het in het belang van het kind en zijn/haar gezinssysteem dat er in de weekenden

onderling contact mogelijk is. Kinderen hebben daarom de mogelijkheid om in het weekend één

nachtje naar huis te gaan, vanaf zaterdagochtend tot zondagmiddag/avond. Als het nodig is,

kunnen de kinderen ook het gehele weekend op Raket blijven.

Vakanties

In de schoolvakanties volgen de kinderen een aangepast behandelprogramma. Er is dan geen

school. In de vakanties organiseren we activiteiten die behalve leuk, ook belangrijk zijn voor de

behandeling van uw kind.

Na de behandeling

Wanneer de behandeling van het kind op Raket bijna is afgerond, kijken we met de ouder(s) en de

verwijzer of er nog andere hulp nodig is. Waar nodig zullen wij vervolgbehandeling in gang zetten.

Samen met de Pionier regelen ouder(s) het vervolgonderwijs

6

Klinische diagnostiek en kortdurende behandeling – Speedboot Voor wie?

Speedboot biedt psychiatrisch onderzoek en kortdurende behandeling voor kinderen van 6 t/m 12

jaar. Speedboot is er voor kinderen met een (vermoeden van een) psychiatrische stoornis en een

IQ hoger dan 80, die op meerdere terreinen vastlopen. Het gaat om kinderen waarbij intensieve

ambulante hulp onvoldoende resultaat heeft opgeleverd. Speedboot is een groep voor dag-en-

nachtbehandeling: de kinderen verblijven voor korte tijd op de groep en worden behandeld. Maar

soms is het ook mogelijk dat kinderen alleen voor dagbehandeling op de groep komen. Daarnaast

is er ook de mogelijkheid voor een time-out opname.

Onze werkwijze

Speedboot biedt ruimte aan acht tot negen kinderen. De behandelaars werken volgens het

competentiemodel en de Non-violent Resistance (NVR) methode. Dit betekent:

dat we de vaardigheden die kinderen nodig hebben in het dagelijkse leven in kaart

brengen;

dat we beginnen met het verhelpen van de achterstanden in hun ontwikkeling;

dat we veiligheid en respect voor elkaar erg belangrijk vinden;

dat we ouders/verzorgers en verwijzer intensief bij de opname willen betrekken. We doen

regelmatig een beroep op ouders/verzorgers om actief mee te helpen op de afdeling.

Opname

In het behandelplan staat beschreven hoe de opname er uit ziet. Dat is afhankelijk van de situatie.

Speedboot kent een aantal verschillende opnames:

Diagnostiek

Bij diagnostiek wordt een kind voor drie weken opgenomen op Speedboot. In die tijd doen

wij onderzoek om de psychiatrische problemen van het kind in kaart te brengen. Als het

nodig is kan de opname nog een keer verlengd worden met drie weken. Na afloop van de

diagnostiek geven we een advies.

Time out

Wanneer ouders/verzorgers overbelast raken door de ernstige psychiatrische problemen

van hun kind, is het mogelijk dat het kind voor maximaal twee weken wordt opgenomen op

Speedboot. Zowel de ouders/verzorgers als het kind kunnen dan even op adem komen.

Het is de bedoeling dat daarna de eigen behandelaar de behandeling weer voortzet.

Acute psychiatrische opname en BOPZ

Wanneer er bij een kind sprake is van plotselinge en hevige psychiatrische problematiek,

waarbij tijdelijk extra zorg nodig is, dan kan hij of zij binnen 24 uur worden opgenomen op

Speedboot. BOPZ staat voor: de wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische

Ziekenhuizen. Wanneer de situatie zo ernstig is dat de psychiatrische problemen leiden tot

direct gevaar voor het kind of zijn directe omgeving, dan kan een rechter besluiten tot een

verplichte opname. Dit wordt een BOPZ opname genoemd.

Samenwerken

De behandelaars van Speedboot werken nauw samen met de ouders. In de ouderbegeleiding

kijken we samen naar de situatie thuis: welke problemen spelen er en hoe kunt u daar het beste

mee omgaan? We proberen uiteraard ook in het voortraject en na afloop van de opname met

elkaar te bekijken welke hulp er nodig is en of dit door de Bascule of een andere instelling geboden

kan worden.

School

Kinderen die op Speedboot zijn opgenomen gaan naar de Speedbootklas, een onderdeel van de

Pionier (cluster 4 school), die op hetzelfde terrein is gevestigd. Als uw kind geen grote problemen

op zijn eigen school heeft, proberen we hem of haar op de eigen school te laten.

7

Jeugdafdelingen Acute psychiatrische behandeling – Panama

Voor wie?

Panama is een gesloten jeugdafdeling voor maximaal 8 jongeren van 12 tot 18 jaar. Het is een

bijzondere afdeling, waar de duur van het verblijf kan wisselen van enkele dagen tot meerdere

maanden. Op deze afdeling komen jongeren met zeer uiteenlopende psychiatrische problemen

voor diagnostiek en behandeling. Het gaat altijd om complexe situaties waarbij de jongere op

verschillende fronten vastloopt. Er worden jongeren vrijwillig en onvrijwillig opgenomen.

A. Vrijwillige opname voor diagnostiek

Als een jongere vrijwillig wordt opgenomen dan gebeurt dat in juridische zin onder de Wet

Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Er zijn meestal twee hoofdredenen waarom

een jongere en zijn ouder(s) vanwege de ernst van de situatie met de behandelaar kiezen voor een

observatie- en diagnostiekperiode op een gesloten afdeling:

1. De jongere heeft zoveel bescherming en veiligheid nodig dat dit het beste gegarandeerd is op

een gesloten afdeling.

2. Op Panama is een opname het snelste mogelijk. Het is goed om te weten dat er behalve

Panama nog slechts één andere afdeling is voor klinische observatie en diagnostiek en

kortdurende behandeling (= de open jeugdafdeling Lissabon).

Een vrijwillige diagnostische opname duurt acht weken. Tijdens deze periode vinden we het

belangrijk dat het ‘gewone leven’ buiten de afdeling zoveel mogelijk doorgaat. Uiterlijk aan het eind

van die periode geven wij aan de jongere en ouder(s) onze diagnostische bevindingen en het

vervolgadvies. Meestal is dit het moment dat de klinische opname wordt afgerond.

B. Crisisopname

Een crisisopname kan plaatsvinden in een vrijwillig kader (zie hiervoor) of in het kader van een

inbewaringstelling (IBS). Deze laatste vorm komt het meest voor.

Als de situatie zo ernstig is dat de psychiatrische problemen leiden tot direct gevaar voor de

jongere zelf of zijn directe omgeving, kan de burgemeester besluiten om iemand tegen zijn wil voor

een periode van maximaal drie weken op een gesloten afdeling te laten opnemen. Panama is voor

jongeren in Amsterdam de enige afdeling voor dergelijke opnames. Als er op Panama geen plaats

is, zorgen de behandelaars er voor dat er een plek op een vergelijkbare afdeling elders in het land

wordt gevonden.

Bij crisisbehandeling gaat het om interventies om zo snel mogelijk de crisis, die het leven van de

jongere en ouder(s) totaal heeft ontregeld, het hoofd te kunnen bieden. Het betreft: het bieden van

rust en structuur, een aangepast dagprogramma (gericht op prikkelreductie), medicatiebehandeling

en soms ook hand-in-hand begeleiding of separatiebehandeling. Er wordt bij het begin van de

opname met de jongere en ouder(s) altijd een risico-analyse opgesteld.

Een inbewaringstelling duurt maximaal drie weken, waarna een besluit moet worden genomen over

verlenging, aanvragen van een voorlopige machtiging of opheffing. In dat laatste geval wordt de

opname in overleg met de jongere en ouder(s) voortgezet in een vrijwillig kader (zie hiervoor).

C. Onvrijwillige opname

Als een jongere wordt opgenomen met een voorlopige machtiging (VM) gebeurt dat ook tegen de

wil van de jongere in. De rechter besluit hiertoe omdat ook op de langere termijn de psychiatrische

problemen leiden tot gevaar voor de jongere zelf of zijn directe omgeving.

De behandeling lijkt in het begin vaak op de crisisbehandeling. Stap voor stap wordt gekeken hoe

de zelfstandigheid en vrijheden van de jongere weer kunnen worden opgebouwd. Als het herstel

snel gaat, kan de VM worden opgeheven. Soms komt het ook voor dat dit niet lukt. Dan wordt een

verlenging van de VM aangevraagd.

8

Voorbeelden van problemen:

Het zal duidelijk zijn dat de groep jongeren op Panama zeer divers kan zijn. Wat de jongeren

gemeenschappelijk hebben is dat ze allemaal tijdelijk intensieve hulp nodig hebben. Veel

voorkomende problemen van jongeren op Panama zijn:

Psychose

Bipolaire stoornis

Ernstige depressie en suïcidaliteit

Borderline problematiek

Wanneer is een opname op Panama aan de orde?

Een opname op een gesloten afdeling is behoorlijk ingrijpend. Maar soms is het de beste oplossing

als de problemen zeer ernstig zijn, ze zich tegelijk op meerdere terreinen voordoen en minder

intensieve hulp niet toereikend is. Een opname op Panama is tijdelijk. Je zou kunnen stellen dat het

vanaf de eerste dag al de bedoeling is om toe te werken naar ontslag. Het perspectief blijft dat zo

snel mogelijk toegewerkt wordt naar een minder intensieve en ook minder belastende behandeling

voor jongere en ouder(s).

Enkele redenen waarom een opnameverzoek niet kan worden gehonoreerd

jongeren die buiten de leeftijdsgrens vallen (jonger dan 12 jaar en vanaf 18 jaar);

overheersende verslavingsproblematiek;

Bij een vrijwillige opname:

als anderen een opname wensen, maar de jongere zelf niet;

overheersende agressieproblemen die de veiligheid van anderen schaden;

overwegend orthopedagogische gedragsproblemen die vragen om een consistente

opvoedingssituatie;

verstandelijk gehandicapten.

Behandelplan

Voordat we gaan starten wordt door de psychiater altijd een behandelplan opgesteld en met de

jongere en ouder(s) besproken. In het behandelplan staan de doelen van de behandeling plus de

manier hoe behandelaars, jongere en ouders hier aan gaan werken. Dit behandelplan wordt door

behandelaars, jongere en ouders (als de jongere nog geen 16 jaar is) ondertekend.

Evaluatie

Wekelijks wordt het beloop van de behandeling besproken. Elke 6 weken vindt een evaluatie van

de behandeling plaats. Alle behandelaars maken dan een verslag van de afgelopen periode. Ook

aan de jongere en de ouders wordt gevraagd iets op papier te zetten over het beloop en behaalde

vooruitgang. De behandelaars komen na de evaluatie met een voorstel voor de komende periode.

Dit voorstel wordt met de jongere en ouders besproken in een adviesgesprek. We trekken hier veel

tijd voor uit omdat we het belangrijk vinden dat de jongere en ouders zelf meebeslissen over de

behandeling.

School

Tijdens het verblijf op Panama wordt het onderwijs verzorgd door het Altra College. Dit gebeurt in

een lokaal op de afdeling zelf. Het programma wordt per dag en week afgestemd op wat de

jongere alweer aankan. Elke jongere wordt automatisch bij deze school ingeschreven.

9

Ouders

Hiervoor is al genoemd hoe belangrijk we de inzet van ouders vinden. Wat betekent dit nu

concreet?

alle ouders hebben elke week of twee weken een gesprek met de ouderbegeleider;

in geval van terugval of crisis worden extra (telefonische) gesprekken gepland;

op de afdeling vindt minimaal tweewekelijks een gesprek met de persoonlijk begeleider

plaats;

deelname aan adviesgesprekken;

deelname aan ouderavonden of themabijeenkomsten.

Sociotherapeuten (groepsleiders) begeleiden de jongeren op de afdeling en verzorgen trainingen

en activiteiten. Elke jongere heeft een persoonlijk begeleider. Met deze sociotherapeut heeft de

jongere wekelijks een gesprek over de voortgang op de afdeling. De persoonlijk begeleider heeft

ook contact met de ouders over de (praktische) gang van zaken op Panama. Vanwege de 24-uurs

zorg wordt er gewerkt in ploegendiensten, zowel mannen als vrouwen. De teamcoördinator is de

leidinggevende van de sociotherapeuten.

10

Dag- en nacht welkom – 020

Deze afdeling biedt een gecombineerde stageplaats aan samen met Saint Tropez.

Voor wie?

020 richt zich op jongeren van 12 tot 23 jaar die bij de Bascule óf in omgeving Amsterdam in

behandeling zijn voor hun psychiatrische problematiek. Als je gebruik wil maken van de afdeling

wordt je lid van 020. We hebben interne (in behandeling bij de Bascule) en externe leden (in

behandeling elders in omgeving Amsterdam).

Wat doen we?

Wij zijn een afdeling waar gastvrijheid en (herstel) ondersteuning centraal staan. 020 is een

afdeling waar leden gebruik van kunnen maken wanneer er sprake is van crisis of ontregeling thuis.

Het doel van 020 is om verdere of verergering van een crisis te voorkomen. We zijn 24 uur per dag

en 7 dagen per week bereikbaar voor telefonische consultatie met de mogelijkheid (fysiek) gebruik

te maken van onze afdeling. Leden kunnen zo nodig bellen, langskomen en blijven slapen.

Er is geen maximum aan het aantal keren dat iemand per dag of week kan bellen of langs kan

komen. In principe zit er ook geen minimum tijd tussen de keren dat je kunt bellen of langskomen.

Achtereenvolgend kan een lid maximaal 24 uur op de afdeling zijn waarna de beweging richting

huis weer gemaakt moet worden. Het is van belang dat er nagedacht wordt over hoe deze

beweging gemaakt kan worden en wat hiervoor nodig is. Het kan voorkomen dat leden een vaste

afspraak hebben staan waarop ze langs komen op 020. Omdat wij vraaggericht werken kan dit per

individueel lid verschillen en proberen we zoveel mogelijk, naar onze mogelijkheden en binnen

onze kaders, aan te sluiten bij de behoeften van onze leden.

Het kan voorkomen dat cliënten het lastig vinden om weer naar huis te gaan. Het is dan van belang

om hen te stimuleren en te ondersteunen in het maken van een plan om het thuis weer op te

pakken (wat helpt wel/niet, wat kun je thuis doen om de routine weer op te pakken, nadruk op

telefonische bereikbaarheid van afdeling 020 en de mogelijkheid met ons te bellen/appen/mailen).

Visie

020 is een gastvrije en open afdeling waar iedereen zich welkom en veilig voelt. Om dit te

realiseren is het uitgangspunt in onze bejegening; open en servicegericht, validerend en

ondersteunend. We sluiten zoveel mogelijk aan bij de wensen en behoeften van de jongeren en

zijn een sub-onderdeel in het bestaand behandelplan van de specifieke jongere. Motiverende

gespreksvoering is een groot onderdeel van ons bejegeningpakket. Iedere jongere werkt aan zijn of

haar eigen doel. We gaan respectvol om met elkaar en elkaars eigendommen en ieders privacy.

We stellen ons open op en vinden het belangrijk om de sfeer goed te houden.

Daarom kunnen we jongeren en ouders verzoeken de afdeling te verlaten als de regels worden

overtreden. Op dat moment besluiten we je lidmaatschap (tijdelijk) op te schorten (‘on hold’) en

volgt er eerst een gesprek met jongere, ouders, eigen behandelaar en behandelaar van 020,

waarin we kijken hoe weer gebruik gemaakt kan worden van 020.

Onze kernafspraken zijn:

het is niet toegestaan om onder invloed van alcohol, drugs of foutief ingenomen medicatie

gebruik te maken van 020;

agressie is niet toegestaan.

Op 020 wordt vraaggericht gewerkt. De visie van de jongere, ouders en het gezin op het herstel en

de ondersteuning die daarbij nodig is, vormt het uitgangspunt. 020 is aanvullend op de lopende

(ambulante) behandeling. De verantwoordelijkheid voor de behandeling en voor het gebruik van

020 ligt bij de jongere en zijn of haar eigen behandelaar. De medewerkers van 020 komen samen

met de jongere, ouders/verzorgers en behandelaar tot een plan omtrent het gebruik van 020 en

hoe dit het beste kan worden ingezet. We werken met het signaleringsplan dat de jongere samen

11

met zijn/haar ouders en behandelaar opstelt. Na een maximaal verblijf van 24-uur, is het de

bedoeling dat je weer richting huis gaat om de routine op te pakken. De medewerkers van 020

kunnen hierin met je meedenken en je ondersteunen in deze stap ook daadwerkelijk te nemen. Het

is altijd mogelijk om daarna, opnieuw gebruik te maken van 020.

Bejegening

Validerend en open, service- en vraaggericht. Verdiepende, open vragen en motiverende

gespreksvoering.

020 is geïndiceerd als:

je ernstige psychiatrische problemen hebt (zoals opgenomen in de DSM/V) of in een

psychiatrische crisis dreigt te komen;

je in staat bent samen te werken met de medewerkers van 020, afspraken kunt maken over

veiligheid en je een open setting aankunt;

je een vaste woon- / verblijfplaats hebt.

In andere omstandigheden kan overleg plaats vinden tussen de verwijzer en de GZ-psycholoog

en/of spilfunctionaris van 020. Bij het traject tot lid worden maken we altijd “wen-afspraken” zodat

we van beide kanten kunnen beoordelen of 020 bij je past.

Niet leden in crisis

Wanneer een jongere in crisis is, die nog geen lid is van 020, dient er volgens het stroomschema

gehandeld te worden. Dit moet ook gedaan worden wanneer iemand wel is aangemeld, maar nog

geen intake heeft gehad of wanneer iemand niet meer lid is. We hebben de optie om iemand een

spoedlidmaatschap aan te bieden. De eigen behandelaar moet binnen diens RVE een beoordeling

aanvragen. Bij indicatie kan er een crisisintake voor 020 plaatsvinden. Buiten kantoortijden of in het

weekend, verloopt dit via PAH.

Aanmelding jongeren

De inschrijving van jongeren verloopt via de spilfunctionaris. Wanneer jongeren of (hoofd)

behandelaren/verwijzers contact met ons opnemen om een jongere in te schrijven op 020 kunnen

we ze doorverwijzen naar Manon Zuijdervliet (spilfunctionaris): m.zuijdervliet@debascule.com of

06 23 04 18 15. De jongere vult samen met zijn of haar behandelaar een aanmeldformulier in. Er

wordt dan een startgesprek gepland waarin wordt bekeken of en hoe de jongere het best gebruik

kan maken van de diensten van 020. Vervolgens wordt er een “wen-afspraak”gemaakt dan is de

jongeren lid en kan hij of zij vrij gebruik maken van 020.

12

Emotionele stoornissen

Kindafdeling

Dagbehandeling - Zijspan

Voor wie?

Zijspan is een dagbehandelinggroep voor kinderen met emotie regulatie problemen. Het gaat in

principe om normaal intelligente kinderen, waarbij er problemen zijn op het gebied van contact,

gedrag of rigiditeit die voortkomen uit verschillende problematiek zoals angst, dwang, tics,

depressie, ADHD, gedragsstoornissen en/of trauma. De ontwikkeling stagneert en vaak zijn er ook

leerproblemen. Op Zijspan worden 8 kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar behandeld. De

behandeling duurt ongeveer een half jaar en is 3 dagen per week op maandag, dinsdag en

donderdag. De andere dagen gaan de kinderen gewoon naar school. Op de dagen dat de kinderen

in behandeling zijn gaan ze een dagdeel er van naar school. Om de behandeling zo effectief

mogelijk te laten verlopen, proberen wij nauw samen te werken met de ouders, school en

verwijzers.

Intake

Voordat de behandeling start vindt altijd een intakegesprek plaats waarin de vraag om hulp wordt

besproken en voorlichting over de afdeling wordt gegeven. Als kind, ouders en behandelaars

allemaal denken dat behandeling bij Zijspan de beste oplossing is, kan deze van start gaan.

Behandelplan

Voordat we met de behandeling starten, maken we een behandelplan. Dit plan wordt gezamenlijk

besproken. In het behandelplan staan de doelen van de behandeling die we met elkaar hebben

afgesproken plus de manier hoe behandelaars, kind en ouders hier aan gaan werken. Dit

behandelplan wordt door behandelaars en ouders ondertekend.

Hoe ziet een dag er uit op Zijspan?

De behandeling op Zijspan richt zich op het aanleren van vaardigheden aan kinderen en ouders om

de vaak vastgelopen ontwikkeling weer op gang te brengen. Daarnaast kan de behandeling dienen

om het gezinssysteem te ontlasten. De behandeling van het kind wordt aangepast aan de

individuele hulpvraag van kind en ouders. De hulpvraag en leerdoelen worden vastgelegd in een

behandelplan. We beschouwen de behandelperiode als een tijdelijke extra investering in de

ontwikkeling van het kind zodat het daarna makkelijker kan meedraaien in het gezin, op school en

bij sociale activiteiten. We streven naar een behandelduur van zes maanden.

Zijspan is open van 8.15 tot 16.15. De kinderen starten om 8.30 (op school of op de groep) en zij

gaan om 15.15 weer naar huis. Op Zijspan wordt aan de hand van het sociaal competentiemodel

stapsgewijs gewerkt aan het aanleren van vaardigheden die de kinderen nodig hebben in het

dagelijks leven. Er wordt gewerkt in drie fasen, waarbij de kinderen beginnen met heel intensieve

begeleiding en geleidelijk steeds zelfstandiger worden. Er is steeds een vast dagprogramma, dat

wordt gevisualiseerd met behulp van een planbord. Zo krijgen de kinderen zo veel mogelijk

duidelijkheid en structuur aangeboden en stimuleren we de zelfstandigheid. Het invullen van het

bord bestaat bijvoorbeeld uit plannen kiezen. Hierbij gaat het om het leren kiezen van een activiteit,

het volhouden van een activiteit en het leren gevarieerd te spelen. Daarnaast is er in het

dagprogramma regelmatig tijd voor individuele aandacht voor het kind . Zo werkt elk kind aan zijn

of haar eigen leerdoelen gedurende de hele behandeling. Daarnaast wordt er groepsbehandeling

geboden hierbij valt te denken aan SOVA, psycho-educatie etc. Soms wordt in overleg met ouders

medicatiebehandeling gestart. De laatste fase van de behandeling staat in het teken van het

afscheid nemen, als voorbereiding op de vervolgperiode thuis of in een vervolginstelling.

13

Bij Zijspan werken wij volgens de Non-Violent Resistance methode. Dit betekent dat wij veiligheid

en wederzijds respect erg belangrijk vinden. Wij houden ons daaraan en verwachten dit ook van de

ouders en kinderen.

In de ouderbegeleiding wordt met de ouders in het begin onderzocht wat de problemen in de

thuissituatie zijn en hoe ouders deze het hoofd kunnen bieden. De samenwerking met ouders (en

school) is intensief zodat de overgangen tussen de verschillende milieus voor het kind zo soepel

mogelijk verlopen. Op vrijdag beiden wij extra begeleiding voor ouders aan in de vorm van

oudertraining of huisbezoeken.

Met wie heb je te maken op de dagbehandeling?

Wij werken met een hoofdbehandelaar, sociotherapeuten, Wepper, ouderbegeleider,

vaktherapeuten, teamcoördinator en school samen.

14

Jeugdafdelingen

Klinische behandeling - San Remo

Voor wie?

Deze klinische groep is voor jongeren met angst- en dwangstoornissen, tics, en lichamelijk

onverklaarbare klachten (LOK). Veel van de jongeren, maar niet allemaal, kunnen niet meer doen

wat zij willen. Zij vermijden heel veel, durven niet naar buiten, hun dag/nachtritme is door de

klachten verstoord, zij gaan niet meer naar school en kunnen niet reizen.

De behandeling

In de kliniek zit een groep met tien jongeren met deels dezelfde problemen. Er wordt gewerkt met

een dagprogramma dat bestaat uit allerlei activiteiten en therapieën die ze met sociotherapeuten,

andere jongeren of soms ook alleen uitvoeren. Afhankelijk van wat een jongere aan kan en hoe

lang men in behandeling is, wordt dit programma ingevuld. Maar over het algemeen is het

programma er op gericht dat ze met kleine stapjes weer dingen gaan doen die ze moeilijk of lastig

vinden. Of zij leren op een adequate manier omgaan met hun lichamelijke klachten.

Onderwijs

Onderdeel van de behandeling is het volgen van onderwijs. Dit onderwijs wordt gegeven door

leerkrachten van het Altra College, een school voor speciaal voortgezet onderwijs (zie:

www.altracollege.nl). Er kan lesgegeven worden op verschillende niveaus: VMBO, HAVO en

VWO. Elke jongere wordt automatisch bij deze school ingeschreven. Voorlichting over de gang van

zaken op de school kunt u krijgen via de coördinator van deze afdeling.

Hoe ziet een dag er uit

Elke jongere krijgt voor de invulling van de dagen een eigen programma. In de tijd dat de jongere

op de kliniek is heeft de jongere afwisselend behandeling en school. Vaste onderdelen op de

behandelgroep zijn gezamenlijke maaltijden, sport, koken op de groep en het bespreken van de

weekdoelen. Op de groep worden er een aantal groepstherapieën gegeven door de

sociotherapeuten. Dagelijks is er veel exposure (oefen)tijd, voor de jongeren met een angst- en

dwangstoornis of tics. De jongeren met LOK werken dan aan conditie- en concentratieopbouw,

afgewisseld met voldoende rust. Ook krijgen ze cognitieve therapie van een gedragstherapeut in

een groep, sociale vaardigheidstraining, emotieregulatietraining, spanningsregulatietraining en

psycho-educatie. Daarnaast worden er op indicatie individuele therapieën gegeven:

psychotherapie, muziektherapie, loopgroepje, creatieve therapie en psychomotore therapie of

gecombineerd.

Duur van de behandeling

De behandeling duurt zo kort mogelijk, met meestal een maximum van vier maanden. Tijdens de

behandelplanevaluaties wordt bekeken hoe lang de behandeling nog moet duren.

15

Dagbehandeling - Santa Rosa

Voor wie?

Deze dagbehandelinggroep is voor jongeren met stemmingsproblemen, angsten en/of lichamelijk

onverklaarbare klachten. Veel van onze jongeren, maar niet allemaal, zijn door deze klachten

inactief en gaan niet meer naar school. Bij stemmingsproblemen moet je denken aan sombere

buien en een down-gevoel. Vaak ondernemen ze weinig en als ze iets ondernemen vinden ze er

niets aan. Van lichamelijk onverklaarbare klachten spreekt men als ze last hebben van hoofdpijn,

buikpijn of ernstige vermoeidheid, terwijl dokters geen oorzaak kunnen vaststellen. De jongeren

met angsten vinden het bijvoorbeeld lastig om met het openbaar vervoer te reizen, naar school te

gaan of sociale contacten aan te gaan. Soms hebben ze deze klachten allemaal tegelijk.

De behandeling

Op de dagbehandeling zijn de jongeren in een groep met 9 jongeren met ongeveer dezelfde

problemen. Er wordt gewerkt met een dagprogramma dat bestaat uit allerlei activiteiten en

therapieën die ze met andere jongeren of soms ook alleen uitvoeren. Over het algemeen is het

programma er op gericht dat de jongeren met kleine stapjes weer dingen gaan doen die ze moeilijk

of lastig vinden .

Hoe ziet een dag op de dagbehandeling er uit

De dagbehandeling is open van 8.40 – 15.30. Elke jongere krijgt voor de invulling van de dagen

een eigen rooster. Wanneer ze het nog niet aan kunnen om zulke lange dagen vol te houden, dan

wordt er samen met ze gekeken naar een opbouwrooster, zodat ze stap voor stap het dagritme

weer op kunnen bouwen. In de tijd dat ze op de dagbehandeling zijn hebben ze afwisselend

dagbehandeling en school. Vaste onderdelen op de behandelgroep zijn de dagopening en

dagafsluiting, gezamenlijke lunch en het bespreken van je weekdoelen.

Op de groep worden er een aantal groepstherapieën gegeven door de sociotherapeuten:

doepressie;

vriendentraining;

sociale vaardigheidstraining;

psycho- educatie.

Daarnaast worden er op indicatie ook individuele therapieën gegeven:

psychotherapie;

muziektherapie;

creatieve therapie;

psychomotore therapie.

16

Dagbehandeling - Santorini

Voor wie?

Deze dagbehandelinggroep is voor jongeren met angst- en dwangstoornissen. Veel van onze

jongeren, maar niet allemaal, kunnen niet meer doen wat zij willen, vermijden heel veel en gaan

niet meer naar school. De jongeren met angsten vinden het bijvoorbeeld lastig om met het

openbaar vervoer te reizen, naar school te gaan of sociale contacten aan te gaan.

De behandeling

Op de dagbehandeling zijn ze in een groep met 6 jongeren met ongeveer dezelfde problemen en

volgen de behandeling samen met 2 jongeren met angst- en dwangstoornissen van de kliniek.

Er wordt gewerkt met een dagprogramma dat bestaat uit allerlei activiteiten en therapieën die ze

met andere jongeren of soms ook alleen uitvoeren. Afhankelijk van wat iemand aan kan en hoe

lang een jongere in behandeling is, wordt dit programma ingevuld. Maar over het algemeen is het

programma er op gericht dat een jongere met kleine stapjes weer dingen gaat doen die ze moeilijk

of lastig vinden.

Het doel van de behandeling

Voor de start op de dagbehandeling, wordt in een gesprek met de jongere en ouders en iemand

van het behandelteam de doelen voor de behandeling opgesteld. D.w.z. dat we opschrijven wat

een jongere wil leren/kunnen aan het einde van de behandelperiode. Het afnemen van de klachten

zal een belangrijk doel zijn, maar het is vooral belangrijk dat de gevolgen van de klachten minder

invloed op het leven hebben. Bijvoorbeeld: dat er weer onderwijs gevolgd wordt, de jongere minder

angstig en gespannen is en minder vermijdt e.d. Zodat iemand tegen het einde van de

behandeling weer redelijk kan functioneren op school, met zijn/haar familieleden, met

leeftijdsgenoten en in de vrije tijd.

Hoe ziet een dag op de dagbehandeling er uit

De dagbehandeling is open van 8.40 – 15.30. Elke jongere krijgt voor de invulling van de dagen

een eigen rooster. Wanneer een jongere het nog niet aan kan om zulke lange dagen vol te houden,

dan wordt er samen met de jongere gekeken naar een opbouwrooster, zodat deze stap voor stap

het dagritme weer op kan bouwen. In de tijd dat een jongere op de dagbehandeling is, heeft hij/zij

afwisselend dagbehandeling en school. Vaste onderdelen op de behandelgroep zijn de dagopening

en dagafsluiting, gezamenlijke lunch en het bespreken van je weekdoelen.

Op de groep worden er een aantal groepstherapieën gegeven door de sociotherapeuten:

exposure;

sociale vaardigheidstraining;

psycho-educatie;

cognitieve therapie van een gedragstherapeut.

Daarnaast worden er op indicatie ook individuele therapieën gegeven:

psychotherapie;

creatieve therapie;

psychomotore therapie.

Duur van de behandeling

De behandeling duurt zo kort mogelijk. Per jongere wordt steeds per behandelplanevaluatie

bekeken hoe lang de behandeling nog moet duren.

17

Onderwijs

Voor beide daghandeling geldt dat onderwijs onderdeel van de behandeling is. Dit onderwijs wordt

gegeven door leerkrachten van het Altra College, een school voor speciaal voortgezet onderwijs

(zie:www.altracollege.nl). Er kan lesgegeven worden op verschillende niveaus: VMBO, HAVO en

VWO. Elke jongere wordt automatisch bij deze school ingeschreven. Voorlichting over de gang van

zaken op de school kunt u krijgen via de coördinator van deze afdeling.

18

Deeltijdbehandeling - Saint Tropez

Deze afdeling biedt een gecombineerde stageplaats aan samen met de opnameafdeling 020.

Dialectische gedragstherapie voor jongeren

Dialectische gedragstherapie voor jongeren (afgekort tot DGT-J) is een therapie die je helpt om

heftige emoties beter in evenwicht te krijgen. Je kan aan verschillende soorten emoties denken: je

heel erg somber voelen, verdrietig of wanhopig. Of je kan last hebben van angst of boosheid. Je

kunt ook denken aan een wisseling van heftige emoties: dan weer blij, dan weer boos, dan weer

verdrietig.

Overspoeld door emoties

In de therapie ga je kijken naar je manier van denken in situaties waarbij die heftige emoties

spelen. Je leert om gaandeweg je manier van denken te veranderen. DGT-J kan je ook helpen om

gedrag dat het gevolg is van die heftige emoties beter onder controle te krijgen. Soms zorgen die

emoties ervoor dat je dingen doet die niet goed voor je zijn. Bijvoorbeeld in je bed blijven liggen als

je somber bent, je terugtrekken of dingen vermijden als je angstig bent, drank of drugs gebruiken

om die nare gevoelens maar niet te hoeven voelen of wanneer je jezelf beschadigt of dood wenst

wanneer je je wanhopig of woedend voelt. Soms krijg je door je heftige emoties te snel ruzie

waardoor relaties met vrienden of je ouders mis lopen. DGT-J leert je om op een andere manier

met die emoties om te gaan, zodat je controle krijgt over het gedrag dat je uiteindelijk schade

toebrengt. De problematiek waar het hier om gaat, wordt ook wel samengevat met de term

‘borderline persoonlijkheidsstoornis’ of ‘een beginnende borderlinestoornis’.

De behandeling

DGT-J bestaat uit vijf onderdelen:

1. Individuele therapie

Elke week heb je een afspraak met je therapeut. Aan de hand van een dagboekkaart, die je zelf

bijhoudt, bekijk je samen met de therapeut hoe jouw week is verlopen. Je bespreekt situaties die

goed gingen en situaties die niet goed gingen. Samen maak je plannen voor de volgende week. Zo

werk je stap voor stap aan het verminderen van schadelijk gedrag en het verbeteren van je leven.

2. Vaardigheidstraining

Elke week volg je, samen met zes andere jongeren die dezelfde problemen hebben als jij, een

vaardigheidstraining. In deze training leer je:

aandacht te hebben voor hoe je je voelt en wat je denkt;

om te gaan met heftige emoties;

op een goede manier op te komen voor je zelf en rekening te houden met anderen;

om te gaan met crisis zonder de situatie erger te maken.

3. Telefonische consultatie

Wanneer het niet goed met je gaat en je het even niet meer weet, kun je telefonisch coaching

krijgen. Je kunt dan de crisisdienst van de Bascule bellen, of (in sommige gevallen) je therapeut.

De therapeut spreekt dit van tevoren met je af.

4. Oudergesprekken, gezinsgesprekken en oudercursus

Voor je ouders of verzorgers zijn er oudergesprekken en een oudercursus. In de oudercursus

horen ze wat je in de vaardigheidstraining leert. In de oudergesprekken wordt besproken hoe ze

het beste kunnen reageren op jouw problemen. Om goede afspraken te maken met elkaar over

hoe jullie de dingen thuis doen, zijn er ook gezinsgesprekken.

19

5. Consultatieteam

De therapeuten werken niet in hun eentje. Ze maken deel uit van een team van DGT-J

therapeuten. In dat team overleggen ze over jouw behandeling. Zo zorgen we ervoor dat jij de

beste behandeling krijgt die mogelijk is.

6. Eventueel farmacotherapie

Ondersteuning door medicatie.

Wat leer je in de therapie?

In de therapie leer je je eigen probleemgedrag onderzoeken en veranderen. Je leert je opvattingen

en manier van denken onderzoeken en je leert dit te veranderen. DGT-J is een steunende therapie:

het probeert je goede kwaliteiten naar boven te halen. Je leert vaardigheden: om beter met jezelf,

je emoties en met anderen om te gaan. De therapie zoekt een evenwicht tussen accepteren en

veranderen: je leert om dingen die je niet kunt veranderen beter te accepteren en te verdragen.

DGT-J is een samenwerkingstherapie: samen onderzoeken we hoe de problemen in jouw leven in

elkaar zitten en kijken wat werkt. Maar we nemen de problemen niet van je over, je bent en blijft

zelf verantwoordelijk voor de oplossingen.

Duur van de behandeling

Je kan DGT-J volgen als een poliklinische behandeling of als een deeltijdbehandeling. Voor beide

geldt dat we niet langer behandelen dan nodig is. De poliklinische DGT-J behandeling duurt

minimaal een half jaar. Als het nodig is, kan de behandeling met een half jaar verlengd worden. Als

je de deeltijdbehandeling DGT-J volgt, kom je drie middagen per week van 12.30 tot 16.30 uur naar

de Bascule. Je volgt een therapieprogramma in een groep met acht andere jongeren met

soortgelijke problemen als jij. Het is soms mogelijk om in de ochtend bij het Altra College naar

school te gaan. DGT-J deeltijd duurt maximaal een half jaar. Daarna is er de mogelijkheid om nog

een half jaar poliklinische DGT-J te volgen.

20

Het centrum voor Eetstoornissen

Het Centrum voor Eetstoornissen bestaat uit:

een polikliniek (met het consultenteam voor het Emma kinderziekenhuis),

de 4 daagse dagbehandeling ‘Santiago’ (10.00 - 18.00 uur)

de dag-en-nachtbehandelingsgroep ‘San Francisco’.

Iedere groep biedt plaats aan acht jongeren.

Voor wie?

Het Centrum voor Eetstoornissen is een afdeling van de Bascule. In het centrum worden jongeren

met een eetstoornis behandeld. De behandeling is voor jongeren tot achttien jaar. In sommige

gevallen behandelen wij ook jongeren van achttien jaar. De behandeling vindt plaats in de vorm

van poliklinische hulp, deeltijdbehandeling, dagbehandeling of dag-en-nachtbehandeling. Ook is

behandeling mogelijk op de tienerafdeling van het Emma Kinderziekenhuis/AMC. Het

behandelteam bestaat uit kinder- en jeugdpsychiaters, (GZ-)psychologen, systeemtherapeuten,

kinderartsen, diëtisten, sociaal psychiatrische verpleegkundigen en sociotherapeuten.

Uitgangspunten van de behandeling

Jongeren met een eetstoornis (anorexia nervosa, boulimia nervosa of eetstoornis niet anders

omschreven) hebben meestal een verstoord eetpatroon, bewegingsdrang en een verstoord sociaal

leven. De behandeling is er op gericht dat je weer normaal, regelmatig en gevarieerd leert eten, je

bewegingsdrang of andere compensatie-manieren weer onder controle krijgt en je sociaal en

maatschappelijk weer goed kan functioneren. De behandelaars van de afdeling maken afspraken

met de jongeren over de hoeveelheid en soort voedsel die ze moeten eten en de tijd die daarvoor

nodig is.

Op deze manier werken ze zelfstandig aan het veranderen van het eetpatroon in de gewenste

richting. Ze leren weer gezond om te gaan met de natuurlijke energiebehoefte zonder daarbij teveel

te eten. Wanneer ze daarbij hulp nodig hebben, kan die geboden worden door de behandelaar,

persoonlijk begeleider of diëtiste. Er wordt afgesproken wat een acceptabel gewicht is. Vervolgens

houden de behandelaars dit nauwkeurig in de gaten totdat het acceptabele gewicht is bereikt.

Omdat jongeren met een eetstoornis vaak teveel bewegen, worden hier ook afspraken over

gemaakt. Het is de bedoeling dat de jongeren na de maaltijden rusten in een warme omgeving.

Warmte heeft een kalmerende werking, het vermindert het paniekgevoel en de angst die ze kunnen

hebben na het eten. Bovendien vermindert warmte de bewegingsdrang. Omdat de jongeren tijdens

de behandeling in paniek kunnen raken, somber kunnen zijn of allerlei rituelen kunnen ontwikkelen,

bieden we ze steun om hier doorheen te komen. In kleine stappen proberen we te helpen om die

belangrijke zaken als school, hobby’s en omgang met vrienden en familie op te pakken. Dit doen

we in de vorm van een individuele therapie of in een groepstherapie. De ouders worden nauw

betrokken bij de behandeling. Zij hebben regelmatig contact met de behandelaars. Er zijn speciale

ouderavonden waarbij ouders leren omgaan met de eetstoornis van hun kind. Ouders kunnen met

elkaar in contact komen om problemen te bespreken waar zij in de behandeling tegen aan lopen.

Behandeling

Wanneer een jongere wordt aangemeld (bijvoorbeeld via de huisarts, Bureau Jeugdzorg,

kinderarts, GGZ) word hij/zij uitgenodigd voor een intakedag. Op de intakedag heeft de jongere een

aantal gesprekken met medewerkers van het Centrum, vult hij/zij verschillende vragenlijsten in en

soms wordt iemand lichamelijk onderzocht. Wanneer de jongere bereid is om afspraken te maken

over een behandeling in ons Centrum worden deze vastgelegd in een behandelplan. Dan spreken

we af wanneer de jongere kan starten met de behandeling. We vinden het belangrijk dat zowel de

jongeren als de ouders/verzorgers gedurende de hele behandeling nauw betrokken zijn.

21

Op de polikliek heb je een vaste behandelaar (kinder- en jeugdpsychiater, psycholoog of sociaal

psychiatrisch verpleegkundige). Tijdens de behandeling op de dagbehandeling of kliniek krijgt de

jongere een persoonlijk begeleider (mentor) toegewezen als vast aanspreekpunt; deze heeft ook

regelmatig contact met de ouders/verzorgers. De (GZ)-psycholoog en/of de kinder- en

jeugdpsychiater zorgen ervoor dat het behandelplan opgesteld en goed wordt uitgevoerd. Ouders

worden goed op de hoogte gehouden en betrokken bij de behandeling. Elke 6 weken is er een

ouderavond voor alle ouders samen. Elke 6 weken wordt de vooruitgang met de jongere, ouders

en het behandelteam geëvalueerd.

De dagbehandeling “Santiago” begint intensief: vier dagen per week komt de jongere naar het

Centrum om aan de behandeling te werken. Voor een aantal jongeren bestaat ook de mogelijkheid

tijdelijk opgenomen te worden in de 24-uurs kliniek van het Centrum, of op de tienerafdeling van

het Emma Kinderziekenhuis bij het AMC. Ook wanneer iemand op zo’n afdeling verblijft starten we

zo snel mogelijk met de behandeling bij de Bascule. Op deze manier werkt de jongere zelfstandig

aan het veranderen van zijn/haar eetpatroon in de gewenste richting en leert de jongere weer

gezond om te gaan met zijn/haar natuurlijke energiebehoefte zonder daarbij teveel te eten.

Voor een aantal jongeren bestaat ook de mogelijkheid tijdelijk opgenomen te worden in de dag-en-

nachtbehandelingsgroep van het centrum (“San Francisco”).

22

Complexe Gedragsstoornissen en Forensische Jeugdpsychiatrie

Voor wie?

Dit cluster behandelt jeugdigen in de leeftijd van 12 tot 22 jaar met een beneden- tot

bovengemiddelde intelligentie. Deze jeugdigen hebben veelal een combinatie van (ernstige)

gedragsproblemen en psychiatrische stoornissen en/of een dreigende groei richting een

persoonlijkheidsstoornis. Daarnaast zijn ze in aanraking gekomen met justitie of dreigen hier mee in

aanraking te komen. Hun ouders of verzorgers worden intensief bij de behandeling betrokken. Wij

stellen geringe eisen aan de startmotivatie van jeugdige en ouders. Wanneer er bij de jeugdige

vooral sprake is van ernstige verslavingsproblematiek, dan kan dit een reden zijn om voor

behandeling door te verwijzen naar een verslavingscentrum.

Zorgaanbod/behandeling

De behandeling is er op gericht om de jeugdige weer op adequate wijze te laten functioneren in het

gezin, op school en/of werk en in zijn sociale kring. De ouders worden intensief bij de behandeling

betrokken middels Relationele Gezinstherapie (RGT). Het cluster forensische jeugdpsychiatrie

biedt poliklinische behandeling, dag- en deeltijdbehandeling. Hieronder volgt een beschrijving.

Forensische Dagbehandeling

Voor wie?

Voor jeugdigen en jongvolwassenen tussen 12 en 22 jaar die ernstige problemen hebben met hun

gedrag thuis, op school en/of in hun vrije tijd en daardoor geen goede daginvulling hebben. Door

deze gedragsproblemen zijn ze in aanraking met politie geweest of dreigt dit te gebeuren.

Doel van de behandeling

De behandeling is er op gericht om de jongere weer goed te laten functioneren binnen de

verschillende leefgebieden zoals thuis, op school, werk, in de vrije tijd en met vrienden. Daarnaast

is het van belang dat hij of zij niet meer in aanraking met de politie komt.

Duur van de behandeling

De dagbehandeling duurt ongeveer één jaar en kan worden verlengd met een half jaar.

Poliklinische voorzorg is mogelijk in de vorm van gezinsgesprekken (Relationele Gezinstherapie,

RGT). Na de dagbehandeling wordt poliklinische nazorg aangeboden.

Het dagprogramma

Een dag op de dagbehandeling duurt van 9.00 tot 15.00. De helft van het programma is

behandeling en de andere helft is onderwijs. Er zijn twee groepen van 8 of 9 jongeren. De ene

groep volgt ’s morgens het behandelprogramma en ’s middags onderwijs. De jongeren van de

andere groep volgen het behandelprogramma en het onderwijs in de omgekeerde volgorde. Bij de

indeling in groepen wordt rekening gehouden met de leermogelijkheden en het toekomstperspectief

van de jongere.

De dag wordt geopend met een dagopening. In deze dagopening wordt het rooster van de dag

besproken. In de dagafsluiting bespreken de jongeren hoe de dag is verlopen. De programma

onderdelen van de dagbehandeling worden hieronder beschreven.

23

De behandeling

De behandeling bestaat uit:

Relationele Gezinstherapie (RGT)

De dagbehandeling start met wekelijkse gezinsgesprekken met in elk geval ouder(s) en

jongere, als nodig met andere belangrijke gezinsleden. Soms is die start noodzakelijk

omdat er forse problemen of conflicten binnen het gezin zijn, soms is het nodig om de

gezinsleden beter samen te laten werken om de jongere te helpen zich buitenshuis goed te

gedragen en/of te voorkomen dat ze weer in aanraking met politie komen. De bedoeling is

dat het gezin de jongere goed kan ondersteunen, als ze door trainingen gaan leren

sommige zaken anders aan te pakken.

Trainingen (TACT: Training Agressie ConTrole)

Deze groepstraining bestaat uit de onderdelen:

- Moreel Redeneren

- Sociale vaardigheden

- Agressiebeheersing

Middels praktische opdrachten en oefeningen worden de jongeren vaardigheden

aangeleerd om adequater te kunnen handelen in conflictsituaties.

- Maatschappelijke Oriëntatie

Deze groepstraining is bedoeld om de jongeren voorlichting te geven over de voor- en

nadelen m.b.t. gebruik/misbruik van drugs/alcohol/gokken en hoe om te gaan met

verliefdheid/seksualiteit.

- Jongerenvergadering

In de groep wordt besproken waar de jongeren zich in hun vrije tijd mee bezig houden.

Op die manier wordt de belevingswereld van de jongeren inzichtelijk.

- Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de voortgang van de behandeling

Maatschappij-Orientatie (MO)

Is een groepstraining waar verschillende onderwerpen worden belicht die zich afspelen in het

dagelijks leven van de jongere. Elke training heeft een onderwerp waaraan opdrachten gekoppeld

zijn en waarover kan worden gediscussieerd.

‘Sova-toekomst’

Is een Sociale Vaardigheidstraining waar vooral de nadruk gelegd op het verkrijgen van

vaardigheden, die jongeren nodig hebben bij het verkrijgen en kunnen volhouden van werk, stage

en school.

Vaktherapie

Binnen de dagbehandeling kunnen jeugdigen twee verschillende vaktherapieën volgen. Dit zijn de

creatieve therapie beeldend en creatieve therapie muziek. Bij aanvang van de behandeling krijgt de

jongere voor beide vaktherapieën een intake. Hierna zal worden bepaald welke therapie(en)

aansluit(en) bij de jongere.

Individuele psychotherapie

Afhankelijk van de problematiek van de jongere, is er de mogelijkheid van individuele cognitieve

psychotherapie. Middels gesprekken krijgt de jongere meer mogelijkheden om met problemen als

boosheid, verlies of angst om te gaan.

Medicijnen

Bij ongeveer de helft van de jongeren kunnen medicijnen helpen bij druk, somber zijn of angst. Een

psychiater bekijkt met de jongere en ouders of medicijnen noodzakelijk zijn.

24

Onderwijs

Het onderwijs binnen de dagbehandeling wordt verzorgd door het Altra college. De jongeren die al

een idee hebben m.b.t. vervolgopleiding, kunnen zich voorbereiden door middel van het behalen

van deelcertificaten. Tevens is het mogelijk om stage te lopen bij bedrijven buiten de behandeling.

Overige programmaonderdelen

Sport/fitness, fasegroepje, huisoverleg en mentorgesprekken.

Fasering

De behandeling bestaat uit 4 fases: eerste fase (gewenningsfase), tweede fase

(doelen/verdiepingsfase), derde fase (generalisatie) en vierde fase (nazorg. Elke 2 maanden zal er

een evaluatiemoment zijn waar alle betrokkenen voor worden uitgenodigd.

25

Forensische Deeltijdbehandeling

Voor wie?

Voor jeugdigen en jongvolwassenen tussen 12 en 18 jaar met risicofactoren op verschillende

leefgebieden, die een juridische maatregel hebben en door agressie- en/of gedragsproblemen

ernstige problemen hebben met hun gedrag thuis, op school en/of in hun vrije tijd. Mede door deze

gedragsproblemen zijn ze veelal in aanraking met politie geweest.

Doel

De behandeling is er op gericht om de jongere weer goed te laten functioneren binnen de

verschillende leefgebieden zoals thuis, school, werk, vrije tijd en met vrienden. Daarnaast is het

van belang dat zij niet (meer) in aanraking met de politie komen.

Behandelduur

De deeltijdbehandeling duurt ongeveer 4 tot 6 maanden. Poliklinische zorg is mogelijk in de vorm

van gezinsgesprekken, diagnostisch onderzoek of individuele therapie. Na de deeltijdbehandeling

wordt nazorg geboden door ons of door een externe instantie.

Programma

De deeltijdbehandeling bestaat uit verschillende onderdelen, namelijk Relationele gezinstherapie

(RGT), groepstrainingen en individuele gesprekken. De trainingen worden gegeven aan een groep

van 6 tot 8 jongeren (jongens en meisjes). De Bascule biedt de deeltijdbehandeling aan onder

schooltijd.

Altra Deeltijd

De Bascule biedt de deeltijdbehandeling aan binnen het Altra college. Hiervoor zijn wij op

verschillende locaties van het Altra werkzaam. Daarnaast is het voor jongeren van andere scholen

mogelijk om in te stromen op de locatie Altra Centrum/O.W. Het betreft veelal jongeren, die van

school verwijderd dreigen te worden. Verwacht wordt dat de jeugdigen met ondersteuning van de

behandeling op school kunnen blijven. De behandeling zal zo veel mogelijk onder schooltijd

plaatsvinden op het Altra College.

De Behandeling bestaat uit

Relationele Gezinstherapie (RGT)

De dagbehandeling start met wekelijkse gezinsgesprekken met in elk geval ouder(s) en

jongere, als nodig met andere belangrijke gezinsleden. Soms is die start noodzakelijk

omdat er forse problemen of conflicten binnen het gezin zijn, soms is het nodig om de

gezinsleden beter samen te laten werken om de jongere te helpen zich buitenshuis goed te

gedragen en/of te voorkomen dat ze weer in aanraking met politie komen. De bedoeling is

dat het gezin de jongere goed kan ondersteunen, als ze door trainingen gaan leren

sommige zaken anders aan te pakken.

Trainingen (TACT: Training Agressie ConTrole)

Deze groepstraining bestaat uit de onderdelen:

- Moreel Redeneren

- Sociale vaardigheden

- Agressiebeheersing

Middels praktische opdrachten en oefeningen worden de jongeren vaardigheden

aangeleerd om adequater te kunnen handelen in conflictsituaties.

- Maatschappelijke Oriëntatie

Deze groepstraining is bedoeld om de jongeren voorlichting te geven over de voor- en

nadelen m.b.t. gebruik/misbruik van drugs/alcohol/gokken en hoe om te gaan met

verliefdheid/seksualiteit.

- Jongerenvergadering

In de groep wordt besproken waar de jongeren zich in hun vrije tijd mee bezig houden.

Op die manier wordt de belevingswereld van de jongeren inzichtelijk.

- Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de voortgang van de behandeling

26

Verschillende vormen individuele therapie

Afhankelijk van de problematiek van de jongere, is er de mogelijkheid van individuele

(psycho)therapie. Middels gesprekken krijgt de jongere meer mogelijkheden om met problemen als

boosheid, verlies of angst om te gaan. Er zijn mogelijkheden voor traumaverwerking. Ook is er een

psychiater aanwezig voor consulten.

Mentorschap

Elke jongere krijgt een mentor toegewezen. De mentor is één van de sociotherapeuten die ook de

trainingen verzorgt. De mentor zal wekelijks een individueel gesprek met de jongere houden. De

mentorgesprekken zijn bedoeld om de individuele aandachtspunten en persoonlijke problematiek

te bespreken. De mentor onderhoudt contact met mensen die belangrijk zijn voor de jongere. Te

denken valt aan ouders, verwijzer, school en/of werk.

Fasering

Elke jongere zal starten met algemene leerdoelen en zal in de loop van de behandeling steeds

meer aan persoonlijke leerdoelen gaan werken.

Evaluatie

Elke 2 maanden zal er een evaluatiemoment zijn waar alle betrokkenen voor worden uitgenodigd.

27

Autisme spectrum stoornissen

Binnen de zorglijn autisme spectrum stoornissen en psychosen gaat het in de eerste plaats om

diagnostiek als dat nog niet eerder is gedaan of als er hierover (nog) onduidelijkheid bestaat.

Wat betreft autisme spectrum stoornissen richt de behandeling zich in grote lijnen op:

het krijgen van meer kennis over het autisme (en de aanpassingen die er in de directe

omgeving nodig zijn)

behandelingen gericht op het verbeteren van de sociale interactie

behandelingen gericht op bijkomende problemen zoals druk gedrag, tics, aandachts- en

concentratieproblemen, angst- en dwangklachten, en depressieve problemen

acceptatieproblemen en communicatieproblemen in het gezin en begeleidings- en

pedagogische vragen van ouders.

Wij werken met de methode Non-Violent Resistance, of geweldloos verzet. Wat betreft

de psychotische problemen is de behandeling en begeleiding gericht op:

crisisbehandeling en stabilisatie

voorlichting over psychotische problemen

herstel

rehabilitatie om zoveel mogelijk het gewone leven weer op te pakken.

Wanneer dit geïndiceerd is dan is er de mogelijkheid tot (dag)klinische behandeling. Daartoe zijn

binnen deze RVE de volgende behandelgroepen.

Kindafdeling

Dagbehandeling - Kajak Kajak is een dagbehandelingsgroep voor kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS).

Het gaat in principe om normaal intelligente kinderen met (een vermoeden van) een autisme

spectrum stoornis, waarbij er problemen zijn op het gebied van contact, gedrag of rigiditeit. De

ontwikkeling stagneert en vaak zijn er ook leerproblemen. Op Kajak worden 10 a 11 kinderen in de

leeftijd van 6 tot 12 jaar behandeld. De behandeling duurt ongeveer een half jaar en is 3 dagen per

week. Er wordt in groepen van 5 kinderen behandeld van 8.30 tot 13.00 uur. In de middag gaan zij

naar school. Op woensdag is er een ochtend en een middaggroep. Om de behandeling zo effectief

mogelijk te laten verlopen, werken we nauw samen met de ouders, school en verwijzers. We willen

hen allemaal zoveel mogelijk bij de behandeling betrekken, dit vraagt van iedereen een grote inzet.

De behandeling op de groep en de begeleiding op school (cluster IV-onderwijs) gebeurt altijd in

nauwe samenspraak met de ouders.

Intake

Voordat de behandeling start vindt altijd een intakegesprek plaats waarin de vraag om hulp wordt

besproken en voorlichting over de afdeling wordt gegeven. Als kind, ouders en behandelaars

allemaal denken dat behandeling bij Kajak de beste oplossing is, kan deze van start gaan.

Behandelplan

Voordat we met de behandeling starten, maken we een behandelplan. Dit plan wordt gezamenlijk

besproken. In het behandelplan staan de doelen van de behandeling die we met elkaar hebben

afgesproken plus de manier hoe behandelaars, kind en ouders hier aan gaan werken. Dit

behandelplan wordt door behandelaars en ouders ondertekend.

De behandeling

De behandeling op Kajak richt zich op het aanleren van vaardigheden aan kinderen en ouders om

de vaak vastgelopen ontwikkeling weer op gang te brengen. Daarnaast kan de behandeling dienen

om het gezinssysteem te ontlasten. De behandeling van het kind wordt aangepast aan de

28

individuele hulpvraag van kind en ouders. De hulpvraag en leerdoelen worden vastgelegd in een

behandelplan. We beschouwen de behandelperiode als een tijdelijke extra investering in de

ontwikkeling van het kind zodat het daarna makkelijker kan meedraaien in het gezin, op school en

bij sociale activiteiten. We streven naar een behandelduur van zes maanden.

Op Kajak wordt aan de hand van het sociaal competentiemodel stapsgewijs gewerkt aan het

aanleren van vaardigheden die de kinderen nodig hebben in het dagelijks leven. Er wordt gewerkt

in drie fasen, waarbij de kinderen beginnen met heel intensieve begeleiding en geleidelijk steeds

zelfstandiger worden. Er is steeds een vast dagprogramma, dat wordt gevisualiseerd met behulp

van een planbord. Zo krijgen de kinderen zo veel mogelijk duidelijkheid en structuur aangeboden

en stimuleren we de zelfstandigheid.

Door de dag heen bieden wij verschillende behandelmodules aan zoals SOVA, mindfulness en

psycho- educatie. Dit wordt afgewisseld met diverse speelmomenten met verschillend

speelmateriaal, dit noemen wij plannen. Hierbij gaat het om het leren kiezen van een activiteit, het

volhouden van een activiteit en het leren gevarieerd te spelen.

Naast de modulaire behandeling, die groepsgewijs aangeboden wordt, is er in het dagprogramma

regelmatig tijd voor individuele aandacht voor het kind . Zo werkt elk kind aan zijn of haar eigen

leerdoelen gedurende de hele behandeling. Soms wordt in overleg met ouders

medicatiebehandeling gestart.

De laatste fase van de behandeling staat in het teken van het afscheid nemen, als voorbereiding op

de vervolgperiode thuis of in een vervolginstelling. Bij Kajak werken wij volgens de Non-Violent

Resistance methode. Dit betekent dat wij veiligheid en wederzijds respect erg belangrijk vinden. Wij

houden ons daaraan en verwachten dit ook van de ouders en kinderen. Ouders of verzorgers en de

verwijzer worden intensief bij de behandeling betrokken. We doen regelmatig een beroep op

ouders of verzorgers om mee te helpen op de groep.

In de ouderbegeleiding wordt met de ouders in het begin onderzocht wat de problemen in de

thuissituatie zijn en hoe ouders deze het hoofd kunnen bieden. De samenwerking met ouders (en

school) is intensief zodat de overgangen tussen de verschillende milieus voor het kind zo soepel

mogelijk verlopen. Naast de ouderbegeleiding bieden we ouders zo nodig een oudertraining of IAG

aan. Ook kunnen we psychiatrische Intensieve thuisbehandeling bieden: dit is een intensieve vorm

van training in de thuissituatie.

Met wie heb je te maken op de dagbehandeling?

Sociotherapeuten

Sociotherapeuten (groepsleiders) begeleiden de jongeren elke dag op de afdeling. Zij

verzorgen trainingen en activiteiten. Elke jongere heeft een persoonlijke mentor/begeleider met

wie hij wekelijks bespreekt hoe het gaat en waar hij hulp bij kan gebruiken. De mentor heeft

ook elke week telefonisch contact met de ouders over de (praktische) gang van zaken thuis en

op de dagbehandeling.

Ouderbegeleider

De ouderbegeleider heeft gesprekken met de ouders over het verloop van de behandeling en

hoe de omgang tussen ouders en jongere kan worden verbeterd. Soms zijn er gesprekken met

het hele gezin.

Creatieve therapeuten

Zij verzorgen psychomotorische en beeldende therapie. Sommige jongeren kunnen zich beter

uitdrukken door iets te doen of te maken dan door te praten. Voor hen is deze therapie

geschikt. Op die manier leer je ook plannen, organiseren en samenwerken.

Psychiater

De psychiater heeft gesprekken met alle jongeren over hoe het met hen gaat, geeft voorlichting

en behandeling (waaronder regelmatig ook medicatie).

29

Hoofdbehandelaar

Hij is verantwoordelijk voor de gehele behandeling en zorgt er vanaf het begin voor dat er

goede behandelafspraken met de jongeren worden gemaakt en dat iedereen zich hier aan

houdt.

Jeugdafdeling

Dagbehandeling - Atlantis

Op deze afdeling komen jongeren met een vorm van autisme of een psychose, voor diagnostiek en

behandeling. Zij kunnen hier werken aan doelen die samen met de cliënt worden opgesteld.

Voorbeelden zijn:

Thuis: leren zelfstandiger te worden, dag- en nachtritme verbeteren.

School: leren zich beter te concentreren, weer plezier in school krijgen. Soms lukt school niet

goed meer en wordt gekeken naar stages, werk of een andere dagbesteding.

Zelf: gevoelens beter leren (her)kennen, eigen spanningen beter herkennen, eigen gedrag

leren sturen.

Doelen waar ouders aan kunnen werken zijn bijvoorbeeld het vergroten van kennis over de

stoornis en beter leren communiceren met hun kind.

Programma

Op Atlantis zitten 10 tot 18 jongeren in de leeftijd van 12 t/m 18 jaar. We werken vooral met

individuele programma’s. Sommige onderdelen worden in de groep aangeboden, andere

individueel. Er zijn drie fasen:

De wenfase; de nadruk ligt op observatie en diagnostiek

De behandelfase; hierin wordt gewerkt aan individuele doelen

De afrondingsfase; dan ligt het accent op school of werk en is de blik naar buiten gericht

Het individuele programma kan bestaan uit sociale vaardigheidstraining, voorlichting over de

stoornis, zelfredzaamheidtraining, sport en spel.

Behandelplan

Voordat we gaan starten wordt het behandelplan door de psycholoog opgesteld en gezamenlijk

besproken. In het behandelplan staan de doelen van de behandeling die we met elkaar hebben

afgesproken plus de manier hoe behandelaars, jongere en ouders hier aan gaan werken. Dit

behandelplan wordt door behandelaars, jongere en ouders (als de jongere nog geen 16 jaar is)

ondertekend.

Evaluatie

Elke drie maanden vindt een evaluatie van de behandeling plaats. Alle disciplines maken dan een

verslag van de afgelopen periode. Ook aan de jongere en de ouders wordt gevraagd iets op papier

te zetten over het beloop en behaalde vooruitgang. De behandelaars komen na de evaluatie met

een voorstel voor de komende periode. Dit voorstel wordt met de jongere en ouders besproken in

een adviesgesprek. We trekken hier veel tijd voor uit omdat we het belangrijk vinden dat de jongere

en ouders zelf meebeslissen over de behandeling.

30

Voorbeeld van een dag op Atlantis

8.30 uur

Alle jongeren komen binnen. We starten met de dagopening: in de groep bespreken we kort

hoe het thuis is gegaan en hoe de start van de dag is geweest.

8.50 uur

Vanuit de dagbehandeling lopen we naar school of je volgt je eigen programma op de

dagbehandeling.

9.00 uur

Start van school of afdelingsprogramma.

12.15 uur

Gezamenlijke lunch. Alle jongeren helpen wekelijks een keer mee met een corveetaak.

13.00 uur

Vervolg school of afdelingsprogramma.

14.45 uur

Sport en spel.

15.15 uur

Dagafsluiting en naar huis.

Het individuele programma

Het individuele programma kan bij voorbeeld bestaan uit:

sociale vaardigheidstraining

voorlichting over de stoornis psycho educatie ik ben speciaal met alle zaken die daar bij

horen

‘ik- boek’

doelengroep

ideeën middag, leren zelf invulling te geven aan vrije tijd

zelfstandigheid en zelfredzaamheid

sport en spel

In de schoolvakanties gaat de dagbehandeling door. De tijden zijn dan van 10.00 tot 15.00 uur. We

gaan dan meestal ’s middags leuke en leerzame activiteiten doen met de groep.

Met wie heb je te maken op de dagbehandeling?

Sociotherapeuten

Sociotherapeuten (groepsleiders) begeleiden de jongeren elke dag op de afdeling. Zij verzorgen

trainingen en activiteiten. Elke jongere heeft een persoonlijke mentor/begeleider met wie hij

wekelijks bespreekt hoe het gaat en waar hij hulp bij kan gebruiken. De mentor heeft ook elke week

telefonisch contact met de ouders over de (praktische) gang van zaken thuis en op de

dagbehandeling.

Ouderbegeleider

De ouderbegeleider heeft gesprekken met de ouders over het verloop van de behandeling en hoe

de omgang tussen ouders en jongere kan worden verbeterd. Soms zijn er gesprekken met het hele

gezin.

Creatieve therapeuten

Zij verzorgen psychomotorische en beeldende therapie. Sommige jongeren kunnen zich beter

uitdrukken door iets te doen of te maken dan door te praten. Voor hen is deze therapie geschikt.

Op die manier leer je ook plannen, organiseren en samenwerken.

Psychiater

De psychiater heeft gesprekken met alle jongeren over hoe het met hen gaat, geeft voorlichting en

behandeling (waaronder regelmatig ook medicatie).

Hoofdbehandelaar

Hij is verantwoordelijk voor de gehele behandeling en zorgt er vanaf het begin voor dat er goede

behandelafspraken met de jongeren worden gemaakt en dat iedereen zich hier aan houdt.

31

Bascule in de regio - Regiocentrum Gooi en Vecht

Regiocentrum Gooi en Vecht is er voor kinderen, jongeren en gezinnen die te maken hebben met

ernstige en complexe psychische problemen. Het Regiocentrum Gooi en Vecht biedt diagnostiek

en behandeling. De behandeling wordt geboden in de vorm van intensieve ambulante

behandeling, poliklinische behandeling of dagbehandeling. De ambulante en poliklinische

behandeling is er voor kinderen/jongeren van 0 tot 18 jaar met een gemiddelde intelligentie en voor

kinderen/jongeren van 0 tot 23 jaar met een verstandelijke beperking. De dagbehandeling is er

voor kinderen van 6 t/m 12 jaar.

Wat biedt het Regiocentrum Gooi en Vecht?

Wij zijn gespecialiseerd in onderzoek en behandeling van kinderen en jongeren met complexe en

meervoudige psychische problemen zoals:

complexe gedragsstoornissen (o.a. ADHD);

ontwikkelingsstoornissen (o.a. autisme);

depressie;

angststoornissen;

hechtingsproblemen;

combinaties van problemen.

Voor kinderen die door hun psychische problemen ernstig beperkt worden in het volgen van

onderwijs of daardoor moeilijkheden ervaren in het leren, bieden wij een combinatie van onderwijs

en behandeling. Zo hebben wij voor leerlingen van 7 tot 11 jaar uit de regio Gooi en Vechtstreek

een speciale onderwijs-zorgcombinatie op de Donnerschool. Dit is tot stand gekomen in

samenwerking met de Donnerschool en Youké en Sherpa.

Ouders/verzorgers hebben een belangrijke rol in het leven van hun kind. Daarom betrekken wij

ouders/verzorgers graag bij de behandeling. Wij bieden ouder- of gezinsbegeleiding waarin we met

u bespreken welke begeleiding passend is.

Dagbehandeling - Tom Poes

Het Regiocentrum Gooi en Vecht biedt naast ambulante -, en poliklinische behandeling ook

dagbehandeling. Op de dagbehandeling kunnen 8 tot 9 kinderen gedurende maximaal 20 weken

een behandeling volgen in een groep. De behandeling is bedoeld voor gemiddeld intelligente

kinderen van 6 t/m 12 jaar met (een vermoeden van) psychiatrische problematiek, waarbij de

ontwikkeling op meerdere leefgebieden stagneert. De dagbehandeling bestaat uit een driedaags

behandelprogramma waarin zowel de groepsbehandeling als individuele behandeling wordt

gegeven. De sociale vaardigheidstraining is een vast onderdeel binnen de groepsbehandeling. De

tijden van de dagbehandeling zijn van 12.00 tot 17.00 uur. Kinderen op de dagbehandeling blijven

onderwijs volgen op hun eigen school. Het behandelteam en de school werken nauw samen.

Plan op maat

Bij het Regiocentrum Gooi en Vecht kijken we eerst wat er precies aan de hand is en welke hulp u

en uw kind nodig hebben: groepsbehandeling of individuele behandeling, gericht op het kind, de

ouders en/ of de school. Daarna kijken we samen met u welke behandelmodules daarbij passen.

Samen maken we een zorgplan op maat: intensieve behandeling als dat nodig is, een kortere en

minder frequente behandeling als dat mogelijk is. Het is ook mogelijk om van diverse onderdelen

gelijktijdig gebruik te maken (ambulante, poliklinische en dagbehandelingmodules).

Het behandelplan

Voordat we met de behandeling beginnen, stellen we een behandelplan op. Daarin staan de

doelen van de behandeling beschreven zoals we die met elkaar hebben afgesproken en de manier

waarop de behandelaar samen met u en uw kind hieraan gaat werken. Het behandelplan wordt

32

regelmatig samen met ouders/ verzorgers besproken en als dat nodig is in overleg met elkaar

aangepast. Het behandelplan is de rode draad in de behandeling.

Het behandelteam

Het behandelteam van het Regiocentrum Gooi en Vecht bestaat uit:

Kinder- en jeugdpsychiater;

Basisarts;

GZ-psychologen;

Basispsychologen;

Sociotherapeutisch trainers;

Sociotherapeuten;

Teamcoördinator.

In het behandeltraject heeft u met enkele van deze medewerkers te maken. Door het teamoverleg

zijn er verschillende medewerkers betrokken bij de behandeling. Op die manier bundelen we de

deskundigheid van de teamleden. Wanneer het nodig is, kan de behandelaar een externe

deskundige inschakelen bij de behandeling.

Na de behandeling

Wanneer de behandeling bijna is afgerond, kijken we samen met de ouders en de verwijzer of er

nog andere hulp nodig is. Als dat nodig is, zullen wij een vervolg behandeling in gang zetten.

33

Leren en Ontwikkelen

Kinderen en jongeren kunnen bij Leren en Ontwikkelen (L&O) behandeld worden op de polikliniek

of de dagbehandeling. Als het kind bij de polikliniek wordt ingeschreven, komt het kind regelmatig

naar het behandelcentrum voor een afspraak. Als het kind bij de dagbehandeling staat

ingeschreven, komt het kind twee dagen per week naar het behandelcentrum.

Voor wie?

Deze afdeling biedt hulp aan kinderen en jongeren met een lichte, matige of ernstige verstandelijke

beperking en (een vermoeden van) psychiatrische problematiek. Het gaat om jongeren tot 21 jaar

die in de regio Amsterdam wonen of daar naar een school of kinderdagcentrum (KDC) gaan.

Leren en Ontwikkelen biedt zorg aan de volgende problematiek:

Emotionele stoornissen: voor onderzoek en behandeling van kinderen en jeugdigen met

een verstandelijke beperking en een psychiatrische stoornis (zoals angststoornis,

stemmingsstoornis, hechtingsstoornis en trauma gerelateerde stoornis (o.a.

posttraumatische stress stoornis).

Gedragsstoornissen en forensische psychiatrie: voor onderzoek en behandeling van

kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking met een psychiatrische stoornis

zoals ADHD, oppositioneel opstandige gedragsstoornis of beginnende

persoonlijkheidsproblematiek in combinatie met ernstige gedragsproblemen.

Autisme spectrum stoornissen en psychose: voor onderzoek en behandeling van kinderen

en jeugdigen met een verstandelijke beperking en een autisme spectrum stoornis of

psychotische stoornis.

Wat kunnen wij doen?

De afdeling psychiatrie voor kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking biedt

verschillende soorten hulp. Poliklinische behandeling bestaat uit observaties (o.a. op school),

onderzoek en behandeling. Een poliklinische behandeling kan bestaan uit de volgende onderdelen:

ouderbegeleiding en mediatietherapie (via de ouders wordt het probleemgedrag van het

kind in kaart gebracht en behandeld);

gezinstherapie;

mediatietherapie via de leerkracht;

individuele psychotherapie, creatieve therapie of speltherapie;

verschillende evidence based behandelmethoden zoals PMTO, PRT, FFT, ART

medicamenteuze behandeling;

consultatie en behandeling op locatie.

De groep Kameleon is een deeltijdbehandeling. Er worden acht kinderen behandeld in de leeftijd van 6 tot en met 12 jaar. Tijdens de deeltijdbehandeling komen de kinderen twee dagen per week naar het behandelcentrum, de andere dagen gaan zij naar hun eigen school. Om de kinderen zo min mogelijk onderwijs te laten missen, is de behandeling op de deeltijdgroepen intensief en kortdurend. Samenwerken

De hulpverleners van de Kameleon werken nauw samen met de ouders en de school van de

kinderen. Dit maakt de behandeling krachtig en uniek. Zo kan het kind de op de groep geleerde

vaardigheden op school en in de thuissituatie oefenen en laten zien. Op de groepen werken wij

vanuit de methodiek van het competentiemodel. Om goed geïnformeerd te zijn over de

ontwikkelingen van de kinderen thuis en op school, krijgen de kinderen één keer per week een

heen-en-weer schriftje mee. Hierin kunnen de ouders en de school bijzonderheden opschrijven.

34

Voor wie?

De deelbehandeling is bedoeld voor kinderen waarbij sprake is van (een vermoeden van)

psychiatrische problematiek en een verstandelijke beperking. Het gaat om kinderen die zowel thuis

als op school vastlopen door bijvoorbeeld gedragsproblemen, contactproblemen en/ of sociaal-

emotionele problemen. Ouders hebben vaak al veel geprobeerd, voelen zich onmachtig en willen

zich inzetten om de ontwikkeling van hun kind weer op gang te brengen. Wij willen hen daarbij

helpen.

De Kameleon

De behandeling op de Kameleon is bedoeld voor kinderen met externaliserende problematiek

gedragsproblemen, (een vermoeden van) ADHD, ODD en hechtingsproblematiek en met

internaliserende problematiek: (een vermoeden van) autisme, PDD-nos en hechtingsproblematiek:

In de behandeling leren de kinderen beter om te gaan met regels en gezag en werken we aan het

vergroten van zelfcontrole, sociale vaardigheden en oplossingsvaardigheden. Tevens staat de

methodiek van de Pivotal Response Treatment samen met het competentiemodel centraal. De

behandeling is gericht op het vergroten van de sociale initiatiefname en de sociale vaardigheden.

Groepsdagen zijn maandag en dinsdag van 8.45 tot 15.00 uur. De behandelduur is gemiddeld 20

weken.

Een dag op de groep

De kinderen komen tussen 8.45 en 9.00 uur binnen. Ze worden verwelkomd door de

sociotherapeuten. Op het bord zien de kinderen hoe de dag eruitziet en welke activiteiten staan

ingepland. Kinderen die al langer op de groep zijn, mogen vaker zelf activiteiten kiezen. Elke

ochtend is er een vaardigheidstraining met onderwerpen als ‘laten merken dat je luistert’ of ‘een

goede vraag stellen’. Tussen de middag krijgen de kinderen een lunch aangeboden. ’s Middags

worden er creatieve activiteiten en ontspanningsoefeningen gedaan. Tussen 14.30 en 15.00 uur

worden de kinderen opgehaald en gaan ze weer naar huis. Er wordt gewerkt volgens het

competentiemodel.

Behandelplan en evaluatie

Voordat de behandeling start, maakt de behandelverantwoordelijke een behandelplan. In het

behandelplan staan de doelen van de behandeling die we met elkaar afspreken en de manier

waarop de behandelaren, het kind en de ouders hier aan gaan werken. Tijdens de behandeling

houden wij regelmatig evaluatiegesprekken. Wij streven ernaar om dit zoveel mogelijk met alle

betrokkenen te doen.

Ouder(s)/verzorger(s)

Gedurende de behandeling informeert de mentor in een wekelijkse afspraak de ouders of

verzorgers van het kind over de voortgang op de groep. Daarnaast krijgen zij informatie over hoe

om te gaan met specifiek gedrag van hun kind. Deze wekelijkse afspraak vindt plaats in het

behandelcentrum of bij de ouders of verzorgers thuis.

School

Tijdens de behandeling onderhoudt een gedragswetenschapper (verbonden aan de Bascule)

contact met de school van het kind. Met behulp van vragenlijsten en schoolgegevens wordt een

probleeminventarisatie gemaakt. Uit deze probleeminventarisatie komen een aantal

veranderpunten naar voren die centraal in de behandeling komen te staan.

Behandelteam

Het behandelteam bestaat uit drie sociotherapeuten, die tevens ouderbegeleider zijn. Daarnaast is

elke sociotherapeut mentor van enkele kinderen. Verder bestaat het behandelteam uit een

teamhoofd (GZ-psycholoog), schoolbehandelaar, teamcoördinator, psychiater en een

vaktherapeut. Op indicatie kunnen ook andere therapeuten worden ingeschakeld bij de

behandeling van het kind

35

Centrum voor Trauma en Gezin Gezinskliniek Het centrum voor Trauma en Gezin bestaat uit de Therapeutische Pleegzorg en de Psychiatrische

gezinsbehandeling. De Psychiatrische gezinsbehandeling biedt klinische behandeling,

dagbehandeling en poliklinische behandeling voor gezinnen. Onderstaande beschrijving geeft

informatie over de klinische behandeling, oftewel de gezinskliniek.

Voor wie?

De gezinskliniek is voor gezinnen die al veel hebben meegemaakt waardoor er moeilijkheden zijn

ontstaan in de opvoeding. Andere gezinnen hebben al meerdere hulpverleners om raad

gevraagd, tot nu toe met onvoldoende resultaat. Ook kan het zijn dat de verwijzer/gezinsvoogd

zich zorgen maakt over de ontwikkeling van de kinderen. Soms hebben kinderen een tijd niet bij

hun ouders gewoond en speelt de vraag of zij weer thuis kunnen wonen. De behandeling op de

gezinskliniek zou dan gebruikt kunnen worden om de verwijzer/gezinsvoogd te laten zien hoe het

eraan toegaat in het gezin. Uitgangspunt hierbij is dat het gezin een eerlijke kans krijgt.

Naast opvoedingsproblemen kan er, zowel bij ouders als kinderen, sprake zijn van persoonlijke

en/of psychiatrische problemen, die de opvoeding en de ontwikkeling van de kinderen niet

eenvoudiger maken. Bij psychiatrische problemen bij kinderen kunt u bijvoorbeeld denken aan

kinderen die angstig of somber zijn, opstandig gedrag laten zien of moeilijkheden hebben in het

contact met anderen. Bij volwassenen valt te denken aan bijvoorbeeld angst of somberheid, heftige

boosheid, wisselende stemmingen of klachten door onverwerkte ingrijpende gebeurtenissen.

Wat kunnen we doen?

Ieder mens, ieder gezin is uniek. In het leven kunnen zich gebeurtenissen voordoen die maken dat

je de grip op je leven bent kwijt geraakt. Juist wanneer je al heel veel hulpverlening hebt gezocht

en gekregen en je hebt het gewenste resultaat niet bereikt, kan dat maken dat je je onmachtig

voelt. Op de gezinskliniek zoeken we samen volgens het oplossingsgerichte therapiemodel naar

oplossingen door te kijken naar wat er goed werkt en op welke momenten ouders invloed ervaren.

Invloed op het gedrag van de kinderen, op de omgeving en op de zorgen van de verwijzer.

Uitgangspunt is dat deze invloed van ouders het gevoel van veiligheid en geborgenheid bij hun

kinderen vergroot.

Voor sommige gezinnen betekent een behandeling op de gezinskliniek werken aan een laatste

kans om de kinderen bij zich te houden, of een nieuwe kans om weer voor de kinderen te gaan

zorgen. Op de gezinskliniek streven we naar helder omschreven doelen. Van ouders en kinderen

en van de verwijzer. Soms is het nodig dat andere, voor het gezin belangrijke mensen meedenken

en meedoen.

Hoe ziet een behandeling op de gezinskliniek er uit?

In de gezinskliniek zijn 5 gezinnen in behandeling. Ieder gezin verblijft op een eigen appartement,

met keuken, woonkamer, slaapkamers en badkamer. We sluiten aan bij het ritme dat past bij het

gezin. Gedurende de dag zijn er afspraken, waarbij sociotherapeuten bij het gezin langskomen. Te

denken valt aan eetmomenten, ochtend- of bedrituelen of spelmomenten. Regelmatig zijn er

gesprekken gepland. Er wordt met elkaar besproken wat op de gezinsmomenten gezien is, wat

ouders in de behandeling ervaren, welke kleine stappen ze willen zetten en hoe ze die proberen te

bereiken. Hierbij kijken we niet alleen naar de problemen, die het gezin daarbij tegen komt. We

bespreken ook wat er wel lukt en hoe ouders dit voor elkaar hebben gekregen.

Naast de afspraken met sociotherapie, werken de gezinnen aan de doelen tijdens gezinscreatieve

therapie en zijn er op indicatie afspraken met de kinder- en jeugdpsychiater. In de ochtenden zijn er

behandelmomenten die in groepsverband plaats vinden. Op deze momenten worden

opvoedthema’s besproken en is er de kans om gebruik te maken van de ervaring en kennis van

andere ouders.

36

De behandelopzet

Het gezin wordt uitgenodigd op de gezinskliniek voor een kennismakingsgesprek op het moment

dat het duidelijk is wanneer de behandeling kan starten. Tijdens dit gesprek wordt er tijd genomen

om alles te bespreken wat er nodig is om met de behandeling te kunnen beginnen. Daarna wordt

er een doelengesprek gepland waar de verwijzer bij is. In dit gesprek worden de doelen

geformuleerd die in het behandelplan worden opgenomen. Een behandeling op de gezinskliniek

duurt 8 weken. De behandeling duurt van zondag 14.00 uur tot en met zaterdag 11.00 uur. In het

weekend, van zaterdag 11.00 uur tot zondag 14.00 uur, verblijven de gezinnen thuis en is de

gezinskliniek gesloten. Voor dringende zaken is er een bereikbaarheidsdienst die telefonisch

geraadpleegd kan worden.

Voor gezinnen die met hun kinderen worden herenigd, is er een voorbereiding op de komst van de

kinderen van 2 weken. Ouders verblijven deze 2 weken op de gezinskliniek. Na deze weken wordt

er gezamenlijk met de verwijzer in een gesprek besproken hoe deze voorbereidingsweken zijn

verlopen. Tijdens dit gesprek valt de beslissing of de kinderen met ouders herenigd worden. Op het

moment van hereniging duurt de behandeling van het gezin 8 weken. De kinderen verblijven de

eerste 4 weken van de behandeling in de weekenden (van zaterdag op zondag) op de vorige

verblijfplaats. Op de helft van de behandeling, na ongeveer 4 weken volgt een eerste rapportage

over de voortgang van de doelen. Aansluitend op deze rapportage vindt met het gezin een

tussentijds evaluatiegesprek plaats in aanwezigheid van de verwijzer, sociotherapeuten en de

behandelverantwoordelijke van de gezinskliniek. In dit gesprek wordt teruggekeken op de eerste

weken en wordt besproken wat de aandachtspunten voor de tweede helft van de behandeling

zullen zijn. Aan het eind van de behandeling, na 8 weken, volgt er een eindrapportage over de

bereikte resultaten en het proces dat het gezin doorlopen heeft. Aansluitend op deze rapportage

vindt met het gezin een eind evaluatiegesprek plaats in aanwezigheid van de verwijzer,

sociotherapeuten en de behandelverantwoordelijke van de gezinskliniek. Dit is het moment waarop

besproken wordt wat er bereikt is en welke punten nog aandacht vragen. Is de verwijzer voldoende

gerustgesteld, zien ouders nog doelen? Welke hulp zou na deze behandeling nog passend zijn?

In het geval van een gezinshereniging is dit het moment waarop de verwijzer de beslissing

bespreekt of en onder welke voorwaarden de kinderen thuis kunnen wonen.

Vanuit de gezinsbehandeling wordt naar een zo open mogelijke samenwerking gestreefd, met

gezinnen en verwijzers. Dit betekent dat gezinnen en verwijzers er op kunnen rekenen dat alle

observaties op een open en respectvolle manier worden besproken. Rapportages worden met

gezinnen besproken, alvorens het naar verwijzers wordt verzonden. Er wordt tijd genomen om op

de inhoud in te gaan.

Behandelteam

Het behandelteam bestaat uit een gz-psycholoog/behandelverantwoordelijke, sociotherapeuten,

kinder-/ jeugdpsychiater en creatief therapeuten.

School

Tijdens het verblijf op de gezinskliniek, blijven kinderen naar school gaan. Wanneer een kind naar

een school gaat buiten Amsterdam, kan worden afgesproken dat hij/zij (tijdelijk) naar een school

dichterbij de gezinskliniek gaat.

Werk

Wanneer ouders een baan hebben, is het zoeken naar de balans hoe werk en een effectieve

behandeling gecombineerd kan worden. Mensen die werken kunnen proberen om een regeling te

treffen met hun werkgever, de bedrijfsvereniging of de bedrijfsarts. Eventueel kunnen

vakantiedagen voor de behandeling opgenomen worden.

37

De aanmeldingsprocedure

Voor aanmeldingen is een verwijzing via Bureau Jeugdzorg/ een andere hulpverlenende instantie,

of een (huis)arts nodig. Gezinnen kunnen zich niet zelf aanmelden. Het intakegesprek wordt door

een gezinsmaatschappelijk werker, systeemtherapeut of GZ-psycholoog gedaan. Het gesprek

heeft in grote lijnen de volgende doelen: een taxatie maken van de problematiek op gezins- en

individueel niveau , voorlichting geven over de behandelmogelijkheden van de zorglijn en tot

overeenstemming komen over het doel en de vorm van behandeling met ouders/gezin en

verwijzer(s). Zo nodig vindt ter aanvulling een apart gesprek met ouders, een individueel

onderzoek, gezinsonderzoek of een huisbezoek plaats.

38

Therapeutische gezinsverpleging

Stagiaires HBO/SPH met het uitstroomprofiel jeugdzorgwerker zijn welkom op de afdeling

Therapeutische Gezinsverpleging en bij het MTFC-P programma.

De therapeutische pleegzorg biedt specialistische hulp aan jeugdigen die over het algemeen geen

mogelijkheden (meer) hebben voor terugkeer naar het ouderlijk milieu en al langdurig hulp

ontvangen, veelal in het kader van een maatregel voor kinderbescherming.

De Therapeutische Gezinsverpleging begeleidt pleegkinderen, ouders en pleegouders waarbij

sprake is van een bedreigde ontwikkeling en spanningen in het netwerk. Vaak zijn er al veel

hulpverleners bij het gezin betrokken geweest. Ondanks die hulp blijkt dan dat een kind niet meer

thuis kan wonen. De ouders moeten dan de opvoeding van hun kind overdragen aan pleegouders.

Werkwijze

De Therapeutische pleegzorg begeleidt kinderen in een pleeggezin. In principe doen wij dat

gedurende één jaar. Indien nodig kan de begeleiding verlengd worden. De kinderen die wij

begeleiden hebben veel overplaatsingen, traumatische ervaringen meegemaakt en zijn daardoor in

hun ontwikkeling bedreigd. Ze hebben daardoor extra begeleiding nodig en de opvoeders

eveneens. Daarom wordt de pleegouder gecoacht door een gespecialiseerde maatschappelijk

werker. Hij of zij brengt regelmatig een bezoek aan het pleeggezin en geeft psycho-educatie,

pedagogisch advies en voert systeemgesprekken.

Voordat we met de behandeling beginnen is er een diagnostische screening. Als het nodig is

verrichten we een psychologisch of psychiatrisch onderzoek bij het pleegkind. Iedere zes maanden

wordt de screening herhaald. Op die manier krijgen wij zicht op de ontwikkelingen van het

pleegkind en kunnen wij als dat nodig is, de behandeling aanpassen.

Behandelplan

Wanneer een kind wordt begeleid door de Therapeutische pleegzorg dan beginnen we met het

maken van een behandelplan. In dit plan beschrijven we de doelen waar we gezamenlijk aan gaan

werken en 3 maal per jaar worden deze geëvalueerd in behandelbesprekingen. Alle betrokken

hulpverleners, ouders en pleegouders worden hiervoor uitgenodigd.

Behandeling

In de behandeling maken wij gebruik van behandelprogramma’s die bewezen effectief zijn zoals

EMDR of TFCBT. De behandeling wordt uitgevoerd door een behandelteam. Dit team bestaat uit

verschillende professionals: een behandelcoördinator, kinderpsycholoog, kinderpsychiater,

systeemtherapeut, en een gespecialiseerd maatschappelijk werker. De maatschappelijk werker is

de centrale figuur die contact heeft met alle betrokkenen en (pleeg)gezinsbegeleiding geeft.

Contact met ouders

Wij vinden het belangrijk dat het kind contact blijft houden met zijn of haar ouders. Daarom

ondersteunen wij ouders en pleegouders om zo goed mogelijk samen te werken in het belang van

het kind. Zo kunnen wij helpen bij het maken van een bezoekregeling.

De bezoeken vinden meestal plaats in het pleeggezin, met of zonder begeleiding. Soms vinden de

bezoeken plaats bij de Therapeutische pleegzorg of op een andere locatie. Bureau Jeugdzorg stelt

de bezoekregeling vast. Wij adviseren hen over de invulling van de bezoeken.

39

Multi Treatment Foster Care – Preschoolers (MTFC-P) MTFC-P is bedoeld voor kinderen in de leeftijd van 3 tot en met 6 jaar met psychosociale

problematiek. De blootstelling aan een langdurige disfunctionele leefomgeving is juist op deze

kwetsbare groep jonge kinderen van grote invloed. Het risico dat zij emotionele, ontwikkelings-

en/of gedragsproblemen ontwikkelen is dan ook bijzonder hoog.

De kinderen voor wie het MTFC-P programma is bedoeld, hebben vaak al meerdere misgelopen

plaatsingen achter de rug.

Doelen

Per kind wordt wekelijks een individueel plan van aanpak gemaakt o.a.:

Vertoont meewerkend gedrag bij de opvoeder

Blijft in de buurt van de opvoeder

Houdt zijn of haar handen bij zichzelf

Spreekt met rustige stem

Kan zich even zelfstandig vermaken

Kan samen spelen en samen delen

Kan vrienden maken / een vriend zijn

Heeft zijn basisvertrouwen in zichzelf hersteld

Heeft zijn basisvertrouwen in anderen hersteld

Heeft zijn mogelijkheden tot hechting vergroot

De ouders en familie

Ouders/familie komen bij de zorgaanbieder voor begeleid bezoek aan het kind op een door

de plaatsende instantie vastgestelde frequentie.

Krijgen begeleiding door de ouderbegeleider gericht op informatievoorziening en de

bezoeken, indien geïndiceerd ook op opvoeding.

Opvoedouders

Opvoedouders hebben pedagogisch handelen eigen gemaakt dat toegerust is om de

problematiek van het kind op te heffen.

Opvoedouders zijn onderdeel van het behandelteam.

Er zijn voorwaarden o.a. financiële, geschapen voor opvoedouders om hun taak uit te

kunnen voeren.

De school en / of maatschappelijke omgeving

Het kind luistert naar de leerkracht

Het kind blijft op zijn plek in de klas

Het kind is toegerust om regulier onderwijs te (gaan) volgen

Indien gewenst ontvangt de leerkracht ondersteuning vanuit MTFC-P

Werkwijze

MTFC-P heeft als uitgangspunt dat de meest effectieve behandeling van jonge kinderen plaatsvindt

binnen een functioneel gezinsklimaat, waarin positief stimulerende en consequente zorg aanwezig

is. Gedurende een periode van 9 tot 12 maanden wordt het kind geplaatst in een opvoedgezin.

De opvoedouders zijn getraind en worden tijdens het programma door het MTFC-P behandelteam

van de Bascule intensief begeleid. MTFC-P wordt uitgevoerd door een behandelteam onder leiding

van een programmasupervisor. Het kind zelf neemt deel aan individuele vaardigheidstrainingen en

groepsbehandeling. MTFC-P gaat uit van de gedachte dat sociaal gedrag het beste kan worden

aangeleerd door middel van positieve bekrachtiging en dat disfunctioneel gedrag het beste kan

worden afgeleerd met het op positieve wijze stellen van grenzen. Voor het aanleren van gewenst

gedrag wordt intensief gebruik gemaakt van beloningssystemen. Opvoedouders hanteren

technieken als preteachen, negeren, afleiden en een time-out procedure bij ongewenst gedrag.

40

Binnen MTFC-P worden opvoedouders begeleid in het vormgeven van een traumasensitief

opvoedklimaat, waarbinnen kinderen ervaringen kunnen opdoen met positieve

hechtingservaringen.

Het kind gaat na de behandelperiode wonen bij ouder(s) of wordt in een perspectiefbiedend

pleeggezin geplaatst. Dit zal vastgesteld worden vóór aanvang van de behandelperiode of in de

eerste helft het MTFC-P traject, door de plaatsende instantie, veelal de Gecertificeerde Instelling

zoals de Jeugd- en gezinsbescherming, de William Schrikker Groep of het Leger des Heils

Jeugdbescherming. Aan het gezin van herkomst, of de andere permanente opvoeders, wordt

begeleiding gericht op opvoeding gegeven, zodra door de plaatsende instantie is beslist dat het

kind daar gaat wonen.

Activiteiten

Het kind

- Kinder- en jeugdpsychiatrisch en psychologisch onderzoek

- Behandeling in het opvoedgezin

- Individuele vaardigheidsbegeleiding

- Spelgroep

- Bezoek ouders bij zorgaanbieder begeleid door ouderbegeleider

- Bezoek brusjes (broertje en zusje) begeleid door vaardigheidsbegeleider

Het opvoedgezin

- Dagelijks telefonische afname gedragsvragenlijst

- Wekelijks opvoedoudergroep

- Intensief, dagelijks tot wekelijks, telefonisch en face to face contact met opvoedouder consulent

en programma supervisor

Ouders

- Bezoeken bij zorgaanbieder onder begeleiding van ouderbegeleider

-Telefonisch contact met de ouderbegeleider

De school

- Structureel contact tussen school en programmasupervisor

Multidisciplinair team:

Het team bestaat uit: manager RVE Trauma en Gezin, kinder- en jeugdpsychiater, klinisch- dan wel

gz-psycholoog, programmasupervisor, opvoedouderbegeleider, ouderbegeleider,

vaardigheidstrainer, beller vragenlijsten.