structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort...

8
46 D e Belgische brandwetgeving is een complexe materie met een hiërarchisch opgebouwde structuur, waar elke overheid zijn bevoegdheden heeft. Zowel Europa, België, de gewesten als de locale besturen hebben hun wetten en besluiten. Uiteindelijk is het de brandweercommandant, als gelastigde van zijn burge- meester, die de projecten en bouwwerken controleert en goed- of afkeurt. Naast de regelgeving moet de ontwerper ook nog rekening houden met de technische voorschriften voor producten en structuurele- menten. Meer en meer worden de Eurocodes toegepast voor de berekening van de brandwerendheid van structuurelementen. In dit artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige structuren in prefab beton. In een volgend nummer van BETON gaan we dieper in op de brandaspecten van Eurocode 2, zodra de Belgische nationale aan- vulling voor deze code gepubliceerd is. In dit artikel vindt u wel enkele basisprincipes terug. Juist genoeg om enkele basisrichtlij- nen voor de ontwerper uit af te leiden. Structuren in prefab beton: brandveilig Dat betonstructuren brandveilig zijn weet men al meer dan 100 jaar. ‘Geen rampzalige branden meer’ staat op de betonbrug die in 1905 gebouwd werd in Luik en genoemd werd naar haar ontwer- per, François Hennebique. Deze geniale constructeur en uitvinder van de wapeningsbeugel, had snel het uitzonderlijk belang van het materiaal beton begrepen. Hij maakte er zijn reclame-slogan van. De brandveiligheid van beton is één van zijn intrinsieke eigenschap- pen en is totaal onafhankelijk van wat dan ook: techniek, meca- niek of stroom komen er niet aan te pas. Beton zal hoe dan ook L a législation incendie belge est une matière complexe, conçue selon une structure hiérarchisée où chaque autorité est dotée de ses compétences. L’Europe, la Belgique et les régions, mais aussi les administrations locales ont leurs propres lois et règle- ments. C’est au capitaine des pompiers, en tant que délégué de son bourgmestre, qu’il revient en fin de compte de contrôler et d’approuver ou de rejeter les projets et les constructions. Outre la réglementation, le concepteur doit également tenir comp- te des prescriptions techniques pour les produits et les éléments de structure. Les Eurocodes sont de plus en plus utilisés pour le calcul de la résistance au feu des éléments de structure. Le pré- sent article reprend un bref récapitulatif des éléments dont il faut tenir compte lors de la conception de structures résistant au feu en béton préfabriqué. Nous approfondirons les aspects de l’Eurocode 2 dans un pro- chain numéro de la revue BETON dès que le complément national belge à ce code sera publié. Vous pourrez lire dans cet article quel- ques principes de base, permettant de dégager quelques lignes directrices pour le concepteur. Structures en béton préfabriqué: résistantes au feu On sait depuis plus d’un siècle que les structures en béton résistent au feu. ‘Plus d’incendies désastreux’, peut-on lire sur le pont en béton construit à Liège en 1905 qui porte le nom de son concep- teur, François Hennebique. Ce constructeur génial, inventeur de l’étrier en béton armé, avait vite compris l’intérêt extraordinaire de ce matériau. Il en avait fait son slogan promotionnel. La résistance au feu est l’une des caractéristiques intrinsèques du béton, laquelle est totalement indépendante du reste: la techni- Ontwerpen van brandveilige structuren in BETON Conception de structures en BETON résistant au feu

Transcript of structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort...

Page 1: structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

46

D e Belgische brandwetgeving is een complexe materie met

een hiërarchisch opgebouwde structuur, waar elke overheid

zijn bevoegdheden heeft. Zowel Europa, België, de gewesten als

de locale besturen hebben hun wetten en besluiten. Uiteindelijk

is het de brandweercommandant, als gelastigde van zijn burge-

meester, die de projecten en bouwwerken controleert en goed- of

afkeurt.

Naast de regelgeving moet de ontwerper ook nog rekening houden

met de technische voorschriften voor producten en structuurele-

menten. Meer en meer worden de Eurocodes toegepast voor de

berekening van de brandwerendheid van structuurelementen. In dit

artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee

men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

structuren in prefab beton.

In een volgend nummer van BETON gaan we dieper in op de

brandaspecten van Eurocode 2, zodra de Belgische nationale aan-

vulling voor deze code gepubliceerd is. In dit artikel vindt u wel

enkele basisprincipes terug. Juist genoeg om enkele basisrichtlij-

nen voor de ontwerper uit af te leiden.

Structuren in prefab beton: brandveiligDat betonstructuren brandveilig zijn weet men al meer dan 100

jaar. ‘Geen rampzalige branden meer’ staat op de betonbrug die in

1905 gebouwd werd in Luik en genoemd werd naar haar ontwer-

per, François Hennebique. Deze geniale constructeur en uitvinder

van de wapeningsbeugel, had snel het uitzonderlijk belang van het

materiaal beton begrepen. Hij maakte er zijn reclame-slogan van.

De brandveiligheid van beton is één van zijn intrinsieke eigenschap-

pen en is totaal onafhankelijk van wat dan ook: techniek, meca-

niek of stroom komen er niet aan te pas. Beton zal hoe dan ook

L a législation incendie belge est une matière complexe, conçue

selon une structure hiérarchisée où chaque autorité est dotée

de ses compétences. L’Europe, la Belgique et les régions, mais

aussi les administrations locales ont leurs propres lois et règle-

ments. C’est au capitaine des pompiers, en tant que délégué de

son bourgmestre, qu’il revient en fi n de compte de contrôler et

d’approuver ou de rejeter les projets et les constructions.

Outre la réglementation, le concepteur doit également tenir comp-

te des prescriptions techniques pour les produits et les éléments

de structure. Les Eurocodes sont de plus en plus utilisés pour le

calcul de la résistance au feu des éléments de structure. Le pré-

sent article reprend un bref récapitulatif des éléments dont il faut

tenir compte lors de la conception de structures résistant au feu en

béton préfabriqué.

Nous approfondirons les aspects de l’Eurocode 2 dans un pro-

chain numéro de la revue BETON dès que le complément national

belge à ce code sera publié. Vous pourrez lire dans cet article quel-

ques principes de base, permettant de dégager quelques lignes

directrices pour le concepteur.

Structures en béton préfabriqué: résistantes au feuOn sait depuis plus d’un siècle que les structures en béton résistent

au feu. ‘Plus d’incendies désastreux’, peut-on lire sur le pont en

béton construit à Liège en 1905 qui porte le nom de son concep-

teur, François Hennebique. Ce constructeur génial, inventeur de

l’étrier en béton armé, avait vite compris l’intérêt extraordinaire de

ce matériau. Il en avait fait son slogan promotionnel.

La résistance au feu est l’une des caractéristiques intrinsèques du

béton, laquelle est totalement indépendante du reste: la techni-

Ontwerpen van brandveilige structuren in BETON

Conception de structures en BETON

résistant au feu

Page 2: structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

beton191 47

gedurende zijn lange levensduur dezelfde brandveiligheid bieden.

We noemen dit de passieve veiligheid. Actieve brandveiligheid is

een goede en noodzakelijke aanvulling op de passieve brandvei-

ligheid (brandmelding, snelle doving,…), maar kan niet de enige

zijn. Dit omdat de goede werking van actieve veiligheidsuitrusting

van externe factoren afhangt: stroomvoorziening, beschikbaar-

heid van waterdruk, onderhoud, menselijke goodwill, onderhevig

aan slijtage… Ook al staat de techniek ver en heeft zij een hoge

bedrijfszekerheid, het moet maar die éne keer op honderd zijn

dat het niet werkt. Daarom is het uitemate belanrijk om eerst en

vooral te zorgen voor een passieve veiligheid: structuren in prefab

beton.

De brandweer heeft ook de passieve brandveiligheid nodig om

zijn werk goed te doen. Betonnen structuren laten toe de brand

van binnenuit te bestrijden en de brandweer kan zich bijvoorbeeld

achter een brandmuur schuil houden om de brand van zeer dicht

bij te blussen. Hierdoor blijft de schade beperkter dan bij blussen

van buitenuit. Daarom is het belangrijk om het gebouw in zo klein

mogelijke compartimenteringen op te delen, niet enkel voor het

isoleren van de brand, maar ook als bescherming voor de perso-

nen in het gebouw en de brandweer.

De brandwerendheid van prefab betonnen elementenDe brandwerendheid van een structuurelement wordt bepaald

door twee factoren: de brandreactie (E) en de brandweerstand (R).

Voor wandelementen van een compartimentering komt daar een

derde eis bij: de brandisolatie (I). Voor dragende wanden wordt de

brandwerendheid aangeduid met de drie letters REI, de brandwe-

rendheid van balken en kolommen met RE.

Beton haalt voor alle drie de eisen de beste score. Aangezien beton

totaal onbrandbaar is, moeten voor het bepalen van de brandreac-

tie geen testen uitgevoerd te worden.

Betonnen vloeren en wanden halen over het algemeen een brand-

weerstand van 2 uur, voor kolommen en balken is dit, afhankelijk

van hun massiviteit, één uur of meer. Dit is belangrijk: omdat beton

op alle vlakken uitstekend scoort blijft er voldoende tijd voor de

aanwezigen om het gebouw te verlaten en kan de brandweer in

veel gevallen de vuurhaard gemakkelijk van binnenuit doven alvo-

rens de structuur het begeeft.

Voorbeelden

Voorbeeld 1

Zo’n 30 jaar geleden voerde de Belgsiche betonindustrie een

brandproef op reële schaal uit, door een industriehal te bouwen

en vol te stouwen met hout. Na ontsteking van het hout werd de

brand via vele sensoren nauwkeuring opgevolgd.

We kunnen vaststellen dat de iso-curve zoals deze door de Euro-

code vooropgesteld wordt gedurende een tijd van 70 minuten

que, la mécanique ou le courant n’interviennent pas. Quelles que

soient les circonstances, le béton offrira la même résistance au feu

pendant toute sa durée de vie. C’est ce qu’on appelle la sécurité

passive. La sécurité incendie active est un complément néces-

saire à la sécurité incendie passive (alerte d’incendie, extinction

rapide,…), mais il ne peut pas être le seul. En effet, le bon fonc-

tionnement des dispositifs de sécurité active dépend de facteurs

externes: l’alimentation en électricité, la disponibilité de la pression

de l’eau, l’entretien, la bonne volonté humaine, l’usure… Même si

la technique est avancée et si elle dispose d’une grande fi abilité, il

suffi t qu’elle ne fonctionne pas une fois sur cent ou sur mille. C’est

pourquoi il est extrêmement important de veiller tout d’abord à une

sécurité passive et d’opter dès lors pour des structures en béton

préfabriqué.

Les pompiers ont également besoin de la sécurité incendie pas-

sive pour pouvoir faire leur travail correctement. Les structures en

béton permettent de combattre le feu de l’intérieur: les pompiers

peuvent, par exemple, s’abriter derrière un mur coupe-feu pour

éteindre le feu de très près. Les dégâts sont alors moins importants

qu’en combattant le feu de l’extérieur. Il importe dès lors que le

bâtiment soit divisé en compartiments aussi petits que possible,

non seulement pour isoler l’incendie, mais aussi pour protéger les

personnes dans le bâtiment ainsi que les pompiers.

La résistance au feu des éléments en béton préfabriquéLa résistance au feu d’un élément de structure est déterminée par

deux facteurs: la réaction au feu (E) et la résistance au feu (R). Pour

des éléments muraux d’un compartiment, une troisième exigence

est posée, à savoir l’isolation au feu (I). La résistance au feu est

désignée par les trois lettres REI pour les murs porteurs et par RE

pour les poutres et les colonnes.

C’est le béton qui obtient le meilleur résultat pour les trois exigen-

ces. Le béton étant totalement ininfl ammable, il ne faut effectuer

aucun test pour déterminer la réaction au feu.

Page 3: structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

48

En général, les sols et les murs en béton atteignent une résistance

au feu de 2 heures; elle est d’une heure ou plus pour les colonnes

et les poutres, selon leur massivité. Il s’agit d’une donnée impor-

tante car grâce aux excellents résultats du béton dans tous les

domaines, les occupants du bâtiment ont suffi samment de temps

pour quitter celui-ci et les pompiers peuvent généralement étein-

dre le foyer d’incendie plus facilement de l’intérieur avant que la

structure ne cède.

Exemples

Exemple 1

Il y a quelque 30 ans, l’industrie belge du béton effectuait un test

incendie grandeur nature en construisant un hall industriel et en le

remplissant de bois. Une fois le bois en feu, l’incendie a été suivi

avec précision par de nombreux capteurs.

Il a pu être constaté que la courbe ISO postulée par l’Eurocode

était suivie pendant une période de 70 minutes. Durant la première

période, les températures mesurées ont été plus faibles en raison

de la combustion plus lente du bois.

Le test a été interrompu après 2 heures; on a ainsi pu constater

que le bâtiment était encore en bon état d’un point de vue struc-

turel. Après le démontage, la capacité portante des éléments de

structure a été testée. Les éléments étaient en fait plus portants

que ce que prévoyaient les calculs.

L’ingénieur Filip Vandenberghe, lauréat du Precast Concrete Awards,

a réitéré cette étude dans le cadre de son projet de mémoire en

tant qu’ingénieur. Vous trouverez un résumé de ses constatations

dans un autre arti-

cle de la présente

édition de BETON.

Exemple 2

La photo ci-dessous montre clairement l’importance du comparti-

mentage: les bâtiments environnants sont restés intacts grâce à la

bonne résistance au feu des murs extérieurs du bâtiment industriel

qui a complètement brûlé.

Exemple 3

Si vous vous promenez dans le centre de Bruxelles et dans les

environs, vous verrez de nombreuses constructions en cours, la

plupart en béton préfabriqué C 80/95, d’une résistance élevée,

renforcé par des fi bres en polypropylène (même si ce n’est pas

gevolgd wordt. In de beginperiode werden lagere temperaturen

opgemeten, door het langzamer ontbranden van hout.

Na 2 uur werd de proef stopgezet en werd vastgesteld dat het

gebouw structureel nog in goede staat was. Na demontage wor-

den de structuurelementen beproefd op hun draagkracht. In wer-

kelijkheid waren ze draagkrachtiger dan uit de berekeningen zou

blijken.

Ir. Filip vandenberghe, winnaar van de Precast Concrete Awards,

vernieuwde deze studie in het kader van zijn afstudeerproject

als ingenieur. Elders in dit nummer van BETON vindt u een korte

samenvatting van zijn bevindingen.

Voorbeeld 2

Op onderstaande foto zien we duidelijk het belang van comparti-

mentering: de rondliggende gebouwen zijn gevrijwaard gebleven

dankzij de goede brandwerendheid van de buitenwanden van het

industrieel gebouw dat afbrandde.

Ontwerpen van brandveilige structuren in BETON - Conception de structures en BETON résistant au feu

Page 4: structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

beton191 49

Voorbeeld 3

Wie vandaag in en rond het Brusselse centrum loopt, zal heel wat

constructies in opbouw zien, de meeste in prefab beton van hoge

sterkte C 80/95, versterkt met polypropyleen vezels (alhoewel dit

niet noodzakelijk is), gemonteerd met klassieke verbindingen.

De keuze voor prefab beton is gemaakt omwille van de kostprijs

en de planning, maar ook omwille van de brandwerendheid van de

draagstructuur die meer dan 2 uur moet bedragen om te voldoen

aan de wetgeving op hoge gebouwen. Deze eis is er om ruim de

tijd te laten om het ganse gebouw te ontruimen in

geval van brand.

Berekeningen

Als ontwerper is het uitermate belangrijk om te kunnen voorspellen

hoe lang een structuur aan brand zal weerstaan. Deze kan bere-

kend worden op basis van bijvoorbeeld Eurocode 2, berekening

van betonconstructies, die hiervoor volgende mogelijkheden voor-

ziet:

- Beproeving

- Gebruik van getabelleerde waarden en eenvoudige berekenin-

gen – welke meestal toegepast zullen worden voor de bepaling

van de brandwerendheid van de elementen

- Complexe berekeningen die meestal toegepast zullen worden

voor de bepaling van de brandwerendheid van een deel van de

structuur of de volledige structuur

Voor de tabellen en de berekeningen wordt

uitgegaan van een de ISO-curve die het ver-

loop van een standaardbrand aangeeft: de

temperatuur in functie van de tijd. Op basis

hiervan worden temperatuurcurves opgesteld:

zij geven aan na hoeveel tijd welke tempera-

tuur op welke diepte in het element gevonden

wordt. Voor gewoon beton vinden we op een

diepte van 35 mm na 1 uur een temperatuur

van 350° en na twee uur een temperatuur van

500° C.

nécessaire) et monté avec des assemblages classiques.

Le béton préfabriqué est choisi pour son coût et pour le planning,

mais aussi pour la résistance au feu de la structure portante qui

doit être supérieure à 2 heures pour répondre à la législation sur les

bâtiments élevés. Cette exigence a pour but de laisser largement le

temps d’évacuer tout le bâtiment en cas d’incendie.

Calculs

Pour le concepteur, il est extrêmement important de pouvoir pré-

voir la durée de résistance au feu d’une structure. Celle-ci peut

être calculée sur la base notamment de l’Eurocode 2, calcul des

constructions en béton, qui prévoit les possibilités suivantes à cet

égard:

– Test

– Utilisation de valeurs tabulées et de calculs simples – qui seront

généralement utilisés pour déterminer la résistance au feu des

éléments

– Calculs complexes qui seront généralement utilisés pour déter-

miner la résistance au feu d’une partie de la structure ou de la

structure complète

Les tableaux et les calculs ont pour point de

départ une courbe ISO qui indique l’évolu-

tion d’un incendie standard: la température

en fonction du temps. Des courbes de tem-

pérature peuvent alors être établies sur cette

base: elles indiquent la température atteinte

après un certain temps à une certaine pro-

fondeur de l’élément. Pour le béton tradition-

nel, nous avons une température de 350°

après 1 heure à une profondeur de 35 mm et

de 500° après deux heures.

Page 5: structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

50

L’armature du béton perd sa résistance ou stabilité à 500° C (350°

C pour le béton précontraint). Dans cet exemple de calcul, nous

pouvons donc constater qu’un entraxe de 35 mm pour cet élément

offre une résistance au feu de 2 heures et de 1 heure s’il s’agit de

béton précontraint.

Entraxe et massivité

Pour les éléments en béton, l’entraxe jusqu’à l’armature principale,

ainsi que la massivité de l’élément sont déterminants pour la résis-

tance au feu de l’élément.

Contrairement au recouvrement en béton contre la corrosion de

l’armature, où le recouvrement sur l’armature extérieure est déter-

minant, c’est l’entraxe qui sert de base au calcul dans l’Eurocode

2: il s’agit de la distance de l’axe de l’armature principale jusqu’à la

face externe de l’élément.

La massivité de l’élément est importante car plus l’élément en

béton est lourd ou grand, plus il accumule de la chaleur et plus le

réchauffement est lent.

De wapening in het beton verliest zijn sterkte of stabiliteit bij 500° C

(350° C voor voorgespannen beton). In dit rekenvoorbeeld kunnen

we dus stellen dat voor dit element een asafstand van 35 mm een

brandbestendigheid van 2 uur geeft en 1 uur indien het gaat over

voorgespannen beton.

Asafstand en massiviteit

Bij betonnen elementen is de asafstand tot de hoofdwapening,

samen met de massiviteit van het element bepalend voor de brand-

bestendigheid van het element.

In tegenstelling tot de betondekking tegen corrosie van de wape-

ning, waar de betondekking op de buitenste wapening maatge-

vend is, wordt in Eurocode 2 gerekend met de asafstand: dit is de

afstand van de as van de hoofdwapening tot de buitenzijde van

het element.

De massiviteit van het element is belangrijk, omdat hoe zwaarder

of groter het betonelement, hoe meer warmte het accumuleert en

hoe trager de opwarming verloopt.

Ontwerpen van brandveilige structuren in BETON - Conception de structures en BETON résistant au feu

Page 6: structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

beton191 51

De fi guren hiernaast tonen hoe de temperatuurcurven op enkele

typische betonelementen verlopen: een vloer steunend op balk,

het onderste deel van een ribvloer en twee balken met verschil-

lende sectie na 30, 60, 90 en 120 minuten. De balk met de kleinste

sectie bereikt na 90 minuten een temparatuur van meer dan 700

graden in de kern, terwijl die met de grote sectie na 2 uur nog

steeds stand zal houden. Dit voorbeeld toont duidelijk aan dat de

massiviteit een belangrijke invloed op de brandwerendheid van een

element heeft.

Tabellen

Voor het gebruiksgemak werden deze temperatuurcurven voor de

belangrijkste structuurelementen omgezet in tabellen. Hierbij tonen

we enkele voorbeelden, maar gebruik deze tabellen nooit zonder

de volledige Eurocode te raadplegen. Er moet namelijk voldaan

worden aan verschillende randvoorwaarden en af en toe moet

een eenvoudige formule toegepast worden om de juiste waarde

te bekomen.

Les illustrations ci-contre montrent les courbes de température

d’éléments classiques en béton: un sol reposant sur une poutre,

la partie inférieure d’un sol nervuré et deux poutres de section dif-

férente après 30, 60, 90 et 120 minutes. La poutre ayant la plus

petite section atteint une température supérieure à 700 degrés en

son cœur après 90 minutes, alors que celle ayant la grande section

résiste toujours après 2 heures. Cet exemple prouve clairement

que la massivité a une infl uence considérable sur la résistance au

feu d’un élément.

Tableaux

Pour la facilité d’utilisation, les courbes de température des princi-

paux éléments de structure ont été transposées dans des tableaux.

Nous vous en montrons quelques exemples, mais n’utilisez jamais

ces tableaux sans consulter l’Eurocode dans son intégralité. En effet,

il faut répondre à différentes conditions préalables et appliquer de

temps en temps une formule simple pour obtenir la valeur exacte.

Opmerking bij gebruik van de tabellen: constulteer de volledige

norm NBN EN 1992-1-2 en haar nationale bijlagen voor juiste

waarden, formules en randopmerkingen. Deze kunnen nog

veranderen in de defi nitieve versie van de Eurocode.

Lors de l’utilisation des tableaux, il y a lieu de consulter l’entièreté de

la norme NBN EN 1992-1-2 et ses annexes nationales pour les valeurs

exactes, formules et remarques complémentaires. Ceux-ci peuvent

encore varier dans la version défi nitive de l’Eurocode.

Page 7: structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

52

Bij de dragende muren zien we als voorbeeld dat we 1 uur brand-

werendheid kunnen bekomen bij een dikte van 11 cm en een asaf-

stand van 10 mm. Het spreekt vanzelf dat andere normen en voor-

schriften, zoals de eis voor de betondekking ifv de milieuklassen

(zie EN 13369) hogere waarden op zullen leggen voor de beton-

dekking dan de 10 mm asafstand voor de brandwerendheid.

Gelijkaardige tabellen bestaan voor kolommen, balken, vloeren,

enz...

Ontwerpregels

Uit het bovenstaande kunnen we 4 belangrijke ontwerpregels afl ei-

den:

– Respecteer de minimum afmetingen van de elementen om vol-

doene massiviteit te hebben.

– De wapening moet beschermd worden door voldoende asaf-

stand op de hoofdwapening. Als ruwe vuistregel bij het ontwer-

pen kunnen we stellen dat een asafstand van 35 mm een brand-

weerstand van 2 uur geeft voor niet voorgespannen vloerplaten

en minstens 1 uur voor balken en kolommen. Het is beter om de

tabellen van Eurocode 2 te raadplegen.

– Controleer op de werf de minimum afmetingen en de asafstand

of schrijf BENOR voor, dan wordt de naleving van deze voor-

schriften door Probeton gecertifi ëerd.

– Houdt rekening met de dilatatie van de betonelementen onder

invloed van de warmte bij een eventuele brand. De uitzetting

van de elementen vormt meestal geen probleem bij opgelegde

betonnen prefab elementen, omdat voor de plaasting in ieder

geval vrije ruimte tussen

de elementen zit. In dit ge-

val moeten enkel langere

gebouwen op dilatatie ge-

controleerd worden.

– En tenslotte: denk aan

de brandwerendheid van

bijvoorbeeld doorboringen voor leidingen of de bevestiging van

brandwerende muren aan kolommen. Indien de metalen verbin-

dingen voor de bevestiging van een brandwand niet beschermd

worden, kan de muur op zich wel een hoge brandweerstand

hebben, maar de verbindingen zullen smelten door de warmte,

waardoor de constructie het zal begeven.

Pour les murs porteurs, nous voyons, à titre d’exemple, que nous

pouvons obtenir une résistance au feu de 1 heure avec une épaisseur

de 11 cm et un entraxe de 10 mm. Il va de soi que d’autres normes et

prescriptions, notamment l’exigence pour le recouvrement en béton

en fonction des classes environnementales (voir EN 13369), impo-

seront des valeurs supérieures pour le recouvrement en béton que

l’entraxe de 10 mm pour la résistance au feu. Il existe des tableaux

similaires pour les colonnes, les poutres, les planchers, etc.

Règles de conception

Nous pouvons tirer de ce qui précède 4 règles de conception

importantes:

– Respectez les dimensions minimales des éléments pour avoir

une massivité suffi sante.

– L’armature doit être protégée par un entraxe suffi sant sur l’arma-

ture principale. Comme règle approximative de conception, nous

pouvons affi rmer qu’un entraxe de 35 mm fournit une résistance

au feu de 2 heures pour des dalles non précontraintes et d’au

moins 1 heure pour des poutres et des colonnes. Il est cepen-

dant préférable de consulter l’Eurocode 2.

– Contrôlez sur le chantier les dimensions minimales et l’entraxe

ou prescrivez des produits BENOR afi n d’obtenir la certifi cation

par Probeton du respect de ces prescriptions.

– Tenez compte de la dilatation des éléments en béton sous l’in-

fl uence de la chaleur en cas d’incendie. La dilatation des élé-

ments ne pose généralement pas de problème pour des élé-

ments en béton préfabriqué empilés car il y a toujours un espace

libre entre les éléments pour le placement. Dans ce cas, il faut

uniquement contrôler la dilatation des bâtiments plus longs.

– Et enfi n: pensez à la résistance au feu des perforations, par

exemple pour les conduites ou de la fi xation des parois coupe-

feu aux colonnes. Si les fi xations métalliques d’un mur coupe-

feu ne sont pas protégées, elles fondront à la chaleur, puis la

construction cèdera même si le mur dispose en soi d’une résis-

tance au feu élevée.

Cet article n’est qu’une introduction très sommaire, un aperçu des

grandes lignes de la résistance au feu des constructions en béton

préfabriqué. BETON vous présentera bientôt une analyse détaillée

de l’Eurocode 2.

D’ici là, il peut être utile de demander et de parcourir les publica-

tions suivantes:

– La fi che générale de 2 pages, destinée au grand public, expli-

quant pourquoi les structures en béton sont ignifuges.

– Nos collègues de l’industrie cimentière ont publié un grand dos-

sier détaillé de 20 pages que nous pouvons vous envoyer sur

simple demande.

– Vous pouvez enfi n télécharger sur le site de FEBE un dossier de

80 pages sur la sécurité incendie.

Ces 3 publications peuvent être consultées via le lien (http://www.

febe.be/febesite/Templates/publications.htm)

(JM)

Ontwerpen van brandveilige structuren in BETON - Conception de structures en BETON résistant au feu

Page 8: structuren in BETON Conception de résistant au feu · 2012-12-19 · artikel geven we een kort overzicht van de elementen waarmee men rekening moet houden bij het ontwerpen van brandveilige

Dit artikel is enkel een zeer summiere introductie tot de brandwe-

rendheid van prefab betonconstructies, een schets van de hoofd-

lijnen. Binnenkort brengt BETON een gedetailleerde uiteenzetting

van de Eurocode 2.

In afwachting is het nuttig om volgende publicaties op te vragen

en door te nemen:

– De algemene fi che op 2 pagina’s, groot publiek gericht, die uit-

legt waarom betonstructuren brandveilig zijn.

– Onze collegas van de cementindustrie publiceerden een uitge-

breid en diepgand dossier van 20 bladzijden, dat wij u op een-

voudig verzoek toezenden.

– Tenslotte kan u op de website van FEBE een dossier over brand-

velidigheid van 80 bladzijden downloaden.

Deze 3 publicaties vindt u op volgende link: (http://www.febe.be/

febesite/Templates/publicaties.htm)

(JM)

Marktleider in Europa.Nieuw in de Benelux.

PEIKKO BENELUX B.V. Griftsemolenweg 22 - VAASSENTelefoon: +31 578 676 345 - Fax: +31 578 560 961

Mail: [email protected] - Website: www.peikko.be

Ankerplaten Hijssystemen

Ankerbouten Kolomschoenen

Consolesystemen Balkschoen

Deltabeam Ponswapening

Adverteren in – Annoncer dans

Rue Voltastraat, 12 - Brussel 1050 BruxellesMme M.R. Roisin, T 02 738 74 36, F 02 734 77 95, [email protected]

een nuttige investering / l’investement utileVoor verdere informatie / Pour tout renseignement, contacter

Vers

ch

ijn

t 5

keer

per

jaa

r: i

n j

an

ua

ri, m

aa

rt, j

un

i, se

pte

mb

er

en

no

vem

ber

Pa

raît

5 f

ois

pa

r a

n:

en

ja

nvi

er, m

ars

, ju

in, s

ep

tem

bre

et

no

vem

bre

afg

ifte

ka

nto

or

Gen

t x -

P2

a9

25

6

191J U N I - J U I N 2 0 0 7

tijdschrift van de Federatie van de Betonindustrie revue de la Fédération de l’Industrie du Béton

Experimenten met licht en beton Lumière et béton, expérimentations

Integratie van landbouwbedrijven in het landschapIntégration des exploitations agricoles dans le paysage

Ontwerpen van brandveilige structuren in betonConception de structures en béton résistant au feu

Een gloednieuw circuit in Prefab beton voor Spa-Francorchamps

Un circuit fl ambant neuf en Béton préfa pour Spa-Francorchamps