Stilstand is achteruitgang - Identiteitsmarkers van Kerkplantingen

STILSTAND IS ACHTERUITGANG

Beschrijving en analyse van de identiteit van enkele pioniersgemeenten binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt

Mark van Leeuwen

Missionaire MasterTU Kampen 2012

Doelstelling onderzoekBeschrijving en analyse van de identiteit van enkele pioniersgemeenten binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt

• Operationaliseren van het begrip ‘gereformeerd’: wat is het?

• Toetsing van dit instrument in de praktijk

OnderzoeksvraagHoe gevenpioniersgemeenten binnen de GKv invulling aan het begrip ‘gereformeerd’?

Onderzocht in 4 kerkplant-projecten• De Aker Amsterdam• De Brug Venlo• Het Kruispunt Maastricht • Stroom Amsterdam

inhoud / opbouw1.Onderzoek van belijdenis en literatuur naar begrip ‘gereformeerd’

2.Visie/beleid én de samenkomsten onderzocht mbv uitkomst bij 1)

3.Interview leidinggevenden

4.Enquête deelnemers

Wat is gereformeerd? (1 van 2)

Uit de belijdenissen

1) De eenheid en katholiciteit van de kerk 2) De cruciale rol van Jezus Christus3) De centrale plek van het Woord van God 4) Het belang van doop en Avondmaal5) De kerkelijke tucht6) De drie ambten 7) Gods soevereine verkiezingsplan8) Kerk-zijn: verbonden zijn met Jezus Christus en met elkaar 9) Menselijke regels in de kerk mogen niet belangrijker

worden dan de regels van Christus

Fase 1

inhoud / opbouw1.Onderzoek van belijdenis en literatuur naar begrip ‘gereformeerd’

2.Visie/beleid én de samenkomsten onderzocht mbv uitkomst bij 1)



Wat is gereformeerd? (2 van 2)

Gezien de literatuur…

1) Jezus Christus als eerste en hoogste loyaliteit2) De eenheid in Jezus Christus3) Doorgaande bezinning op de kerk:

‘ecclesia reformata semper reformanda’ 4) De kerk bevindt zich naar haar aard

in een spanningsvolle paradox (Gods werk/mensenwerk)5) Verbondsdenken: kerk-zijn

in 1e plaats werk van God en niet actie van de mens 6) Kerkregering door de ambten en kerkelijke vergaderingen

Gebruikte literatuur…Nederland: J. Hoek, A.L.Th de Bruijne en W. van ‘t SpijkerAmerika: Wallace M. Alston jr.

Profiel van de vier onderzochte kerken

De Aker / A’dam• Moederkerk: GKv Tituskapel

Christenen van allerlei verschillende achtergronden

• ± 40 belijdende leden (in wijk)• Partnerschap met GKv kerkverband• Predikant: Willem Griffioen

Kruispunt / Maastricht• Ooit dochterkerk van de GKv Brunsum-

Treebeek.• Voornamelijk leden GKv• ± 110 leden (tussen de 35 en 45

doopleden) verspreid wonend in de stad en in België

• Predikant: Jacob Glas

De Brug / Venlo

• Kerk resultaat van missionaire werk in Limburg, zelfstandig in 1997

• ± 95 leden (waarvan ± 40 doopleden) • verspreid wonend over Noord Limburg.• voornamelijk leden uit GKv• Predikant: Johan Schelling

Stroom / A’dam

• Moederkerk GKv Oosterparkkerk• Ontstaan in 2003 en sinds 2006

worden er samenkomsten gehouden• Ongeveer 110 betrokkenen• Een stadsgemeente, gemengd publiek • Gemeente functioneert zelfstandig• Voorganger Martijn Horsman

inhoud / opbouw1.Onderzoek van belijdenis en literatuur naar begrip gereformeerd

2.Visie/beleid én de samenkomsten onderzocht m.b.v. uitkomst MARKERS



Wat is de identiteit van deze kerken? (1 van 4)

t.a.v. Visie en beleid - Samenkomsten gezien de ‘gereformeerde markers’?

De Aker

Sterke kanten• Focus op Jezus Christus (cat.1)• Het gezag van de Bijbel (cat.2)• Wederkerige relatie God en mens, God eerst (cat.3)

Anders: • vrouwelijk leiderschap, • visie op doop• Bijzondere werk van de Geest

Fase 2







Venlo

sterke kanten• Focus op Jezus Christus (cat.1)• Noodzaak van ontwikkelen eigentijdse kerkvormen (cat.4)

Anders• Nauwelijks

• Het soort liederen in de dienst: alleen Opwekking• Besluit vrouwelijke preeklezer: niet ingevoerd







‘Het Kruispunt’ Maastricht

Sterke kanten• Alle vier categorieën duidelijk terug: Jezus Christus,

Bijbel, Gods initiatief, hervorming van de kerk

Anders• Nauwelijks

• Eén kerkdienst per zondag sinds april 2012• Samenkomst zelf is wat uitgebreider







‘Stroom’ Amsterdam

Sterke kanten• Gemeenschap rondom Jezus (cat.1)• Hervorming van de kerk (cat.4)

Anders: • Vrouwelijk leiderschap• Vormgeving van diensten:

meest vergaand anders dan gebruikelijk in GKv

Fase 3: De leiding van de gemeenten Hoe gaan ZIJ om met begrip gereformeerd?

Interviews aan de hand van zeven vragen over:

1. De essentie van kerk-zijn 2. Omschrijving van begrip ‘gereformeerd’ 3. De waarde van de gereformeerde traditie4. Typering van de gemeente en haar ontwikkeling 5. Plek van de gereformeerde belijdenis 6. Betekenis van het kerkverband 7. Boodschap aan de bestaande kerken





Interviews (1 van 1)

De uitslagen…

1.Kerk-zijn: bijdrage leveren aan de samenleving

2.Gereformeerd: a) respect voor rijke erfenis (2)b) dood woord, gaat om de inhoud: de genade (2)

3.Gereformeerde traditie: grote waardering

4.Typering eigen gemeente: a)Identiteit zit meer in wat ze doet (2)b)Identiteit zit meer in wie ze is (2)

5. Gereformeerde belijdenissen: functioneren impliciet6. Kerkverband: speelt een belangrijke rol

Fase 3

Boodschap aan de bestaande kerken(door de leiders van de vier kerkplantingen

1. neem voorgeschiedenis projecten serieus en geef duidelijkheid over de ruimte

2. laat als kerk merken dat het leven van zondag tot en met zaterdag één geheel is en voer dat door in de vormen en de inhoud van kerkdiensten

3. denk als kerken (bestaand en nieuw) meer gezamenlijk na over de toekomst

4. maak gebruik van lessen die geleerd zijn in nieuwe gemeenten





Enquete onder leden (1 van 2)

De opzet

Onderzoeksinstrument enquête op 4 velden 1. Bijbel (gezag en betrouwbaarheid)2. Genade (weg van geloof)3. Verbond (kinderdoop)4. Ambt (plek van vrouw en charisma/ambt)

Fase 4





Enquete onder leden (2 van 2)

De uitslagen

1. Bijna 75% betrokkenen:Bijbel is belangrijk en gezaghebbend

2. Bijna 60%: afhankelijk van God in ‘t geloof 3. Grote waardering voor de kinderdoop

1. 90% wil geloofs- / volwassendoop legitieme plek geven naast gezins- / kinderdoop)

4. Het ambt krijgt een hoge waardering van een ruime meerderheid (64%)1. van 76% moet de vrouw

een zichtbare rol gaan spelen in de leiding

Fase 4

Conclusies uit het onderzoek

• ‘Gereformeerd’breed en dynamisch begrip

• Deze 4 gemeenten zijn herkenbaar als gereformeerde kerken in visiedocumenten én samenkomsten

• Bij de leiding heerst breed grote waardering voor de geformeerde traditie

• De deelnemers tonen veel verwantschap met gereformeerde belijden

Aanbevelingen uit het onderzoek

• GKv moet aantal gereformeerde categorieën durven vaststellen

• Dit onderzoek uitbreiden naar alle pioniersgemeenten binnen de GKv en naar bestaande gemeenten

• De pioniersgemeenten leggen belangrijke theologische discussies bloot:• verhouding gezins- en geloofsdoop,• vrouwelijk leiderschap in de kerk• het werk van de Geest.

Highlights uit Stilstand is achteruitgangzijn GKv-plants gereformeerd?

De ‘markers’ van Mark van Leeuwen zijn zowel zorgviuldig gekozen als nog te ‘arbitrair’

Verder onderzoek aan de TU Kampen (maar ook bij de Unie van Baptisten, meen ik) probeert deze ‘markers’ beter en nog zorgvuldiger in kaart te brengen.

Stefan Paas deed een poging door een volgorde aan te brengen…

Apostolicum > Belijdenis t.a.v de wereld Belijdenissen > Afbakening t.a.v. kerken Kerkordeningen > Interne afsprakenVRAAG: OP welk niveau zoek je ‘markers’?

P.S. Lastig voor discussie: Veel vrijgemaakten duiden woord gereformeerd synoniem aan vrijgemaakt

Mijn conclusieDat hangt er sterk vanaf hoe

wat je ‘gereformeerde identiteitsmarkers’ vindt.

En daar wordt in de GKv zeer verschillend over gedacht. Daardoor is de beoordeling van GKv-plants ook divers.

Peter WierengaAdviseur gemeenteopbouw, evangelisatie & kerkplanting

[email protected] PeterWiereng

linkedin.com/in/peterwierenga

centrum-g.nl

Stilstand is achteruitgang - Identiteitsmarkers van Kerkplantingen

Documents

Transcript of Stilstand is achteruitgang - Identiteitsmarkers van Kerkplantingen