Jaarrapport 2015 verkort

Stichting MarketingOost

MarketingOost, Emmastraat 8, 8011 AG Zwolle, KvK 05032150

Pagina 1

Inhoudsopgave

Blz.

Voorwoord 2

1. Jaarverslag 3 Algemeen 3 Ontwikkelingen 2015 8 MITO activiteiten 2015 9 Activiteiten buiten MITO 11 MarketingOost 2016 12 Organisatie 14 Trends en ontwikkelingen 15 Deelnemers, Medewerkers & Organisatie 31 Financiële ontwikkelingen 32

2. Verslag Raad van Toezicht 35

3. Jaarrekening 38 Balans per 31 december 2015 38 Staat van baten en lasten over 2015 40 Algemene toelichting op de balans en winst-en-verliesrekening 41

4. Overige gegevens 46 Statutaire regeling inzake de winstbestemming 46 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 46

Pagina 2

Voorwoord MarketingOost is een marketingorganisatie, die zich richt op een aantal re-gio’s/merken in het oosten van Nederland, in een straal van circa 35 kilometer rondom Zwolle en daarmee ook de grenzen van Drenthe, Flevoland en Gel-derland overschrijdend. MarketingOost richt zich niet alleen op vrijetijdsecono-mie, maar ook op andere gebieden die de aantrekkelijkheid van stad en regio bepalen. Een brede taakopvatting in een steeds grotere regio in Oost-Neder-land en de naam MarketingOost sluit daar prima op aan! Met een eigen ken-nis- en innovatieafdeling, een eigen routebureau en jarenlange expertise op het gebied van stads- en regiomarketing.

Het jaar 2015 was om vele redenen een bewogen jaar voor MarketingOost.

Het was het laatste jaar van de MarketingImpuls Toerisme Overijssel

(MITO), een vierjarig programma voor toerisme & recreatie, dat we samen

met provincie, gemeenten en andere partners hebben uitgevoerd.

Het eerste jaar, waarin Gastvrij Overijssel zich als collectief manifesteerde

richting overheden en ondernemers, middels het manifest ‘Heerlijk & Gast-

vrij Overijssel 2.0’.

Het jaar, waarin veel ondernemers weer groei in hun markt zagen na jaren

van stagnatie (en teruggang).

Het jaar waarin het Twents Bureau voor Toerisme failliet ging.

Het jaar waarin de partners in Gastvrij Overijssel zich sterk maakten voor 1 sterke marketingorganisatie

in Overijssel.

Het jaar, waarin de organisatie van MarketingOost zich ontwikkelde van een pure merkorganisatie tot

een matrixorganisatie, gebaseerd op de pijlers binding, branding en borging. Nog steeds vormen de

merken de basis, maar steeds vaker wordt merkoverstijgend geopereerd.

Een woord van dank is op zijn plaats aan onze opdrachtgevers, die hun vertrouwen in ons uitspreken, vaak al vele jaren lang. Ook een woord van dank aan de Raad van Toezicht, die mij altijd met raad en daad terzijde staat. En tenslotte een speciaal woord van dank aan de medewerkers! Hun enthousiasme, expertise en samenwerkingsbereidheid maken het een voorrecht om voor MarketingOost te werken. Graag wil ik alle mensen die hierbij betrokken zijn bedanken voor hun inzet en professionaliteit!

Zwolle, 11 mei 2016

Drs. H.B. van Voornveld

Directeur/bestuurder

Pagina 3

1. Jaarverslag

Algemeen 1.1.1 Accountantsrapportage De in dit rapport opgenomen jaarrekening 2015 is gecontroleerd door accountantskantoor “De Jong & Laan Accountants B.V.”. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur. Voor bevindingen van de controle verwijzen wij u naar het hoofdstuk “Overige gegevens”. 1.1.2 Informatie over de onderneming Per 29 maart 2012 zijn de statuten van de Stichting aangepast en is de naam gewijzigd in Stichting Marke-tingOost. Doelstelling/activiteiten

‘MarketingOost is een pro-actieve en marktgerichte organisatie met als doel om middels al haar ten dien-ste staande middelen het imago en de naamsbekenheid van de regionale A-merken en thematische mer-ken in haar werkgebied te verbeteren casu quo te vergroten teneinde het gebied aantrekkelijker te maken voor bewoners, profit- en non-profit organisaties en bezoekers met recreatieve en zakelijke doelstellingen.’

Zij tracht dit doel te verwezenlijken door vanuit haar regiefunctie te verbinden, te inspireren en aan te jagen en door vanuit haar uitvoeringsfunctie de regionale A-merken en thematische merken te profileren en te vermarkten en daarmede bij te dragen aan de regionale economie. Het werkgebied omvat de regio’s Vechtdal, Salland, IJsseldelta, WaterReijk en de (Hanze-)steden Does-burg, Zutphen, Deventer, Hattem, Zwolle, Kampen en Hasselt en eventueel andere (aangrenzende) (Hanze)gebieden. Met ingang van 2016 zijn ook Elburg en Harderwijk aangesloten. De stichting beoogt niet het uitkeren van winst aan oprichters en/of bestuurders en/ of leden van de Raad van Toezicht van de stichting dan wel aan anderen, tenzij wat deze laatsten betreft de uitkeringen een ide-ële of sociale strekking hebben. Missie en visie MarketingOost is een organisatie die zich richt op regio- en stadsmarketing, gericht op vier te onderschei-den doelgroepen: bewoners, benutters, bedrijven en bezoekers. Het gaat bij regiomarketing niet alleen om toerisme of vrije tijd, het gaat om integrale marketing gericht op de verschillende doelgroepen in stad en regio. Missie We investeren middels stads-en regiomarketing in de aantrekkelijkheid van stad en regio om te zorgen voor een duurzame impuls van de regionale economie. Visie We zijn de toonaangevende aanjager, regisseur en monitor van stads- en regiomarketing in Oost Neder-land. Dit willen we bereiken door een juiste balans te creëren tussen binding in het gebied, branding van het gebied en borging van het beleid voor stads-en regiomarketing. De ambities ten aanzien van onze toegevoegde waarde kunnen als volgt samengevat worden:

‘MarketingOost is een toonaangevende partij die met marketingexpertise en specifieke kennis van de

regio initieert, regisseert en realiseert om middels destinatiemarketing de regionale economie duurzaam

te versterken. We doen dit zonder eigen belang en investeren alle inkomsten weer in de marketing van

het gebied. Hierdoor zijn we een onmisbare verbindende schakel tussen ondernemers, overheid en an-

dere belanghebbenden in de regio.’

Pagina 4

Bij MarketingOost staan de regio- en stadsmerken centraal. Vanaf 2012 telt MarketingOost zes A-merken: IJsseldelta, Zwolle, WaterReijk, Vechtdal Overijssel, Salland en Hanzesteden. Deze A-merken zijn niet al-leen inhoudelijk, maar ook organisatorisch de basis voor MarketingOost. Cruciaal voor de toekomst is de verbondenheid en betrokkenheid van deelnemers (het bedrijfsleven) en partners (overheden) bij hun regio. Zij vormen de ruggengraat van het netwerk en zij bepalen in hoge mate de koers per marketing-eenheid (merk), daarbij ondersteund door de centrale diensten aan de Emmastraat in Zwolle. Daar waar relevant worden activiteiten voor verschillende merken gebundeld. Naast de zes A-merken kent MarketingOost ondersteunende afdelingen op het gebied van Kennis & Inno-vatie en op het gebied van Routenetwerken. Omdat stads-en regiomarketing breder is dan vrijetijdsecono-mie heeft MarketingOost eind 2013 een marketingcommunicatieplan opgesteld voor de economische top-locatie Regio Zwolle. In 2014 zijn de eerste business to business acties uitgevoerd en is MarketingOost actief aan de slag gegaan met het verder uitbreiden van haar netwerk buiten de vrijetijdseconomie. In 2015 zijn deze acitviteiten fors in omvang toegenomen.

Het bestuur van MarketingOost wordt gevormd door de heer drs. H.B. van Voornveld, algemeen directeur en alleen/zelfstandig bevoegd.

Het Managementteam van MarketingOost bestond in 2015 uit de volgende personen: Henk van Voornveld Algemeen Directeur/Bestuurder, Voorzitter Henry Zwiers Hoofd Financieel Economische Zaken Wendy Weijdema Marketing Manager Lars van Egmond Verandermanager

Hiernaast een overzicht van de geografisch aaneengesloten regiomerken in Overijssel. Voor Twente zal vanaf april 2016 een aantal taken uitgevoerd worden Naast deze regiomerken kent MarketingOost ook nog het stadsmerk Zwolle, het themati-sche merk Hanzesteden aan de IJssel, het economische merk Regio Zwolle en het merk Congresbureau Regio Zwolle.

Pagina 5

1.1.3 Resultaten Onderstaande tabel geeft een overzicht van het over het boekjaar 2015 behaalde resultaat, waarbij de cij-fers tevens zijn uitgedrukt in een percentage van de omzet. De cijfers van de boekjaren 2014 en 2013 zijn ter vergelijking toegevoegd. 2015 2014 2013

x € 1.000 % x € 1.000 % x € 1.000 %

Baten Omzet en subsidies 5.072 100,0 5.204 100,0 5.899 100,0 Inkoopwaarde omzet en Promotiekosten 2.569 50,7 2.920 56,1 3.486 59,1 __________ _____ __________ _____ __________ _____ Dekkingsbijdrage 2.503 49,3 2.284 43,9 2.413 40,9 --------------- ------- --------------- ------- --------------- ------- Lasten Personeelskosten 2.020 39,8 1.761 33,9 1.797 30,5 Huisvestingskosten 151 3,0 171 3,3 184 3,1 Verkoopkosten 52 1,0 121 2,3 178 3,0 Algemene kosten 242 4,8 193 3,7 241 4,1 Afschrijvingen 15 0,3 27 0,5 40 0,7 Bijzondere baten en lasten 5- 0,1- 31- 0,6- 67- 1,1- __________ _____ __________ _____ __________ _____ 2.475 48,8 2.242 43,1 2.373 40,3 --------------- ------- --------------- ------- --------------- ------- Exploitatieresultaat 28 0,5 42 0,8 40 0,6 Rentebaten en -lasten 8 0,2 5 0,1 12 0,2 __________ _____ __________ _____ __________ _____ Resultaat uit gewone bedrijfs- 36 0,7 47 0,9 52 0,8 Uitoefening Vennootschapsbelasting - - - - - - __________ _____ __________ _____ __________ _____ Resultaat 36 0,7 47 0,9 52 0,8 ========= ==== ========= ==== ========= ==== Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen 2015 is gedaald ten opzichte van 2014.

Pagina 6

Algemeen vervolg Resultaat x € 1.000 ————— Zoals uit voorgaand overzicht blijkt, is over het verslagjaar 2015 een resultaat behaald van 36 Resultaat 2014 47 ————— Per saldo lager resultaat 2015 ten opzichte van 2014 11- ======== Als oorzaak voor de daling van het resultaat voor belastingen is aan te wijzen Daling van de omzet en subsidies 132- Daling van de inkoopwaarde omzet en promotiekosten 351- ————— Stijging van de dekkingsbijdrage 219 De dekkingsbijdrage is gestegen, in procenten van de omzet, van 43,9% in 2014 tot 49,3% in 2015. Stijging van de lasten 230 ————— Daling van het resultaat voor Vennootschapsbelasting 11- ======== Specificatie lastenstijging Toename/ afname x € 1.000 Personeelskosten 259 Huisvestingskosten 20- Verkoop en promotiekosten 69- Algemene kosten 49 Bijzondere baten en lasten, excl. Vennootschapsbelasting 26 Rentebaten en –lasten 3- Afschrijvingen 12- ————— 230 ========

Pagina 7

1.1.4 Financiële analyse In het navolgende is een analyse van de financiële positie van MarketingOost gemaakt. Opgemerkt dient te worden dat de omvang van balansposten in de loop van een jaar kan fluctueren en dat de waarde per balansdatum aanmerkelijk kan afwijken van een willekeurige andere in het verslagjaar gekozen datum. Kengetallen kunnen hierdoor zijn beïnvloed.

Onderstaand volgt een samenvatting van de balans per 31 december 2015 met de overeenkomstige cijfers per 31 december 2014:

31 december 31 december 2015 2014 —————-- ————--— x € 1.000 x € 1.000 Op korte termijn beschikbaar: Liquide middelen 1.141 448 Vorderingen 452 400 Voorraden 24 32 Waarde lopende projecten 479- 260 ————— ————— 1.138 1.140 Af: kortlopende schulden 771 787 ————— ————— Werkkapitaal 367 353 ======== ======== Het bedrijfsvermogen bestond uit: Continuïteitsreserve 387 351 Voorziening Latente belastingverplichting 0 0 Voorziening Herdrukverplichting 33 43 Langlopende schulden 0 0 ————— ————— 420 394 Af: vaste activa 53 41 ————— ————— Beschikbaar saldo 367 353 ======== ========= Dit betekent een toename van het werkkapitaal met 14 ======== Onder werkkapitaal wordt verstaan het geheel van vlottende activa verminderd met de kortlopende schul-den. De omvang van het werkkapitaal geeft informatie over de liquiditeitspositie van de onderneming.

Pagina 8

Ontwikkelingen 2015

Per saldo was 2015 een goed jaar voor de vrijetijdseconomie in Overijssel. Bovenstaande tekst en tabel komen uit een rapport van het ING Economisch Bureau over de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie in Nederland. Het marktaandeel op de binnenlandse markt is in de MITO periode duidelijk gestegen, het aan-deel op de buitenlandse markt is stabiel gebleven. Alleen Zeeland heeft op beide markten groei gereali-seerd, de belangrijkste concurrenten (Drenthe, Gelderland en Noord-Brabant) scoorden minder goed dan Overijssel.

Het jaar 2015 gaat ook de geschiedenis in als het laatste jaar van de MarketingImpuls Toerisme Overijssel (MITO) en als het laatste jaar van het Twents Bureau voor Toerisme (TBT). Al langere tijd ging het inhou-delijk en financieel niet goed met het TBT en in november 2015 heeft de organisatie zelf het faillissement aangevraagd. De Twentse problematiek vormde een zware last op de schouders van MarketingOost, om-dat de samenwerking, mede door de interne problemen, steeds moeizamer verliep en omdat Marketing-Oost als penvoerder mede namens het TBT vele plooien binnen MITO moest gladstrijken. Vooral op het vlak van de merkoverstijgende campagnes (bijv. Over de IJssel en Euregio) zijn de plannen niet optimaal uitgevoerd. Voor het merk Twente hebben de campagnes vanaf de zomer stilgelegen. Toch zijn er zowel Overijsselbreed als voor de merken in 2015 goede campagnes gevoerd, waarvan hieronder een samen-vatting wordt gegeven.

Pagina 9

MITO activiteiten 2015 OVER DE IJSSEL Voor Overijssel zijn in het MITO programma drie verbindende thema’s geformuleerd, te weten Landleven, Cultuurparels en Waterplezier. In 2015 zijn deze thema’s (met name de eerste twee) gecombineerd tot de campagne ‘Over de IJssel’. De campagne richtte zich vooral online en concentreerde zich in het voorjaar op een aantal beurzen (Fiets- en Wandelbeurzen en Vlaanderen). In het najaar stond het culturele aanbod centraal in de campagne ‘Een wereld vol cultuur vind je OverdeIJssel’. Belangrijk onderdeel hiervan was een bijlage van 8 pagina’s bij de Volkskrant, ondersteund door een groot aantal online acties via www.overdeijssel.info.

WATERREIJK In 2015 is WaterReijk gestart met een nieuwe campagne om ondernemers en organisaties in het gebied te binden en om de regio te branden richting de (potentiële) bezoeker. Dit wordt gedaan door het verhaal van de regio te vertellen via ambassadeurs van de regio. Via een speciale campagnewebsite zijn er diverse acties uitgezet om meer zichtbaarheid te genereren. Een belangrijk onderdeel van de campagne is de joint promotion met Weerribben Zuivel. Via de melkpakken wordt de regio WaterReijk gepromoot. Dankzij de campagne is er met name op het gebied van binding veel succes geboekt in de regio. Naast de campagne is er wederom een regiomagazine uitgebracht, is de belevingskaart opnieuw uitgebracht en is het de Res-taurantweek gelukt om een nog groter succes te worden dan voorgaande jaren.

Pagina 10

IJSSELDELTA Voor IJsseldelta was 2015 een jaar waarin de strategie om evenementen de basis voor de campagne te laten zijn, werd doorgezet. Dit jaar ging het om Kom in de Kas, Zwartsluis onder zeil en Kerst in Oud Kam-pen. Promotionele hoogtepunt werd eind 2015 ingezet: het lichten van de Kogge. Deze kwam in 2016 bo-ven water maar door de media-aandacht voor de Kogge te koppelen in een integrale marketingcampagne met Kerst in Oud Kampen, werd het aantal bezoekers voor dit evenement met 20.000 verhoogd.

Naast de evenementen werd ook ingezet op het versterken van de samenwerking in het gebied vanuit de

nieuw opgerichte gebiedscooperatie. Streekproducten vormen een belangrijk speerpunt hierin.

SALLAND

Salland heeft in 2015 de drie campagne lijnen verder uitgerold: De Smaak van Salland, Salland Actief en

de Cultuur van Salland. De campagne Salland Aspergeland was bijzonder geslaagd o.a. met een asperge-

weekend voor Belgische gasten. Streekproducten op de talrijke Sallandse streekmarkten in Raalte en De-

venter waren een smaakvolle kennismaking met Salland.

Wandelen in Salland heeft in 2015 centraal gestaan, met twee prachtige wandelroutes in het AD. Een aan-

tal aansprekende Sallandse fietsroutes is geplaatst in de geprinte jaaruitgave van Route.nl.

De samenwerking met de festivalorganisatoren in Salland, waaronder Ribs and Blues, Deventer op Stel-

ten, Deventer Boekenmarkt en de Stöppelhaene is geïntensiveerd. Met het toeristisch bedrijfsleven zijn

verblijfsarrangementen samengesteld om een festival bezoek te combineren met een meerdaags verblijf in

Salland.

HANZESTEDEN

Hanzesteden Marketing is in 2015 gestart om de focus van de nationale toeristische markt wat meer te

verleggen naar de internationale toeristische markt. Waarbij we wel de opgebouwde positie op de Neder-

landse markt willen behouden. De Hanzesteden zijn als strategische lijn opgenomen in het nationale toe-

ristische beleid vanuit NBTC. Daarom is in 2015 gestart met het uitwerken van deze strategische lijn sa-

men met NBTC en Toerisme Gelderland waarbij we ons met name gaan richten op de markten met het

meeste potentieel: Duitsland en Vlaanderen. De verschuivende focus werd al in september ingezet door

de EU subsidie die we ontvangen voor het project Hansatour.

VECHTDAL

VECHTDAL OVERIJSSEL heeft in 2015 haar campagne ‘Buitenspelen’ verder doorontwikkeld. Naast een

buitenspeelgids is een online kampeermagazine Zipp Vechtdal gelanceerd. Daarnaast is het smaakplat-

form Verrukkelijk Vechtdal gepresenteerd, dat van Zwolle tot aan de Duitse grens alle unieke smaakactivi-

teiten, -evenementen, -producten en –routes die het Vechtdal zo bijzonder maken verbindt.

Ook is het Vechtdal Kompas verder uitgewerkt; met de pijlers voeding/smaak, zorg, verblijf, water en orga-

nisatie, in combinatie met de landschappelijke kwaliteit, wil Vechtdal Overijssel zich blijven onderscheiden

van de andere regio’s in Nederland.

Pagina 11

Activiteiten buiten MITO

Bovenstaande activiteiten en resultaten hebben een directe link met de meerjarige MarketingImpuls Toe-

risme Overijssel (MITO), gericht op versterking van toerisme en recreatie in Overijssel. Daarnaast heeft

MarketingOost ook een aantal merken die niet direct of exclusief op toerisme en recreatie gericht zijn,

maar een bredere context hebben en een andere financieringsstroom (niet vanuit MITO). Het gaat daarbij

om het stadsmerk Zwolle, de Regio Zwolle en Congresbureau Regio Zwolle.

ZWOLLE

Voor Zwolle was 2015 het jaar waarin de marketingstrategie een nieuwe wending kreeg. Niet meer alleen

gericht op toeristische promotie van de binnenstad, maar samen met bedrijfsleven, horeca, middenstand,

onderwijs, gezondheidszorg etc. werd bepaald dat de stadsmarketing zich vanaf 2016 richt op de thema’s

binnenstad, onderwijs en economie. De rol van Zwolle Marketing verandert van promotionele partner in

regisserende en faciliterende integrale marketingpartner. Samen met de stad vermarkten we Zwolle vanuit

one brand, one story. In 2015 is ingezet op bepalen van dat ene verhaal, realiseren van draagvlak en een

aanzet maken in het produceren van een toolkit waarmee de stad zelf het verhaal kan uitdragen. Ook Con-

gresregio Zwolle en Hanzesteden Marketing haken aan bij het integraal vermarkten van Zwolle als brui-

sende Hanzestad, excellente MBO en HBO onderwijsstad en Economische Toplocatie.

Daarnaast liepen nog twee seizoenscampagnes in de zomer en de winter waarbij het gezamenlijk aanbod

van Waanders, Fundatie en de Uitpartners onder de aandacht werd gebracht voor de binnenlandse markt.

Met succes, zoals blijkt uit onderstaand artikel in het vakblad ‘Recreatie & Toerisme’.

REGIO ZWOLLE

MarketingOost streeft naar integrale gebiedsmarketing, waarbij ook aandacht is voor het wonen, werken,

studeren en ondernemen in de stad of regio. Waar MarketingOost zich bij de meeste van haar merken

richt op de consument, bezoeker en toerist, zijn haar activiteiten voor de Regio Zwolle vooral business to

business. Via binding in het gebied (20 gemeenten verdeeld over 4 provincies) worden ambassadeurs in-

gezet om het verhaal van deze economische topregio uit de dragen.

In 2015 is onder meer het volgende gerealiseerd:

Pagina 12

Toename gebruik Regio Zwolle Label door o.m. MKB Regio Zwolle, VNO-NCW, PEC Zwolle, Metropool

Zwolle, Kennispoort Regio Zwolle en zelfs als basis voor het tenue van Regio Zwolle Volleybal.

Toename free publicity waarde en online interactie. Via Social Media en SEO en SEA is het bereik en

de engagement van alle online kanalen fors toegenomen.

De introductie van de Regio Zwolle Beeldbank, met (gratis) foto’s voor en door de Regio Zwolle.

CONGRESBUREAU REGIO ZWOLLE

In 2015 heeft Congresbureau Regio Zwolle de Regio Zwolle vermarkt voor het zakelijk toerisme. Dit heeft

zij gedaan middels deelname aan landelijke vakbeurzen (Evenement Contact 2015 en Management Sup-

port), publiciteit in verschillende magazines gericht op het zakelijk toerisme (o.a. QM, Meetings, Congres-

magazine en High Profile Events), de organisatie van het Prinsjesdagcongres en middels de jaarlijkse site-

visit voor congresorganisatoren en meetingplanners. Verder lag de focus op het ontwikkelen van de

nieuwe website, het coördineren van de reserveringen voor de Internationale Hanzedagen 2017 en het fa-

ciliteren van de aanvragen voor zakelijke evenementen in de Regio Zwolle, waaronder het landelijke Jaar-

congres van de Vereniging Hogescholen met 750 deelnemers.

MarketingOost 2016

Van MITO naar VTE In MITO is destijds op basis van onderzoek en ervaring voor 5 toeristische A-merken en een aantal thema-

tische campagnes gekozen. Belangrijke constatering was dat het toeristisch product in grote lijnen op orde

was, maar dat er veel winst viel te behalen in de bekendheid van zowel product als bestemming.

Op basis van de nieuwste trends en ontwikkelingen is met alle partners van Gastvrij Overijssel gekozen

voor een verdere aanscherping van de marketingdoelstellingen. Regio’s met hun onderscheidende profie-

len vormen nog steeds een belangrijke basis. Maar wat betreft het buitenland liggen er veel meer kansen

en groeipotenties. Daarnaast zit de groei van de vrijetijdseconomie ook steeds meer in de crossovers met

onder meer sport, cultuur, natuur, agro&food en zorg. De scope van het nieuwe VTE programma is veel

breder dan het MITO programma. In MITO ging het om toerisme en recreatie. In het VTE programma gaat

het om vrijetijdseconomie, waarbij de link met andere sectoren steeds belangrijker wordt.

Tevens liggen er grote kansen op het terrein van het zakelijk toerisme in Overijssel en aanknopingspunten

voor integrale benaderingen, bijvoorbeeld rondom de fiets, waar toerisme, sport en gezondheid met elkaar

verbonden worden.

Voor het vermarkten van de vrijetijdseconomie van Overijssel is het in algemene zin van belang om in de

aankomende jaren een lichte groei van het marktaandeel op de binnenlandse markt na te streven en in te

zetten op een forse groei van de buitenlandse markt. Prioriteit ligt voor wat het laatste betreft bij Duitsland

Pagina 13

en Vlaanderen, in absolute zin de belangrijkste groeimarkten, en in verkennende zin is er aandacht voor

opkomende markten (Azië en Zuid-Europa).

Om het marktaandeel op de buitenlandse markt te vergroten wordt de samenwerking met het Nederlands

Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) geïntensiveerd en wordt aangesloten bij het concept van de

‘HollandCity Verhaallijnen’. Voor Overijssel (en in het verlengde Oost-Nederland) wordt de marketingstra-

tegie opgehangen aan de ‘iconen’ van Overijssel. Als eerste aan de ‘iconen’ in het landschap, te weten het

landschappelijk erfgoed , de allure van de landgoederen en historische buitenplaatsen. Eén en ander

wordt opgenomen in de te ontwikkelen ‘Castles & Country Houses’. Als Overijssel nemen wij hierin het

voortouw. Daarnaast wordt als tweede ‘icoon’ aangesloten bij de ‘Hansa Towns’, met een doorontwikkeling

van het EU-project Hansa Tour. Tot slot wordt als derde ‘icoon’ aangesloten bij de ‘Land of Water’ (met

Giethoorn en Nationaal Park Weerribben-Wieden). De laatstgenoemde waterlijn behoeft in eerste instantie

nog ontwikkeltijd op het punt van productontwikkeling.

Op basis van bovenstaande uitgangspunten wordt gekozen voor een marketingstrategie van vijf sporen die

elkaar aanvullen, maar verschillen in focus, doelgroep en (geografische) markt. Omdat er in de periode

2016-2020 veel meer focus ligt op de buitenlandse markt, is dit spoor 1. Zie onderstaande sheets met

doelstelling en strategie:

Regio Zwolle

In de afgelopen jaren hebben we vanuit MarketingOost (mede)geïnvesteerd in de ontwikkeling van de eco-

nomische Regio Zwolle. En met succes, want de bekendheid en het imago van de regio zijn zichtbaar toe-

genomen en ook de besturingsfilosofie (netwerkgedachte, ontwikkeling van onderaf, vrijwel zonder be-

stuurlijke organisatie) wordt landelijk vaak als voorbeeld gebruikt. Nu is echter de tijd aangekomen dat de

inspanningen van MarketingOost niet meer als investering worden gezien, maar dat onze verbindende rol

en de rol ten aanzien van de branding van de regio ook betaald dienen te worden. Er is intensief gelobbyd

voor een groter marketingbudget voor de periode 2016-2020. Hiertoe heeft een groep ondernemers en af-

gevaardigden van onderwijs en overheid onder begeleiding van MarketingOost een marketingcommunica-

tieplan opgesteld, dat inhoudelijk is goedgekeurd door de 20 gemeenten. De volgende stap is om de finan-

ciering voor de uitvoering van dit plan rond krijgen. Tot die tijd zijn de middelen voor MarketingOost vrijwel

nihil. Regio Zwolle wordt niet afgestoten, maar de inzet van MarketingOost wordt gerelateerd aan de mid-

delen die beschikbaar zijn en beschikbaar komen. Er liggen op dit punt ook kansen in de verbinding met

MKB Regio Zwolle en VNO-NCW Regio Zwolle, die beide bij ons aan de Emmastraat resideren en ook

veel belang hechten aan de samenwerking met ons in regionaal verband.

Pagina 14

Organisatie

In de afgelopen twee jaar is fors ingezet op de ontwikkeling van onze organisatie onder de noemer

‘BestemmingOost’. Dit traject is eind 2015 afgesloten. Dat betekent niet dat het proces is afgerond. We

gaan verder met ons Blended Learning opleidingstraject wat we willen uitrollen binnen de vrijetijdsecono-

mie in Overijssel. Daarnaast leggen we, meer dan voorheen, het accent op zelfsturende professionaliteit,

passend bij de volwassen regiefunctie die wij op het gebied van stads- en regiomarketing ambiëren. Een

krachtige, zakelijke, professionele en financieel gezonde organisatie is onze ambitie. Dat betekent dat we

voldoende massa moeten hebben om de professionaliteit te kunnen bieden en dat we voldoende weer-

standsvermogen moeten hebben om keuzes te maken en evt. klappen op te vangen. Naast de vaste orga-

nisatie wordt een flexibele schil met marketingcommunicatieprofessionals steeds belangrijker. Hier zitten

de specialisten en onze (uitvoerings)partners, die samen met ons een regionaal netwerk of platform vor-

men. Onze rol zit vooral in expertise en regie, zonder direct eigen belang en zonder winstoogmerk.

Vanaf april 2016 worden een aantal taken voor Twente door MarketingOost uitgevoerd. Zodra Twente een

onderdeel gaat uitmaken van MarketingOost, zal Twente Marketing als belangrijk merk binnen Overijssel

een eigen vestiging binnen de regio krijgen. Als Raad van Advies fungeert een groep ondernemers en ver-

tegenwoordigers van de overheden, die samen Gastvrij Twente vormen en aldus de uitgangspunten van

Gastvrij Overijssel regionaal vertalen en invullen.

Pagina 15

Trends en ontwikkelingen Vrijetijdseconomie is een groeimarkt. Ook in de toekomst blijft deze sector groeien, onder meer door ont-wikkelingen op het gebied van demografie, economie en innovatie. Aan het begin van dit hoofdstuk is een passage over de huidige stand van zaken van de vrijetijdseconomie van het ING Economisch Bureau toe-gevoegd. Tot slot voegen wij een beschouwing van het Rabobank Trendbureau toe over de trends en ont-wikkelingen in de vrijetijdseconomie. Zeer relevant voor MarketingOost.

Pagina 16

Horeca en Recreatie Visie (BRON: RABOBANK CIJFERS EN TRENDS)

Perspectief

Nederland leisureland

De Horeca & Recreatie profiteert momenteel van het brede economische herstel. In nagenoeg alle branches is sprake van groei. Na

een uitstekend verlopen 2015 verwacht de Rabobank ook voor 2016 een verdere groei van zo’n 3%. Groei veroorzaakt door hogere

consumentenbestedingen, een aantrekkende zakelijke vraag en meer inkomend toerisme. Nederland kent als bestemmingsland een

toenemende populariteit. Jaar-op-jaar groeit het aantal toeristen en vooral Amsterdam is dé plek waar je als internationale toerist

geweest moet zijn. Nederland ontwikkelt zich in toenemende mate tot ‘leisureland’ waar wonen, werken en winkelen niet meer zon-

der goede horeca- en belevingsconcepten kunnen. Enige nuance is wel noodzakelijk. De groei concentreert zich met name in de

toeristisch en economisch sterke gebieden zoals Amsterdam, Randstad en de kustgebieden. Tegelijkertijd volgen consumenten-

trends elkaar zo snel op, dat wat vandaag in is, morgen weer uit kan zijn. De levenscyclus van producten en concepten staat zo

onder druk.

Groeimarkt

Voor de langere termijn is er nog steeds sprake van een groeimarkt. We gaan meer buitenshuis eten, op meerdere momenten van

de dag, gaan meer dagen of weekendjes weg en het nieuwe (flex)werken zorgt voor toenemende zakelijke vraag. Locatie wordt wel

steeds belangrijker om tot een succesvolle exploitatie te komen. Ondernemingen die niet op een A-locatie of in een sterke regio

gevestigd zijn, zullen moeten investeren in een uniek en onderscheidend concept. Consumenten zoeken naar producten met een

bijzondere beleving of emotionele lading en zijn dan nog altijd bereid een meerprijs te betalen. De concurrentie vanuit branche-

vreemde spelers zal in de toekomst alleen maar intensiever worden, met name vanuit online boeking- en reserveringsplatforms en

de grote foodretailers. De verwachting is dan ook dat de grote horeca- en leisureketens intensiever zullen gaan samenwerken of

fuseren om zo een blok te vormen tegen de opkomst van deze gamechangers. Als tegenreactie zullen aan de onderkant van de

markt steeds meer kleinschalige, particuliere initiatieven ontstaan waar duurzaamheid, authenticiteit en vakmanschap weer centraal

staan.

Trends

Kwaliteit, gastvrijheid en beleving zijn van essentieel belang geworden om nog een meerprijs te kunnen realiseren. Nu internet

inzage geeft in aanbod, kwaliteit en pricing is het de consument die bepaalt;

Toenemende schaalvergroting en ketenvorming. En als tegenreactie: opkomst van de kleine, particuliere exploitant in de vorm

van foodtrucks, pop-up outlets en B&B’s;

Integratie van verblijf- en dagrecreatie om meer beleving te creëren of de verblijfsduur te verlengen, en integratie van horeca-

concepten in (food)retail in strijd om de gunsten van de ‘buitenhuisconsument’;

Toenemende aandacht voor duurzaamheid; met name energieneutraal opereren en terugdringen van voedselverspilling;

Leisure- en hospitalityconcepten als essentieel onderdeel van nieuwe vastgoedprojecten en transformatie van leegstaand kanto-

ren- of winkelvastgoed. Keerzijde: nieuw aanbod sluit lang niet altijd aan bij de vraag en kans op overaanbod dreigt in sommige

regio’s of steden.

Kansen en bedreigingen

Samenwerking tussen horeca, recreatie en retail voor realiseren van meer regionale ‘merkbeleving’;

De juiste online propositie is van doorslaggevend belang geworden; denk dan aan: online vindbaar zijn, het juiste verhaal achter

je bedrijf vertellen, de gast verleiden tot aankoop, reserveren of boeken, het communiceren met je klant via sociale media, het

realiseren van de juiste reviews op de diverse reviewssites. Je online verhaal moet daarbij naadloos aansluiten bij de off-line

beleving (in de zaak, via folders, via de telefoon, het verhaal dat je personeel vertelt);

Klinkende keuzes: het simpel en overzichtelijk houden van aanbod met transparante en heldere prijzen; duidelijkheid geven in

herkomst van voedsel en de manier van productie;

Bij de groeiende groep welvarende ouderen heeft gezond zijn en blijven een grote invloed op hun vrijetijdsbesteding. De groep

heeft veel vrije tijd en wil daarvan in steeds grotere mate genieten;

Kleinschalig particulier aanbod (bed & breakfast, kamerverhuur, huisruil, theetuin) stijgt;

De meeste branches en regio’s raken verzadigd door overaanbod; de uitdaging is om in een verzadigde markt voldoende

‘schaarste’ te creëren in jouw specifieke product;

De trend van ‘hebben maar niet houden’ heeft grote impact op de verkoop van vakantiewoningen, boten, participaties in golfba-

nen en lidmaatschappen aan particulieren;

Pagina 17

Pagina 18

Pagina 19

Pagina 20

Pagina 21

Pagina 22

Pagina 23

Pagina 24

Pagina 25

Pagina 26

Pagina 27

Pagina 28

Pagina 29

Pagina 30

Pagina 31

Deelnemers, Medewerkers & Organisatie

1.8.1 Deelnemers De stichting kent deelnemers (ondernemers en bedrijven) die jaarlijks een registratie op de internetsites en andere promotionele diensten tegen betaling van de stichting afnemen. Het aantal deelnemers is ten opzichte van 2014 gedaald met 50. 2013 was het eerste jaar waarbij MarketingOost geen gastheerschapsvestigingen exploiteert. Het deelne-mersbestand is vanaf 2012 met totaal 177 gedaald. Met een afname van 69 deelnemers heeft Vechtdal het grootste aandeel in de totale afname.

Merk Aantal deelnemers 2014 Aantal deelnemers 2015

mutatie

Zwolle 153 139 -14

IJsseldelta 81 80 -1

Vechtdal 266 256 -10

WaterReijk 316 291 -25

Totaal 816 766 -50

1.8.2 Medewerkers Het aantal medewerkers is in 2015 gestegen van 36 naar 38. Rekening houdend met het parttime percen-tage bedraagt het aantal formatie-eenheden per 31 december 2015 31,6 FTE, een stijging van 5,0% ten opzichte van 2014. Daarnaast heeft MarketingOost in Kampen/Hasselt, Zwolle, Steenwijk/Giethoorn respectievelijk circa 35 vrij-willigers ingezet voor het uitvoeren van stadswandelingen en andere activiteiten.

Afdeling Aantal PP 31/12/14

Aantal FTE 31/12/14

Aantal PP 31/12/15

Aantal FTE 31/12/15

Promotie & Marketing 21 16,9 25 19,9

Groepsdagtochten 1 0,6 0 0,0

Kennis, Innovatie & Productontwik-keling en Routenetwerken

7 6,3 6 5,4

Ondersteuning 7 6,3 7 6,3

Totaal 36 30,1 38 31,6

Merk Marketing 31/12/2014

Aantal PP 31/12/15

Aantal FTE 31/12/15

Binding/Branding 22 17,7

Zwolle Marketing* 6 pp / 4,9 fte

Vechtdal Marketing* 4 pp / 3,1 fte

IJsseldelta Marketing* 3 pp / 2,4 fte

WaterReijk Marketing* 3 pp / 2,6 fte

Salland Marketing* 3 pp / 2,6 fte

Hanzesteden Marketing* 1 pp / 0,6 fte

Kennis, Innovatie & Productontwikkeling 5 pp / 4,8 fte 4 3,9

Routenetwerken 2 pp / 1,5 fte 2 1,5

Regio Marketing 1 pp / 0,7 fte 3 2,2

Groepsdagtochten 1 pp / 0,6 fte 0 0,0

MarketingOost 7 pp / 6,3 fte 7 6,3

Totaal 36 pp / 30,1 fte 38 31,6

*in 2015 zijn deze afdelingen samengevoegd tot de afdeling Binding/Branding.

Pagina 32

1.8.3 Organisatie Het afgelopen jaar is het beleid waarbij de merken centraal staan voortgezet waarbij met de jaarlijkse MITO programma’s ook is ingezet op merkoverstijgende thema campagnes. Om meer van de aanwezige expertise van de medewerkers gebruik te maken is in 2015 een aanvang gemaakt om de medewerkers voor diverse merken in te zetten. Met de opgedane kennis en ervaring zal in het komende jaar de organi-satorische arbeidspool verder ontwikkeld worden. Met deze manier van werken kan een hogere inzetbaar-heid van de merkmedewerkers gerealiseerd worden, waarbij de specifieke kennis en vaardigheden ten grondslag liggen aan de inzet waardoor de declarabiliteit en efficiency verhoogd worden.

Financiële ontwikkelingen 1.9.1 Omzet en subsidie met dekkingsbijdrage ontwikkelingen In 2015 zijn de promotiebudgetten afgenomen van € 5.204.475,- in 2014 naar € 5.071.800,- in 2015, een daling van € 132.675,-. De omzet van de eigen uitgaven routekaarten en routeboekjes zijn gerealiseerd ten behoeve van het as-sortiment van de Tourist Infopunten in het werkgebied. Het totale bedrag aan omzet en subsidies is minimaal gedaald met 0,95% terwijl de dekkingsbijdrage van 43,9% naar 49,3% is gestegen. In euro’s is de dekkingsbijdrage gestegen met € 218.313. De procentuele stijging van de dekkingsbijdrage is veroorzaakt door een procentuele grotere daling van de inkoopwaarde van projecten dan de daling van de promotiebudgetten en omzet. De belangrijkste ontwikkelingen zijn:

De omzet en subsidies bij projecten van de merken, Routenetwerken en Kennis, Innovatie & Pro-ductontwikkeling, exclusief dienstverlening activiteitenplannen gemeenten, is in 2015 gedaald met € 102.348,-. In deze omzet en subsidie is het meerjarenprogramma Marketing Impuls Toerisme Overijssel (MITO) van de provincie Overijssel m.b.t. de werkzaamheden in 2015 opgenomen. Bin-nen het MITO project wordt gewerkt met jaarplannen met daarbij behorende financieringen , die kunnen door lopen tot in het volgende kalenderjaar. De opgenomen bedragen hebben betrekking op de uitgevoerde werkzaamheden en exploitatiesubsidies m.b.t. 2015 en het overlopende deel vanuit het programma 2014. Het aandeel activiteitenplannen gemeenten in de gehele omzet en subsidies bedraagt € 940.627,- zijnde 18,5%. In 2014 bedroeg het aandeel € 950.653,- ofwel 18,3%. De daling in euro’s is te verklaren door afname van subsidies van de gemeenten Kampen en Zwartewaterland. Het procentuele aandeel van de uren binnen de projecten is toegenomen als gevolg van het afne-men van het aandeel van de Out of Pocketkosten. Door het toenemen van het aandeel van de declarabele uren in de projecten en activiteitenplan-nen is de dekkingsbijdrage MarketingOost breed gestegen van 41,8% in 2014 naar 47,0% in 2015. De dekkingsbijdrage uit projecten en activiteitenplannen was in 2014 € 2.071.217,- om € 2.274.969,- in 2015.

De dekkingsbijdrage van Groepsdagtochten is in 2015 wederom gedaald. De dekkingsbijdrage is gedaald van € 21.879,- in naar € 18.738,- in 2015 en bestaat voornamelijk uit de opbrengsten van de stadswandelingen in Zwolle.

MarketingOost blijft uitgever van diverse producten op het gebied van kaarten en gidsen ter onder-steuning van de promotie en marketingactiviteiten in het werkgebied. De afnemers van deze producten van MarketingOost zijn de Tourist Informatiepunten en de toeris-tische ondernemers in het werkgebied. De gerealiseerde omzet in 2015 bedroeg € 41.099,- met een gerealiseerde marge van € 33.272,-. In de gepresenteerde marge is een post opgenomen van -/- € 5.724,- als mutatie in de voorziening incourant. De nettomarge uit verkopen bedraagt € 27.548, ofwel 67%.

Voor 2016 worden er geen grote investeringen verwacht en additionele financiering zal daarom niet noodzakelijk zijn.

Pagina 33

1.9.2 Kengetallen en Trends

Solvabiliteit Uit de solvabiliteit - de verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemd vermogen dan wel de ver-houding tussen het eigen vermogen en het totaalvermogen - blijkt het weerstandsvermogen van een on-derneming. Hoe hoog deze solvabiliteit moet zijn, hangt af van de aard van de onderneming. Hiervoor kunnen geen algemeen geldende normen worden gegeven.

Het solvabiliteitspercentage bedraagt per december 2015 23,2%. Als gevolg van de schuldpositie in het onderhanden werk van de projecten in de balans is het solvabiliteitspercentage afgenomen. In 2015 heeft MarketingOost met betrekking tot projecten een substantiële bevoorschotting ontvangen. Om de positie van de continuïteitsreserve in de toekomst beter te beoordelen is in 2013 de hoogte van het gewenste weerstandsvermogen bepaald op € 500.000. Tevens is een tijdspad vastgesteld om tot dit weer-standsvermogen te komen. De hoogte van het gewenste weerstandsvermogen zal jaarlijks worden beoor-deeld. Er is nog geen aanleiding om de hoogte van het gewenst weerstandsvermogen bij te stellen.

R esult aat ( x € 1.0 0 0 ) 2015 2014 2013 2012 2011

Omzet en subsidie 5.072 5.204 5.899 4.916 3.119

Dekkingsbijdrage 2.503 2.284 2.413 2.487 2.010

Dekkingsbijdrage in % 49,3 43,9 40,9 50,6 64,4

Exploitat ieresultaat 28 42 40 37 22

Resultaat** 36 47 52 34 12

Resultaat na belast ing 36 47 52 52 8

V ermogen ( x € 1.0 0 0 ) p er 3 1/ 12

Balanstotaal 1.670 1.182 1.653 2.475 1.378

Continuiteitsreserve 387 351 304 252 200

Continuiteitsreserve/balanstotaal (%) 23,2 29,7 18,4 10,2 14,5

Rentabiliteit Continuiteitsreserve (vb) 9,3 13,4 17,1 13,5 6,0

Rentabiliteit Totaal Vermogen *** 2,0 3,0 1,9 1,9 1,6

Liquid it eit

Quick rat io (excl. voorraad) 2,1 1,4 1,2 1,1 0,9Current Ratio (incl. voorraad) 2,1 1,5 1,2 1,1 1,1

A ant al medewerkersFTE (op basis van Partt ime %) 31,6 30,1 30 29,6 32

* inclusief bijzondere baten/ lasten en exclusief rentebaten/-lasten** inclusief rentebaten/-lasten*** op basis van bedrijfsresultaat

Omzet en subsidie per medewerker 160,5 172,9 196,6 166 97,5Dekkingsbijdrage per medewerker 79,2 75,9 80,4 84 62,8

Pagina 34

Liquiditeit Uit de liquiditeit, zijnde de verhouding tussen vlottende activa en de kortlopende schulden, blijkt in hoe-verre een onderneming aan haar financiële verplichtingen op korte termijn kan voldoen.

Quick ratio is een kengetal om de financiële toestand en specifiek de liquiditeit van een bedrijf te meten. Het geeft de mate aan waarin de verschaffers van het kort vreemd vermogen uit de vlottende activa kun-nen worden betaald. Hier worden alleen de voorraden, in tegenstelling tot de current ratio, niet meegere-kend. Deze kunnen vaak niet in zijn geheel verkocht worden, omdat daarmee de continuïteit van de onder-neming in gevaar komt. Bovendien zal verlies van waarde bij gedwongen verkoop van de voorraden niet uit te sluiten zijn. Een gezonde waarde moet minimaal 1 zijn. Wel moet er rekening gehouden worden met de betalingstermijnen. Als die van debiteuren langer is dan crediteuren kan men bij een waarde van 1 toch in gevaar komen. De quick ratio bedraagt per december 2015 2,1.

Current ratio is een kengetal om de financiële toestand en specifiek de liquiditeit van een bedrijf te meten. Het geeft de mate aan waarin de verschaffers van het kort vreemd vermogen (kortlopende schulden) uit de vlottende activa kunnen worden betaald. Een gezonde waarde voor dit kengetal ligt boven de 1. Alleen dan kan aan de schuldeisers tegemoet worden gekomen. Echter, in de vlottende activa kan sprake zijn van een incourante voorraad en dubieuze debiteuren. Algemeen geldt daarom een waarde tussen de 1,5 en 2 als gezond, afhankelijk van de onderneming. De current ratio bedraagt per december 2015 2,1.

Rentabiliteit De rentabiliteit van het vreemd vermogen geeft de kostenvoet aan van het in een onderneming werkzaam vreemd vermogen.

De rentabiliteit van het eigen vermogen bestaat uit een rentevergoeding voor het gebruik van het eigen vermogen en een vergoeding voor het nemen van risico’s (ondernemersrisico).

Pagina 35

2. Verslag Raad van Toezicht Conform het gestelde in de statuten van de Stichting is de Raad van Toezicht belast met het toezicht op de realisatie van de doelstellingen van de Stichting alsmede op het functioneren van het bestuur. Voorts advi-seert de Raad het bestuur gevraagd en ongevraagd. Teneinde inhoudelijk aan voornoemde taken te kunnen voldoen vergaderde de Raad in 2015 zes keer. Voorafgaand aan de budgetteringsronde wordt elk jaar eerst het strategisch meerjarenplan tegen het licht gehouden en eventueel aangepast aan de laatste inzichten. Hiervoor werd een aparte bijeenkomst belegd. Op basis van deze langere termijn visie wordt door de directie het jaarbudget vastgesteld en ter goedkeu-ring aan de Raad voorgelegd. Gedurende het jaar rapporteert de directie over de financiële gang van zaken gerelateerd aan het voor 2015 vastgestelde budget en analyseert de Raad met de directie de oorzaken van de afwijkingen van het resultaat met het budget. Ontwikkelingen op personeelsgebied en ontwikkelingen in de markt zijn belang-rijke langere termijn onderwerpen van overleg. MarketingOost bestrijkt een aaneengesloten gebied in West Overijssel, en op enkele plaatsen erbuiten, met de regiomerken Vechtdal, IJsseldelta, WaterReijk en Salland. De belangrijke stadsmerken Zwolle en de negen Hanzesteden langs de IJssel maken het palet van MarketingOost compleet. Elk merk apart als-mede de verzameling van merken maken aldus gebruik van kennis en ervaring gebundeld in Marketing-Oost, de specialist op het gebied van stads- en regiomarketing. Door de krachtenbundeling van 20 ge-meentes in de Regio Zwolle ontstaat behoefte om over de merken heen de krachten te bundelen op terrei-nen waar dat mogelijk en wenselijk is. Naast de gemeente als traditionele opdrachtgever is de provincie Overijssel een belangrijke opdrachtgever voor MarketingOost. De uitvoering van het belangrijk, meerjarig MITO-contract (Marketing Impuls Toe-risme Overijssel) brengt rust in de organisatie. Voor de uitvoering van MITO waren in Overijssel twee marketingorganisaties actief. MarketingOost voor de boven aangegeven regiomarken en TBT (Twents Bureau voor Toerisme) voor de regio Twente. In de loop van 2015 werd het steeds duidelijker dat TBT de financiële problemen niet het hoofd wist te bieden. Door de sterke verwevenheid van activiteiten van MarketingOost en TBT in het kader van de uitvoering van MITO werd het noodzakelijk de ontwikkelingen nauwgezet te volgen. Daartoe werd een projectteam ge-vormd. Doel was enerzijds te voorkomen dat MarketingOost op een of andere manier financieel nadeel zou ondervinden van het onvermijdelijke faillissement en anderzijds dat de Twentse vrijetijdseconomie zo min mogelijk schade te doen ondervinden van het faillissement van TBT. Uiteindelijk werd het faillissement van TBT uitgesproken op 11 november 2015. Intensief overleg tussen curator, Regio Twente (als de vertegenwoordiger van de 14 Twentse gemeenten) en MarketingOost heeft er uiteindelijk toe geleid dat zij op 31 maart 2016 een vaststellingsovereenkomst konden ondertekenen. Na het tot stand komen van de vaststellingsovereenkomst was het voor MarketingOost mogelijk in te gaan op het verzoek van een leidende groep Twentse ondernemers, verenigd in Gastvrij Twente, en op het ver-zoek van de Regio Twente (namens de 14 Twentse gemeenten) om het voortouw te nemen tot de vorming van het regiomerk “Twente Marketing”, een merk dat naast de eerder genoemde merken onderdeel zal gaan uitmaken van MarketingOost. Ook hier is weer leidend dat de ideeën en plannen worden aangele-verd door organisaties in Twente en dat MarketingOost zorg draagt voor de professionele uitvoering. De verwachting is dat het merk Twente Marketing zal zorgen voor een substantiële toename van de omzet van MarketingOost. De Twentse problematiek heeft ruim een half jaar veel tijd en energie gevergd van alle betrokkenen van Regio Twente en van MarketingOost. Voornoemde problematiek vereiste niet alleen dagelijkse aandacht maar vereiste veel aandacht van de Raad van Toezicht.

Pagina 36

De organisatie richt zijn focus op marketingactiviteiten, welke gericht zijn op vergroten en verbeteren van imago en naamsbekendheid van de regionale A-merken en thematische merken teneinde het gebied aan-trekkelijker te maken voor bewoners, profit- en non-profit organisaties en bezoekers met recreatieve en zakelijke doeleinden. Opdrachtgevers verwachten van MarketingOost een effectieve en efficiënte besteding van de ter beschik-king staande budgetten. Om de effectiviteit van bestedingen van opdrachtgevers op het gebied van promo- tie en campagnes te kunnen onderbouwen is het steeds meer noodzakelijk gebruik te maken van gedegen marktonderzoek. De kwaliteit van de afdeling kennis en innovatie is daarmee cruciaal voor de verdere ont-wikkeling van MarketingOost. De Raad van Toezicht heeft veel aandacht voor de continuïteit van de organisatie. De investeringen die worden gedaan in mensen en middelen worden zorgvuldig gepland en hebben als doel de organisatie min-der kwetsbaar te maken voor onzekerheid omtrent te verwachten opdrachten. Het continu-proces van pro-fessionalisering zorgt voor een minder afhankelijke organisatie die kansen in de markt vertaalt naar ge-wenste producten en diensten met een deskundige personele bezetting. Financieel vraagt dit ook om slag-kracht voor innovatie en voldoende ruimte om tegenslagen te kunnen opvangen. Voor de continuiteit van de organisatie met een op groei gerichte kwalitatief en kwantitatief deskundige bezetting is voldoende werk een voorwaarde. Onvoldoende groei van bestaande markten maakt het noodzakelijk nieuwe marktgebie-den te ontwikkelen. De Raad van Toezicht werkt als een hecht team goed samen en is in staat in en buiten de vergaderingen de directie van advies te dienen. De Raad heeft met de uitgezette strategie en het op basis daarvan ge-voerde beleid vertrouwen in de toekomst van MarketingOost. Statutair bestaat het aantal leden van de Raad uit minimaal drie en maximaal 9 personen. Per 31 december 2015 bestond de Raad van Toezicht van MarketingOost uit de volgende leden: Drs. Ing. Henk Zwijnenberg (1941) Benoemd in 2004, herbenoemd in 2012, voorzitter. Na voor internationaal opererende ondernemingen actief te zijn geweest keerde hij terug naar Nederland om bestuursvoorzitter van het Nederlands Inkoopcentrum te worden. Internationaal bleef hij actief als vice-president van de International Public Procurement Association (IPPA) en chairman van de Federation of Procurement Specialist Organisations te Brussel. Hij werd voorzitter/lid van Raden van Toezicht van ver-schillende Nederlandse ondernemingen. Hij woont in Zwolle. Drs. Hein Dijkstra (1952) Benoemd in 2009, herbenoemd in 2013, lid. Hein Dijkstra was tot 2009 voorzitter van het College van Bestuur van Hogeschool Windesheim. Een aantal van de functies welke hij vervult zijn die van voorzitter van de Raad van Toezicht van de Am- belt, Aventus en de Groene Welle, vice-voorzitter Raad van Toezicht van Verian en lid Raad van Toezicht Odeon De Spiegel. Hein is voorzitter Werkgeversberaad Hardenberg en voorzitter van de Instellings Audit- commissie NVAO Den Haag. Hij woont in Hattem. Drs. Frits Smit (1951) Benoemd in 2009, herbenoemd in 2013, lid. Frits Smit was tot 1 juni 2011 directeur van de Kamer van Koophandel voor Oost Nederland. Hij is bestuur-lijk actief in de wereld van ondernemen, sport, kunst en cultuur en maatschappelijk werk. Hij woont in Epe.

Pagina 37

Gerda Bastet (1954) Benoemd in 2015. Gerda Bastet heeft ca. 35 jaar uiteenlopende ervaring opgedaan bij regionale mediabedrijven. Zij heeft meerdere leidinggevende functies bekleed, in de laatste jaren als lid van het Wegener Directie Team in een eindverantwoordelijke positie. Gerda Bastet is ook lid van de Raad van Toezicht van de J.P. van den Bent Stichting. Zij woont in Almen. Dr. Josephine Woltman Elpers (1974) Benoemd in 2015. Josephine Woltman Elpers is directielid van het domein Business, Media en Recht van Windesheim te Zwolle. Zij is verantwoordelijk voor de portefeuilles Windesheim Honours College, Honours Programs & Track, top opleidingen, de MBA, internationalisering en externe betrekkingen. Zij is voorts als Lecturer Ma-ster Marketing for Professionals verbonden aan de Economische faculteit van de Vrije Universiteit van Am-sterdam. Van 2004 tot 2013 was zij afdelingshoofd van het Center of Excellence Market Intelligence van 3M Deutschland GmbH. Zij woont in Wapenveld. Per 1 januari 2016 is toegetreden tot de Raad van Toezicht de heer C.G. Lindeboom. De heer Lindeboom ( 1962) is directeur/eigenaar van Chagall Hotels en Restaurants, waaronder Hotel Lumen en het IJssel-delta Center te Zwolle. Hij heeft meer dan 25 jaar ervaring in de exploitatie van Hotels en restaurants. Hij woont in Amsterdam Namens de Raad van Toezicht MarketingOost, Drs. Ing. Henk J.H. Zwijnenberg Voorzitter

Pagina 38

3. Jaarrekening

Balans per 31 december 2015 (na resultaatbestemming)

Activa 31-12-2015 31-12-2014 € €

Vaste activa

Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen 607 762 Inventaris 15.755 23.178 Kantoormachines 0 0 Automatisering 36.545 17.225 ————— ————— 52.907 41.165 --------------- ---------------

Vlottende activa

Voorraden 23.995 32.240 --------------- --------------- Waarde lopende projecten 0 260.093 --------------- --------------- Vorderingen Debiteuren 263.198 214.483 Overige vorderingen 77.427 94.077 Belastingen en premies sociale verzekeringen 111.159 91.596 ————— ————— 451.784 400.156 --------------- --------------- Liquide middelen 1.141.395 448.076 --------------- --------------- ————— ————— 1.670.081 1.181.730 ========= =========

Pagina 39

Passiva 31-12-2015 31-12-2014 € €

Stichtingsvermogen Continuïteitsreserve 387.389 351.023 --------------- ---------------

Voorzieningen Voorziening Herdrukverplichting 32.559 43.568 --------------- ---------------

Kortlopende schulden

Crediteuren 380.421 382.117 Belastingen en premies sociale verzekeringen 57.549 48.795 Overige kortlopende schulden 333.051 356.227 ————— ————— 771.021 787.139 --------------- --------------- Waarde lopende projecten 479.112 0 --------------- --------------- ————— ————— 1.670.081 1.181.730 ========= =========

Pagina 40

Staat van baten en lasten over 2015

Exploitatie 2015 Begroting 2015 Exploitatie 2014

€ € €

Omzet en Subsidie 5.071.800 5.204.475

Inkoopwaarde omzet en promotiekosten 2.569.121 2.920.109 ————— -------—— —————

Dekkingsbijdrage 1) 2.502.679 2.363.000 2.284.366

--------------- ------------- --------------- Personeelskosten 2.019.539 1.810.000 1.761.037 Huisvestingskosten 150.848 168.000 170.901 Verkoopkosten 51.797 94.000 121.518 Algemene kosten 241.920 279.000 192.567 Afschrijvingen 15.324 13.000 27.382 Bijzondere baten en lasten 4.911- - 30.506- ————— ————— ————— 2.474.517 2.364.000 2.242.899 --------------- --------------- --------------- ————— ————— —————

Exploitatieresultaat 28.162 1.000- 41.467

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 10.508 7.000 8.038 Rentelasten en soortgelijke kosten 2.304- 4.0000- 2.907- ————— ————— —————

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 36.366 2.000 46.598

Vennootschapsbelasting - - - ————— ————— —————

Resultaat na belasting 36.366 2.000 46.598

======== ======== ========

1 ) In de begroting wordt alleen gerekend met de verwachten budgetten voor de uren. Met te verwachte budgetten voor de promotiekosten wordt in de begroting geen rekening gehouden

Pagina 41

Algemene toelichting op de balans en winst-en-verliesrekening 3.3.1 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Algemeen De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 640. Op ba-sis van de hiervoor geldende criteria qua hoogte van de omzet, het balanstotaal en het aantal werkne-mers wordt de stichting gekwalificeerd als een kleine rechtspersoon. Voor deze rechtspersoon bestaan bepaalde vrijstellingen met betrekking tot de inrichting van de jaarrekening. Van deze vrijstellingen is daar waar wenselijk gebruik gemaakt. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten op-zichte van het voorgaande jaar. Materiële vaste activa Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats te-gen de verkrijgingsprijs. Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. De materiële vaste activa worden verminderd met jaarlijkse lineaire afschrijvingstermijnen, gebaseerd op de economische levensduur. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijs of, indien lager, tegen de marktwaarde per balans-datum. Voor zover dit noodzakelijk wordt geacht, wordt de waarde verlaagd met een voorziening wegens incourantheid. Waarde lopende projecten De lopende projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkos-ten, vermeerderd met de aan het project toe te rekenen winst en verminderd met de op balansdatum reeds voorzienbare verliezen. De aan het uitgevoerde project toe te rekenen winst wordt bepaald op ba-sis van de balansdatum aan het project bestede kosten in verhouding tot de naar verwachting aan het project totaal te besteden kosten. De op de lopende projecten betrekking hebbende gedeclareerde termijnen worden in mindering gebracht op de lopende projecten. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een debetstand ken, wordt het totaalsaldo gepresenteerd onder de vlottende activa. Indien het totaal van alle onderhanden projecten een creditsaldo kent, wordt het saldo gepresenteerd onder de kortlopende schulden. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen en overlopende activa worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor mogelijke verlie-zen als gevolg van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaar-deerd tegen nominale waarde.

Pagina 42

Voorzieningen De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wik-kelen, tenzij anders vermeld. Wanneer het de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze ver-goeding als een actief in de balans opgenomen. Latente belastingverplichtingen Latente belastingverplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de boekwaarden die in deze jaarrekening gevolgd worden anderzijds. De berekening van de latente belastingverplichtingen geschiedt tegen de belastingtarieven die op het einde van het verslagjaar gelden, of tegen de tarieven die in de komende jaren gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastgesteld. Belastinglatenties worden gewaardeerd op no-minale waarde. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactie-kosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de langlopende schulden worden in de waar-dering bij eerste verwerking opgenomen. Langlopende schulden worden na eerste verwerking gewaar-deerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of dis-agio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de langlopende schulden in de winst-en-verliesre-kening als interestlast verwerkt. Kortlopende schulden Kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Kortlopende schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvan-gen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Dit is meestal de nominale waarde.

Pagina 43

3.3.2 Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Resultaat Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het verslagjaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin deze zijn gerealiseerd; voor lopende projecten wordt het resultaat naar evenredigheid van de stand van het werk verantwoord (Percentage of Completion methode, ofwel de PoC-methode). De voortgang van de verrichte prestaties wordt bepaald op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte totale projectkosten. Als het resultaat (nog) niet op betrouw-bare wijze kan worden ingeschat, dan worden de opbrengsten als netto-omzet verwerkt in de winst– en verliesrekening tot het bedrag van de gemaakte projectkosten dat waarschijnlijk kan worden verhaald. De projectkosten worden dan verwerkt in de winst- en verliesrekening in de periode waarin ze zijn ge-maakt. Zodra het resultaat wel op betrouwbare wijze kan worden bepaald, vindt opbrengstverantwoor-ding plaats volgens de PoC-methode naar rato van de verrichte prestaties per balansdatum. Verliezen worden verantwoord zodra zij voorzienbaar zijn. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen en worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico's met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Verantwoording van opbrengsten uit de levering van diensten geschiedt naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. De belasting over het resultaat wordt gebaseerd op het resultaat in de jaarrekening met inachtneming van de permanente verschillen tussen de winstberekening van de jaarrekening enerzijds en de fiscale winstberekening anderzijds. De berekening vindt plaats tegen het actuele belastingtarief. Dekkingsbijdrage Onder dekkingsbijdrage wordt verstaan het verschil tussen de netto-omzet met de subsidies ten behoeve van promotie en de kostprijs van de omzet en de out-of-pocket promotiekosten. Onder netto-omzet wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bedragen voor de in het verslag-jaar geleverde goederen en diensten onder aftrek van kortingen en exclusief omzetbelasting. Onder kostprijs van de omzet wordt verstaan de direct aan de netto-omzet toe te rekenen inkoopwaarde en andere kosten. Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen. De aan het personeel verschuldigde beloningen worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Immateriële vaste activa inclusief goodwill en materiële vaste activa worden vanaf het moment dat het actief beschikbaar is voor het beoogde gebruik afgeschreven over de geschatte economische levens-duur / verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen en vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven. Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rente-voet van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening ge-houden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.

Pagina 44

Belastingen De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-verlies-rekening, rekening houdend met beschikbare, fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. 3.3.3 Pensioenlast De stichting was tot en met 2013 aangesloten bij Stichting VVV-Pensioenfonds. De door het fonds ver-zorgde pensioenregeling was een toegezegd-pensioenregeling. De stichting heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het fonds, anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies. Derhalve worden de aan het fonds betaalde premies als toegezegde bijdragen in de resultatenrekening verwerkt. Het fonds heeft het risico herverzekerd bij Nationale Nederlanden en op grond hiervan worden de ko-mende jaren, naast de reguliere premies, geen additionele premies berekend. Per 31 december 2013 heeft de stichting VVV-Pensioenfonds de pensioenregeling middels een collec-tieve waardeoverdracht de aanspraken premievrij bij Nationale Nederlanden ondergebracht. Deze collec-tieve waardeoverdracht is tot stand gekomen daar de sociale partners voor de uitvoering van de nieuwe pensioenregeling adviseert aan te sluiten bij pensioenfonds Zorg & Welzijn en derhalve voor stichting VVV-Pensioenfonds geen rol meer is weggelegd voor de uitvoering van de pensioenregeling. De stichting Marketingoost heeft besloten niet aan te sluiten bij pensioenfonds Zorg en Welzijn maar een gelijkwaardige regeling onder te brengen in een pensioenverzekering bij Nationale Nederlanden. Voor een medewerker en een ex-medewerker is de pensioenverplichtingen ondergebracht bij een le-vensverzekeringsmaatschappij, Centraal Beheer. De door de levensverzekeringsmaatschappij verzorgde pensioenregeling is een toegezegd-pensioenregeling. De levensverzekeringsmaatschappij is aansprake-lijk voor eventuele beleggingsrisico's en actuariële risico's. Derhalve worden de aan de levensverzekeringsmaatschappij betaalde premies als toegezegde bijdragen in de resultatenrekening verwerkt.

Pagina 45

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen MarketingOost is voor de huur van de huisvesting de volgende huurverplichting aangegaan: Locatie: Jaarlijkse huurverplichting: Einde huurcontract: € Zwolle, Emmastraat * 106.048 31 mei 2017 Ommen, Zeesserweg ** 22.318 10 januari 2018 Steenwijk Stationsstraat *** 11.468 31 oktober 2018 Deventer *** * 12.120 31 december 2016 ————— Totaal 151.954 ========= * In 2014 is een nieuwe bankgarantie van € 36.327 afgegeven en huurverplichting is inclusief service-

kosten. De huur is per 31 mei 2017 opgezegd. ** Tot aan het einde van de huurovereenkomst is 50% van de gehuurde ruimte verhuurd aan Comcept

en Take 5 te Ommen. *** Er is een bankgarantie van € 2.957 afgegeven. **** De locatie Deventer wordt gehuurd van VVV Deventer en is inclusief servicekosten. De huur is jaarlijks

opzegbaar. Leaseverplichtingen Per 22 augustus 2014 is een nieuwe leaseverplichting aangegaan met Toyota Financial Services voor een periode van 48 maanden ter waarde van € 556,91 per maand. De, per 11 juli 2014, in gebruik genomen kopieerapparaten en printers worden gehuurd van Grenke waar-voor een leasecontract is gesloten met een looptijd van 60 maanden. De huur/lease bedraagt 260,19 per maand. Pensioenverplichtingen In het pensioenreglement van Centraal Beheer is het volgende opgenomen met betrekking tot de toe-slagverlening voor ingegane en premievrije pensioenaanspraken: ‘De werkgever heeft de ambitie om de ingegane pensioenen en de premievrije pensioenaanspraken van gewezen deelnemers en gepensioneerden aan te passen aan de loonontwikkeling. Daartoe wordt jaar-lijks door de werkgever per 1 januari een toeslag verleend van maximaal de stijging van het loonindexcij-fer. De werkgever beslist evenwel jaarlijks in hoeverre de ingegane pensioenen en premievrije pensioen-aanspraken aangepast worden. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen reserve bij de pensi-oenuitvoerder gevormd.’

De koopsom voor de indexatie wordt jaarlijks in de administratie opgenomen.

Pagina 46

4. Overige gegevens

Statutaire regeling inzake de winstbestemming Conform artikel 7 van de statuten dient de jaarrekening en het jaarverslag te worden vastgesteld door de Raad van Toezicht. Vooruitlopend op deze vaststelling is het saldo toegevoegd aan de continuïteitsre-serve van de stichting.

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant De controleverklaring van de onafhankelijke accountant is opgenomen in het volledige jaarverslag van Marketingoost en is op aanvraag verkrijgbaar.