STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10...

36
1 november 2014 STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN TWENTE Uitwerking van: Structuurvisie 2030 - Haaksbergen: groenste dorp van Twente

Transcript of STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10...

Page 1: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

1

november 2014

STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN TWENTEUitwerking van: Structuurvisie 2030 - Haaksbergen:groenste dorp van Twente

Page 2: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

1

Situatie Fase 1 in juni 2013 met bestaande singelbeplanting (alle foto’s), Unipro in aanbouw en bestaaande centraal gelegen watergang (onder)

Page 3: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

November 2014, gemaakt door:

Funenpark 1-D1018 AK Amsterdam NederlandT. +31(0)[email protected]

In opdracht van:

Markt 37481 HS Haaksbergen

STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN TWENTEUitwerking van: Structuurvisie 2030 - Haaksbergen: groenste dorp van Twente

Page 4: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Uitsnede plankaart Structuurvisie 2030: herkenbare groene radialen Hengelosestraat en Kolenbranderweg, Stepelerveld vormt de overgang naar het omliggende landschap en is ingepast in het veldontginningslandschap

Stepelerveld

Hen

gelo

sest

raat

Kole

nbra

nder

weg

Page 5: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Inhoud

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Visie openbare ruimte: Ambitieniveau en unique selling points . . . . . . . . . . . . . . 8

Visie Bedrijfskavelsduurzaam bouwen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Aangepast plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Fasering Stepelerveld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

1

2

3

4

5

Page 6: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

6

AmbitieBurgemeester en Wethouders van Haaksber-gen omarmen in hun coalitieakkoord van mei 2014 de Structuurvisie 2030 van Haaksbergen. Zij willen de ambitie om in 2030 de groenste gemeente van Twente te zijn nader vormgeven in het project ‘Groene Kwaliteitsgemeente’. Burgemeester en wethouders willen van Stepe-lerveld het duurzaamste bedrijventerrein van Twente maken. Dat bedrijven, die op het gebied van duurzaamheid voorop lopen, zich vestigen op bedrijventerrein Stepelerveld, laat zien dat duurzaamheid en bedrijvigheid goed samen-gaan en de koppeling tussen ‘Groenste ge-meente van Twente’ en ‘Duurzaamheid’ logisch is. “Stepelerveld: Duurzaamste bedrijventerrein van Twente” is een van de voorbeelduitwerkin-gen van de structuurvisie. Het project is mede mogelijk gemaakt door een fi nanciële bijdrage van de provincie Overijssel.

Bestaande bedrijven zijn inspirerend voor hoge ambitiesDe omstandigheden om de terreininrichting en de nieuwe bedrijven naar een hoger duurzaam-heidsniveau te tillen zijn gunstig, omdat in fase 1 al de groenste fabriek van West-Europa is gerealiseerd (Unipro) en het duurzame gebouw van Akzo in de planfase is. Unipro is de kataly-sator, die andere bedrijven kan verleiden tot het zelfde ambitieniveau, doordat zij vol enthou-siasme zijn kennis deelt en een voorbeeld is van duurzaam ondernemen. De kracht van het bedrijfspand van Unipro ligt in de uitgekiende combinatie van verschillende energiezuinige en duurzame maatregelen.

Allerlei soorten bedrijven kunnen zich, in overleg met de gemeente, vestigen op Stepel-erveld. Er vindt dus geen selectie plaats en er worden geen duurzaamheidseisen aan de be-drijven gesteld. Wel kan de gemeente bedrijven informeren, stimuleren en kansen geven om

zich duurzamer te ontwikkelen. Ook Unipro en Akzo kunnen hier een grote rol in spelen. De gemeente wil in de inrichting van de openbare ruimte aansluiten op het reeds gerealiseerde ambitieniveau van Unipro. De openbare ruimte zal daardoor mede een katalyserende rol gaan vervullen voor de inrichting van bedrijfskavels.

Vigerend planHet vigerende plan voor het bedrijventerrein is traditioneel opgezet, zonder hoge duurzaam-heidsambities. Wel is er ruimte voor waterber-ging in wadi’s en tot op zekere hoogte land-schappelijke inpassing van de groenstructuren. Rondom fase 1 ligt een bestaande houtsingel, die grotendeels is ingepast in het plan voor het bedrijventerrein. Fase 1 is nu bouwrijp en wordt in 2014 woonrijp gemaakt. Op het bedrijventerrein Stepelerveld zal ruimte worden geboden aan bedrijven tot een maximale categorie van 4.1. Het bedrijventerrein zal hoofdzakelijk via de Kolenbranderweg worden ontsloten, waarmee een optimale aansluiting op de toekomstige N18 wordt bewerkstelligd. De eerste fase in de ontwikkeling van dit bedrijventerrein zal wor-den ontsloten middels het doortrekken van de Bouwstraat vanaf bedrijventerrein Stepelo.

Aangepast planHet bestaande plan voor Stepelerveld is, in nauwe samenspraak met de ondernemers, om-gebouwd tot een duurzaam plan. Waar mogelijk is dit gebeurd binnen de bestaande kaders en uitgangspunten. De huidige ondernemers van Stepelerveld willen graag dat bedrijven die zich daar vestigen inzetten op duurzame gebouwen, het verduurzamen van bedrijfsprocessen en op een duurzame inrichting van de openbare ruimte (Smart Roads, parkmanagement). Deze initiatieven en ideeën zijn mede uitgangspunt voor de visie en komen terug in de projectvoor-stellen.

1 Inleiding

Page 7: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

7Bestemmingsplan Stepelerveld met fase 1 (dikke zwarte lijn) en aan de oostzijde het bestemmingsplan Kolenbranderweg

Luchtfoto met projectie van N18 en plangebied Stepelerveld

Kol

enbr

ande

rweg

N18

N18

Stepelo

Stepelerveld

Bou

wst

raat

Hen

gelo

sest

raat

Unipro

Kol

enbr

ande

rweg

Ste

pele

rvel

dweg

Scha

dden

weg

Page 8: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

8

Ambitieniveau duurzaamheid openbare ruimte StepelerveldVoor stedenbouw bestaat een Gemeentelijke Praktijk Richtlijn (GPR Stedenbouw, versie 1.3). Deze is gebaseerd op de volgende thema’s:

• Energie• Ruimtelijke inrichting: ruimte en grond-

gebruik, natuur, water, bebouwing en infrastructuur,

• Gezondheid: geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, hinder en comfort

• Gebruikswaarde: mobiliteit, functionali-teit, belevingswaarde

• Toekomstwaarde: toekomstgerichtheid, flexibiliteit, gebruikswaarde.

Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse juridisch-planologische en milieuwetgeving (voor nieuwe gebiedsontwikkelingen) weer-geeft. Ten opzichte van deze startwaarde kun-nen de gekozen gebiedskenmerken positief of negatief scoren. Positief, als ze verder gaan dan minimaal vereist, of negatief, als ze niet voldoen aan het prestatieniveau van genoemde wet- en regelgeving. De prestaties op de vijf thema’s samen, geven het kwaliteitsbeeld van de locatie. Uitgangspunt voor Stepelerveld is een GPR-norm van minimaal 7 op alle thema’s.

Er zijn ambities die wel passen bij een zo duurzaam mogelijk terrein, maar niet bij Stepelerveld. De reden daarvoor is dat er geen duurzaamheidseisen aan de bedrijven worden gesteld, dat we te maken hebben met

een bestaand plan dat wordt aangepast, en dat er verschillende categorieën bedrijven zullen worden gevestigd. Een voorbeeld is rioolloos bouwen: Zuivering van 100% van het afvalwa-ter en dat hergebruiken in het gebouw en bij het productieproces.

Vijf ‘Unique Sellingpoints’De basis van het duurzame bedrijventerrein bestaat uit een raamwerk van ontsluiting en openbare ruimte. - Aan gebouwen kunnen geen duurzaamheidseisen worden gesteld omdat we te maken hebben met een bestaand plan dat wordt aangepast. Voor de openbare ruimte ligt de verantwoordelijkheid bij de gemeente en kan de ambitie vastgesteld worden. Aan de hand van vier unique Sellingpoints voor de ontsluiting en openbare ruimte wordt concreet gemaakt hoe Stepelerveld het duurzaamste bedrijventerrein van Twente wordt: 1. Biodiversiteit en gezond werklandschap2. Schoon en zichtbaar watersysteem3. Slimme wegen 4. Samenwerken met de buren

Daarnaast wordt ingezet op één unique selling-point voor de bedrijfskavels:5. Duurzaam Bouwen (Hoofdstuk 3.)

2 Visie openbare ruimte ambitieniveau en unique selling points

Page 9: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

9Referentie voor bedrijventerrein in groene setting: Philips High tech campus in Eindhoven (bron: http://www.jhk.nl/NL/xxxxx-htc.html)

Page 10: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

10

I. Biodiversiteit en gezond werklandschap Stepelerveld vormt een groene overgang tussen dorp en landelijk gebied. Het groene, duurzame bedrijventerreinen is, naast een prettige werkomgeving, het visitekaartje van Haaksbergen.• Bestaande beplanting (singels, solitaire

bomen, laanbomen) worden ingepast; ze fungeren o.a. als foerageerroutes voor vleermuizen en vogels.

• Beplantings- en waterstructuren sluiten aan op structuren in de omgeving; ze zijn van belang als migratieroutes van kleine fauna en als recreatieve routes. Bovendien wordt zo een optimale aansluiting van het bedrijventerrein op het buitengebied gerealiseerd.

• Beplantings- en waterstructuren vormen ‘kamers’ waarbinnen de bedrijfskavels worden ontwikkeld.

• Beplantingstructuren zijn robuust en bestaan uit singels met mantel- en zoomvegetaties, laanbomen, en solitaire bomen.

• Beplantingskeuze en beheer (zowel in openbare ruimte als op de bedrijfskavel) is gericht op de betekenis voor flora, vogels en insecten: ontwikkelen van grote biodiversiteit door gebruik van inheemse beplantingssoorten, extensief beheer (geen mest, geen bestrijdingsmiddelen, minder

maaien).• Maximaal verminderen van de

oppervlakte verharding op openbare wegen. Ten opzichte van het vigerende plan is een vermindering van 50% mogelijk. De niet-verharde openbare ruimte wordt ingezet voor groen en/of water. Dat scheelt geld voor aanleg en onderhoud, veel minder boven- en ondergrondse inrichtingselementen (kabels en leidingen, verlichting, en meer infiltratiemogelijkheden bij (half)open verharding / water doorlatende verharding / gewapend gras).

• Voorkomen van onderhoudspaden: door wadi’s en watergangen vorm te geven met een talud van minimaal 1:5 worden brede onderhoudspaden voorkomen. Maaimachines kunnen over de taluds en door de wadi’s rijden. De ruimte, die hierdoor wordt bespaard, komt ten goede aan de breedte van de groenstructuren.

• Snoei- en maaiafval wordt gebruikt als biobrandstof.

• Het bedrijventerrein wordt aantrekkelijk voor recreatief medegebruik.

• De zandpaden in het gebied (of stukken hier van) worden waar mogelijk behouden als zaadbank voor de oorspronkelijke beplantingssoorten in het gebied.

Page 11: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

11

Bestaande beplanting(structuren) inpassen en aansluiten op omgeving Zandpaden zoals Schaddenweg handhaven (zaadbank)

Inheemse gebiedseigen soorten met betekenis voor flora en fauna

Extensief beheer, milieuvriendelijk (branden, stroom), beheervriendelijke inrichting

Robuuste structuren met mantel en zoom-vegetaties

Inheemse gebiedseigen soorten met betekenis voor flora en fauna

Verminderen oppervlakte verharding: dubbele wegen en overmaat vermijden

Aantrekkelijk voor recreatief medegebruik fietsen, lunchwandelenVergisten van biomassa snoeiafval, opwekken van energie

Page 12: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

12

I I. Schoon en zichtbaar watersysteem • Het watersysteem is zichtbaar en beeld-

bepalend, dit betekent een bovengrondse afvoer in open goten en dus geen onzicht-bare ondergrondse buizentracés en putten. Een herkenbaar netwerk van zuiverings-greppels ligt tussen de bedrijfskavels en de watergangen. De greppels vormen een gesloten netwerk en zuiveren het water van wegen en terreinen. Zuivering gebeurt door de bodemafwerking in de greppels en de zuiverende bermen langs de openbare wegen. De greppels bieden infiltratiemo-gelijkheden. Zoveel mogelijk hemelwater wordt geïnfiltreerd. Overschot van gezui-verd water wordt geloosd op de watergang van het Waterschap.

• Retentie van water vindt plaats in het netwerk van wadi’s en in de watergangen aan de westzijde van het plangebied. De wadi’s zijn overgedimensioneerd, zodat ze een ruime bergingscapaciteit hebben. De taluds zijn flauwer dan 1:5, zodat er geen onderhoudspaden nodig zijn (zie

doorsnede C, blz 31). Bij extreme regenval hebben de watergangen aan de westzijde van het gebied ook een functie voor retentie. Er worden geen vijvers aangelegd: water wordt opgenomen in de structuur van het gebied, zodat wordt aangesloten bij het gebiedseigen karakter en het water kan worden ingezet voor het maken van een aantrekkelijke beeldkwaliteit.

• Door open verharding op parkeerplaatsen, en greppels en wadi’s op bedrijfskavels, wordt zowel de infiltratiecapaciteit als de retentiecapaciteit vergroot ten opzichte van een traditioneel bedrijventerrein.

• Greppels en wadi’s (samen met groen) worden ingezet als natuurlijke erfscheiding aan de achterzijde van de bedrijfskavels. Daardoor worden milieuonvriendelijke en ontsierende erfscheidingen voorkomen.

• Milieuvriendelijke bouwmaterialen voor zowel openbare ruimte, bedrijfskavel als gebouw, voorkomen onnodige vervuiling van hemelwater.

Page 13: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

13

Zichtbaar hemelwatersysteem open goten, greppels, wadi’s: duikers en buizen zoveel mogelijk voorkomen

Flauwe taluds: ruimte voor oevervegetatie (bijenlinten) en eenvoudig beheer (flauwer dan 1:5 in verband met toegankelijkheid maaimachine)

Verminderen verharding: waterinfiltratie via open of halfopen bestrating bij minder intensief gebruik

Waterzuivering in wadi’s aan achterzijde van de kavels, tevens retentiedoor overdimensionering

Page 14: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

14

III. Slimme wegen ‘Smart Roads’ Het project ‘Smart Roads’ wordt uitgevoerd als pilot op Stepelerveld. Naast het verminderen van energieverbruik voor openbare verlichting, voorkomt het ook lichtvervuiling. Het project wordt opgevat als een paraplu voor allerlei duurzame initiatieven, die te maken hebben met infrastructuur:

• Reflecterend asfalt met lichte steenslag-soorten (Reeflexfalt: betere reflectie, minder straatverlichting nodig): besparing van minstens 24% van het energiegebruik en voorkomen lichtvervuiling.

• Hergebruikte materialen (asfalt).• Duurzame verlichting door opwekken van

eigen energie (zonnecollectoren op mast).• Verlichting en camerabewaking combine-

ren aan 1 mast.• Geen kabels: CO2-besparing in productie

kabel: energie zit in de mast.• Warmte-koudeopslag in fundering en

daarmee voorkomen van gladheid en het gebruik van strooizout.

• Zuiverende bermen voor het afstromend hemelwater.

• Ruimte voor andere innovatieve technie-ken.

Page 15: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

15

Zuiverende wegbermen voor afstromend regenwater

Verlichting en camerabewaking combineren: minder masten en kabels

Smart Roads: reflecterend asfalt, beperken lichtvervuiling

Luchtzuiverende materialen (Olivijn straatsteen, luchtzuiverend beton)

Warmte-Koudeopslag (WKO) in fundering, voorkomen strooizout

Toepassen hergebruikte materialen

Page 16: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

16

IV. Samenwerken met de burenNormaal koopt een bedrijf een kavel, zorgt voor zichzelf en heeft weinig contact met de andere bedrijven. Door op Stepelerveld de handen ineen te slaan en slim samen te werken met de buren, zoals de gemeente, andere bedrijven, het Waterschap en de aanwonende agrariërs, kunnen nieuwe win-winsituaties ontstaan: ken-nis kan worden gedeeld, routes gecombineerd, afvalstromen worden omgevormd tot nieuwe energie, hekken kunnen worden voorkomen en bewaking wordt eenvoudiger, afvalwater wordt gezamenlijk gezuiverd, warmte en energie kan worden uitgewisseld, etc. Zo wordt ook op

het bedrijventerrein invulling gegeven aan het Twentse Noaberschop.Voorbeelden van waar dit toe kan leiden:• Gezamenlijke parkeerplaatsen per cluster

van bedrijven.• Carpoolplaats met nachtparkeerplaats

voor vrachtwagens.• Biomassa-productie in samenwerking

met varkensbedrijf (mest) en bedrijven (geschikt afval).

• Energiegewassen als tijdelijke bestemming van braakliggende percelen.

• Gezamenlijke functies omvormen van vrijkomende agrarische panden tot

bedrijfsverzamelgebouw en/of functioneel gebouw voor bedrijven op Stepelerveld (bijvoorbeeld bulkopslag, horeca, opslag materieel).

• (kleine) Biomassa-vergistingsinstallatie: een vergistingsinstallatie voor restromen, zoals mest, groenafval (snoeitakken), composttoiletten, etc. Kan een cluster van bedrijven zelfvoorzienend maken in ener-gie. (Voorbeeld van vergistingsinstallatie op kavelniveau, zie http://www.b-i-o.nl/).

Gezamenlijke oplaadpunten electrische fi etsen en scooters en auto’s

Delen van voorzieningen, zoals bijvoorbeeld reinwateropslag

“Cascading”: Gezamenlijk gescheiden inzamelen afval voor hergebruik tussen gebouwen transporteren van energie en/of warmte

Gezamelijke faciliteiten (horeca, vergaderruimte) of stalling gezamenlijk (onderhouds)materieel in bestaande bebouwing

Werk met werk maken (uitgegraven grond in cunetten/terrein verwerken)Samenwerken met natuur- en milieuorganisaties

Page 17: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

17

Boerderijen (met gronden) inpassen in eerste fasen en samenwerken. Bijvoorbeeld gezamenlijk vergistien van mest en biomassa mogelijk?

Smart Grid: energieoverschotten van elkaar gebruiken Gezamenlijke inkoop energie, gezamenlijke waterzuivering, ...

Goede bereikbaarheid openbaar vervoer, met korte routes naar bedrijven

Uitwisseling warmte uit zoutwinning Akzo: het spoelwater kan gebouwen in directe omgeving verwarmen

“Cascading”: tussen gebouwen transporteren van energie en/of warmte

Carpoolparkeerterrein in combinatie met nachtparkeren vrachtwagensMedegebruik op parkeerterrein faciliteren

Gezamenlijk(e) glasvezelnetwerk(en)Unipro als duurzaamheidscentrum, gezamenlijke inhuur experts, op gang helpen van bedrijven om duurzaam te bouwen en produceren

Page 18: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

18

Duurzaamheid is geen last maar een lust: Duurzaam óf betaalbaar wordt vaak tegenover elkaar gezet, maar het kan tegelijk. ‘Duurzaam’ kan duurder én goedkoper zijn, maar als je je bewust bent van alle keuzemogelijkheden, kun je de keuzes bewust maken. Voor het definiëren van het ambitieniveau voor de duurzaam-heid van gebouwen, sluiten we aan op de GPR Gebouw, die algemeen wordt toegepast. “GPR Gebouw” is een rekenmodel voor de duur-zaamheidswaarde van gebouwen. Net zoals bij de GPR Stedenbouw gaat deze uit van 5 meetbare aspecten: energie, milieu, gezondheid, gebruikswaarde en toekomstwaarde. Gezond-heid betekent bijvoorbeeld: is er voldoende frisse lucht? Gebruikswaarde: zijn er voldoende liften, zijn gangen en trappen breed genoeg? Toekomstwaarde: wat blijft er achter als ik over tien jaar vertrek? GPR Gebouw drukt deze aspecten uit in harde cijfers en elementen die met elkaar worden vergeleken. GPR haalt daardoor de ruis en wolligheid uit de discussie. De GPR-discussie wordt gevoerd op praktische onderdelen, bijvoorbeeld: kiezen voor een gezond leefklimaat? Of een hoge restwaarde? Of over tien jaar een andere gebruiksfunctie? Onder aan de streep gaat het om dat soort doelen, maar onbewust hebben we het over duurzaamheid. Met duurzaamheid kun je geld verdienen én het milieu sparen en energie besparen. Unipro scoort met haar fabriek een 8,66. Dit is een zeer hoge score en het bedrijf is

dus zeer duurzaam te noemen, zelfs ‘de groen-ste fabriek van Nederland’. Als minimaal ambi-tieniveau voor duurzaamheid van de gebouwen op Stepelerveld, stellen we voor om de norm te hanteren, die de Rijksoverheid hanteert voor haar gebouwen. Voor nieuwe kantoorgebouwen stelt de Rijksoverheid (Duurzaam Inkopen) als minimumeis dat de score per module (ener-gie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit, toekomstwaarde), berekend met GPR Gebouw (versie 4.0), tenminste 7 bedraagt. In Stepeler-veld geldt ook minimaal deze waarde voor de aspecten energie, milieu, gezondheid, gebruiks-waarde en toekomstwaarde. Voor nieuwbouw is een waardering van 6 het niveau van het Bouwbesluit, een waardering van 7 wordt in de praktijk vaak gezien als ‘gemiddeld duurzaam’, en een niveau van 8 is voor nieuwbouw een hoog niveau van duurzaamheid.

Bedrijfsgebouwen• GPR 7: bedrijven een GPR-norm van

minimaal 7 op alle thema’s.• Unipro als aanjager om nieuwe bedrijven

duurzaam te maken: duurzaamheidscen-trum.

• Benutten van daken als functionele ruimte voor opwekken energie, waterberging, en biodiversiteit.

• Opwekken eigen energie door middel van PV-panelen (>30%).

• Zongericht bouwen: ‘Passive solar design’,

zelfregulerende zonwering, glasvlakken• Gebruik duurzame materialen .• Minimaal 50% CO2-neutrale gebouwen

en productie• Minimaal 70% hergebruik dakwater voor

doorspoelen in toiletten en bedrijfsproces-sen

• Voorkomen vervuiling van oppervlakte-water en zuivering op het bedrijventerrein

• Werk met werk maken• Zo min mogelijk ophogen• Maximaal 50 % van het terrein verhard/

harde daken • Koude-Warmte-Opslag (> 30% energie

besparing)• 8% van de werkplekken bestemmen voor

mensen met minder kansen.• Alle bedrijven staan in het groen.

Bijvoorbeeld: erfafscheidingen worden groen vormgegeven, bestaand uit singels, watergangen, hagen (in combinatie met greppels). Op parkeerplaatsen worden bomen geplant, er worden groene daken toegepast. Ruimte voor beplanting zorgt voor minder hittestress. Het groen zorgt voor een aantrekkelijk beeld en voor een gezonde werkomgeving.

Aan de hand van de vier unique sellingpoints, die voor de openbare ruimte zijn besproken, worden in hoofdstuk 3 ook voorstellen gedaan voor de bedrijfskavels.

3 Visie bedrijfskavelsduurzaam bouwen

Page 19: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

19Waterzuivering bijvoorbeeld door biologische processen (installatie micro-organismen)

Passive solar design: oriëntatie op de zon / rekening houden met koeling

Minder CO2-uitstoot

Warmte-Koudeopslag (WKO)

Hergebruik van regenwater voor doorspoelen toiletten

Duurzame / Recyclebare materialen (minimale milieubelasting/CO2-uitstoot)

Page 20: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

• Gezamenlijke inkoop zonnepanelen, in combinatie met aanleg groene daken: hogere opbrengst

• Gezamenlijke inkoop en advies duurzame en open bestratingsmaterialen

• Gezamenlijke zuivering afvalwater: helofy-tenfilter of door micro-organismen.

• Ecologisch groenbeheer in eigen beheer in overleg met gemeente, voorlichting over extensiefbeheer (op Philips-campus bleek ecologisch beheer goedkoper dan traditio-neel beheer).

• Gezamenlijke functies als kinderopvang, horeca, afvalopslag (verminderen logis-tieke stromen), bio vergistingsinstallaties.

• Gezamenlijke activiteiten in relatie tot social return: zorgen voor arbeidsplaatsen voor de minder kansrijken (Wajongers, arbeidsgehandicapten, etc.).

• Imagobuilding: elkaar versterken en aanvullen in publiciteit en marketing, links op elkaars websites, gezamenlijk publiciteit zoeken.

• Stimuleren fietsvervoer, openbaar vervoer, elektrische auto’s en carpoolen.

• Hergebruiken overschotten:• Warmtenet met spoelwater Akzo van 40º:

leidingen naar aanliggende bedrijven (hele terrein niet mogelijk).

• Opslag van restwarmte via een WKO-systeem.

• Smart grid-toepassingen / cascading: kansen meenemen voor een ontwikkeling over 5 á 10 jaar.

• Hergebruik dakwater als spoelwater toilet-ten of in productieprocessen.

• (kleine) Biomassa vergistingsinstallatie (korte termijn): een vergistingsinstallatie voor reststromen, zoals mest, groenafval (snoeitakken), composttoiletten, etc. Kan een cluster van bedrijven zelfvoorzienend maken in energie? (voorbeeld van vergis-tingsinstallatie op kavelniveau zie: http://www.b-i-o.nl/).

I. Biodiversiteit en gezond werklandschap• Zo min mogelijk verharding: combinatie

zoeken met verharding van openbare weg: door benodigde ontsluiting in het open-baar gebied in te zetten als ontsluiting van bijvoorbeeld de parkeerplaatsen op de be-drijfskavel en door de bestemmingsplanre-gel met betrekking tot de parkeernorm los te laten, hierdoor kan de oppervlakte aan verharding worden beperkt.

• Zo min mogelijk gesloten verharding: waar mogelijk halfopen of open verhar-ding aanbrengen of gewapend gras: bij-voorbeeld op parkeerplaatsen die weinig gebruikt worden, of alleen een karren-spoor voorzien op onderhoudspaden en/of calamiteitenroutes.

• Groene daken: vasthouden hemelwa-ter, beperken zuiveringskosten, filteren fijnstof, vergroten biodiversiteit (inheemse kruiden en grassen).

• Inpassen van bestaande singels en bomen.• Raamwerk van groen in aansluiting op het

landschappelijke raamwerk (singels, bos-jes, lanen): verbinden van groenstructuren via Stepelerveld

• Inheemse soorten beplanting.• Extensief beheer, afgestemd op flora en

fauna.• Groene erfafscheiding aan alle zijden

in combinatie met greppel of duurzaam hekwerk in plaats van toepassen standaard niet – duurzaam hekwerk.

• Bomen op parkeerplaatsen (verminderen hittestress).

II. Schoon en zichtbaar watersysteem• Zichtbaar watersysteem: voorkomen van

buizen en gebruik maken van open goten, greppels, wadi’s.

• Waterinfiltratie via greppels, wadi’s en open verharding: water in het gebied hou-den en ter plaatse infiltreren. Afvoer van overtollig water via wadi’s en greppels met zuiverende toplaag naar wadi’s openbaar gebied.

• Hergebruik van regenwater voor door-spoelen toilet en/of bedrijfsprocessen.

• Waterzuivering van afvalwater door biolo-gische processen met micro-organismen: grondstoffen terugwinnen en water herge-bruiken (zie project Sneek).

• Hergebruik afvalwater van Akzo als warm-tenet fase 1.

III. Slimme wegen: ‘Smart Roads’• Reflecterend asfalt met lichte steenslag-

soorten (Reeflexfalt: betere reflectie, minder straatverlichting nodig): besparing van minstens 24% van het energiegebruik en voorkomen lichtvervuiling.

• Duurzame verlichting door opwekken van eigen energie (zonnecollectoren op mast).

• Geen kabels: CO2-besparing in productie kabel: energie zit in de mast.

• Combinatie met beveiliging (camera’s op zelfde mast).

• Tegengaan van hittestress door gebruik licht asfalt (‘Reflexing White’).

• Warmte-koudeopslag; voorkomen van bevriezing en gebruik van strooizout.

• Zelfreinigende bermen.• Ruimte voor andere innovatieve technie-

ken.

IV. Samenwerken met de buren• Slim Parkmanagement: gezamenlijke func-

ties en inkoop advies en materialen:• Gezamenlijke parkeerplaatsen• Gezamenlijke technische voorzieningen

als oplaadpalen, reinwaterkelders• Beschikbaar dakoppervlak gebruiken

voor de opwekking van zonne-energie eventueel in

• combinatie met ‘Smart grid’ / cascading• Aan elkaar bouwen van bedrijfspanden

ten behoeve van besparing in energie• gezamenlijke inkoop van kennis, advies

met betrekking tot duurzaamheid, ma-nagement en terugverdienmodellen

• Gezamenlijke inkoop van LED-verlichting • Gezamenlijk aanleggen van glasvezel

20

Page 21: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

21Groene daken: verminderen oppervlak verharding, bergen en zuiveren hemelwater, filteren fijnstof, vergroten biodiversiteit en isolatie

kleinschalig opwekken van energie door windmolens met verticale windas Werkplekken voor mensen met minder kansen

Pv-cellen, maar wel geïntegreerd in de architectuur

Zonneboilers

Page 22: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Stimuleringsregeling voor duurzaam bouwen ontwikkelenOmdat alle categorieën bedrijven zich op het Stepelerveld moeten kunnen vestigen, kan ‘duurzaam bouwen’ niet worden afgedwongen, maar zal het moeten worden gestimuleerd. Be-staande bedrijven als Unipro en Akzo kunnen nieuwkomers helpen, en de gemeente kan actief informatie en hulp aanbieden. Daarnaast is het zinvol om een stimuleringsregeling in het leven te roepen, die (financiële) prikkels geeft aan nieuwe bedrijven om zo duurzaam mogelijk te bouwen op hun perceel. Onderdeel van die stimuleringsregeling zou een puntensysteem kunnen zijn, waarbij bedrijven bij een bepaald niveau van duurzaamheid bepaalde voordelen kunnen genieten. Daarbij kan worden gedacht aan een differentiatie in de grondprijs, of in de

OZB. Er zou zelfs kunnen worden gedacht aan een ander systeem van gronduitgifte. Zo wordt de grond in het Ecomunitypark in Ooster-wolde, op dit moment het meest duurzame bedrijventerrein van Nederland, uitgegeven in appartementsrechten: de bedrijven zijn mede-eigenaar van het park en het volledige park wordt beheerd door een vereniging van eigenaren. Hierdoor wordt de eenduidige park-achtige structuur gewaarborgd. De integraliteit is daar ook goed zichtbaar in de gebouwen. Een team van architecten ontwerpt de gebouwen in één stijl; niet eentonig, maar wel eenduidig en dienend aan het landschap. De hoge architec-tonische kwaliteit maakt de gebouwen goed verkoopbaar; de eigenaren financieren hun eigen gebouw en beschikken daarmee over waardevast vastgoed.

Certificeren?Er bestaan talloze rekenmethodieken waarmee de duurzaamheid c.q. milieuprestatie van bedrijfsterreinen en -gebouwen kan worden beoordeeld. In Nederland worden vooral GPR (W/E adviseurs en gemeente Tilburg), Greencalc+ (van de stichting Sureac) en BREEAM-NL (van de Dutch Green Building Council) gebruikt. BREEAM-NL gaat uit van een ‘bewezen’ kwaliteit: een vastgelegde en door meerdere onafhankelijke deskundigen gecontroleerde prestatie, op basis waarvan een certificaat wordt afgegeven. De beoorde-ling leidt tot een voorlopig certificaat in de ontwerpfase en een definitief certificaat in de opleveringsfase. Nadeel van BREEAM is dat de kosten voor het verzamelen van bewijs-stukken aanzienlijk kunnen zijn. Voordeel van BREEAM is dat dit door de certificering wat meer gewicht in de schaal legt, wat in de pro-filering van het bedrijventerrein een voordeel kan zijn. De certificering van BREEAM Gebied vindt plaats op een 6-tal onderwerpen:1. Management (o.m. participatie stakehol-ders, beheer en gebruik).

2. Synergie (o.m. gebiedsvisie, adaptief vermo-gen, duurzaam rendement).3. Bronnen (o.m. energie, water, materiaalge-bruik, robuust ontwerpen).4. Ruimtelijke Ontwikkeling (ruimtegebruik, ecologie, mobiliteit, duurzaamheid gebouwen).5. Welzijn en Welvaart (o.m. sociale veiligheid, regionale werkgelegenheid, omgevingsbele-ving.6. Gebiedsklimaat (o.m. wind, lucht, water, bodem, geluid, lichthinder).

In 2013 kreeg het Ecomunitypark in het Friese Oosterwolde als eerste gebied in Nederland een Outstanding Ontwerpcertificaat van BREEAM-NL Gebiedsontwikkeling toege-kend. Bedrijventerrein Ecomunitypark is een duurzaam werklandschap dat 100 procent van het energiegebruik zelf zal opwekken. Het project heeft als doel bedrijven en instellingen bij elkaar te brengen die zich bezighouden met productie, distributie, dienstverlening, onderwijs, onderzoek en advies op het gebied van biobased economy. 55% van het gebied bestaat uit groen en water en slechts 45% wordt bebouwd.

22

Page 23: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

23

Ecomunitypark in Oosterwolde, op dit moment het meest duurzame bedrijventerrein van Nederland (bron afbeelding: http://www.lstleeuwarden.nl/ecomunitypark-in-beweging/)

Unipro met GPR van 8,66 op dit moment de groenste fabriek van Nederland (bron afbeelding: http://www.unipro.nl/)

Page 24: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

24

4 Aangepast plan

Op basis van de uitgangspunten in de vorige hoofdstukken hebben we het bestaande plan voor Stepelerveld omgevormd tot een plan dat de basis biedt voor het duurzaamste bedrijventerrein van Twente. De hoofdopzet is gelijk gebleven, tegelijkertijd is het plan volledig van karakter veranderd. Op de facetkaarten en in de doorsnedes op pagina 30/31 in dit hoofdstuk, wordt duidelijk gemaakt hoe de nieuwe opzet in elkaar zit. De nieuwe planopzet sluit sterker aan bij het bestaande landschap, bevat veel meer groen, veel minder verharding en een uitgebreider water- en wadisysteem. De oppervlakte uitgeefb aar terrein is gelijk gebleven. Fase 1 van Stepelerveld wordt op termijn op de Kolenbranderweg aangesloten. Om (sluip)verkeer tussen Stepelerveld en Stepelo/Hengelosestraat te voorkomen kan er te zijner tijd voor worden gekozen om een

‘knip’ in de wegenstructuur aan te brengen. Wanneer dit zo zuidelijk mogelijk wordt ingepast kan ook de Noordsingel qua verkeersintensiteit worden ontlast. Door een slimme positionering van de wegen kan een groot aantal verschillende kavelmaten worden uitgegeven, terwijl de totale weglengte (en dus ook riool, kabels en leidingen) met maar liefst 50% is teruggebracht. Het plan is duurzamer geworden, aantrekkelijker, èn goedkoper. Het watersysteem is eenvoudig. Al het terreinwater wordt bovengronds, via greppels en goten afgevoerd naar brede wadi’s. Hierin wordt het water gezuiverd en geïnfi ltreerd. Overtollig water wordt na deze zuiveringstap geloosd op de watergangen van het waterschap. De brede wadi’s maken grote vijverpartijen overbodig. Door de opzet van het nieuwe watersysteem is een hemelwaterriool overbodig geworden.

Page 25: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Plankaart woonrijp maken fase 1 Stepelerveld (2013 11 07 HBG 04-00 Ontwerp)

53

513 3 A

4

5

8

10

53

52

7

9

3

17

4

6

52a

64

60

45

13

47

57

9 3

2 2a 2b

2h

2g

2f 2e 2d2c

5

22.5022.10

W343

22.00

22.0822

.32

21.9222.0021.85

21.92

21.89

21.91

21.8921.83

21.7721.70

21.70

21.3421.34

21.30

21.17

21.27

22.5922.55

22.10 22.10

22.00 22.55

22.00

22.55

22.10

22.30

22.0

0

21.99

600

22.0

822

.10

22.1

0

22.3

2 W261

W344

W257

W266

W265

W267

W340

W339

W253

W251

500

500Ø

400Ø

200

Ø800

Ø800

600

500500

500

500

500

500 500

1000 1000

W345W261A

500

250

600

Ø300

300

300

300

300

300

300

300

300

300

20.81

20.91160

20.9120.91

21.75 21.96160

98.9921.96

1109

1123

DUIK129DUIK130

1122

11131112

1114

1120

1119

1102

DUIK150

DUIK151

21.97

22.16

22.3

4

22.1

6

22.3

6

21.68

21.75

21.66

21.68

21.6621.58

21.4521.39

21.39

20.99

20.95

20.99

22.5

5

22.5

5

1124

22.16

22.48

200

63AE212

CW492

CW493

GM919CS481

LOZP1

98.9921.96

300

63

75

90

Ø90

Ø90

63

63

63

24.05

23.74

24.10 24.10

24.05

24.05

24.0

0

24.0

024

.00

23.9

7

24.00

24.00

24.00

24.0

0

24.0024.00

24.0024.00

24.00 24.00

23.8323.83

23.7423.74

23.70

23.60

23.95

23.94

23.70

Ø200

Ø200

Ø90

Ø90

Ø200

+ ++ +

+ ++ +

+ ++ + +

+

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

+ ++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

+

++

++

++

++

++

++

++

++

+ + + + + + + + + + + +

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++++

++++

++++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++++++++++++++++++++++++++++++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

+

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++++++++++++++++++++++++++

++

++

++

++

++

++

++

++

+++++++++++++++++++++

++

++

++

++

++ +

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ++

++

++

++

++

++

++

+

+++

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++++++++++++++++++++++++++++++++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

+ +

+ + + + + + + + + + + + + ++ +

+ ++ +

+ ++ +

+ +

+ +

+ +

+ +

+ +

+ +

+ +

+ +

+ +

+ +

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++++

++++

++++

++++

++++

++++

++++

++++

++++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++++

++++

++++

++++++++++++++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

+ + + + + + + + + ++ +

+ ++ +

+ ++ +

+ ++ +

+ ++ +

+ ++ +

+ ++ +

+ ++ +

+ +

+ +

+ +

+ +

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

++

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

24.80+

24.60+

24.60+

24.50+

24.60+

24.50+

24.20+

24.10+24.10+

24.30+

24.20+

24.30+

24.20+

24.30+24.10+

24.20+

24.10+

24.80+

24.70+

24.60+

24.30+

24.60+24.50+

24.30+

24.20+

24.00+

24.10+

24.00+

24.10+

24.10+

24.40+

24.10+

24.20+

24.30+

24.30+

24.70+

24.60+

24.80+

24.80+24.30+

24.10+

24.10+

24.20+

24.20+24.30+

24.70+

24.70+

24.80+

24.70+

24.60+

24.50+24.40+

24.40+

24.40+

24.30+

24.30+

24.30+

24.60+

24.60+

24.60+

SWA 02ca. 24.00+bt vk 1250overstortputmuur: 23.50+

SWA 01ca. 23.50+bt vk 1500overstortputmuur: 23.00+

instroomputwadi 03-a24.10+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 03-b24.10+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 0223.90+afv. leiding:bt Ø600 mm

instroomputwadi 0123.60+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 2024.00+afv. leiding:bt Ø600 mm

instroomputwadi 1923.80+afv. leiding:bt Ø600 mm

instroomputwadi 0523.90+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 0623.60+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 1423.40+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 1223.40+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 1123.50+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 0723.50+afv. leiding:bt Ø600 mm

instroomputwadi 0823.20+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 09-a23.10+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 1323.40+afv. leiding:pvc Ø400 mm

24.30+

24.20+

put SWAmv: ca 24.30+overstortmuurmuur: 23.50+

instroomputwadi 1023.30+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 09-b23.10+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 2124.00+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 0424.10+afv. leiding:pvc Ø400 mm

put SWAmv: ca 24.20+overstortmuurmuur: 23.00+kruisput

put SWAmv: ca 23.90+overstortmuurmuur: 23.00+

++

++

++

++

++

++

++

++

++

+++

++

++

++

++

++

++

++

++

+

++++++++++++

++

++

instroomputwadi 1623.50+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 1523.50+afv. leiding:pvc Ø400 mm

instroomputwadi 1823.80+afv. leiding:bt Ø600 mm

instroomputwadi 1723.80+afv. leiding:bt Ø600 mm

put SWAmv: ca 24.50+overstortmuurmuur: 23.50+

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +

beto

n Ø

600

mm

beto

n Ø

600

mm

21.83+

22.15+

22.02+

22.13+

22.06+

22.10+

22.55+

22.28+

22.34+

22.1

6+

22.20+

BLOK 01- dakoppervlak (45%): 7.742 m²- verhard oppervlak (45%): 7.742 m²- groen oppervlak (10%): 1.721 m² +TOTAAL oppervlak: 17.205 m²

BLOK 02- dakoppervlak (45%): 3.616 m²- verhard oppervlak (45%): 3.616 m²- groen oppervlak (10%): 803 m² +TOTAAL oppervlak: 8.035 m²

BLOK 04- dakoppervlak (45%): 22.107 m²- verhard oppervlak (45%): 22.107 m²- groen oppervlak (10%): 4.913 m² +TOTAAL oppervlak: 49.126 m²

BLOK 05- dakoppervlak (45%): 33.890 m²- verhard oppervlak (45%): 33.890 m²- groen oppervlak (10%): 7.530 m² +TOTAAL oppervlak: 75.310 m²

BLOK 06- dakoppervlak (45%): 53.438 m²- verhard oppervlak (45%): 53.438 m²- groen oppervlak (10%): 11.875 m² +TOTAAL oppervlak: 118.752 m²

BLOK 07- dakoppervlak (45%): 6.273 m²- verhard oppervlak (45%): 6.273 m²- groen oppervlak (10%): 1.394 m² +TOTAAL oppervlak: 13.940 m²

BLOK 08- dakoppervlak (45%): 10.791 m²- verhard oppervlak (45%): 10.791 m²- groen oppervlak (10%): 2.398 m² +TOTAAL oppervlak: 23.981 m²

BLOK 09- dakoppervlak (45%): 7.799 m²- verhard oppervlak (45%): 7.799 m²- groen oppervlak (10%): 1.733 m² +TOTAAL oppervlak: 17.331 m²

BLOK 10- dakoppervlak (45%): 18.792 m²- verhard oppervlak (45%): 18.792 m²- groen oppervlak (10%): 4.176 m² +TOTAAL oppervlak: 41.759 m²

20.47+20.39+

20.57+

21.61+

22.12+

21.11+

20.95+

22.8

0+

21.55+

22.17+

21.88+

22.46+

21.29+

PVC Ø 315 mm

53

513 3 A

4

5

8

10

53

52

7

9

3

17

4

6

52a

64

60

45

13

47

5 7

9 3

2 2a 2b

2h2g

2f 2e 2d 2c

5

Kole

nbra

nder

weg

Kole

nbra

nder

weg

Hengelosestraat

Hengelosestraat

Hengelosestraat

Bouw

straat

Metaalstraat

Elektrostraat

Elektrostraat

Elektrostraat

Metaalstraat

22.03+

22.2

2+

22.3

5+

22.4

9+

22.28+ 22.28+

22.10+

21.74+21.55+

21.74+

21.60+22.25+

22.10+21.45+

20.95+20.87+

22.6

0+22

.10+

21.9

0+

21.35+21.35+21.15+21.15+

20.81+20.72+

20.72+

20.60+20.60+

20.47+

20.47+20.43+20.43+PVC Ø 400 mm PVC Ø 400 mm

PVC Ø

400 mm

PVC Ø

400 mm

PV

C Ø

400 mm

PVC Ø

315 mm

PVC Ø

315 mm

PVC Ø

315 mm

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mm PVC Ø 315 mm

22.10+

22.10+

22.80+

22.80+

22.40+

21.90+

20.87+

21.16+21.16+21.03+21.03+

20.903+20.90+

20.87+

21.29+ 21.33+

21.77+

21.77+

21.66+

21.66+

21.54+21.54+

21.43+21.43+21.33+

PVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

21.8

8+

22.0

5+22

.05+

22.2

2+22

.22+

22.4

0+22

.40+

22.5

8+22

.58+

22.7

5+

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

22.75+

22.60+22.60+

22.44+22.44+

22.29+

PVC Ø 315 mm

22.29+

22.15+22.15+

22.02+

PVC Ø 315 mm

21.2

9+

21.4

3+21

.43+

21.5

7+21

.57+

21.6

7+21

.67+

21.7

7+21

.77+

21.8

8+

21.9

8+

21.8

8+

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

20.47+20.57+

20.57+

20.75+20.75+

20.93+20.93+

21.17+

20.75+ 20.75+20.93+ 20.93+

21.1

7+

21.6

1+

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC Ø

315 mm

PVC Ø

315 mm

PVC Ø

315 mm

PVC Ø

315 mm

PVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mm

PVC Ø 315 mm

22.08+ 22.23+ 22.23+ 22.38+ 22.38+22.17+

21.98+

21.84+ 21.84+

22.07+ 22.07+22.27+ 22.27+

PVC Ø 315 mm

PVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mm

21.2

7+21

.27+

21.4

4+21

.44+

21.5

9+21

.59+

21.7

4+21

.74+

21.9

1+21

.91+

22.0

8+

21.1

1+

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

21.50+ 22.20+

21.00+ 21.50+

22.5

5+

beton Ø 600 mm

PVC

Ø 4

00 m

m

beton Ø 600 mm

beto

n Ø

600

mm

PVC Ø

400 mm

PVC Ø

400 mm

22.11+22.11+

22.20+22.03+ 22.09+ 22.09+ 22.15+ 22.18+22.38+

PVC Ø

400 mm

PVC Ø

400 mm

22.02+22.00+

22.07+22.07+

22.13+

beto

n Ø

600

mm

22.2

2+22

.22+

22.2

8+22.31+22.31+22.22+22.22+

PVC Ø 400 mmPVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

22.4

2+22

.42+

PVC

Ø 4

00 m

m

beto

n Ø

600

mm

22.49+

22.56+

22.56+

22.63+

PVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

22.70+

22.63+

PVC Ø 400 mm

22.55+

22.42+ PVC Ø 400 mm22.42+

PVC Ø 400 mm 21.92+21.92+

22.10+

22.8

0+

22.6

3+22

.63+

22.4

6+

PVC Ø

400 mm

PVC Ø

400 mm

PVC Ø

400 mm

22.15+22.15+

22.09+22.09+

22.2

0+

PVC

Ø 4

00 m

m

PVC

Ø 4

00 m

m

beton Ø 800 mmbeton Ø 800 mm

beton Ø 800 mm

beton Ø 600 mm

21.70+ 21.73+ 21.73+ 21.81+

21.90+ 21.90+21.98+ 21.98+

21.83+21.81+

22.0

6+

22.1

2+22

.23+

22.3

0+22

.30+

22.2

6+22

.26+

22.2

1+22

.21+

22.1

6+

PVC

Ø 4

00 m

m

PVC

Ø 4

00 m

m

beto

n Ø

600

mm

22.06+

22.10+ 22.16+ 22.16+22.22+ 22.22+

22.28+ 22.28+PVC Ø 400 mm PVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

22.4

9+22

.49+

22.4

2+22

.42+

22.3

7+22

.37+

22.3

2+22

.32+

22.2

7+22

.27+

beto

n Ø

800

mm

beto

n Ø

800

mm

beto

n Ø

800

mm

beto

n Ø

600

mm

beto

n Ø

600

mm

beto

n Ø

600

mm

22.62+

22.62+

22.70+

beton Ø 600 mm

PVC Ø 400 mm

22.70+

22.66+

PVC Ø 400 mm

22.66+

22.62+22.62+22.57+

22.5

5+

22.4

9+22

.49+

22.4

3+22

.43+

22.3

7+22

.37+

22.3

0+22

.30+

22.2

5+22

.25+

beto

n Ø

600

mm

22.1

7+

22.0

0+

22.02+22.00+

22.00+22.02+

22.33+

22.5

3+22

.50+

22.3

0+

22.15+

22.15+

22.6

4+

22.6

8+

22.2

0+

22.32+

22.18+

22.14+

VIJVER 05normaalpeil: 22.50 m NAPoverstortpeil: 23.00 mNAP

VIJVER 04normaalpeil: 22.50 m NAPoverstortpeil: 23.00 mNAP

VIJVER 06normaalpeil: 23.00 m NAPoverstortpeil: 23.50 mNAP

VIJVER 03normaalpeil: 23.00 m NAPoverstortpeil: 23.50 mNAP

VIJVER 02normaalpeil: 22.50 m NAPoverstortpeil: 23.00 mNAP

VIJVER 01normaalpeil: 22.00 m NAPoverstortpeil: 22.50 mNAP

wadi 01 wadi 02

wadi 03

wadi 05

wadi 06wadi 07

wadi 08

wadi 11b

wadi 09a

wadi 13

wadi 14

wadi 16

wadi 20

PVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mm

PVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mm

PVC Ø 400 mmPVC Ø 400 mm PVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm 22.30+22.37+22.37+

22.45+22.45+22.37+22.37+

22.30+

21.44+21.66+22.50+

22.28+22.28+22.06+22.06+

21.84+

22.28+

beto

n Ø

800

mm

beto

n Ø

800

mm

PVC Ø 400 mm PVC Ø 400 mm

PVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mm

PVC Ø 400 mmPVC Ø 400 mmPVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm

beto

n Ø

600

mm

beto

n Ø

600

mm

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC

Ø 3

15 m

m

PVC Ø 315 mm

PVC Ø 315 mm

PVC Ø 315 mm

21.70+

dekking DWA-stelsel:ca. 1.21 meter

dekking DWA-stelsel:ca. 1.23 meter

dekking DWA-stelsel:ca. 1.18 meter

dekking DWA-stelsel:ca. 1.18 meter

dekking DWA-stelsel:ca. 1.30 meter

dekking DWA-stelsel:ca. 1.23 meter

wadi 04

wadi 10b

wadi 12

wadi 21

wadi 10a

wadi 11a

22.1

6+

22.1

2+

beto

n Ø

600

mm

BLOK 03- dakoppervlak (45%): 10.431 m²- verhard oppervlak (45%): 10.431 m²- groen oppervlak (10%): 2.318 m² +TOTAAL oppervlak: 23.180 m²

beton Ø 600 m

m

dekking SWA-stelsel:ca. 1.24 meter

dekking SWA-stelsel:ca. 1.22 meter

dekking SWA-stelsel:ca. 1.27 meter

dekking SWA-stelsel:ca. 1.10 meter

dekking SWA-stelsel:ca. 1.22 meter

22.44+

22.04+

dekking SWA-stelsel:ca. 1.13 meter

dekking SWA-stelsel:ca. 1.17 meter

22.27+

dekking SWA-stelsel:ca. 1.25 meter

22.29+

dekking SWA-stelsel:ca. 1.10 meter

22.00+

22.00+

dekking SWA-stelsel:ca. 1.20 meter

22.10+

dekking SWA-stelsel:ca. 1.20 meter

22.39+

dekking SWA-stelsel:ca. 1.15 meter21.75+

dekking SWA-stelsel:ca. 1.16 meter

21.92+

aanbrengen stuw, stuwpeil: 22.50+ m NAPlandelijke afvoer naar watergang 20-5-2-1: 75 l/s

SWA-leidingbeton Ø 600 mm

SWA-leidingPVC Ø 400 mm

aanbrengen overstort, stuwpeil: 23.40+ m NAPlandelijke afvoer naar watergang 20-5-2-1: 10 l/s

aanbrengen overstort, stuwpeil: 23.70+ m NAPlandelijke afvoer naar watergang 20-5-2-1: 10 l/s

aanbrengen overstort, stuwpeil: 23.90+ m NAPlandelijke afvoer naar watergang 20-5-2-1: 10 l/s

aansluiting opbestaande stelsel

SWA-leidingPVC Ø 400 mm

aansluiting watergang 20-5-2-4op vijver 02 nader te bepalen

aanbrengen kruisput

aanbrengen stuw, stuwpeil: 23.00+ m NAPlandelijke afvoer naar watergang 20-5-2-1: 30 l/sverbinden met watergang d.m.v. duiker Ø 800 mm

22.1

1+21

.37+

21.3

7+

PVC

Ø 3

15 m

m

22.1

1+

22.0

2+

wadi 09b

aanbrengen meerplatige duiker

PVC Ø 315 mm

PVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mm

PVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mmPVC Ø 315 mm

PVC Ø 315 mm

22.28+

22.40+

22.52+

wadi 15

wadi 17

wadi 18

wadi 19

22.24+

22.16+

aanbrengen kruisput

aanbrengen kruisput

PVC Ø 400 mmPVC Ø 400 mm PVC Ø 400 mm22.32+ 22.32+

22.26+ 22.26+22.20+

22.18+22.20+

20.54+

PVC Ø 400 mmPVC Ø 400 mm

PVC Ø 400 mm20.51+ 22.51+ 22.54+ 20.65+ 20.65+

20.76+ 20.76+

21.90+

++++

24.00+

PVC Ø 315 mm

22.10+

beton Ø 600 mm

LEGENDA

DWA-riolering met inspectieput,materiaal, diameter en b.o.b.

SWA-riolering met inspectieput,materiaal, diameter en b.o.b.

watergangen waterschap

wadi

waterberging

aanleggen cq. verplaatsen duiker;diameter Ø 500 mm met b.o.b.

indicatie bouwpeil (ca. 0,30 meterboven as weg)

kavelgrens

22.00+

22.00+

werkgrens

drain onder wadi, diameteren b.o.b. nader te bepalen

grenzen bestemmingsplan

Afgedrukt op: donderdag 7 november 2013 13:58:16

SITUATIEschaal 1 : 1.000

Project:

Onderdeel:

Bestek:

Fasering:

Blad Schaal: Formaat: Projectnummer:

Status: Tekenaar: Intern: Vrijgegeven:

Opdrachtgever:

Woonrijp maken Stepelerveld fase 1

te Haaksbergen

Voorontwerp riolering

HBG 04-00 1-5 1 : 1.000 A0 HBG 04-00

woonrijptekeningen concept G.B. R.R. 2013 01 31

woonrijptekeningen concept G.B. R.R. 2013 11 07

Plankaart Duurzaamste bedrijventerrein van Twente, 2014 Strootman Landschapsarchitecten

Plankaart woonrijp maken fase 1 Stepelerveld gemeente/Anacom (2013 11 07 HBG 04-00 Ontwerp)

25

Page 26: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Bestaande bomen, inpassen

Nieuwe bomen, gebiedseigen soorten Watergangen, oppervlaktewater Fietspaden, bestaand en nieuw

Wadi: zuivering, berging, infi ltratie9,0m breed

Nieuwe ontsluitingswegen

26

Page 27: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Bestaande singel, inpassen

Nieuwe singel, minimaal 12,0m breed Duurzaamste bedrijventerrein van Twente2014, Strootman Landschapsarchitecten

Flauwe oever, talud van minimaal 1:5N

0 50m10 20

27

Page 28: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Watersysteem - Inrichtingsplan 2013 Watersysteem - Voorstel Duurzaamste bedrijventerrein van Twente 2014

Groenstructuur - Inrichtingsplan 2013 Groenstructuur - Voorstel Duurzaamste bedrijventerrein van Twente 2014

Infrastructuur - Inrichtingsplan 2013 Infrastructuur - Voorstel Duurzaamste bedrijventerrein van Twente 2014

28

Page 29: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Uitsnede plankaart met voorbeeldverkaveling: variatie in kavelgrootte in een van de kamers

40x50=2000m2

20x35=700m2

50x60=3000m2

60x66.6=4000m

29

Page 30: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

30

Profiel B. Ingepaste houtsingel: mantel en zoomvegetatie ontwikkelen aan zuidzijde van de singel. De watergang krijgt een flauw talud (1:5)

Profiel A. Hengelosestraat: watergang heeft aan de zijde van Stepelerveld een natuurlijke oever (talud 1:5) met losse bomen

Page 31: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

31

Profi el C. Nieuwe houtsingel en robuust wadi-systeem aan achterzijde van de kavels. De fl auwe taluds zijn toegankelijk voor de maaimachine en maken onderhoudspaden overbodig

Profi el D. Brede toegangswegen bedrijven met greppel en brede bermen met dubbele bomenrij (gebiedseigen soorten)

A

A B

DD

C

C

Locatie van de profi elen

D

Page 32: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

32

5 Fasering Stepelerveld

Door de economische situatie is het op dit moment nog onzeker hoe Stepelerveld zich zal ontwikkelen. Het is nog onduidelijk of het hele gebied uiteindelijk nodig is als bedrijventerrein. In deze visie doen we een voorstel voor de fasering. Dit voorstel is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: Na ontwikkeling van elke fase, wordt Stepeler-veld ervaren als afgeronde eenheid. Dit wordt bereikt door elke fase af te zoomen met groen. Hierdoor vormt het bedrijventerrein altijd een vanzelfsprekende, zachte overgang naar het om-ringende veldontginningslandschap. Daarnaast is het groen een buffer voor de overlast bij de ontwikkeling van een volgende fase.• De eerste fasen worden ontsloten via de

Bouwstraat en zijn bereikbaar vanuit bedrijventerrein Stepelo. De aansluiting op de Kolenbranderweg wordt pas later gerealiseerd, als deze nodig is voor de betreffende fase. Voorinvestering in de aanleg van boven- en ondergrondse infra-structuur en in de aankoop van gronden, wordt zoveel mogelijk voorkomen.

• De agrarische bedrijven (gebouwen en gronden) langs Stepelerveldweg en Kolenbranderweg worden zolang mogelijk behouden/ ingepast.

• De rand van Stepelo is (en blijft) afgezoomd met een groensingel, zodat dit ook een zachte overgang naar het landschap is, tot dat de aanliggende fasen ontwikkeld worden.

• Het watersysteem van elke fase is een afgeronde eenheid. Alle bedrijven kunnen hun water lozen op een wadisysteem aan de achterzijde van de bedrijfskavels. In de wadi’s wordt het water gezuiverd en geïnfiltreerd. Overtollig water wordt geloosd op de watergangen. Elke fase kan door de planopzet onafhankelijk van andere fasen functioneren.

Ontwikkelingsrichting (zie hiernaast) De ruimtelijke kwaliteit van fase 1 is de inspiratie voor het plan. De bestaande singels zijn hier ingepast, waardoor fase 1 een vanzelfsprekende afgeronde eenheid is in het typische veldontginningslandschap.Vanaf fase 1 tot fase 4, ontwikkelt Stepelerveld zich naar het oosten, langs de rand van het bestaande bedrijventerrein Stepelo. Als de aansluiting met de Kolenbranderweg (en met de N18) gemaakt is in fase 4, wordt het gebied ten noorden hiervan, langs de Kolenbranderweg ontwikkeld (fase 5). Het agrarische bedrijf (melkveehouderij) langs de Kolenbranderweg kan tot die tijd haar functie behouden, mits milieuwetgeving dit toestaat.Het tussengebied behoudt ook zo lang mogelijk haar agrarische functie (zie afbeelding fase 5). Hierdoor ontstaat een optimale verweving tussen het stedelijk gebied en het landschap, gezien vanaf de N18. Ook dit agrarische bedrijf (varkenshouderij) kan haar agrarische functie houden, mits milieuwetgeving dit toestaat. Door de ruimtelijke opzet van de kamers kan de fase langs de Stepelerveldweg later ontwikkeld worden en blijft de overlast (stof, zicht op bouwactiviteiten, geluid) beperkt. De laatste fase bestaat uit de driehoek tussen Fase 1 en de Hengelosestraat. Voor de ervaring vanaf Hengelosestraat en de verweving van stedelijk gebied met landschap, is het waardevol als dit deel zo lang mogelijk onbebouwd blijft. Eventueel kan hier wel met de bodem geschoven worden, zodat de zandige ondergrond gebruikt kan worden voor de ophoging van de eerste fasen.

Page 33: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

Fase 1. Duurzaamste bedrijventerrein van Twente

Fase 3. Duurzaamste bedrijventerrein van Twente

Fase 5. Duurzaamste bedrijventerrein van Twente

Fase 7. Duurzaamste bedrijventerrein van Twente

Fase 2. Duurzaamste bedrijventerrein van Twente

Fase 4. Duurzaamste bedrijventerrein van Twente

Fase 6. Duurzaamste bedrijventerrein van Twente

33

Page 34: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

34

Bronnenlijst

Structuurvisie Haaksbergen 2030, Strootman Landschapsarchitecten (2014).

Bestemmingsplan bedrijventerrein Stepelerveld, gemeente Haaksbergen (2009).

Kaart bestemmingsplan bedrijventerrein Stepelerveld, gemeente Haaksbergen (2009).

Bureaustudie (water) Fase 1 bedrijventerrein Stepelerveld, gemeente Haaksbergen (2007).

Bureaustudie (landschap) bedrijventerrein Stepelerveld, gemeente Haaksbergen (2009).

Actualisatie ecologisch onderzoek Stepelerveld; Inventarisatie en beoordeling van natuurwaarden in het kader van natuurwet en -regelgeving. Conceptrapport 11-507. EcoGroen Advies, Zwolle (2012).

Websiteshttp://www.b-i-o.nl/http://www.lstleeuwarden.nl/ecomunitypark-in-beweging/http://www.unipro.nl/

Page 35: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse

35

Deze structuurvisie voor Haaksbergen is gemaakt door Strootman Landschapsarchitecten uit Amsterdam in nauwe samenwerking met de gemeente Haaksbergen. Het project is mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de provincie Overijssel.

Gemeente Haaksbergen: Harald Heukels Peter Hoomoedt Johny JanssenKarel FrÜhling

Strootman Landschapsarchitecten:Froukje Nauta Quinten Schamhart Berno StrootmanMaike WarmerdamRosanne Weijers

Deelnemers werksessie I - 24 juni 2014 Marcel Bovenmars (Raedthuys)Marinus Den Hartogh ( AkzoNobel)Harald Heukels (Gemeente Haaksbergen)Peter Hoomoedt (Gemeente Haaksbergen)Johny Janssen (Gemeente Haaksbergen)Gerrit-Jan Kerkdijk (Reef Infra)Ruud de Lange (bedrijvenvereniging Stepelo) Froukje Nauta (Strootman Landschapsarchitecten)Biba Visnjicki (Ammon)Rosanne Weijers (Strootman Landschapsarchitecten)

Deelnemers werksessie II - 3 november 2014Maurice Beijk (Unipro)Peter Bos ( Frankenhuis, IKT Haaksbergen)Marinus Den Hartogh ( AkzoNobel)Harald Heukels (Gemeente Haaksbergen)Peter Hoomoedt (Gemeente Haaksbergen)Dirk Jan de Jager (Gemeente Haaksbergen)Johny Janssen (Gemeente Haaksbergen)Henk te Kiefte (Te Kiefte Architecten)Froukje Nauta (Strootman Landschapsarchitecten)Thymen Pol (Student Hogeschool Saxion)Ellen Prent (Wethouder Gemeente Haaksbergen)Mark Smit (Student Hogeschool Saxion)Berno Strootman (Strootman Landschapsarchitecten)Biba Visnjicki (Ammon)Maike Warmerdam (Strootman Landschapsarchitecten) Kor Wijnja (Gemeente Haaksbergen)

Colofon

Page 36: STEPELERVELD: HET DUURZAAMSTE BEDRIJVENTERREIN VAN … · Per thema kan een score tussen de 1 en 10 worden behaald. De startwaarde is een 6,0 wat bij benadering de eisen volgens Nederlandse