Dia 1

Sport en btw Maandag 14 april 2014 Antea Groep PwC Belastingadviseurs mr. dr. J.J.P. Swinkels J. Rous M.Sc.

Dia 2

Sport en btw Agenda Btw-positie sportvereniging Beheermodellen Sportstichting Slide 2 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 3

Sport en btw Btw-positie sportvereniging Slide 3 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 4

Sport en btw Btw-positie sportvereniging Drie activiteiten Laten sporten van de leden Vrijgesteld van btw: inkoop-btw is een kostenpost Fondsenwerving Diensten 50.000: vrijgesteld van btw Goederen 68.067: vrijgesteld van btw Exploitatie kantine Omzet 68.067: vrijgesteld van btw Kantinestichting Slide 4 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 5

Sport en btw Enkele beheermodellen Slide 5 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 6

Sport en btw Gemeente sportvereniging sportstichting Enkele beheermodellen Subsidiemodel in geld Subsidie in natura Verhuurmodel Gelegenheid geven tot sportbeoefening Sportstichting Slide 6 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 7

Sport en btw Subsidiemodel (geld) De gemeente verstrekt geld aan de sportvereniging Voordeel: eenvoudig Nadeel: kostbaar doordat de btw bij de sportvereniging een kostenpost vormt Subsidie mag geen vergoeding voor dienstverlening zijn, anders heffing van btw Vr 1 januari 2014 btw-integratielevering GemeenteVereniging Slide 7 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 8

Sport en btw Subsidiemodel (natura) De gemeente verstrekt accommodatie aan de sportvereniging Voordeel: eenvoudig Nadeel: kostbaar doordat de btw bij de gemeente een kostenpost vormt Overdrachtsbelasting / verkoop regulerend beding Subsidie mag geen vergoeding voor dienstverlening zijn, anders heffing van btw In verleden geen btw-integratielevering GemeenteVereniging Slide 8 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 9

Sport en btw Verhuurmodel Eenvoudig maar fiscaaltechnisch kostbaar bij investeringen, renovatie en groot onderhoud Inkoop-btw bij gemeente ter zake van onderhoud is kostprijsverhogend Inkoop-btw bij sportvereniging ter zake van sport-/spelmateriaal, gas (kleed- en wasruimte) en elektriciteit (verlichting gras- en kunstgrasvelden) is kostprijsverhogend Btw op aanleg gras- en kunstgrasvelden, kleed- en wasruimten is kostprijsverhogend Vr 1 januari 2014 btw-integratielevering GemeenteGebruikers Aannemer 21% btw geen btw opleveringverhuur Slide 9 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 10

Sport en btw Gelegenheid geven tot sportbeoefening Aftrek inkoop-btw ter zake van aanleg, onderhoud en renovatie van het sportpark Aftrek inkoop-btw ter zake van aanschaf sport- en spelmateriaal, gas en elektriciteit 6% btw-druk bij sportvereniging op gebruiksvergoeding die de gemeente in rekening brengt, maar wel aftrek (veelal) 21% inkoop-btw bij gemeente Fiscaal vriendelijk Actieve rol gemeente waaraan kosten zijn verbonden / aanvullend dienstbetoon GemeenteGebruikers Aannemer 21% btw 6% btw oplevering gelegenheid geven tot sportbeoefening Slide 10 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 11

Sport en btw Gelegenheid geven tot sportbeoefening / Aanvullend dienstbetoon Onderhouden, schoonmaken, toezicht of beveiligen van de accommodatie Terbeschikkingstelling sport- en spelmateriaal en (andere) attributen die noodzakelijk zijn voor het beoefenen van de sport Gebruiksklaar maken accommodatie Slide 11 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 12

Sport en btw Gelegenheid geven tot sportbeoefening / inkoop diensten bij sportvereniging Gemeente stelt sportpark ter beschikking Gemeente geeft de vereniging gelegenheid tot sportbeoefening Gemeente koopt aanvullend dienstbetoon in bij de vereniging Sommige eenheden gingen akkoord met deze handelwijze, andere eenheden stelden dat sprake was van een constructie / rondje Model wordt doorgaans niet meer geaccepteerd GemeenteGebruikers 6% btw gelegenheid geven tot sportbeoefening werkzaamheden Slide 12 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 13

Sport en btw Sportstichting Slide 13 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 14

Sport en btw Sportstichting De gemeente verhuurt het sportpark belast met btw en krijgt de inkoop-btw op aanleg, onderhoud en exploitatie van het sportpark terug van de Belastingdienst. De sportstichting exploiteert het sportpark door tegen vergoeding gelegenheid te geven tot sportbeoefening / bewegingsonderwijs aan de sportvereniging en onderwijsinstellingen. De sportstichting heeft recht op aftrek van inkoop-btw. Op de gebruiksvergoeding die de sportstichting in rekening brengt drukt 6% btw. De btw is voor de sportvereniging en de onderwijsinstellingen een kostenpost. GemeenteGebruiker 6% btw gelegenheid geven tot sportbeoefening Inkoop sportdiensten GemeenteSportstichting 21% btw (btw-belaste) verhuur sportcomplex exploitatiesubsidie geen btw Slide 14 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 15

Sport en btw Cijfervoorbeeld Aanleg kunstgrasveld Huidige situatie 400.000 + 80.000 aan btw Investeringskosten 480.000 Sportstichting 400.000 + 0 aan btw Investeringskosten 400.000 Besparing onderhoud Besparing door inzet sportstichting = 80.000 Slide 15 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 16

Sport en btw Cijfervoorbeeld Exploitatie sportaccommodaties Huidige situatie Inkoop sport- en spelmateriaal 10.000 + 2.000 aan btw Inkoop elektriciteit/verlichting 30.000 + 6.000 aan btw Inkoop gas voor kleed- en wasaccommodatie 20.000 + 4.000 aan btw Totaal 12.000 aan btw Sportstichting Gebruiksvergoeding: 60.000 6% = 3.600 aan btw Structurele besparing vereniging = 8.400 Slide 16 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 17

Sport en btw Cijfervoorbeeld Onderhoud sportpark Vermindering kosten van btw bij onderhoud gras/kunstgrasvelden en ander cultuurtechnisch onderhoud Gemiddelde onderhoudskosten 20.000 + 4.000 btw Sportstichting: btw verrekenbaar Structurele besparing door inzet sportstichting= 4.000 Btw-last vereniging: 1.200 per saldo besparing vereniging: 2.800 Slide 17 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 18

Sport en btw Uitgangspunten sportstichting Belaste verhuur met btw gemeente/stichting Aftrek inkoop-btw bij gemeente Gelegenheid geven tot sportbeoefening door sportstichting Aftrek inkoop-btw bij sportstichting Btw-druk gebruiksvergoeding 6% over lage vergoeding Sportstichting verkrijgt startkapitaal door vooruitbetaling gebruikersvergoeding / subsidie / geen lening Slide 18 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 19

Sport en btw Voordelen Geen inkoop-btw bij gemeente Lage btw-druk bij vereniging door lage gebruikersvergoeding Lage btw-druk bij vereniging op sport- en spelmateriaal Lage btw-druk onderhoud/renovatie Slide 19 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 20

Sport en btw Aandachtspunten Sportstichting moet gelegenheid geven een sport te beoefenen Onderhoud Schoonmaken Beheer Sport- en spelmateriaal Kleed-/doucheruimte Aanpassen contracten (sponsor) Vrijwilligers Slide 20 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 21

Sport en btw Fiscale valkuilen Symbolische huur/gebruiksvergoeding Btw-fiscale eenheid 90% criterium bij stichting Aanpassing sportvrijstelling Kinderopvang / BSO Slide 21 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 22

Sport en btw Fiscaal profijtelijk Door sportstichting bestaat recht op aftrek van btw op: Investeringskosten Sport- en spelmateriaal Kosten elektriciteit/gas Nu ook mogelijk bij (alleen) sportvelden door het vervallen van de eis van sanitaire voorzieningen Gemeente kan activiteit op afstand zetten/kostenbesparing Betere exploitatiemogelijkheden Slide 22 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 23

Sport en btw Kantine in exploitatiestichting/sportstichting Geen btw-fondsenwervingsvrijstelling Lagere gebruiksvergoeding zodat btw-druk op gebruiksvergoeding daalt Behouden kantineregeling/splitsen opbrengsten Slide 23 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 24

Sport en btw Stichting geeft gelegenheid tot sportbeoefening Aftrek inkoop-btw ter zake van aanleg, onderhoud en renovatie sportpark Aftrek inkoop-btw ter zake van aanschaf sport- en spelmateriaal, gas en elektriciteit 6% btw-druk bij sportvereniging op gebruikersvergoeding die de sportstichting in rekening brengt, maar wel aftrek (veelal) 21% btw bij sportstichting en gemeente Fiscaal vriendelijk Wordt niet meer door de Belastingdienst geaccepteerd in n op n relatie SportstichtingVereniging Gemeente 21% btw 6% btw (btw-belaste) verhuur sportpark gelegenheid geven tot sportbeoefening Slide 24 april 2014 PwC Belastingadviseurs WORDT NIET MEER GEACCEPTEERD DOOR DE BELASTINGDIENST

Dia 25

Sport en btw Standpunt Belastingdienst / symbolische vergoeding (1/3) Als ondernemers zoals gemeenten slechts symbolische vergoedingen berekenen voor de terbeschikkingstelling van sportaccommodaties, vormt die terbeschikkingstelling geen belastbare handeling voor de btw-heffing en bestaat daarvoor ook geen recht op aftrek. De beoordeling of sprake is van een symbolische vergoeding, vergt een beoordeling van alle feiten en omstandigheden. In algemene zin zijn hiervoor geen grensbedragen aan te geven nu de prijsstelling afhankelijk is van de lokale situatie. De prijzen voor de terbeschikkingstelling van met name buitensport- accommodaties zijn historisch gegroeid en vaak ingegeven door de mate waarin een gemeente de sport binnen haar gemeente wenst te subsidiren. De prijzen zijn daarmee veelal onafhankelijk van de kostprijs van de sportaccommodatie en vormen doorgaans geen kostendekkende vergoeding. De gangbare prijzen voor niet commercieel door gemeenten gexploiteerde sportaccommodaties variren op dit moment enorm per gemeente en per verschillende soort sportaccommodatie, zoals grasvoetbalvelden, kunstgrasvoetbalvelden, gymzalen en sportzalen. Slide 25 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 26

Sport en btw Standpunt Belastingdienst / symbolische vergoeding (2/3) Voor de bepaling of sprake is van een symbolische vergoeding is van belang welke vergoeding voor soortgelijke in het maatschappelijke verkeer verrichte prestaties wordt bedongen (HR 11 februari 2005). Dit is met name het geval als zou blijken dat deze vergoeding abnormaal laag is en niet beantwoordt aan enige economische realiteit. In het geval de prijs voor de ter beschikking gestelde accommodatie zo sterk neerwaarts afwijkt van hetgeen gemiddeld in die gemeente en/of in een andere soortgelijke gemeenten gebruikelijk is voor de terbeschikkingstelling van sportaccommodaties, is mogelijk sprake van een symbolische vergoeding. Als sprake is van een symbolische vergoeding ontbreekt het economisch karakter aan de terbeschikkingstelling van de sportaccommodatie. Slide 26 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 27

Sport en btw Standpunt Belastingdienst / symbolische vergoeding (3/3) Voorbeeld: de laagste prijs voor de terbeschikkingstelling van een sportveld in gemeente X is 4.902 per jaar. In die gemeente wordt besloten om een soortgelijk sportveld met een vergelijkbare kostprijs aan een vereniging ter beschikking te stellen (verhuren) voor een jaarlijks bedrag van 100. De 100 wordt aangemerkt als een symbolische prijs voor de terbeschikkingstelling. Als een dergelijke prijs wordt gehanteerd is er geen sprake van een belastbare economische activiteit en bestaat er geen recht op aftrek. Slide 27 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 28

Sport en btw Standpunt Belastingdienst / misbruik van recht (1/3) De beoordeling of van een misbruik van recht-situatie sprake is dient plaats te vinden aan de hand van het voorwerp, de doelstelling en de gevolgen (niet de aard) van de betrokken transacties in hun onderlinge samenhang bezien. Van een dergelijke situatie is bijvoorbeeld sprake als btw-aftrek wordt gegenereerd door een oneigenlijk samenstel van rechtshandelingen zoals bijvoorbeeld het contractueel heen en weer laten gaan (bijvoorbeeld via verhuur en terughuur) van opstallen terwijl de rechtstoestand die daardoor wordt gecreerd niet wezenlijk afwijkt van de rechtstoestand die zonder het plaatsvinden van de rechtshandelingen zou zijn ontstaan. Slide 28 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 29

Sport en btw Standpunt Belastingdienst / misbruik van recht (2/3) Het gaat hierbij bijvoorbeeld om verhuurstructuren via speciaal daarvoor opgerichte stichtingen met betrekking tot buitensportaccommodaties, waarbij sprake is van situaties die erop zijn gericht om btw-aftrek te genereren, terwijl de feitelijke beschikkingsmacht over het clubgebouw bij de sportvereniging blijft liggen en de sportvereniging de financiering van de investering verzorgt. Omstandigheden die een rol kunnen spelen, zijn bijvoorbeeld: de bestuurders van de stichting worden door de vereniging benoemd; de stichting is gevestigd op het adres van de vereniging; de stichting is financieel afhankelijk van de vereniging; de administratie van de stichting wordt gevoerd door de vereniging; de taken van de stichting worden uitgevoerd door de vereniging; de sportaccommodatie wordt gerenoveerd. Slide 29 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 30

Sport en btw Standpunt Belastingdienst / misbruik van recht (3/3) Een sportvereniging is zelf eigenaar van sportvelden en bijbehorende accommodatie (bijv. kleedruimten/clubgebouw) en wil deze renoveren. Een sportvereniging heeft volgens de wet geen recht op aftrek van voorbelasting voor de renovatiekosten. De activiteiten van de sportvereniging aan de leden zijn namelijk vrijgesteld van btw. Om toch recht op aftrek te creren worden de sportvelden en de accommodatie door de vereniging geleverd of verhuurd aan een door de vereniging opgerichte stichting die de renovatie voor haar rekening neemt. De stichting trekt de btw op de renovatiekosten af en stelt de sportvelden en de bijbehorende voorzieningen weer als geheel als sportaccommodatie tegen een vergoeding met berekening van btw ter beschikking aan de vereniging. De vergoeding is zodanig dat er in dit samenstel meer aftrek wordt gecreerd dan volgens de wetgeving mogelijk zou zijn zonder deze constructie, waarbij de contractvoorwaarden niet beantwoorden aan normale marktvoorwaarden. In dat geval is sprake van een belastingvoordeel verkregen in strijd met het doel van de bepalingen van de BTW- richtlijn en de nationale wettelijke regeling tot omzetting van deze richtlijn. Deze situatie zal worden bestreden met het leerstuk misbruik van recht. In dit voorbeeld is een stichting een tussenschakel, maar deze situatie kan zich ook voordoen als bijvoorbeeld een gemeente deze rol vervult. Slide 30 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 31

Sport en btw Procedure rechtbank Gelderland Rechtbank Gelderland 19 november 2013, AWB 13/4182 Op 19 november 2013 heeft Rechtbank Gelderland een belangrijke uitspraak gedaan over sport en btw. De uitspraak heeft betrekking op de situatie waarin een stichting wordt opgericht die zich gaat bezighouden met de aanleg en exploitatie van een kunstgrasveld. De Belastingdienst heeft als beleid om in die situatie veelvuldig te stellen dat de stichting de status van aftrekgerechtigd btw-ondernemer ontbeert en tevens dat sprake is van misbruik van recht. De Rechtbank oordeelt anders. De stichting bezit volgens de Rechtbank de status van aftrekgerechtigd btw-ondernemer en in de gegeven omstandigheden is van misbruik van recht geen sprake. Een opsteker voor een groot aantal zogenoemde sportstichtingen die op dit moment ter zake een geschil hebben met de Belastingdienst. Slide 31 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 32

Sport en btw Stichting geeft gelegenheid tot sportbeoefening aan meerdere verenigingen op het sportpark Aftrek inkoop-btw ter zake van aanleg, onderhoud en renovatie sportpark Aftrek inkoop-btw ter zake van aanschaf sport- en spelmateriaal, gas en elektriciteit 6% btw-druk bij sportverenigingen op gebruikersvergoeding die de sportstichting in rekening brengt, maar wel aftrek (veelal) 21% btw bij sportstichting en gemeente Fiscaal vriendelijk SportstichtingVerenigingen Gemeente 21% btw 6% btw (btw-belaste) verhuur sportpark gelegenheid geven tot sportbeoefening Slide 32 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 33

Sport en btw Besparingen / sportstichting / meerdere gebruikers Besparing door gemeenschappelijke inkoop sport-/spelmateriaal Besparing door gemeenschappelijke inkoop elektriciteit en gas Besparingen op verzekeringen en dergelijke Besparing op inzet vrijwilligers en bestuur verenigingen Besparingen op inzet bij verenigingen en gemeente door gemeenschappelijk overleg Besparing op aanschaf onderhoudsmaterieel Besparing op onderhoudskosten door inzet vrijwilligers Slide 33 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 34

Sport en btw Algemene aandachtspunten / sportstichting / meerdere gebruikers Vrijwilligers Vrijwilligers ter zake van accommodatie worden vrijwilliger van de sportstichting en ingezet op een sportpark naar keuze Administratie Administratie wordt zo ingericht dat iedere sportvereniging het echte gebruik betaald en daar inzicht in heeft Bestedingsruimte Nauwe samenhang tussen kosten en gebruikersovereenkomst Lage kosten is lage gebruiksvergoeding Slide 34 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 35

Sport en btw Standpunt Belastingdienst? Wisselend beeld. Slide 35 april 2014 PwC Belastingadviseurs

Dia 36

Vragen? Joep Swinkels PwC | Senior Tax Manager Tel: 088 792 47 08 | Mobiel: 06 20 57 08 21 E-mail: joep.swinkels@nl.pwc.com Jeffrey Rous PwC | Senior Tax Consultant Tel: 088 792 19 63 | Mobiel: 06 23 43 25 38 E-mail: jeffrey.rous@nl.pwc.com