STEDENBOUWKUNDIGE VERORDENING TUINWIJK EISDEN · 2020. 2. 5. · Giel Vanhoutte, Adviseur Ruimte...

STEDENBOUWKUNDIGE VERORDENING

TUINWIJK EISDEN

Onderzoek tot milieueffectenrapportage

Maasmechelen

COLOFON Opdracht: Stedenbouwkundige verordening Tuinwijk Eisden Opdrachtgever: Gemeente Maasmechelen Heirstraat 239 3630 Maasmechelen Opdrachthouder: Antea Belgium nv Roderveldlaan 1 2600 Berchem (Antwerpen) T : +32(0)3 221 55 00 F : +32 (0)3 221 55 01 www.anteagroup.be BTW: BE 414.321.939 RPR Antwerpen 0414.321.939 IBAN: BE81 4062 0904 6124 BIC: KREDBEBB Antea Group is gecertificeerd volgens ISO9001 Identificatienummer: 4235073015_SCR_Verordening_Tuinwijk.doc/gva Datum: status / revisie: Juli 2019 Versie 01 Vrijgave: Marten Dugenier, Ruimtelijk Planner

Controle: Marijke Verhasselt, Adviseur milieu Projectmedewerkers: Giel Vanhoutte, Adviseur Ruimte

Antea Belgium nv 2019 Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Antea Group mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd, noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd.

http://www.anteagroup.be/

4235073015 Screening Verordening Tuinwijk – Gemeente Maasmechelen Juli 2019

Stedenbouwkundige verordening Tuinwijk pagina 3 van 15

INHOUD

1 PLANOMSCHRIJVING .................................................................................................... 4

1.1 COÖRDINATEN VAN DE INITIATIEFNEMER .................................................................................. 4 1.2 AANLEIDING PLANVOORNEMEN ............................................................................................... 4 1.3 GEOGRAFISCHE AFBAKENING .................................................................................................. 4 1.4 DOELSTELLINGEN EN BESCHRIJVING VAN DE VERORDENING .......................................................... 6 1.5 JURIDISCH/PLANOLOGISCHE TOESTAND .................................................................................... 7 1.6 ALTERNATIEVEN.................................................................................................................... 9 1.7 ONTWIKKELINGSSCENARIO’S ................................................................................................... 9

2 TOEPASSINGSGEBIED .................................................................................................. 10

3 MILIEU-EFFECTENBESPREKING ...................................................................................... 11

3.1 INLEIDING .......................................................................................................................... 11 3.2 BODEM ............................................................................................................................. 11 3.3 WATER ............................................................................................................................. 11 3.4 BIODIVERSITEIT ................................................................................................................... 12 3.5 LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE ........................................................... 12 3.6 MENS ............................................................................................................................... 13

4 CONCLUSIE VAN HET ONDERZOEK NAAR MILIEU-EFFECTEN ................................................... 14

4.1 LEEMTEN IN DE KENNIS ........................................................................................................ 14 4.2 GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN ....................................................................................... 14 4.3 CONCLUSIE ........................................................................................................................ 14

5 BIJLAGEN ................................................................................................................ 15



1 Planomschrijving

1.1 Coördinaten van de initiatiefnemer

De gemeente Maasmechelen is initiatiefnemer van de stedenbouwkundige verordening en bijgevolg ook van het onderzoek tot milieueffectrapportage. Voor meer inlichtingen wordt er verwezen naar onderstaande coördinaten.

Gemeente Maasmechelen

Adres: Heirstraat 239, 3630

1.2 Aanleiding planvoornemen

Dit onderzoek naar het optreden van aanzienlijke milieueffecten wordt opgesteld naar aanleiding van een stedenbouwkundige verordening “Tuinwijk Eisden” ifv het herstel en het behoud van de erfgoedwaarde van de Tuinwijk. Een meer uitgebreide bespreking volgt hierna.

1.3 Geografische afbakening

Het onderzoeksgebied omvat het plangebied waar deze verordening van toepassing op is. Het plangebied betreft de tuinwijkwoningen en aangrenzende wijken die een sterke invloed hebben op de tuinwijk.

Binnen de woningen van de tuinwijk zelf is er echter nog een onderscheid gemaakt. Binnen de tuinwijk zijn er 60 verschillende woningtypes. . De verschillen zijn vaak beperkt en vaak te wijten aan een andere combinatie van gevelelementen. Daarom wordt er een opdeling gemaakt op basis van typologie zodat het aantal types wordt beperkt tot 6.

Een situering van het onderzoeksgebied is weergegeven op onderstaande kaart.



Figuur 1-1: Situering op topografische kaart

Wijk naar analogie met tuinwijk Effectieve tuinwijkwoningen:

Tweewoonst Aaneengesloten woningen Mulhouse type Ingenieurswoning Logementshuis Hoekwoningen



1.4 Doelstellingen en beschrijving van de verordening

De tuinwijk van Eisden is onderdeel van een groter relictlandschap, waar relicten uit het mijnverleden (steenkoolontginning van Patro Eisden) en landschapsrelicten eigen aan het ruimere heidelandschap van de Hoge Kempen verweven met elkaar voorkomen. De tuinwijk van Eisden werd daarbij vastgesteld als een bouwkundig geheel.

De tuinwijk is tevens onderdeel van een lopend UNESCO werelderfgoeddossier waarin diverse erfgoedelementen verbonden met het mijnbouwverleden verder zouden worden beschermd. Momenteel is dit dossier voorlopig ingetrokken en zal er later een aangepast dossier ingediend worden. In het kader van deze ontwikkelingen is het belangrijk dat de op gang gebrachte dynamiek over de tuinwijk niet stilvalt. Deze verordening focust specifiek op “component part 14: Eisden garden city (industrial)”:

The first residences in the garden city of Eisden were built in 1913, and the building process continued until the late ‘40s. In total 924 residences have been preserved. Both individual houses as double house blocks are present, each responding to the typical English cottage architecture (see also 2.a.4). The street pattern is characterized by bendy streets with an alternation of small roads and large tree-bordered lanes (e.g. ‘Wilde Kastanjelaan’). The entire garden city is dotted with green pavilions and parks. Its central square holds the ‘public service buildings’: the party hall (Casino – 1936), the mining cathedral (‘Sint Barbara church’ – 1934) and the boys’ and girls’ schools (‘30s). Each of them showcases a monumental architecture. Dark bricks were used for these buildings, emphasizing the grandeur of the mining company. The director’s villa was built in 1912, in the southeast of the garden city. It is the only residential building clearly reflecting the hierarchical order which was so clearly present at the mining site. Although it is also built in the English cottage style, it is conceived as a ‘castle’, surrounded by a park.

De relicten vormen een structureel onderdeel van het ruimtelijk en historisch DNA van de gemeente. Het behoud, het herstel en de ontwikkeling van deze relicten is dan ook aangewezen.

Op heden blijken er in het beschikbare instrumentarium inzake vergunningverlening te weinig handvaten om de aanwezige erfgoedwaarden in de tuinwijk afdoende te beschermen. Om deze reden heeft de gemeente beslist om op korte termijn een verordening op te maken, als een proactieve ‘bewarende’ beschermingsmaatregel die moet vermijden dat er – in afwachting van verdere planprocessen en de verhoopte finale aanduiding als werelderfgoed – in tussentijd nog erfgoedwaarden verloren gaan.

Na vooronderzoek blijkt er een specifiek risico te bestaan vanuit (onder meer) van vergunning vrijgestelde stedenbouwkundige handelingen. Het karakter van de tuinwijk wordt enerzijds getypeerd door een aantal bouwkundig-architecturale elementen en bijhorende ensemblewaarde, waarvan het wijzigen vaak vrijgesteld is van vergunningsplicht. Tegelijk wordt de ruimtelijke kwaliteit in grote mate bepaald door het groene en landschappelijk karakter en een lage bebouwingsindex. Daarbij kunnen kleine wijzigingen in de tuin, kleinschalige constructies e.d.m. – welke eveneens vaak vrijgesteld zijn van vergunning – ook een belangrijke impact hebben.

Deze verordening zal zich focussen op het erfgoed dat hoofdzakelijk in particuliere handen is, en nog niet beschermd wordt door een beschermingsbesluit, aangezien daar in verhouding de erfgoedwaarde vandaag het sterkst onder druk staat, en aangezien deze grotendeels door generieke beschermingsmaatregelen (stedenbouwkundige voorschriften) van een stedenbouwkundige verordening kunnen worden geremedieerd. De focus betreft m.a.w. het behoud en het herstel van de historisch-bouwkundige en landschappelijke waarde van de woonhuizen en de omliggende (private) tuinen. Eventuele vervangingsbouw, nieuwbouw, opsplitsen van woongelegenheden of wijzigen van de hoofdbestemming vormt met andere woorden geen onderdeel van deze verordening. Daarvoor is eerst verder onderzoek nodig, en bovendien is een stedenbouwkundige verordening niet het meest aangewezen instrument om dergelijke ontwikkelingen af te toetsen.

Tegelijk worden om deze reden de beschermde monumenten en het openbaar domein niet meegenomen in deze verordening, omdat de beschermingsbehoefte daar minder urgent is. Desalniettemin is er op termijn nood aan een integrale ruimtelijke visie op de integrale tuinwijk;



zowel de tuinwijkwoningen als de ‘woningen naar analogie met de tuinwijk’; en zowel de private eigendommen als het openbaar domein. Daarvoor is evenwel verder ontwerpmatig onderzoek nodig, vooraleer verder instrumentarium (RUP, beeldkwaliteitplan, erfgoedbeheerplan…) kan worden ingezet.

De verordening zelf is toegevoegd als bijlage (zie § 5).

1.5 Juridisch/planologische toestand

Volgens het gewestplan is het onderzoeksgebied voornamelijk bestemd als woongebied gebied. Een volledig overzicht van de bestemming volgens het gewestplan is gegeven in onderstaande figuur. De oude Parto-terreinen aangeduid als recreatiegebied in het oosten binnen de afbakening is reeds herbestemd naar woongebied binnen het PRUP Afbakening klein stedelijk gebied Maasmechelen (goedgekeurd op 7 Februari 2019).

Figuur 2 Gewestplan

Figuur 3 het PRUP Afbakening klein stedelijk gebied Maasmechelen



Daarnaast zijn er binnnen het plangebied reeds verschillenden beschermingsbesluiten en vastellingen binnen een invenstaris dit is aangegeven op de onderstaande kaart weergegeven.

Figuur 1-4: Situering van het onderzoeksgebied op het gewestplan met aanduiding van de BPA’s en GRUP

Vastgestelde inventaris punten

Vastgestelde inventaris gehelen

Vastgestelde Landschapsatlasrelicten

Beschermede monumenten

Gebouwen tuinwijk



1.6 Alternatieven

Voor deze stedenbouwkundige verordening zijn er geen relevante alternatieven.

Gezien de verordening opgesteld wordt door de gemeente Maasmechelen, en specifiek betrekking heeft op de locatie waar de tuinwijkwoningen zich bevinden, dus locatiealternatieven zijn niet van toepassing.

De tuinwijk is deel van een UNESCO dossier dat lopende is. Daarom zal in de eerste plaats het behoud en herstel van de erfgoedwaarde nagestreefd worden. Gezien de belangrijke erfgoedwaarde zijn alternatieve beleidskeuzes niet mogelijk.

1.7 Ontwikkelingsscenario’s

De verordening is de eerste stap in een reeks planologische instrumenten die geïmplementeerd zullen worden om de erfgoedwaarde van dit gebied te waarborgen. Gezien de urgente nood om een gepast vergunningen beleid te kunnen uitvoeren is er een stedenbouwkundige verordening nodig. Aangezien de privé woningen het grootste risico lopen op het verlies van hun erfgoedwaarde is de verordening in eerste instantie opgemaakt hiervoor opgemaakt. Achteraf zal er een meer omvattend RUP gemaakt worden. De verordening past binnen dit ontwikkelingsscenario.



2 Toepassingsgebied

Stedenbouwkundige verordeningen vallen op basis van Europese rechtsspraak1 mogelijks onder de definitie van plannen en programma’s, aangezien ze criteria en modaliteiten vaststellen voor de goedkeuring en de uitvoering van één of meerdere projecten die aanzienlijke gevolgen kunnen hebben voor het milieu. Bijgevolg vallen ze ook onder de plan-mer-plicht. Het plan houdt een kleine wijziging in omdat het plan geen bestemmingsmatige wijziging inhoudt, maar bijkomende voorschriften oplegt in functie van een meer kwalitatieve en leefbaar dorpscentrum, in het bijzonder met betrekking tot het bewaren van de erfgoedwaarden.

Het voorgenomen plan komt dus in aanmerking voor een onderzoek tot milieueffectrapportage (plan-mer-screening).

1 HvJ 7 juni 2018, C-671/16, Inter-Environnement Bruxelles e.a.



3 Milieu-effectenbespreking

3.1 Inleiding

In dit hoofdstuk wordt onderzocht wat de mogelijke milieueffecten zijn van het planvoornemen. Indien uit dit onderzoek blijkt dat er zich aanzienlijke milieueffecten zouden voordoen, dient er een plan-MER te worden opgemaakt.

3.2 Bodem

De verordening voorziet geen bestemmingswijzing, maar bijkomende voorschriften inzake, erfgoedwaarde, woonkwaliteit, beperking van overlast en toename in belevingskwaliteit.

Gezien de doelstellingen van de verordening (behouden en herstellen van het groen karakter van de tuinwijk), is een afname van verharding op privédomein te verwachten, hetgeen positief is. Doordat de verordening oplegt dat er slechts een verharding van 10% van het tuinoppervlakte toegelaten. Dit is veelal minder dan de verhardingen die momenteel aanwezig zijn en mogelijk zijn. De verordening voorziet geen bijkomende mogelijkheden voor bijkomende afgravingen.

De verordening voorziet niet in de uitbating van de ondergrond.

De verordening voorziet bovendien geen risico-activiteiten voor verontreiniging (gezien de invulling als woongebied) of herbestemmingen naar een ander bestemmingstype. Tot slot voorziet de verordening geen dermate wijzigingen in het bodemgebruik die erosie tot gevolg kunnen hebben.

Aanzienlijke effecten ten aanzien van de bodemverstoring, bodemkwaliteit en erosie worden bijgevolg niet verwacht.

3.3 Water

De verordening voorziet geen bestemmingswijzing, maar bijkomende voorschriften inzake, erfgoedwaarde, woonkwaliteit, beperking van overlast en toenamen in belevingskwaliteit.

Gezien de doelstellingen van de verordening, is globaal een afname van verharding op het publiek domein te verwachten, hetgeen positief is. Verharding en ondergrondse constructies zijn momenteel reeds mogelijk in de planologische situatie, en door de verordening zal de bijkomende verharding maximaal beperkt worden. Tot slot dient steeds voldaan te worden aan het hemelwaterbesluit. Door de verordeningen worden er globaal positieve effecten verwacht.

De verordening voorziet geen permanente grondwaterwijzigingen en geen activiteiten met mogelijke grondwaterverontreiniging. Aanzienlijke effecten ten aanzien van grondwater worden bijgevolg niet verwacht.

De verordening voorziet geen ingrepen op waterlopen of oevers en er worden geen grootschalige ingrepen zoals verharding, ophoging of vergraving gepland met een mogelijke invloed op de waterhuishouding. Aanzienlijke effecten ten aanzien van oppervlaktewater worden bijgevolg niet verwacht.

De verordening gaat niet gepaard met een bijkomende afvalwaterproductie. Aanzienlijke effecten ten aanzien van afvalwater worden bijgevolg niet verwacht.



3.4 Biodiversiteit

De verordening voorziet geen bestemmingswijzing, maar bijkomende voorschriften inzake, erfgoedwaarde, woonkwaliteit, beperking van overlast en toename in belevingskwaliteit. Deze regels impliceren vaak een toename van het groenkarakter.

Zoals reeds aangegeven bij de bespreking van bodem (§ 3.2) en water (§ 3.3) is er door de verordening globaal minder verharding mogelijk. Ook is opgenomen dat de tuin natuurlijk moet ingericht worden volgens de Engelse tuinwijk gedachten. De Engelse tuinwijkgedachte is een landschapstuin met een natuurlijk overkomen, met volgende elementen: gazons, hagen, hoogstambomen en moestuinen. Bovendien moet nieuwe beplanting verplicht streekeigen en standplaats gebonden zijn. Er worden dus geen negatieve effecten verwacht integendeel een betere landschappelijke integratie word nagestreefd.

De verordening zorgt niet voor een relevante grondwaterstandswijziging of een gewijzigd overstromingsregime. Aanzienlijke effecten van verdroging/vernatting worden niet verwacht.

De verordening zorgt niet voor een relevante bijdrage aan stikstofdeposities. Er worden geen aanzienlijke effecten inzake verzuring of vermesting verwacht.

De verordening voorziet geen specifiek geluidsproducerende activiteiten of functies, noch wordt er verwacht dat er functies worden voorzien met een relevante toename in lichtbronnen of recreatiedruk. Aanzienlijke effecten ten aanzien van rustverstoring worden bijgevolg niet verwacht.

De verordening zorgt niet voor het doorbreken van een verbinding(szone), trek/ en fourageerroutes voor fauna of flora of een scheiding tussen waardevolle gebieden. Aanzienlijke effecten van versnippering en barrièrevorming worden niet verwacht.

3.5 Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie

De verordening voorziet geen bestemmingswijzing, maar bijkomende voorschriften inzake, erfgoedwaarde, woonkwaliteit, beperking van overlast en toenamen in belevingskwaliteit.

De verordening voorziet geen grootschalige aantasting, vernietiging of doorsnijding van kenmerkende landschapsstructuren, omvormen van landgebruik, rooien van vegetatie-elementen zoals bosstructuren, bomenrijen, houtkanten, heggen enz. De verordening is namelijk enkel van toepassing binnen het reeds bebouwde gebied. De verordening stuurt aan op behoud en herstel van de kenmerkende landschappelijke structuren. Positieve effecten op landschapsstructuur en -erfgoed worden dan ook verwacht.

De verordening voorziet geen aanzienlijke visuele verstoring, wijziging van het uitzicht of het landschapskarakter; de verordening zet juist in op een verbetering van dit uitzicht en het landschapskarakter. Zo worden onder anderen grote bijbouwen en uitbreidingen, gevel en dak installaties zoals schotelantennes geweerd en wordt een mogelijke verdichting van de tuinzones met allerlei constructies en verhardingen tegengegaan..

De verordening voorziet geen vernietiging, renovatie of verbouwing van bouwkundig erfgoed. De verordening voorziet geen intensifiëring van het landgebruik. De verordening voorziet geen nieuwe grootschalige ontwikkelingen (nieuwbouw of infrastructuuraanleg). De verordening voorziet wel in het behoud en herstel van de originele toestand van de tuinwijkwoningen. Daarnaast doet de verordening ook uitspraken over de onbebouwde ruimte ifv van verhardingen, beplantingen en erfscheidingen met om de erfgoedwaarde te verbeteren. De doelstelling van de verordening is het opwaarderen van het bouwkundig erfgoed, waardoor sterk positieve effecten verwacht worden.

Doordat de verordening het verkavelen van de gronden verbied en uitbreidingen beperkt worden er geen aanzienlijke effecten op archeologisch erfgoed verwacht. Binnen de zone van de verordening is planologisch reeds vergraving mogelijk is, waardoor theoretisch gezien reeds een impact op archeologische relicten kan optreden. De archeologieregelgeving is hierbij echter van toepassing.



3.6 Mens

3.6.1 Mens – Mobiliteit

Ten gevolge van de verordening is geen bijkomende verkeersgeneratie te verwachten. Daarnaast worden verkeer generende activiteiten uitgesloten om de parkeerdruk te beperken. Er worden dan ook geen aanzienlijk negatieve effecten verwacht voor de discipline mens-mobiliteit.

3.6.2 Mens – Ruimtelijke aspecten

De verordening voorziet geen bestemmingswijzing, maar bijkomende voorschriften inzake, erfgoedwaarde, woonkwaliteit, beperking van overlast en toenamen in belevingskwaliteit. .

Door uitvoering van de verordening dienen geen functies en structuren te wijzigen/verdwijnen. Wel zal de kwaliteit van wonen vooruitgaan voor de tuinwijkwoningen, gezien de groeninrichting die opgelegd worden door de verordening (minimale verharding, beperking van bebouwing, voorzien van beplanting, richtlijnen voor erfscheiding, … ). Er worden dan ook eerder positieve effecten verwacht ten aanzien van beleving en gebruikskwaliteit.

3.6.3 Mens – gezondheid

De verordening voorziet geen bestemmingswijzing, maar bijkomende voorschriften inzake woonkwaliteit en inpasbaarheid in het ruimtelijk weefsel van meergezinswoningen.

De verordening is van toepassing op die zones waar reeds woningen toegelaten of vergund geacht zijn. De verordening op zich zal dus geen toename van kwetsbare groepen voorzien. Uit mobiliteit (§ 3.6.1) bleek reeds dat geen bijkomende verkeersgeneratie verwacht wordt, waardoor ook geen bijkomende geluids- en luchtemissies gegenereerd zullen worden. Er worden geen aanzienlijke effecten ten aanzien van gezondheid verwacht.

3.6.4 Mens – Veiligheid

De verordening voorziet geen wijziging in de aanwezigheid van of het toelaten van risicovolle installaties. Een RVR-toets werd uitgevoerd. Hieruit bleek dat geen RVR opgesteld moet worden, en dat het plan niet voorgelegd moet worden aan de dienst Veiligheidsrapportering. Aanzienlijke effecten ten aanzien van veiligheid worden niet verwacht.



4 Conclusie van het onderzoek naar milieu-effecten

4.1 Leemten in de kennis

Er zijn geen leemten vastgesteld die ervoor zorgen dat de aanzienlijkheid van bepaalde effecten niet beoordeeld kan worden.

4.2 Grensoverschrijdende effecten

De opwaardering van de tuinwijk zal een positief effect hebben op de omliggende woonwijken. De dichtstbijzijnde gewest grens is de landsgrens Nederland-België op 3 kilometer. Er wordt geconcludeerd dat er geen aanzienlijke grens- of gewestgrensoverschrijdende negatieve effecten worden verwacht.

4.3 Conclusie

Uit het effectenonderzoek blijkt dat de verordening geen aanzienlijke milieueffecten zal hebben.



5 Bijlagen

- Gemeentelijke verordening Tuinwijk Eisden (versie 5/05/2019)

Gemeentelijke verordening

‘Tuinwijk Eisden’

Stedenbouwkundige voorschriften

Gemeente Maasmechelen

Colofon

Opdracht Gemeentelijke stedenbouwkundige verordening ”Tuinwijk Eisden”

Opdrachtgever Gemeente Maasmechelen Heirstraat 239 3630 Maasmechelen

Opdrachthouder Antea Belgium nv Roderveldlaan 1 2600 Antwerpen T: +32(0)3 221 55 00 www.anteagroup.be BTW: BE 414.321.939 Antea Group is gecertificeerd volgens ISO9001

Identificatienummer 4235073007

Projectmedewerkers

Giel Vanhoutte – Adviseur en Ruimtelijk Planner Evy De Wilde – Adviseur en Ruimtelijk Planner Jill Loos - Adviseur en Ruimtelijk Planner

Datum Auteur Status/ revisie Vrijgave

5 Mei 2019 Giel Vanhoutte Revisie 06 Marten Dugernier

Stedenbouwkundige voorschriften

Gemeentelijke stedenbouwkundige verordening “Tuinwijk Eisden”

Ruimtelijk Planner, opgenomen in het register conform het besluit van de Vlaamse Regering van 5 mei 2000 en latere wijzigingen, Marten Dugernier

Gezien en voorlopig vastgesteld door xxxxxxxx in zitting van xxxxxxxxxxxxx De Algemeen Directeur, Sabine Bervaes

De Voorzitter, Georges Lenssen

xxxxxxxxxxx bevestigt dat onderhavig document ter inzage van het publiek op het gemeentehuis van xxxxxxxxxx werd neergelegd van xxxxxxxxxx De Algemeen Directeur, Sabine Bervaes


Gezien en definitief vastgesteld door xxxxxxxxxxx in zitting van De Algemeen Directeur, Sabine Bervaes


423507300713 | 1

Inhoudsopgave Blz

Inleiding 3

Definities, Toepassingen en Doelstelling 5 Doelstelling 6 Toepassingsgebied 6 Definities 7

Wijk naar analogie met de tuinwijk 9 Inrichting 9

Algemene bepalingen voor de tuinwijkwoningen 10 Oorspronkelijke toestand 10 Nieuwbouw, herbouw 10 Herstel naar originele toestand 11 Verkavelen 11 Bestemmingen 12 Erfscheiding 13 Installaties en toevoegingen 13

Tweewoonst 15 Gevel hoofdgebouw 15 Ramen en deuren 17 Daken 19 Uitbreiding van de woning 20 Bijgebouw 24 Inrichting onbebouwd terrein 25

Aaneengesloten woning 27 Gevel hoofdgebouw 38 Ramen en deuren 40

423507300713 | 2

Daken 42 Uitbreiding van de woning 43 Bijgebouw 46 Inrichting onbebouwd terrein 47

Mulhouse type 49 Gevel hoofdgebouw 49 Ramen en deuren 51 Daken 53 Uitbreiding van de woning 54 Bijgebouw 57 Inrichting onbebouwd terrein 58

Ingenieurswoning 60 Gevel hoofdgebouw 60 Ramen en deuren 62 Daken 64 Uitbreiding van de woning 65 Bijgebouw 65 Inrichting onbebouwd terrein 66

Logementhuizen 68 Gevel hoofdgebouw 68 Ramen en deuren 70 Daken 72 Uitbreiding van de woning 73 Bijgebouw 73 Inrichting onbebouwd terrein 74

423507300713 | 3

Inleiding (niet verordenend)

Context

De tuinwijk van Eisden is onderdeel van een groter relictlandschap, waar relicten uit het mijnverleden (steenkoolontginning van Patro Eisden) en landschapsrelicten eigen aan het ruimere heidelandschap van de Hoge Kempen verweven met elkaar voorkomen. De tuinwijk van Eisden werd daarbij vastgesteld als een bouwkundig geheel De tuinwijk is tevens onderdeel van een lopend UNESCO werelderfgoeddossier waarin diverse erfgoedelementen verbonden met het mijnbouwverleden verder zouden worden beschermd. Deze verordening focust specifiek op “component part 14: Eisden garden city (industrial)”: The first residences in the garden city of Eisden were built in 1913, and the building process continued until the late ‘40s. In total 924 residences have been preserved. Both individual houses as double house blocks are present, each responding to the typical English cottage architecture (see also 2.a.4). The street pattern is characterized by bendy streets with an alternation of small roads and large tree-bordered lanes (e.g. ‘Wilde Kastanjelaan’). The entire garden city is dotted with green pavilions and parks. Its central square holds the ‘public service buildings’: the party hall (Casino – 1936), the mining cathedral (‘Sint Barbara church’ – 1934) and the boys’ and girls’ schools (‘30s). Each of them showcases a monumental architecture. Dark bricks were used for these buildings, emphasizing the grandeur of the mining company. The director’s villa was built in 1912, in the southeast of the garden city. It is the only residential building clearly reflecting the hierarchical order which was so clearly present at the mining site. Although it is also built in the English cottage style, it is conceived as a ‘castle’, surrounded by a park. De relicten vormen een structureel onderdeel van het ruimtelijk en historisch DNA van de gemeente. Het behoud, het herstel en de ontwikkeling van deze relicten is dan ook aangewezen.

Steenkoolmijn van Eisden: Tuinwijk Eisden-Mijn. Vastgesteld bouwkundig erfgoed van 01-02-2018 tot heden

Mijnsite Eisden, Mechelse Heide en Mechels Bos. Vastgesteld landschapsatlasrelict van 12-02-2014 tot heden

423507300713 | 4

Doelstelling

Op heden blijken er in het beschikbare instrumentarium inzake vergunningverlening te weinig handvaten om de aanwezige erfgoedwaarden in de tuinwijk afdoende te beschermen. Om deze reden heeft de gemeente beslist om op korte termijn een verordening op te maken, als een proactieve ‘bewarende’ beschermingsmaatregel die moet vermijden dat er – in afwachting van verdere planprocessen en de verhoopte finale aanduiding als werelderfgoed – in tussentijd nog erfgoedwaarden verloren gaan. Na vooronderzoek blijkt er een specifiek risico te bestaan vanuit (onder meer) van vergunning vrijgestelde stedenbouwkundige handelingen. Het karakter van de tuinwijk wordt enerzijds getypeerd door een aantal bouwkundig-architecturale elementen en bijhorende ensemblewaarde, waarvan het wijzigen vaak vrijgesteld is van vergunningsplicht. Tegelijk wordt de ruimtelijke kwaliteit in grote mate bepaald door het groene en landschappelijk karakter en een lage bebouwingsindex. Daarbij kunnen kleine wijzigingen in de tuin, kleinschalige constructies e.d.m. – welke eveneens vaak vrijgesteld zijn van vergunning – ook een belangrijke impact hebben. Deze verordening zal zich focussen op het erfgoed dat hoofdzakelijk in particuliere handen is, en nog niet beschermd wordt door een beschermingsbesluit, aangezien daar in verhouding de erfgoedwaarde vandaag het sterkst onder druk staat, en aangezien deze grotendeels door generieke beschermingsmaatregelen (stedenbouwkundige voorschriften) van een stedenbouwkundige verordening kunnen worden geremedieerd. De focus betreft m.a.w. het behoud en het herstel van de historisch-bouwkundige en landschappelijke waarde van de woonhuizen en de omliggende (private) tuinen. Eventuele vervangingsbouw, nieuwbouw, opsplitsen van woongelegenheden of wijzigen van de hoofdbestemming vormt met andere woorden geen onderdeel van deze verordening. Daarvoor is eerst verder onderzoek nodig, en bovendien is een stedenbouwkundige verordening niet het meest aangewezen instrument om dergelijke ontwikkelingen af te toetsen. Tegelijk worden om deze reden de beschermde monumenten en het openbaar domein niet meegenomen in deze verordening, omdat de beschermingsbehoefte daar minder urgent is. Desalniettemin is er op termijn nood aan een integrale ruimtelijke visie op de integrale tuinwijk; zowel de tuinwijkwoningen als de ‘woningen naar analogie met de tuinwijk’; en zowel de private eigendommen als het openbaar domein. Daarvoor is evenwel verder ontwerpmatig onderzoek nodig, vooraleer verder instrumentarium (RUP, beeldkwaliteitplan, erfgoedbeheerplan…) kan worden ingezet.

423507300713 | 5

Figuur 1 Afbakening deelzones

Definities, Toepassingen en Doelstelling

Wijk naar analogie met tuinwijk Effectieve tuinwijkwoningen:

Tweewoonst Aaneengesloten woningen Mulhouse type Ingenieurswoning Logementshuis Hoekwoningen

423507300713 | 6

Verordend stedenbouwkundig voorschrift Toelichting (niet verordenend)

Doelstelling

Bijkomende voorschriften opleggen in functie van het behoud en herstel van het oorspronkelijke beeld en karakter van tuinwijk Eisden als cultuurhistorisch erfgoed.

Toepassingsgebied

De gemeentelijke verordening is van toepassing voor een deel van het grondgebied van de gemeente Maasmechelen, met name de tuinwijk Eisden, zoals afgebakend op figuur 1. Bebouwing types:

Wijk naar analogie met de tuinwijk

Effectieve tuinwijkwoningen: o Tweewoonst o Hoekwoningen o Aaneengesloten woningen o Mulhouse type o Ingenieurswoning o Logementshuizen

De verordening doet uitspraken over de inrichting en invulling van de historische woningen en bijhorende tuinen.

Aangezien de tuinwijk deel uitmaakt van de kandidaat “Hoge Kempen ruraal-industrieel overgangslandschap” voor Unesco Werelderfgoed wordt er gestreefd naar het behoud en herstel van het oorspronkelijke beeld en karakter van de tuinwijk. De tuinwijk maakt deel uit van belangrijk cultuurhistorisch erfgoed, dat nood heeft aan regels om handhaving mogelijk te maken. Door demografische wijzigingen en hedendaagse comforteisen is er een sterke vraag om de historische woningen aan te passen vanuit de private eigenaars. Deze moeten worden afgetoetst ten aanzien van o.a. de erfgoedwaarde. De tuinwijk beperkt zich niet tot de effectieve tuinwijkwoningen. Het karakter wordt ook bepaald door de aangrenzende wijken die een sterke invloed hebben op de tuinwijk. Binnen de woningen van de tuinwijk zelf is er echter nog een onderscheid gemaakt. Binnen de tuinwijk zijn er 60 verschillende woningtypes. De verschillen zijn vaak beperkt en vaak te wijten aan een andere combinatie van gevelelementen. Daarom wordt er een opdeling gemaakt op basis van typologie zodat het aantal types wordt beperkt tot 6. (zie figuur 1)

423507300713 | 7


Definities

Bijgebouw: het bouwwerk of gebouw dat los staat van het hoofdgebouw, en niet bedoeld is om de bestemming voorzien in het hoofdgebouw te herbergen, tenzij de berging van goederen, gebruiksmiddelen, voertuigen, etc., die inherent verbonden zijn aan de bestemming voorzien in de bestemmingszone. Het betreft hier overdekte terrassen, pergola’s, garages, carports, fietsenstallingen, tuinbergplaatsen, tuinhuizen en technische lokalen horende bij de hoofdgebouwen. Het bijgebouw kan niet zonder het hoofdgebouw bestaan. Bouwlijn: Lijn die de grens van de bebouwing aangeeft. De voorgevellijn is de denkbeeldige lijn die de grens vormt tussen de voortuinstrook en de bouwstrook. De achtergevellijn is de denkbeeldige lijn die de grens vormt tussen de achtertuinstrook en de bouwstrook. Bouwdiepte: De diepte van een bouwwerk, die wordt gemeten van de buitenzijde van de voorgevellijn tot de buitenzijde van de achtergevellijn inclusief uitbreiding. Bij een afdak wordt de verticale projectie in rekening gebracht bij het bepalen van de bouwdiepte. Bebouwingsindex (B/T): De verhouding van het geheel van de bebouwde en de overdekte terreinoppervlakte op de gelijkvloerse verdieping tot de totale oppervlakte van het perceel Dakkapel: Een dakkapel is een opbouw op een hellend dak waarin een raam is opgenomen en voorzien is van zijwanden. Eengezinswoning: Woning voor één gezin, eventueel in combinatie met een zorgwoning. Esthetisch verantwoorde materialen: Alle volwaardige gevelmaterialen als ook de diverse gevelmaterialen die gebruikt worden voor het afwerken van een tuinconstructie zoals imitatiehouten planken, houten en andere planchetten. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn bijvoorbeeld betonplaten, metalen golfplaten, betonblokken en rode snelbouwsteen die gebruikt worden voor het bouwen van een binnenmuur van een woning. Hoofdvolume: Het origineel gebouw. Kroonlijst: de snijlijn tussen een rechtopstaande gevel en het dakvlak. Meergezinswoning: Elk gebouw bestaande uit meerdere woonentiteiten. Een meergezinswoning heeft een gemeenschappelijke toegang naar buiten via een sas of gemeenschappelijke trappenhal. Uitbreiding: Een aanbouw van de woning op het gelijkvloers. Een uitbreiding is verbinden met het hoofdvolume.

423507300713 | 8


Verhardingen: Alle materialen voor bodembedekking en alle behandelingswijzen van de bodem die het grondoppervlak hard maken. Het betreft materialen bestemd om de inrichting van het bouwlot (paden, terrassen, opritten en parkeerplaatsen) en het openbaar domein (ontsluitingswegen) te verharden. Verhardingsindex (V/OT): Het aandeel van de verharde oppervlakte van het onbebouwd terrein van een perceel

423507300713 | 9

Wijk naar analogie met de tuinwijk

Deze woningen sluiten aan op de tuinwijk, waardoor er een nauwe verweving is tussen de twee delen. Omdat de inrichting van deze percelen invloed uitoefent op de aanpalende delen van de tuinwijk waardoor ze tevens afbreuk kunnen doen aan de tuinwijk worden deze percelen ook meegenomen binnen deze verordening. De woonkwaliteit van deze wijk is ook een gevolg van de globale kwaliteit van de tuinwijk. Het is belangrijk dat de inrichting volgens de principes van de tuinwijk gebeurt.


Inrichting

Verharding Verhardingen dienen beperkt te blijven tot de strikt noodzakelijke toegangen tot de gebouwen en een beperkt functioneel terras. De resterende ruimte moet verplicht groen ingevuld worden.

Verharding Verhardingen moeten beperkt worden tot het strikt noodzakelijke om het groen karakter van de tuinwijk te behouden.

Erfscheiding De afsluitingen aan de voortuinen kunnen enkel voorzien worden als een levende haag, eventueel aangevuld met een draadafsluiting van maximaal 1,2 meter hoog. De afsluitingen aan de zij- en achtertuin kunnen enkel voorzien worden als een levende haag, eventueel aangevuld met een draadafsluiting van maximaal 2 meter hoog. Bij gesloten en halfopen bebouwing is het oprichten van een muur op de erfscheiding met de aangrenzende bebouwing van maximaal 2 meter hoog en 4 meter lang toegelaten.

Erfscheiding Aangezien de woonkwaliteit van de wijk volgt uit de globale kwaliteit van de tuinwijk dient ook hier het groene karakter behouden en versterkt te worden. De oorspronkelijke erfscheidingen en hagen zijn een onderdeel van de tuinwijk en moeten behouden blijven en/ of hersteld worden. Om het zicht op de woning te vrijwaren en omwille van de verkeersveiligheid aan de straatzijde mag de haag niet te hoog worden. De typische hagen in de tuinwijk zijn de haagbeuk, eenstijlige meidoorn, liguster en Spaanse Aak.

423507300713 | 10

Algemene bepalingen voor de tuinwijkwoningen


Oorspronkelijke toestand

Er moet gestreefd worden naar het behoud en herstel van de historische architectuur.

Bepaalde gebouwen zijn niet gerealiseerd volgens de oorspronkelijke bouwplannen of er zijn geen plannen beschikbaar. Het is daarom niet altijd mogelijk om de plannen als toetsingskader te gebruiken voor handhaving. Indien dit het geval is zal de oorspronkelijk toestand van het gebouw bij de oplevering van het gebouw als toetsingskader gebruikt worden. Het kan daarom noodzakelijk zijn om te kijken naar andere woningen van hetzelfde type. Zie bijlage voor de beschikbare categorisering van de types.

Nieuwbouw, herbouw

Het is verboden om het oorspronkelijke hoofdgebouw af te breken. Bij nieuwbouw of herbouw, omwille van onomkeerbare beschadiging of vernietiging door vreemde oorzaak, moet de herbouw streven naar zo correct mogelijke historische architectuur. De inplanting van de op te richten woning moet gebeuren volgens de oorspronkelijke inplanting.

Strikt gezien is het niet toegelaten om een nieuwbouwwoning in de tuinwijk op te richten. Dit kan wel nodig zijn in geval van onopzettelijke en onomkeerbare beschadiging. Om de eenheid met de overige tuinwijkwoningen te behouden moeten de typische kenmerken van de oorspronkelijke woning maximaal behouden worden.

423507300713 | 11


Herstel naar originele toestand

Voor alle vergunningsplichtige werken geldt dat het gebouwonderdeel dat onderwerp is van de aanvraag volledig conform moet zijn met de voorschriften van de verordening. Indien een aanvraag ook niet vergunningsplichtige werken impliceert, moeten deze ook conform de voorschriften uitgevoerd worden. Bij volgende ingrepen is het ook verplicht om te zorgen dat gerelateerde gebouwonderdelen conform zijn met de voorschriften:

Bij het oprichten of renoveren van uitbreidingen moeten bestaande niet vergunde uitbreidingen bij het hoofdgebouw, die niet conform de voorschriften zijn, verplicht aangepast worden aan de voorschriften of ingegroend worden.

Bij aanpassingen aan buitenschrijnwerk in de zij- of voorgevel van het hoofdgebouw moeten de desbetreffende gevelopeningen hersteld worden conform de oorspronkelijke gevelopeningen.

Bij werken aan gevelvlakken of dakvlakken moeten installaties en toevoegingen die niet conform de voorschriften zijn verwijderd worden.

Het aanpassen van de erfscheiding impliceert dat de volledige erfscheiding van het perceel moet aangepast worden conform de voorschriften.

Bij aanpassingen aan de inrichting van het onbebouwd perceel moeten de verhardingen in de tuinzones aangepast worden conform de voorschriften en dient de volledige tuin te worden hersteld.

De herstelwerken die als voorwaarden gelden voor het verkrijgen van de omgevingsvergunning, kunnen gemotiveerd in verschillende fases worden uitgevoerd.

Doorheen de jaren zijn er veel woningen dermate aangepast dat het oorspronkelijke karakter verdwenen is. Mits aanpassingen of herstellingen kan de beeldwaarde verbeterd worden. Daarom wordt er niet alleen aangestuurd op behoud, maar ook op herstel. Mits motivatie kunnen herstelwerken die als voorwaarde gelden voor het verkrijgen van de omgevingsvergunning gefaseerd uitgevoerd worden.

Verkavelen

Verkavelen is niet toegestaan.

423507300713 | 12


Bestemmingen

Hoofdbestemming Per woning is maximum 1 woongelegenheid toegelaten. Uitzondering hierop is het deelgebied logementshuizen waar uitsluitend meergezinswoningen zijn toegelaten. Nevenbestemming Kantoren/diensten/gemeenschapsvoorzieningen zijn toegelaten als nevenbestemming. De totale vloeroppervlakte moet echter onder de 50% blijven, met een maximale vloeroppervlakte van 100m². Kleinschalig verblijfsaccommodatie is toegelaten als nevenbestemming. De nevenbestemming mag geen hinder veroorzaken voor de omgeving. Mobiliteitsgenererende functies zijn niet toegelaten. Bestaande vergunde of vergund geachte functies kunnen voortgezet worden mits het gebouw waarop de functie betrekking heeft ook een vergunde of vergund geachte toestand bezit.

Hoofdbestemming De tuinwijkwoningen hebben als hoofdfunctie wonen. Samenvoegen is toegelaten.

Nevenbestemming Nevenbestemmingen die veel mobiliteit te weeg brengen hebben een grote parkeerdruk, zoals een kapper, bakker, …. Aangezien er maar beperkte verharding is toegelaten, is het niet mogelijk om dit op gepaste manier op te vangen. De kleinschalige verblijfsaccommodatie die in tuinwijkwoning kan ingericht worden zijn kamers met een toeristische dienstverlening of huurvakantiewoningen.

Kamers met een toeristische dienstverlening: in of aan een privé-woning ingerichte kamers die toeristisch verhuurd worden. Deze kamers moeten ingericht worden binnen de bestaande gebouwen. Deze logiesvorm kan een ontbijt, en eventueel andere maaltijden aan de toerist, die in deze accommodatie verblijft, aanbieden. De uitbater woont ter plaatse.

Huurvakantiewoning: is het voorzien van ‘huurwoningen’ binnen de bestaande bebouwing die het tijdelijk verblijven van toeristen mogelijk maken met eigen mogelijkheden voor het bereiden van maaltijden. Permanente bewoning wordt uitgesloten.

423507300713 | 13


Erfscheiding

Erfscheiding Alle erfscheidingen ter hoogte van de voortuinen kunnen enkel voorzien worden als een levende haag met een hoogte van maximaal 1,2 meter, eventueel aangevuld met een draadafsluiting. De afsluiting aan de zij- en achtertuin kunnen enkel voorzien worden als een levende haag met een hoogte van maximaal 2 meter, eventueel aangevuld met een draadafsluiting. De draadafsluiting kan niet zonder levende haag geplaatst worden. Bij gesloten en halfopen bebouwing is het oprichten van een muur op de erfscheiding met de aangrenzende bebouwing van maximaal 2 meter hoog en 4 meter lang toegelaten.

Erfscheiding De van vergunning vrijgestelde handelingen m.b.t. erfscheidingen, zoals opgenomen in het Besluit van de Vlaamse Regering tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is, niet conform voorliggende verordening, zijn niet toegestaan. De oorspronkelijke erfscheidingen en hagen zijn een onderdeel van de tuinwijk en moeten behouden blijven en/of hersteld worden. Om het zicht op de woning te vrijwaren en omwille van de verkeersveiligheid aan de straatzijde, mag de haag niet te hoog worden. De typische hagen in de tuinwijk bestaan uit de haagbeuk, eenstijlige meidoorn, Spaanse aak en Liguster.

Installaties en toevoegingen

Zonnepanelen op het dak Het plaatsen van zonnepanelen is enkel toegelaten op de delen van het gebouw die niet zichtbaar zijn vanaf het openbaar domein. Zonnepanelen moeten geïntegreerd in het dakvlak geplaatst worden, met uitzondering van bijgebouwen die niet zichtbaar zijn vanaf het openbaar domein.

Zonnepanelen op het dak Het straatbeeld met aanblik van de gevels dient ongeschonden te blijven en moet gevrijwaard blijven van historische, niet relevante constructies. Deze dienen dan ook aan het zicht onttrokken te worden in het bijzonder daar waar de voorgevel van het hoofdgebouw gericht is naar het openbaar domein. Door de erfgoedwaarde van het oorspronkelijke hoofdgebouw is de plaatsing van zonnepanelen hier niet wenselijk en gebeurt dit bij voorkeur altijd op het bijgebouw. Indien dit echter niet mogelijk is kan, indien de zonnepanelen

423507300713 | 14


Andere toevoegingen Schotelantennes mogen niet zichtbaar zijn vanaf het openbaar domein. Alle andere toevoegingen zijn niet toegestaan op de voor- of zijgevel en dak van het hoofdgebouw en mogen niet zichtbaar zijn vanaf het openbaar domein. Installaties in de tuin mogen geen afbreuk doen aan het groen karakter van de tuinwijk en mogen niet zichtbaar zijn vanaf het openbaar domein.

niet zichtbaar zijn vanaf het openbaar domein, dit op het oorspronkelijk hoofdgebouw geplaatst worden. Geïntegreerd plaatsen van de panelen betekent met dezelfde helling als het dak, in het dakvlak of net boven de pannen. Andere onderdelen van de installatie mogen niet op het dak geplaatst worden. Andere toevoegingen Toevoegingen doen afbreuk aan het uitzicht van de woning. Het is bijvoorbeeld verboden om: een afdak, schotelantenne, zonneluifel, buitenunit van een airco, schoorsteen, zonneboiler of diverse andere constructies of installaties tegen de voor- of zijgevel en dak van het hoofdgebouw te plaatsen.

423507300713 | 15

Tweewoonst


Gevel hoofdgebouw

Eenheid woonblok Het is vereist bij renovaties af te stemmen op de oorspronkelijke toestand en de eenheid van het woonblok na te streven.

Eenheid woonblok Tweewoonsten vormen samen een woonblok. Bij renovatiewerken is het belangrijk dat deze samen één geheel blijven vormen, zoals voorzien is binnen de tuinwijkgedachte. Hier kan enkel op worden afgeweken als de renovatiewerken kaderen in het behoud of herstel van het oorspronkelijke karakter.

423507300713 | 16


Materiaal en afwerking Het is verboden om bij renovaties het oorspronkelijke uitzicht te wijzigen. De oorspronkelijke materialen moeten behouden en zichtbaar blijven of hersteld worden. Geschilderde en bepleisterde delen mogen niet in een andere kleur dan de oorspronkelijke kleur worden uitgevoerd. Bij het wijzigen van de gevelafwerking zoals schilderen, bepleisteren of het invoegen van de gevel, moet de eenheid van het woonblok behouden blijven of hersteld worden.

Materiaal en afwerking De van vergunning vrijgestelde handelingen m.b.t. het wijzigen van het fysiek bouwvolume aan zijgevels, achtergevels en daken (cfr. voorzetgevels), zoals opgenomen in het Besluit van de Vlaamse Regering tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is, niet conform voorliggende verordening, zijn niet toegestaan. Aangezien de oorspronkelijke gevel moet behouden blijven, is het dan ook vanzelfsprekend dat voorzetgevels, steenstrips en het bepleisteren, waar dit voordien niet het geval was, niet toegelaten zijn. Bij het opnieuw invoegen of reinigen van de gevel bestaat de kans dat het uitzicht van de gevel sterk verandert ten opzichten van de aaneengesloten woningen. Dit moet dan ook in overleg met de aanpalende gebeuren.

Specifieke architecturale elementen Architecturale elementen moeten maximaal behouden blijven. Bij renovatie moet het oorspronkelijke uitzicht benaderd worden.

Specifieke architecturale elementen Wanneer deze specifieke architecturale elementen nog aanwezig zijn moeten deze behouden blijven. Indien ze zwaar beschadigd zijn of niet meer aanwezig zijn, moeten deze vervangen of hersteld worden, rekening houdend dat er na de herstelling terug een uniform geheel ontstaat. Dit geldt voor, maar beperkt zich niet tot, de volgende elementen:

De omkadering rond de gevelopeningen met decoratieve elementen: betreft zowel bakstenen detaillering als betonnen omkaderingen.

De Raamdorpels: bestaat uit baksteen, natuursteen of beton afhankelijk van het type woning.

423507300713 | 17


Betonnen gevellinten: kleur afstemmen op aangrenzende woning en oorspronkelijke toestand.

Decoratief vakwerk: mag bij renovatie of herstel enkel uitgevoerd worden met behoud van vorm en de kleur afgestemd op de oorspronkelijke toestand.

De plint: indien aanwezig in de oorspronkelijke toestand moet deze behouden blijven.

Houten gevelbekleding: komt maar bij enkele types voor en moet bij renovaties aan de gevel hersteld worden in het oorspronkelijk uitzicht.

Ramen en deuren

Gevelopeningen Alle oorspronkelijke gevelopeningen en dakkapellen in de voor- en zijgevels van het oorspronkelijke hoofdgebouw moeten behouden of hersteld worden op vlak van vorm en afmetingen. Bijkomende gevelopeningen zijn niet toegelaten.

Gevelopeningen Wijzigen van gevelopeningen in de voor- en zijgevel van het hoofdgebouw is verboden.

423507300713 | 18


Raamverdeling en kleur Het buitenschrijnwerk van de ramen moet worden uitgevoerd in kleuren die in harmonie zijn met de oorspronkelijke historische toestand en de omliggende tuinwijkwoningen. Het is verboden om het buitenschrijnwerk in een andere kleur dan wit, zwart of houtkleur uit te voeren. De verhouding van raamvleugels moet bij vervanging de oorspronkelijke afmetingen aanhouden. Het is verboden het decoratief vakwerk of stenen kruisverdeling in de raamopeningen te verwijderen. Indien deze niet meer aanwezig zijn, moeten deze opnieuw worden teruggeplaatst.

Raamverdeling en kleur Het buitenschrijnwerk mag vervangen worden binnen de bestaande gevelopening, indien dit naar analogie met de oorspronkelijke toestand of in uniformiteit met het buitenschrijnwerk van de aanpalende woning gebeurt. Enkel een uitvoering in de kleuren wit, zwart of houtkleur is toegelaten. Een verdeling in kleine glasvakken is vaak niet meer rendabel. In dit geval kunnen ramen vervangen worden mits de oorspronkelijke raamverdelingen worden behouden door het toepassen van nieuwe technieken.

Figuur 2 Stenenkruisverdeling

Rolluiken en zonnewering Het plaatsen van rolluiken en aanverwanten op de voor- en zijgevel is niet toegestaan.

Rolluiken en zonnewering Rolluiken en zonnewering kunnen wel aan de binnenkant van de gevel geplaatst worden.

423507300713 | 19


Daken

Dakbedekking Het is verplicht om bij renovatie de dakbedekking af te stemmen op de oorspronkelijke toestand en te streven naar een maximale eenheid van het woonblok. Het is verboden de dakbedekking van de hellende daken in een andere kleur en materiaal uit te voeren dan zwarte leien, indien dit de oorspronkelijke dakbedekking is. Het is verboden de dakbedekking van de hellende daken in een andere kleur en materiaal uit te voeren dan oranjerode dakpannen, indien dit de oorspronkelijke dakbedekking is. Geglazuurde dakpannen zijn niet toegelaten.

Dakbedekking Door de eenheid van het dak lijkt het alsof het één groot woonblok is. Daarom is het belangrijk om af te stemmen met de dakpannen van de buurwoning.

Figuur 3 Dakbedekking

Dakhelling en dakvorm Het wijzigen van de dakhelling of dakvorm is niet toegestaan.

Dakhelling en dakvorm De daken hebben vaak een specifieke vorm die typerend is voor de tuinwijk.

Detailleringen/dakkapellen en dakvlakramen Oorspronkelijke dakuitbouwen en dakkapellen dienen hersteld/behouden te blijven. Dakvlakramen zijn niet toegelaten indien zichtbaar vanaf de openbare weg. Indien ze niet storend zijn, is het toegelaten om dakvlakramen te plaatsen aan de zijdes die niet zichtbaar zijn vanaf het openbaar domein. Dit moet in harmonie zijn met de bestaande raamindeling. Bijkomende dakuitbouwen en dakkapellen zijn niet toegelaten. Het is verplicht de dakrandafwerking uit te voeren in de oorspronkelijke toestand.

Detailleringen/dakkapellen en dakvlakramen De woningen hebben vaak een typerende dakvorm. Bij de cottage woningen zijn hier verschillende types die voor variatie zorgen. Bij andere bebouwingstypes is er vaak een sterke uniformiteit doordat het dezelfde dakvlakken zijn. Indien de afwerking van de dakrand oorspronkelijk een houten dakrandprofiel was, moet dit behouden en hersteld worden. Dakranden mogen niet uitgevoerd worden in PVC, kantpannen e.d., ondanks dat de oorspronkelijke dakranden al op veel plekken verwijderd zijn.

423507300713 | 20


Uitbreiding van de woning

Maximale bebouwing De bebouwingsindex (B/T) moet onder 0,15 blijven. De uitbreiding mag niet groter zijn dan 120m². Afwijken is enkel mogelijk wanneer de oppervlaktes voor een uitbreiding en bijgebouw onder 40m² per terrein blijft.

Maximale bebouwing Het groene karakter van de tuinwijk moet maximaal bewaard blijven. Bebouwingsindex (B/T) is de verhouding van het geheel van de bebouwde en de overdekte terreinoppervlakte op de gelijkvloerse verdieping tot de totale oppervlakte van het perceel. Bij sommige kleinere percelen laat de maximale totale bebouwing van 0,15 het niet toe om een uitbreiding of bijgebouw te realiseren. Daarom kan hiervan worden afgeweken voor zolang alle uitbreidingen en bijgebouwen onder de 40m² blijven. De bepalingen omtrent bijgebouwen staan beschreven onder §4.5.

423507300713 | 21


Inplanting en afmetingen De uitbreiding moet ondergeschikt zijn aan het hoofdgebouw en het groen karakter van de tuinwijk. De uitbreiding mag enkel tegen de achtergevel van het hoofdgebouw worden opgericht, met een totale maximale bouwdiepte van 22 meter en op minimum 5 meter van de zijdelingse perceelsgrens. Er mag tot tegen de perceelgrens gebouwd worden die samenvalt met de zijdelingse bouwgrens van het hoofdvolume. De uitbreiding bestaat uit één bouwlaag met een maximale kroonlijsthoogte van 3,5 meter, gemeten vanaf het grondniveau ter hoogte van de voorgevel en de kroonlijst. Het geheel wordt afgewerkt met een plat dak. De omgevingsambtenaar kan een afwijking op de dakvorm of kroonlijsthoogte van de uitbreiding toestaan, als aangetoond kan worden dat de afwijking een verbetering is voor de integratie van de woning binnen de tuinwijk en dit uitvoerig gemotiveerd is.

Inplanting en afmetingen

Omwille van de erfgoedwaarde moet er omzichtig worden omgesprongen met uitbreidingen. Een beperkte uitbreiding van het hoofdgebouw kan worden toegestaan indien dit noodzakelijk is voor het goed functioneren van het gebouw. Het is belangrijk dat de uitbreiding ondergeschikt blijft aan het hoofdgebouw bijvoorbeeld door gebruik te maken van een aangepaste (transparante) architectuur, door het behouden van voldoende bouwvrije ruimte langs de zijdelingse perceelsgrenzen, door het ingroenen van volumes, … Gemotiveerd afwijken kan enkel indien de afwijking van de voorschriften voordelen heeft voor het beeld van de tuinwijk ten opzichten van een alternatief zonder afwijkingen. De aanvrager dient voldoende informatie toe te voegen bij zijn vergunningsaanvraag zodat de vergunningverlenende overheid deze toetsing kan uitvoeren. Dit kan door middel van een motiveringsnota. Dergelijke motiveringsnota is een informatief document voor de vergunningverlenende overheid met het oog op het beoordelen van de vergunningsaanvraag waarin volgende zaken aan bod komen:

Waarom er niet aan betreffende bepalingen voldaan wordt;

423507300713 | 22


Waarom de afwijking zowel voor het gebouw op zich als voor de tuinwijk een verbetering is;

Een motivatie dat de achterliggende logica en doelstelling betreffende de voorschriften gerespecteerd wordt.

423507300713 | 23


Architectuur De uitbreiding mag niet in een historische architectuur. Het onderscheid tussen het hoofdgebouw en de uitbreiding moet gewaarborgd worden. De uitbreiding moet in een sobere vormgeving en kleurkeuze om ondergeschikt te zijn aan het hoofdgebouw.

Architectuur Hedendaagse en contrasterende architectuur genieten de voorkeur op historiserende architectuur. Op deze manier blijft het duidelijk wat het oorspronkelijke deel is. Het is aangewezen het volume uit te voeren in een sobere vormgeving. Een architecturaal contrast kan bijvoorbeeld bekomen worden door:

Het gebruik van materialen vreemd aan de tuinwijk zoals glas, staal en bepleistering, uitgevoerd op een architecturaal kwaliteitsvolle manier.

Een sobere strakke vormgeving die niet storend is ten opzichten van de tuinwijkwoning.

Door het gebruik van een ander type gevelsteen met een andere soort voeg volgens een hedendaagse plaatsing.

Materiaal Voor de gevels van de uitbreiding moet er gekozen worden voor duurzame materialen. Historiserende materialen en imitatiematerialen zijn niet toegestaan.

Materiaal Alle gevels van de uitbreiding moeten met een volwaardig gevelmateriaal afgewerkt worden. Minderwaardige materialen, zoals pvc en metaalprofielplaten, worden in deze omgeving vermeden. Vrije gevels van de

423507300713 | 24


uitbreiding op de perceelgrens moeten met een volwaardig gevelmateriaal worden afgewerkt.

Bestaande uitbreidingen Bij renovaties aan bestaande uitbreidingen die niet voldoen aan de voorschriften en niet vergund zijn, moeten deze uitbreidingen ingegroend worden of aangepast worden conform de voorschriften. Elke omgevingsvergunning die betrekking heeft op het ingroenen van bestaande uitbreidingen, wordt beoordeeld inzake de harmonische en esthetische inpassing binnen de tuinwijk.

Bestaande uitbreidingen Ingroenen houdt in dat de uitbreiding aan het zicht van het openbaar domein onttrokken wordt door middel van beplanting of begroeiing. Dit kan door het inplanten van groenmassieven of door de gevel zelf in te groenen. De aanvrager dient voldoende informatie toe te voegen bij zijn vergunningsaanvraag zodat de vergunningverlenende overheid kan aftoetsen of de uitbreiding voldoende aan het zicht van het openbaar domein onttrokken wordt en op esthetische en harmonische wijze past binnen de tuinwijk. Dit kan door het toevoegen van een beplantingsnota met soortenkeuze, plantafmetingen, ….

Bijgebouw

Maximale bebouwing De bebouwingsindex (B/T) moet onder 0,15 blijven.

Maximale bebouwing Typerend voor een tuinwijk is een lage bebouwingsgraad. Het groen karakter binnen een tuinwijk staat voorop. Bebouwingsindex (B/T) is de verhouding van het geheel van de bebouwde en de overdekte terreinoppervlakte op de gelijkvloerse verdieping tot de totale oppervlakte van het perceel.

Inplanting en afmetingen Het bijgebouw mag uitsluitend worden opgericht in de zone achter de achtergevellijn van het hoofdgebouw, bij voorkeur niet zichtbaar vanaf het openbaar domein. Het groen uitzicht van het perceel primeert. De maximum oppervlakte van het bijgebouw bedraagt 20m².

Inplanting en afmetingen Het landschapsbeeld binnen een tuinwijk wordt bepaald door groen met in hoofdzaak uitsluitend hoofdgebouwen. Bijgebouwen worden daarbij bij voorkeur niet zichtbaar vanaf het openbaar domein ingeplant. Tuinhuisjes dragen niet bij aan het karakter van de tuinwijk.

Architectuur bijgebouw Architectuur bijgebouw

423507300713 | 25


Het bijgebouw moet in contrast met het hoofdgebouw en in relatie tot de uitbreiding uitgevoerd worden in een hedendaagse architectuur. De realisatie gebeurt in duurzame materialen. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn niet toegelaten.

Het bijgebouw moet uitgevoerd worden in volwaardige architectuur, naar analogie met de uitbreiding. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn: betonplaten (uitgezonderd architecturaal beton), metalen golfplaten, betonblokken, rode snelbouwsteen gebruikt voor het bouwen van binnenmuren, … .

Inrichting onbebouwd terrein

Maximale verharding De verhardingsindex (V/OT) moet onder 0,10 blijven. De toegelaten opritten uitgevoerd als een tweesporenpad of in halfverharding worden niet meegerekend als verharding.

Maximale verharding Het groene karakter van de tuinwijk moet bewaard blijven. Verhardingsindex (V/OT) is het aandeel van de verharde oppervlakte van het onbebouwd terrein van een perceel. Bepaalde woningtypes beschikken over een aparte tuinvorm waardoor er de noodzaak is voor lange opritten. Het is niet gewenst deze volledig te verharden, daarom worden tweesporenpaden en verhardgras gestimuleerd.

Figuur 4 Uitvoering oprit

Verharding Indien de woning een voor- of zijtuin heeft, dan is er maximum één oprit met een maximale breedte van 3 meter en een pad naar de voordeur met een maximale breedte van 1,2 meter toegelaten. In de voortuin zijn geen andere verhardingen toegelaten.

Verharding De groene omgeving is een typische eigenschap van de tuinwijkwoningen. Verharding moet dan ook tot het minimum beperkt worden.

423507300713 | 26


Bomen en struiken De voortuin wordt transparant ingericht. Het open zicht vanaf het openbaar domein naar de voorgevel van de woning moet behouden blijven of hersteld worden. De inrichting van de tuin moet kaderen binnen het concept van de Engelse tuinwijkgedachte. Nieuwe beplanting moet streekeigen en standplaatsgebonden zijn. Voor het kappen van bomen is een kapvergunning nodig. Elke hoogstammige boom moet gecompenseerd worden door het planten van een nieuwe inheemse boom. Het bewijs van aanplanting moet door de aanvrager binnen één jaar na het kappen van de boom aan de gemeente worden bezorgd. Hoogstammige bomen in de voortuin die visueel deel uitmaken van het laankarakter, moet worden behouden en mogen enkel worden gekapt omwille van veiligheidsredenen.

Bomen en struiken De Engelse tuinwijkgedachte is een landschapstuin met een natuurlijk overkomen, met volgende elementen: gazons, hagen, hoogstambomen en moestuinen. Het bewijs van aanplanting omvat meerdere foto’s en een duidelijke locatie van de nieuw aangeplante boom. De locatie moet overeenstemmen met de plaats die is aangeven op de kapvergunning. Dit bewijs moet bezorgd worden aan de Dienst Omgeving van de gemeente Maasmechelen. Het beeldbepalend karakter van de wijk staat voorop. Bomen die dreigen om te vallen door een onweer of ziekte mogen worden gekapt, mits heraanplant door een inheemse boom als compensatie.

423507300713 | 27

Hoekwoningen


Gevel hoofdgebouw


Eenheid woonblok Hoekwoningen vormen samen een woonblok. Bij renovatiewerken is het belangrijk dat deze samen één geheel blijven vormen, zoals voorzien is binnen de tuinwijkgedachte. Hier kan enkel op worden afgeweken als de renovatiewerken kaderen in het behoud of herstel van het oorspronkelijke karakter.

423507300713 | 28



Materiaal en afwerking De van vergunning vrijgestelde handelingen m.b.t. het wijzigen van het fysiek bouwvolume aan zijgevels, achtergevels en daken (cfr. voorzetgevels), zoals opgenomen in het Besluit van de Vlaamse Regering tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is, niet conform voorliggende verordening, zijn niet toegestaan. Aangezien de oorspronkelijke gevel moet behouden blijven, is het dan ook vanzelfsprekend dat voorzetgevels, steenstrips en het bepleisteren, waar dit voordien niet het geval was, niet toegelaten zijn. Bij het opnieuw invoegen of reinigen van de gevel bestaat de kans dat het uitzicht van de gevel sterk verandert ten opzichten van de aaneengesloten woningen. Dit moet dan ook in overleg met de aanpalende gebeuren.




De raamdorpels: bestaat uit baksteen, natuursteen of beton afhankelijk van het type woning.

423507300713 | 29






Ramen en deuren



423507300713 | 30







423507300713 | 31


Daken








423507300713 | 32



Maximale bebouwing De bebouwing van een terrein (B/T) moet onder 0,15 blijven. De uitbreiding mag niet groter zijn dan 120m². Afwijken is enkel mogelijk wanneer de oppervlaktes voor een uitbreiding en bijgebouw onder 40m² per terrein blijft.

Maximale bebouwing Het groene karakter van de tuinwijk moet maximaal bewaard blijven. Bebouwingsindex (B/T) is de verhouding van het geheel van de bebouwde en de overdekte terreinoppervlakte op de gelijkvloerse verdieping tot de totale oppervlakte van het perceel. Bij sommige kleinere percelen laat de maximale bebouwing van 0,15 het niet toe om een uitbreiding of bijgebouw te realiseren. Daarom kan hiervan worden afgeweken voor zolang alle uitbreidingen en bijgebouwen onder de 40m² blijven. De bepalingen omtrent bijgebouwen staan beschreven onder §4.5.

Inplanting en afmetingen De uitbreiding moet ondergeschikt zijn aan het hoofdgebouw en het groen karakter van de tuinwijk. De uitbreiding mag enkel tegen de achtergevel van het hoofdgebouw worden opgericht, met een totale maximale bouwdiepte van 22 meter en op minimum 5 meter van de zijdelingse perceelsgrens. Er mag tot tegen de perceelgrens gebouwd worden die samenvalt met de zijdelingse bouwgrens van het hoofdvolume. De uitbreiding bestaat uit één bouwlaag met een maximale kroonlijsthoogte van 3,5 meter, gemeten vanaf het grondniveau ter hoogte van de voorgevel en de kroonlijst. Het geheel wordt afgewerkt met een plat dak.


Omwille van de erfgoedwaarde moet er omzichtig worden omgesprongen met uitbreidingen. Een beperkte uitbreiding van het hoofdgebouw kan worden toegestaan indien dit noodzakelijk is voor het goed functioneren van het gebouw. Het is belangrijk dat de uitbreiding ondergeschikt blijft aan het hoofdgebouw bijvoorbeeld door gebruik te maken van een aangepaste (transparante) architectuur, door het behouden van voldoende bouwvrije ruimte langs de zijdelingse perceelsgrenzen, door het ingroenen van volumes, …

423507300713 | 33


De omgevingsambtenaar kan een afwijking op de dakvorm of kroonlijsthoogte van de uitbreiding toestaan, als aangetoond kan worden dat de afwijking een verbetering is voor de integratie van de woning binnen de tuinwijk en dit uitvoerig gemotiveerd is.

Gemotiveerd afwijken kan enkel indien de afwijking van de voorschriften voordelen heeft voor het beeld van de tuinwijk ten opzichten van een alternatief zonder afwijkingen. De aanvrager dient voldoende informatie toe te voegen bij zijn vergunningsaanvraag zodat de vergunningverlenende overheid deze toetsing kan uitvoeren. Dit kan door middel van een motiveringsnota. Dergelijke motiveringsnota is een informatief document voor de vergunningverlenende overheid met het oog op het beoordelen van de vergunningsaanvraag waarin volgende zaken aan bod komen:

Waarom er niet aan betreffende bepalingen voldaan wordt;

Waarom de afwijking zowel voor het gebouw op zich als voor de tuinwijk een verbetering is;


423507300713 | 34









423507300713 | 35



Bestaande uitbreidingen Bij renovaties aan bestaande uitbreidingen die niet voldoen aan de voorschriften en niet vergund zijn, moeten deze uitbreidingen ingegroend worden of aangepast worden conform de voorschriften. Elke omgevingsvergunning die betrekking heeft op het ingroenen van bestaande uitbreidingen, wordt beoordeeld inzake de harmonische en esthetische inpassing binnen de tuinwijk.


Bijgebouw

Maximale bebouwing De bebouwing van een terrein (B/T) moet onder 0,15 blijven.

Maximale bebouwing Typerend voor een tuinwijk is een lage bebouwingsgraad. Het groen karakter binnen een tuinwijk staat voorop. De totale verharding bestaat uit alle verharde en bebouwde oppervlaktes.



Architectuur bijgebouw Architectuur bijgebouw

423507300713 | 36



Het bijgebouw moet uitgevoerd worden in volwaardige architectuur, naar analogie met de uitbreiding. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn: betonplaten (uitgezonderd architecturaal beton), metalen golfplaten, betonblokken, rode snelbouwsteen gebruikt voor het bouwen van binnenmuren, … .



Maximale verharding Het groene karakter van de tuinwijk moet bewaard blijven. Verhardingsindex (V/OT) is het aandeel van de verharde oppervlakte van het onbebouwd terrein van een perceel.Bepaalde woningtypes beschikken over een aparte tuinvorm waardoor er de noodzaak is voor lange opritten. Het is niet gewenst deze volledig te verharden, daarom worden tweesporenpaden en verhardgras gestimuleerd.




Bomen en struiken De voortuin wordt transparant ingericht. Het open zicht vanaf het openbaar domein naar de voorgevel van de woning moet behouden blijven of hersteld worden.

Bomen en struiken De Engelse tuinwijkgedachte is een landschapstuin met een natuurlijk overkomen, met volgende elementen: gazons, hagen, hoogstambomen en moestuinen.

423507300713 | 37


De inrichting van de tuin moet kaderen binnen het concept van de Engelse tuinwijkgedachte. Nieuwe beplanting moet streekeigen en standplaatsgebonden zijn. Voor het kappen van bomen is een kapvergunning nodig. Elke hoogstammige boom moet gecompenseerd worden door het planten van een nieuwe inheemse boom. Het bewijs van aanplanting moet door de aanvrager binnen één jaar na het kappen van de boom aan de gemeente worden bezorgd. Hoogstammige bomen in de voortuin die visueel deel uitmaken van het laankarakter, moet worden behouden en mogen enkel worden gekapt omwille van veiligheidsredenen.

Het bewijs van aanplanting omvat meerdere foto’s en een duidelijke locatie van de nieuw aangeplante boom. De locatie moet overeenstemmen met de plaats die is aangeven op de kapvergunning. Dit bewijs moet bezorgd worden aan de Dienst Omgeving van de gemeente Maasmechelen. Het beeldbepalend karakter van de wijk staat voorop. Bomen die dreigen om te vallen door een onweer of ziekte mogen worden gekapt, mits heraanplant door een inheemse boom als compensatie.

423507300713 | 38

Aaneengesloten woning


Gevel hoofdgebouw


Eenheid woonblok Aaneengesloten woningen vormen samen een woonblok, bij renovatiewerken is het belangrijk dat deze samen één geheel blijven vormen, zoals voorzien is binnen de tuinwijkgedachte. Hier kan enkel op worden afgeweken als de renovatiewerken kaderen in het behoud of herstel van het oorspronkelijke karakter.

423507300713 | 39



Materiaal en afwerking Aangezien de oorspronkelijke gevel moet behouden blijven, is het dan ook vanzelfsprekend dat voorzetgevels, steenstrips en het bepleisteren, waar dit voordien niet het geval was, niet toegelaten zijn. Bij het opnieuw invoegen of reinigen van de gevel bestaat de kans dat het uitzicht van de gevel sterk veranderd ten opzichten van de aaneengesloten woningen. Dit moet dan ook in overleg met de aanpalende gebeuren.





423507300713 | 40






Ramen en deuren



423507300713 | 41







423507300713 | 42


Daken








423507300713 | 43



Maximale bebouwing De bebouwing van een terrein (B/T) moet onder 0,15 blijven. De uitbreiding mag niet groter zijn dan 120m². Afwijken is enkel mogelijk wanneer de oppervlaktes voor een uitbreiding en bijgebouw onder 40m² per terrein blijft.

Maximale bebouwing Het groene karakter van de tuinwijk moet maximaal bewaard blijven. Bebouwingsindex (B/T) is de verhouding van het geheel van de bebouwde en de overdekte terreinoppervlakte op de gelijkvloerse verdieping tot de totale oppervlakte van het perceel. Bij sommige kleinere percelen laat de maximale bebouwing van 0,15 het niet toe om een uitbreiding of bijgebouw te realiseren. Daarom kan hiervan worden afgeweken voor zolang alle uitbreidingen en bijgebouwen onder de 40m² blijven. De bepalingen omtrent bijgebouwen staan omschreven onder §6.5.

Inplanting en afmetingen De uitbreiding moet ondergeschikt zijn aan het hoofdgebouw en het groen karakter van de tuinwijk. De uitbreiding mag enkel tegen de achtergevel van het hoofdgebouw worden opgericht, met een maximale totale bouwdiepte van 22 meter en op minimum 3,5 meter van de zijdelingse perceelsgrens. Er mag tot tegen de perceelgrens gebouwd worden die samenvalt met de zijdelingse bouwgrens van het hoofdvolume. De uitbreiding bestaat uit één bouwlaag met een maximale kroonlijsthoogte van 3,5 meter, gemeten vanaf het grondniveau ter hoogte van de voorgevel en de kroonlijst. Het geheel wordt afgewerkt met een plat dak.


Omwille van de erfgoedwaarde moet er omzichtig worden omgesprongen met uitbreidingen. Een beperkte uitbreiding van het hoofdgebouw kan worden toegestaan indien dit noodzakelijk is voor het goed functioneren van het gebouw. Het is belangrijk dat de uitbreiding ondergeschikt blijft aan het hoofdgebouw bijvoorbeeld door gebruik te maken van een aangepaste

423507300713 | 44


De omgevingsambtenaar kan een afwijking op de dakvorm of kroonlijsthoogte van de uitbreiding toestaan, als aangetoond kan worden dat de afwijking een verbetering is voor de integratie van de woning binnen de tuinwijk en dit uitvoerig gemotiveerd is

(transparante) architectuur, door het behouden van voldoende bouwvrije ruimte langs de zijdelingse perceelsgrenzen, door het ingroenen van volumes, … Gemotiveerd afwijken kan enkel indien de afwijking van de voorschriften voordelen heeft voor het beeld van de tuinwijk ten opzichten van een alternatief zonder afwijkingen. De aanvrager dient voldoende informatief toe te voegen bij zijn vergunningsaanvraag zodat de vergunningverlenende overheid deze toetsing kan uitvoeren. Dit kan door middel van een motiveringsnota. Dergelijke motiveringsnota is een informatief document voor de vergunningverlenende overheid met het oog op het beoordelen van de vergunningsaanvraag waarin volgende zaken aan bod komen:

Waarom er niet aan betreffende bepalingen voldaan wordt

Waarom de afwijking zowel voor het gebouw op zich als voor de tuinwijk een verbetering is


423507300713 | 45









423507300713 | 46



Bestaande uitbreidingen Bij renovaties aan bestaande uitbreidingen die niet voldoen aan de voorschriften en niet vergund zijn moeten deze uitbreidingen ingegroend worden of aangepast worden conform de voorschriften. Elke omgevingsvergunning die betrekking heeft op het ingroenen van bestaande uitbreidingen wordt beoordeeld inzake de harmonische en esthetische inpassing binnen de tuinwijk.


Bijgebouw


Maximale bebouwing Typerend voor een tuinwijk is een lage bebouwingsgraad. Het groen karakter binnen een tuinwijk staat voorop. De totale verharding bestaat uit alle verharde en bebouwde oppervlaktes.



Architectuur bijgebouw Architectuur bijgebouw Het bijgebouw moet uitgevoerd worden in volwaardige architectuur, naar analogie met de uitbreiding.

423507300713 | 47



Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn: betonplaten (uitgezonderd architecturaal beton), metalen golfplaten, betonblokken, rode snelbouwsteen gebruikt voor het bouwen van binnenmuren, … .







Bomen en struiken De voortuin wordt transparant ingericht. Het open zicht vanaf het openbaar domein naar de voorgevel van de woning moet behouden blijven of hersteld worden. De inrichting van de tuin moet kaderen binnen het concept van de Engelse tuinwijkgedachte. Nieuwe beplanting moet streekeigen en standplaatsgebonden zijn.

Bomen en struiken De Engelse tuinwijkgedachte is een landschapstuin met een natuurlijk overkomen, met volgende elementen: gazons, hagen, hoogstambomen en moestuinen. Het bewijs van aanplanting omvat meerdere foto’s en een duidelijke locatie van de nieuw aangeplante boom. De locatie moet overeenstemmen met de plaats

423507300713 | 48


Voor het kappen van bomen is een kapvergunning nodig. Elke hoogstammige boom moet gecompenseerd worden door het planten van een nieuwe inheemse boom. Het bewijs van aanplanting moet door de aanvrager binnen één jaar na het kappen van de boom aan de gemeente worden bezorgd. Hoogstammige bomen in de voortuin die visueel deel uitmaken van het laankarakter, moet worden behouden en mogen enkel worden gekapt omwille van veiligheidsredenen.

die is aangeven op de kapvergunning. Dit bewijs moet bezorgd worden aan de Dienst Omgeving van de gemeente Maasmechelen. Het beeldbepalend karakter van de wijk staat voorop. Bomen die dreigen om te vallen door een onweer of ziekte mogen worden gekapt, mits heraanplant door een inheemse boom als compensatie.

423507300713 | 49

Mulhouse type


Gevel hoofdgebouw


Eenheid woonblok Aaneengesloten woningen vormen samen een woonblok, bij renovatiewerken is het belangrijk dat deze samen één geheel blijven vormen, zoals voorzien is binnen de tuinwijkgedachte. Hier kan enkel op worden afgeweken als de renovatiewerken kaderen in het behoud of herstel van het oorspronkelijke karakter.

423507300713 | 50



Materiaal en afwerking Aangezien de oorspronkelijke gevel moet behouden blijven, is het dan ook vanzelfsprekend dat voorzetgevels, steenstrips en het bepleisteren, waar dit voordien niet het geval was, niet toegelaten zijn. Bij het opnieuw invoegen of reinigen van de gevel bestaat de kans dat het uitzicht van de gevel sterk veranderd ten opzichten van de aaneengesloten woningen. Dit moet dan ook in overleg met de aanpalende gebeuren.


Specifieke architecturale elementen Wanneer deze specifieke architecturale elementen nog aanwezig zijn, moeten deze behouden blijven. Indien ze zwaar beschadigd zijn of niet meer aanwezig zijn, moeten deze vervangen of hersteld worden, rekening houdend dat er na de herstelling terug een uniform geheel ontstaat. Dit geldt voor, maar beperkt zich niet tot, de volgende elementen:



423507300713 | 51






Ramen en deuren



423507300713 | 52







423507300713 | 53


Daken








423507300713 | 54



Maximale bebouwing De bebouwingsindex (B/T) moet onder 0,15 blijven. De uitbreiding mag niet groter zijn dan 120m². Afwijken is enkel mogelijk wanneer de oppervlaktes voor een uitbreiding en bijgebouw onder 40m² per terrein blijft.

Maximale bebouwing Het groene karakter van de tuinwijk moet maximaal bewaard blijven. Bebouwingsindex (B/T) is de verhouding van het geheel van de bebouwde en de overdekte terreinoppervlakte op de gelijkvloerse verdieping tot de totale oppervlakte van het perceel. Bij sommige kleinere percelen laat de maximale bebouwing van 0,15 het niet toe om een uitbreiding of bijgebouw te realiseren. Daarom kan hiervan worden afgeweken voor zolang alle uitbreidingen en bijgebouwen onder de 40m² blijven. De bepalingen omtrent bijgebouwen staan omschreven onder §7.5.

Inplanting en afmetingen De uitbreiding moet ondergeschikt zijn aan het hoofdgebouw. De uitbreiding mag enkel tegen de zijgevel van het hoofdgebouw worden opgericht en valt samen met de achterste perceelsgrens. De uitbreiding mag daarbij niet voorbij de voorgevel van het hoofdgebouw komen. De bouwbreedte van de uitbreiding bedraagt max. 7,50m. De uitbreiding bestaat uit één bouwlaag met een maximale kroonlijsthoogte van 3,5 meter, gemeten vanaf het grondniveau ter hoogte van de voorgevel en de kroonlijst. Het geheel wordt afgewerkt met een plat dak.


423507300713 | 55


De omgevingsambtenaar kan een afwijking op de dakvorm of kroonlijsthoogte van de uitbreiding toestaan, als aangetoond kan worden dat de afwijking een verbetering is voor de integratie van de woning binnen de tuinwijk en dit uitvoerig gemotiveerd is

Omwille van de erfgoedwaarde moet er omzichtig worden omgesprongen met uitbreidingen. Een beperkte uitbreiding van het hoofdgebouw kan worden toegestaan indien dit noodzakelijk is voor het goed functioneren van het gebouw. Het is belangrijk dat de uitbreiding ondergeschikt blijft aan het hoofdgebouw bijvoorbeeld door gebruik te maken van een aangepaste (transparante) architectuur, door het behouden van voldoende bouwvrije ruimte langs de zijdelingse perceelsgrenzen, door het ingroenen van volumes, … Gemotiveerd afwijken kan enkel indien de afwijking van de voorschriften voordelen heeft voor het beeld van de tuinwijk ten opzichten van een alternatief zonder afwijkingen. De aanvrager dient voldoende informatief toe te voegen bij zijn vergunningsaanvraag zodat de vergunningverlenende overheid deze toetsing kan uitvoeren. Dit kan door middel van een motiveringsnota. Dergelijke motiveringsnota is een informatief document voor de vergunningverlenende overheid met het oog op het beoordelen van de vergunningsaanvraag waarin volgende zaken aan bod komen:

Waarom er niet aan betreffende bepalingen voldaan wordt

Waarom de afwijking zowel voor het gebouw op zich als voor de tuinwijk een verbetering is


423507300713 | 56









423507300713 | 57



Bestaande uitbreidingen Bij renovaties aan bestaande uitbreidingen die niet voldoen aan de voorschriften en niet vergund zijn moeten deze uitbreidingen ingegroend worden of aangepast worden conform de voorschriften. Elke omgevingsvergunning die betrekking heeft op het ingroenen van bestaande uitbreidingen wordt beoordeeld inzake de harmonische en esthetische inpassing binnen de tuinwijk.


Bijgebouw


Maximale bebouwing Het groene karakter van de tuinwijk moet bewaard blijven. De totale verharding bestaat uit alle verharde en bebouwde oppervlaktes.

Inplanting en afmetingen Het bijgebouw mag uitsluitend worden opgericht in de zone waar uitbreidingen van het hoofdgebouw zijn toegelaten, bij voorkeur niet zichtbaar vanaf het openbaar domein. Het groen uitzicht van het perceel primeert. De maximum oppervlakte van het bijgebouw bedraagt 20m².


Architectuur bijgebouw Er moet gekozen worden voor duurzame materialen. Het bijgebouw moet in contrast met het hoofdgebouw en in relatie tot de uitbreiding uitgevoerd worden in een

Architectuur bijgebouw Het bijgebouw moet uitgevoerd worden in volwaardige architectuur naar analogie met de uitbreiding.

423507300713 | 58


hedendaagse architectuur. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn niet toegelaten.

Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn bijvoorbeeld betonplaten (uitgezonderd architecturaal beton), metalen golfplaten, betonblokken en rode snelbouwsteen die gebruikt worden voor het bouwen van een binnenmuur van een woning.



Maximale verharding Het groene karakter van de tuinwijk moet bewaard blijven. Verhardingsindex (V/OT) is het aandeel van de verharde oppervlakte van het onbebouwd terrein van een perceel. Bepaalde woningtypes beschikken over een aparte tuinvorm waardoor er de noodzaak is voor lange opritten. Het is niet gewenst deze volledig te verharden daarom worden tweesporenpaden en verhardgras gestimuleerd.


Verharding Binnen een zone van 10 meter te meten vanaf de voorste perceel grens zijn geen verhardingen toegelaten, met uitzondering van één oprit met een maximale breedte van 3 meter en een pad naar de voordeur met een maximale breedte van 1,2 meter.


Bomen en struiken De voortuin wordt transparant ingericht. Het open zicht vanaf het openbaar domein naar de voorgevel van de woning moet behouden blijven of hersteld worden.

Bomen en struiken De Engelse tuinwijkgedachte is een landschapstuin met een natuurlijk overkomen, met volgende elementen: gazons, hagen, hoogstambomen en moestuinen.

423507300713 | 59


De inrichting van de tuin moet kaderen binnen het concept van de Engelse tuinwijkgedachte. Nieuwe beplanting moet streekeigen en standplaatsgebonden zijn. Voor het kappen van bomen is een kapvergunning nodig. Elke hoogstammige boom moet gecompenseerd worden door het planten van een nieuwe inheemse boom. Het bewijs van aanplanting moet door de aanvrager binnen één jaar na het kappen van de boom aan de gemeente worden bezorgd. Hoogstammige bomen in de voortuin die visueel deel uitmaken van het laankarakter, moet worden behouden en mogen enkel worden gekapt omwille van veiligheidsredenen.

Het bewijs van aanplanting omvat meerdere foto’s en een duidelijke locatie van de nieuw aangeplante boom. De locatie moet overeenstemmen met de plaats die is aangeven op de kapvergunning. Dit bewijs moet bezorgd worden aan de Dienst Omgeving van de gemeente Maasmechelen. Het beeldbepalend karakter van de wijk staat voorop. Bomen die dreigen om te vallen door een onweer of ziekte mogen worden gekapt, mits heraanplant door een inheemse boom als compensatie.

423507300713 | 60

Ingenieurswoning


Gevel hoofdgebouw

Eenheid type De woningen moeten afgestemd worden op de oorspronkelijke toestand en een eenheid met woningen van hetzelfde type nastreven.

Eenheid type De ingenieurswoningen zijn voornamelijk nog in hun oorspronkelijke toestand, omwille van hun grote was er niet de noodzaak tot uitbreiding.

423507300713 | 61


Materiaal en afwerking Het is verboden om bij renovaties het oorspronkelijke uitzicht te wijzigen. De oorspronkelijke materialen moeten behouden en zichtbaar blijven of hersteld worden. Geschilderde en bepleisterde delen mogen niet in een andere kleur dan de oorspronkelijke kleur.

Materiaal en afwerking Aangezien de oorspronkelijke gevel moet behouden blijven, is het dan ook vanzelfsprekend dat voorzetgevels, steenstrips en het bepleisteren, waar dit voordien niet het geval was, niet toegelaten zijn. Bij het opnieuw invoegen of reinigen van de gevel bestaat de kans dat het uitzicht van de gevel sterk veranderd ten opzichten van de omliggende tuinwijkwoningen.





423507300713 | 62






Ramen en deuren



423507300713 | 63



Raamverdeling en kleur Het buitenschrijnwerk mag vervangen worden binnen de bestaande gevelopening, indien dit naar analogie met de oorspronkelijke toestand of in uniformiteit met het buitenschrijnwerk van de omliggende tuinwijkwoningen gebeurt. Enkel een uitvoering in de kleuren wit, zwart of houtkleur is toegelaten. Een verdeling in kleine glasvakken is vaak niet meer rendabel. In dit geval kunnen ramen vervangen worden mits de oorspronkelijke raamverdelingen worden behouden door het toepassen van nieuwe technieken.




423507300713 | 64


Daken


Dakbedekking Door de eenheid van het dak lijkt het alsof het één groot woonblok is. Daarom is het belangrijk om af te stemmen met de dakpannen van de buur.






423507300713 | 65



Uitbreidingen Uitbreidingen zijn uitsluitend toegestaan i.f.v. toegankelijkheid van het gebouw en indien noodzakelijk omwille van veiligheidsredenen.

Uitbreidingen Gezien de grote van de woningen is een uitbreiding hier niet noodzakelijk om aan de hedendaagse woonwensen te kunnen voldoen.


Architectuur Hedendaagse en contrasterende architectuur genieten de voorkeur op historiserende architectuur. Op deze manier blijft het duidelijk wat het oorspronkelijke deel is.

Bijgebouw

Inplanting en afmetingen Het bijgebouw mag uitsluitend worden opgericht in de zone achter de achtergevellijn van het hoofdgebouw gerealiseerd worden, bij voorkeur niet zichtbaar vanaf het openbaar domein. Het groen uitzicht van het perceel primeert. De maximum oppervlakte van het bijgebouw bedraagt 50m².


Architectuur bijgebouw Er moet gekozen worden voor duurzame materialen. Het bijgebouw moet in contrast met het hoofdgebouw en in relatie tot de uitbreiding uitgevoerd worden in een hedendaagse architectuur. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn niet toegelaten.

Architectuur bijgebouw Het bijgebouw moet uitgevoerd worden in volwaardige architectuur naar analogie met de uitbreiding. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn bijvoorbeeld betonplaten (uitgezonderd architecturaal beton), metalen golfplaten, betonblokken en rode snelbouwsteen die gebruikt worden voor het bouwen van een binnenmuur van een woning.

423507300713 | 66








Bomen en struiken De voortuin wordt transparant ingericht. Het open zicht vanaf het openbaar domein naar de voorgevel van de woning moet behouden blijven of hersteld worden. De inrichting van de tuin moet kaderen binnen het concept van de Engelse tuinwijkgedachte. Nieuwe beplanting moet streekeigen en standplaatsgebonden zijn. Voor het kappen van bomen is een kapvergunning nodig. Elke hoogstammige boom moet gecompenseerd worden door het planten van een nieuwe inheemse boom. Het bewijs

Bomen en struiken De Engelse tuinwijkgedachte is een landschapstuin met een natuurlijk overkomen, met volgende elementen: gazons, hagen, hoogstambomen en moestuinen. Het bewijs van aanplanting omvat meerdere foto’s en een duidelijke locatie van de nieuw aangeplante boom. De locatie moet overeenstemmen met de plaats die is aangeven op de kapvergunning. Dit bewijs moet bezorgd worden aan de Dienst Omgeving van de gemeente Maasmechelen.

423507300713 | 67


van aanplanting moet door de aanvrager binnen één jaar na het kappen van de boom aan de gemeente worden bezorgd. Hoogstammige bomen in de voortuin die visueel deel uitmaken van het laankarakter, moet worden behouden en mogen enkel worden gekapt omwille van veiligheidsredenen.

Het beeldbepalend karakter van de wijk staat voorop. Bomen die dreigen om te vallen door een onweer of ziekte mogen worden gekapt, mits heraanplant door een inheemse boom als compensatie.

423507300713 | 68

Logementshuizen


Gevel hoofdgebouw

Eenheid woonblok De woningen moeten afgestemd worden op de oorspronkelijke toestand en een eenheid met woningen van hetzelfde type nastreven.

Eenheid woonblok In de tuinwijk bevinden zich 3 historische logementshuizen. In twee van deze kamerwoningen wonen 30 personen; in de derde 33 personen.

Materiaal en afwerking Het is verboden om bij renovaties het oorspronkelijke uitzicht te wijzigen. De oorspronkelijke materialen moeten behouden en zichtbaar blijven of hersteld worden. Geschilderde en bepleisterde delen mogen niet in een andere kleur dan de oorspronkelijke kleur worden uitgevoerd.

Materiaal en afwerking Aangezien de oorspronkelijke gevel moet behouden blijven, is het dan ook vanzelfsprekend dat voorzetgevels, steenstrips en het bepleisteren, waar dit voordien niet het geval was, niet toegelaten zijn. Bij het opnieuw invoegen of reinigen van de gevel bestaat de kans dat het uitzicht van de gevel sterk veranderd ten opzichten van omliggende tuinwijkwoningen..

423507300713 | 69








423507300713 | 70




Ramen en deuren



423507300713 | 71



Raamverdeling en kleur Het buitenschrijnwerk mag vervangen worden binnen de bestaande gevelopening, indien dit naar analogie met de oorspronkelijke toestand of in uniformiteit met het buitenschrijnwerk van omliggende tuinwijkwoningen gebeurt. Enkel een uitvoering in de kleuren wit, zwart of houtkleur is toegelaten. Een verdeling in kleine glasvakken is vaak niet meer rendabel. In dit geval kunnen ramen vervangen worden mits de oorspronkelijke raamverdelingen worden behouden door het toepassen van nieuwe technieken.




423507300713 | 72


Daken








423507300713 | 73



Uitbreidingen Uitbreidingen zijn uitsluitend toegestaan i.f.v. toegankelijkheid van het gebouw en indien noodzakelijk omwille van veiligheidsredenen.

Uitbreidingen Gezien de grote van de woningen is een uitbreiding hier niet noodzakelijk om aan de hedendaagse woonwensen te kunnen voldoen.


Architectuur Hedendaagse en contrasterende architectuur genieten de voorkeur op historiserende architectuur. Op deze manier blijft het duidelijk wat het oorspronkelijke deel is.

Bijgebouw



Architectuur bijgebouw Er moet gekozen worden voor duurzame materialen. Het bijgebouw moet in contrast met het hoofdgebouw en in relatie tot de uitbreiding uitgevoerd worden in een hedendaagse architectuur. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn niet toegelaten.

Architectuur bijgebouw Het bijgebouw moet uitgevoerd worden in volwaardige architectuur naar analogie met de uitbreiding. Esthetisch niet verantwoorde materialen zijn bijvoorbeeld betonplaten (uitgezonderd architecturaal beton), metalen golfplaten, betonblokken en rode snelbouwsteen die gebruikt worden voor het bouwen van een binnenmuur van een woning.

423507300713 | 74






Verharding Indien de woning een voor- of zijtuin heeft, dan is er maximum één oprit met een maximale breedte van 3 meter en een pad naar de voordeur met een maximale breedte van 1,2 meter toegelaten. In de voortuin zijn geen andere verhardingen toegelaten, met uitzondering van parkeervoorzieningen in gewapend gras. De nadruk ligt op het vrijwaren van het groene en landschappelijke karakter, verhardingen moeten maximaal worden vermeden.


Bomen en struiken De voortuin wordt transparant ingericht. Het open zicht vanaf het openbaar domein naar de voorgevel van de woning moet behouden blijven of hersteld worden. De inrichting van de tuin moet kaderen binnen het concept van de Engelse tuinwijkgedachte. Nieuwe beplanting moet streekeigen en standplaatsgebonden zijn.

Bomen en struiken De Engelse tuinwijkgedachte is een landschapstuin met een natuurlijk overkomen, met volgende elementen: gazons, hagen, hoogstambomen en moestuinen. Het bewijs van aanplanting omvat een duidelijke locatie en meerdere foto’s van de nieuw aangeplante boom. De locatie moet overeenstemmen met de plaats

423507300713 | 75


Voor het kappen van bomen is een kapvergunning nodig. Elke hoogstammige boom moet gecompenseerd worden door het planten van een nieuwe inheemse boom. Het bewijs van aanplanting moet door de aanvrager binnen één jaar na het kappen van de boom aan de gemeente worden bezorgd. Hoogstammige bomen in de voortuin die visueel deel uitmaken van het laankarakter, moet worden behouden en mogen enkel worden gekapt omwille van veiligheidsredenen.

die is aangeven op de kapvergunning. Dit bewijs moet bezorgd worden aan de Dienst Omgeving van de gemeente Maasmechelen. Het beeldbepalend karakter van de wijk staat voorop. Bomen die dreigen om te vallen door een onweer of ziekte mogen worden gekapt, mits heraanplant door een inheemse boom als compensatie.

Bijlage 1

Figuur 20 Typologie van de woningen in kaart (bron: eindverslag “Wonen in de tuinwijk van Eisden in de 21ste eeuw”, Stebo vzw, 2014)

423507300713 | 1

Antea Group 2018

Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Antea Group mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd, noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd.

STEDENBOUWKUNDIGE VERORDENING TUINWIJK EISDEN · 2020. 2. 5. · Giel Vanhoutte, Adviseur Ruimte...

Documents

Transcript of STEDENBOUWKUNDIGE VERORDENING TUINWIJK EISDEN · 2020. 2. 5. · Giel Vanhoutte, Adviseur Ruimte...