+

Spelen met Taal en Betekenisgeving MensIt Professionaliseringsavond

30 Januari 2012

Dr. Renate Werkman

+

+

  ‘Hij kan niet zo goed leren’

  ‘Jij kunt veel meer’

  ‘Je kunt je beter laten afkeuren’

  ‘Het is nu wel gedaan’

+ Assumpties

 Veronderstellingen   ‘Oudere medewerkers zijn vastgeroest, die leren niet meer’   ‘Jonge medewerkers zijn nog kneedbaar’   ‘Die chronisch zieke medewerker wordt een zware last’   ‘Dat is gewoon weerstand tegen verandering, die is er altijd’   ‘Die medewerkster moet je gewoon hard aanpakken’   ‘Dat kan hij helemaal niet’   ‘Moet zij ons wat vertellen?’

+ Betekenisgeving

Handelen

Praten met vooral ‘gelijke’ anderen

Gedeelde werkelijkheid

Assumpties

Onwrikbare ‘waarheid’

Gezamenlijke betekenisgeving (geen afwijkende meningen)

Uitkomst

Bevestigen/Bijstellen

+ Assumpties  Vaak legitimatie om niet naar eigen aandeel/rol te

kijken  Soms waar  Vaak maken ze zichzelf waar

  Priming (bv. Aronson & Steele)

 Vaak letterlijk & figuurlijk

+ Mentale modellen

  Mentale modellen   Persoon, rol, gebeurtenis, procedure, sociale modellen

  Mensen, situatie, gebeurtenissen categoriseren in fractie van seconde   Makkelijk!

  Eerste indruk allesbepalend

  Andere informatie niet meer meegenomen

  Gevolg: uitsluiting, discriminatie, etc.

+ Wie betaalt het meest voor een auto?

(Ayres, Univ. Chicago)

+ Gemiddelde prijs bovenop kostprijs na 40 minuten onderhandeling

+$725,- +$935,- +$1195,- +$1551,-

(Ayres, Univ. Chicago)

+ Voorbeeldgesprek

  IT-sector van een financiële instelling

 Gesprek tussen MT-leden van de sector

 Probleem: passieve, afhankelijke medewerkers

 Wat willen de MT-leden?

 Welke assumpties uiten zij?

 Wat zal de (waarschijnlijke) uitkomst zijn van dit gesprek en wat betekent dat voor probleemoplossing?

+

+ Interactiepatronen

 Mentale modellen Niet statisch

 Problematiek in de organisatie gereflecteerd in gesprekken ter plaatse

 Risico op zelfbevestigend handelen en ontwikkeling ingesleten interactiepatronen   Gedrag van de een roept reactie van de ander op   Herhalend: ingesleten gedragspatroon

+ Voorbeeldgesprek 2

 Overheidsorganisatie

 Gesprek tussen MT/Onderzoeksgroep en leidinggevenden

 Probleem: organisatie moet lerende organisatie worden, medewerkers moeten zelfsturend worden, resultaatgericht werken en verantwoordelijkheid krijgen. Opleggen is strijdig met doelen. Maar hoe dan? Medewerkers een rol geven in proces?

 Wat speelt hier nu werkelijk?

 Waarom ‘willen medewerkers niet’?

+ Taal die stimuleert

 Als taal kan demotiveren, discrimineren, inperken, ..

 Dan kan taal ook enthousiasmeren, motiveren, stimuleren

 Weinig in organisaties??   Moeite om voorbeeld te vinden

+ Taal die stimuleert

  http://www.youtube.com/watch?v=mE_BBoM_MfM

(van 8.28 tot 11.51 min.)

 Cameron’s strategieën   Hoe hij de crisis positioneert   Hoe hij activeert en inspireert   Welke taal, woorden hij hanteert   Effect op energieniveau en effect voor handelen

+ Cameron’s strategie

  Problemen onderkennen en tegelijk ook de valkuil van probleemfocus   ‘I don’t for a minute underestimate how people feel. But the truth is, right

now, we need to be energized, not paralyzed by gloom and fear’   Empoweren

  ‘(We are) hardworking, pioneering, creative, adaptable, optimistic, can-do’   Vertrouwen creëren

  We kunnen het, we hebben het immers al eerder gedaan   Positieve sfeer creëren en activeren

  ‘It’s the people of Britain and the spirit of Britain (that will bring success)’   ‘Leadership works!’

  Positieve voorbeelden noemen en roemen   Wie, waar, gevolg noemen

  Kansen signaleren en aanreiken, lonkend perspectief bieden   ‘Half the world is booming, let’s go and sell to them!’

+ En de strategie van onze minister-president   http://www.dossierdenhaag.nl/000884-Rutte-wil-haast-met-

permanent-noodfonds.html#axzz1kZfSvytw

(van 7.30 tot 9.31 min.)

  Wat zal het effect hiervan zijn?

+ En de strategie van onze minister-president   Problemen onderkennen maar vervolgens juist verdiepen

  Problemen uitgebreid noemen

  Negatieve voorspellingen doen   ‘2012 zal een moeilijker jaar worden dan 2011’   ‘De staatsschuld zal toenemen, de werkloosheid zal verder stijgen, de hele

Europese economie is aan het afremmen, dat zullen wij voelen’   ‘Ik vrees dat het dit jaar erger wordt’

  Oplossing eenzijdig leggen bij fixatie ‘moeilijke overheidsmaatregelen’ en bij overheid   ‘Maar we zijn een heel rijk land (we hebben vet genoeg, kunnen het

hebben). Maar dan moeten we wel de noodzakelijke koers houden en de noodzakelijke beslissingen nemen’

+