SLIMMELOGISTIEK

100111011101110011000101001111100110001010110111110011000101110110110010110011000111100110100101101110111011010111001101100111011101110011000101110011000101010101111010

UITGAVE 2017/2018 • WWW.LOGISTIEK010.NL

UITGAVE IN SAMENWERKING MET:

LOGISTIEK 010 32 LOGISTIEK 010

Black box: Real time info over uw wagenpark

Houd de (banden)­spanning erin

Digitale navigatie: IT maakt logistiek slimmer

Schonere én slimmere stadsdistributie

Voordelen transport management­systeem

Populariteit fleet management­systeem snel gegroeid

Doorbraak elektrisch wegtransport staat voor de deur

Tracking & tracing: actuele informatie over het voertuig

Alternatieve brandstoffen: plussen en minnen

EN VERDER...

Bijna wekelijks berichten de media over maat-regelen die gemeenten nemen om de lucht- en leefkwaliteit in de stedelijke omgeving te verbeteren. Het vervoersbeleid is daarbij een belangrijk aspect dat onder de loep genomen wordt. Stadsdistributie, en andere vormen van stedelijke logistiek, zijn noodzakelijk voor het goed functioneren van een (binnen)stad - maar stadsdistributie is, in de traditionele vorm, ook een bron van geluidsoverlast en vervuiling.

Samen met Logistiek010, dat streeft naar een emissieloze en slimme stadslogistiek, zet Nieuwsblad Transport een groot aantal innova-ties op een rij, en vergelijkt (daar waar mogelijk) de verschillende opties die transporteurs en verladers hebben. Alle mogelijkheden die we weergeven hebben gemeen dat ze het transport in de stedelijke omgeving duurzaam - of in elk geval duurzamer - kunnen maken.

Deels is winst te behalen bij de voertuigen. Een elektrische truck is immers duurzamer dan voer-tuigen die fossiele brandstoffen nodig hebben. Maar heel veel winst is ook te behalen door rit-ten goed te plannen. Er is immers niets duurza-mer dan een niet gemaakte vrachtwagenrit.

Wat alle opties gemeen hebben, is niet alleen dat ze duurzamer zijn dan het ‘traditionele’ alternatief, maar tevens dat ze de onderneming vrijwel altijd geld besparen. Zowel het milieu áls de balans van de transporteur profiteren van slimme stadsdistributie. Ik wens u veel wijsheid bij het kiezen van uw duurzame strategie!

Mels DeesHoofdredacteur Nieuwsblad Transport

COLOFONHet magazine Logistiek010 is mogelijk gemaakt door Gemeente Rotterdam, Topsector Logistiek, in samenwerking met NT Publishers.Vormgeving: Hage Grafische VormgevingDistributie: Nieuwsblad Transport

4

20

14

11

17

26

36

4032

Slimmelogistiek

FLEET MANAGEMENT-SYSTEEMPopulariteit FMS snel gegroeid

Steeds meer trucks en bestelwagens worden uitgerust met elektronica om zowel de chauffeur, als de ondernemer te ondersteunen. Door verschillende systemen aan elkaar

te koppelen aan een fleet management-systeem (FMS) kunnen transportbedrijven en logistiek dienstverleners hun planning verbeteren, besparen op kosten en de uitstoot van schadelijke stoffen verminderen.TEKST: MARTIN DEKKER

De populariteit van fleet management­systemen is snel gegroeid. Volgens een schatting van brancheorganisatie TLN maakt circa 35% van de Nederlandse transportondernemingen gebruik van een fleet management­systeem. Het zijn vooral grote bedrijven. De dekkingsgraad onder ondernemingen met meer dan 100 werknemers is 91% (bron: Automati­seringsenquête TLN, 2015). Bij de catego­rie van 1 tot en met 4 werknemers is dat op dit moment 6%. In totaal wordt 80% van alle voertuigen in ons land via een FMS­systeem aangestuurd. In heel Europa reden volgens de Zweedse marktanalist Berg Insight op 1 januari 2017 circa 6,2 mil­joen trucks met een fleet management ­systeem rond. Dat aantal groeit jaarlijkse met bijna 15%.Ook voor kleinere transportbedrijven kunnen boordcomputers in combinatie

met software voor fleet management in­teressant zijn. Helemaal nu de producten en diensten in abonnementsvorm afge­nomen kunnen worden. De investering is daardoor lager. Met deze vorm van Soft­ware as a Service (SaaS) zijn de program­ma’s via een internetplatform (‘vanuit de cloud’) beschikbaar. Extra voordeel: ze zijn overal te raadplegen en altijd up­to­date. Als bedrijf betaal je een vast bedrag per maand per voertuig.

Tracking & TracingDe techniek is begonnen met GPS­voer­tuigvolgsystemen. Zogenaamde black boxes boden de mogelijkheid voor trac­king & tracing van vrachtwagens en hun lading. Niet alleen handig voor de trans­portplanners op kantoor, maar ook voor verladers en hun klanten. Zij wisten pre­cies wanneer hun bestelling afgeleverd

werd. Het GPS­signaal maakte ook flexibe­le routeplanning (en navigatie) mogelijk, rekening houdend met files, afsluitingen, ferry­afvaarten en dergelijke. Trucknavi­gatie is tegenwoordig vrijwel altijd geïn­tegreerd in FMS­systemen. Met de verbeterde datacommunicatie (hogere snelheden en lagere tarieven voor online communicatie) groeide het aantal toepassingen. De boordcomputer zorgde bijvoorbeeld voor snelle en doeltreffende communicatie tussen planner en chauf­feur. Opdrachten, charters, routewijzigin­gen en vertragingen kunnen snel en effi­ciënt worden doorgegeven. Steeds meer functiesIn de loop der tijd hebben de FMS­syste­men dankzij verregaande digitalisering steeds meer opties en functionaliteiten gekregen. Met zogeheten ‘On Board

Voor wie?

Een fleet management-systeem is voor veel bedrijven uit het beroeps-goederenvervoer interessant. Voor groot en klein. Al lijken eigen rijders een uitzondering (tenzij ze dedica-ted vervoeren voor één opdracht-gever en in diens systeem meedraai-en). Van (internationale) distributie en groupage tot het vervoer van zeecontainers en pakketbezorging.

Welke aanbieders zijn er?Het kan zijn dat u als onderne-mer of wagenparkbeheerder door de bomen het bos niet ziet. Er zijn veel aanbieders van fleet management-systemen. Welke moet u kiezen? De meeste gespecialiseerde leveranciers van navigatie- en softwaresystemen richten zich specifiek op trucks,

bestelwagens (of getrokken materieel). In deze markt is een consolidatieslag aan de gang binnen Europa; door overnames en fusies proberen de aanbieders hun marktgebied en marktaan-deel te vergroten. Die ontwik-keling gaat naar verwachting de komende jaren nog door.

EIGEN OPLOSSINGENDaarnaast leveren alle fabrikan-

ten van trucks en bestelwagens hun voertuigen tegenwoordig met een black box (en eventu-eel boordcomputer), of bieden dat als optie aan. Nog lang niet in alle gevallen met daaraan gekoppeld een fleet manage-ment-systeem. Maar DAF heeft een eigen oplossing aangekon-digd. Ook de meeste oliemaatschap-pijen hebben programma’s voor

zakelijke klanten om black boxes aan te schaffen en informatie over motor, voertuig en rijgedrag te krijgen. Bij hen ligt de focus vooral op brandstofbesparing, verlaging van de CO2-uitstoot en veilig rijden. Ook hier is dus geen sprake van een fleet management -systeem.

foto

: daf

LOGISTIEK 010 54 LOGISTIEK 010

Wout van den Heuvel (TLN): ‘Het is altijd maatwerk’Steeds meer transportonderne-mers gaan over tot aanschaf van een fleet management-systeem (FMS). Ook kleinere bedrijven, zo merken ze bij Transport en Logistiek Nederland (TLN). ‘Bij de ledenservice krijgen we er veel vragen over’, vertelt Wout van

den Heuvel. Hij is vakspecialist ICT bij de brancheorganisatie. ‘Kernvragen zijn: Wat is er te koop? En: Wat past bij mijn bedrijf?’ Hij maakt meteen duidelijk: Op die laatste vraag is geen stan-daardantwoord te geven. ‘Dat is per bedrijf anders. Welke activi-teiten doe je? Het maakt nogal verschil of je in stadsdistributie actief bent of op Zuid-Spanje

rijdt. Ter illustratie: wij hanteren bij TLN zestien deelmarkten in het wegvervoer en die zijn allemaal anders. Het is altijd maatwerk.’ De kosten variëren ook. Per bedrijf en per leverancier. In de meeste gevallen is sprake van een eenmalige investering, plus een abonnement voor de gebruikskosten van de soft-ware. De software is via een

internetplatform beschikbaar; de gegevens worden in de cloud opgeslagen. ‘Een dergelijk abon-nement kost een paar tientjes per maand per voertuig’, aldus Van den Heuvel.

TERUGVERDIENTIJDOver de mate van besparin-gen dankzij FMS kan hij geen uitspraken doen. ‘Dat is ook weer afhankelijk van het specifieke

bedrijf. Je kunt wel aanhouden dat de terugverdientijd in de meeste gevallen één tot twee jaar is.’ Gemiddeld gaan de

boord computers drie tot vier jaar mee. Gevraagd naar de voordelen noemt Van den Heuvel betere communicatie als eerste. En verder: ‘beter zicht op het rijgedrag van de chauffeur, het volgen van het voertuig en de lading, rijtuig ondersteunende activiteiten en brandstofbespa-ring.’ En de nadelen? ‘Die zijn er eigenlijk niet.’

‘Over besparingen zijn geen

uitspraken te doen’

ProductvergelijkingHet aantal aanbie-ders in de markt is groot. Het aanbod

zeer divers. Welk systeem voor u geschikt is is sterk afhankelijk van wat uw wensen, doelen en werkzaamheden zijn. Op de volgende pagina’s een verge-lijking tussen de verschillende systemen.

Diagnostics’ kunnen naast de locatie en route ook de snelheid, rijtijden, het brandstofverbruik, de rijstijl en de condi­tie van de motor worden gemeten en ge­registreerd. Maar er is veel meer mogelijk. Zoals een koppeling met de digitale tacho­graaf. Of met sensoren in de laadruimte, zodat bij geconditioneerd vervoer tijdig kan worden ingegrepen indien de tempe­ratuur afwijkt. Documentscanning wordt zeer veel gebruikt: de chauffeur heeft een portable scanner waarmee hij door de ontvanger getekende vrachtdocumenten direct naar kantoor kan sturen.

Geld besparen en duurzamer vervoerenFleet management­systemen helpen kos­ten besparen. Volgens de leveranciers kan dat oplopen tot circa 15%. Dat is voor de meeste ondernemers de belangrijkste drijfveer – zowel bij grote als bij kleine transportbedrijven.De besparingen op een rijtje: • geen telefoonkosten meer voor de com­

municatie tussen planningsafdeling en chauffeurs

• minder administratiekosten door geau­tomatiseerde verwerking van uren en onkosten

• minder onnodige kilometers en vertra­ging door files (door betere en flexibeler ritplanning, gebruik makend van actuele

Kansen• tracking van het voertuig: locatie en toestand zijn continu bekend; de informatie is te

benutten als service aan klanten• betere planning (real time) zorgt voor een optimale inzet van het wagenpark: niet

onnodig leeg- en omrijden• besparing op brandstofkosten; gemiddeld 15 tot 20 procent en minder uitstoot van

schadelijke uitlaatgassen• directe communicatie tussen plan afdeling en chauffeurs • levert actuele data voor onderhoud van voertuigen en brandstofmanagement• grotere veiligheid; bij diefstal kan het voertuig snel worden teruggevonden• minder bekeuringen (bijvoorbeeld daadwerkelijke snelheid vergelijken met

toegestane snelheid; alarmering bij inrijden van milieuzone)• verbeterd rijgedrag van chauffeurs (defensief rijden spaart brandstof, levert minder

kans op ongelukken en is minder vermoeiend)• extra functionaliteiten: koppeling aan tachograaf (naleving rij- en rusttijden),

informatie over truckparkings, tankstations, et cetera op de route

Risico’s• selectie van leverancier, de installatie

en invoering kosten tijd• aanschaf van black boxes/boord-

computers en het abonnement kosten geld

• wennen aan een andere manier van werken

• mogelijk weerstand bij chauffeurs; die kunnen zich gecontroleerd voelen

• boordcomputer kan de chauffeur afleiden

Tips• Verdiep u in de aanbieders. Vraag uit-

leg en offerte bij meerdere partijen.• Heeft uw bedrijf meerdere merken

trucks of bestelwagens? Check of het systeem van de aanbieder met al uw voertuigen en de mogelijk al geïn-stalleerde boordcomputers werkt.

• Vraag collega-ondernemers met een fleet management-systeem naar hun ervaringen

BegrippenFleet management is een applicatie voor transportsoftware die zich richt op het wa-genparkbeheer bij transportbedrijven. Een fleet management-systeem automatiseert dit beheer en stelt transporteurs in staat de productiviteit te verhogen tegen lagere kosten. De boordcomputer is de mobiele dataleverancier van het fleet management-systeem. Door de koppeling met een trans-port management-systeem (TMS) worden dossiers en planning automatisch bijgewerkt met actuele gegevens uit de vloot.

Een boordcomputer is een kleine computer die in de cabine van vrachtwagens geplaatst wordt. Door koppeling met andere appara-tuur, zoals scanners, printers, temperatuur- of veiligheidssensoren of de digitale tacho-graaf kan de boordcomputer een veelvoud aan gegevens ontsluiten, die de productivi-teit en kostenefficiëntie van het logistieke bedrijf aanzienlijk verhogen. Via het display kunnen chauffeurs in realtime data met de backoffice uitwisselen.

De black box is een track & trace-unit die het hart vormt van FMS. Het toestel ontvangt satellietsignalen via gps en is daardoor uitermate geschikt als volgsysteem voor de vloot. Zonder tussenkomst van de chauffeur registreert de black box gege-vens gerelateerd aan de plaatsbepaling van vracht wagens en assets. Geregistreerde data worden naar de backoffice verzonden. De unit wordt op een onzichtbare plaats in het voertuig ingebouwd.

informatie over de toestand op de weg) • zuiniger rijden: dankzij analyse van en

advies over hun rijstijl gaan chauffeurs zuiniger (en veiliger!) rijden.

Als het brandstofverbruik daalt, heeft dat

per definitie ook een gunstig effect op de uitstoot van CO2. Voor een toenemend aantal bedrijven is duurzaamheid van hun bedrijfsvoering een thema, al of niet ingegeven door de vraag van klanten of strengere normen van overheden.

LOGISTIEK 010 76 LOGISTIEK 010 SLIMME LOGISTIEK

Fleet management- systemen hebben eigenlijk geen nadeel

PRO

DUCT

VERG

ELIJK

ING

Astr

ata

Euro

peGr

oene

veld

ICT

Solu

tions

RitA

ssis

tAa

nbie

der

Astr

ata

Euro

pe, m

et h

oofd

kant

oor i

n Ei

ndho

ven,

is v

oor

som

mig

e m

ense

n be

ter b

eken

d on

der d

e ou

de n

aam

Q

ualc

omm

. Het

bed

rijf i

s sin

ds 19

88 in

de

tran

spor

t-se

ctor

act

ief e

n he

eft e

en e

igen

FM

S-op

loss

ing:

Fl

eetV

isor

.

Gro

enve

ld IC

T So

lutio

ns is

ond

erde

el v

an d

e G

roen

e-ve

ld G

roup

en

geve

stig

d in

Gor

inch

em. H

et b

edrij

f is

gesp

ecia

lisee

rd in

logi

stie

ke a

utom

atis

erin

g, w

aaro

n-de

r flee

t man

agem

ent-

syst

emen

.

RitA

ssis

t is o

nder

deel

van

INm

atix

Tech

nolo

gy G

roup

. D

it N

eder

land

se te

chno

logi

ebed

rijf i

s sin

ds 2

010

actie

f in

de

mar

kt m

et te

lem

atic

a-op

loss

inge

n. D

e hi

stor

ie in

de

ze m

arkt

gaa

t ech

ter t

erug

tot 1

998,

het

beg

inja

ar

van

Ritt

enad

min

istr

atie

.nl, d

at te

genw

oord

ig o

nder

-de

el is

van

het

bed

rijf u

it H

atte

m.

Pr

oduc

ten

• Tru

ckLi

nc: h

ybrid

e bo

ordc

ompu

ter (

vast

gem

onte

erd

in h

et v

oert

uig

en a

ange

slot

en o

p de

CAN

bus e

n de

di

gita

le ta

chog

raaf

)• D

river

Linc

+: e

en A

ndro

id-t

able

t die

via

blu

etoo

th

geko

ppel

d is

aan

de

Truc

kLin

c• F

leet

Viso

r: op

en so

ftw

arep

latf

orm

• Trip

Mon

itor:

open

pla

tfor

m v

oor a

nder

e m

erke

n bo

ordc

ompu

ters

(mon

itore

n va

n de

stat

us e

n vo

ort-

gang

van

de

gepl

ande

ritt

en e

n st

ops)

ATX

RitA

ssis

t: fle

et m

anag

emen

t-sy

stee

m

Func

tiona

litei

ten

• ure

nreg

istr

atie

en

sala

risvo

orlo

op• t

rack

& tr

acin

g va

n tr

ekke

rs, t

raile

rs e

n ve

rstu

urde

op

drac

hten

• com

mun

icat

ie tu

ssen

pla

nnin

g en

chau

ffeur

s• r

ijstij

lana

lyse

: sof

twar

e en

rapp

orte

n (in

com

bina

tie

met

de

Astr

ata

Driv

er C

oach

die

chau

ffeur

s tijd

ens

het r

ijden

conf

ront

eren

met

hun

ged

rag

- pos

itief

en

nega

tief)

• vol

ledi

ge in

tegr

atie

met

bes

taan

de so

ftw

arep

akke

t-te

n, zo

als T

MS,

ERP

en A

PS (p

lann

ings

soft

war

e)• i

nteg

ratie

met

de

CAN

bus e

n m

et d

e di

gita

le ta

cho-

graa

f voo

r het

uitl

ezen

van

chau

ffeur

skaa

rten

en

mas

sage

heug

en• i

nteg

ratie

met

syst

emen

van

der

den,

zoal

s koe

lsys

te-

men

, deu

rcon

tact

en e

n tr

aile

rsys

tem

en• n

avig

atie

van

Tom

Tom

met

spec

ifiek

e tr

uckd

ata

en

real

time

verk

eers

info

rmat

ie (T

omTo

m Tr

affic

)

Naa

st d

eze

stan

daar

dopl

ossi

ngen

ken

t de

hybr

ide

boor

dcom

pute

ropl

ossi

ng v

oord

elen

van

het

ope

n An

droi

d-pl

atfo

rm zo

als:

klan

tspe

cifie

ke a

pps;

mog

elijk

-he

id to

t het

mak

en v

an fo

to’s,

scan

s van

afle

verb

onne

n of

CM

R’s,

barc

odes

cann

ing

en d

igita

le h

andt

eken

ing;

in-

tegr

atie

met

app

s van

soft

war

epar

tner

s; to

epas

sing

van

ni

euw

e on

twik

kelin

gen,

zoal

s Tra

nsFo

llow

of p

latf

orm

s va

n ve

rlade

nde

part

ijen.

• ure

nver

antw

oord

ing

• kop

pelin

g di

gita

le ta

chog

raaf

• ver

voer

sopd

rach

ten

en w

orkfl

ober

icht

en• t

rack

& tr

ace

• tel

efon

ie• v

ast e

n/of

mob

iel s

cher

m• m

ogel

ijke

inte

grat

ie m

et ta

blet

of m

obie

le te

lefo

on• r

ijged

ragm

odul

e• i

nstr

uctie

vide

o’s v

oor c

hauf

feur

s• k

oppe

ling

met

dig

itale

med

ia v

oor v

errij

king

ord

ers

(foto

’s, h

andt

eken

ing)

• fisc

ale

ritte

nreg

istr

atie

• tra

ck &

trac

e• r

ijged

raga

naly

se• t

acho

dow

nloa

d

Aant

al

voer

tuig

en10

0.00

0 in

Eur

opa

en 10

0.00

0 bu

iten

Euro

pa (s

tand

de

cem

ber 2

016)

plus

min

us 15

.000

m

eer d

an 15

.000

, voo

rnam

elijk

in N

eder

land

(sta

nd

dece

mbe

r 201

6)Do

elgr

oepe

nVe

rvoe

rder

s, lo

gist

ieke

die

nstv

erle

ners

, exp

edite

urs e

nve

rlade

rs.

Geh

ele

tran

spor

tsec

tor

Alle

bed

rijve

n m

et e

en w

agen

park

van

1 to

t 10.

000

voer

tuig

en.

Vo

orde

len

• Fle

etVi

sor e

n Tr

ipm

onito

r zijn

com

patib

le sy

stem

en

van

derd

en. O

ok m

et sy

stem

en v

oor g

etro

kken

mat

e-rie

el (b

ijvoo

rbee

ld v

an S

chm

itz C

argo

bull,

Nov

acom

en

Tcom

m)

• mog

elijk

hede

n om

met

app

s het

flee

t man

age-

men

t-sy

stee

m a

f te

stem

men

op

het l

ogis

tieke

pro

ces

van

de k

lant

en

dien

s aan

wez

ige

soft

war

e de

chau

f-fe

ur k

an d

e ta

blet

uit

het v

oert

uig

mee

nem

en, b

ijvoo

r-be

eld

om b

arco

des t

e sc

anne

n, d

e or

dera

fhan

delin

g te

doe

n aa

n he

t lok

et v

an d

e af

zend

er o

f de

ontv

an-

gend

e pa

rtij,

foto

’s te

nem

en v

an sc

hade

s of m

anco

’s.

Real

time

door

dat d

e ta

blet

is v

oorz

ien

van

een

eige

n 3G

/4G

- of w

ifi-m

odem

.

• jui

ste

verlo

ning

• inz

icht

in e

ffici

ënt v

oert

uigg

ebru

ik

• bra

ndst

ofbe

spar

ing

• één

syst

eem

, ver

vang

t mee

rder

e co

mbi

natie

syst

e-m

en• o

p de

hom

e ba

se-s

oftw

are

van

Gro

enev

eld

kunn

en

mee

rder

e ty

pes b

oord

com

pute

rs w

orde

n aa

nges

lo-

ten

• vol

ledi

ge o

pen

Andr

oid-

syst

eem

• sne

lle e

n ge

brui

ksvr

iend

elijk

e so

ftw

are

• opl

ossi

ng v

oor h

et g

ehel

e w

agen

park

(ook

lich

te

voer

tuig

en)

• geb

ruik

mak

en v

an d

e ni

euw

ste

tech

nolo

gie

• mog

elijk

heid

tot m

aatw

erk

• per

maa

nd o

pzeg

baar

• gra

tis A

pp v

oor i

OS

en A

ndro

id• r

itgeg

even

s wor

den

10 ja

ar b

ewaa

rd• R

RS k

eurm

erk

prod

uct/

orga

nisa

tie• U

itgeb

reid

e m

ogel

ijkhe

den

om g

egev

ens v

ia e

en

API-k

oppe

ling

te d

elen

(sof

twar

e Ri

tAss

ist k

oppe

len

met

bes

taan

de so

ftw

are

binn

en h

et tr

ansp

ortb

e-dr

ijf)

Nad

elen

Gee

n in

form

atie

Veel

func

tiona

litei

ten.

Wor

den

mog

elijk

nie

t alle

maa

l ge

brui

kt.

Het

flee

t man

agem

ent-

syst

eem

wer

kt n

iet s

amen

met

an

dere

mer

ken

blac

k bo

xes.

Inve

ster

ing/

kost

enEe

n ba

sisp

akke

t (tr

ack

& tr

acin

g pl

us ta

chog

raaf

-kop

-pe

ling

en C

ANbu

s-ko

ppel

ing)

is te

koo

p va

naf €

595

,-.

Een

basi

sabo

nnem

ent o

p Fl

eetV

isor

(inc

lusi

ef co

mm

u-ni

catie

) kos

t circ

a €

25,

- per

maa

nd. A

stra

ta E

urop

e is

vo

oral

act

ief i

n hi

gh-e

nd o

plos

sing

en. T

rans

port

bedr

ij-ve

n ki

ezen

in d

e pr

aktij

k bi

jna

altij

d vo

or d

e Tr

uckL

inc

in co

mbi

natie

met

de

Driv

erLi

nc+

tabl

et. D

e ko

sten

be

drag

en d

an ci

rca

€ 1.

500,

- per

voe

rtui

g. H

et m

aand

e-lij

kse

abon

nem

ent i

s tus

sen

de €

30,

- en

€ 3

5,-.

De

expl

oita

tieko

sten

van

een

syst

eem

bij

een

vloo

t va

n 20

voe

rtui

gen

bedr

agen

ong

evee

r 3 e

uro

per

voer

tuig

per

dag

. Dat

is in

clus

ief d

e aa

nsch

af v

an d

e ha

rdw

are,

de

soft

war

e, in

stru

ctie

s en

abon

nem

ente

n.

RitA

ssis

t pub

licee

rt g

een

prijz

en. G

eïnt

eres

seer

de

onde

rnem

ers k

unne

n ee

n of

fert

e aa

nvra

gen.

Teru

gver

dien

tijd

De

Retu

rn o

n In

vest

men

t is g

emid

deld

tuss

en d

e ne

gen

en v

eert

ien

maa

nden

(afh

anke

lijk

van

de k

euze

en

inze

t va

n de

opl

ossi

ng e

n de

mat

e va

n ac

tivite

it va

n de

kla

nt).

Als e

cono

mis

che

leve

nsdu

ur w

ordt

dan

ger

eken

d m

et

vijf

jaar

. De

tech

nisc

he le

vens

duur

ligt

tuss

en d

e ze

ven

en ti

en ja

ar.

Afha

nkel

ijk v

an d

e in

zet v

an h

et v

oert

uig:

tuss

en d

e 12

en

24

maa

nden

.Is

afh

anke

lijk

van

de g

ekoz

en o

plos

sing

. “M

aar v

aak

al

binn

en ze

s maa

nden

.”

Mee

r wet

en?

Astr

ata

Euro

pe(0

40) 2

34 8

4 84

ww

w.a

stra

ta.e

u

Groe

neve

ld IC

T So

lutio

ns(0

183)

64

61 0

0w

ww

.gro

enev

eldi

ctso

lutio

ns.c

om

RitA

ssis

t Ned

erla

nd

(038

) 444

954

2w

ww

.rita

ssis

t.nl

LOGISTIEK 010 98 LOGISTIEK 010

PRO

DUCT

VERG

ELIJK

ING

Tom

Tom

Tele

mat

ics

Tran

sics

Aanb

iede

rTo

mTo

m is

bek

end

van

de n

avig

atie

syst

emen

, zow

el v

oor p

erso

nena

uto’

s als

be

drijf

swag

ens.

WEB

FLEE

T is

een

Sof

twar

e-as

-a-S

ervi

ce p

latf

orm

waa

r alle

tr

ansp

ortv

oert

uige

n op

kun

nen

wor

den

aang

eslo

ten.

Tran

sics

, een

WAB

CO-o

nder

nem

ing,

ont

wik

kelt

en v

erko

opt s

oftw

are,

har

dwar

e en

die

nste

n vo

or d

e tr

ansp

orts

ecto

r. H

et B

elgi

sche

bed

rijf,

met

een

Ned

erla

nd-

se v

estig

ing

in C

apel

le a

an d

en IJ

ssel

, bes

taat

sind

s 199

1.Pr

oduc

ten

Web

fleet

: pla

tfor

m, t

e co

mbi

nere

n m

et g

econ

nect

eerd

e na

viga

tiesy

stem

en

zoda

t tra

nspo

rtbe

drijv

en h

un v

oert

uige

n ku

nnen

vol

gen

en d

e ch

auffe

urs

aans

ture

n.

Geï

nteg

reer

de te

lem

atic

a-op

loss

ing

voor

truc

ks, t

raile

rs, c

hauf

feur

s en

goed

e-re

n, d

ie b

esta

at u

it ee

n va

ste

boor

dcom

pute

r (ev

entu

eel o

nder

steu

nd d

oor e

en

chau

ffeur

s-ap

p vo

or a

lle h

ande

linge

n bu

iten

de ca

bine

), en

bac

koffi

ce- s

oftw

are.

Trai

ler-

en a

sset

man

agem

ent-

oplo

ssin

gen,

kop

pelin

g m

et d

e ra

ndap

para

tuur

va

n tr

aile

rs (t

empe

ratu

ur, d

eurc

onta

cten

et c

eter

a) –

ook

geï

nteg

reer

d m

et

Tran

sics

bac

koffi

cepl

atfo

rm.

Func

tiona

litei

ten

Auto

mat

isch

uitl

ezen

van

de

digi

tale

tach

ogra

af, o

psla

g en

ana

lyse

voo

r de

wet

telij

ke ri

j- en

rust

tijde

n (o

f com

bine

ren

met

het

Tis

-web

pla

tfor

m v

an V

DO

)G

een

info

rmat

ie

Aant

al

voer

tuig

enW

erel

dwijd

zijn

670

.000

voe

rtui

gen

wer

eldw

ijd a

ange

slot

en o

p W

EBFL

EET

(sta

nd d

ecem

ber 2

016)

.M

eer d

an 10

0.00

0

Doel

groe

pen

Alle

bed

rijve

n in

tran

spor

t en

logi

stie

k, (ri

jks)

over

hede

n.Tr

ansp

ortb

edrij

ven

en lo

gist

ieke

die

nstv

erle

ners

.Vo

orde

len

• rea

ltim

e zi

cht o

p al

le v

oert

uige

n, b

estu

urde

rs e

n op

drac

hten

• de

LIN

K-bo

ordc

ompu

ter o

nder

steu

nt k

oppe

linge

n m

et k

oel-

en b

ande

n-sp

anni

ngsy

stem

en v

ia e

en LI

NK.

conn

ect b

luet

ooth

inte

rfac

e• d

e pl

anni

ng h

eeft

dire

ct in

zich

t in

rest

eren

de ri

jtijd

en v

oor o

ptim

ale

plan

ning

• dow

nloa

den

van

data

dig

itale

tach

ogra

af, in

clus

ief a

naly

se e

n w

ette

lijk

co

rrec

te o

psla

g• i

nzic

ht in

de

wer

kelij

ke a

anko

mst

tijd

(ETA

)• i

nzic

ht in

rijg

edra

g en

bra

ndst

ofve

rbru

ik (m

et d

irect

e te

rugk

oppe

ling

aan

de

chau

ffeur

)• c

ompl

eet g

amm

a aa

n te

lem

atic

asys

tem

en le

verb

aar

• wer

kt o

ok m

et a

nder

e ha

rdw

are-

appa

rate

n (z

oals

die

van

Peu

geot

en

Citr

oën

en F

leet

logi

c)• W

EBFL

EET

is g

esch

ikt v

oor k

oppe

linge

n aa

n TM

S-, C

RM- e

n ER

P-sy

stem

en v

an

ande

re so

ftw

arel

ever

anci

ers

• het

pla

tfor

m is

ISO

270

01 g

ecer

tifice

erd:

gar

ande

ert b

evei

ligin

g en

bes

chik

-ba

arhe

id v

an d

ata

• ver

bete

ring

van

(kos

ten)

effic

iënt

ie, p

rodu

ctiv

iteit,

vei

lighe

id e

n du

urza

amhe

id• l

ager

bra

ndst

ofve

rbru

ik• k

orte

re ri

jafs

tand

en• g

eopt

imal

isee

rde

wer

ktijd

en• m

inde

r com

mun

icat

ieko

sten

• bet

ere

nale

ving

van

wet

gevi

ng• l

ager

e pe

rson

eels

kost

en• e

ffici

ënte

r inz

ette

n va

n ch

auffe

urs

• alle

real

time-

info

rmat

ie is

op

één

sche

rm zi

chtb

aar

Nad

elen

Gee

n in

form

atie

Geen

info

rmat

ie

Inve

ster

ing/

kost

enVe

rsch

ilt p

er k

lant

. De

hard

war

e ka

n ge

koch

t wor

den,

maa

r ook

te h

uren

bin

nen

een

WEB

FLEE

T-ab

onne

men

t. D

e m

aand

elijk

se a

bonn

emen

tsko

sten

zijn

afh

anke

-lij

k va

n de

ver

schi

llend

e m

odul

es d

ie e

en b

edrij

f kie

st.

Tran

sics

maa

kt g

een

prijz

en b

eken

d. Z

e zi

jn a

fhan

kelij

k va

n di

vers

e fa

ctor

en,

zoal

s he

t aan

tal v

oert

uige

n en

het

soo

rt tr

ansp

ort.

Teru

gver

dien

tijd

6 to

t 9 m

aand

enH

angt

ook

af v

an d

iver

se fa

ctor

en. G

ross

o m

odo:

tuss

en d

e 12

en

18 m

aand

en

Mee

r wet

en?

Tom

Tom

Tele

mat

ics

(020

) 753

58

48w

ww

.tom

tom

.com

/tel

emat

ics

Tran

sics

Ned

erla

nd(0

10) 7

13 7

2 86

w

ww

.tran

sics

.com

BLACK BOXReal time info over uw wagenpark

De black box registreert alle relevante data van een voertuig. De unit wordt op een onzichtbare plaats ingebouwd. Het apparaat is uitgerust met gps en is daardoor uitermate

geschikt voor een volgsysteem. Zonder dat de chauffeur iets hoeft te doen, vindt voortdurend plaatsbepaling plaats van bijvoorbeeld vrachtwagen, trailer, bus of bestelwagen.TEKST: MARTIN DEKKER

Op de black box kunnen allerlei soorten sensoren en connectoren worden aange­sloten. Bijvoorbeeld om gegevens uit het motormanagement te registreren, de hoe­veelheid brandstof te meten of de beelden van een aangesloten dashboardcamera op te slaan en verzenden. Door middel van datacommunicatie via het gsm­netwerk kunnen de gegevens automatisch naar de thuisbasis worden verzonden. Er komen steeds meer toepassingen bij voor black boxes. Tracking & tracing was het originele doel, maar als het voertuig dan toch permanent in verbinding staat met kantoor, ontstaat vanzelf behoefte aan steeds meer informatie. Niet meer al­leen over de locatie en de route, maar ook over de conditie van de truck, de motor en andere onderdelen, de lading(ruimte) et cetera. Het maakte de weg vrij voor uitge­breide fleet management­systemen.

Black box staat niet op zichzelfZit er eenmaal een black box in het voer­tuig, dan is de stap naar tracking & tra­cing en fleet management klein. Terwijl de voordelen groot zijn. Daardoor komt het nauwelijks nog voor dat ondernemers kiezen voor uitsluitend een black box, met slechts beperkte functionaliteiten. De black box staat niet op zichzelf. Er zijn ook nauwelijks aanbieders meer die alleen black boxes verkopen; bijna allemaal heb­ben ze een pakket aan diensten. De één uitgebreider dan de ander. Doorgaans zit een aantal functies in het standaardabon­nement en zijn er extra opties mogelijk.De prijs – een paar tientjes per maand per voertuig – is ook voor kleinere transport­, koeriers­ en touringcarbedrijven geen be­zwaar meer. De meeste ondernemers geven de voorkeur aan een all­in abonnement;

LOGISTIEK 010 1110 LOGISTIEK 010

Er komen steeds meer toepassingen bij voor black boxes. Niet meer alleen over de locatie en de route

daar zit alles in: inclusief de aanschaf en montage van de black box en (een geli­miteerde hoeveelheid) te verzenden data per maand. Daardoor is geen grote inves­tering nodig, hebben ze geen onverwachte meerkosten en zijn onderhoud, service en updates geregeld.

On Board DiagnosticsMet zogeheten ‘On Board Diagnostics’ kunnen naast de actuele locatie en de ge­reden route ook de snelheid, afstanden, rijtijden, het brandstofverbruik, de rijstijl en de conditie van de motor worden ge­meten en geregistreerd.Maar ook koppeling met de digitale ta­

chograaf is mogelijk. Beveiliging van de laadruimte is een andere optie: tegen la­dingdiefstal (met een deur­ of laadklep­sensor) of als temperatuurcontrole bij geconditioneerd vervoer. Een uitbreiding met een dashcam is eveneens gewild: de beelden worden automatisch opgeslagen en bij een onverhoopte aanrijding heb je als bedrijf en chauffeur bewijzen als de schuldvraag aan de orde komt. Een andere nuttige optie is het automatisch contro­lesysteem voor de bandenspanning.Ook bestaat er een module om brandstof­diefstal tegen te gaan. Een speciale sensor meet constant de hoeveelheid brandstof in de tank. Als het niveau afneemt terwijl

de wagen geparkeerd staat, volgt er een automatische alarmmelding.Toepassing van een black box kan zorgen voor aanzienlijke besparingen. Onder meer door een betere rijstijl (dankzij het inzicht in het brandstofverbruik) en de optimale bandenspanning (dankzij de au­tomatische monitoring). Een indicatie van de gemiddelde besparing, zoals leveran­ciers die opgeven: 15 tot 20%. Als het brandstofverbruik daalt, heeft dat ook een gunstig effect op de CO2­uitstoot. Als ondernemers zelf nog geen duurzaam­heid nastreven, ondervinden ze in toene­mende mate dat klanten een kleinere car­bon footprint verlangen.

Rob Aarse (TLN): ‘Boordcomputer doet meer dan black box’

Het is van belang om de black box en de boordcomputer goed uit elkaar te houden. Het gebruik van black boxes is beperkt in het beroepsgoederenvervoer. Boordcomputers worden in ruime mate ingezet. Met een black box wordt bedoeld de conti-nue registratie van voertuiggegevens. Die

bijvoorbeeld na een ongeval over de laatste 20-30 seconden gedetailleerd uitleesbaar zijn. Die gegevens kunnen waardevol zijn voor het reconstrueren van de toedracht tot een ongeval en zo dus zelfs van waarde zijn voor de beoordeling van de schuldvraag.

RIJGEDRAGEen dergelijke black box is geen standaard-voorziening in vrachtauto’s. De literatuur en praktijkproeven hebben geleerd dat het besef van de installatie van een black box

op het rijgedrag een kortstondige preven-tieve werking heeft die na verloop van tijd vermindert.De boordcomputer daarentegen vormt een instrument om opgeslagen voertuiggege-vens te gebruiken voor terugkoppeling aan planning/chauffeur om reductie van het brandstofverbruik te realiseren. De ervaring leert dat systemen die (ook) terugkoppelen aan de chauffeur de grootste potentie heb-ben. Behalve een rechtstreekse terugkoppe-ling kan dat natuurlijk ook een periodieke

terugkoppeling zijn vanuit het bedrijf. Er bestaat een correlatie tussen het reduceren van het brandstofverbruik en de verkeers-veiligheidsprestatie. Dat betreft de factor ‘defensief rijden’.

CO2-RAPPORTAGEOpdrachtgevers vragen hun vervoerders niet zozeer om een black box of boordcom-puter, maar wél in toenemende mate om een CO2-rapportage. Daarvoor kan de boord-computer een handig instrument zijn.

Welke aanbieders zijn er?Er is veel keuze uit black boxes, systemen en leveranciers. Geen van allen leveren ze uitsluitend de black box. Altijd zijn er meer functies aan verbonden; In elk geval tracking & tracing en meestal ook een fleet management-sys-teem. Omdat Route42 wél een solitaire black box levert, belichten we die oplossing uitgebreid.

Een kleine selectie: Accredis; Astrata Europe; Ctrack; Fleetmatics; Global TrackMarks; Groe-neveld ICT Solutions; PowerTrace; RitAssist Nederland; Route42; RouteConnect; TomTom Telematics; Transics Nederland; Transscope; Trimble Transport & logistics.

Route 42

Product N-AbleOmschrijving Route42 combineert techniek en ICT tot slimme oplossingen met als doel transportbedrijven kostenefficiënter,

veiliger en duurzamer te maken. Het bedrijf uit Breda richt zich op de optimalisatie van de trucks en trailers. Met een nieuw telemetriesysteem werkt Route42 aan de ‘connected truck’. N-Able is de kern, een universeel platform waarop allerlei sensoren – ook die van andere partijen – aangesloten kunnen worden. Die sensoren meten en registreren bijvoorbeeld het brandstofverbruik, de beladingsgraad en de bandenspanning. Met Remote Diagnostics wordt de conditie van de motor gemonitord. N-Able is merkonafhankelijk en registreert de foutcodes van alle truckfabrikanten. Die worden gemeld aan de chauffeur en de werkplaats van het bedrijf.

Specificaties Black box: N-Able, 10 x canbus, uitgerust met gps, verbindingen via wifi, ethernet en Bluetooth.Functionaliteiten • brandstofmonitor: inzicht in brandstofverbruik

• Fuel Protect: voorkomt brandstofdiefstal• rijgedrag• bandenmonitor: real time meting van de bandenspanning, signaal bij dreigende klapband• eyetracking: registreert vermoeidheid bij chauffeur• dashcam: handig voor de bewijslast bij een aanrijding, maar ook om de chauffeur te waarschuwen als hij te

dicht op een voorganger rijdt• track & Trace: de gebruiker vindt de locatie van voertuigen

Toepassingen • vrachtvervoer (nationaal en internationaal)• koeriersdiensten• pakketbezorging• specifieke (maatwerk)oplossingen, onder andere voor een trailervolgsysteem

Voordelen • geschikt voor alle merken trucks• ook voor trailers• abonnementsvorm• altijd maatwerk• rechtstreeks contact met de ontwikkelaar/aanbieder

Nadelen Rout42 heeft geen eigen fleet management-systeem en ook geen chauffeursterminal. De N-Able is wel te com-bineren met fleet management-systemen en terminals van andere aanbieders.

Investering/kosten De prijs van het goedkoopste abonnement (Smart) is vanaf € 21,49 per truck per maand. Daarvoor krijgt men drie apps: Rijgedrag, Brandstofmonitor en Track, inclusief 200Mb data binnen Nederland. De eenmalige aanschaf van de black box (N-Able) kost € 499,-.

Terugverdientijd Onbekend

Meer weten? Route42 (076) 562 08 45www.route42.nl

LOGISTIEK 010 1312 LOGISTIEK 010

TRACKING & TRACINGActuele informatie over het voertuig

Tracking & tracing is verreweg de meest ingeburgerde toepassing van telematica in het weg- en personenvervoer. Voor zo’n voertuigvolgsysteem maken alle aanbieders gebruik van

gps: global positioning system. Deze techniek werd ontwikkeld door het Amerikaanse ministerie van Defensie en werkt met de signalen van meerdere satellieten om positie en snelheid te bepalen van de gps-ontvanger in het voertuig.TEKST: MARTIN DEKKER

Vaak is die gps­ontvanger meteen ook een black box: een unit die alle relevante data van het voertuig registreert. De unit wordt op een onzichtbare plaats ingebouwd. Op de black box kunnen allerlei soorten sensoren en connectoren worden aange­sloten. Bijvoorbeeld om gegevens uit het motormanagement te registreren, het rij­gedrag te analyseren of de brandstofvoor­raad te meten.Er zijn overigens ook systemen waarbij een mobiel apparaat wordt gebruikt als zender/ontvanger. Dat kan zelfs een smart­phone zijn. Zo’n mobiel device is dan echter niet gebonden aan het voertuig. Neemt de chauffeur het apparaat mee naar huis of laat hij het liggen bij een afleveradres, dan is de truck dus ook niet meer te traceren. Gebruik van gsm­signalen voor track & trace heeft nog een nadeel: de plaatsbepa­ling via telefoonmasten is minder nauw­keurig dan met de satellieten via gps.

Prijs is geen bezwaar meerEr worden steeds meer toepassingen ont­

wikkeld. Tracking & tracing was het origi­nele doel en is nog steeds het meest toe­gepast, vaak in combinatie met een fleet management­systeem.De prijs is ook voor kleinere transport­, koeriers­ en touringcarbedrijven meestal geen bezwaar meer. Vaak wordt gewerkt met een eenmalige aanschaf/installatie van gemiddeld 200 tot 300 euro per voer­tuig, plus een maandelijks abonnement van 10 tot 30 euro. Je hebt als ondernemer dan geen onverwachte meerkosten voor bijvoorbeeld onderhoud, service en soft­ware­updates.

Minder brandstof en CO2De investering in een track & trace­sys­teem resulteert voor vrijwel elk bedrijf in een besparing op de brandstof. De

CO2­uitstoot neemt evenredig af. Dat is onder meer te danken aan een realtime planning, die daardoor efficiënter wordt. Ritten worden beter op elkaar afgestemd. Planners weten door de exacte locatie van de voertuigen wie er het dichtst in de buurt is om een spoedopdracht aan te nemen, en of de chauffeur ruimte heeft in zijn schema.De actuele informatie over het voertuig wordt door veel transport­ en koeriers­bedrijven ingezet voor een betere infor­matievoorziening aan ontvangers. Veel webwinkels profiteren daarvan. Zij bieden hun klanten de mogelijkheid om hun be­stelling te volgen. Consumenten willen hun pakket niet alleen snel in huis heb­ben, maar ook een zo exact mogelijk tijd­venster waarbinnen het bezorgd wordt.

Leo Ringelberg, Leo Ringelberg Touring­cars: ‘Rust in de tent dankzij volgsysteem’

‘We hebben al van alles gepro-beerd. Sinds een jaar of acht rijden al onze bussen met een GPS-unit van Ctrack. Dat gebrui-ken we alleen voor tracking & tracing: zodat we weten waar

de bussen zijn. Zo’n volgsysteem geeft rust in de tent en maakt het mogelijk de voertuigen effi-ciënter in te zetten. Bijvoorbeeld door een rit te combineren als er een rit in de buurt is terwijl een chauffeur staat te wachten. Het helpt om zo min mogelijk leeg te rijden. De besparing die we zo behalen is zeker 10 procent.Andere modules gebruiken we niet. Ook niet om het brandstof-

verbruik te meten – dat doen we anders. Ik bekijk gewoon dage-lijks en wekelijks de brandstof-nota’s en bereken het verbruik op basis van het aantal liters en kilometers. Inclusief de AdBlue. Het hoeft niet zo ingewikkeld te zijn. We weten van alle merken en uitvoeringen bussen die we hebben, precies wat ze gemid-deld verbruiken.We doen niet aan het contro-

leren van het rijgedrag van de chauffeurs via de GPS-unit. Houden ook geen wedstrijden wie het zuinigst rijdt of zo. Dat zorgt alleen maar voor onrust. Openheid, ook naar de chauf-feurs toe is veel belangrijker én effectiever.’

Kansen

• als de locatie van het voertuig continu bekend is, kan die informatie worden gebruikt als service aan klanten

• betere planning (real time) zorgt voor een optimale inzet van het wagenpark: niet onno-dig leeg- en omrijden

• besparing op brandstofkosten; gemiddeld 15 tot 20 procent

• minder uitstoot van schadelijke uitlaatgassen

• bij diefstal kan het voertuig snel worden teruggevonden

• extra functionaliteiten moge-lijk: koppeling aan tachograaf, automatische bandenspan-ningscontrole, rijstijlanalyse, dashcam, beveiliging tegen diefstal (van brandstof, lading), et cetera

Risico’s

• selectie van leverancier, de installatie en invoering kosten tijd

• kosten voor aanschaf/ abonnement

• wennen aan een andere manier van werken

• mogelijk weerstand bij chauffeurs; die kunnen zich gecontroleerd voelen

Tips

Er zijn veel aanbieders. Vraag uitleg en offerte bij meerde-re partijen. Heeft uw bedrijf meerdere merken trucks, bussen of bestelwagens? Check of het systeem van de aanbieder met al uw voertuigen werkt. Vraag collega-ondernemers naar hun ervaringen. Tot slot: raadpleeg uw brancheorganisatie.

Ga naar pagina 16 voor de productvergelijking

LOGISTIEK 010 1514 LOGISTIEK 010

Tracking & tracing resulteert doorgaans in een besparing op de brandstof

PRO

DUCT

VERG

ELIJK

ING

TRAC

KIN

G &

TRA

CIN

G

Flee

tmat

ics N

eder

land

Glob

al Tr

ackM

arks

Tran

ssco

pe

Aanb

iede

rFl

eetm

atic

s, on

derd

eel v

an V

eriz

on, w

erd

in 2

004

opge

richt

in Ie

rland

. Fle

etm

atic

s Ned

erla

nd is

act

ief

sind

s 1 ja

nuar

i 201

5. H

et k

anto

or is

gev

estig

d in

Utr

echt

. Fl

eetm

atic

s lev

ert e

n in

stal

leer

t zel

f de

gps-

units

in

voer

tuig

en.

Glo

bal T

rack

Mar

ks is

sind

s 200

6 ac

tief o

p he

t geb

ied

van

ritre

gist

ratie

, tra

ck &

trac

e en

flee

t man

agem

ent.

Het

bed

rijf u

it Ro

tter

dam

leve

rt d

e bl

ack

box

zelf

en

bouw

t die

doo

r hee

l Ned

erla

nd o

p lo

catie

in.

Tran

ssco

pe le

vert

sind

s 199

3 rit

regi

stra

tiesy

stem

en.

Het

bed

rijf u

it D

edem

svaa

rt o

ntw

ikke

lt si

nds d

e st

art

zelf

zijn

har

d- e

n so

ftw

are.

Prod

ucte

nFl

eetm

atic

s REV

EAL

• GTM

Ulti

mum

Mod

ule

• GTM

Con

nect

/Pus

h N

avig

atio

nBl

ackb

oxXp

: pla

tfor

m v

oor t

rack

ing

& tr

acin

g, ri

treg

is-

trat

ie, fl

eet m

anag

emen

t, ca

r sha

ring,

rijs

tijla

naly

se

etc

Aant

al

voer

tuig

en(s

tand

febr

uari

2017

)

Wer

eldw

ijd ri

jden

er m

eer d

an 8

00.0

00 v

oert

uige

n ro

nd m

et h

et sy

stee

m v

an F

leet

mat

ics.

Mee

r dan

5.0

00 v

oert

uige

n zi

jn u

itger

ust d

oor G

loba

l Tr

ackM

arks

.ru

im 2

5.00

0 ee

nhed

en, v

arië

rend

van

vra

chtw

agen

s, tr

ams,

trei

nen,

vlie

gtui

gen,

sche

pen,

wer

kmat

erie

el e

n w

at a

l nie

t mee

r.

Doel

groe

pen

Alle

bed

rijve

n m

et e

en co

mm

erci

eel w

agen

park

.G

emee

ntes

, WSW

-bed

rijve

n, w

ater

scha

ppen

, zor

-gi

nsta

ntie

s, tr

ansp

ort e

n lo

gist

iek,

serv

iceb

edrij

ven,

ve

rhuu

rbed

rijve

n

Iede

reen

die

iets

ger

egis

tree

rd w

il he

bben

van

een

vo

ertu

ig o

f and

er b

eweg

end

bedr

ijfsm

idde

l: va

n ZZ

P’er

to

t mul

tinat

iona

l (vo

oral

alle

s wat

daa

r tus

sen

zit).

Voor

dele

n• b

espa

ring

op b

rand

stof

kost

en

• bes

chik

t ove

r Keu

rmer

k Ri

treg

istr

atie

syst

emen

• ong

eoor

loof

d rij

gedr

ag te

geng

aan

• tan

kpas

frau

de in

kaa

rt b

reng

en e

n ve

rmin

dere

n • p

rodu

ctiv

iteit

verh

ogen

van

de

best

uurd

ers

• mee

r opd

rach

ten

per d

ag p

er b

estu

urde

r • i

n ka

art b

reng

en w

aar d

e vo

ertu

igen

live

zijn

(zijn

ze

wel

op

de lo

catie

waa

r ze

beho

ren

te zi

jn)

• bez

it Ke

urm

erk

Ritr

egis

trat

iesy

stem

en e

n E-

Keur

• ISO

-gec

ertifi

ceer

d• o

ok g

esch

ikt v

oor t

raile

rs• s

nelle

com

mun

icat

ie tu

ssen

kan

toor

en

chau

ffeur

s• o

ptie

: wat

erdi

chte

GTM

Pre

miu

m 0

2 mod

ule

voor

va

artu

igen

en

aanh

ange

rs

• hee

ft K

eurm

erk

Ritr

egis

trat

iesy

stem

en

• i nz

icht

in d

e be

weg

inge

n, p

lann

ing,

rijg

edra

g • p

ositi

e is

bek

end;

dat

maa

kt a

dequ

ate

plan

ning

m

ogel

ijk• a

larm

erin

g bi

j die

fsta

l of g

evaa

r• T

rans

scop

e he

eft h

et g

ehel

e tr

ajec

t in

eige

n ha

nd

• ver

koop

ook

doo

r wed

erve

rkop

ers

Nad

elen

Gee

n in

form

atie

Gee

f het

per

sone

el n

iet h

et g

evoe

l dat

je a

lles i

n de

ga

ten

houd

t en

mis

brui

k he

t sys

teem

nie

t om

men

sen

op d

e hu

id te

zitt

en.

Gee

n in

form

atie

Inve

ster

ing/

kost

enM

aand

elijk

se k

oste

n pe

r voe

rtui

g. A

lles i

nbeg

repe

n.

Cont

ract

perio

de m

inim

aal d

rie ja

ar.

Prijz

en b

egin

nen

bij 1

99 e

uro.

Abo

nnem

ent p

er m

aand

pe

r voe

rtui

g va

naf 7

,90

euro

. In

dica

tie v

oor e

en b

asis

regi

stra

tie m

et e

en v

loot

van

20

voe

rtui

gen:

299

,50

euro

per

voe

rtui

g en

9,75

eur

o pe

r voe

rtui

g pe

r maa

nd. (

Prijs

is in

clus

ief v

ijf ja

ar g

a-ra

ntie

op

prod

uct e

n m

onta

ge e

n on

ders

teun

ing

van

de a

dvis

eur e

n se

rvic

edes

k.)

Teru

gver

dien

tijd

Dire

ct v

anaf

dag

1.Ka

n al

bin

nen

6 m

aand

enIn

6 to

t 9 m

aand

en h

ebbe

n de

mee

ste

klan

ten

het s

yste

em te

rugv

erdi

end.

M

eer w

eten

?Fl

eetm

atic

s Ned

erla

nd08

00 -

394

90 4

2w

ww

.flee

tmat

ics.

nl

Glob

al Tr

ackM

arks

0880

- 18

18 18

ww

w.g

tmw

eb.n

l

Tran

ssco

pe v

oert

uigs

yste

men

(0

523)

61 5

3 23

ww

w.tr

anss

cope

.nl

BANDENSPANNINGHoud de spanning erin voor veiligheid en duurzaamheid

Rijden met de juiste bandenspanning levert door onder meer brandstofbesparing en minder slijtage niet alleen geld op, het is ook goed voor het milieu, de doorstroming en de

verkeersveiligheid. Om chauffeurs en bedrijven te helpen hun banden op spanning te houden, zijn er verschillende middelen beschikbaar, en in ontwikkeling.TEKST: ERIK STROOSMA

Banden verliezen lucht. Dat is een natuur­lijk proces. Osmose wordt dit genoemd. Rubber is poreus. Door het verschil tussen de druk in de band en de buitenluchtdruk ontsnapt er via het rubber perslucht naar buiten. Hoe snel dit gaat, is afhankelijk van verschillende factoren. Edwin Brinksma van VACO (Bedrijfstakor­ganisatie voor de banden­ en wie­lenbranche) noemt er een aantal op de volgende pagina’s. Ge­middeld verliezen banden op deze manier 0,05 tot 0,1 bar aan spanning per maand. Andere oorzaken van lucht­verlies zijn beschadigingen aan de band, kapotte ven­tielen, hard remmen en het, met een te hoge snelheid, op­ en afrijden van stoe­pranden en verkeersdrem­pels.

Tot 5% minder brandstofverbruik Door het verlies van lucht ont­staat onderspanning en neemt de rolweerstand van de banden toe. TNO deed in 2016 in opdracht van Transport en Logistiek Nederland (TLN) onderzoek naar bandenspanning in relatie tot zware vrachtauto’s. Hierin keek het onderzoeksinstituut ook naar het effect van een hogere rolweerstand op het brandstofverbruik. Conclusie: bij een onderspanning van 20% op alle ban­den neemt het brandstofverbruik met 2 tot 4% toe. Ook uit andere onderzoeken komt naar voren dat met een juiste

LOGISTIEK 010 1716 LOGISTIEK 010

Edwin Brinksma, branchemanager bij VACO: “Controleer vrachtwagenbanden om de twee à drie weken”

Bandenspanning wordt in de transport- en logistieksector meestal nog handmatig ge-controleerd. Hoe vaak dit moet

gebeuren, is afhankelijk van het gebruik van een voertuig. Het gewicht van de lading, de afgelegde afstand en de snel-heid waarmee gereden wordt, hebben allemaal invloed op de bandenspanning. Om onder-spanning te voorkomen, advise-ren wij vrachtwagenbanden elke twee à drie weken visueel te controleren. Vaak wordt gebruik-gemaakt van een speciale hamer

om snel te kunnen vaststellen of sprake is van onderspan-ning. Structureel bijpompen vindt meestal om de twee, drie maanden plaats. Regelmatig controleren heeft nog een ander voordeel: beschadigingen en slijtage komen daardoor in een vroeg stadium aan het licht. Dat kan hoge kosten voorkomen. Anders dan bij nieuwe perso-nenwagens zijn bandenspan-

bandenspanning veel brandstof be­spaard kan worden, tot wel 5%.

Verhoogd risico op klapbandenVoertuigen met de juiste bandenspan­ning rijden niet alleen zuiniger, ze veroor­zaken ook minder uitstoot van CO2, NOx (stikstofoxiden) en fijnstof, zijn stiller, ver­slijten hun banden minder snel en hebben een veel kleinere kans op een lekke band of klapband. Toch heeft, volgens het eerder genoemde onderzoek van TNO, ongeveer 40% van de banden in het zwaar weg­transport een te lage spanning. Een kleine 2% heeft een gevaarlijk lage onderspan­ning van tussen de 30 en 40%. Minder dan 2% lijkt misschien niet veel, de gevolgen daarvan zijn groot. Want wie op zulke slappe banden rijdt, loopt een zeer groot risico op een klapband. Uit de jongste jaar­rapportage van de Stichting Incident Ma­nagement Vrachtauto´s (STIMA) blijkt dat klapbanden en lekke banden met ruim 35% de grootste veroorzakers van pech­gevallen met vrachtwagens zijn. Andere bronnen spreken zelfs van 43%. Dat levert niet alleen grote veiligheidsrisico’s op, het kost de logistiek sector, onder meer door de honderden files die daardoor jaarlijks ontstaan, ook nog eens handenvol geld.

Free tyre check Een proef met sensoren in het wegdek om de bandenspanning te controleren,

vindt momenteel plaats bij APM Termi­nals Maasvlakte II. Deze free (want hij is gratis te gebruiken) tyre check is een ini­tiatief van Havenbedrijf Rotterdam en De Verkeersonderneming. Als chauffeurs bij het verlaten van de terminal met lage snelheid over de sensoren rijden, toont een smiley of de bandenspanning in orde is. Als de proef een succes blijkt, komen er ook op andere plaatsen free tyre checks.

In tire sensoren Een van de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van TPMS zijn de in tire sensoren van Route42. Hierbij worden sensoren in alle banden van een truck en trailer ge­monteerd die zowel de druk als de tem­peratuur meten. Is de bandenspanning te laag of de temperatuur te hoog, dan wordt hier melding van gemaakt op het online dashboard van de transporteur. Bij een acute kans op een klapband waar­schuwt het systeem direct de chauffeur. Na testen in de Dakar Rally doet nu een aantal transportondernemingen mee aan een praktijkproef met deze sensoren.

Meer informatie: • www.bandopspanning.nl • truckvandetoekomst.nl/rolweerstand• www.duurzaammkb.nl• www.tln.nl/actueel/nieuws/Documents/

TNO-bandenspanning.pdf

ningscontrolesystemen (TPMS) bij bedrijfswagens niet verplicht. Wel zijn er al veel van die sys-temen voor trucks op de markt. Bedrijven die er een willen aan-schaffen, raad ik aan te kiezen voor een deugdelijk systeem dat werkt met sensoren in de ventielen die signalen doorge-ven naar de boordcomputer. Die zijn wel wat duurder, maar in tegenstelling tot sommige an-

dere oplossingen de investering wel waard.

VACO, waar Edwin Brinksma werkzaam is, is de bedrijfstak-organisatie voor de banden- en wielenbranche in Nederland.

MEER INFO: WWW.VACO.NL

Tips

• Controleer de bandenspanning van vrachtwagens elke twee tot drie weken en die van lichte bedrijfswagens elke maand.

• Zorg dat ook het getrokken materieel meegenomen wordt in de controles. In de praktijk schiet dat er nog wel eens bij in en daardoor leveren die de grootste problemen op.

• Controleer de spanning als de banden koud zijn.

• Zijn de banden warm, tel dan 0,3 bar op bij de aanbevolen spanning.

• Ook banden met stikstof moe-ten regelmatig gecontroleerd worden.

• Laat u, voordat u een TPMS-sys-teem aanschaft, goed infor-meren. Bijvoorbeeld door uw bandenleverancier.

1) HANDMATIG Voordeel: voordeligste methode Nadeel: kost veel tijd (15 tot 30 mi-nuten bij een trekker met oplegger)

2) BANDENSPANNINGSCONTROLE-SYSTEMEN (TPMS)Voordeel: kan een potentiële pech-situatie tijdig detecteren Nadeel: het ontbreken van een stan-daard van TPMS voor vrachtwagens

3) SENSORSYSTEEM IN HET WEGDEKVoordeel: meet ook de profieldiepte van de banden Nadeel: alleen geschikt voor bedrijven met een groot wagenpark (vanaf 100 trucks) op een centrale locatie

4) GEAUTOMATISEERD METEN EN POMPENVoordeel: meest efficiënt, geen omkijken naar Nadeel: duurste methode

Vier manieren om banden­spanning te controleren

LOGISTIEK 010 1918 LOGISTIEK 010

Regelmatig controleren, kan hoge kosten voorkomen

Bestelbussen en vrachtwagens worden steeds vaker elektrisch aangedreven. Ondernemingen die actief zijn op de ‘last mile’ nemen daarbij het voortouw. Zo nam DHL nam het bedrijf

Streetscooter over, en beschikt sindsdien over een groot aantal bezorgauto’s. Die worden ingezet in 100 Nederlandse steden. Online supermarkt Picnic is al sinds de oprichting, bijna twee jaar geleden, actief met elektrische voertuigen voor de bezorging van boodschappen aan huis.TEKST: ERIK STROOSMA

Logistiek010, dat de logistiek in Rotterdam slimmer en schoner wil inrichten hoopt dat elektrische stadsdistributie een hoge vlucht zal nemen. Elektrisch vervoer is schoner, zuiniger en stiller dan traditione­le bestelwagens. Het zijn echter inmiddels niet alleen be­stelwagens meer die elektrisch onderweg zijn. Ook grotere vrachtwagens worden duurzamer, zo demonstreert transport­bedrijf Breytner, dat zich in Rotterdam profileert als zero emissie transportonder­neming. Het bedrijf liet twee MAN­bak­wagens ombouwen tot elektrische

vrachtwagens en voegt binnenkort twee omgebouwde Mercedes­Benz Antos­bak­wagens aan het wagenpark toe.

HybrideAutofabrikanten onderzoeken, samen met kennisinstellingen als TNO, de seriematige productie van zwaardere vrachtwagens die elektrisch worden aangedreven. Als overgangsmodel wordt daarbij ook geke­ken naar hybride aandrijvingen. Qua infrastructuur kan het, elektrisch rij­den. Er is geen ander Europees land met zoveel laadpunten als Nederland.

Elektrische bestelwagens in serieprod uctie:Volkswagen E-crafter; Renault Master; Mercedes e-Sprinter.

Ombouwen van bestaande vrachtwagens naar elektrische voertuigen:Breytner BV; Emoss Mobiles Systems.

Bezorgdiensten met elektrische wagens:Streetscooter; DHL Parcel; Cargobikes.nl; Picnic; UPS; Eco-Mobiliteit BV.

Projecten gericht op zero emissie: Logistiek010.nl; Fier Automotive & Mobility

Stedelijke omgeving biedt elektrisch vracht vervoer kansenCO2-uitstoot en de opwarming van de aarde zijn in zekere zin mondiale problemen, luchtkwaliteit en geluidshinder zijn lokale problemen. En serieuze problemen voor de stedelijke omgeving. Gemeenten sorteren voor op emissieloos stadsvervoer – ook met zware vrachtwagens.

Er zijn verschillende oplossingen denkbaar om in 2025 tot emissieloze stadslogistiek te komen. Op de eerste plaats kunnen de huidige infrastructuur en het huidige wagenpark beter benut worden. Door sa­menwerking tussen verladers en vervoer­ders kan de beladingsgraad van de vracht­wagens duidelijk verbeteren. In plaats van meerdere vrachtwagens leeg de stad in te laten rijden zou dan slechts een enkel voertuig op pad gaan – maar dan volle­dig beladen. Pakketbezorging met kleine vrachtwagens wordt nu al langzaam elek­trisch, maar uiteindelijk zal de auto­indus­trie aan zet zijn en ook zwaardere vracht­wagens die volledig elektrisch zijn moeten

aanbieden. Bij zware vrachtwagens wordt al snel de link gelegd met het rijden van lange afstanden. Deels is dat ten onrechte. Niet alle zware vrachtwagens rijden lan­ge afstanden. Veel logistieke bewegingen vinden plaats binnen een straal van 50 kilometer. Dit komt vooral voor in logis­tieke hotspots en/of havensteden, zoals Rotterdam, waar veel korte vervoerspatro­nen zijn. Hierdoor ontstaan kansen voor zwaardere trucks om deze ‘last miles’ elek­trisch af te leggen.

ProefprojectOm de kansen voor dergelijk elektrisch transport te onderzoeken én de fabri­

ELEKTRISCH WEGTRANSPORT Doorbraak staat voor de deur

kanten van vrachtwagens een duwtje in de rug te geven bij het ontwikkelen van zwaardere elektrische trucks, ontstond een intensieve samenwerking tussen on­der meer adviesbureau Fier Automotive, TNO en verschillende overheidsinstellin­gen. Op korte termijn moet een eerste elektrische ‘zware’ vrachtwagen binnen een proefproject rondrijden, gevolgd door nog acht vrachtwagens in de jaren erna.

GezondheidDat in dit project nadrukkelijk aandacht wordt gevraagd voor duurzame stadslo­gistiek, is niet onlogisch, stelt Frank Rieck, lector future mobility aan de Hogeschool

Rotterdam. ‘Emissies zijn het nieuwe ro­ken. Het gaat om veel meer dan CO2­uit­soot. CO2 is een wereldwijd probleem, maar fijnstof is een lokaal probleem.’ De lector geeft aan dat in een stad als Rot­terdam 60.000 mensen last hebben van geluidsstress door optrekkende vracht­wagens. Het transport met elektrische vrachtwagens geeft niet of nauwelijks geluidsoverlast. ‘Mensen die langs een drukke weg wonen leven gemiddeld 2 jaar korter.’ Het is, zo stelt Rieck, niet zozeer de CO2­uitstoot die in de stedelijke omgeving de aanjager is voor milieuzones en elek­trisch rijden, maar juist de uitstoot van fijnstof en de geluidhinder. ‘Vrachtwagens

en busjes zijn daarbij de grootste boos­doeners.’ Het is, in Nederland, niet de infrastructuur die elektrisch rijden in de weg staat: geen land heeft zoveel laadpunten als Neder­land. Nu is het woord aan de fabrikanten die kunnen inschrijven op de productie van een eerste truck. Nadat daarmee vol­doende praktijkervaring is opgedaan, volgt de aanschaf van nog 8 trucks. Frank Rieck, lector in Rotterdam, is realistisch. ‘Natuurlijk zullen er kinderziektes zijn, maar vergeet niet: een ondernemer die nu een truck koopt zit daar 25 jaar aan vast. Dan kun je maar beter meteen voor elek­trisch kiezen.’

LOGISTIEK 010 2120 LOGISTIEK 010

Logistiek010, dat de logistiek in Rotterdam slimmer, sneller en schoner wil inrichten, hoopt dat elektrische stadsdistributie zal leiden tot minder luchtvervuiling door ‘traditionele’ bestelwagens. Uit onderzoek blijkt, dat deze wagens disproportioneel veel bijdragen aan de luchtvervuiling. 24% van de NOx en 34% van de fijnstofuitstoot van motorvoertuigen in de stad kunnen op het conto van bestelwagens geschreven worden, terwijl zij maar 12% van het totale aantal gereden kilometers in de stad voor hun rekening nemen. De uitstoot van per­sonenauto’s per gereden kilometer ligt een stuk lager. Die van vrachtwagens ligt daarentegen wat hoger dan die van be­stelwagens, maar die voertuigengroep is slechts verantwoordelijk voor 2% van de in stad gereden kilometers. Daarbij komt

dat bestelauto’s aanzienlijk langer in het wagenpark blijven dan vrachtwagens en dieselpersonenauto’s. De gemiddelde leef­tijd van bestelbussen in Nederland is dan ook 9,3 jaar.

BusinesscaseEen forse toename van het gebruik van elektrische bestelauto’s zou een van de oplossingen kunnen zijn bij het terugdrin­gen van de door de bussen uitgestoten emissies. Er zijn inmiddels bedrijven die daarmee ervaring hebben, zoals Picnic, DHL en het Rotterdamse Roadrunner Koe­riersdiensten. Hieruit blijkt, dat met het huidige aanbod aan elektrische bestel­wagens best een businesscase te maken is. Veel ondernemers geven echter aan de overstap pas te overwegen als het aan­

bod elektrische bussen wordt uitgebreid en er ook grotere modellen beschikbaar komen. Dit lijkt er nu van te komen. De al jaren voorspelde doorbraak van de elektri­sche bestelbus is nu echt aanstaande met de geplande komst van onder meer een Volkswagen Crafter met elektromotor, de Renault Master Z.E. en, wat later, de Mer­cedes e­Sprinter.

Vrachtwagens met hybride aandrijflijn worden concurrerend

Logistiek010 hoopt op elektrische bestelwagens

TNO leidt een Europees project met een uitdagend doel: maak een hybride zware vrachtauto die 40% minder brandstof verbruikt dan een conventionele combinatie, niets duurder is dan een dieseltruck en die al binnen vier jaar op de markt moet kunnen komen. ‘Als ons dit lukt’, zegt René Corbeij, projectleider bij TNO, ‘zou dat uniek zijn’.

Een forse toename van het gebruik van elektrische bestelauto’s zou een van de oplossingen kunnen zijn bij het terugdringen van de door de bussen uitgestoten emissies. En dat is nodig om de stad leefbaar te houden.

‘Ons’ staat voor een groep vrachtautofa­brikanten en onderzoeksinstituten, waar­onder Volvo, Iveco, TNO en Bosch. Hun pro­ject, dat een veel efficiëntere aandrijflijn van zware voertuigen, zoals vrachtauto’s en bussen, moet opleveren, maakt deel uit van het Europese programma Orca. Orca moet ervoor zorgen dat, op het gebied van verkeer en vervoer, de Europese lidstaten in 2030 voldoen aan de klimaatdoelstel­ling in het Verdrag van Parijs. In dat jaar moet de uitstoot van CO2 – kooldioxide – 40% lager zijn dan in 1990.In hybride vrachtauto’s wordt gebruikge­maakt van een motor die zowel door die­sel als door elektriciteit uit een accu wordt aangedreven. Beide energiebronnen heb­ben hun zwakke punten. Aan de uitstoot van broeikasgassen door diesel is met de steeds scherpere Europese Euro­normen

in de afgelopen decennia al veel gedaan, maar deze brandstof blijft relatief een gro­te vervuiler. Aandrijving door stroom staat, terwijl deze techniek al in de eerste helft van de vorige eeuw is ontwikkeld, vreemd genoeg nog in de kinderschoenen. Voor lichtere bedrijfsvoertuigen is elektrische voortstu­wing de laatste jaren ruimschoots in beeld gekomen. Deze voertuigen bewijzen zich in de stadsdistributie. Ze zijn schoon – het gebruik van elektriciteit zelf veroorzaakt in de directe omgeving geen vervuiling – en vrijwel geluidloos. Voor de aandrijving van zware vrachtau­to’s is stroom wat minder geschikt. Dit heeft onder meer te maken met de accu, de reusachtige batterij waarin de voor de rit benodigde energie moet worden op­geslagen. Wereldwijd wordt naarstig ge­

speurd naar lichtere versies, die het voer­tuig bovendien over langere afstanden kunnen voortstuwen zonder voortdurend te moeten worden opgeladen. Een verdere beperking is het feit dat er nog betrekke­lijk weinig laadpunten zijn. Het is zaak de accu niet te laat op te laden. Wordt een laadpaal gemist, dan moet worden over­geschakeld op diesel. Maar het is ook on­verstandig om te vroeg op te laden, aan­gezien dit niet goed is voor de levensduur van de accu.

Trolleybus In Duitsland wordt voor het probleem van de korte actieradius van elektrische voer­tuigen, gewerkt aan een radicale oplos­sing. In de loop van 2018 worden op testba­nen in Sleeswijk­Holstein en Hessen trucks getest die zelf geen zware batterij hoeven

mee te torsen, maar hun stroom afnemen van een leiding die boven de weg is aan­gebracht. Dit is, net als het elektrische voertuig zelf, dat na een beperkt aantal kilometers al­weer stroom moet innemen, ook al een oud concept. In verscheidene Nederlandse steden reden in de vorige eeuw trolley­bussen, die elektriciteit aftapten van een bovenleiding. Ze konden zich relatief vrij bewegen over het wegdek en dus haltes aandoen en passeerbewegingen maken dank zij zwenkende stroomafnemers.

ChinaDe proeven in Duitsland beperken zich voorlopig tot trajecten van niet meer dan twaalf kilometer. Voor het principe maakt dat niet uit. Het is immers wel duidelijk dat een zwaar voertuig lange afstanden

kan afleggen op stroom, mits daarvoor een voorziening boven de weg beschikbaar is. Of later miljarden kostende investeringen in bovenleidingen over afstanden van vijf­honderd kilometer en meer zullen lonen, is echter nog zeer de vraag. Wie gaat, om te beginnen, deze infrastructuur betalen? TNO wil, samen met zijn partners, over drie jaar de ‘echte truck’ uit zijn Automo­tive Lab in Helmond laten rollen. Er is een budget voor van ruim tien miljoen euro. Wereldwijd is er een nek­aan­nekrace, bijvoorbeeld met China, dat van duurza­mere mobiliteit een industrieel speerpunt heeft gemaakt. De Volksrepubliek bouwt wel kolencentrales bij om in zijn groeien­de energiebehoefte te voorzien, maar is ook mondiaal marktleider in opwekking van energie door de opvang van zonne­straling.

Dat je niet op fabrikanten hoeft te wach­ten, maar ook zelf een elektrisch wagen­park kunt samenstellen, liet Breytner zien. Dit zero emissie transportbedrijf uit Rot­terdam liet bij gebrek aan regulier aanbod van zwaardere elektrische vrachtwagens twee 19­tons MAN­bakwagens door Emoss ombouwen tot volledig elektrische trucks. Binnenkort breidt Breytner zijn wagen­

park uit met twee tot e­truck omgebouw­de Mercedes­Benz Antos­bakwagens. Managing director Marie­José Baartmans is enthousiast over een pilot met last­mile­distributie die haar bedrijf gaat uitvoeren met Synergy Health. Voor deze onderne­ming verzorgt Breytner sinds afgelopen zomer het vervoer van de schone en vuile was van en naar een aantal Rotterdamse

ziekenhuizen. Bij een logistiek ontkoppel­punt in de Waalhaven wordt de textiel, die in wissellaadbakken wordt getranspor­teerd, overgeladen. Conventionele vracht­wagens van Synergy Health verzorgen het vervoer tussen het ontkoppelpunt en de wasserij in Tiel. Breytner werkt volgens Baartmans al voor onder andere Ikea en C&A.

LOGISTIEK 010 2322 LOGISTIEK 010

De online bezorgdienst begon in 2015 in Amersfoort en is inmiddels actief in Leus­den, Soest, Maarssen, Utrecht en Almere. In 2018 wordt een nieuw distributiecen­trum in gebruik genomen, want het hui­dige in Nijkerk wordt te klein. Het jonge bedrijf richt de distributie anders in dan de webwinkels van supermarktketens als Albert Heijn en Jumbo. Klanten doen hun bestellingen via een app. Op basis daar­van koopt Picnic de verse goederen en kruidenierswaren in en doet centraal de

orderpicking. In grote vrachtauto’s gaan de goederen naar de microhubs aan de rand van de steden waar Picnic actief is en van daaruit worden ze in kleine elek­trische voertuigen naar de klant gereden. Een zelf ontworpen softwaresysteem stelt de routes vast. Het grote verschil met an­dere bezorgdiensten is dat Picnic niet op elk moment van de dag levert, maar bin­nen vaste tijdsvensters. Een ander verschil is de gratis bezorging van de levensmidde­len.

De microhubs aan de rand van de wijken minimaliseren de kans op vertraging. De kleine voertuigen zijn zo ontworpen dat ze vanaf de buitenkant aan de lange zijdes kunnen worden gelost. Nieuwenhuys: ‘Ge­wone bestelwagens ga je vanaf de achter­kant in en dan heb je een gangpad nodig. Dat is veel loze ruimte. In onze kleinere voertuigen kan bijna net zoveel als in een gewone bestelwagen. Omdat ze elektrisch zijn, besparen we op brandstofkosten. Doordat de voertuigen klein zijn, staan

DHL lanceert Streetscooter in 100 Nederlandse stedenStreetscooter is het nieuwe wapen van DHL in de strijd om de last mile. De elektrische bezorgauto wordt ingezet in 100 Nederlandse steden.

Het concern laat ook weten dat de pro­ductiecapaciteit verdubbeld wordt tot 20.000 bestelauto’s tegen het eind van 2017. DHL Parcel investeert 10 miljoen euro in woonwijkvriendelijke bezorging met de aanschaf van 400 kleinere bestel­auto’s. Een kwart hiervan zal de elektri­sche bestelauto Streetscooter zijn.DHL lijfde in 2015 Streetscooter in om de oprukkende milieuzones en regelgeving én mogelijke verbanning van diesel in steden het hoofd te bieden. De volledig elektrische wagen heeft een maximum snelheid en actieradius van 80 kilometer (binnen 4 uur opgeladen) en 3,8 kuub op­slagruimte. De total cost of ownership is volgens DHL vergelijkbaar met diesel of benzineauto’s.

FietskoeriersDHL heeft als doel uiterlijk in 2025 70%

van de bezorgingen emissievrij te doen. Om die doelstelling te halen investeert DHL ook in fietskoeriers. Naast de Parcy­cle, heeft DHL onlangs de Cubicycle ge­lanceerd. De Cubicycle heeft een afneem­bare container van een kubieke meter, met het formaat van een Europallet van 80x120x100 centimeter. Zonnepanelen op de container zorgen voor de benodig­de stroomvoorziening voor de elektrische trapondersteuning. In Nederland zijn de Streetscooters in­middels te zien in de plaatsen Alkmaar, Almere, Amsterdam, Amersfoort, Den Haag, Eindhoven, Groningen, Maastricht, Rotterdam, Tilburg, Tiel, Utrecht en Zoe­termeer. Vervolgens komen er nog steden bij als Apeldoorn, Nijmegen en Wagenin­gen. De Streetscooter zal daarmee in de woonwijken van ruim vijftig plaatsen in het land te zien zijn.

ze minder snel in de weg. En ze zijn ze­ro­emissie, dus geen fijnstof in de wijken waar kinderen spelen.’ Een veelgenoemd nadeel van de verkoop via internet is de flinke toename van het aantal bestelauto’s in woonwijken. Pak­ketbezorgers zoals UPS en DHL zetten daarom in toenemende cargobikes in. Nieuwenhuys: ‘We doen dat nu nog niet, maar kijken er wel naar. Grotere cargobi­kes zijn overigens bijna net zo groot als onze autootjes.’

Picnic: elektrisch succesNieuwkomer Picnic breidt in rap tempo uit. De elektrische voertuigen van de online supermarkt zijn vanaf volgend jaar in nog eens tien tot vijftien steden te vinden. De oorspronkelijke scepsis is overwonnen.

foto: dhl/ jennifer zumbusch

LOGISTIEK 010 2524 LOGISTIEK 010

Door het gericht inzetten van automatisering en digitalisering kunnen verdere stappen gezet worden in het duurzamer én veiliger maken van het wegvervoer. We stellen vier innovaties

aan u voor, twee ín de vrachtwagen en twee ‘rond’ de vrachtwagen. Het betreft respectievelijk verschillende vormen van cruise control, start/stop- en eco roll-systemen, naast verkeerslichten die met vrachtwagens communiceren en ten slotte een praktijkvoorbeeld van het effect van datadelen.TEKST: REDACTIE NT

Veel is de afgelopen jaren in de media bericht over autonoom rijdende vracht­wagens. Oud­minister Schultz van Hae­gen (Infrastructuur & Milieu) stimuleer­de platooning, het in konvooi rijden van vrachtwagens, waarbij alleen de voorste actief bestuurd wordt en de andere wa­gens volgen. De introductie van volledig autonoom rijden laat nog op zich wachten – maar ondertussen zijn vrachtwagens al redelijk zelfstandig. Een belangrijke functie in de cabine, die zorgt voor meer veiligheid, lager brand­stofverbruik en het werk van de chauffeur lichter maakt, is de cruise control. Letter­lijk is dat natuurlijk al een vorm van ‘au­tonoom’ rijden, want de chauffeur hoeft

Predictive cruise controlWaar in duurdere luxe­wagens inmiddels ook adaptive cruise control is ingebouwd, daar is predictive cruise control typisch iets voor vrachtwagens. Deze vorm van cruise control helpt de chauffeur bij het behouden van een goede gemiddelde snelheid op heuvelachtige wegen. Het sys­teem werkt op basis van GPS­technologie. Er wordt continu gedetailleerde wegen­kaarteninformatie gebruikt om te bepa­len welke omstandigheden het voertuig

onderweg tegenkomt. Anticiperend kan de cruise control de snelheid aanpassen, schakelen of de Eco Roll activeren. Fabri­kant DAF geeft aan dat een brandstofbe­sparing tot 4% mogelijk is.

Lane departure warningEen functie die een vrachtwagen niet per se duurzamer, maar het rijden ermee wel veel veiliger maakt, is lane departure warning. Door continu de markering op het wegdek te monitoren, ‘weet’ het sys­

teem wanneer onbedoeld van weghelft of rijbaan wordt gewisseld, terwijl de richtingaanwijzers niet zijn ingeschakeld. De chauffeur wordt dan nadrukkelijk ge­waarschuwd.

De drie beschreven functies maken het verkeer veiliger en duurzamer. De fabri­kanten én de verzekeraars wijzen er wel op dat de chauffeur uiteindelijk verantwoor­delijk is voor een veilige rit. De automati­sche systemen ondersteunen slechts.

DIGITALE NAVIGATIEIT maakt logistiek slimmer

Vrachtwagens met minder toeren onderwegIn het streven het brandstof-verbruik terug te dringen kiezen fabrikanten van vrachtwagens ervoor de motor zo min mogelijk toeren te laten draaien.

Twee technieken zijn dominant: eco roll, waarbij met behulp van gps de snelheid van de vrachtwagen zó wordt ingesteld dat de auto een deel van de route kan ‘uit­rollen’ terwijl de motor slechts stationair draait. De tweede techniek is het start/stop systeem dat we ook in veel luxe wa­gens aantreffen. De motor slaat daarbij helemaal af als het voertuig een aantal seconden stilstaat.

We bespreken eerst de eco roll. Bijna alle vrachtwagenfabrikanten leveren hun wa­gens tegenwoordig zonder extra kosten met deze functie. Het doel is duidelijk: brandstof besparen. Een stationair draai­ende motor verbruikt immers minder brandstof dan wanneer de chauffeur gas geeft in een versnelling.

BesparenVerschillende fabrikanten stellen dat met de eco roll besparingen van 1 tot 3% mo­gelijk zijn. Bij het testen van de vracht­wagens blijkt echter, dat dit lang niet al­

tijd het geval is. Eigenlijk is de besparing alleen merkbaar als de vrachtwagen vol­ledig beladen is – anders niet. Nu is het natuurlijk zo, dat ondernemers er altijd naar zouden moeten streven hun wagens volledig te beladen – eventueel door sa­men te werken met collega’s en lading te bundelen – maar dat streven wordt nog belangrijker als je wilt profiteren van de vrijloopfunctie. Sterker nog, als de wagen te licht beladen is, dan bestaat de kans de de chauffeur ‘extra gas’ moet geven, wat juist leidt tot hogere kosten dan wanneer de wagen zonder vrijloop onderweg zou

zijn geweest. Bij een totaalgewicht tot 30 t heeft de functie nauwelijks nut.

Eco rollZonder een adequate GPS koppeling heeft de eco roll helemaal geen zin, maar geluk­kig hebben bijna alle vrachtwagens tegen­woordig een navigatie die de route kent en weet wanneer gas gegeven moet worden en wanneer niet. Als de wagen een route rijdt met de nodige heuvels en met wat ‘schwung’ bergaf kan rijden, dan bespaart eco roll beslist brandstof. In een stedelijke omgeving zal het effect niet groot zijn.

Dat geldt wel voor start/stop systemen, waarbij de motor afslaat indien de vracht­wagen stil staat, bijvoorbeeld wachtend voor een verkeerslicht. Juist bij stads­distributie is het effect groot. Vooral bezorgdiensten (pakketbezorgers, taxi’s, bussen) kunnen met een start/stop sys­teem fors besparen op brandstofgebruik én het leefmilieu in de stedelijke om­geving flink verbeteren. Ook neemt de geluidsoverlast af. Een nadeel is, dat het vaak in­ en uitschakelen van (zwaardere) vrachtwagenmotoren tot extra slijtage kan leiden.

niet zelf gas te geven. Luxe wagens ken­nen de techniek ook, maar in de meeste auto’s wordt de auto simpelweg op één snelheid gehouden, ongeacht het overi­ge verkeer of de route. Bij vrachtwagens is dat anders. Vrijwel alle merken rusten hun trucks inmiddels uit met twee soor­ten cruise control: predictive cruise control en adaptive cruise control. In combinatie met ‘lane departure warning’, dat ervoor zorgt dat de wagen ‘tussen de lijnen’ – dus op de eigen weghelft blijft – ontstaat een duurzame én veilige rijstijl.

Adaptive cruise controlIn druk verkeer moet een chauffeur con­tinu zijn of haar snelheid aanpassen aan

de verkeerssituatie. Een traditionele vorm van cruise control, waarbij de wagen op één snelheid wordt gehouden, voldoet dan niet. Adaptive cruise control reageert op de overige verkeersdeelnemers. Als het voertuig een voorligger nadert, zal de cruise control minder gas geven en indien noodzakelijk remmen. Zelfs in druk ver­keer en wanneer andere voertuigen met verschillende snelheden de rijbaan krui­sen of invoegen hoeft de chauffeur niet steeds handmatig in te grijpen. De chauffeur wordt niet alleen minder snel moe, maar het systeem zorgt er ook voor dat het aantal kop­staart botsingen sterk afneemt. De rustiger manier van rij­den zorgt ook voor brandstofbesparing.

Bijna autonoom rijden

LOGISTIEK 010 2726 LOGISTIEK 010

Slimme vrachtwagens praten met verkeerslichtenIn de regio Schiphol is een proef gestart waarin vrachtwagens voor het eerst met verkeerslichten communiceren via het 4G netwerk.

Elke dag rijden er duizenden vrachtwa­gens van en naar het gebied. Het voorko­men van onnodig afremmen en optrekken van vrachtwagens zorgt voor minder uit­stoot, minder vertraging, minder brand­

stofkosten en betrouwbaardere reistijden. In de proef wordt de timing van ver­keerslichten afgestemd op naderende vrachtwagens. Wanneer de chauffeur het verkeerslicht nadert, communiceert zijn vrachtwagen met het verkeerslicht voor hem. Er wordt berekend op welk moment de vrachtwagen het verkeerslicht zal pas­seren en de on­board unit geeft de chauf­feur een snelheidsadvies zodat hij niet hoeft te stoppen. Ondertussen past het verkeerslicht de groentijd, indien nodig en mogelijk, aan zodat de vrachtwagen veilig

en zonder te stoppen het kruispunt kan passeren. Het gebied rond Schiphol leent zich goed voor een proef om vrachtwagens beter door te laten rijden. Er rijden veel vracht­wagens en er zijn veel provinciale wegen met verkeerslichten. Innovatie in nieuwe technologie in de vrachtwagens en in de software die het verkeerslicht bestuurt, bieden nieuwe mogelijkheden. Tech­niek waarbij vrachtwagens langer groen krijgen bij verkeerslichten is niet nieuw in Nederland, bijvoorbeeld speciale lus­

detectie, radar en communicatie tussen vrachtwagen en verkeerslicht via lokale wifi. Om de communicatie tussen vrachtauto en verkeerslicht accuraat en tijdig te la­ten verlopen is een betrouwbaar commu­nicatiemedium nodig. In de proef wordt gebruik gemaakt van het 4G netwerk van KPN. Doordat het 4G netwerk landelijk dekkend is, kunnen vrachtauto’s niet al­leen in de regio Schiphol, maar ook in de rest van Nederland nauwkeurig gevolgd worden.

In de proef zijn twee verkeerslichten voor­zien van nieuwe software. Dit aantal kan eenvoudig uitgebreid worden naar ande­re kruispunten. Het aantal vrachtwagens dat is uitgerust met de on­board unit kan eveneens gemakkelijk uitgebreid worden, ook naar andere vervoerders. Het systeem kan ook worden toegepast in andere voer­tuigen, zoals bussen en taxi’s. Bovendien worden Europese standaarden toegepast die met de auto­industrie zijn vastgesteld, zodat de toepassing ook internationaal gebruikt kan worden.

Er zijn heel veel bronnen van informatie, maar hoe combineer je die op een slimme manier zodat het verkeer beter doorrijdt? Dat kan door bundeling van informatie. Een voorbeeld van hoe dat kan was te zien tijdens het laatste weekend van mei 2017, toen er in het Amsterdamse Arena gebied drie grote concerten waren waar ruim 100.000 bezoekers op afkwamen. De lokale, provinciale en nationale wegbeheerders, die normaliter los van elkaar werken, had­den samen met politie, parkeer­ en hulp­diensten een tijdelijke verkeerscentrale in­gericht. Weggebruikers kregen onderweg individueel advies over alternatieve routes en beschikbare parkeergelegenheid. Een mooi staaltje crowdmanagement, zegt Walther Ploos van Amstel, lector City Logistics aan de Hogeschool van Amster­dam. ‘Het knappe is dat partijen die ogen­schijnlijk tegengestelde belangen hebben

samenwerken en daardoor gezamenlijk een betere doorstroming bereiken. Dat heeft heel goed gewerkt.De publieke partijen weten welke scena­rio’s ze kunnen inzetten en krijgen via private partijen informatie over de afzon­derlijke auto’s via social media en Google. Omgekeerd kunnen de wegbeheerders informatie via de private partijen ver­spreiden. Flitsmeister bijvoorbeeld biedt de mogelijkheid om informatie in de auto te laten uitspreken. Het blijkt dat mensen eerder bereid zijn aanwijzingen op te vol­gen als ze die horen.’

InnovatiesVanuit de logistiek is er volop belangstel­ling voor deze innovaties. Het bedrijf Si­macan, dat verkeersinformatie verbindt met logistieke processen, werkt al ruim twee jaar met 25 transporteurs die voor Albert Heijn rijden, weet Ploos van Am­stel te vertellen. ‘Die bedrijven delen alle boordcomputerdata en zitten samen in één portaal. Ze kunnen de winkel informe­ren dat de wagen eerder of later komt of de chauffeur laten weten dat hij langza­

mer moet rijden zodat de laad­ en losplek beschikbaar is als hij aankomt.’Ploos van Amstel ziet veel mogelijkheden voor de logistieke sector. ‘Het delen van verkeersdata kan je helpen om je logistie­ke processen te verbeteren. Door betere informatie kan de transporteur zijn plan­ning aanpassen aan de beschikbaarheid van infrastructuur. In de regio Amsterdam is tien procent van het verkeer op de snel­weg vrachtverkeer, maar de impact op de weg is al snel veertig procent. Kun je dat verkeer beter begeleiden, bijvoorbeeld bij het invoegen, dan heeft dat grote invloed op de doorstroming.’ Volgens de mobiliteitsdeskundige vraagt het wel aanpassing van de partijen. ‘Bij de A10 begint de toeritdosering al vier stoplichten voor de toerit. Dan rijdt het op de A10 beter door, maar gaat het verkeer langzamer in de stad. Voor de een is dat een voordeel, voor de ander een nadeel, maar het is beter voor het geheel. Creëer je voor het vrachtverkeer een groene golf, dan heeft een grote impact op de lucht­kwaliteit, maar de bestuurder van de per­sonenwagen baalt misschien.’

Het verkeer beter laten doorstromen door informatie uit auto’s en van wegbeheerders slim te combineren: dat is het doel van de Praktijkproef Amsterdam. Mobiliteitsdeskundige Walther Ploos van Amstel legt uit hoe dat werkt

Betere doorstroming dankzij verkeersmanagement

Mobiliteitsdeskundige Walther Ploos van Amstel: ‘Het delen van verkeersdata kan je helpen om je logistie-ke processen te verbeteren.’

LOGISTIEK 010 2928 LOGISTIEK 010

Partijen die ogenschijnlijk tegengestelde belangen hebben, werken samen

De opmerkelijkste uitkomst van de in maart 2016 begonnen pilot maakte TVM al in september bekend. Namelijk dat vrachtwagenchauffeurs niet onzorgvuldi­ger rijden naarmate ze langer achter het stuur zitten. Toen noemde de verzekeraar dat nog een eerste inzicht op basis van een analyse van de eerste in de proef verza­melde data. Nu is het een van de einduit­komsten. ‘Ook uit latere analyses bleek dat er bij langere ritten niet meer onveilige situaties geregistreerd werden dan bij kor­tere’, zegt TVM’s innovatiemanager Joost Sterenborg. ‘Dat beeld veranderde gedu­rende de pilot niet. Dat geldt eveneens voor een aantal andere bevindingen uit de beginperiode. Zoals dat chauffeurs in het eerste uur van hun werkdag het vaakst afgeleid zijn, de meeste onveilige situ­aties en bijna­ongelukken op maandag geregistreerd worden en in nieuwe vracht­auto’s niet veiliger gereden wordt dan in oudere.’ De uitkomsten die de verzekeraar uit Hoogeveen bekendmaakte, zijn gebaseerd op data die transporttechnologiebedrijf Route42 voor TVM verzamelde bij de 28 aan de proef deelnemende transporteurs. Uit de analyses die IT­bedrijf InSpark daar vervolgens van maakte, komen ook meer­dere opvallende zaken. Dat er bij slecht weer niet meer registraties van onveilige situaties en bijna­ongelukken waren dan bij goed weer bijvoorbeeld. En dat chauf­feurs op bekend terrein niet een beetje, maar fors meer risico’s nemen dan op minder bekende wegen.Verrassend is het eveneens dat de plekken op het Nederlandse hoofdwegennet waar statistisch gezien de meeste meldingen worden geregistreerd allemaal buiten de

Randstad liggen. Van de zeven locaties die het onveiligst bleken, stelde TVM een ranglijst samen. Op vier daarvan liggen de registraties structureel hoog: knoop­punt Leenderheide bij Eindhoven, de brug Nijvelaar bij Den Bosch, knooppunt Juli­anaplein in Groningen en het punt bij de Kiltunnel in Dordrecht waar de A16 met de N217 en N3 kruist. Bij de andere drie ging het om tijdelijke pieken door weg­werkzaamheden. Knooppunt Leenderhei­de komt op de ranglijst naar voren als de onveiligste snelweglocatie voor vrachtwa­gens. ‘Waarom het juist daar zo onveilig is, zal nader onderzocht moet worden’, geeft Sterenborg aan. ‘Rijkswaterstaat heeft al aangegeven zeer geïnteresseerd te zijn in onze data. Wij onderzoeken nu welke mo­gelijkheid de privacywetgeving biedt voor het uitwisselen daarvan.’ MandarijnBuiten de snelwegen leveren stoplichten, rotondes en plekken waar geritst moet worden de meeste meldingen op. ‘Bij stop­lichten zie je dat chauffeurs er veelal op lij­ken te rekenen dat de lichten groen blijven of groen worden als zij komen aanrijden’, stelt Sterenborg. ‘Met vaak hard remmen als gevolg. Slimme stoplichten in com­binatie met systemen als Time to Green zouden daarvoor een oplossing kunnen bieden.’Behalve de reeds genoemde komen er in de pilot tal van andere factoren naar vo­ren die het rijgedrag beïnvloeden; andere weggebruikers, het gebruik van boord­computers en smartphones, de communi­catie met de planning, maar ook bepaalde gewoontes van chauffeurs. ‘Bij één chauf­feur was elke dag op een vast tijdstip een

piek te zien in de bij hem geregistreerde events (de in de pilot gehanteerde term voor onveilig rijgedrag en/of onveilige om­standigheden, red.). Bleek dat hij dan altijd zijn mandarijn pelde. Bij het aan de pilot gekoppelde coachingstraject kwamen dit soort dingen en andere opvallende zaken in het rijgedrag aan de orde en werden chauffeurs begeleid bij het aanpassen van onveilig gedrag.’ VerbeterpotentieelDat veiligheid positief te beïnvloeden is, is een van de minder opzienbarende uitkom­sten. Transporteurs met een actief veilig­heidsbeleid toonden dat al eerder aan. In de pilotperiode nam het aantal events en alerts (ongelukken en bijna­ongelukken) met in totaal 20% af. Het verbeterpotenti­eel bij de deelnemers liep volgens Steren­borg sterk uiteen. ‘Bij bedrijven die hier­voor nog niet veel aandacht besteedden aan het rijgedrag van chauffeurs lag de daling veel hoger. Eén bedrijf realiseerde zelfs een reductie van 50%. Overigens zit er wel een bodem aan de daling die je met de door ons ingezette middelen kunt be­

halen. Op een gegeven moment namen de meldingen niet verder af.’‘Wat verder opviel, is dat bij de chauffeurs­groep die met een dashboardcamera reed de totale afname aan onveilige situaties nog 10% hoger was. Een mogelijke oorzaak is dat de feedback die chauffeurs krijgen die met een dashcam rijden meer effect heeft. Bij een ongeluk of bijna­ongeluk slaat de camera de beelden op die tien se­conden voor de gebeurtenis gemaakt zijn en die van de tien seconden daarna. Die zijn terug te zien op het online dashboard en kunnen met onderliggende data, over onder meer de plaats van de situatie en de snelheid van de auto, ingezet worden bij de coaching.’ De helft van de 372 vracht­auto’s die aan de pilot meedoen, heeft een dashboardcamera. Een blackbox die het rijgedrag bijhoudt, is bij alle deelnemende trucks ingebouwd.

EyetrackerVolgens Sterenborg is er bij de chauffeurs van de deelnemende bedrijven veel draag­vlak voor de dashboardcamera’s. ‘Ook de vakbonden, met wie we uitkomsten van de pilot delen, zijn enthousiast over de met de dashcam behaalde resultaten.’ Minder enthousiast waren de chauffeurs en FNV Transport en Logistiek en CNV Vakmensen over de eveneens bij de helft van de auto’s ingebouwde eyetrackers. Voorafgaand aan de proef en in de eerste maanden ervan toonde met name FNV zich een fel tegen­stander van dat apparaat omdat dit op de ogen van chauffeurs gerichte meetmiddel de privacy zou schenden en voor meer af­leiding in de cabine zou zorgen. Volgens TVM is daar geen sprake van. Na maan­den tegenover elkaar gestaan te hebben, verdween na een gesprek in september de ergste kou uit de lucht. Maar met de eye­

tracker kwam het niet meer goed. ‘Mede door alle ophef werden ze door een deel van de chauffeurs gewantrouwd. 30% van hen draaide ze systematisch van zich af. Daarnaast zorgde een technische fout ervoor dat het geluidssignaal, dat eyetrac­kers afgeven als chauffeurs langer dan drie seconden niet door de voorruit kijken of hun ogen sluiten, niet goed hoorbaar was in de cabine. Beide zaken zorgden er helaas voor dat de met de eyetrackers ver­zamelde data slechts beperkt bruikbaar waren.’ PiramideOndanks die tegenvaller kijkt Sterenborg tevreden terug op de pilot. ‘Voor het eerst is aangetoond dat er een statistisch ver­band is tussen schade en rijgedrag. Daar­naast hebben we de onderkant van de ongevalspiramide (niet te verwarren met de driehoek van Heinrich, die ook weleens zo genoemd wordt, red.) in beeld kunnen brengen. Tot nu toe kenden we alleen de data van de bovenkant van die pirami­de; de situaties die tot dodelijke slacht­offers, zwaargewonden, lichtgewonden en blikschade leiden. Van wat daaronder plaatsvindt aan bijna­ongelukken, onvei­lig gedrag en onveilige omstandigheden hebben we nu ook een goed beeld. Die in­formatie kunnen we inzetten voor preven­tie­ en voorlichtingsdoeleinden. De pilot heeft verder veel aanknopingspunten op­geleverd waarmee de transportveiligheid verbeterd kan worden. Met stakeholders als TLN en de vakbonden willen we kijken hoe we die inzichten het best kunnen in­zetten om de sector veiliger te maken. Bijvoorbeeld door de oprichting van een taskforce veiligheid.’

Iedereen op de weg weet dat onveilige situaties vaker goed aflopen dan fout. Over de keren dat het misgaat bij de bij haar verzekerde transporteurs weten ze bij TVM alles. Over de incidenten die (net) goed aflopen niet. Met de pilot veilig rijgedrag wilde de verzekeraar daarin – en in de oorzaken van ongevallen – meer inzicht krijgen. Dat leverde een aantal opvallende uitkomsten (slecht weer beïnvloedt het rijgedrag niet) én een overzicht met de onveiligste verkeerslocaties op.

Dashcam maakt wegvervoer veiliger

LOGISTIEK 010 3130 LOGISTIEK 010

De meeste meldingen werden geregistreerd buiten de Randstad

ALTERNATIEVE BRANDSTOFFENElektrisch, waterstof, HVO/BTL, CNG en LNG in plussen en minnen

Wie een emissievrij alternatief zoekt voor een dieseltruck, kan kiezen uit elektrisch en waterstof. Niet uitstootvrij, maar wel schoner dan diesel zijn

HVO/BTL, CNG en LNG. Binnen de Green Deal 010 Zero Emission Stadslogistiek worden die gezien als tijdelijke alternatieven in de overgang naar emissievrij goederenvervoer in de binnenstad. Aan het overstappen op elektrisch, waterstof, HVO/BTL, CNG en LNG zitten plussen en minnen. Logistiek 010 zet ze op een rij.TEKST: ERIK STROOSMA

Net als elektrische vrachtauto’s worden trucks die op waterstof rijden aangedre­ven door een elektromotor. Bij de eerste wordt die motor gevoed door stroom uit een accupakket, bij de tweede zorgt een brandstofcel voor de elektriciteit. Door daarin waterstof samen te brengen met zuurstof uit de lucht treedt er een reactie op waaruit elektriciteit ontstaat. Hydrotreated Vegetable Oil (HVO) en Bio­mass to Liquid (BTL) worden ook wel rene­wable of hernieuwbare diesels genoemd en behoren tot de tweede generatie bio­brandstoffen. In tegenstelling tot de eer­ste generatie worden HVO en BTL gemaakt van niet­eetbare planten(delen) en afval uit de voedingsindustrie (waaronder fri­tuurvet). Generatie drie, met algen, zee­wier en bacteriën als grondstof, is in ont­wikkeling. De letters CNG staan voor Compressed Natural Gas, wat aardgas onder druk be­tekent. Het hoofdbestanddeel van CNG is methaan. Dat kan ook uit biomassa ge­

wonnen worden. Deze variant heet Com­pressed Bio Gas (CNG), bio­GNG of groen gas en is aanzienlijk duurzamer dan ‘ge­wone’ CNG. LNG is de afkorting van Liquefied Natural Gas. Het is aardgas dat onder hoge druk vloeibaar gemaakt is. Om het gas vloei­baar te houden, is een temperatuur van circa ­162 graden Celsius nodig. Net als CNG bestaat LNG hoofdzakelijk uit me­thaan. Het gas dat van biomassa gemaakt wordt, heet Liquefied Bio Gas (LBG) of bio­LNG.

Meer informatie: • truckvandetoekomst.nl• transportenmilieu.nl• www.tno.nl/media/6767/truck_van_de_

toekomst_brandstofbesparing_en_co2- reductie_anno_2016.pdf

• www.ce.nl/art/uploads/file/Factsheets%20brandstoffen%20wegverkeer/2014/Facts-heets_brandstoffen_wegverkeer_juni_2014.pdf

Marie­José Baartmans, directeur van zero emission transport­bedrijf Breytner: ‘Wij zoeken bewust de pioniersrol’

‘In 2016 begonnen we met twee elektrische 19-tons trucks. Dat zijn er nu vier. Daarmee bedienen we de gehele Rand-

stad, maar verzorgen we vooral last-mile-distributie in Rotter-dam. De actieradius van onze trucks ligt tussen de 220 en 230 km; voldoende om de hele dag in de stad te kunnen leveren. Doordat elektrische vrachtauto’s veel duurder zijn in aanschaf, liggen onze tarieven hoger. Dat compenseren we door innova-tieve oplossingen aan te bieden waarmee onze klanten elders in

hun logistieke keten kosten be-sparen. Zo zetten wij onder meer wissellaadbakken in waardoor goederen bijvoorbeeld niet over-geladen hoeven te worden. Een aantal grote retailers, waaronder C&A, en textielverzorgingsbe-drijf Synergy Health maken in-middels gebruik van dat concept. Verder doen we veel B2C-trans-porten en verhuizingen.Wij zijn gericht op innovatie en

zoeken bewust de pioniersrol. Nieuwe ontwikkelingen bieden altijd kansen. Door er vroegtijdig in te stappen, benutten we die. Een volgende stap zou heel goed de aanschaf van een waterstof-truck kunnen zijn. Die ontwikke-lingen volgen we op de voet.’

Plussen en minnen

In het overzicht op de volgende pagina’s is aangegeven hoe vrachtauto’s die op elektrici-teit, waterstof, HVO en BTL, CNG of LNG rijden

zich verhouden ten opzichte van Euro VI-dieseltrucks. Omdat de temperatuur van grote invloed is op het volume van CNG, LNG en waterstof worden deze brandstoffen in kilogrammen aangeboden bij de pomp. Elektriciteit wordt uitgedrukt in kilowattuur (kWh). Bij de emissies zijn de percentages aangegeven van de directe uitstoot van de voertuigen.

Marie-José Baartmans: ‘Een volgende stap zou heel goed een waterstof-truck kunnen zijn.’

LOGISTIEK 010 3332 LOGISTIEK 010

ELEKTRISCH

CO2-uitstoot: 100% lager, elektrische voer-

tuigen stoten geen CO2 uit. Andere emissies:

Geen, 100% emissievrij. Geluidsproductie:

Elektrische voertuigen

produceren nagenoeg geen geluid. Dat verandert in 2019. Uit veiligheidsoverwegingen heeft het Europees Parlement besloten dat nieuwe hybride en elektrische voertuigen vanaf dat jaar meer geluid moeten maken. Voor bestaande gaat die verplichting in 2021 in. Beschikbaarheid brandstof:

/ Er is nog geen infrastruc-

tuur van openbare 32 ampè-re-oplaadpunten voor grotere voertuigen. E-trucks worden daardoor nu op het bedrijf en bij laad- en lospunten opgela-den. Prijs brandstof:

Voor bedrijven tussen de € 0,025 en € 0,08 per kWh*. De hoogte van de prijs is afhan-kelijk van de afspraken met de

energieleverancier. Met een opgeladen accupakket van 180 kWh kan een 14 tons truck gemiddeld 195 km afleggen.

Bereik/actieradius: Veel kleiner/lager. Gemid-

deld 200 km (afhankelijk van het accupakket). Beschikbaarheid voertuigen:

Beperkt. De grote merken

Bronnen: oa. TNO * De vermelde brandstofprijzen zijn vastgesteld op 15 september 2017. De gemiddelde landelijke advies-prijs van diesel was toen € 1,309. ** Omdat van waterstoftrucks nog niet voldoende gegevens beschik-baar zijn, zijn data van personen-wagens die op waterstof rijden opgenomen in dit overzicht.

CNG

CO2-uitstoot: Tot 10% lager. Bij CBG (groen

gas) kan dit, afhankelijk van de productiemethode, oplopen tot 80%.

Andere emissies: Tot 50% lagere uitstoot

van fijnstof en stikstofoxiden (NOx). Geluidsproductie:

Stiller. Voldoen aan de Piek-norm voor laden en lossen.

Beschikbaarheid brandstof: Verkrijgbaar bij ongeveer

150 tankstations. Prijs brandstof:

€ 1,059 per kg*. Met een kilogram CNG kan ongeveer dezelfde afstand gereden wor-den als met een liter diesel.

Bereik/actieradius: Veel kleiner/lager. Onge-

veer 25% van die van een Euro VI-diesel. Op monofuel rijdt een distributietruck met een tank-inhoud van 50 kg ca. 250 km. Beschikbaarheid voertuigen:

Zowel in monofuel als dual

LNG

CO2-uitstoot: Tot 10% lager. Bij LBG (bio-

LNG) kan dit, afhankelijk van de productiemethode, oplopen tot 80%.

Andere emissies: Tot 50% lagere uitstoot

van fijnstof en stikstofoxiden (NOx). Geluidsproductie:

Stiller. Voldoen aan de Piek-norm voor laden en lossen.

Beschikbaarheid brandstof: Verkrijgbaar bij 16 tank-

stations. Prijs brandstof:

€ 1,029 per kg*. Het rendement is bij dual fuel vergelijkbaar met dat van een Euro VI-diesel. Bij

monofuel is dat ongeveer 10% lager. Bereik/actieradius:

/ Met een tank van 300 kg kan op lange afstanden onge-veer 1.000 km gereden worden. Met een tweede LNG-tank kan dit bijna verdubbeld worden.

Beschikbaarheid voertuigen: Iveco en Scania leveren ver-

schillende LNG-trucks. Aanschafprijs voertuigen:

Gemiddeld € 30.000 tot € 50.000 duurder. Wel subsidie-mogelijkheden (MIA en VAMIL).

Onderhoudskosten: Gemiddeld tussen de 5 en

10% hoger. Onder meer door het vaker vervangen van de bougies en de tweejaarlijkse keuring van de LNG-tank. Onder de streep:LNG is een fossiele brand-

stof. De voorraad aardgas is echter veel groter dan die van aardolie. Geschat wordt dat er nog voldoende is voor 200 jaar. De brandstof wordt vooral gezien als een geschikt alter-natief voor zwaar transport en vervoer over lange afstanden. Critici stellen dat de klimaat-

voordelen van LNG, door onder meer methaanlekkage, beperkt zijn en ook negatief kunnen uitvallen en dat er nooit vol-doende biogas zal zijn voor een massale inzet van bio-LNG.

HVO/BTL

CO2-uitstoot:

Afhankelijk van de meng-verhouding (HVO en BTL worden meestal gemengd met reguliere diesel) en de gebruik-te grondstoffen tot 90% lager (lokale uitstoot).

Andere emissies: / 10% minder stikstofoxi-

den (NOx) en 20% minder fijnstof bij 100% HVO en BTL. Bij het vaak gebruikte B30 (diesel met 30% HVO of BTL) is de NOx- en fijnstofuitstoot vrijwel gelijk aan die van Euro VI-dieselmotoren.

Geluidsproductie: Diverse bronnen (oa. Fuel-

switch) melden dat voertuigen met HVO en BTL stiller rijden. Beschikbaarheid brandstof:

Nauwelijks verkrijgbaar bij openbare pompen. Wordt nu hoofdzakelijk rechtstreeks in bulk aan bedrijven geleverd.

Prijs brandstof: Grootverbruikers betalen

tussen de € 1,15 en € 1,30 per liter voor B100*. Pure HVO en BTL zijn gemiddeld € 0,30 à € 0,40 per liter duurder dan diesel. Bereik/actieradius:

Door de iets mindere ener-

leveren ze nog niet, maar zijn wel bezig met het ontwikkelen van elektrische trucks. Ook be-drijven als Tesla en VDL werken daaraan. In Nederland bouwen onder meer Emoss, E-Trucks Europe en Ginaf bestaande modellen om tot elektrische vrachtauto’s. Prijs voertuigen:

Ongeveer drie keer zo hoog

als die van een vergelijkbare Euro VI-diesel. Wel subsidiemo-gelijkheden (MIA en VAMIL). Onderhoudskosten:

/ Valt door de kleine aan-tallen (ruim 100) en de relatief korte tijd dat ze op de weg zijn nog weinig over te zeggen. Doordat er minder bewegende delen zijn, zouden die lager kunnen uitvallen, maar omdat

het nu nog om nicheproducten gaat, zouden die kosten ook hoger kunnen zijn. Onder de streep:Elektrische trucks stoten (lokaal) geen emissies uit en zijn daarmee voorbereid op de overgang naar emissievrije staddistributie in Rotterdam en andere steden. Dat in combi-natie met de beperkte actiera-

dius en lage geluidsproductie maakt ze vooralsnog vooral geschikt voor staddistributie. De aanschafprijzen zijn wel veel hoger, maar zullen als de serieproductie van e-trucks op gang komt wel dalen. Hoe schoon elektrisch rijden onder de streep is, is afhankelijk van de herkomst van de elektrici-teit.

giedichtheid is de actieradius ongeveer 5% lager. Beschikbaarheid voertuigen:

Met bijna alle vrachtauto’s van DAF, MAN, Mercedes- Benz, Renault, Scania en Volvo kan zonder aanpassingen op 100% HVO en BTL gereden worden.

Prijs voertuigen: Geen prijsverschil bij de voor

HVO en BTL goedgekeurde modellen van bovenstaande merken. Onderhoudskosten:

Bovengenoemde fabrikanten geven aan dat de onderhouds-kosten minimaal gelijk blijven.

Onder de streep:De nadelen van de eerste generatie biobrandstoffen (FAME/FAEE), zoals concur-rentie met voedselgewassen en voertuigaanpassingen bij hogere blends, zijn bij HVO en BTL nagenoeg verdwenen. Hoe duurzaam ze uiteindelijk zijn, is onder meer afhankelijk van de

grondstoffen. Als dit bijvoor-beeld afvalstromen uit de palmolie-industrie zijn, heeft dat een negatief effect op de indirecte CO2-uitstoot.

fuel (geschikt voor zowel aard-gas als diesel, ook wel bi-fuel genoemd) zijn er verschillende CNG-trucks leverbaar. Aanschafprijs voertuigen:

De meerprijs ligt tussen de 25.000 en 50.000 euro. Wel subsidiemogelijkheden.

Onderhoudskosten: / Onduidelijk. Bronnen

melden meer onderhoudskos-ten door de hogere verbran-dingstemperaturen en, in het geval van dual fuel, de extra in-stallatie. Andere melden lagere kosten vanwege verminderde slijtage door de schonere ver-

branding en het minder trillen van de motor. Dat de kosten in de praktijk wat hoger liggen, lijkt het meest waarschijnlijk. Onder de streep:Doordat de opslag van sa-mengeperste CNG veel ruimte inneemt, is de brandstof vooral

geschikt voor transport over kortere afstanden. CNG wordt gemaakt van aardgas en is daarmee een fossiele brandstof die na verloop van tijd opraakt. Voor CBG geldt dat niet.

WATERSTOF (H2)

CO2-uitstoot: 100% lager, waterstofvoer-

tuig stoot enkel waterdamp uit. Andere emissies:

Zie CO2-uitstoot.Geluidsproductie:

Aanzienlijk stiller. Vergelijk-baar met die van een elektri-sche auto. Beschikbaarheid brandstof:

Verkrijgbaar bij drie stations: in Helmond, Rhoon en Arnhem (alleen voor trucks en bussen). In 2020 moeten dat er twintig zijn.

Prijs brandstof: / Ongeveer € 10,00 per

kg* (een personenwagen** rijdt circa 100 km met 1 kg waterstof, oftewel € 0,10 per km).

Bereik/actieradius: / Tussen de 500 en 600 km

(personenwagen**).

Beschikbaarheid voertuigen: Momenteel zijn er alleen

twee personenwagens op waterstof (Hyundai ix35 FCEV en Toyota Mirai). Water-stoftrucks zijn volop in ont-wikkeling. Behalve een aantal grote (vracht)automerken werken ook het Nederlandse VDL en het Amerikaanse Nikola

aan een waterstofvrachtauto. Aanschafprijs voertuigen:

Ongeveer € 40.000 hoger bij personenwagens**. Wel subsidiemogelijkheden (MIA en VAMIL). Onderhoudskosten:

/ Min of meer gelijk aan

die van een vergelijkbare auto op fossiele brandstoffen. Onder de streep:Als alternatieve brandstof, of beter gezegd, energiedrager, is waterstof nog volop in ontwikkeling. H2 produceren kost veel energie. Waterstof-voertuigen zijn daardoor pas

echt schoon als daarvoor duurzame energie gebruikt wordt. De voorraad waterstof is in principe oneindig.

LOGISTIEK 010 3534 LOGISTIEK 010

BESTELAUTO’SSchonere én slimmere stadsdistributie

Bestelauto’s dragen disproportioneel bij aan de luchtvervuiling in de stad. Dat blijkt uit een rapport van

Topsector Logistiek over de gebruikers en inzet van bestelbussen. Voor stadsdistributie zijn er met elektrische bestelauto’s en lichte elektrische vrachtvoertuigen (LEVV) verschillende schone alternatieven beschikbaar voor de huidige dieselbussen. Ook kunnen ondernemers door bestelauto’s slimmer in te zetten veel brandstof en tijd besparen.TEKST: ERIK STROOSMA

In het rapport dat Topsector Logistiek in april 2017 publiceerde, staat onder meer dat 24% van de NOx (stikstofoxiden) en 34% van de fijnstofuitstoot van motor­voertuigen in de stad op het conto van bestelauto’s geschreven kan worden. Dit terwijl de busjes daar maar 12% van het totale aantal gereden kilometers voor hun rekening nemen. Een van de oplossingen voor het terugdringen van de door de die­selbussen uitgestoten emissies is over­stappen naar elektrische voertuigen. Met de Iveco Daily Electric, Nissan e­NV200 en Renault Kangoo Z.E. is het aanbod elek­trische bestelauto’s van de grote merken nog beperkt. Met de geplande komst van de Mercedes e­Sprinter, Renault Master Z.E. en Volkswagen e­Crafter komt daar binnenkort verandering in en neemt ook het aantal beschikbare modellen met een groter laadvermogen toe. Dat meer merken, waaronder marktlei­ders Volkswagen en Mercedes­Benz, met elektrische modellen komen, maakt het volgens Hans Quak van TNO makkelijker om over te stappen. ‘Veel bedrijven kun­nen daarvoor dan bij hun eigen dealer blijven’, zegt de senior wetenschapper stedelijke logistiek en distributie. ‘Dat verlaagt de drempel aanzienlijk. Zeker als dealers hen ook gaan ondersteunen bij zaken als het inrichten van een oplaad­infrastructuur.’

Toenemende actieradius en TCOAls tweede factor die elektrische bestelau­to’s aantrekkelijker maken, noemt Quak de toenemende actieradius. ‘Door de ontwikkelingen op het gebied van batte­rijtechnologie wordt die steeds groter en daarmee ook de inzetmogelijkheden van de voertuigen. Nu al zijn ze goed inzetbaar op met name voorspelbare routes. Bijvoor­beeld bij pakketbezorging. Voor 7 van de 10 routes die daarvoor afgelegd worden, is de actieradius van de huidige modellen reeds voldoende. Dat blijkt uit het gebruik in de praktijk van bijvoorbeeld UPS en TNT bin­nen het FREVUE­project (Europees project dat elektrisch vrachtvervoer in de stad sti­muleert, red.).’ Over een ander belangrijk, zo niet door­slaggevend punt om een elektrische be­stelauto aan te schaffen, de total cost of ownership (TCO), kan Quak in algemene zin geen indicatie geven. Quak: ‘Daarvoor lopen lokale subsidies en belastingvoor­delen in Europa te veel uiteen. Ook zijn er nog grote onzekerheden ten aanzien van de levenscyclus, onderhoudskosten en restwaarde. Wel duidelijk is dat tegenover de hogere aanschafprijs aanzienlijk lagere brandstofkosten per kilometer staan. Door veel te rijden, lijkt een positieve business case daardoor haalbaar. Uit Europees on­derzoek komt dat ook naar voren, maar die uitkomsten zijn niet een­op­een af

Dat meer merken met elektrische modellen komen, maakt het makkelijker om over te stappen

LOGISTIEK 010 3736 LOGISTIEK 010

te zetten tegen de Nederlandse situa­tie. Al kan het heel goed zijn dat door de dalende aanschaf­ en batterijprijzen de TCO voor een elektrische bestelbus in Ne­derland al op korte termijn lager is dan die van een diesel­variant.’ Heft in eigen handBehalve de grote automerken bieden on­der andere ook BD Auto, Spijkstaal, Van Blitterswijk Eco­Mobiliteit en Voltia elek­trische bestelauto’s aan. De laatste doet dat via een leaseconcept. Zowel Voltia als BD Auto leveren e­vans die niet stan­daard elektrisch zijn, maar omgebouwde modellen van onder meer Fiat en Renault (BD Auto) en Citroën (Voltia). Van Blitters­wijk Eco­Mobiliteit is importeur van onder andere Goupil. Online supermarkt Picnic gebruikt voor zijn bezorgingen de G4 van dat merk (en de inmiddels niet meer lever­bare E­Worker van Mega). Het moederbe­drijf van DHL, Deutsche Post, wachtte voor het elektrificeren van zijn wagenpark de ontwikkelingen in de markt af, maar nam zelf het heft in handen. De postgigant pro­duceert via dochterbedrijf StreetScooter zijn eigen elektrische bestelauto: de Work. Spijkstaal brengt dit model in Nederland op de markt. Daarnaast is Deutsche Post een samenwerking aangegaan met Ford voor het maken van een grotere elektri­sche bezorgauto. Van deze Work XL, die gebaseerd is op de Ford Transit, moeten er voor het einde van 2018 minimaal 2.500 dienst doen in stedelijke bezorgrondes. De gemeente Rotterdam heeft een sub­sidieregeling voor ondernemers die hun oude bestelauto willen laten slopen of in­ruilen voor een schonere, zoals een 100% elektrische.

Lichte elektrische vracht-voertuigen (LEVV) Andere schonere alternatieven voor de dieselbus zijn lichte elektrische vracht­voertuigen (LEVV). Dat zijn elektrisch aangedreven voertuigen met twee, drie of vier wielen die kleiner zijn dan een be­stelwagen en, volgens de definitie van de branchevereniging voor elektrisch ver­

Moolenburgh. ‘In dit project inventari­seren wij onder meer het aanbod lichte elektrische vrachtvoertuigen en onderzoe­ken we aan de hand van pilots in hoeverre dat aansluit bij de behoeften en eisen van gebruikers en inpasbaar is in hun logistie­ke keten. Een van de rollen die wij daarbij spelen, is aan de hand van praktijkervarin­gen LEVV zo aan te passen dat ze aan de eisen van de deelnemende bedrijven vol­doen en ook voor vergelijkbare diensten goed inzetbaar zijn. Hier houden onze stu­denten van de opleiding Automotive zich mee bezig. Aan het succesvol implemente­ren van deze voertuigen zitten meer kan­ten dan alleen een technische, logistieke en economische. Ook de menselijke factor speelt daarbij een grote rol. Gedragsveran­dering, bij zowel bedrijven die LEVV willen inzetten als hun klanten, is noodzakelijk voor het welslagen daarvan. Het vraagt bijvoorbeeld nogal wat aanpassing van servicemonteurs om de overstap te maken

van een bestelauto naar een e­bakfiets, zo­als nu bij een van de pilots gebeurt.’

Logistieke efficiency Met gedragsverandering heeft Michel Ol­denburg ook te maken in zijn functie van logistiekmakelaar bij Bereikbaar Haag­landen. Het doel van dit samenwerkings­verband van werkgevers en overheden is het verbeteren van de bereikbaarheid in de regio Haaglanden en Rijnland tijdens de spits. Het inzetten op logistieke effici­ency is een van de manieren waarop die organisatie dat wil bereiken. Voor advies daarover en ondersteuning daarbij kun­nen bedrijven bij Oldenburg terecht. Het slimmer inzetten van bestelauto’s is een van de oplossingen die hij hen kan bieden. ‘Dat kan op veel verschillende manieren’, geeft Oldenburg aan. ‘Door procedures aan te passen, het werk anders in te rich­ten, andere diensttijden in te voeren, goe­derenstromen te bundelen, gebruik te

maken van de technologische innovaties. Voorbeelden uit die laatste categorie zijn overstappen op digitale werkbonnen en bij service­ en onderhoudswerkzaamhe­den beheer op afstand en voorspelbaar onderhoud. Daarmee zijn veel kilometers te besparen. Soms kan met een relatief eenvoudige verandering in de werkwij­ze al een enorme efficiencyslag gemaakt worden. Bij een bouwbedrijf, dat meedeed aan onze pilot Beter Benutten Nachtdistri­butie, bezochten de medewerkers ’s och­tends vaak eerst de bouwmarkt voordat zij naar de klant gingen. Door in te stellen dat zij voortaan ’s middags doorgeven wel­ke materialen zij de volgende dag nodig hebben, worden die nu collectief besteld. ’s Ochtends staan die klaar op het eigen bedrijf en kunnen de medewerkers vanaf daar direct naar de klant en mijden ze ook nog de spits. Per wagen, het bedrijf heeft er een stuk of zeven, levert dat dagelijks een tijdsbesparing op van drie kwartier. Tel uit je winst.’

voer DOET, een accucapaciteit hebben van minder dan tien kilowattuur. Hieronder vallen onder meer elektrische brommers en scooters, bakfietsen met een elektro­motor (e­cargo bikes) en minibusjes met een maximale laadcapaciteit van 750 kg. Dit nieuwe fenomeen kent dus vele ver­schijningsvormen. LEVV zijn al volop ver­krijgbaar en het aantal nieuwe modellen neemt rap toe, maar het ultieme lichte elektrische vrachtvoertuig bestaat nog niet, aldus Ewoud Moolenburgh. Hij is als docent en onderzoeker stedelijke distribu­tie verbonden aan de Hogeschool Rotter­dam. Die onderwijsinstelling is een van de kennispartners van LEVV­LOGIC. In dat

project ontwikkelt de Hogeschool Rotter­dam, samen met de Hogeschool Amster­dam, de Vereniging DOET, het bedrijfs­leven, overheden en kennisinstellingen, nieuwe kennis over logistieke concepten en businessmodellen met LEVV voor het MKB. Het doel van het twee jaar durende project is een rendabele inzet van lichte elektrische vrachtvoertuigen voor stadslo­gistiek.

Gedragsverandering ‘Voor snelle kleine leveringen van bijvoor­beeld versproducten en bepaalde ser­vice­ en onderhoudsdiensten zijn LEVV een kansrijk alternatief in de stad’, vertelt

Meer informatie: • www.rotterdam.nl/loket/subsidie-sloop-au-

tos• www.hva.nl/kc-techniek/gedeelde-content/

contentgroep/levv/levv.html.• bereikbaarhaaglanden.nl• www.topsectorlogistiek.nl/wp-content/up-

loads/2017/04/20170406-Gebruikers-en- inzet-van-bestelautos-in-Nederland.pdf

• greendealzes.connekt.nl/publicaties • www.egear.nl/elektrische-bestelauto• www.doetdoet.nl• nederlandelektrisch.nl/technologie/voertuig-

typen/twee-en-driewielers-/-light-electric-vehicles

• www.ev-centrum.nl• www.frevue.eu• www.mckinseyenergyinsights.com/insights/

new-reality-electric-trucks-and-their-implica-tions-on-energy-demand

Voor snelle kleine leveringen van bijvoorbeeld versproducten en bepaalde service- en onder-houdsdiensten zijn LEVV een kansrijk alternatief in de stad.

LOGISTIEK 010 3938 LOGISTIEK 010

Tegenover de hogere aanschafprijs staan aanzienlijk lagere brandstofkosten

Voor transporteurs die met een transport management-systeem werken, is dat ICT-systeem het hart van hun

(administratieve) bedrijfsvoering. Er zijn tal van processen op aangesloten, van de salarisadministratie tot een fleet management-systeem.TEKST: MARTIN DEKKER

Via het TMS­pakket lopen de orders van opdrachtgevers, vandaar gaan ze naar de ritplanning en de gegevens vanuit het fleetmanagement wordt er vaak ook weer in vastgelegd. In het TMS of aanvullend daarop worden bijvoorbeeld portals ge­bouwd om met externe partijen (klanten, vaste charters) informatie uit te wisse­len. Over lading en ritten, maar ook over emissie berekeningen.In 2012 deed Panteia in opdracht van ING en TLN onderzoek naar ICT­gebruik. Toen had 27 procent van de wegtransportbe­drijven een transport management­sys­teem. Inmiddels is het gebruik volgens TLN gegroeid, al ontbreken exacte cijfers. Goede automatisering levert geld op; een vlekkeloze orderadministratie is daarbij onmisbaar. Een TMS zorgt voor meer data en sneller beschikbare informatie. In de bredere sectorstudie Transport & Lo­gistiek (2016) van dezelfde partijen staat dat ICT een belangrijke succesfactor is. ‘Bedrijven zijn technologie en specifiek ICT de laatste jaren nog meer gaan omarmen. Ze hebben geïnvesteerd in Business Intel­ligence (BI­tools) om sneller problemen op te sporen in de grote brei aan data die bedrijven als gevolg van vergaande auto­matisering tot hun beschikking hebben. Tegelijkertijd is door de continu veran­derende omstandigheden behoefte aan meer managementinformatie. Vandaar dat ze massaal investeren in ICT.’Dat was ook al uit de laatste TLN Auto­matiseringsenquête (2015) gebleken. Er is vooral aandacht voor het gebruik van ta­blets, smartphones en bijbehorende apps. Maar een transport management­sys­teem kan zorgen voor de koppelingen, het overzicht en de gewenste management­

informatie om strategische beslissingen op te baseren.

Meer werk verzettenIn het begin waren het vooral grotere be­drijven uit het wegvervoer die een TMS hadden. Nu werken ook steeds meer mid­delgrote en kleinere bedrijven ermee. Dat is mogelijk geworden door de opkomst van cloud­oplossingen. Je hoeft als bedrijf niet meer te investeren in hardware en softwarelicenties. De kleine ondernemingen (tot vijf mede­werkers) hebben wel navigatiesystemen, tablets en smartphones maar gebruiken verder nauwelijks specifieke ICT­toepas­singen voor hun bedrijfsvoering. De orders en planning gebeuren vaak nog met Excel. Bij middelgrote en grote transportbedrij­ven zijn de voordelen van een transport management­systeem evident. Zij kunnen zaken als dossieradministratie, tariefbere­kening en facturatie combineren, of het TMS koppelen met de systemen voor fleet­management en boekhouding. Die automatisering levert besparingen op: vooral doordat met minder mensen meer werk verzet kan worden. Gunstig is ook dat ze sneller werken en dankzij de up­to­date informatie betere service leveren.

Steeds meer onlineNet als in andere branches en met andere ICT­toepassingen zijn naast de nog steeds leverbare softwarepakketten steeds meer TMS­systemen online leverbaar. Op abon­nementsbasis, schaalbaar qua aantallen gebruikers en uitbreidbaar qua functies. Met zo’n online platform kunnen ook op­drachtgevers, ingehuurde vervoerders en ontvangers worden aangesloten.

TRANSPORT MANAGEMENT-SYSTEEMVoordelen TMS zijn evident

Wat wil je bereiken met het TMS?Er is een groot aantal aanbieders van TMS-systemen. Veel onder-nemers vinden het lastig om uit dat grote aanbod een systeem te kiezen dat bij hun bedrijf en ac-tiviteiten past. TLN onderscheidt vier fases: 1) Voorbereiding; 2) Selectie; 3) Implementatie en 4) Ingebruikname.

Het advies is vooral genoeg tijd uit te trekken voor fase 1 en 2. Wat wil je met het TMS? Wat moet het voor je bedrijfsvoering doen? Meer omzet, lagere perso-neelskosten? Heb je zelf de kennis niet in huis, koop of huur die dan in. Doe ICT er niet even bij. Misschien kun je beter een goede ICT’er in dienst nemen dan een extra planner.

Tips

• Stel een pakket van eisen op

• Maak een top 5 van TMS- pakketten die aan die eisen voldoen

• Kies alleen voor maatwerk als dat ook echt meerwaarde biedt

• Budgetteer ICT als een percentage van de omzet

• Betrek de medewerkers die met het TMS moeten gaan werken bij de selectie

• Bekijk demonstraties bij collega’s die al met de systemen werken

• Wees open en eerlijk tegenover de leverancier

• Doe de implementatie stapsgewijs

• Zorg voor training van de medewerkers

• Het TMS is nooit af: budgetteer nazorg, blijf samenwerken met de leverancier en blijf het systeem verbeteren

Ga naar pagina 42 voor de productvergelijking

LOGISTIEK 010 4140 LOGISTIEK 010

PRO

DUCT

VERG

ELIJK

ING

Tran

spas

Arox

Filo

gic

Men

driX

Tran

sis

Aanb

iede

rD

e so

ftw

are

van

Tran

spas

is

ontw

ikke

ld e

n w

ordt

gel

ever

d do

or A

rt S

yste

ms u

it G

roni

ngen

. D

e in

trod

uctie

was

in 19

98.

Arox

Logi

stic

s IT

leve

rt lo

gist

ieke

so

ftw

are

voor

voo

rraa

d-,

tran

spor

t- e

n fin

anci

eel b

ehee

r.

Alle

syst

emen

zijn

ont

wik

keld

in

sam

enw

erki

ng m

et lo

gist

ieke

be

drijv

en. H

et

bedr

ijf u

it H

ooge

zand

leve

rt

Arox

TMS

sind

s 201

4.

Filo

gic i

s een

zelfs

tand

ige

ontw

ikke

laar

van

soft

war

e vo

or tr

ansp

orte

urs e

n lo

gist

iek

dien

stve

rlene

rs. H

et h

uidi

ge

tran

spor

t man

agem

ent-

sys-

teem

(een

vol

ledi

ge cl

oudv

ersi

e)

verk

oopt

het

bed

rijf u

it H

aarle

m

sind

s 201

2.

Sind

s 199

6 be

staa

t het

TMS-

pr

oduc

t van

Men

driX

uit

M

aars

sen.

Het

tran

spor

t m

anag

emen

t-sy

stee

m is

le

verb

aar a

ls W

indo

ws-

en

clou

d-op

loss

ing.

Tran

sis i

s een

TMS

van

M

ostw

are.

Het

in Le

iden

ge

vest

igde

IT-b

edrij

f lev

ert

Tran

sis s

inds

200

8.

Prod

uct

Tran

spas

Ent

erpr

ise

Arox

TMS

FiLo

gic T

MS,

een

com

plee

t pak

-ke

t. Je

kun

t als

kla

nt ze

lf fu

nctio

-na

litei

ten

aan-

of u

itzet

ten.

Men

driX

TMS

Tran

sis S

aaS

tran

spor

t m

anag

emen

t-sy

stee

m. E

en

volle

dige

web

bas

ed-o

plos

sing

G

een

inst

alla

tie e

n ge

en

inve

ster

inge

n in

lice

ntie

s voo

r-af

. en

een

opze

gter

mijn

van

1 m

aand

.Aa

ntal

bed

rijve

n da

t het

geb

ruik

t:23

012

Circ

a 20

0 (li

cent

ies)

Enke

le h

onde

rden

Mee

r dan

15 v

ervo

erde

rs

Doel

groe

pen

Alle

tran

spor

tbed

rijve

n Ex

pedi

teur

s en

logi

stie

k di

enst

-ve

rlene

rsN

iet s

peci

fiek.

FiLo

gic i

s bru

ik-

baar

voo

r ied

ere

vorm

van

tr

ansp

ort.

Weg

verv

oerd

ers v

an a

lles w

at

als s

tukg

oed

gezi

en k

an w

orde

n,

bedr

ijven

die

cons

umen

ten-

leve

ringe

n do

en, v

ervo

erde

rs

in g

roup

age,

dis

trib

utie

en

koer

iers

bedr

ijven

.

Cont

aine

rver

voer

ders

; zow

el

dege

nen

met

alle

en e

igen

m

ater

iaal

, met

alle

en ch

arte

rs

of e

en co

mbi

natie

daa

rvan

.

Besp

arin

gen

Vers

chill

en p

er b

edrij

f en

ge

koze

n co

nfigu

ratie

. De

mee

ste

bedr

ijven

kie

zen

in e

lk g

eval

vo

orca

lcul

atie

op

basi

s van

ki

lom

eter

bere

keni

ng e

n na

-ca

lcul

atie

in co

mbi

natie

met

ee

n ko

ppel

ing

naar

de

boor

d-co

mpu

ter i

n de

voe

rtui

gen.

Voor

nam

elijk

op

adm

inis

trat

ie-

ve h

ande

linge

n. D

e te

rugv

er-

dien

tijd

is a

fhan

kelij

k va

n he

t st

artp

unt (

in h

oeve

rre

was

het

be

drijf

al g

eaut

omat

isee

rd?)

. G

emid

deld

bin

nen

één

jaar

.

Een

perc

enta

ge is

last

ig te

ge

ven.

Doo

rdat

je b

ij aa

nsch

af

geen

inve

ster

inge

n ho

eft t

e do

en, is

de

teru

gver

dien

tijd

zo

goed

als

nih

il.

Er zi

jn b

edrij

ven

die

tot w

el 8

0%

van

de m

ankr

acht

op

kant

oor

kunn

en re

duce

ren.

Op

de w

eg is

al

snel

25%

of m

eer t

e be

spar

en

op b

rand

stof

doo

r bet

ere

rout

es,

com

bina

ties e

n in

zich

t doo

r de

chau

ffeur

met

Men

driX

Mob

ile

uit t

e ru

sten

.

Verr

egaa

nde

auto

mat

iser

ing

zorg

t voo

r min

der h

ande

lin-

gen,

min

der f

oute

n en

een

sn

elle

re v

erw

erki

ng v

an

info

rmat

ie. T

ezam

en zo

rgt d

it vo

or w

el 3

0% m

inde

r FTE

’s om

he

tzel

fde

wer

k te

doe

n.

Ande

rsom

kun

nen

cont

aine

r-ve

rvoe

rder

s for

s gro

eien

zo

nder

het

per

sone

elsb

esta

nd

op k

anto

or te

hoe

ven

uitb

rei-

den.

Voor

dele

nZo

rgt v

oor m

eer e

ffici

ëntie

do

orda

t de

gebr

uike

r alle

ge

geve

ns m

aar é

én k

eer h

oeft

in

te v

oere

n en

die

daa

rna

door

he

t hel

e sy

stee

m h

een

kan

gebr

uike

n.

Bete

r inz

icht

in tr

ansp

orte

n,

kost

enbe

spar

ing

op a

dmin

i-st

ratie

f geb

ied

(te k

oppe

len

met

bo

ekho

udsy

stem

en) e

n be

tere

co

mm

unic

atie

naa

r kla

nten

(e

n di

gita

le u

itwis

selin

g).

FiLo

gic w

ordt

100%

in d

e cl

oud

ontw

ikke

ld; z

odoe

nde

is d

e

soft

war

e al

tijd

en o

vera

l be

reik

baar

. Er z

ijn g

een

serv

ers

nodi

g. U

pdat

es g

aan

auto

ma-

tisch

; gee

n zo

rgen

ove

r im

ple-

men

tatie

s dus

. Je

beta

alt p

er

licen

tie e

en v

ast b

edra

g pe

r m

aand

en

daar

kom

en g

een

kost

en m

eer b

ij.

Mee

r kla

ntte

vred

enhe

id,

min

der f

oute

n. C

hauf

feur

s en

kant

oorp

erso

neel

zijn

blij

er,

omda

t rou

tinew

erk

en w

erkd

ruk

verm

inde

ren.

Dig

itale

ver

wer

king

van

or

ders

en

fact

uren

zorg

t voo

r be

spar

inge

n aa

n be

ide

kant

en.

Gea

utom

atis

eerd

e up

date

s van

rit

stat

us e

n co

ntai

nerin

form

a-tie

zorg

en e

rvoo

r dat

opd

rach

t-ge

vers

alti

jd o

p de

hoo

gte

zijn

. Ko

rter

e do

orlo

optij

d, sn

elle

r fa

ctur

eren

. Ook

pre

ttig

wer

ken

voor

de

chau

ffeur

s: da

nkzi

j bo

ardc

ompu

ter-k

oppe

linge

n al

tijd

de ju

iste

info

rmat

ie

voor

hand

en.

Kost

enin

dica

tieD

e pr

ijs is

mod

ulai

r opg

ebou

wd

en v

ersc

hilt

per b

edrij

f en

geko

-ze

n co

nfigu

ratie

. De

teru

gver

-di

entij

d ve

rsch

ilt p

er ty

pe b

edrij

f en

de

activ

iteite

n.

Basi

s beg

int o

p ci

rca

15.0

00

euro

. Afh

anke

lijk

van

de o

mva

ng

en w

ense

n va

n he

t bed

rijf k

an

dit u

itgeb

reid

wor

den.

FiLo

gic i

s bes

chik

baar

van

af 14

9 eu

ro p

er m

aand

. Kijk

voo

r de

ta-

riefs

truc

tuur

op

ww

w.fi

logi

c.nl

. D

e pr

ijs is

per

lice

ntie

(geb

ruik

er)

per m

aand

.

20 tr

ucks

met

1 pl

anne

r kos

t met

de

alle

reen

voud

igst

e op

loss

ing

(ord

er e

ntry

, een

voud

ige

plan

-ni

ng, v

olau

tom

atis

che

fact

urat

ie

en k

oppe

ling

met

fina

ncie

el

pakk

et) 2

8,03

eur

o pe

r maa

nd

voor

Men

driX

TMS

Econ

omy.

Bij

mee

st g

ekoz

en o

plos

sing

, Men

-dr

iX TM

S N

orm

aal:

81,0

8 eu

ro

per m

aand

.Ee

n ge

mid

deld

bed

rijf b

etaa

lt m

et o

ptie

s (zo

als e

en w

ebpo

r-ta

l met

pro

fiele

n pe

r kla

nt) e

n m

eerd

ere

gebr

uike

rs 3

00 e

uro

per m

aand

.

Een

Tran

sis P

rofe

ssio

nal-e

ditie

is

bes

chik

baar

van

af 2

99 e

uro

per m

aand

.

Ond

ersc

heid

end

In g

ebru

iksv

riend

elijk

heid

. Zo

is

de la

y-ou

t van

de

sche

rmen

doo

r de

geb

ruik

er g

edee

ltelij

k ze

lf aa

n te

pas

sen

naar

een

ove

rzic

h-te

lijke

lay-

out v

oor d

e sp

ecifi

eke

wer

kzaa

mhe

den.

Scha

alba

ar: h

et p

akke

t kan

m

eegr

oeie

n m

et h

et b

edrij

f. M

et A

rox

TMS

kan

eenv

oudi

g en

be

taal

baar

maa

twer

k w

orde

n to

egep

ast o

m a

an e

lke

wen

s te

vol

doen

. Te

inte

grer

en m

et

de a

nder

e so

ftw

are

van

Arox

, di

e zo

doen

de d

e ge

hele

supp

ly

chai

n de

kt (z

oals

fact

urat

ie-

mod

ule,

en

voor

raad

behe

er-

soft

war

e), e

n m

et sy

stem

en v

an

derd

en.

100%

in d

e cl

oud,

elk

e tw

ee w

e-ke

n ni

euw

e fe

atur

es b

esch

ikba

ar

op b

asis

van

geb

ruik

en

wen

sen

van

klan

ten.

Dez

e ni

euw

e fe

atu-

res z

ijn d

irect

bes

chik

baar

voo

r al

le g

ebru

iker

s van

FiLo

gic T

MS.

Gee

n im

plem

enta

tie- o

f inv

es-

terin

gsko

sten

. De

licen

tie g

eeft

re

cht o

p he

t com

plet

e TM

S; je

be

paal

t zel

f wat

je n

odig

heb

t.

Bena

derin

g al

s. Kw

alite

it va

n gr

afisc

h pl

anbo

rd. G

eïnt

egre

erd

Men

driX

Mob

ile-a

pp v

oor c

hauf

-fe

urs.

Mog

elijk

heid

tot k

oppe

-lin

g m

et co

ncur

rent

en. P

rakt

i-sc

he la

st m

ile-o

plos

sing

en.

Web

bas

ed-o

plos

sing

, die

per

ge

brui

ker p

er m

aand

wor

dt

afge

nom

en. G

een

inst

alla

tie e

n ge

en in

vest

erin

gen

in li

cent

ies

voor

af. O

pzeg

term

ijn v

an é

én

maa

nd. B

iedt

een

com

plee

t au

tom

atis

erin

gspa

kket

dat

de

tota

le k

eten

ver

bind

t. Va

n op

drac

ht to

t fac

ture

ring,

van

vo

orm

eldi

ng b

ij de

term

inal

s to

t sta

tusu

pdat

es.

Mee

r wet

en?

ww

w.a

rtsy

stem

s.nl

(059

8) 38

23 8

8 in

fo@

arox

.nl

ww

w.a

rox.

nl

088

345

64 4

2 in

fo@

Filo

gic.

nl

ww

w.fi

logi

c.nl

(034

6) 2

9 07

00

in

fo@

men

drix

.nl

ww

w.m

endr

ix.n

l

088

- 667

601

0 in

fo@

tran

sis.

nl

ww

w.tr

ansi

s.nl

LOGISTIEK 010 4342 LOGISTIEK 010

De Rotterdamse economie groeit. Dat is mooi! Maar met de groei van de economie stijgt ook de druk op het verkeer en de lucht kwaliteit in de stad. Via Logistiek 010 maken overheid en bedrijfsleven zich samen sterk voor duurzame oplossingen die de luchtkwaliteit en de bereikbaarheid van de Rotterdamse binnenstad verbeteren. Dat doen we aan de hand van vier pijlers: schone techniek, slimme logistiek, goed geregeld, goed gedrag.