SLIMMELOGISTIEK
100111011101110011000101001111100110001010110111110011000101110110110010110011000111100110100101101110111011010111001101100111011101110011000101110011000101010101111010
UITGAVE 2017/2018 • WWW.LOGISTIEK010.NL
UITGAVE IN SAMENWERKING MET:
LOGISTIEK 010 32 LOGISTIEK 010
Black box: Real time info over uw wagenpark
Houd de (banden)spanning erin
Digitale navigatie: IT maakt logistiek slimmer
Schonere én slimmere stadsdistributie
Voordelen transport managementsysteem
Populariteit fleet managementsysteem snel gegroeid
Doorbraak elektrisch wegtransport staat voor de deur
Tracking & tracing: actuele informatie over het voertuig
Alternatieve brandstoffen: plussen en minnen
EN VERDER...
Bijna wekelijks berichten de media over maat-regelen die gemeenten nemen om de lucht- en leefkwaliteit in de stedelijke omgeving te verbeteren. Het vervoersbeleid is daarbij een belangrijk aspect dat onder de loep genomen wordt. Stadsdistributie, en andere vormen van stedelijke logistiek, zijn noodzakelijk voor het goed functioneren van een (binnen)stad - maar stadsdistributie is, in de traditionele vorm, ook een bron van geluidsoverlast en vervuiling.
Samen met Logistiek010, dat streeft naar een emissieloze en slimme stadslogistiek, zet Nieuwsblad Transport een groot aantal innova-ties op een rij, en vergelijkt (daar waar mogelijk) de verschillende opties die transporteurs en verladers hebben. Alle mogelijkheden die we weergeven hebben gemeen dat ze het transport in de stedelijke omgeving duurzaam - of in elk geval duurzamer - kunnen maken.
Deels is winst te behalen bij de voertuigen. Een elektrische truck is immers duurzamer dan voer-tuigen die fossiele brandstoffen nodig hebben. Maar heel veel winst is ook te behalen door rit-ten goed te plannen. Er is immers niets duurza-mer dan een niet gemaakte vrachtwagenrit.
Wat alle opties gemeen hebben, is niet alleen dat ze duurzamer zijn dan het ‘traditionele’ alternatief, maar tevens dat ze de onderneming vrijwel altijd geld besparen. Zowel het milieu áls de balans van de transporteur profiteren van slimme stadsdistributie. Ik wens u veel wijsheid bij het kiezen van uw duurzame strategie!
Mels DeesHoofdredacteur Nieuwsblad Transport
COLOFONHet magazine Logistiek010 is mogelijk gemaakt door Gemeente Rotterdam, Topsector Logistiek, in samenwerking met NT Publishers.Vormgeving: Hage Grafische VormgevingDistributie: Nieuwsblad Transport
4
20
14
11
17
26
36
4032
Slimmelogistiek
FLEET MANAGEMENT-SYSTEEMPopulariteit FMS snel gegroeid
Steeds meer trucks en bestelwagens worden uitgerust met elektronica om zowel de chauffeur, als de ondernemer te ondersteunen. Door verschillende systemen aan elkaar
te koppelen aan een fleet management-systeem (FMS) kunnen transportbedrijven en logistiek dienstverleners hun planning verbeteren, besparen op kosten en de uitstoot van schadelijke stoffen verminderen.TEKST: MARTIN DEKKER
De populariteit van fleet managementsystemen is snel gegroeid. Volgens een schatting van brancheorganisatie TLN maakt circa 35% van de Nederlandse transportondernemingen gebruik van een fleet managementsysteem. Het zijn vooral grote bedrijven. De dekkingsgraad onder ondernemingen met meer dan 100 werknemers is 91% (bron: Automatiseringsenquête TLN, 2015). Bij de categorie van 1 tot en met 4 werknemers is dat op dit moment 6%. In totaal wordt 80% van alle voertuigen in ons land via een FMSsysteem aangestuurd. In heel Europa reden volgens de Zweedse marktanalist Berg Insight op 1 januari 2017 circa 6,2 miljoen trucks met een fleet management systeem rond. Dat aantal groeit jaarlijkse met bijna 15%.Ook voor kleinere transportbedrijven kunnen boordcomputers in combinatie
met software voor fleet management interessant zijn. Helemaal nu de producten en diensten in abonnementsvorm afgenomen kunnen worden. De investering is daardoor lager. Met deze vorm van Software as a Service (SaaS) zijn de programma’s via een internetplatform (‘vanuit de cloud’) beschikbaar. Extra voordeel: ze zijn overal te raadplegen en altijd uptodate. Als bedrijf betaal je een vast bedrag per maand per voertuig.
Tracking & TracingDe techniek is begonnen met GPSvoertuigvolgsystemen. Zogenaamde black boxes boden de mogelijkheid voor tracking & tracing van vrachtwagens en hun lading. Niet alleen handig voor de transportplanners op kantoor, maar ook voor verladers en hun klanten. Zij wisten precies wanneer hun bestelling afgeleverd
werd. Het GPSsignaal maakte ook flexibele routeplanning (en navigatie) mogelijk, rekening houdend met files, afsluitingen, ferryafvaarten en dergelijke. Trucknavigatie is tegenwoordig vrijwel altijd geïntegreerd in FMSsystemen. Met de verbeterde datacommunicatie (hogere snelheden en lagere tarieven voor online communicatie) groeide het aantal toepassingen. De boordcomputer zorgde bijvoorbeeld voor snelle en doeltreffende communicatie tussen planner en chauffeur. Opdrachten, charters, routewijzigingen en vertragingen kunnen snel en efficiënt worden doorgegeven. Steeds meer functiesIn de loop der tijd hebben de FMSsystemen dankzij verregaande digitalisering steeds meer opties en functionaliteiten gekregen. Met zogeheten ‘On Board
Voor wie?
Een fleet management-systeem is voor veel bedrijven uit het beroeps-goederenvervoer interessant. Voor groot en klein. Al lijken eigen rijders een uitzondering (tenzij ze dedica-ted vervoeren voor één opdracht-gever en in diens systeem meedraai-en). Van (internationale) distributie en groupage tot het vervoer van zeecontainers en pakketbezorging.
Welke aanbieders zijn er?Het kan zijn dat u als onderne-mer of wagenparkbeheerder door de bomen het bos niet ziet. Er zijn veel aanbieders van fleet management-systemen. Welke moet u kiezen? De meeste gespecialiseerde leveranciers van navigatie- en softwaresystemen richten zich specifiek op trucks,
bestelwagens (of getrokken materieel). In deze markt is een consolidatieslag aan de gang binnen Europa; door overnames en fusies proberen de aanbieders hun marktgebied en marktaan-deel te vergroten. Die ontwik-keling gaat naar verwachting de komende jaren nog door.
EIGEN OPLOSSINGENDaarnaast leveren alle fabrikan-
ten van trucks en bestelwagens hun voertuigen tegenwoordig met een black box (en eventu-eel boordcomputer), of bieden dat als optie aan. Nog lang niet in alle gevallen met daaraan gekoppeld een fleet manage-ment-systeem. Maar DAF heeft een eigen oplossing aangekon-digd. Ook de meeste oliemaatschap-pijen hebben programma’s voor
zakelijke klanten om black boxes aan te schaffen en informatie over motor, voertuig en rijgedrag te krijgen. Bij hen ligt de focus vooral op brandstofbesparing, verlaging van de CO2-uitstoot en veilig rijden. Ook hier is dus geen sprake van een fleet management -systeem.
foto
: daf
LOGISTIEK 010 54 LOGISTIEK 010
Wout van den Heuvel (TLN): ‘Het is altijd maatwerk’Steeds meer transportonderne-mers gaan over tot aanschaf van een fleet management-systeem (FMS). Ook kleinere bedrijven, zo merken ze bij Transport en Logistiek Nederland (TLN). ‘Bij de ledenservice krijgen we er veel vragen over’, vertelt Wout van
den Heuvel. Hij is vakspecialist ICT bij de brancheorganisatie. ‘Kernvragen zijn: Wat is er te koop? En: Wat past bij mijn bedrijf?’ Hij maakt meteen duidelijk: Op die laatste vraag is geen stan-daardantwoord te geven. ‘Dat is per bedrijf anders. Welke activi-teiten doe je? Het maakt nogal verschil of je in stadsdistributie actief bent of op Zuid-Spanje
rijdt. Ter illustratie: wij hanteren bij TLN zestien deelmarkten in het wegvervoer en die zijn allemaal anders. Het is altijd maatwerk.’ De kosten variëren ook. Per bedrijf en per leverancier. In de meeste gevallen is sprake van een eenmalige investering, plus een abonnement voor de gebruikskosten van de soft-ware. De software is via een
internetplatform beschikbaar; de gegevens worden in de cloud opgeslagen. ‘Een dergelijk abon-nement kost een paar tientjes per maand per voertuig’, aldus Van den Heuvel.
TERUGVERDIENTIJDOver de mate van besparin-gen dankzij FMS kan hij geen uitspraken doen. ‘Dat is ook weer afhankelijk van het specifieke
bedrijf. Je kunt wel aanhouden dat de terugverdientijd in de meeste gevallen één tot twee jaar is.’ Gemiddeld gaan de
boord computers drie tot vier jaar mee. Gevraagd naar de voordelen noemt Van den Heuvel betere communicatie als eerste. En verder: ‘beter zicht op het rijgedrag van de chauffeur, het volgen van het voertuig en de lading, rijtuig ondersteunende activiteiten en brandstofbespa-ring.’ En de nadelen? ‘Die zijn er eigenlijk niet.’
‘Over besparingen zijn geen
uitspraken te doen’
ProductvergelijkingHet aantal aanbie-ders in de markt is groot. Het aanbod
zeer divers. Welk systeem voor u geschikt is is sterk afhankelijk van wat uw wensen, doelen en werkzaamheden zijn. Op de volgende pagina’s een verge-lijking tussen de verschillende systemen.
Diagnostics’ kunnen naast de locatie en route ook de snelheid, rijtijden, het brandstofverbruik, de rijstijl en de conditie van de motor worden gemeten en geregistreerd. Maar er is veel meer mogelijk. Zoals een koppeling met de digitale tachograaf. Of met sensoren in de laadruimte, zodat bij geconditioneerd vervoer tijdig kan worden ingegrepen indien de temperatuur afwijkt. Documentscanning wordt zeer veel gebruikt: de chauffeur heeft een portable scanner waarmee hij door de ontvanger getekende vrachtdocumenten direct naar kantoor kan sturen.
Geld besparen en duurzamer vervoerenFleet managementsystemen helpen kosten besparen. Volgens de leveranciers kan dat oplopen tot circa 15%. Dat is voor de meeste ondernemers de belangrijkste drijfveer – zowel bij grote als bij kleine transportbedrijven.De besparingen op een rijtje: • geen telefoonkosten meer voor de com
municatie tussen planningsafdeling en chauffeurs
• minder administratiekosten door geautomatiseerde verwerking van uren en onkosten
• minder onnodige kilometers en vertraging door files (door betere en flexibeler ritplanning, gebruik makend van actuele
Kansen• tracking van het voertuig: locatie en toestand zijn continu bekend; de informatie is te
benutten als service aan klanten• betere planning (real time) zorgt voor een optimale inzet van het wagenpark: niet
onnodig leeg- en omrijden• besparing op brandstofkosten; gemiddeld 15 tot 20 procent en minder uitstoot van
schadelijke uitlaatgassen• directe communicatie tussen plan afdeling en chauffeurs • levert actuele data voor onderhoud van voertuigen en brandstofmanagement• grotere veiligheid; bij diefstal kan het voertuig snel worden teruggevonden• minder bekeuringen (bijvoorbeeld daadwerkelijke snelheid vergelijken met
toegestane snelheid; alarmering bij inrijden van milieuzone)• verbeterd rijgedrag van chauffeurs (defensief rijden spaart brandstof, levert minder
kans op ongelukken en is minder vermoeiend)• extra functionaliteiten: koppeling aan tachograaf (naleving rij- en rusttijden),
informatie over truckparkings, tankstations, et cetera op de route
Risico’s• selectie van leverancier, de installatie
en invoering kosten tijd• aanschaf van black boxes/boord-
computers en het abonnement kosten geld
• wennen aan een andere manier van werken
• mogelijk weerstand bij chauffeurs; die kunnen zich gecontroleerd voelen
• boordcomputer kan de chauffeur afleiden
Tips• Verdiep u in de aanbieders. Vraag uit-
leg en offerte bij meerdere partijen.• Heeft uw bedrijf meerdere merken
trucks of bestelwagens? Check of het systeem van de aanbieder met al uw voertuigen en de mogelijk al geïn-stalleerde boordcomputers werkt.
• Vraag collega-ondernemers met een fleet management-systeem naar hun ervaringen
BegrippenFleet management is een applicatie voor transportsoftware die zich richt op het wa-genparkbeheer bij transportbedrijven. Een fleet management-systeem automatiseert dit beheer en stelt transporteurs in staat de productiviteit te verhogen tegen lagere kosten. De boordcomputer is de mobiele dataleverancier van het fleet management-systeem. Door de koppeling met een trans-port management-systeem (TMS) worden dossiers en planning automatisch bijgewerkt met actuele gegevens uit de vloot.
Een boordcomputer is een kleine computer die in de cabine van vrachtwagens geplaatst wordt. Door koppeling met andere appara-tuur, zoals scanners, printers, temperatuur- of veiligheidssensoren of de digitale tacho-graaf kan de boordcomputer een veelvoud aan gegevens ontsluiten, die de productivi-teit en kostenefficiëntie van het logistieke bedrijf aanzienlijk verhogen. Via het display kunnen chauffeurs in realtime data met de backoffice uitwisselen.
De black box is een track & trace-unit die het hart vormt van FMS. Het toestel ontvangt satellietsignalen via gps en is daardoor uitermate geschikt als volgsysteem voor de vloot. Zonder tussenkomst van de chauffeur registreert de black box gege-vens gerelateerd aan de plaatsbepaling van vracht wagens en assets. Geregistreerde data worden naar de backoffice verzonden. De unit wordt op een onzichtbare plaats in het voertuig ingebouwd.
informatie over de toestand op de weg) • zuiniger rijden: dankzij analyse van en
advies over hun rijstijl gaan chauffeurs zuiniger (en veiliger!) rijden.
Als het brandstofverbruik daalt, heeft dat
per definitie ook een gunstig effect op de uitstoot van CO2. Voor een toenemend aantal bedrijven is duurzaamheid van hun bedrijfsvoering een thema, al of niet ingegeven door de vraag van klanten of strengere normen van overheden.
LOGISTIEK 010 76 LOGISTIEK 010 SLIMME LOGISTIEK
Fleet management- systemen hebben eigenlijk geen nadeel
PRO
DUCT
VERG
ELIJK
ING
Astr
ata
Euro
peGr
oene
veld
ICT
Solu
tions
RitA
ssis
tAa
nbie
der
Astr
ata
Euro
pe, m
et h
oofd
kant
oor i
n Ei
ndho
ven,
is v
oor
som
mig
e m
ense
n be
ter b
eken
d on
der d
e ou
de n
aam
Q
ualc
omm
. Het
bed
rijf i
s sin
ds 19
88 in
de
tran
spor
t-se
ctor
act
ief e
n he
eft e
en e
igen
FM
S-op
loss
ing:
Fl
eetV
isor
.
Gro
enve
ld IC
T So
lutio
ns is
ond
erde
el v
an d
e G
roen
e-ve
ld G
roup
en
geve
stig
d in
Gor
inch
em. H
et b
edrij
f is
gesp
ecia
lisee
rd in
logi
stie
ke a
utom
atis
erin
g, w
aaro
n-de
r flee
t man
agem
ent-
syst
emen
.
RitA
ssis
t is o
nder
deel
van
INm
atix
Tech
nolo
gy G
roup
. D
it N
eder
land
se te
chno
logi
ebed
rijf i
s sin
ds 2
010
actie
f in
de
mar
kt m
et te
lem
atic
a-op
loss
inge
n. D
e hi
stor
ie in
de
ze m
arkt
gaa
t ech
ter t
erug
tot 1
998,
het
beg
inja
ar
van
Ritt
enad
min
istr
atie
.nl, d
at te
genw
oord
ig o
nder
-de
el is
van
het
bed
rijf u
it H
atte
m.
Pr
oduc
ten
• Tru
ckLi
nc: h
ybrid
e bo
ordc
ompu
ter (
vast
gem
onte
erd
in h
et v
oert
uig
en a
ange
slot
en o
p de
CAN
bus e
n de
di
gita
le ta
chog
raaf
)• D
river
Linc
+: e
en A
ndro
id-t
able
t die
via
blu
etoo
th
geko
ppel
d is
aan
de
Truc
kLin
c• F
leet
Viso
r: op
en so
ftw
arep
latf
orm
• Trip
Mon
itor:
open
pla
tfor
m v
oor a
nder
e m
erke
n bo
ordc
ompu
ters
(mon
itore
n va
n de
stat
us e
n vo
ort-
gang
van
de
gepl
ande
ritt
en e
n st
ops)
ATX
RitA
ssis
t: fle
et m
anag
emen
t-sy
stee
m
Func
tiona
litei
ten
• ure
nreg
istr
atie
en
sala
risvo
orlo
op• t
rack
& tr
acin
g va
n tr
ekke
rs, t
raile
rs e
n ve
rstu
urde
op
drac
hten
• com
mun
icat
ie tu
ssen
pla
nnin
g en
chau
ffeur
s• r
ijstij
lana
lyse
: sof
twar
e en
rapp
orte
n (in
com
bina
tie
met
de
Astr
ata
Driv
er C
oach
die
chau
ffeur
s tijd
ens
het r
ijden
conf
ront
eren
met
hun
ged
rag
- pos
itief
en
nega
tief)
• vol
ledi
ge in
tegr
atie
met
bes
taan
de so
ftw
arep
akke
t-te
n, zo
als T
MS,
ERP
en A
PS (p
lann
ings
soft
war
e)• i
nteg
ratie
met
de
CAN
bus e
n m
et d
e di
gita
le ta
cho-
graa
f voo
r het
uitl
ezen
van
chau
ffeur
skaa
rten
en
mas
sage
heug
en• i
nteg
ratie
met
syst
emen
van
der
den,
zoal
s koe
lsys
te-
men
, deu
rcon
tact
en e
n tr
aile
rsys
tem
en• n
avig
atie
van
Tom
Tom
met
spec
ifiek
e tr
uckd
ata
en
real
time
verk
eers
info
rmat
ie (T
omTo
m Tr
affic
)
Naa
st d
eze
stan
daar
dopl
ossi
ngen
ken
t de
hybr
ide
boor
dcom
pute
ropl
ossi
ng v
oord
elen
van
het
ope
n An
droi
d-pl
atfo
rm zo
als:
klan
tspe
cifie
ke a
pps;
mog
elijk
-he
id to
t het
mak
en v
an fo
to’s,
scan
s van
afle
verb
onne
n of
CM
R’s,
barc
odes
cann
ing
en d
igita
le h
andt
eken
ing;
in-
tegr
atie
met
app
s van
soft
war
epar
tner
s; to
epas
sing
van
ni
euw
e on
twik
kelin
gen,
zoal
s Tra
nsFo
llow
of p
latf
orm
s va
n ve
rlade
nde
part
ijen.
• ure
nver
antw
oord
ing
• kop
pelin
g di
gita
le ta
chog
raaf
• ver
voer
sopd
rach
ten
en w
orkfl
ober
icht
en• t
rack
& tr
ace
• tel
efon
ie• v
ast e
n/of
mob
iel s
cher
m• m
ogel
ijke
inte
grat
ie m
et ta
blet
of m
obie
le te
lefo
on• r
ijged
ragm
odul
e• i
nstr
uctie
vide
o’s v
oor c
hauf
feur
s• k
oppe
ling
met
dig
itale
med
ia v
oor v
errij
king
ord
ers
(foto
’s, h
andt
eken
ing)
• fisc
ale
ritte
nreg
istr
atie
• tra
ck &
trac
e• r
ijged
raga
naly
se• t
acho
dow
nloa
d
Aant
al
voer
tuig
en10
0.00
0 in
Eur
opa
en 10
0.00
0 bu
iten
Euro
pa (s
tand
de
cem
ber 2
016)
plus
min
us 15
.000
m
eer d
an 15
.000
, voo
rnam
elijk
in N
eder
land
(sta
nd
dece
mbe
r 201
6)Do
elgr
oepe
nVe
rvoe
rder
s, lo
gist
ieke
die
nstv
erle
ners
, exp
edite
urs e
nve
rlade
rs.
Geh
ele
tran
spor
tsec
tor
Alle
bed
rijve
n m
et e
en w
agen
park
van
1 to
t 10.
000
voer
tuig
en.
Vo
orde
len
• Fle
etVi
sor e
n Tr
ipm
onito
r zijn
com
patib
le sy
stem
en
van
derd
en. O
ok m
et sy
stem
en v
oor g
etro
kken
mat
e-rie
el (b
ijvoo
rbee
ld v
an S
chm
itz C
argo
bull,
Nov
acom
en
Tcom
m)
• mog
elijk
hede
n om
met
app
s het
flee
t man
age-
men
t-sy
stee
m a
f te
stem
men
op
het l
ogis
tieke
pro
ces
van
de k
lant
en
dien
s aan
wez
ige
soft
war
e de
chau
f-fe
ur k
an d
e ta
blet
uit
het v
oert
uig
mee
nem
en, b
ijvoo
r-be
eld
om b
arco
des t
e sc
anne
n, d
e or
dera
fhan
delin
g te
doe
n aa
n he
t lok
et v
an d
e af
zend
er o
f de
ontv
an-
gend
e pa
rtij,
foto
’s te
nem
en v
an sc
hade
s of m
anco
’s.
Real
time
door
dat d
e ta
blet
is v
oorz
ien
van
een
eige
n 3G
/4G
- of w
ifi-m
odem
.
• jui
ste
verlo
ning
• inz
icht
in e
ffici
ënt v
oert
uigg
ebru
ik
• bra
ndst
ofbe
spar
ing
• één
syst
eem
, ver
vang
t mee
rder
e co
mbi
natie
syst
e-m
en• o
p de
hom
e ba
se-s
oftw
are
van
Gro
enev
eld
kunn
en
mee
rder
e ty
pes b
oord
com
pute
rs w
orde
n aa
nges
lo-
ten
• vol
ledi
ge o
pen
Andr
oid-
syst
eem
• sne
lle e
n ge
brui
ksvr
iend
elijk
e so
ftw
are
• opl
ossi
ng v
oor h
et g
ehel
e w
agen
park
(ook
lich
te
voer
tuig
en)
• geb
ruik
mak
en v
an d
e ni
euw
ste
tech
nolo
gie
• mog
elijk
heid
tot m
aatw
erk
• per
maa
nd o
pzeg
baar
• gra
tis A
pp v
oor i
OS
en A
ndro
id• r
itgeg
even
s wor
den
10 ja
ar b
ewaa
rd• R
RS k
eurm
erk
prod
uct/
orga
nisa
tie• U
itgeb
reid
e m
ogel
ijkhe
den
om g
egev
ens v
ia e
en
API-k
oppe
ling
te d
elen
(sof
twar
e Ri
tAss
ist k
oppe
len
met
bes
taan
de so
ftw
are
binn
en h
et tr
ansp
ortb
e-dr
ijf)
Nad
elen
Gee
n in
form
atie
Veel
func
tiona
litei
ten.
Wor
den
mog
elijk
nie
t alle
maa
l ge
brui
kt.
Het
flee
t man
agem
ent-
syst
eem
wer
kt n
iet s
amen
met
an
dere
mer
ken
blac
k bo
xes.
Inve
ster
ing/
kost
enEe
n ba
sisp
akke
t (tr
ack
& tr
acin
g pl
us ta
chog
raaf
-kop
-pe
ling
en C
ANbu
s-ko
ppel
ing)
is te
koo
p va
naf €
595
,-.
Een
basi
sabo
nnem
ent o
p Fl
eetV
isor
(inc
lusi
ef co
mm
u-ni
catie
) kos
t circ
a €
25,
- per
maa
nd. A
stra
ta E
urop
e is
vo
oral
act
ief i
n hi
gh-e
nd o
plos
sing
en. T
rans
port
bedr
ij-ve
n ki
ezen
in d
e pr
aktij
k bi
jna
altij
d vo
or d
e Tr
uckL
inc
in co
mbi
natie
met
de
Driv
erLi
nc+
tabl
et. D
e ko
sten
be
drag
en d
an ci
rca
€ 1.
500,
- per
voe
rtui
g. H
et m
aand
e-lij
kse
abon
nem
ent i
s tus
sen
de €
30,
- en
€ 3
5,-.
De
expl
oita
tieko
sten
van
een
syst
eem
bij
een
vloo
t va
n 20
voe
rtui
gen
bedr
agen
ong
evee
r 3 e
uro
per
voer
tuig
per
dag
. Dat
is in
clus
ief d
e aa
nsch
af v
an d
e ha
rdw
are,
de
soft
war
e, in
stru
ctie
s en
abon
nem
ente
n.
RitA
ssis
t pub
licee
rt g
een
prijz
en. G
eïnt
eres
seer
de
onde
rnem
ers k
unne
n ee
n of
fert
e aa
nvra
gen.
Teru
gver
dien
tijd
De
Retu
rn o
n In
vest
men
t is g
emid
deld
tuss
en d
e ne
gen
en v
eert
ien
maa
nden
(afh
anke
lijk
van
de k
euze
en
inze
t va
n de
opl
ossi
ng e
n de
mat
e va
n ac
tivite
it va
n de
kla
nt).
Als e
cono
mis
che
leve
nsdu
ur w
ordt
dan
ger
eken
d m
et
vijf
jaar
. De
tech
nisc
he le
vens
duur
ligt
tuss
en d
e ze
ven
en ti
en ja
ar.
Afha
nkel
ijk v
an d
e in
zet v
an h
et v
oert
uig:
tuss
en d
e 12
en
24
maa
nden
.Is
afh
anke
lijk
van
de g
ekoz
en o
plos
sing
. “M
aar v
aak
al
binn
en ze
s maa
nden
.”
Mee
r wet
en?
Astr
ata
Euro
pe(0
40) 2
34 8
4 84
ww
w.a
stra
ta.e
u
Groe
neve
ld IC
T So
lutio
ns(0
183)
64
61 0
0w
ww
.gro
enev
eldi
ctso
lutio
ns.c
om
RitA
ssis
t Ned
erla
nd
(038
) 444
954
2w
ww
.rita
ssis
t.nl
LOGISTIEK 010 98 LOGISTIEK 010
PRO
DUCT
VERG
ELIJK
ING
Tom
Tom
Tele
mat
ics
Tran
sics
Aanb
iede
rTo
mTo
m is
bek
end
van
de n
avig
atie
syst
emen
, zow
el v
oor p
erso
nena
uto’
s als
be
drijf
swag
ens.
WEB
FLEE
T is
een
Sof
twar
e-as
-a-S
ervi
ce p
latf
orm
waa
r alle
tr
ansp
ortv
oert
uige
n op
kun
nen
wor
den
aang
eslo
ten.
Tran
sics
, een
WAB
CO-o
nder
nem
ing,
ont
wik
kelt
en v
erko
opt s
oftw
are,
har
dwar
e en
die
nste
n vo
or d
e tr
ansp
orts
ecto
r. H
et B
elgi
sche
bed
rijf,
met
een
Ned
erla
nd-
se v
estig
ing
in C
apel
le a
an d
en IJ
ssel
, bes
taat
sind
s 199
1.Pr
oduc
ten
Web
fleet
: pla
tfor
m, t
e co
mbi
nere
n m
et g
econ
nect
eerd
e na
viga
tiesy
stem
en
zoda
t tra
nspo
rtbe
drijv
en h
un v
oert
uige
n ku
nnen
vol
gen
en d
e ch
auffe
urs
aans
ture
n.
Geï
nteg
reer
de te
lem
atic
a-op
loss
ing
voor
truc
ks, t
raile
rs, c
hauf
feur
s en
goed
e-re
n, d
ie b
esta
at u
it ee
n va
ste
boor
dcom
pute
r (ev
entu
eel o
nder
steu
nd d
oor e
en
chau
ffeur
s-ap
p vo
or a
lle h
ande
linge
n bu
iten
de ca
bine
), en
bac
koffi
ce- s
oftw
are.
Trai
ler-
en a
sset
man
agem
ent-
oplo
ssin
gen,
kop
pelin
g m
et d
e ra
ndap
para
tuur
va
n tr
aile
rs (t
empe
ratu
ur, d
eurc
onta
cten
et c
eter
a) –
ook
geï
nteg
reer
d m
et
Tran
sics
bac
koffi
cepl
atfo
rm.
Func
tiona
litei
ten
Auto
mat
isch
uitl
ezen
van
de
digi
tale
tach
ogra
af, o
psla
g en
ana
lyse
voo
r de
wet
telij
ke ri
j- en
rust
tijde
n (o
f com
bine
ren
met
het
Tis
-web
pla
tfor
m v
an V
DO
)G
een
info
rmat
ie
Aant
al
voer
tuig
enW
erel
dwijd
zijn
670
.000
voe
rtui
gen
wer
eldw
ijd a
ange
slot
en o
p W
EBFL
EET
(sta
nd d
ecem
ber 2
016)
.M
eer d
an 10
0.00
0
Doel
groe
pen
Alle
bed
rijve
n in
tran
spor
t en
logi
stie
k, (ri
jks)
over
hede
n.Tr
ansp
ortb
edrij
ven
en lo
gist
ieke
die
nstv
erle
ners
.Vo
orde
len
• rea
ltim
e zi
cht o
p al
le v
oert
uige
n, b
estu
urde
rs e
n op
drac
hten
• de
LIN
K-bo
ordc
ompu
ter o
nder
steu
nt k
oppe
linge
n m
et k
oel-
en b
ande
n-sp
anni
ngsy
stem
en v
ia e
en LI
NK.
conn
ect b
luet
ooth
inte
rfac
e• d
e pl
anni
ng h
eeft
dire
ct in
zich
t in
rest
eren
de ri
jtijd
en v
oor o
ptim
ale
plan
ning
• dow
nloa
den
van
data
dig
itale
tach
ogra
af, in
clus
ief a
naly
se e
n w
ette
lijk
co
rrec
te o
psla
g• i
nzic
ht in
de
wer
kelij
ke a
anko
mst
tijd
(ETA
)• i
nzic
ht in
rijg
edra
g en
bra
ndst
ofve
rbru
ik (m
et d
irect
e te
rugk
oppe
ling
aan
de
chau
ffeur
)• c
ompl
eet g
amm
a aa
n te
lem
atic
asys
tem
en le
verb
aar
• wer
kt o
ok m
et a
nder
e ha
rdw
are-
appa
rate
n (z
oals
die
van
Peu
geot
en
Citr
oën
en F
leet
logi
c)• W
EBFL
EET
is g
esch
ikt v
oor k
oppe
linge
n aa
n TM
S-, C
RM- e
n ER
P-sy
stem
en v
an
ande
re so
ftw
arel
ever
anci
ers
• het
pla
tfor
m is
ISO
270
01 g
ecer
tifice
erd:
gar
ande
ert b
evei
ligin
g en
bes
chik
-ba
arhe
id v
an d
ata
• ver
bete
ring
van
(kos
ten)
effic
iënt
ie, p
rodu
ctiv
iteit,
vei
lighe
id e
n du
urza
amhe
id• l
ager
bra
ndst
ofve
rbru
ik• k
orte
re ri
jafs
tand
en• g
eopt
imal
isee
rde
wer
ktijd
en• m
inde
r com
mun
icat
ieko
sten
• bet
ere
nale
ving
van
wet
gevi
ng• l
ager
e pe
rson
eels
kost
en• e
ffici
ënte
r inz
ette
n va
n ch
auffe
urs
• alle
real
time-
info
rmat
ie is
op
één
sche
rm zi
chtb
aar
Nad
elen
Gee
n in
form
atie
Geen
info
rmat
ie
Inve
ster
ing/
kost
enVe
rsch
ilt p
er k
lant
. De
hard
war
e ka
n ge
koch
t wor
den,
maa
r ook
te h
uren
bin
nen
een
WEB
FLEE
T-ab
onne
men
t. D
e m
aand
elijk
se a
bonn
emen
tsko
sten
zijn
afh
anke
-lij
k va
n de
ver
schi
llend
e m
odul
es d
ie e
en b
edrij
f kie
st.
Tran
sics
maa
kt g
een
prijz
en b
eken
d. Z
e zi
jn a
fhan
kelij
k va
n di
vers
e fa
ctor
en,
zoal
s he
t aan
tal v
oert
uige
n en
het
soo
rt tr
ansp
ort.
Teru
gver
dien
tijd
6 to
t 9 m
aand
enH
angt
ook
af v
an d
iver
se fa
ctor
en. G
ross
o m
odo:
tuss
en d
e 12
en
18 m
aand
en
Mee
r wet
en?
Tom
Tom
Tele
mat
ics
(020
) 753
58
48w
ww
.tom
tom
.com
/tel
emat
ics
Tran
sics
Ned
erla
nd(0
10) 7
13 7
2 86
w
ww
.tran
sics
.com
BLACK BOXReal time info over uw wagenpark
De black box registreert alle relevante data van een voertuig. De unit wordt op een onzichtbare plaats ingebouwd. Het apparaat is uitgerust met gps en is daardoor uitermate
geschikt voor een volgsysteem. Zonder dat de chauffeur iets hoeft te doen, vindt voortdurend plaatsbepaling plaats van bijvoorbeeld vrachtwagen, trailer, bus of bestelwagen.TEKST: MARTIN DEKKER
Op de black box kunnen allerlei soorten sensoren en connectoren worden aangesloten. Bijvoorbeeld om gegevens uit het motormanagement te registreren, de hoeveelheid brandstof te meten of de beelden van een aangesloten dashboardcamera op te slaan en verzenden. Door middel van datacommunicatie via het gsmnetwerk kunnen de gegevens automatisch naar de thuisbasis worden verzonden. Er komen steeds meer toepassingen bij voor black boxes. Tracking & tracing was het originele doel, maar als het voertuig dan toch permanent in verbinding staat met kantoor, ontstaat vanzelf behoefte aan steeds meer informatie. Niet meer alleen over de locatie en de route, maar ook over de conditie van de truck, de motor en andere onderdelen, de lading(ruimte) et cetera. Het maakte de weg vrij voor uitgebreide fleet managementsystemen.
Black box staat niet op zichzelfZit er eenmaal een black box in het voertuig, dan is de stap naar tracking & tracing en fleet management klein. Terwijl de voordelen groot zijn. Daardoor komt het nauwelijks nog voor dat ondernemers kiezen voor uitsluitend een black box, met slechts beperkte functionaliteiten. De black box staat niet op zichzelf. Er zijn ook nauwelijks aanbieders meer die alleen black boxes verkopen; bijna allemaal hebben ze een pakket aan diensten. De één uitgebreider dan de ander. Doorgaans zit een aantal functies in het standaardabonnement en zijn er extra opties mogelijk.De prijs – een paar tientjes per maand per voertuig – is ook voor kleinere transport, koeriers en touringcarbedrijven geen bezwaar meer. De meeste ondernemers geven de voorkeur aan een allin abonnement;
LOGISTIEK 010 1110 LOGISTIEK 010
Er komen steeds meer toepassingen bij voor black boxes. Niet meer alleen over de locatie en de route
daar zit alles in: inclusief de aanschaf en montage van de black box en (een gelimiteerde hoeveelheid) te verzenden data per maand. Daardoor is geen grote investering nodig, hebben ze geen onverwachte meerkosten en zijn onderhoud, service en updates geregeld.
On Board DiagnosticsMet zogeheten ‘On Board Diagnostics’ kunnen naast de actuele locatie en de gereden route ook de snelheid, afstanden, rijtijden, het brandstofverbruik, de rijstijl en de conditie van de motor worden gemeten en geregistreerd.Maar ook koppeling met de digitale ta
chograaf is mogelijk. Beveiliging van de laadruimte is een andere optie: tegen ladingdiefstal (met een deur of laadklepsensor) of als temperatuurcontrole bij geconditioneerd vervoer. Een uitbreiding met een dashcam is eveneens gewild: de beelden worden automatisch opgeslagen en bij een onverhoopte aanrijding heb je als bedrijf en chauffeur bewijzen als de schuldvraag aan de orde komt. Een andere nuttige optie is het automatisch controlesysteem voor de bandenspanning.Ook bestaat er een module om brandstofdiefstal tegen te gaan. Een speciale sensor meet constant de hoeveelheid brandstof in de tank. Als het niveau afneemt terwijl
de wagen geparkeerd staat, volgt er een automatische alarmmelding.Toepassing van een black box kan zorgen voor aanzienlijke besparingen. Onder meer door een betere rijstijl (dankzij het inzicht in het brandstofverbruik) en de optimale bandenspanning (dankzij de automatische monitoring). Een indicatie van de gemiddelde besparing, zoals leveranciers die opgeven: 15 tot 20%. Als het brandstofverbruik daalt, heeft dat ook een gunstig effect op de CO2uitstoot. Als ondernemers zelf nog geen duurzaamheid nastreven, ondervinden ze in toenemende mate dat klanten een kleinere carbon footprint verlangen.
Rob Aarse (TLN): ‘Boordcomputer doet meer dan black box’
Het is van belang om de black box en de boordcomputer goed uit elkaar te houden. Het gebruik van black boxes is beperkt in het beroepsgoederenvervoer. Boordcomputers worden in ruime mate ingezet. Met een black box wordt bedoeld de conti-nue registratie van voertuiggegevens. Die
bijvoorbeeld na een ongeval over de laatste 20-30 seconden gedetailleerd uitleesbaar zijn. Die gegevens kunnen waardevol zijn voor het reconstrueren van de toedracht tot een ongeval en zo dus zelfs van waarde zijn voor de beoordeling van de schuldvraag.
RIJGEDRAGEen dergelijke black box is geen standaard-voorziening in vrachtauto’s. De literatuur en praktijkproeven hebben geleerd dat het besef van de installatie van een black box
op het rijgedrag een kortstondige preven-tieve werking heeft die na verloop van tijd vermindert.De boordcomputer daarentegen vormt een instrument om opgeslagen voertuiggege-vens te gebruiken voor terugkoppeling aan planning/chauffeur om reductie van het brandstofverbruik te realiseren. De ervaring leert dat systemen die (ook) terugkoppelen aan de chauffeur de grootste potentie heb-ben. Behalve een rechtstreekse terugkoppe-ling kan dat natuurlijk ook een periodieke
terugkoppeling zijn vanuit het bedrijf. Er bestaat een correlatie tussen het reduceren van het brandstofverbruik en de verkeers-veiligheidsprestatie. Dat betreft de factor ‘defensief rijden’.
CO2-RAPPORTAGEOpdrachtgevers vragen hun vervoerders niet zozeer om een black box of boordcom-puter, maar wél in toenemende mate om een CO2-rapportage. Daarvoor kan de boord-computer een handig instrument zijn.
Welke aanbieders zijn er?Er is veel keuze uit black boxes, systemen en leveranciers. Geen van allen leveren ze uitsluitend de black box. Altijd zijn er meer functies aan verbonden; In elk geval tracking & tracing en meestal ook een fleet management-sys-teem. Omdat Route42 wél een solitaire black box levert, belichten we die oplossing uitgebreid.
Een kleine selectie: Accredis; Astrata Europe; Ctrack; Fleetmatics; Global TrackMarks; Groe-neveld ICT Solutions; PowerTrace; RitAssist Nederland; Route42; RouteConnect; TomTom Telematics; Transics Nederland; Transscope; Trimble Transport & logistics.
Route 42
Product N-AbleOmschrijving Route42 combineert techniek en ICT tot slimme oplossingen met als doel transportbedrijven kostenefficiënter,
veiliger en duurzamer te maken. Het bedrijf uit Breda richt zich op de optimalisatie van de trucks en trailers. Met een nieuw telemetriesysteem werkt Route42 aan de ‘connected truck’. N-Able is de kern, een universeel platform waarop allerlei sensoren – ook die van andere partijen – aangesloten kunnen worden. Die sensoren meten en registreren bijvoorbeeld het brandstofverbruik, de beladingsgraad en de bandenspanning. Met Remote Diagnostics wordt de conditie van de motor gemonitord. N-Able is merkonafhankelijk en registreert de foutcodes van alle truckfabrikanten. Die worden gemeld aan de chauffeur en de werkplaats van het bedrijf.
Specificaties Black box: N-Able, 10 x canbus, uitgerust met gps, verbindingen via wifi, ethernet en Bluetooth.Functionaliteiten • brandstofmonitor: inzicht in brandstofverbruik
• Fuel Protect: voorkomt brandstofdiefstal• rijgedrag• bandenmonitor: real time meting van de bandenspanning, signaal bij dreigende klapband• eyetracking: registreert vermoeidheid bij chauffeur• dashcam: handig voor de bewijslast bij een aanrijding, maar ook om de chauffeur te waarschuwen als hij te
dicht op een voorganger rijdt• track & Trace: de gebruiker vindt de locatie van voertuigen
Toepassingen • vrachtvervoer (nationaal en internationaal)• koeriersdiensten• pakketbezorging• specifieke (maatwerk)oplossingen, onder andere voor een trailervolgsysteem
Voordelen • geschikt voor alle merken trucks• ook voor trailers• abonnementsvorm• altijd maatwerk• rechtstreeks contact met de ontwikkelaar/aanbieder
Nadelen Rout42 heeft geen eigen fleet management-systeem en ook geen chauffeursterminal. De N-Able is wel te com-bineren met fleet management-systemen en terminals van andere aanbieders.
Investering/kosten De prijs van het goedkoopste abonnement (Smart) is vanaf € 21,49 per truck per maand. Daarvoor krijgt men drie apps: Rijgedrag, Brandstofmonitor en Track, inclusief 200Mb data binnen Nederland. De eenmalige aanschaf van de black box (N-Able) kost € 499,-.
Terugverdientijd Onbekend
Meer weten? Route42 (076) 562 08 45www.route42.nl
LOGISTIEK 010 1312 LOGISTIEK 010
TRACKING & TRACINGActuele informatie over het voertuig
Tracking & tracing is verreweg de meest ingeburgerde toepassing van telematica in het weg- en personenvervoer. Voor zo’n voertuigvolgsysteem maken alle aanbieders gebruik van
gps: global positioning system. Deze techniek werd ontwikkeld door het Amerikaanse ministerie van Defensie en werkt met de signalen van meerdere satellieten om positie en snelheid te bepalen van de gps-ontvanger in het voertuig.TEKST: MARTIN DEKKER
Vaak is die gpsontvanger meteen ook een black box: een unit die alle relevante data van het voertuig registreert. De unit wordt op een onzichtbare plaats ingebouwd. Op de black box kunnen allerlei soorten sensoren en connectoren worden aangesloten. Bijvoorbeeld om gegevens uit het motormanagement te registreren, het rijgedrag te analyseren of de brandstofvoorraad te meten.Er zijn overigens ook systemen waarbij een mobiel apparaat wordt gebruikt als zender/ontvanger. Dat kan zelfs een smartphone zijn. Zo’n mobiel device is dan echter niet gebonden aan het voertuig. Neemt de chauffeur het apparaat mee naar huis of laat hij het liggen bij een afleveradres, dan is de truck dus ook niet meer te traceren. Gebruik van gsmsignalen voor track & trace heeft nog een nadeel: de plaatsbepaling via telefoonmasten is minder nauwkeurig dan met de satellieten via gps.
Prijs is geen bezwaar meerEr worden steeds meer toepassingen ont
wikkeld. Tracking & tracing was het originele doel en is nog steeds het meest toegepast, vaak in combinatie met een fleet managementsysteem.De prijs is ook voor kleinere transport, koeriers en touringcarbedrijven meestal geen bezwaar meer. Vaak wordt gewerkt met een eenmalige aanschaf/installatie van gemiddeld 200 tot 300 euro per voertuig, plus een maandelijks abonnement van 10 tot 30 euro. Je hebt als ondernemer dan geen onverwachte meerkosten voor bijvoorbeeld onderhoud, service en softwareupdates.
Minder brandstof en CO2De investering in een track & tracesysteem resulteert voor vrijwel elk bedrijf in een besparing op de brandstof. De
CO2uitstoot neemt evenredig af. Dat is onder meer te danken aan een realtime planning, die daardoor efficiënter wordt. Ritten worden beter op elkaar afgestemd. Planners weten door de exacte locatie van de voertuigen wie er het dichtst in de buurt is om een spoedopdracht aan te nemen, en of de chauffeur ruimte heeft in zijn schema.De actuele informatie over het voertuig wordt door veel transport en koeriersbedrijven ingezet voor een betere informatievoorziening aan ontvangers. Veel webwinkels profiteren daarvan. Zij bieden hun klanten de mogelijkheid om hun bestelling te volgen. Consumenten willen hun pakket niet alleen snel in huis hebben, maar ook een zo exact mogelijk tijdvenster waarbinnen het bezorgd wordt.
Leo Ringelberg, Leo Ringelberg Touringcars: ‘Rust in de tent dankzij volgsysteem’
‘We hebben al van alles gepro-beerd. Sinds een jaar of acht rijden al onze bussen met een GPS-unit van Ctrack. Dat gebrui-ken we alleen voor tracking & tracing: zodat we weten waar
de bussen zijn. Zo’n volgsysteem geeft rust in de tent en maakt het mogelijk de voertuigen effi-ciënter in te zetten. Bijvoorbeeld door een rit te combineren als er een rit in de buurt is terwijl een chauffeur staat te wachten. Het helpt om zo min mogelijk leeg te rijden. De besparing die we zo behalen is zeker 10 procent.Andere modules gebruiken we niet. Ook niet om het brandstof-
verbruik te meten – dat doen we anders. Ik bekijk gewoon dage-lijks en wekelijks de brandstof-nota’s en bereken het verbruik op basis van het aantal liters en kilometers. Inclusief de AdBlue. Het hoeft niet zo ingewikkeld te zijn. We weten van alle merken en uitvoeringen bussen die we hebben, precies wat ze gemid-deld verbruiken.We doen niet aan het contro-
leren van het rijgedrag van de chauffeurs via de GPS-unit. Houden ook geen wedstrijden wie het zuinigst rijdt of zo. Dat zorgt alleen maar voor onrust. Openheid, ook naar de chauf-feurs toe is veel belangrijker én effectiever.’
Kansen
• als de locatie van het voertuig continu bekend is, kan die informatie worden gebruikt als service aan klanten
• betere planning (real time) zorgt voor een optimale inzet van het wagenpark: niet onno-dig leeg- en omrijden
• besparing op brandstofkosten; gemiddeld 15 tot 20 procent
• minder uitstoot van schadelijke uitlaatgassen
• bij diefstal kan het voertuig snel worden teruggevonden
• extra functionaliteiten moge-lijk: koppeling aan tachograaf, automatische bandenspan-ningscontrole, rijstijlanalyse, dashcam, beveiliging tegen diefstal (van brandstof, lading), et cetera
Risico’s
• selectie van leverancier, de installatie en invoering kosten tijd
• kosten voor aanschaf/ abonnement
• wennen aan een andere manier van werken
• mogelijk weerstand bij chauffeurs; die kunnen zich gecontroleerd voelen
Tips
Er zijn veel aanbieders. Vraag uitleg en offerte bij meerde-re partijen. Heeft uw bedrijf meerdere merken trucks, bussen of bestelwagens? Check of het systeem van de aanbieder met al uw voertuigen werkt. Vraag collega-ondernemers naar hun ervaringen. Tot slot: raadpleeg uw brancheorganisatie.
Ga naar pagina 16 voor de productvergelijking
LOGISTIEK 010 1514 LOGISTIEK 010
Tracking & tracing resulteert doorgaans in een besparing op de brandstof
PRO
DUCT
VERG
ELIJK
ING
TRAC
KIN
G &
TRA
CIN
G
Flee
tmat
ics N
eder
land
Glob
al Tr
ackM
arks
Tran
ssco
pe
Aanb
iede
rFl
eetm
atic
s, on
derd
eel v
an V
eriz
on, w
erd
in 2
004
opge
richt
in Ie
rland
. Fle
etm
atic
s Ned
erla
nd is
act
ief
sind
s 1 ja
nuar
i 201
5. H
et k
anto
or is
gev
estig
d in
Utr
echt
. Fl
eetm
atic
s lev
ert e
n in
stal
leer
t zel
f de
gps-
units
in
voer
tuig
en.
Glo
bal T
rack
Mar
ks is
sind
s 200
6 ac
tief o
p he
t geb
ied
van
ritre
gist
ratie
, tra
ck &
trac
e en
flee
t man
agem
ent.
Het
bed
rijf u
it Ro
tter
dam
leve
rt d
e bl
ack
box
zelf
en
bouw
t die
doo
r hee
l Ned
erla
nd o
p lo
catie
in.
Tran
ssco
pe le
vert
sind
s 199
3 rit
regi
stra
tiesy
stem
en.
Het
bed
rijf u
it D
edem
svaa
rt o
ntw
ikke
lt si
nds d
e st
art
zelf
zijn
har
d- e
n so
ftw
are.
Prod
ucte
nFl
eetm
atic
s REV
EAL
• GTM
Ulti
mum
Mod
ule
• GTM
Con
nect
/Pus
h N
avig
atio
nBl
ackb
oxXp
: pla
tfor
m v
oor t
rack
ing
& tr
acin
g, ri
treg
is-
trat
ie, fl
eet m
anag
emen
t, ca
r sha
ring,
rijs
tijla
naly
se
etc
Aant
al
voer
tuig
en(s
tand
febr
uari
2017
)
Wer
eldw
ijd ri
jden
er m
eer d
an 8
00.0
00 v
oert
uige
n ro
nd m
et h
et sy
stee
m v
an F
leet
mat
ics.
Mee
r dan
5.0
00 v
oert
uige
n zi
jn u
itger
ust d
oor G
loba
l Tr
ackM
arks
.ru
im 2
5.00
0 ee
nhed
en, v
arië
rend
van
vra
chtw
agen
s, tr
ams,
trei
nen,
vlie
gtui
gen,
sche
pen,
wer
kmat
erie
el e
n w
at a
l nie
t mee
r.
Doel
groe
pen
Alle
bed
rijve
n m
et e
en co
mm
erci
eel w
agen
park
.G
emee
ntes
, WSW
-bed
rijve
n, w
ater
scha
ppen
, zor
-gi
nsta
ntie
s, tr
ansp
ort e
n lo
gist
iek,
serv
iceb
edrij
ven,
ve
rhuu
rbed
rijve
n
Iede
reen
die
iets
ger
egis
tree
rd w
il he
bben
van
een
vo
ertu
ig o
f and
er b
eweg
end
bedr
ijfsm
idde
l: va
n ZZ
P’er
to
t mul
tinat
iona
l (vo
oral
alle
s wat
daa
r tus
sen
zit).
Voor
dele
n• b
espa
ring
op b
rand
stof
kost
en
• bes
chik
t ove
r Keu
rmer
k Ri
treg
istr
atie
syst
emen
• ong
eoor
loof
d rij
gedr
ag te
geng
aan
• tan
kpas
frau
de in
kaa
rt b
reng
en e
n ve
rmin
dere
n • p
rodu
ctiv
iteit
verh
ogen
van
de
best
uurd
ers
• mee
r opd
rach
ten
per d
ag p
er b
estu
urde
r • i
n ka
art b
reng
en w
aar d
e vo
ertu
igen
live
zijn
(zijn
ze
wel
op
de lo
catie
waa
r ze
beho
ren
te zi
jn)
• bez
it Ke
urm
erk
Ritr
egis
trat
iesy
stem
en e
n E-
Keur
• ISO
-gec
ertifi
ceer
d• o
ok g
esch
ikt v
oor t
raile
rs• s
nelle
com
mun
icat
ie tu
ssen
kan
toor
en
chau
ffeur
s• o
ptie
: wat
erdi
chte
GTM
Pre
miu
m 0
2 mod
ule
voor
va
artu
igen
en
aanh
ange
rs
• hee
ft K
eurm
erk
Ritr
egis
trat
iesy
stem
en
• i nz
icht
in d
e be
weg
inge
n, p
lann
ing,
rijg
edra
g • p
ositi
e is
bek
end;
dat
maa
kt a
dequ
ate
plan
ning
m
ogel
ijk• a
larm
erin
g bi
j die
fsta
l of g
evaa
r• T
rans
scop
e he
eft h
et g
ehel
e tr
ajec
t in
eige
n ha
nd
• ver
koop
ook
doo
r wed
erve
rkop
ers
Nad
elen
Gee
n in
form
atie
Gee
f het
per
sone
el n
iet h
et g
evoe
l dat
je a
lles i
n de
ga
ten
houd
t en
mis
brui
k he
t sys
teem
nie
t om
men
sen
op d
e hu
id te
zitt
en.
Gee
n in
form
atie
Inve
ster
ing/
kost
enM
aand
elijk
se k
oste
n pe
r voe
rtui
g. A
lles i
nbeg
repe
n.
Cont
ract
perio
de m
inim
aal d
rie ja
ar.
Prijz
en b
egin
nen
bij 1
99 e
uro.
Abo
nnem
ent p
er m
aand
pe
r voe
rtui
g va
naf 7
,90
euro
. In
dica
tie v
oor e
en b
asis
regi
stra
tie m
et e
en v
loot
van
20
voe
rtui
gen:
299
,50
euro
per
voe
rtui
g en
9,75
eur
o pe
r voe
rtui
g pe
r maa
nd. (
Prijs
is in
clus
ief v
ijf ja
ar g
a-ra
ntie
op
prod
uct e
n m
onta
ge e
n on
ders
teun
ing
van
de a
dvis
eur e
n se
rvic
edes
k.)
Teru
gver
dien
tijd
Dire
ct v
anaf
dag
1.Ka
n al
bin
nen
6 m
aand
enIn
6 to
t 9 m
aand
en h
ebbe
n de
mee
ste
klan
ten
het s
yste
em te
rugv
erdi
end.
M
eer w
eten
?Fl
eetm
atic
s Ned
erla
nd08
00 -
394
90 4
2w
ww
.flee
tmat
ics.
nl
Glob
al Tr
ackM
arks
0880
- 18
18 18
ww
w.g
tmw
eb.n
l
Tran
ssco
pe v
oert
uigs
yste
men
(0
523)
61 5
3 23
ww
w.tr
anss
cope
.nl
BANDENSPANNINGHoud de spanning erin voor veiligheid en duurzaamheid
Rijden met de juiste bandenspanning levert door onder meer brandstofbesparing en minder slijtage niet alleen geld op, het is ook goed voor het milieu, de doorstroming en de
verkeersveiligheid. Om chauffeurs en bedrijven te helpen hun banden op spanning te houden, zijn er verschillende middelen beschikbaar, en in ontwikkeling.TEKST: ERIK STROOSMA
Banden verliezen lucht. Dat is een natuurlijk proces. Osmose wordt dit genoemd. Rubber is poreus. Door het verschil tussen de druk in de band en de buitenluchtdruk ontsnapt er via het rubber perslucht naar buiten. Hoe snel dit gaat, is afhankelijk van verschillende factoren. Edwin Brinksma van VACO (Bedrijfstakorganisatie voor de banden en wielenbranche) noemt er een aantal op de volgende pagina’s. Gemiddeld verliezen banden op deze manier 0,05 tot 0,1 bar aan spanning per maand. Andere oorzaken van luchtverlies zijn beschadigingen aan de band, kapotte ventielen, hard remmen en het, met een te hoge snelheid, op en afrijden van stoepranden en verkeersdrempels.
Tot 5% minder brandstofverbruik Door het verlies van lucht ontstaat onderspanning en neemt de rolweerstand van de banden toe. TNO deed in 2016 in opdracht van Transport en Logistiek Nederland (TLN) onderzoek naar bandenspanning in relatie tot zware vrachtauto’s. Hierin keek het onderzoeksinstituut ook naar het effect van een hogere rolweerstand op het brandstofverbruik. Conclusie: bij een onderspanning van 20% op alle banden neemt het brandstofverbruik met 2 tot 4% toe. Ook uit andere onderzoeken komt naar voren dat met een juiste
LOGISTIEK 010 1716 LOGISTIEK 010
Edwin Brinksma, branchemanager bij VACO: “Controleer vrachtwagenbanden om de twee à drie weken”
Bandenspanning wordt in de transport- en logistieksector meestal nog handmatig ge-controleerd. Hoe vaak dit moet
gebeuren, is afhankelijk van het gebruik van een voertuig. Het gewicht van de lading, de afgelegde afstand en de snel-heid waarmee gereden wordt, hebben allemaal invloed op de bandenspanning. Om onder-spanning te voorkomen, advise-ren wij vrachtwagenbanden elke twee à drie weken visueel te controleren. Vaak wordt gebruik-gemaakt van een speciale hamer
om snel te kunnen vaststellen of sprake is van onderspan-ning. Structureel bijpompen vindt meestal om de twee, drie maanden plaats. Regelmatig controleren heeft nog een ander voordeel: beschadigingen en slijtage komen daardoor in een vroeg stadium aan het licht. Dat kan hoge kosten voorkomen. Anders dan bij nieuwe perso-nenwagens zijn bandenspan-
bandenspanning veel brandstof bespaard kan worden, tot wel 5%.
Verhoogd risico op klapbandenVoertuigen met de juiste bandenspanning rijden niet alleen zuiniger, ze veroorzaken ook minder uitstoot van CO2, NOx (stikstofoxiden) en fijnstof, zijn stiller, verslijten hun banden minder snel en hebben een veel kleinere kans op een lekke band of klapband. Toch heeft, volgens het eerder genoemde onderzoek van TNO, ongeveer 40% van de banden in het zwaar wegtransport een te lage spanning. Een kleine 2% heeft een gevaarlijk lage onderspanning van tussen de 30 en 40%. Minder dan 2% lijkt misschien niet veel, de gevolgen daarvan zijn groot. Want wie op zulke slappe banden rijdt, loopt een zeer groot risico op een klapband. Uit de jongste jaarrapportage van de Stichting Incident Management Vrachtauto´s (STIMA) blijkt dat klapbanden en lekke banden met ruim 35% de grootste veroorzakers van pechgevallen met vrachtwagens zijn. Andere bronnen spreken zelfs van 43%. Dat levert niet alleen grote veiligheidsrisico’s op, het kost de logistiek sector, onder meer door de honderden files die daardoor jaarlijks ontstaan, ook nog eens handenvol geld.
Free tyre check Een proef met sensoren in het wegdek om de bandenspanning te controleren,
vindt momenteel plaats bij APM Terminals Maasvlakte II. Deze free (want hij is gratis te gebruiken) tyre check is een initiatief van Havenbedrijf Rotterdam en De Verkeersonderneming. Als chauffeurs bij het verlaten van de terminal met lage snelheid over de sensoren rijden, toont een smiley of de bandenspanning in orde is. Als de proef een succes blijkt, komen er ook op andere plaatsen free tyre checks.
In tire sensoren Een van de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van TPMS zijn de in tire sensoren van Route42. Hierbij worden sensoren in alle banden van een truck en trailer gemonteerd die zowel de druk als de temperatuur meten. Is de bandenspanning te laag of de temperatuur te hoog, dan wordt hier melding van gemaakt op het online dashboard van de transporteur. Bij een acute kans op een klapband waarschuwt het systeem direct de chauffeur. Na testen in de Dakar Rally doet nu een aantal transportondernemingen mee aan een praktijkproef met deze sensoren.
Meer informatie: • www.bandopspanning.nl • truckvandetoekomst.nl/rolweerstand• www.duurzaammkb.nl• www.tln.nl/actueel/nieuws/Documents/
TNO-bandenspanning.pdf
ningscontrolesystemen (TPMS) bij bedrijfswagens niet verplicht. Wel zijn er al veel van die sys-temen voor trucks op de markt. Bedrijven die er een willen aan-schaffen, raad ik aan te kiezen voor een deugdelijk systeem dat werkt met sensoren in de ventielen die signalen doorge-ven naar de boordcomputer. Die zijn wel wat duurder, maar in tegenstelling tot sommige an-
dere oplossingen de investering wel waard.
VACO, waar Edwin Brinksma werkzaam is, is de bedrijfstak-organisatie voor de banden- en wielenbranche in Nederland.
MEER INFO: WWW.VACO.NL
Tips
• Controleer de bandenspanning van vrachtwagens elke twee tot drie weken en die van lichte bedrijfswagens elke maand.
• Zorg dat ook het getrokken materieel meegenomen wordt in de controles. In de praktijk schiet dat er nog wel eens bij in en daardoor leveren die de grootste problemen op.
• Controleer de spanning als de banden koud zijn.
• Zijn de banden warm, tel dan 0,3 bar op bij de aanbevolen spanning.
• Ook banden met stikstof moe-ten regelmatig gecontroleerd worden.
• Laat u, voordat u een TPMS-sys-teem aanschaft, goed infor-meren. Bijvoorbeeld door uw bandenleverancier.
1) HANDMATIG Voordeel: voordeligste methode Nadeel: kost veel tijd (15 tot 30 mi-nuten bij een trekker met oplegger)
2) BANDENSPANNINGSCONTROLE-SYSTEMEN (TPMS)Voordeel: kan een potentiële pech-situatie tijdig detecteren Nadeel: het ontbreken van een stan-daard van TPMS voor vrachtwagens
3) SENSORSYSTEEM IN HET WEGDEKVoordeel: meet ook de profieldiepte van de banden Nadeel: alleen geschikt voor bedrijven met een groot wagenpark (vanaf 100 trucks) op een centrale locatie
4) GEAUTOMATISEERD METEN EN POMPENVoordeel: meest efficiënt, geen omkijken naar Nadeel: duurste methode
Vier manieren om bandenspanning te controleren
LOGISTIEK 010 1918 LOGISTIEK 010
Regelmatig controleren, kan hoge kosten voorkomen
Bestelbussen en vrachtwagens worden steeds vaker elektrisch aangedreven. Ondernemingen die actief zijn op de ‘last mile’ nemen daarbij het voortouw. Zo nam DHL nam het bedrijf
Streetscooter over, en beschikt sindsdien over een groot aantal bezorgauto’s. Die worden ingezet in 100 Nederlandse steden. Online supermarkt Picnic is al sinds de oprichting, bijna twee jaar geleden, actief met elektrische voertuigen voor de bezorging van boodschappen aan huis.TEKST: ERIK STROOSMA
Logistiek010, dat de logistiek in Rotterdam slimmer en schoner wil inrichten hoopt dat elektrische stadsdistributie een hoge vlucht zal nemen. Elektrisch vervoer is schoner, zuiniger en stiller dan traditionele bestelwagens. Het zijn echter inmiddels niet alleen bestelwagens meer die elektrisch onderweg zijn. Ook grotere vrachtwagens worden duurzamer, zo demonstreert transportbedrijf Breytner, dat zich in Rotterdam profileert als zero emissie transportonderneming. Het bedrijf liet twee MANbakwagens ombouwen tot elektrische
vrachtwagens en voegt binnenkort twee omgebouwde MercedesBenz Antosbakwagens aan het wagenpark toe.
HybrideAutofabrikanten onderzoeken, samen met kennisinstellingen als TNO, de seriematige productie van zwaardere vrachtwagens die elektrisch worden aangedreven. Als overgangsmodel wordt daarbij ook gekeken naar hybride aandrijvingen. Qua infrastructuur kan het, elektrisch rijden. Er is geen ander Europees land met zoveel laadpunten als Nederland.
Elektrische bestelwagens in serieprod uctie:Volkswagen E-crafter; Renault Master; Mercedes e-Sprinter.
Ombouwen van bestaande vrachtwagens naar elektrische voertuigen:Breytner BV; Emoss Mobiles Systems.
Bezorgdiensten met elektrische wagens:Streetscooter; DHL Parcel; Cargobikes.nl; Picnic; UPS; Eco-Mobiliteit BV.
Projecten gericht op zero emissie: Logistiek010.nl; Fier Automotive & Mobility
Stedelijke omgeving biedt elektrisch vracht vervoer kansenCO2-uitstoot en de opwarming van de aarde zijn in zekere zin mondiale problemen, luchtkwaliteit en geluidshinder zijn lokale problemen. En serieuze problemen voor de stedelijke omgeving. Gemeenten sorteren voor op emissieloos stadsvervoer – ook met zware vrachtwagens.
Er zijn verschillende oplossingen denkbaar om in 2025 tot emissieloze stadslogistiek te komen. Op de eerste plaats kunnen de huidige infrastructuur en het huidige wagenpark beter benut worden. Door samenwerking tussen verladers en vervoerders kan de beladingsgraad van de vrachtwagens duidelijk verbeteren. In plaats van meerdere vrachtwagens leeg de stad in te laten rijden zou dan slechts een enkel voertuig op pad gaan – maar dan volledig beladen. Pakketbezorging met kleine vrachtwagens wordt nu al langzaam elektrisch, maar uiteindelijk zal de autoindustrie aan zet zijn en ook zwaardere vrachtwagens die volledig elektrisch zijn moeten
aanbieden. Bij zware vrachtwagens wordt al snel de link gelegd met het rijden van lange afstanden. Deels is dat ten onrechte. Niet alle zware vrachtwagens rijden lange afstanden. Veel logistieke bewegingen vinden plaats binnen een straal van 50 kilometer. Dit komt vooral voor in logistieke hotspots en/of havensteden, zoals Rotterdam, waar veel korte vervoerspatronen zijn. Hierdoor ontstaan kansen voor zwaardere trucks om deze ‘last miles’ elektrisch af te leggen.
ProefprojectOm de kansen voor dergelijk elektrisch transport te onderzoeken én de fabri
ELEKTRISCH WEGTRANSPORT Doorbraak staat voor de deur
kanten van vrachtwagens een duwtje in de rug te geven bij het ontwikkelen van zwaardere elektrische trucks, ontstond een intensieve samenwerking tussen onder meer adviesbureau Fier Automotive, TNO en verschillende overheidsinstellingen. Op korte termijn moet een eerste elektrische ‘zware’ vrachtwagen binnen een proefproject rondrijden, gevolgd door nog acht vrachtwagens in de jaren erna.
GezondheidDat in dit project nadrukkelijk aandacht wordt gevraagd voor duurzame stadslogistiek, is niet onlogisch, stelt Frank Rieck, lector future mobility aan de Hogeschool
Rotterdam. ‘Emissies zijn het nieuwe roken. Het gaat om veel meer dan CO2uitsoot. CO2 is een wereldwijd probleem, maar fijnstof is een lokaal probleem.’ De lector geeft aan dat in een stad als Rotterdam 60.000 mensen last hebben van geluidsstress door optrekkende vrachtwagens. Het transport met elektrische vrachtwagens geeft niet of nauwelijks geluidsoverlast. ‘Mensen die langs een drukke weg wonen leven gemiddeld 2 jaar korter.’ Het is, zo stelt Rieck, niet zozeer de CO2uitstoot die in de stedelijke omgeving de aanjager is voor milieuzones en elektrisch rijden, maar juist de uitstoot van fijnstof en de geluidhinder. ‘Vrachtwagens
en busjes zijn daarbij de grootste boosdoeners.’ Het is, in Nederland, niet de infrastructuur die elektrisch rijden in de weg staat: geen land heeft zoveel laadpunten als Nederland. Nu is het woord aan de fabrikanten die kunnen inschrijven op de productie van een eerste truck. Nadat daarmee voldoende praktijkervaring is opgedaan, volgt de aanschaf van nog 8 trucks. Frank Rieck, lector in Rotterdam, is realistisch. ‘Natuurlijk zullen er kinderziektes zijn, maar vergeet niet: een ondernemer die nu een truck koopt zit daar 25 jaar aan vast. Dan kun je maar beter meteen voor elektrisch kiezen.’
LOGISTIEK 010 2120 LOGISTIEK 010
Logistiek010, dat de logistiek in Rotterdam slimmer, sneller en schoner wil inrichten, hoopt dat elektrische stadsdistributie zal leiden tot minder luchtvervuiling door ‘traditionele’ bestelwagens. Uit onderzoek blijkt, dat deze wagens disproportioneel veel bijdragen aan de luchtvervuiling. 24% van de NOx en 34% van de fijnstofuitstoot van motorvoertuigen in de stad kunnen op het conto van bestelwagens geschreven worden, terwijl zij maar 12% van het totale aantal gereden kilometers in de stad voor hun rekening nemen. De uitstoot van personenauto’s per gereden kilometer ligt een stuk lager. Die van vrachtwagens ligt daarentegen wat hoger dan die van bestelwagens, maar die voertuigengroep is slechts verantwoordelijk voor 2% van de in stad gereden kilometers. Daarbij komt
dat bestelauto’s aanzienlijk langer in het wagenpark blijven dan vrachtwagens en dieselpersonenauto’s. De gemiddelde leeftijd van bestelbussen in Nederland is dan ook 9,3 jaar.
BusinesscaseEen forse toename van het gebruik van elektrische bestelauto’s zou een van de oplossingen kunnen zijn bij het terugdringen van de door de bussen uitgestoten emissies. Er zijn inmiddels bedrijven die daarmee ervaring hebben, zoals Picnic, DHL en het Rotterdamse Roadrunner Koeriersdiensten. Hieruit blijkt, dat met het huidige aanbod aan elektrische bestelwagens best een businesscase te maken is. Veel ondernemers geven echter aan de overstap pas te overwegen als het aan
bod elektrische bussen wordt uitgebreid en er ook grotere modellen beschikbaar komen. Dit lijkt er nu van te komen. De al jaren voorspelde doorbraak van de elektrische bestelbus is nu echt aanstaande met de geplande komst van onder meer een Volkswagen Crafter met elektromotor, de Renault Master Z.E. en, wat later, de Mercedes eSprinter.
Vrachtwagens met hybride aandrijflijn worden concurrerend
Logistiek010 hoopt op elektrische bestelwagens
TNO leidt een Europees project met een uitdagend doel: maak een hybride zware vrachtauto die 40% minder brandstof verbruikt dan een conventionele combinatie, niets duurder is dan een dieseltruck en die al binnen vier jaar op de markt moet kunnen komen. ‘Als ons dit lukt’, zegt René Corbeij, projectleider bij TNO, ‘zou dat uniek zijn’.
Een forse toename van het gebruik van elektrische bestelauto’s zou een van de oplossingen kunnen zijn bij het terugdringen van de door de bussen uitgestoten emissies. En dat is nodig om de stad leefbaar te houden.
‘Ons’ staat voor een groep vrachtautofabrikanten en onderzoeksinstituten, waaronder Volvo, Iveco, TNO en Bosch. Hun project, dat een veel efficiëntere aandrijflijn van zware voertuigen, zoals vrachtauto’s en bussen, moet opleveren, maakt deel uit van het Europese programma Orca. Orca moet ervoor zorgen dat, op het gebied van verkeer en vervoer, de Europese lidstaten in 2030 voldoen aan de klimaatdoelstelling in het Verdrag van Parijs. In dat jaar moet de uitstoot van CO2 – kooldioxide – 40% lager zijn dan in 1990.In hybride vrachtauto’s wordt gebruikgemaakt van een motor die zowel door diesel als door elektriciteit uit een accu wordt aangedreven. Beide energiebronnen hebben hun zwakke punten. Aan de uitstoot van broeikasgassen door diesel is met de steeds scherpere Europese Euronormen
in de afgelopen decennia al veel gedaan, maar deze brandstof blijft relatief een grote vervuiler. Aandrijving door stroom staat, terwijl deze techniek al in de eerste helft van de vorige eeuw is ontwikkeld, vreemd genoeg nog in de kinderschoenen. Voor lichtere bedrijfsvoertuigen is elektrische voortstuwing de laatste jaren ruimschoots in beeld gekomen. Deze voertuigen bewijzen zich in de stadsdistributie. Ze zijn schoon – het gebruik van elektriciteit zelf veroorzaakt in de directe omgeving geen vervuiling – en vrijwel geluidloos. Voor de aandrijving van zware vrachtauto’s is stroom wat minder geschikt. Dit heeft onder meer te maken met de accu, de reusachtige batterij waarin de voor de rit benodigde energie moet worden opgeslagen. Wereldwijd wordt naarstig ge
speurd naar lichtere versies, die het voertuig bovendien over langere afstanden kunnen voortstuwen zonder voortdurend te moeten worden opgeladen. Een verdere beperking is het feit dat er nog betrekkelijk weinig laadpunten zijn. Het is zaak de accu niet te laat op te laden. Wordt een laadpaal gemist, dan moet worden overgeschakeld op diesel. Maar het is ook onverstandig om te vroeg op te laden, aangezien dit niet goed is voor de levensduur van de accu.
Trolleybus In Duitsland wordt voor het probleem van de korte actieradius van elektrische voertuigen, gewerkt aan een radicale oplossing. In de loop van 2018 worden op testbanen in SleeswijkHolstein en Hessen trucks getest die zelf geen zware batterij hoeven
mee te torsen, maar hun stroom afnemen van een leiding die boven de weg is aangebracht. Dit is, net als het elektrische voertuig zelf, dat na een beperkt aantal kilometers alweer stroom moet innemen, ook al een oud concept. In verscheidene Nederlandse steden reden in de vorige eeuw trolleybussen, die elektriciteit aftapten van een bovenleiding. Ze konden zich relatief vrij bewegen over het wegdek en dus haltes aandoen en passeerbewegingen maken dank zij zwenkende stroomafnemers.
ChinaDe proeven in Duitsland beperken zich voorlopig tot trajecten van niet meer dan twaalf kilometer. Voor het principe maakt dat niet uit. Het is immers wel duidelijk dat een zwaar voertuig lange afstanden
kan afleggen op stroom, mits daarvoor een voorziening boven de weg beschikbaar is. Of later miljarden kostende investeringen in bovenleidingen over afstanden van vijfhonderd kilometer en meer zullen lonen, is echter nog zeer de vraag. Wie gaat, om te beginnen, deze infrastructuur betalen? TNO wil, samen met zijn partners, over drie jaar de ‘echte truck’ uit zijn Automotive Lab in Helmond laten rollen. Er is een budget voor van ruim tien miljoen euro. Wereldwijd is er een nekaannekrace, bijvoorbeeld met China, dat van duurzamere mobiliteit een industrieel speerpunt heeft gemaakt. De Volksrepubliek bouwt wel kolencentrales bij om in zijn groeiende energiebehoefte te voorzien, maar is ook mondiaal marktleider in opwekking van energie door de opvang van zonnestraling.
Dat je niet op fabrikanten hoeft te wachten, maar ook zelf een elektrisch wagenpark kunt samenstellen, liet Breytner zien. Dit zero emissie transportbedrijf uit Rotterdam liet bij gebrek aan regulier aanbod van zwaardere elektrische vrachtwagens twee 19tons MANbakwagens door Emoss ombouwen tot volledig elektrische trucks. Binnenkort breidt Breytner zijn wagen
park uit met twee tot etruck omgebouwde MercedesBenz Antosbakwagens. Managing director MarieJosé Baartmans is enthousiast over een pilot met lastmiledistributie die haar bedrijf gaat uitvoeren met Synergy Health. Voor deze onderneming verzorgt Breytner sinds afgelopen zomer het vervoer van de schone en vuile was van en naar een aantal Rotterdamse
ziekenhuizen. Bij een logistiek ontkoppelpunt in de Waalhaven wordt de textiel, die in wissellaadbakken wordt getransporteerd, overgeladen. Conventionele vrachtwagens van Synergy Health verzorgen het vervoer tussen het ontkoppelpunt en de wasserij in Tiel. Breytner werkt volgens Baartmans al voor onder andere Ikea en C&A.
LOGISTIEK 010 2322 LOGISTIEK 010
De online bezorgdienst begon in 2015 in Amersfoort en is inmiddels actief in Leusden, Soest, Maarssen, Utrecht en Almere. In 2018 wordt een nieuw distributiecentrum in gebruik genomen, want het huidige in Nijkerk wordt te klein. Het jonge bedrijf richt de distributie anders in dan de webwinkels van supermarktketens als Albert Heijn en Jumbo. Klanten doen hun bestellingen via een app. Op basis daarvan koopt Picnic de verse goederen en kruidenierswaren in en doet centraal de
orderpicking. In grote vrachtauto’s gaan de goederen naar de microhubs aan de rand van de steden waar Picnic actief is en van daaruit worden ze in kleine elektrische voertuigen naar de klant gereden. Een zelf ontworpen softwaresysteem stelt de routes vast. Het grote verschil met andere bezorgdiensten is dat Picnic niet op elk moment van de dag levert, maar binnen vaste tijdsvensters. Een ander verschil is de gratis bezorging van de levensmiddelen.
De microhubs aan de rand van de wijken minimaliseren de kans op vertraging. De kleine voertuigen zijn zo ontworpen dat ze vanaf de buitenkant aan de lange zijdes kunnen worden gelost. Nieuwenhuys: ‘Gewone bestelwagens ga je vanaf de achterkant in en dan heb je een gangpad nodig. Dat is veel loze ruimte. In onze kleinere voertuigen kan bijna net zoveel als in een gewone bestelwagen. Omdat ze elektrisch zijn, besparen we op brandstofkosten. Doordat de voertuigen klein zijn, staan
DHL lanceert Streetscooter in 100 Nederlandse stedenStreetscooter is het nieuwe wapen van DHL in de strijd om de last mile. De elektrische bezorgauto wordt ingezet in 100 Nederlandse steden.
Het concern laat ook weten dat de productiecapaciteit verdubbeld wordt tot 20.000 bestelauto’s tegen het eind van 2017. DHL Parcel investeert 10 miljoen euro in woonwijkvriendelijke bezorging met de aanschaf van 400 kleinere bestelauto’s. Een kwart hiervan zal de elektrische bestelauto Streetscooter zijn.DHL lijfde in 2015 Streetscooter in om de oprukkende milieuzones en regelgeving én mogelijke verbanning van diesel in steden het hoofd te bieden. De volledig elektrische wagen heeft een maximum snelheid en actieradius van 80 kilometer (binnen 4 uur opgeladen) en 3,8 kuub opslagruimte. De total cost of ownership is volgens DHL vergelijkbaar met diesel of benzineauto’s.
FietskoeriersDHL heeft als doel uiterlijk in 2025 70%
van de bezorgingen emissievrij te doen. Om die doelstelling te halen investeert DHL ook in fietskoeriers. Naast de Parcycle, heeft DHL onlangs de Cubicycle gelanceerd. De Cubicycle heeft een afneembare container van een kubieke meter, met het formaat van een Europallet van 80x120x100 centimeter. Zonnepanelen op de container zorgen voor de benodigde stroomvoorziening voor de elektrische trapondersteuning. In Nederland zijn de Streetscooters inmiddels te zien in de plaatsen Alkmaar, Almere, Amsterdam, Amersfoort, Den Haag, Eindhoven, Groningen, Maastricht, Rotterdam, Tilburg, Tiel, Utrecht en Zoetermeer. Vervolgens komen er nog steden bij als Apeldoorn, Nijmegen en Wageningen. De Streetscooter zal daarmee in de woonwijken van ruim vijftig plaatsen in het land te zien zijn.
ze minder snel in de weg. En ze zijn zeroemissie, dus geen fijnstof in de wijken waar kinderen spelen.’ Een veelgenoemd nadeel van de verkoop via internet is de flinke toename van het aantal bestelauto’s in woonwijken. Pakketbezorgers zoals UPS en DHL zetten daarom in toenemende cargobikes in. Nieuwenhuys: ‘We doen dat nu nog niet, maar kijken er wel naar. Grotere cargobikes zijn overigens bijna net zo groot als onze autootjes.’
Picnic: elektrisch succesNieuwkomer Picnic breidt in rap tempo uit. De elektrische voertuigen van de online supermarkt zijn vanaf volgend jaar in nog eens tien tot vijftien steden te vinden. De oorspronkelijke scepsis is overwonnen.
foto: dhl/ jennifer zumbusch
LOGISTIEK 010 2524 LOGISTIEK 010
Door het gericht inzetten van automatisering en digitalisering kunnen verdere stappen gezet worden in het duurzamer én veiliger maken van het wegvervoer. We stellen vier innovaties
aan u voor, twee ín de vrachtwagen en twee ‘rond’ de vrachtwagen. Het betreft respectievelijk verschillende vormen van cruise control, start/stop- en eco roll-systemen, naast verkeerslichten die met vrachtwagens communiceren en ten slotte een praktijkvoorbeeld van het effect van datadelen.TEKST: REDACTIE NT
Veel is de afgelopen jaren in de media bericht over autonoom rijdende vrachtwagens. Oudminister Schultz van Haegen (Infrastructuur & Milieu) stimuleerde platooning, het in konvooi rijden van vrachtwagens, waarbij alleen de voorste actief bestuurd wordt en de andere wagens volgen. De introductie van volledig autonoom rijden laat nog op zich wachten – maar ondertussen zijn vrachtwagens al redelijk zelfstandig. Een belangrijke functie in de cabine, die zorgt voor meer veiligheid, lager brandstofverbruik en het werk van de chauffeur lichter maakt, is de cruise control. Letterlijk is dat natuurlijk al een vorm van ‘autonoom’ rijden, want de chauffeur hoeft
Predictive cruise controlWaar in duurdere luxewagens inmiddels ook adaptive cruise control is ingebouwd, daar is predictive cruise control typisch iets voor vrachtwagens. Deze vorm van cruise control helpt de chauffeur bij het behouden van een goede gemiddelde snelheid op heuvelachtige wegen. Het systeem werkt op basis van GPStechnologie. Er wordt continu gedetailleerde wegenkaarteninformatie gebruikt om te bepalen welke omstandigheden het voertuig
onderweg tegenkomt. Anticiperend kan de cruise control de snelheid aanpassen, schakelen of de Eco Roll activeren. Fabrikant DAF geeft aan dat een brandstofbesparing tot 4% mogelijk is.
Lane departure warningEen functie die een vrachtwagen niet per se duurzamer, maar het rijden ermee wel veel veiliger maakt, is lane departure warning. Door continu de markering op het wegdek te monitoren, ‘weet’ het sys
teem wanneer onbedoeld van weghelft of rijbaan wordt gewisseld, terwijl de richtingaanwijzers niet zijn ingeschakeld. De chauffeur wordt dan nadrukkelijk gewaarschuwd.
De drie beschreven functies maken het verkeer veiliger en duurzamer. De fabrikanten én de verzekeraars wijzen er wel op dat de chauffeur uiteindelijk verantwoordelijk is voor een veilige rit. De automatische systemen ondersteunen slechts.
DIGITALE NAVIGATIEIT maakt logistiek slimmer
Vrachtwagens met minder toeren onderwegIn het streven het brandstof-verbruik terug te dringen kiezen fabrikanten van vrachtwagens ervoor de motor zo min mogelijk toeren te laten draaien.
Twee technieken zijn dominant: eco roll, waarbij met behulp van gps de snelheid van de vrachtwagen zó wordt ingesteld dat de auto een deel van de route kan ‘uitrollen’ terwijl de motor slechts stationair draait. De tweede techniek is het start/stop systeem dat we ook in veel luxe wagens aantreffen. De motor slaat daarbij helemaal af als het voertuig een aantal seconden stilstaat.
We bespreken eerst de eco roll. Bijna alle vrachtwagenfabrikanten leveren hun wagens tegenwoordig zonder extra kosten met deze functie. Het doel is duidelijk: brandstof besparen. Een stationair draaiende motor verbruikt immers minder brandstof dan wanneer de chauffeur gas geeft in een versnelling.
BesparenVerschillende fabrikanten stellen dat met de eco roll besparingen van 1 tot 3% mogelijk zijn. Bij het testen van de vrachtwagens blijkt echter, dat dit lang niet al
tijd het geval is. Eigenlijk is de besparing alleen merkbaar als de vrachtwagen volledig beladen is – anders niet. Nu is het natuurlijk zo, dat ondernemers er altijd naar zouden moeten streven hun wagens volledig te beladen – eventueel door samen te werken met collega’s en lading te bundelen – maar dat streven wordt nog belangrijker als je wilt profiteren van de vrijloopfunctie. Sterker nog, als de wagen te licht beladen is, dan bestaat de kans de de chauffeur ‘extra gas’ moet geven, wat juist leidt tot hogere kosten dan wanneer de wagen zonder vrijloop onderweg zou
zijn geweest. Bij een totaalgewicht tot 30 t heeft de functie nauwelijks nut.
Eco rollZonder een adequate GPS koppeling heeft de eco roll helemaal geen zin, maar gelukkig hebben bijna alle vrachtwagens tegenwoordig een navigatie die de route kent en weet wanneer gas gegeven moet worden en wanneer niet. Als de wagen een route rijdt met de nodige heuvels en met wat ‘schwung’ bergaf kan rijden, dan bespaart eco roll beslist brandstof. In een stedelijke omgeving zal het effect niet groot zijn.
Dat geldt wel voor start/stop systemen, waarbij de motor afslaat indien de vrachtwagen stil staat, bijvoorbeeld wachtend voor een verkeerslicht. Juist bij stadsdistributie is het effect groot. Vooral bezorgdiensten (pakketbezorgers, taxi’s, bussen) kunnen met een start/stop systeem fors besparen op brandstofgebruik én het leefmilieu in de stedelijke omgeving flink verbeteren. Ook neemt de geluidsoverlast af. Een nadeel is, dat het vaak in en uitschakelen van (zwaardere) vrachtwagenmotoren tot extra slijtage kan leiden.
niet zelf gas te geven. Luxe wagens kennen de techniek ook, maar in de meeste auto’s wordt de auto simpelweg op één snelheid gehouden, ongeacht het overige verkeer of de route. Bij vrachtwagens is dat anders. Vrijwel alle merken rusten hun trucks inmiddels uit met twee soorten cruise control: predictive cruise control en adaptive cruise control. In combinatie met ‘lane departure warning’, dat ervoor zorgt dat de wagen ‘tussen de lijnen’ – dus op de eigen weghelft blijft – ontstaat een duurzame én veilige rijstijl.
Adaptive cruise controlIn druk verkeer moet een chauffeur continu zijn of haar snelheid aanpassen aan
de verkeerssituatie. Een traditionele vorm van cruise control, waarbij de wagen op één snelheid wordt gehouden, voldoet dan niet. Adaptive cruise control reageert op de overige verkeersdeelnemers. Als het voertuig een voorligger nadert, zal de cruise control minder gas geven en indien noodzakelijk remmen. Zelfs in druk verkeer en wanneer andere voertuigen met verschillende snelheden de rijbaan kruisen of invoegen hoeft de chauffeur niet steeds handmatig in te grijpen. De chauffeur wordt niet alleen minder snel moe, maar het systeem zorgt er ook voor dat het aantal kopstaart botsingen sterk afneemt. De rustiger manier van rijden zorgt ook voor brandstofbesparing.
Bijna autonoom rijden
LOGISTIEK 010 2726 LOGISTIEK 010
Slimme vrachtwagens praten met verkeerslichtenIn de regio Schiphol is een proef gestart waarin vrachtwagens voor het eerst met verkeerslichten communiceren via het 4G netwerk.
Elke dag rijden er duizenden vrachtwagens van en naar het gebied. Het voorkomen van onnodig afremmen en optrekken van vrachtwagens zorgt voor minder uitstoot, minder vertraging, minder brand
stofkosten en betrouwbaardere reistijden. In de proef wordt de timing van verkeerslichten afgestemd op naderende vrachtwagens. Wanneer de chauffeur het verkeerslicht nadert, communiceert zijn vrachtwagen met het verkeerslicht voor hem. Er wordt berekend op welk moment de vrachtwagen het verkeerslicht zal passeren en de onboard unit geeft de chauffeur een snelheidsadvies zodat hij niet hoeft te stoppen. Ondertussen past het verkeerslicht de groentijd, indien nodig en mogelijk, aan zodat de vrachtwagen veilig
en zonder te stoppen het kruispunt kan passeren. Het gebied rond Schiphol leent zich goed voor een proef om vrachtwagens beter door te laten rijden. Er rijden veel vrachtwagens en er zijn veel provinciale wegen met verkeerslichten. Innovatie in nieuwe technologie in de vrachtwagens en in de software die het verkeerslicht bestuurt, bieden nieuwe mogelijkheden. Techniek waarbij vrachtwagens langer groen krijgen bij verkeerslichten is niet nieuw in Nederland, bijvoorbeeld speciale lus
detectie, radar en communicatie tussen vrachtwagen en verkeerslicht via lokale wifi. Om de communicatie tussen vrachtauto en verkeerslicht accuraat en tijdig te laten verlopen is een betrouwbaar communicatiemedium nodig. In de proef wordt gebruik gemaakt van het 4G netwerk van KPN. Doordat het 4G netwerk landelijk dekkend is, kunnen vrachtauto’s niet alleen in de regio Schiphol, maar ook in de rest van Nederland nauwkeurig gevolgd worden.
In de proef zijn twee verkeerslichten voorzien van nieuwe software. Dit aantal kan eenvoudig uitgebreid worden naar andere kruispunten. Het aantal vrachtwagens dat is uitgerust met de onboard unit kan eveneens gemakkelijk uitgebreid worden, ook naar andere vervoerders. Het systeem kan ook worden toegepast in andere voertuigen, zoals bussen en taxi’s. Bovendien worden Europese standaarden toegepast die met de autoindustrie zijn vastgesteld, zodat de toepassing ook internationaal gebruikt kan worden.
Er zijn heel veel bronnen van informatie, maar hoe combineer je die op een slimme manier zodat het verkeer beter doorrijdt? Dat kan door bundeling van informatie. Een voorbeeld van hoe dat kan was te zien tijdens het laatste weekend van mei 2017, toen er in het Amsterdamse Arena gebied drie grote concerten waren waar ruim 100.000 bezoekers op afkwamen. De lokale, provinciale en nationale wegbeheerders, die normaliter los van elkaar werken, hadden samen met politie, parkeer en hulpdiensten een tijdelijke verkeerscentrale ingericht. Weggebruikers kregen onderweg individueel advies over alternatieve routes en beschikbare parkeergelegenheid. Een mooi staaltje crowdmanagement, zegt Walther Ploos van Amstel, lector City Logistics aan de Hogeschool van Amsterdam. ‘Het knappe is dat partijen die ogenschijnlijk tegengestelde belangen hebben
samenwerken en daardoor gezamenlijk een betere doorstroming bereiken. Dat heeft heel goed gewerkt.De publieke partijen weten welke scenario’s ze kunnen inzetten en krijgen via private partijen informatie over de afzonderlijke auto’s via social media en Google. Omgekeerd kunnen de wegbeheerders informatie via de private partijen verspreiden. Flitsmeister bijvoorbeeld biedt de mogelijkheid om informatie in de auto te laten uitspreken. Het blijkt dat mensen eerder bereid zijn aanwijzingen op te volgen als ze die horen.’
InnovatiesVanuit de logistiek is er volop belangstelling voor deze innovaties. Het bedrijf Simacan, dat verkeersinformatie verbindt met logistieke processen, werkt al ruim twee jaar met 25 transporteurs die voor Albert Heijn rijden, weet Ploos van Amstel te vertellen. ‘Die bedrijven delen alle boordcomputerdata en zitten samen in één portaal. Ze kunnen de winkel informeren dat de wagen eerder of later komt of de chauffeur laten weten dat hij langza
mer moet rijden zodat de laad en losplek beschikbaar is als hij aankomt.’Ploos van Amstel ziet veel mogelijkheden voor de logistieke sector. ‘Het delen van verkeersdata kan je helpen om je logistieke processen te verbeteren. Door betere informatie kan de transporteur zijn planning aanpassen aan de beschikbaarheid van infrastructuur. In de regio Amsterdam is tien procent van het verkeer op de snelweg vrachtverkeer, maar de impact op de weg is al snel veertig procent. Kun je dat verkeer beter begeleiden, bijvoorbeeld bij het invoegen, dan heeft dat grote invloed op de doorstroming.’ Volgens de mobiliteitsdeskundige vraagt het wel aanpassing van de partijen. ‘Bij de A10 begint de toeritdosering al vier stoplichten voor de toerit. Dan rijdt het op de A10 beter door, maar gaat het verkeer langzamer in de stad. Voor de een is dat een voordeel, voor de ander een nadeel, maar het is beter voor het geheel. Creëer je voor het vrachtverkeer een groene golf, dan heeft een grote impact op de luchtkwaliteit, maar de bestuurder van de personenwagen baalt misschien.’
Het verkeer beter laten doorstromen door informatie uit auto’s en van wegbeheerders slim te combineren: dat is het doel van de Praktijkproef Amsterdam. Mobiliteitsdeskundige Walther Ploos van Amstel legt uit hoe dat werkt
Betere doorstroming dankzij verkeersmanagement
Mobiliteitsdeskundige Walther Ploos van Amstel: ‘Het delen van verkeersdata kan je helpen om je logistie-ke processen te verbeteren.’
LOGISTIEK 010 2928 LOGISTIEK 010
Partijen die ogenschijnlijk tegengestelde belangen hebben, werken samen
De opmerkelijkste uitkomst van de in maart 2016 begonnen pilot maakte TVM al in september bekend. Namelijk dat vrachtwagenchauffeurs niet onzorgvuldiger rijden naarmate ze langer achter het stuur zitten. Toen noemde de verzekeraar dat nog een eerste inzicht op basis van een analyse van de eerste in de proef verzamelde data. Nu is het een van de einduitkomsten. ‘Ook uit latere analyses bleek dat er bij langere ritten niet meer onveilige situaties geregistreerd werden dan bij kortere’, zegt TVM’s innovatiemanager Joost Sterenborg. ‘Dat beeld veranderde gedurende de pilot niet. Dat geldt eveneens voor een aantal andere bevindingen uit de beginperiode. Zoals dat chauffeurs in het eerste uur van hun werkdag het vaakst afgeleid zijn, de meeste onveilige situaties en bijnaongelukken op maandag geregistreerd worden en in nieuwe vrachtauto’s niet veiliger gereden wordt dan in oudere.’ De uitkomsten die de verzekeraar uit Hoogeveen bekendmaakte, zijn gebaseerd op data die transporttechnologiebedrijf Route42 voor TVM verzamelde bij de 28 aan de proef deelnemende transporteurs. Uit de analyses die ITbedrijf InSpark daar vervolgens van maakte, komen ook meerdere opvallende zaken. Dat er bij slecht weer niet meer registraties van onveilige situaties en bijnaongelukken waren dan bij goed weer bijvoorbeeld. En dat chauffeurs op bekend terrein niet een beetje, maar fors meer risico’s nemen dan op minder bekende wegen.Verrassend is het eveneens dat de plekken op het Nederlandse hoofdwegennet waar statistisch gezien de meeste meldingen worden geregistreerd allemaal buiten de
Randstad liggen. Van de zeven locaties die het onveiligst bleken, stelde TVM een ranglijst samen. Op vier daarvan liggen de registraties structureel hoog: knooppunt Leenderheide bij Eindhoven, de brug Nijvelaar bij Den Bosch, knooppunt Julianaplein in Groningen en het punt bij de Kiltunnel in Dordrecht waar de A16 met de N217 en N3 kruist. Bij de andere drie ging het om tijdelijke pieken door wegwerkzaamheden. Knooppunt Leenderheide komt op de ranglijst naar voren als de onveiligste snelweglocatie voor vrachtwagens. ‘Waarom het juist daar zo onveilig is, zal nader onderzocht moet worden’, geeft Sterenborg aan. ‘Rijkswaterstaat heeft al aangegeven zeer geïnteresseerd te zijn in onze data. Wij onderzoeken nu welke mogelijkheid de privacywetgeving biedt voor het uitwisselen daarvan.’ MandarijnBuiten de snelwegen leveren stoplichten, rotondes en plekken waar geritst moet worden de meeste meldingen op. ‘Bij stoplichten zie je dat chauffeurs er veelal op lijken te rekenen dat de lichten groen blijven of groen worden als zij komen aanrijden’, stelt Sterenborg. ‘Met vaak hard remmen als gevolg. Slimme stoplichten in combinatie met systemen als Time to Green zouden daarvoor een oplossing kunnen bieden.’Behalve de reeds genoemde komen er in de pilot tal van andere factoren naar voren die het rijgedrag beïnvloeden; andere weggebruikers, het gebruik van boordcomputers en smartphones, de communicatie met de planning, maar ook bepaalde gewoontes van chauffeurs. ‘Bij één chauffeur was elke dag op een vast tijdstip een
piek te zien in de bij hem geregistreerde events (de in de pilot gehanteerde term voor onveilig rijgedrag en/of onveilige omstandigheden, red.). Bleek dat hij dan altijd zijn mandarijn pelde. Bij het aan de pilot gekoppelde coachingstraject kwamen dit soort dingen en andere opvallende zaken in het rijgedrag aan de orde en werden chauffeurs begeleid bij het aanpassen van onveilig gedrag.’ VerbeterpotentieelDat veiligheid positief te beïnvloeden is, is een van de minder opzienbarende uitkomsten. Transporteurs met een actief veiligheidsbeleid toonden dat al eerder aan. In de pilotperiode nam het aantal events en alerts (ongelukken en bijnaongelukken) met in totaal 20% af. Het verbeterpotentieel bij de deelnemers liep volgens Sterenborg sterk uiteen. ‘Bij bedrijven die hiervoor nog niet veel aandacht besteedden aan het rijgedrag van chauffeurs lag de daling veel hoger. Eén bedrijf realiseerde zelfs een reductie van 50%. Overigens zit er wel een bodem aan de daling die je met de door ons ingezette middelen kunt be
halen. Op een gegeven moment namen de meldingen niet verder af.’‘Wat verder opviel, is dat bij de chauffeursgroep die met een dashboardcamera reed de totale afname aan onveilige situaties nog 10% hoger was. Een mogelijke oorzaak is dat de feedback die chauffeurs krijgen die met een dashcam rijden meer effect heeft. Bij een ongeluk of bijnaongeluk slaat de camera de beelden op die tien seconden voor de gebeurtenis gemaakt zijn en die van de tien seconden daarna. Die zijn terug te zien op het online dashboard en kunnen met onderliggende data, over onder meer de plaats van de situatie en de snelheid van de auto, ingezet worden bij de coaching.’ De helft van de 372 vrachtauto’s die aan de pilot meedoen, heeft een dashboardcamera. Een blackbox die het rijgedrag bijhoudt, is bij alle deelnemende trucks ingebouwd.
EyetrackerVolgens Sterenborg is er bij de chauffeurs van de deelnemende bedrijven veel draagvlak voor de dashboardcamera’s. ‘Ook de vakbonden, met wie we uitkomsten van de pilot delen, zijn enthousiast over de met de dashcam behaalde resultaten.’ Minder enthousiast waren de chauffeurs en FNV Transport en Logistiek en CNV Vakmensen over de eveneens bij de helft van de auto’s ingebouwde eyetrackers. Voorafgaand aan de proef en in de eerste maanden ervan toonde met name FNV zich een fel tegenstander van dat apparaat omdat dit op de ogen van chauffeurs gerichte meetmiddel de privacy zou schenden en voor meer afleiding in de cabine zou zorgen. Volgens TVM is daar geen sprake van. Na maanden tegenover elkaar gestaan te hebben, verdween na een gesprek in september de ergste kou uit de lucht. Maar met de eye
tracker kwam het niet meer goed. ‘Mede door alle ophef werden ze door een deel van de chauffeurs gewantrouwd. 30% van hen draaide ze systematisch van zich af. Daarnaast zorgde een technische fout ervoor dat het geluidssignaal, dat eyetrackers afgeven als chauffeurs langer dan drie seconden niet door de voorruit kijken of hun ogen sluiten, niet goed hoorbaar was in de cabine. Beide zaken zorgden er helaas voor dat de met de eyetrackers verzamelde data slechts beperkt bruikbaar waren.’ PiramideOndanks die tegenvaller kijkt Sterenborg tevreden terug op de pilot. ‘Voor het eerst is aangetoond dat er een statistisch verband is tussen schade en rijgedrag. Daarnaast hebben we de onderkant van de ongevalspiramide (niet te verwarren met de driehoek van Heinrich, die ook weleens zo genoemd wordt, red.) in beeld kunnen brengen. Tot nu toe kenden we alleen de data van de bovenkant van die piramide; de situaties die tot dodelijke slachtoffers, zwaargewonden, lichtgewonden en blikschade leiden. Van wat daaronder plaatsvindt aan bijnaongelukken, onveilig gedrag en onveilige omstandigheden hebben we nu ook een goed beeld. Die informatie kunnen we inzetten voor preventie en voorlichtingsdoeleinden. De pilot heeft verder veel aanknopingspunten opgeleverd waarmee de transportveiligheid verbeterd kan worden. Met stakeholders als TLN en de vakbonden willen we kijken hoe we die inzichten het best kunnen inzetten om de sector veiliger te maken. Bijvoorbeeld door de oprichting van een taskforce veiligheid.’
Iedereen op de weg weet dat onveilige situaties vaker goed aflopen dan fout. Over de keren dat het misgaat bij de bij haar verzekerde transporteurs weten ze bij TVM alles. Over de incidenten die (net) goed aflopen niet. Met de pilot veilig rijgedrag wilde de verzekeraar daarin – en in de oorzaken van ongevallen – meer inzicht krijgen. Dat leverde een aantal opvallende uitkomsten (slecht weer beïnvloedt het rijgedrag niet) én een overzicht met de onveiligste verkeerslocaties op.
Dashcam maakt wegvervoer veiliger
LOGISTIEK 010 3130 LOGISTIEK 010
De meeste meldingen werden geregistreerd buiten de Randstad
ALTERNATIEVE BRANDSTOFFENElektrisch, waterstof, HVO/BTL, CNG en LNG in plussen en minnen
Wie een emissievrij alternatief zoekt voor een dieseltruck, kan kiezen uit elektrisch en waterstof. Niet uitstootvrij, maar wel schoner dan diesel zijn
HVO/BTL, CNG en LNG. Binnen de Green Deal 010 Zero Emission Stadslogistiek worden die gezien als tijdelijke alternatieven in de overgang naar emissievrij goederenvervoer in de binnenstad. Aan het overstappen op elektrisch, waterstof, HVO/BTL, CNG en LNG zitten plussen en minnen. Logistiek 010 zet ze op een rij.TEKST: ERIK STROOSMA
Net als elektrische vrachtauto’s worden trucks die op waterstof rijden aangedreven door een elektromotor. Bij de eerste wordt die motor gevoed door stroom uit een accupakket, bij de tweede zorgt een brandstofcel voor de elektriciteit. Door daarin waterstof samen te brengen met zuurstof uit de lucht treedt er een reactie op waaruit elektriciteit ontstaat. Hydrotreated Vegetable Oil (HVO) en Biomass to Liquid (BTL) worden ook wel renewable of hernieuwbare diesels genoemd en behoren tot de tweede generatie biobrandstoffen. In tegenstelling tot de eerste generatie worden HVO en BTL gemaakt van nieteetbare planten(delen) en afval uit de voedingsindustrie (waaronder frituurvet). Generatie drie, met algen, zeewier en bacteriën als grondstof, is in ontwikkeling. De letters CNG staan voor Compressed Natural Gas, wat aardgas onder druk betekent. Het hoofdbestanddeel van CNG is methaan. Dat kan ook uit biomassa ge
wonnen worden. Deze variant heet Compressed Bio Gas (CNG), bioGNG of groen gas en is aanzienlijk duurzamer dan ‘gewone’ CNG. LNG is de afkorting van Liquefied Natural Gas. Het is aardgas dat onder hoge druk vloeibaar gemaakt is. Om het gas vloeibaar te houden, is een temperatuur van circa 162 graden Celsius nodig. Net als CNG bestaat LNG hoofdzakelijk uit methaan. Het gas dat van biomassa gemaakt wordt, heet Liquefied Bio Gas (LBG) of bioLNG.
Meer informatie: • truckvandetoekomst.nl• transportenmilieu.nl• www.tno.nl/media/6767/truck_van_de_
toekomst_brandstofbesparing_en_co2- reductie_anno_2016.pdf
• www.ce.nl/art/uploads/file/Factsheets%20brandstoffen%20wegverkeer/2014/Facts-heets_brandstoffen_wegverkeer_juni_2014.pdf
MarieJosé Baartmans, directeur van zero emission transportbedrijf Breytner: ‘Wij zoeken bewust de pioniersrol’
‘In 2016 begonnen we met twee elektrische 19-tons trucks. Dat zijn er nu vier. Daarmee bedienen we de gehele Rand-
stad, maar verzorgen we vooral last-mile-distributie in Rotter-dam. De actieradius van onze trucks ligt tussen de 220 en 230 km; voldoende om de hele dag in de stad te kunnen leveren. Doordat elektrische vrachtauto’s veel duurder zijn in aanschaf, liggen onze tarieven hoger. Dat compenseren we door innova-tieve oplossingen aan te bieden waarmee onze klanten elders in
hun logistieke keten kosten be-sparen. Zo zetten wij onder meer wissellaadbakken in waardoor goederen bijvoorbeeld niet over-geladen hoeven te worden. Een aantal grote retailers, waaronder C&A, en textielverzorgingsbe-drijf Synergy Health maken in-middels gebruik van dat concept. Verder doen we veel B2C-trans-porten en verhuizingen.Wij zijn gericht op innovatie en
zoeken bewust de pioniersrol. Nieuwe ontwikkelingen bieden altijd kansen. Door er vroegtijdig in te stappen, benutten we die. Een volgende stap zou heel goed de aanschaf van een waterstof-truck kunnen zijn. Die ontwikke-lingen volgen we op de voet.’
Plussen en minnen
In het overzicht op de volgende pagina’s is aangegeven hoe vrachtauto’s die op elektrici-teit, waterstof, HVO en BTL, CNG of LNG rijden
zich verhouden ten opzichte van Euro VI-dieseltrucks. Omdat de temperatuur van grote invloed is op het volume van CNG, LNG en waterstof worden deze brandstoffen in kilogrammen aangeboden bij de pomp. Elektriciteit wordt uitgedrukt in kilowattuur (kWh). Bij de emissies zijn de percentages aangegeven van de directe uitstoot van de voertuigen.
Marie-José Baartmans: ‘Een volgende stap zou heel goed een waterstof-truck kunnen zijn.’
LOGISTIEK 010 3332 LOGISTIEK 010
ELEKTRISCH
CO2-uitstoot: 100% lager, elektrische voer-
tuigen stoten geen CO2 uit. Andere emissies:
Geen, 100% emissievrij. Geluidsproductie:
Elektrische voertuigen
produceren nagenoeg geen geluid. Dat verandert in 2019. Uit veiligheidsoverwegingen heeft het Europees Parlement besloten dat nieuwe hybride en elektrische voertuigen vanaf dat jaar meer geluid moeten maken. Voor bestaande gaat die verplichting in 2021 in. Beschikbaarheid brandstof:
/ Er is nog geen infrastruc-
tuur van openbare 32 ampè-re-oplaadpunten voor grotere voertuigen. E-trucks worden daardoor nu op het bedrijf en bij laad- en lospunten opgela-den. Prijs brandstof:
Voor bedrijven tussen de € 0,025 en € 0,08 per kWh*. De hoogte van de prijs is afhan-kelijk van de afspraken met de
energieleverancier. Met een opgeladen accupakket van 180 kWh kan een 14 tons truck gemiddeld 195 km afleggen.
Bereik/actieradius: Veel kleiner/lager. Gemid-
deld 200 km (afhankelijk van het accupakket). Beschikbaarheid voertuigen:
Beperkt. De grote merken
Bronnen: oa. TNO * De vermelde brandstofprijzen zijn vastgesteld op 15 september 2017. De gemiddelde landelijke advies-prijs van diesel was toen € 1,309. ** Omdat van waterstoftrucks nog niet voldoende gegevens beschik-baar zijn, zijn data van personen-wagens die op waterstof rijden opgenomen in dit overzicht.
CNG
CO2-uitstoot: Tot 10% lager. Bij CBG (groen
gas) kan dit, afhankelijk van de productiemethode, oplopen tot 80%.
Andere emissies: Tot 50% lagere uitstoot
van fijnstof en stikstofoxiden (NOx). Geluidsproductie:
Stiller. Voldoen aan de Piek-norm voor laden en lossen.
Beschikbaarheid brandstof: Verkrijgbaar bij ongeveer
150 tankstations. Prijs brandstof:
€ 1,059 per kg*. Met een kilogram CNG kan ongeveer dezelfde afstand gereden wor-den als met een liter diesel.
Bereik/actieradius: Veel kleiner/lager. Onge-
veer 25% van die van een Euro VI-diesel. Op monofuel rijdt een distributietruck met een tank-inhoud van 50 kg ca. 250 km. Beschikbaarheid voertuigen:
Zowel in monofuel als dual
LNG
CO2-uitstoot: Tot 10% lager. Bij LBG (bio-
LNG) kan dit, afhankelijk van de productiemethode, oplopen tot 80%.
Andere emissies: Tot 50% lagere uitstoot
van fijnstof en stikstofoxiden (NOx). Geluidsproductie:
Stiller. Voldoen aan de Piek-norm voor laden en lossen.
Beschikbaarheid brandstof: Verkrijgbaar bij 16 tank-
stations. Prijs brandstof:
€ 1,029 per kg*. Het rendement is bij dual fuel vergelijkbaar met dat van een Euro VI-diesel. Bij
monofuel is dat ongeveer 10% lager. Bereik/actieradius:
/ Met een tank van 300 kg kan op lange afstanden onge-veer 1.000 km gereden worden. Met een tweede LNG-tank kan dit bijna verdubbeld worden.
Beschikbaarheid voertuigen: Iveco en Scania leveren ver-
schillende LNG-trucks. Aanschafprijs voertuigen:
Gemiddeld € 30.000 tot € 50.000 duurder. Wel subsidie-mogelijkheden (MIA en VAMIL).
Onderhoudskosten: Gemiddeld tussen de 5 en
10% hoger. Onder meer door het vaker vervangen van de bougies en de tweejaarlijkse keuring van de LNG-tank. Onder de streep:LNG is een fossiele brand-
stof. De voorraad aardgas is echter veel groter dan die van aardolie. Geschat wordt dat er nog voldoende is voor 200 jaar. De brandstof wordt vooral gezien als een geschikt alter-natief voor zwaar transport en vervoer over lange afstanden. Critici stellen dat de klimaat-
voordelen van LNG, door onder meer methaanlekkage, beperkt zijn en ook negatief kunnen uitvallen en dat er nooit vol-doende biogas zal zijn voor een massale inzet van bio-LNG.
HVO/BTL
CO2-uitstoot:
Afhankelijk van de meng-verhouding (HVO en BTL worden meestal gemengd met reguliere diesel) en de gebruik-te grondstoffen tot 90% lager (lokale uitstoot).
Andere emissies: / 10% minder stikstofoxi-
den (NOx) en 20% minder fijnstof bij 100% HVO en BTL. Bij het vaak gebruikte B30 (diesel met 30% HVO of BTL) is de NOx- en fijnstofuitstoot vrijwel gelijk aan die van Euro VI-dieselmotoren.
Geluidsproductie: Diverse bronnen (oa. Fuel-
switch) melden dat voertuigen met HVO en BTL stiller rijden. Beschikbaarheid brandstof:
Nauwelijks verkrijgbaar bij openbare pompen. Wordt nu hoofdzakelijk rechtstreeks in bulk aan bedrijven geleverd.
Prijs brandstof: Grootverbruikers betalen
tussen de € 1,15 en € 1,30 per liter voor B100*. Pure HVO en BTL zijn gemiddeld € 0,30 à € 0,40 per liter duurder dan diesel. Bereik/actieradius:
Door de iets mindere ener-
leveren ze nog niet, maar zijn wel bezig met het ontwikkelen van elektrische trucks. Ook be-drijven als Tesla en VDL werken daaraan. In Nederland bouwen onder meer Emoss, E-Trucks Europe en Ginaf bestaande modellen om tot elektrische vrachtauto’s. Prijs voertuigen:
Ongeveer drie keer zo hoog
als die van een vergelijkbare Euro VI-diesel. Wel subsidiemo-gelijkheden (MIA en VAMIL). Onderhoudskosten:
/ Valt door de kleine aan-tallen (ruim 100) en de relatief korte tijd dat ze op de weg zijn nog weinig over te zeggen. Doordat er minder bewegende delen zijn, zouden die lager kunnen uitvallen, maar omdat
het nu nog om nicheproducten gaat, zouden die kosten ook hoger kunnen zijn. Onder de streep:Elektrische trucks stoten (lokaal) geen emissies uit en zijn daarmee voorbereid op de overgang naar emissievrije staddistributie in Rotterdam en andere steden. Dat in combi-natie met de beperkte actiera-
dius en lage geluidsproductie maakt ze vooralsnog vooral geschikt voor staddistributie. De aanschafprijzen zijn wel veel hoger, maar zullen als de serieproductie van e-trucks op gang komt wel dalen. Hoe schoon elektrisch rijden onder de streep is, is afhankelijk van de herkomst van de elektrici-teit.
giedichtheid is de actieradius ongeveer 5% lager. Beschikbaarheid voertuigen:
Met bijna alle vrachtauto’s van DAF, MAN, Mercedes- Benz, Renault, Scania en Volvo kan zonder aanpassingen op 100% HVO en BTL gereden worden.
Prijs voertuigen: Geen prijsverschil bij de voor
HVO en BTL goedgekeurde modellen van bovenstaande merken. Onderhoudskosten:
Bovengenoemde fabrikanten geven aan dat de onderhouds-kosten minimaal gelijk blijven.
Onder de streep:De nadelen van de eerste generatie biobrandstoffen (FAME/FAEE), zoals concur-rentie met voedselgewassen en voertuigaanpassingen bij hogere blends, zijn bij HVO en BTL nagenoeg verdwenen. Hoe duurzaam ze uiteindelijk zijn, is onder meer afhankelijk van de
grondstoffen. Als dit bijvoor-beeld afvalstromen uit de palmolie-industrie zijn, heeft dat een negatief effect op de indirecte CO2-uitstoot.
fuel (geschikt voor zowel aard-gas als diesel, ook wel bi-fuel genoemd) zijn er verschillende CNG-trucks leverbaar. Aanschafprijs voertuigen:
De meerprijs ligt tussen de 25.000 en 50.000 euro. Wel subsidiemogelijkheden.
Onderhoudskosten: / Onduidelijk. Bronnen
melden meer onderhoudskos-ten door de hogere verbran-dingstemperaturen en, in het geval van dual fuel, de extra in-stallatie. Andere melden lagere kosten vanwege verminderde slijtage door de schonere ver-
branding en het minder trillen van de motor. Dat de kosten in de praktijk wat hoger liggen, lijkt het meest waarschijnlijk. Onder de streep:Doordat de opslag van sa-mengeperste CNG veel ruimte inneemt, is de brandstof vooral
geschikt voor transport over kortere afstanden. CNG wordt gemaakt van aardgas en is daarmee een fossiele brandstof die na verloop van tijd opraakt. Voor CBG geldt dat niet.
WATERSTOF (H2)
CO2-uitstoot: 100% lager, waterstofvoer-
tuig stoot enkel waterdamp uit. Andere emissies:
Zie CO2-uitstoot.Geluidsproductie:
Aanzienlijk stiller. Vergelijk-baar met die van een elektri-sche auto. Beschikbaarheid brandstof:
Verkrijgbaar bij drie stations: in Helmond, Rhoon en Arnhem (alleen voor trucks en bussen). In 2020 moeten dat er twintig zijn.
Prijs brandstof: / Ongeveer € 10,00 per
kg* (een personenwagen** rijdt circa 100 km met 1 kg waterstof, oftewel € 0,10 per km).
Bereik/actieradius: / Tussen de 500 en 600 km
(personenwagen**).
Beschikbaarheid voertuigen: Momenteel zijn er alleen
twee personenwagens op waterstof (Hyundai ix35 FCEV en Toyota Mirai). Water-stoftrucks zijn volop in ont-wikkeling. Behalve een aantal grote (vracht)automerken werken ook het Nederlandse VDL en het Amerikaanse Nikola
aan een waterstofvrachtauto. Aanschafprijs voertuigen:
Ongeveer € 40.000 hoger bij personenwagens**. Wel subsidiemogelijkheden (MIA en VAMIL). Onderhoudskosten:
/ Min of meer gelijk aan
die van een vergelijkbare auto op fossiele brandstoffen. Onder de streep:Als alternatieve brandstof, of beter gezegd, energiedrager, is waterstof nog volop in ontwikkeling. H2 produceren kost veel energie. Waterstof-voertuigen zijn daardoor pas
echt schoon als daarvoor duurzame energie gebruikt wordt. De voorraad waterstof is in principe oneindig.
LOGISTIEK 010 3534 LOGISTIEK 010
BESTELAUTO’SSchonere én slimmere stadsdistributie
Bestelauto’s dragen disproportioneel bij aan de luchtvervuiling in de stad. Dat blijkt uit een rapport van
Topsector Logistiek over de gebruikers en inzet van bestelbussen. Voor stadsdistributie zijn er met elektrische bestelauto’s en lichte elektrische vrachtvoertuigen (LEVV) verschillende schone alternatieven beschikbaar voor de huidige dieselbussen. Ook kunnen ondernemers door bestelauto’s slimmer in te zetten veel brandstof en tijd besparen.TEKST: ERIK STROOSMA
In het rapport dat Topsector Logistiek in april 2017 publiceerde, staat onder meer dat 24% van de NOx (stikstofoxiden) en 34% van de fijnstofuitstoot van motorvoertuigen in de stad op het conto van bestelauto’s geschreven kan worden. Dit terwijl de busjes daar maar 12% van het totale aantal gereden kilometers voor hun rekening nemen. Een van de oplossingen voor het terugdringen van de door de dieselbussen uitgestoten emissies is overstappen naar elektrische voertuigen. Met de Iveco Daily Electric, Nissan eNV200 en Renault Kangoo Z.E. is het aanbod elektrische bestelauto’s van de grote merken nog beperkt. Met de geplande komst van de Mercedes eSprinter, Renault Master Z.E. en Volkswagen eCrafter komt daar binnenkort verandering in en neemt ook het aantal beschikbare modellen met een groter laadvermogen toe. Dat meer merken, waaronder marktleiders Volkswagen en MercedesBenz, met elektrische modellen komen, maakt het volgens Hans Quak van TNO makkelijker om over te stappen. ‘Veel bedrijven kunnen daarvoor dan bij hun eigen dealer blijven’, zegt de senior wetenschapper stedelijke logistiek en distributie. ‘Dat verlaagt de drempel aanzienlijk. Zeker als dealers hen ook gaan ondersteunen bij zaken als het inrichten van een oplaadinfrastructuur.’
Toenemende actieradius en TCOAls tweede factor die elektrische bestelauto’s aantrekkelijker maken, noemt Quak de toenemende actieradius. ‘Door de ontwikkelingen op het gebied van batterijtechnologie wordt die steeds groter en daarmee ook de inzetmogelijkheden van de voertuigen. Nu al zijn ze goed inzetbaar op met name voorspelbare routes. Bijvoorbeeld bij pakketbezorging. Voor 7 van de 10 routes die daarvoor afgelegd worden, is de actieradius van de huidige modellen reeds voldoende. Dat blijkt uit het gebruik in de praktijk van bijvoorbeeld UPS en TNT binnen het FREVUEproject (Europees project dat elektrisch vrachtvervoer in de stad stimuleert, red.).’ Over een ander belangrijk, zo niet doorslaggevend punt om een elektrische bestelauto aan te schaffen, de total cost of ownership (TCO), kan Quak in algemene zin geen indicatie geven. Quak: ‘Daarvoor lopen lokale subsidies en belastingvoordelen in Europa te veel uiteen. Ook zijn er nog grote onzekerheden ten aanzien van de levenscyclus, onderhoudskosten en restwaarde. Wel duidelijk is dat tegenover de hogere aanschafprijs aanzienlijk lagere brandstofkosten per kilometer staan. Door veel te rijden, lijkt een positieve business case daardoor haalbaar. Uit Europees onderzoek komt dat ook naar voren, maar die uitkomsten zijn niet eenopeen af
Dat meer merken met elektrische modellen komen, maakt het makkelijker om over te stappen
LOGISTIEK 010 3736 LOGISTIEK 010
te zetten tegen de Nederlandse situatie. Al kan het heel goed zijn dat door de dalende aanschaf en batterijprijzen de TCO voor een elektrische bestelbus in Nederland al op korte termijn lager is dan die van een dieselvariant.’ Heft in eigen handBehalve de grote automerken bieden onder andere ook BD Auto, Spijkstaal, Van Blitterswijk EcoMobiliteit en Voltia elektrische bestelauto’s aan. De laatste doet dat via een leaseconcept. Zowel Voltia als BD Auto leveren evans die niet standaard elektrisch zijn, maar omgebouwde modellen van onder meer Fiat en Renault (BD Auto) en Citroën (Voltia). Van Blitterswijk EcoMobiliteit is importeur van onder andere Goupil. Online supermarkt Picnic gebruikt voor zijn bezorgingen de G4 van dat merk (en de inmiddels niet meer leverbare EWorker van Mega). Het moederbedrijf van DHL, Deutsche Post, wachtte voor het elektrificeren van zijn wagenpark de ontwikkelingen in de markt af, maar nam zelf het heft in handen. De postgigant produceert via dochterbedrijf StreetScooter zijn eigen elektrische bestelauto: de Work. Spijkstaal brengt dit model in Nederland op de markt. Daarnaast is Deutsche Post een samenwerking aangegaan met Ford voor het maken van een grotere elektrische bezorgauto. Van deze Work XL, die gebaseerd is op de Ford Transit, moeten er voor het einde van 2018 minimaal 2.500 dienst doen in stedelijke bezorgrondes. De gemeente Rotterdam heeft een subsidieregeling voor ondernemers die hun oude bestelauto willen laten slopen of inruilen voor een schonere, zoals een 100% elektrische.
Lichte elektrische vracht-voertuigen (LEVV) Andere schonere alternatieven voor de dieselbus zijn lichte elektrische vrachtvoertuigen (LEVV). Dat zijn elektrisch aangedreven voertuigen met twee, drie of vier wielen die kleiner zijn dan een bestelwagen en, volgens de definitie van de branchevereniging voor elektrisch ver
Moolenburgh. ‘In dit project inventariseren wij onder meer het aanbod lichte elektrische vrachtvoertuigen en onderzoeken we aan de hand van pilots in hoeverre dat aansluit bij de behoeften en eisen van gebruikers en inpasbaar is in hun logistieke keten. Een van de rollen die wij daarbij spelen, is aan de hand van praktijkervaringen LEVV zo aan te passen dat ze aan de eisen van de deelnemende bedrijven voldoen en ook voor vergelijkbare diensten goed inzetbaar zijn. Hier houden onze studenten van de opleiding Automotive zich mee bezig. Aan het succesvol implementeren van deze voertuigen zitten meer kanten dan alleen een technische, logistieke en economische. Ook de menselijke factor speelt daarbij een grote rol. Gedragsverandering, bij zowel bedrijven die LEVV willen inzetten als hun klanten, is noodzakelijk voor het welslagen daarvan. Het vraagt bijvoorbeeld nogal wat aanpassing van servicemonteurs om de overstap te maken
van een bestelauto naar een ebakfiets, zoals nu bij een van de pilots gebeurt.’
Logistieke efficiency Met gedragsverandering heeft Michel Oldenburg ook te maken in zijn functie van logistiekmakelaar bij Bereikbaar Haaglanden. Het doel van dit samenwerkingsverband van werkgevers en overheden is het verbeteren van de bereikbaarheid in de regio Haaglanden en Rijnland tijdens de spits. Het inzetten op logistieke efficiency is een van de manieren waarop die organisatie dat wil bereiken. Voor advies daarover en ondersteuning daarbij kunnen bedrijven bij Oldenburg terecht. Het slimmer inzetten van bestelauto’s is een van de oplossingen die hij hen kan bieden. ‘Dat kan op veel verschillende manieren’, geeft Oldenburg aan. ‘Door procedures aan te passen, het werk anders in te richten, andere diensttijden in te voeren, goederenstromen te bundelen, gebruik te
maken van de technologische innovaties. Voorbeelden uit die laatste categorie zijn overstappen op digitale werkbonnen en bij service en onderhoudswerkzaamheden beheer op afstand en voorspelbaar onderhoud. Daarmee zijn veel kilometers te besparen. Soms kan met een relatief eenvoudige verandering in de werkwijze al een enorme efficiencyslag gemaakt worden. Bij een bouwbedrijf, dat meedeed aan onze pilot Beter Benutten Nachtdistributie, bezochten de medewerkers ’s ochtends vaak eerst de bouwmarkt voordat zij naar de klant gingen. Door in te stellen dat zij voortaan ’s middags doorgeven welke materialen zij de volgende dag nodig hebben, worden die nu collectief besteld. ’s Ochtends staan die klaar op het eigen bedrijf en kunnen de medewerkers vanaf daar direct naar de klant en mijden ze ook nog de spits. Per wagen, het bedrijf heeft er een stuk of zeven, levert dat dagelijks een tijdsbesparing op van drie kwartier. Tel uit je winst.’
voer DOET, een accucapaciteit hebben van minder dan tien kilowattuur. Hieronder vallen onder meer elektrische brommers en scooters, bakfietsen met een elektromotor (ecargo bikes) en minibusjes met een maximale laadcapaciteit van 750 kg. Dit nieuwe fenomeen kent dus vele verschijningsvormen. LEVV zijn al volop verkrijgbaar en het aantal nieuwe modellen neemt rap toe, maar het ultieme lichte elektrische vrachtvoertuig bestaat nog niet, aldus Ewoud Moolenburgh. Hij is als docent en onderzoeker stedelijke distributie verbonden aan de Hogeschool Rotterdam. Die onderwijsinstelling is een van de kennispartners van LEVVLOGIC. In dat
project ontwikkelt de Hogeschool Rotterdam, samen met de Hogeschool Amsterdam, de Vereniging DOET, het bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen, nieuwe kennis over logistieke concepten en businessmodellen met LEVV voor het MKB. Het doel van het twee jaar durende project is een rendabele inzet van lichte elektrische vrachtvoertuigen voor stadslogistiek.
Gedragsverandering ‘Voor snelle kleine leveringen van bijvoorbeeld versproducten en bepaalde service en onderhoudsdiensten zijn LEVV een kansrijk alternatief in de stad’, vertelt
Meer informatie: • www.rotterdam.nl/loket/subsidie-sloop-au-
tos• www.hva.nl/kc-techniek/gedeelde-content/
contentgroep/levv/levv.html.• bereikbaarhaaglanden.nl• www.topsectorlogistiek.nl/wp-content/up-
loads/2017/04/20170406-Gebruikers-en- inzet-van-bestelautos-in-Nederland.pdf
• greendealzes.connekt.nl/publicaties • www.egear.nl/elektrische-bestelauto• www.doetdoet.nl• nederlandelektrisch.nl/technologie/voertuig-
typen/twee-en-driewielers-/-light-electric-vehicles
• www.ev-centrum.nl• www.frevue.eu• www.mckinseyenergyinsights.com/insights/
new-reality-electric-trucks-and-their-implica-tions-on-energy-demand
Voor snelle kleine leveringen van bijvoorbeeld versproducten en bepaalde service- en onder-houdsdiensten zijn LEVV een kansrijk alternatief in de stad.
LOGISTIEK 010 3938 LOGISTIEK 010
Tegenover de hogere aanschafprijs staan aanzienlijk lagere brandstofkosten
Voor transporteurs die met een transport management-systeem werken, is dat ICT-systeem het hart van hun
(administratieve) bedrijfsvoering. Er zijn tal van processen op aangesloten, van de salarisadministratie tot een fleet management-systeem.TEKST: MARTIN DEKKER
Via het TMSpakket lopen de orders van opdrachtgevers, vandaar gaan ze naar de ritplanning en de gegevens vanuit het fleetmanagement wordt er vaak ook weer in vastgelegd. In het TMS of aanvullend daarop worden bijvoorbeeld portals gebouwd om met externe partijen (klanten, vaste charters) informatie uit te wisselen. Over lading en ritten, maar ook over emissie berekeningen.In 2012 deed Panteia in opdracht van ING en TLN onderzoek naar ICTgebruik. Toen had 27 procent van de wegtransportbedrijven een transport managementsysteem. Inmiddels is het gebruik volgens TLN gegroeid, al ontbreken exacte cijfers. Goede automatisering levert geld op; een vlekkeloze orderadministratie is daarbij onmisbaar. Een TMS zorgt voor meer data en sneller beschikbare informatie. In de bredere sectorstudie Transport & Logistiek (2016) van dezelfde partijen staat dat ICT een belangrijke succesfactor is. ‘Bedrijven zijn technologie en specifiek ICT de laatste jaren nog meer gaan omarmen. Ze hebben geïnvesteerd in Business Intelligence (BItools) om sneller problemen op te sporen in de grote brei aan data die bedrijven als gevolg van vergaande automatisering tot hun beschikking hebben. Tegelijkertijd is door de continu veranderende omstandigheden behoefte aan meer managementinformatie. Vandaar dat ze massaal investeren in ICT.’Dat was ook al uit de laatste TLN Automatiseringsenquête (2015) gebleken. Er is vooral aandacht voor het gebruik van tablets, smartphones en bijbehorende apps. Maar een transport managementsysteem kan zorgen voor de koppelingen, het overzicht en de gewenste management
informatie om strategische beslissingen op te baseren.
Meer werk verzettenIn het begin waren het vooral grotere bedrijven uit het wegvervoer die een TMS hadden. Nu werken ook steeds meer middelgrote en kleinere bedrijven ermee. Dat is mogelijk geworden door de opkomst van cloudoplossingen. Je hoeft als bedrijf niet meer te investeren in hardware en softwarelicenties. De kleine ondernemingen (tot vijf medewerkers) hebben wel navigatiesystemen, tablets en smartphones maar gebruiken verder nauwelijks specifieke ICTtoepassingen voor hun bedrijfsvoering. De orders en planning gebeuren vaak nog met Excel. Bij middelgrote en grote transportbedrijven zijn de voordelen van een transport managementsysteem evident. Zij kunnen zaken als dossieradministratie, tariefberekening en facturatie combineren, of het TMS koppelen met de systemen voor fleetmanagement en boekhouding. Die automatisering levert besparingen op: vooral doordat met minder mensen meer werk verzet kan worden. Gunstig is ook dat ze sneller werken en dankzij de uptodate informatie betere service leveren.
Steeds meer onlineNet als in andere branches en met andere ICTtoepassingen zijn naast de nog steeds leverbare softwarepakketten steeds meer TMSsystemen online leverbaar. Op abonnementsbasis, schaalbaar qua aantallen gebruikers en uitbreidbaar qua functies. Met zo’n online platform kunnen ook opdrachtgevers, ingehuurde vervoerders en ontvangers worden aangesloten.
TRANSPORT MANAGEMENT-SYSTEEMVoordelen TMS zijn evident
Wat wil je bereiken met het TMS?Er is een groot aantal aanbieders van TMS-systemen. Veel onder-nemers vinden het lastig om uit dat grote aanbod een systeem te kiezen dat bij hun bedrijf en ac-tiviteiten past. TLN onderscheidt vier fases: 1) Voorbereiding; 2) Selectie; 3) Implementatie en 4) Ingebruikname.
Het advies is vooral genoeg tijd uit te trekken voor fase 1 en 2. Wat wil je met het TMS? Wat moet het voor je bedrijfsvoering doen? Meer omzet, lagere perso-neelskosten? Heb je zelf de kennis niet in huis, koop of huur die dan in. Doe ICT er niet even bij. Misschien kun je beter een goede ICT’er in dienst nemen dan een extra planner.
Tips
• Stel een pakket van eisen op
• Maak een top 5 van TMS- pakketten die aan die eisen voldoen
• Kies alleen voor maatwerk als dat ook echt meerwaarde biedt
• Budgetteer ICT als een percentage van de omzet
• Betrek de medewerkers die met het TMS moeten gaan werken bij de selectie
• Bekijk demonstraties bij collega’s die al met de systemen werken
• Wees open en eerlijk tegenover de leverancier
• Doe de implementatie stapsgewijs
• Zorg voor training van de medewerkers
• Het TMS is nooit af: budgetteer nazorg, blijf samenwerken met de leverancier en blijf het systeem verbeteren
Ga naar pagina 42 voor de productvergelijking
LOGISTIEK 010 4140 LOGISTIEK 010
PRO
DUCT
VERG
ELIJK
ING
Tran
spas
Arox
Filo
gic
Men
driX
Tran
sis
Aanb
iede
rD
e so
ftw
are
van
Tran
spas
is
ontw
ikke
ld e
n w
ordt
gel
ever
d do
or A
rt S
yste
ms u
it G
roni
ngen
. D
e in
trod
uctie
was
in 19
98.
Arox
Logi
stic
s IT
leve
rt lo
gist
ieke
so
ftw
are
voor
voo
rraa
d-,
tran
spor
t- e
n fin
anci
eel b
ehee
r.
Alle
syst
emen
zijn
ont
wik
keld
in
sam
enw
erki
ng m
et lo
gist
ieke
be
drijv
en. H
et
bedr
ijf u
it H
ooge
zand
leve
rt
Arox
TMS
sind
s 201
4.
Filo
gic i
s een
zelfs
tand
ige
ontw
ikke
laar
van
soft
war
e vo
or tr
ansp
orte
urs e
n lo
gist
iek
dien
stve
rlene
rs. H
et h
uidi
ge
tran
spor
t man
agem
ent-
sys-
teem
(een
vol
ledi
ge cl
oudv
ersi
e)
verk
oopt
het
bed
rijf u
it H
aarle
m
sind
s 201
2.
Sind
s 199
6 be
staa
t het
TMS-
pr
oduc
t van
Men
driX
uit
M
aars
sen.
Het
tran
spor
t m
anag
emen
t-sy
stee
m is
le
verb
aar a
ls W
indo
ws-
en
clou
d-op
loss
ing.
Tran
sis i
s een
TMS
van
M
ostw
are.
Het
in Le
iden
ge
vest
igde
IT-b
edrij
f lev
ert
Tran
sis s
inds
200
8.
Prod
uct
Tran
spas
Ent
erpr
ise
Arox
TMS
FiLo
gic T
MS,
een
com
plee
t pak
-ke
t. Je
kun
t als
kla
nt ze
lf fu
nctio
-na
litei
ten
aan-
of u
itzet
ten.
Men
driX
TMS
Tran
sis S
aaS
tran
spor
t m
anag
emen
t-sy
stee
m. E
en
volle
dige
web
bas
ed-o
plos
sing
G
een
inst
alla
tie e
n ge
en
inve
ster
inge
n in
lice
ntie
s voo
r-af
. en
een
opze
gter
mijn
van
1 m
aand
.Aa
ntal
bed
rijve
n da
t het
geb
ruik
t:23
012
Circ
a 20
0 (li
cent
ies)
Enke
le h
onde
rden
Mee
r dan
15 v
ervo
erde
rs
Doel
groe
pen
Alle
tran
spor
tbed
rijve
n Ex
pedi
teur
s en
logi
stie
k di
enst
-ve
rlene
rsN
iet s
peci
fiek.
FiLo
gic i
s bru
ik-
baar
voo
r ied
ere
vorm
van
tr
ansp
ort.
Weg
verv
oerd
ers v
an a
lles w
at
als s
tukg
oed
gezi
en k
an w
orde
n,
bedr
ijven
die
cons
umen
ten-
leve
ringe
n do
en, v
ervo
erde
rs
in g
roup
age,
dis
trib
utie
en
koer
iers
bedr
ijven
.
Cont
aine
rver
voer
ders
; zow
el
dege
nen
met
alle
en e
igen
m
ater
iaal
, met
alle
en ch
arte
rs
of e
en co
mbi
natie
daa
rvan
.
Besp
arin
gen
Vers
chill
en p
er b
edrij
f en
ge
koze
n co
nfigu
ratie
. De
mee
ste
bedr
ijven
kie
zen
in e
lk g
eval
vo
orca
lcul
atie
op
basi
s van
ki
lom
eter
bere
keni
ng e
n na
-ca
lcul
atie
in co
mbi
natie
met
ee
n ko
ppel
ing
naar
de
boor
d-co
mpu
ter i
n de
voe
rtui
gen.
Voor
nam
elijk
op
adm
inis
trat
ie-
ve h
ande
linge
n. D
e te
rugv
er-
dien
tijd
is a
fhan
kelij
k va
n he
t st
artp
unt (
in h
oeve
rre
was
het
be
drijf
al g
eaut
omat
isee
rd?)
. G
emid
deld
bin
nen
één
jaar
.
Een
perc
enta
ge is
last
ig te
ge
ven.
Doo
rdat
je b
ij aa
nsch
af
geen
inve
ster
inge
n ho
eft t
e do
en, is
de
teru
gver
dien
tijd
zo
goed
als
nih
il.
Er zi
jn b
edrij
ven
die
tot w
el 8
0%
van
de m
ankr
acht
op
kant
oor
kunn
en re
duce
ren.
Op
de w
eg is
al
snel
25%
of m
eer t
e be
spar
en
op b
rand
stof
doo
r bet
ere
rout
es,
com
bina
ties e
n in
zich
t doo
r de
chau
ffeur
met
Men
driX
Mob
ile
uit t
e ru
sten
.
Verr
egaa
nde
auto
mat
iser
ing
zorg
t voo
r min
der h
ande
lin-
gen,
min
der f
oute
n en
een
sn
elle
re v
erw
erki
ng v
an
info
rmat
ie. T
ezam
en zo
rgt d
it vo
or w
el 3
0% m
inde
r FTE
’s om
he
tzel
fde
wer
k te
doe
n.
Ande
rsom
kun
nen
cont
aine
r-ve
rvoe
rder
s for
s gro
eien
zo
nder
het
per
sone
elsb
esta
nd
op k
anto
or te
hoe
ven
uitb
rei-
den.
Voor
dele
nZo
rgt v
oor m
eer e
ffici
ëntie
do
orda
t de
gebr
uike
r alle
ge
geve
ns m
aar é
én k
eer h
oeft
in
te v
oere
n en
die
daa
rna
door
he
t hel
e sy
stee
m h
een
kan
gebr
uike
n.
Bete
r inz
icht
in tr
ansp
orte
n,
kost
enbe
spar
ing
op a
dmin
i-st
ratie
f geb
ied
(te k
oppe
len
met
bo
ekho
udsy
stem
en) e
n be
tere
co
mm
unic
atie
naa
r kla
nten
(e
n di
gita
le u
itwis
selin
g).
FiLo
gic w
ordt
100%
in d
e cl
oud
ontw
ikke
ld; z
odoe
nde
is d
e
soft
war
e al
tijd
en o
vera
l be
reik
baar
. Er z
ijn g
een
serv
ers
nodi
g. U
pdat
es g
aan
auto
ma-
tisch
; gee
n zo
rgen
ove
r im
ple-
men
tatie
s dus
. Je
beta
alt p
er
licen
tie e
en v
ast b
edra
g pe
r m
aand
en
daar
kom
en g
een
kost
en m
eer b
ij.
Mee
r kla
ntte
vred
enhe
id,
min
der f
oute
n. C
hauf
feur
s en
kant
oorp
erso
neel
zijn
blij
er,
omda
t rou
tinew
erk
en w
erkd
ruk
verm
inde
ren.
Dig
itale
ver
wer
king
van
or
ders
en
fact
uren
zorg
t voo
r be
spar
inge
n aa
n be
ide
kant
en.
Gea
utom
atis
eerd
e up
date
s van
rit
stat
us e
n co
ntai
nerin
form
a-tie
zorg
en e
rvoo
r dat
opd
rach
t-ge
vers
alti
jd o
p de
hoo
gte
zijn
. Ko
rter
e do
orlo
optij
d, sn
elle
r fa
ctur
eren
. Ook
pre
ttig
wer
ken
voor
de
chau
ffeur
s: da
nkzi
j bo
ardc
ompu
ter-k
oppe
linge
n al
tijd
de ju
iste
info
rmat
ie
voor
hand
en.
Kost
enin
dica
tieD
e pr
ijs is
mod
ulai
r opg
ebou
wd
en v
ersc
hilt
per b
edrij
f en
geko
-ze
n co
nfigu
ratie
. De
teru
gver
-di
entij
d ve
rsch
ilt p
er ty
pe b
edrij
f en
de
activ
iteite
n.
Basi
s beg
int o
p ci
rca
15.0
00
euro
. Afh
anke
lijk
van
de o
mva
ng
en w
ense
n va
n he
t bed
rijf k
an
dit u
itgeb
reid
wor
den.
FiLo
gic i
s bes
chik
baar
van
af 14
9 eu
ro p
er m
aand
. Kijk
voo
r de
ta-
riefs
truc
tuur
op
ww
w.fi
logi
c.nl
. D
e pr
ijs is
per
lice
ntie
(geb
ruik
er)
per m
aand
.
20 tr
ucks
met
1 pl
anne
r kos
t met
de
alle
reen
voud
igst
e op
loss
ing
(ord
er e
ntry
, een
voud
ige
plan
-ni
ng, v
olau
tom
atis
che
fact
urat
ie
en k
oppe
ling
met
fina
ncie
el
pakk
et) 2
8,03
eur
o pe
r maa
nd
voor
Men
driX
TMS
Econ
omy.
Bij
mee
st g
ekoz
en o
plos
sing
, Men
-dr
iX TM
S N
orm
aal:
81,0
8 eu
ro
per m
aand
.Ee
n ge
mid
deld
bed
rijf b
etaa
lt m
et o
ptie
s (zo
als e
en w
ebpo
r-ta
l met
pro
fiele
n pe
r kla
nt) e
n m
eerd
ere
gebr
uike
rs 3
00 e
uro
per m
aand
.
Een
Tran
sis P
rofe
ssio
nal-e
ditie
is
bes
chik
baar
van
af 2
99 e
uro
per m
aand
.
Ond
ersc
heid
end
In g
ebru
iksv
riend
elijk
heid
. Zo
is
de la
y-ou
t van
de
sche
rmen
doo
r de
geb
ruik
er g
edee
ltelij
k ze
lf aa
n te
pas
sen
naar
een
ove
rzic
h-te
lijke
lay-
out v
oor d
e sp
ecifi
eke
wer
kzaa
mhe
den.
Scha
alba
ar: h
et p
akke
t kan
m
eegr
oeie
n m
et h
et b
edrij
f. M
et A
rox
TMS
kan
eenv
oudi
g en
be
taal
baar
maa
twer
k w
orde
n to
egep
ast o
m a
an e
lke
wen
s te
vol
doen
. Te
inte
grer
en m
et
de a
nder
e so
ftw
are
van
Arox
, di
e zo
doen
de d
e ge
hele
supp
ly
chai
n de
kt (z
oals
fact
urat
ie-
mod
ule,
en
voor
raad
behe
er-
soft
war
e), e
n m
et sy
stem
en v
an
derd
en.
100%
in d
e cl
oud,
elk
e tw
ee w
e-ke
n ni
euw
e fe
atur
es b
esch
ikba
ar
op b
asis
van
geb
ruik
en
wen
sen
van
klan
ten.
Dez
e ni
euw
e fe
atu-
res z
ijn d
irect
bes
chik
baar
voo
r al
le g
ebru
iker
s van
FiLo
gic T
MS.
Gee
n im
plem
enta
tie- o
f inv
es-
terin
gsko
sten
. De
licen
tie g
eeft
re
cht o
p he
t com
plet
e TM
S; je
be
paal
t zel
f wat
je n
odig
heb
t.
Bena
derin
g al
s. Kw
alite
it va
n gr
afisc
h pl
anbo
rd. G
eïnt
egre
erd
Men
driX
Mob
ile-a
pp v
oor c
hauf
-fe
urs.
Mog
elijk
heid
tot k
oppe
-lin
g m
et co
ncur
rent
en. P
rakt
i-sc
he la
st m
ile-o
plos
sing
en.
Web
bas
ed-o
plos
sing
, die
per
ge
brui
ker p
er m
aand
wor
dt
afge
nom
en. G
een
inst
alla
tie e
n ge
en in
vest
erin
gen
in li
cent
ies
voor
af. O
pzeg
term
ijn v
an é
én
maa
nd. B
iedt
een
com
plee
t au
tom
atis
erin
gspa
kket
dat
de
tota
le k
eten
ver
bind
t. Va
n op
drac
ht to
t fac
ture
ring,
van
vo
orm
eldi
ng b
ij de
term
inal
s to
t sta
tusu
pdat
es.
Mee
r wet
en?
ww
w.a
rtsy
stem
s.nl
(059
8) 38
23 8
8 in
fo@
arox
.nl
ww
w.a
rox.
nl
088
345
64 4
2 in
fo@
Filo
gic.
nl
ww
w.fi
logi
c.nl
(034
6) 2
9 07
00
in
fo@
men
drix
.nl
ww
w.m
endr
ix.n
l
088
- 667
601
0 in
fo@
tran
sis.
nl
ww
w.tr
ansi
s.nl
LOGISTIEK 010 4342 LOGISTIEK 010
De Rotterdamse economie groeit. Dat is mooi! Maar met de groei van de economie stijgt ook de druk op het verkeer en de lucht kwaliteit in de stad. Via Logistiek 010 maken overheid en bedrijfsleven zich samen sterk voor duurzame oplossingen die de luchtkwaliteit en de bereikbaarheid van de Rotterdamse binnenstad verbeteren. Dat doen we aan de hand van vier pijlers: schone techniek, slimme logistiek, goed geregeld, goed gedrag.
Top Related