8 PraktijkberichtenSHREDLAGE® 2017.

2 3

InhoudDe goede ervaringen spreken voor zich.

Een grote plus voor de gezondheid van het dier.Bedrijf van Peter Bruijnen in Malchow, Mecklenburg-Vorpommern

4

Ook in de USA functioneerde het zonder problemen.Bedrijf Claus Lürssen in Uthlede, Niedersachsen

6

Zonder stro naar meer rendementBedrijf Carsten Lienau-Jönck, Neritz, Schleswig-Holstein

8

De energie-opbrengst is gewoonweg beter.Bedrijf Alois Schmausser in Beratzhausen, Bayern

10

De structuur komt nu uit de SHREDLAGE®…Bedrijf Eike Holfeld in Wiefelstede, Niedersachsen

12

De koeien zijn gezonder en vitaler.Bedrijf Christian Auer in Kirchweidach, Bayern

14

Gesmaakt rantsoen met structuurwerkingBedrijf Manfred Kögel in Ettringen, Bayern

16

Koeien benutten de energie beter…Bedrijf Van der Velde Agrar GmbH in Tarthun, Salzlandkreis, Sachsen-Anhalt

18

SHREDLAGE®: een overzicht 20

Ervaar de kwaliteit van SHREDLAGE®: 21

De MULTI CROP CRACKER SHREDLAGE® 22

Het ABC van de siloverdichting 23

Beste lezers,

Op dit moment woeden er bij melk- en vleesveebedrijven levendige discussies als het over het verwerken van maïssilage gaat. Hoe kunnen we het rantsoen zodanig samenstellen dat de voederkosten verminderen, de gezondheid van het dier verbetert, de melkproductie en -kwaliteit verhoogt en daarmee ook het rendement in de stal? Deze en soortgelijke vragen nemen de melk-veebedrijven mee als ze met hun voedingsadviseur of dierenarts spreken.

Net geen 2 jaar geleden heeft CLAAS het thema SHREDLAGE® als nieuw procedé in de maïssilage geïntroduceerd. Verschil-lende melkveebedrijven waren benieuwd of deze speciale soort van langsnitsilage ook toegepast zou kunnen worden voor inheemse rassen en maïssoorten, voor lokale oogstomstandigheden of bedrijfsspecifieke voederrantsoenen. Voederonderzoek resulteerde steeds in o.a. een goede herkauwactiviteit en hogere penszuurwaarden.

Ondertussen zijn er talrijke melkveebedrijven die –ook al is het niet wetenschappelijk gestaafd- met veel succes SHREDLAGE® gevoederd hebben, sommige reeds voor het tweede jaar op rij. Ondertussen is het draagvlak voor deze voederstrategie in de praktijk zeer groot.

Voor deze brochure hebben verschillende melkveehouders met net zoveel bedrijfstypes uit heel Duitsland over hun ervaringen met SHREDLAGE® verteld. Elk bedrijf heeft een speciale uitgangspositie en volgt haar eigen weg. Ze hebben wel één ding gemeen: ze zijn van het nieuwe procedé overtuigd en willen het in de toekomst verder inzetten.

Of SHREDLAGE® ook voor uw bedrijf in het rantsoen past en welke positieve effecten daaruit voortvloeien, kan alleen u beslissen. Kijkt u in alle rust naar de voorbeelden en overleg eventueel met uw voedingsadviseur of dierenarts of en hoe u van de ervarin-gen van de hier gepresenteerde collega’s kunt profiteren.

Allereerst wens ik u een interessante en informatieve lezing!

Met vriendelijke groeten

Georg DöringProduct manager JAGUARCLAAS Vertriebsgesellschaft mbH

4 5

Malchow, Mecklenburg-Vorpommern

‘Als we iets goed kunnen, dan is het tegen lage kosten kwali-teitsmelk produceren’, zegt Peter Bruijnen. In 2014 heeft de Nederlander samen met zijn vrouw een bedrijf bij Malchow, in de streek van Mecklenburg, overgenomen. Een groot machinepark zoekt men hier tevergeefs en ook de beide koei-enstallen zijn met 8 en 23 jaar al verouderd. Toch bespaart Bruijnen niet op het welzijn van zijn 580 Holstein-koeien. De installaties in de stallen en het voorgestelde rantsoen in de eetbakken is tiptop.

Om het voederen van zijn kudde te optimaliseren, nam Bruijnen graag een meerkost van 30 euro/ha op de koop toe om zijn maïs in SHREDLAGE® te laten hakselen. Met een haksellengte van 18 bis 19 mm koos Bruijnen bewust voor de onderste grens van de gebruikelijke lengte voor SHREDLAGE®. Want wegens de droogte in de streek oogst hij de maïs vaak met een relatief hoog drogestofgehalte van 38% en meer. Dat ver-traagt het silageproces en verhoogt het risico op nagisting.

Bovendien werd Bruijnen door verschillende collega’s gewaar-schuwd, dat langsnitsilage moeilijk te verdichten is en de silo daardoor minder stabiel. ‘Maar er was geen enkel probleem’, zegt Bruijnen. ‘We hebben niet intensiever aangereden dan voorheen. En toch was er geen sprake van broei of rotte stuk-ken in de hoop’.

Een ander belangrijk argument voor de keuze van de haksel-lengte was het uitgesproken ‘voeder sorteren’ door de dieren. Vooral het ingekochte hakselstro bleef als ruwevezelcompo-nent in de voederbak liggen.

Daarom wilde Bruijnen het rantsoen nog homogener samen-stellen: hij zorgde voor gelijke haksellengtes bij de componen-ten stro-, maïs- en grassilage.

Vandaag stelt het probleem van het ‘voeder sorteren’ zich niet meer, vooral omdat Bruijnen door de hoge structuurwer-king van de SHREDLAGE® geen stro meer nodig heeft als structuurvezel. ‘Op dit moment bestaat het rantsoen uit 43% SHREDLAGE® en 57% grassilage en krachtvoer.’

Bruijnen is heel tevreden over enkele positieve ontwikkelingen in de kudde sinds hij met SHREDLAGE® werkt. Zo nemen de dieren gemiddeld één kilo meer maïssilage op en herkauwen ze langer. Bovendien zijn de conditie en de vruchtbaarheid van de hele kudde verbeterd en de dieren zien er volgens hem veel beter uit.

De verhoging van de melkproductie laat nog even op zich wachten. Maar dat heeft ook met andere factoren te maken, meent Bruijnen. ‘Als er te weinig zetmeel in de maïs zit, zoals bij de laatste oogst, helpt zelfs een beter verteerbare silage als SHREDLAGE® niet.’ Nochtans is de melkproductie van de koeien over de hele lactatieperiode veel egaler verdeeld dan vroeger en zijn de melkeigenschappen gedurende de volledige lactatie stabieler gebleven.

Bedrijf van Peter Bruijnen in Malchow, Mecklenburg-Vorpommern.

Christiane en Peter Bruijnen: ‘De conditie en vruchtbaarheid van de kudde zijn verbeterd’.

Aan de silo viel er geen broei of uitval te bespeuren. Via de SHREDLAGE® nemen de koeien nu vanzelf voldoende ruwe vezels op.

Een grote plus voor de gezondheid van de dieren.

Bruijnens samenvatting na het eerste jaar SHREDLAGE® is daarom helder: ‘Ondanks het feit dat we geen stro nodig hebben bij het voederen, liggen de kostenvoordelen voor mij eerder bij de gezondheid van de dieren’. Daarom past het concept ook perfect bij zijn doelstellingen. Hier wil hij vooral op stevigere dieren met een goede gezondheid inzetten, in plaats van op zuivere melkproductie. Zo is het voor hem dui-delijk dat in het komende jaar het complete maïsareaal als SHREDLAGE® zal worden gehakseld, in de veronderstelling dat er een hakselaar met SHREDLAGE®-uitrusting op alle dagen van de oogst ter beschikking staat.

Bedrijfsprofiel Peter Bruijnen

Ligging Malchow, Mecklenburg

Grootte van het bedrijf 405 HaAandeel akkerbouw 340 HaAandeel grasland 65 HaAantal medewerkers 7Aantal koeien 580Ras HolsteinAantal vaarzen Uitbesteed aan derdenMelkproductie 9000 kg melk,

4% vet, 3,4% eiwitVervangingsratio 32%Tussenkalftijd 402 dagenEerste kalf leeftijd 25 maandenGemiddelde gebruiksduur koeien: 5,3 jaar

6 7

Bedrijfsprofiel Claus Lürssen

Regio Uthlede, Landkreis CuxhavenTotale bedrijfsoppervlakte 400 ha, incl. contractteeltAandeel akkerbouw 240 haAandeel grasland 160 haAantal werknemers 12Aantal koeien 850Ras ZwartbontMelkproductie 11.200 kg, 3,7% vet, 3,4% eiwitVervangingsratio 28%Tussenkalftijd 375 dagenEerste kalf leeftijd 24 maandenGemiddelde gebruiksduur koeien: 5,4 jaar

Uthlede, Niedersachsen

Beslissend voor deze perfecte structuurwerking is volgens Lürssen een optimale SHREDLAGE®-kwaliteit. ‘Ik stap bij het inkuilen regelmatig over de silo en test met de testkaart of de lengte en informatie van het materiaal kloppen. En dat klopte tot dusver.

Bij de keuze voor de haksellengte houdt hij zich aan de aanbe-velingen van CLAAS voor het respectievelijke drogestofgehalte bij maïs. Hoe droger het materiaal, des te korter moet de haksellengte worden gekozen. ‘Bij drogestofgehaltes van 30 tot 40% hebben we op snijlengtes van 22 tot 30 mm gehak-seld’, zegt Lürssen. Hij heeft het gebruik van SHREDLAGE® ook bedrijfseconomisch berekend. Ondanks het feit dat er geen super grote tractoren gebruikt worden om de kuil te ver-dichten, had de kuil een dichtheid van 280 tot 340 T/m.

Daarbij komt de besparing van ongeveer 10.000 euro door het wegvallen van 45 ton gehakseld stro op dezelfde grootte voor de extra kost van SHREDLAGE®. Onderaan de streep staat dus een zwarte nul. Voor Claus Lürssen zijn andere voordelen van het nieuwe silagetype beslissend: ‘SHREDLAGE® biedt ons maximale zekerheid wat betreft de gezondheid van het dier, maakt een hogere voederopname mogelijk en verlicht het handelen bij de bereiding van het rantsoen, omdat we geen stro meer nodig hebben. Dat overtuigt mij’.

Daarbij schat hij de hoge structuurwerking, die hij met een energierijk voedermiddel bereikt. ‘Op middellange termijn ga ik naar een gemiddelde productie van 11.500 kg. Daarvoor heb ik een grotere voederopname nodig. En dat zal alleen gaan met een energierijke structuurcomponent als SHREDLAGE®’.

Ook in de USA functioneerde het vlekkeloos.

Bedrijf Claus Lürssen in Uthlede, Niedersachsen.

Claus Lürssens voorbeelden zijn de prestatiegerichte Amerikaanse melkveebedrijven. Lürssen schuift als voordeel vooral de verbeterde penswerking naar voren.

Claus Lürssen leerde SHREDLAGE® in de Verenigde Staten kennen.

Claus Lürssen is 25 jaar oud, maar geen type dat iets aan het toeval overlaat. Voor hij bij zijn 850 zwartbonte koeien nieuwe ideeën voor voederen of huisvesting introduceert, moet hij overtuigd zijn dat ze werken. In 2014 liep hij 4 maanden stage op een Amerikaans melkveebedrijf. Als tussentijds de luzer-nesilage, die daar in de plaats van gras gevoederd wordt, vol-ledig op was, schakelde de bedrijfsleider over op 100% SHREDLAGE® en krachtvoer. ‘En dat werkte probleemloos,’ vertelt Lürssen. ‘Toen besefte ik dat wij voor onze kudde ook SHREDLAGE® nodig hebben’.

Hij leidt het bedrijf Rischenhof in Uthlede, bij Bremen, samen met zijn vader Claus Lürssen Sr. Terwijl vader zich om de administratie en de biogasinstallatie bekommert, draagt Lürs-sen sinds een half jaar de verantwoordelijkheid voor de com-plete veestapel plus de kalveren en vaarzen. Ondanks de hoge melkproductie van gemiddeld 11.200 liter is hij steeds op zoek naar nieuwe wegen voor verdere optimalisatie van de kudde.

Zoals verwacht verliep de invoering van SHREDLAGE® op het Rischenhof rimpelloos. Gehakseld stro werd uit het rantsoen geschrapt en het aandeel maïssilage van 70 naar 80% gebracht. Dat werd aangevuld met grassilage en krachtvoe-der. De melkproductie, de nutritionele eigenschappen van het rantsoen en gezondheid van de dieren bleven onveranderd goed. Ook de conditie van de dieren, die Lürssen iedere 6 weken test via een Body-Condition-Scoring, bleef continu op hoog niveau.

8 9

Neritz, Schleswig-Holstein

Hij was bijzonder onder de indruk van de gelijkmatigere lacta-tiecurve van zijn kudde. ‘De dieren starten na het afkalven met een wezenlijk hogere melkproductie, die tot 10 liter meer bedraagt. Ze kunnen dit niveau ook langer handhaven’.

Zo is het voor deze professionele melkveehouder helder dat hij ook bij de volgende maïsoogst met SHREDLAGE® verder zal gaan. En niet in het minst omdat hij dan een oplossing heeft voor de lastige strovoorziening. Om de voordelen van een nieuwe voederstrategie optimaal te kunnen benutten, is het volgens zijn ervaring belangrijk om de silo maximaal te verdichten bij het inkuilen. Daarom wil hij dit nog verder opti-maliseren. ‘Ik zal in ieder geval verder kuiladditieven gebruiken en met een nog zwaardere trekker de silo aanrijden. ‘Ook ga ik de volgende keer de pakkerwals van de buurman gebrui-ken. Dat mij dat extra moeite kost, neem ik er graag bij,’ zegt Lienau-Jönck, ‘want ik weet dat het loont.’

De moeite werd beloond. Noch in de rijsilo, nog in de veldsilo traden tot nu toe slecht bewaarde stukken op. Ook was er geen broei in beide silo’s. In plaats daarvan verheugde Lienau-Jöhnk zich op het feit dat de beloofde structuurwerking van SHREDLAGE® bij zijn kudde werkte. Hij had totaal geen stro meer nodig in het rantsoen en bleef bij zijn gekende mengeling van een hoog maïssilageaandeel van 70%, grassilage en een speciaal krachtvoeder.

Ook zonder stro herkauwen de dieren tot nog toe intensief en traden geen gevallen van acidosen of andere problemen met de gezondheid van de dieren op – en dat sinds de toediening van het eerste SHREDLAGE® rantsoen. Even tevredenstellend was het voor hem dat de reeds hoge melkproductie van meer dan 10.000 liter toenam terwijl het vet- en eiwitgehalte stabiel bleef. ‘Daarbij had de laatste maïssilage uit 2015 zelfs een hoger aandeel zetmeel dan onze huidige SHREDLAGE®’.

Zonder stro naar meer rendement.

Noch in de rijsilo, noch in de veldsilo traden tot dusver slechte plekken op.

Dat men in Neritz, in het zuidelijke Schleswig-Holstein, vaker met wisselvallig weer moet werken dan gelijk waar, is de ervaren bedrijfsleider Carsten Lienau-Jöhnk gewend. Zo werd het voor hem ook duidelijk dat hij een probleem had toen het na de tarweoogst van augustus nog maar eens op zijn stro regende. Doorgaans gebruikt Carsten Lienau-Jöhnk zijn eigen stro als ruwvezelcomponent in het rantsoen voor zijn melk-veekudde. ‘Maar dan moet de kwaliteit in orde zijn. Wat ik dit jaar had, deugde enkel als strooimiddel’.

700 gram gehakseld stro per koe en per dag, voederde hij vroeger aan zijn 260-koppige kudde. Dat was dus meer dan 65 ton per jaar. Om de benodigde hoeveelheid niet duur te moeten aankopen, zocht hij naar alternatieven. Daarbij herin-nerde hij zich een artikel over SHREDLAGE®. Deze techniek zou stro in de melkveehouderij overbodig maken.

Het bezoek aan een infomoment op een ander bedrijf over-tuigde hem van het concept. Hij besloot om zijn 70 ha maïs compleet als SHREDLAGE® te laten hakselen.

Toch was de stap van de overtuigende theorie naar de praktijk niet vrij van onzekerheden, geeft Lienau-Jöhnk toe: ‘Ik had er vooral oog voor om de SHREDLAGE® met 28 mm haksel-lengte voldoende vast te krijgen. Men moet zich ook realise-ren dat het materiaal op zich omvangrijker is dan conventio-nele maïssilage’. Daarom speelde hij op zeker en koos ervoor om bij het aanrijden van de silo een extra tractor met wals in te zetten. Hij gebruikt kuiladditieven tussen de verschillende lagen in de silo.

Bedrijf Carsten Lienau-Jönck, Neritz, Schleswig-Holstein.

Carsten Lienau-Jöhnk is onder de indruk van de meer gelijkmatige lactatiecurve van zijn koeien.

Bedrijfsprofiel Carsten Lienau-Jöhnk

Regio Neritz, Landkreis Stormarn

Landbouwoppervlakte 200 haAandeel akkerbouw 120 haAandeel grasland 80 haAantal werknemers 3Aantal koeien 260Ras Zwartbont / RoodbontMelkproductie 10.635 kg, 3,93% vet,

3,4% eiwitVervangingsratio 25%Tussenkalftijd 415 dagenEerste kalf leeftijd 26 maandenGemiddelde gebruiksduur koeien: 5,2 jaar

10 11

Malchow, Mecklenburg-Vorpommern

Bij de familie Schmausser in Illkofen, ten westen van Regens-burg, draait alles op volle toeren. Buiten wordt gemaaid om graspellets te produceren. 156 koeien moeten gemolken wor-den, jongvee en stieren gevoederd en in het eigen koeienstal-café lopen opnieuw de voorbereidingen voor de volgende gasten. De familie Schmausser heeft een zevendagenweek. Maar ze zijn allemaal met veel engagement en plezier aan het werk.

Precies deze manier van werken leidt tot succes. ‘We hebben op dit moment 390 dieren op het erf. Daarvan zijn er 170 koeien, nog eens hetzelfde aantal jongvee en de rest zijn stie-ren uit eigen kweek. De melkproductie ligt gemiddeld op 10.500 liter met 4% vet en 3,4% eiwit’, laat de 30-jarige Anton Schmausser Junior ons weten.

Bedrijf Anton Schmaußer in Beratzhausen, Bayern.

Op het bedrijf Schmausser ligt de melkproductie gemiddeld op 10.500 liter met 4% vet en 3,4% eiwit.

Anton Schmausser Junior: ‘Van bij het kweken tot het voederen willen wij onze koeien optimaal verzorgen.’

De gasten van het kunsthallcafé genieten van de directe blik op de koeien.

‘Met een dergelijke productie leidt het geen twijfel dat het goed gaat met onze koeien. Van bij het opkweken tot het voe-deren verzorgen wij ze optimaal’. Vanuit deze achtergrond is het niet verwonderlijk dat SHREDLAGE® ook een thema werd bij hem – een technieker van opleiding.

Optimale verdichting

Om de silo optimaal te verdichten gebruikten de Schmaussers twee trekkers die het voeder in twee verschillende silo’s moes-ten verdelen. ‘Wie bij het inkuilen niet fatsoenlijk verdicht, krijgt het jaar daarna de rekening gepresenteerd in de vorm van broei’, verklaart Anton Schmausser.

Bedrijfsprofiel Anton Schmausser

Regio Beratzhausen, Landkreis Regensburg

Landbouwoppervlakte 171 haAandeel akkerbouw 158 haAandeel grasland 13 haAantal werknemers 3Aantal koeien 156Ras FleckviehMelkproductie 10.500 liter, 4% vet,

3,4% eiwitVervangingsratio 25%Tussenkalftijd 420 dagenEerste kalf leeftijd 28 maandenGemiddelde gebruiksduur koeien: 5,3 jaar

De energieopbrengst is gewoonweg beter.

Ook het feit dat er geen silagemiddel werd gebruikt, is volgens de Illkofener gemakkelijk te verklaren: ‘Het beste silagemiddel is de silo fatsoenlijk aanrijden en zorgen dat bij het uitkuilen de silo snel genoeg opgevoederd kan worden. De silo mag immers niet te lang openliggen want dat verhoogt de kans op afval.’

Eén ding zou hij achteraf bekeken anders gedaan hebben. ‘Het optimale oogsttijdstip voor ons bedrijf zou bij een drogestof-gehalte van 38% geweest zijn. Dat zou ons zeer zetmeelrijke maïs-gerichte rantsoen iets hebben ontlast.’

Met de introductie van SHREDLAGE® veranderde uiteraard ook de samenstelling van het rantsoen. De voordien gevoe-derde 0,7 kg stro per dier per dag werd volledig uit het rant-soen gehaald. ‘De koeien werden daardoor iets minder leven-dig’, vermeldt de 30-jarige. Daarom namen de Schmaussers opnieuw ongeveer 0,3 kg stro per dier per dag op in het rantsoen. ‘Als we enkel het stro weglaten, hebben we niks gewonnen en staan we even ver als voorheen. We willen met de SHREDLAGE® net méér bereiken. We zitten net boven de kaap van 10.000 liter per jaar. Een verbeterde structuur-werking en energiewinst zijn een verder streefdoel om melk-productie, ingrediënten en diergezondheid te verbeteren.’

De melkproductie heeft zich sinds het gebruik van de SHREDLAGE® maar schoorvoetend verbeterd. De veranderin-gen bij de ingrediënten waren duidelijk hoger: 0,2% bij melkvet en eiwit zijn hier als verbetering in de papieren terug te vinden.

Dit ‘meer’ werd mogelijk door de intensievere bewerking van de korrel. ‘De energiewinst uit het rantsoen is gewoonweg beter’, aldus Schmausser Junior.

De bewerking van de korrel was voor hem steeds heel belang-rijk. Als er gehakseld wordt, is hij regelmatig zelf aan de silo om te controleren of de hakselkwaliteit klopt. ‘Volledige of niet geplette korrels kan ik niet aanvaarden. Met SHREDLAGE® is de maïsoogst voor mij wel stressvrijer want de korrel is steeds goed geplet’, besluit Anton Schmausser Junior overtuigd.

12 13

Uthlede, Niedersachsen

Na het eerste jaar voederen met SHREDLAGE® zijn de ervarin-gen zo goed, dat Eike Holfeld in ieder geval verder wil doen. De hoofdreden? Voor hem is dat dat hij het bijvoederen van stro als structuurcomponent mag weglaten. Want de structuur komt nu uit de SHREDLAGE®. Dat ontlast het bedrijf enerzijds van het relatief moeizame verhandelen van het stro en is aan de andere kant een gemiddeld beduidende kostenfactor.

Tot nog toe heeft het bedrijf ongeveer 40 ton fijngehakseld stro per jaar als structuurcomponent gevoederd. Dit stro kwam van een loonwerker die het met een hakselaar direct in een grootpakkenpers hakselde. Bij kosten van 250 euro/ton gehak-seld stro liepen de totale kosten op tot 10.000 euro per jaar. Deze besparing is duidelijk groter dan de meerkost van 25 tot 30 euro/ha, die voor de SHREDLAGE®-silage moet worden bijbetaald.

Bovendien heeft Eike Holfeld ervaren dat de koeien na het afkalven hun lichaamsgewicht beter kunnen houden. Op het eerste zicht wordt het lichaamsvet niet meer zo sterk afgebro-ken als vroeger. Ook hier ligt de verklaring erin dat het ener-gieloze stro nu door 350 g extra gras en 650 g SHREDLAGE® wordt vervangen en dat de koeien daardoor meer energierijk voedsel kunnen opnemen. Ook de kalveren die tot de leeftijd van 6 maanden dezelfde mengeling als de koeien krijgen, nemen het voeder zeer goed op en ontwikkelen zich stabieler dan vroeger.

De totale indruk die Eike Holfeld van de SHREDLAGE® had, is zeer positief: ‘Wij besparen op de strokosten en op die van het verhandelen van het stro. Het risico dat de koeien na het kalveren een energiedip krijgen, is kleiner geworden. Dat zijn toch sterke redenen om verder SHREDLAGE® te voederen.

De structuur komt uit de SHREDLAGE®.

Bedrijf Eike Holfeld in Wiefelstede, Niedersachsen.

Twee melkrobots nemen het melken voor hun rekening op het bedrijf Holfeld.

Ook de kalveren nemen het voeder zeer goed op en ontwikkelen zich stabieler dan vroeger.

Voor nieuwe procédés die zijn bedrijf verder vooruit kunnen brengen, staat Eike Holfeld, landbouwer in Wiefelstede (Regio Ammerland bij Oldenburg) steeds open. 70 ha gras, 40 ha akkerbouw, een melkveeproductie en paardenpension horen tot het bedrijf van de boer. De melkveehouderij omvat 140 koeien en 120 stuks vrouwelijk jongvee van het Holstein Frie-sian-ras. Het melken gebeurt met 2 melkrobots.

De eerste aanleiding voor het thema SHREDLAGE® vond Eike Holfeld zo’n drie jaar geleden in een vakblad. Daar werd over de positieve ervaringen in Amerika geschreven. In het volgende jaar bood zich de gelegenheid aan om het nieuwe procedé op een landbouwbedrijf in de eigen regio te gaan bekijken.

En toen Holfeld door zijn loonwerker Harrles uit Edewecht werd gevraagd om de SHREDLAGE® zelf uit te proberen, stemde hij toe.

In september begon een JAGUAR 860 met SHREDLAGE® korrelkneuzer om 7 uur aan zijn taak en tegen de avond waren de 20 ha geoogst.

Natuurlijk was Elke Holfeld gespannen toen hij in december de eerste SHREDLAGE®-silo openmaakte. Maar het voeder pre-senteerde zich goed verdicht in de silo. En hoewel het uitkuilen met een tanden-grijpbak gebeurde en daarmee het aansnij -oppervlak niet zo gelijkmatig en glad gevormd was als bij het uitkuilen met een silofrees, was nergens een spoor van broei te bespeuren.

Bedrijfsprofiel Eike Holfeld

Regio Wiefelstede, Landkreis Ammerland

Landbouwoppervlakte 110 haAandeel akkerbouw 40 haAandeel grasland 70 haAantal werknemers 2,5Aantal koeien 140Ras Holstein FriesianMelkproductie 10.200 liter, 3,9% vet,

3,4% eiwitVervangingsratio 19%Tussenkalftijd 410 dagenEerste kalf leeftijd 26 maandenGemiddelde gebruiksduur koeien: 3,8 jaar

14 15

Kirchweidach, Bayern

Dat resulteert natuurlijk in een verbeterde vitaliteit van de kudde. Vooral bij het melken met AMS is dat van groot belang:

‘Onze koeien zijn met SHREDLAGE® fitter, actiever en levendi-ger. Ze gaan goed naar de robot en ik moet zelf minder koeien gaan ‘halen’ om gemolken te worden.’

Volgens Auer is een goed silomanagement doorslaggevend: ‘De manier van uitkuilen en ervoor zorgen dat de silo voldoende snel ‘opschuift’, moeten ook passen binnen het bedrijf. Wie echter zijn silo bij het traditionele proces in de hand heeft, zal ook met SHREDLAGE® geen problemen ondervinden.’

Op de vraag of de hakselaar met de nieuwe techniek ook bij de nieuwe oogst weer op het veld mag komen, geeft Auer een duidelijk antwoord: ‘Op ons bedrijf helpt SHREDLAGE® om het bedrijfsproces te vergemakkelijken. De koeien zijn gezon-der en vitaler. Daarmee bespaar ik natuurlijk geld, maar ook veel tijd en stress. Dat is niet onmiddellijk financieel meetbaar, maar voor mij veel belangrijker.’

In de herfst van 2015 werd in Kichweidach voor het eerst SHREDLAGE® in plaats van conventionele maïs geprodu-ceerd. Aan hun rantsoen hebben de Oberbayers in samen-spraak met hun voederadviseur niet veel veranderd. Dat bestaat bij grondvoeder uit 50% maïssilage en 50% gras. De hoge groenvoederopbrengst van meer dan 5500 kg/ha geeft aan dat er steeds belang werd gehecht aan de beste groenvoederkwaliteit. Enkel het stro werd achterwege gelaten door de goede structuurwerking van de SHREDLAGE®. Dat helpt, volgens Auer, om de kosten van het procedé te verlichten: ‘Op onze 12 ha maïs zijn de meerkosten van ongeveer 350 euro per jaar niet doorslaggevend. De uitge-spaarde kosten voor het stro en de betere bewerking van de korrel houden het geheel interessant.’

De beslissing rond het nieuwe procedé heeft voor hem noch-tans geen financiële reden. ‘Ik heb gehoopt op verbeteringen van de gezondheid van de dieren. Dat werd in de praktijk ook bevestigd. De gezondheid van de klauwen is er ook op voor-uit gegaan. Bij de laatste klauwverzorging hadden we nau-welijks hoefbevangenheid, moesten we amper houtverstevi-gingen aanbrengen en ook klauwproblemen als gevolg van mortellaro waren er niet. Met pensacidose en immobilisaties zijn er eveneens weinig problemen’, volgens de 46-jarige boer.

De koeien zijn gezonder en vitaler.

Zo is het niet verwonderlijk dat SHREDLAGE® zijn interesse wekte. Nadat hij voor het eerst van de nieuwe voederstrategie hoorde, werd het na omvangrijk onderzoek helder dat precies dit soort van langsnit-maïssilage interessant zou kunnen zijn voor zijn bedrijf. ‘Ik heb er vervolgens over gelezen in een van onze vaktijdschriften. Onze loonwerker was in hetzelfde jaar nog op een bedrijf in Hessen en heeft het procedé onder de loep genomen. Met de positieve ervaringen die daar opdeed, werd het voor ons duidelijk dat het ook voor ons bedrijf een optie was.’

Bedrijfsleider Christian Auer is steeds op zoek naar verbeteringen.

De familie Auer runt in Kirchweidach, Oberbayern, een melk-veebedrijf met 65 koeien en ongeveer 70 ha oppervlakte. Een traditioneel, idyllisch gelegen Beiers familiebedrijf. Hier helpt de hele familie mee. Bouwprojecten worden met veel eigen ideeën en inzet uitgewerkt. Zoals bij de in 2009 opgerichte loop-stal voor ongeveer 65 koeien en hun jongvee. De koeien van het Fleckvieh-ras worden met melkrobot AMS van Delaval gemolken. In 2009 was de aankoop van een melkrobot in tegenstelling tot vandaag nog een moedige investering.

Traditie hoeft niet te betekenen dat er geen vooruitgang is. Christian Auer, de bedrijfsleider, is altijd op zoek naar verbete-ringen en oplossingen om het dagelijkse werk te verlichten.

Bedrijf Christian Auer in Kirchweidach, Bayern.

In 2009 bouwde de familie de loopstal voor 65 koeien en hun jongvee.

Bedrijfsprofiel Christian Auer

Regio Kirchweidach, Landkreis Altötting

Landbouwoppervlakte 67 haAandeel akkerbouw 50 haAandeel grasland 17 haAantal werknemers 2,5Aantal koeien 65Ras FleckviehMelkproductie 8.500 liter, 4,5% vet,

3,6% eiwitVervangingsratio 25%Tussenkalftijd 365 dagenEerste kalf leeftijd 26 maandenGemiddelde gebruiksduur koeien: 4,7 jaar

16 17

Ettringen, Bayern

Op het eerste zicht ziet het er bij de familie Kögel uit zoals op elk normaal melkveebedrijf in Beieren. De luchtige vrijstaande loopstal, iets buiten de gemeente Ettringen, werd in 2008 opgericht en in 2014 uitgebouwd tot 150 koeien. Bij een blik in de stal valt op dat er geen jongvee te bespeuren is. In de stal staan voornamelijk lacterende en droogstaande koeien.

Toni Kögel, de 21-jarige junior-chef verklaart de situatie: ‘We houden geen kalveren of vaarzen. Om onze veestapel te vernieuwen wordt uitsluitend op de kweekveemarkt bijge-kocht. Omdat we met onze eigen kalveren geld verdienen, dekken we onze koeien met een witblauwe stier uit België. Zo bereiken we met de kalveren uit onze zwartbonte koeien dezelfde goeie prijzen als bij Fleckvieh.’

Bedrijf Manfred Kögel in Ettringen, Bayern.

Toni Kögel: ‘Het rantsoen met kolven en SHREDLAGE® is voor ons bedrijf optimaal.’

Dankzij SHREDLAGE® beschikt de familie Kögel over een gesmaakt rantsoen.

Het uitbesteden van het jongvee heeft voor de familie Kögel meerdere voordelen. Ten eerste staat de hele arbeidscapaciteit voor de melkveekudde ter beschikking, aan de andere kant wordt de volledige stalcapaciteit enkel met koeien volledig benut, want daarmee wordt op de hoeve geld verdiend. Dit systeem om aan andere bedrijven de opkweek over te laten, is in de USA niet ongewoon.

Eveneens ver verspreid in Amerika is de voedering van SHREDLAGE®. En ook die werd het vorige jaar op het bedrijf geïntroduceerd. Om zich daarover te informeren, waren Manfred Kögel (Serionchef) en zijn zoon Toni vorig jaar op een informatievergadering in Allershausen. Beiden waren het erover eens dat een rantsoen met SHREDLAGE® goed bij hun bedrijf past.

Bedriijfsprofiel Manfred Kögel

Regio Ettringen, Landkreis Unterallgäu

Landbouwoppervlakte 28 haAandeel akkerbouw 3 haAandeel grasland 25 haAantal werknemers 3,3Inkoop extra maïs 30 haAantal koeien 150Ras 2/3 Zwartbont,

1/3 RoodbontMelkproductie 8.700 liter, 4,2% vet,

3,6% eiwitVervangingsratio 28%Tussenkalftijd 365 dagenGemiddelde gebruiksduur koeien: 5,7 jaar

Gesmaakt rantsoen met structuurwerking.

Vereenvoudiging van het rantsoen

De hoofdreden legt Toni als volgt uit: ‘Tot dusver hadden we in ons rantsoen ongeveer 7 kg gedroogd hooi en 28 kg maïs-silage. In het toekomstige rantsoen willen we het hooi vervangen door graspellets, omdat daarbij het transport en het voederen veel gemakkelijker is. Zo kwamen we uiteindelijk op 33 kg SHREDLAGE® en 5 kg pellets.’

‘Het probleem met de pellets is het gebrek aan structuur,’ aldus de 21-jarige. ‘Dat kunnen we nu met SHREDLAGE® perfect aanpassen. Zo creëren we een eenvoudig rantsoen dat, ondanks de pellets, voldoende structuurwerking heeft.’

Bij de oogst werd bijzonder veel aandacht aan de verdichting besteed. Er werd gehakseld bij een drogestofgehalte van 32% en een haksellengte van 25 mm. Een XERION en een andere trekker met een speciale wals met spoorwegwielen werden gebruikt om aan te rijden. Zoals ook bij de conventionele silage, hechten onze veehouders er belang aan dat de silo minstens zes weken gesloten blijft, opdat het silageproces zeker afge-rond zou zijn. ‘Dat vermindert het risico op broei’, aldus Toni.

Het effect van SHREDLAGE® op de veestapel is positief. Door het gebrek aan structuur bij de pellets kregen verschillende dieren problemen met lebmaagverschuivingen. ‘Met het nieuwe rantsoen en door de structuur uit de maïs te halen, werd het duidelijk beter. Al spelen daar ook nog andere factoren in mee’, aldus Toni Kögel.

‘In ieder geval zijn de koeien gezonder. Het rantsoen uit pellets en SHREDLAGE® is voor ons bedrijf optimaal. Dat laat zich zien van de klauwgezondheid over het herkauwen tot de vrucht-baarheid,’ resumeert Toni.

18 19

Tarthun, Salzlandkreis, Sachsen-Anhalt

De maïs had bij de oogst een drogestofgehalte van 38,2% in plaats van de gewenste 34%. ‘Het aanrijden van de silo werd een echte uitdaging. Maar we zijn kalm gebleven’, zegt Henk Bronsvoort. Zijn hoofdtaak in de oogst van 2016 was bijna ieder uur de hakselkwaliteit te controleren. ‘Bij het inkuilen mag niks mislopen. Dat zou een catastrofe zijn geweest. Daarnaast beoordeel ik regelmatig het pletten van de korrel en het ‘ver-scheuren’ van de maïsstengel’, benadrukt de melkveehouder.

De grote uitdaging in de herfst van 2016 was het aanrijden van de silo met de droge SHREDLAGE®. Tijdens het hakselen werd ieder uur 150 ton maïs, wat neerkomt op de opbrengst van een goeie drie hectare, op de kuil gelost. ‘We hebben voor alle veiligheid silagemiddel toegevoegd en hebben vast-gesteld dat de verdichting voortreffelijk gelukt is, maar ook dat de energiebenutting door dit silagemiddel kon worden ver-hoogd. De silo stabiliseert en koelt zeer snel af’, liet de bedrijfs-leider weten. ‘Ik geef de 1 euro meerkost per ton silagemiddel graag uit voor zo’n resultaat.’

De vergelijkbare energiearme maïskwaliteit maakt het voor Henk Bronsvoort in ieder geval zwaar om het succes van SHREDLAGE® in getallen en woorden te gieten. ‘We zijn geen onderzoeksinstelling. Ik kan alleen zeggen dat ons melkgetal bij iets lagere ingrediënten ondanks energiearme maïssilage met ongeveer 10% is gestegen. De conditie en vruchtbaarheid van de koe is zeer goed. En bij het uitkuisen van de voeder-trog is het mij opgevallen dat we minder ruwe vezels vinden. Dat is voor mij een teken van een goede verwerking bij de koe’, resumeert Bronsvoort.

Het spreekt voor zich dat hier ook het komende jaar voor 100% SHREDLAGE® op het menu van de 1400 koeien zal staan.

De koeien halen meer energie uit het voeder.

Bedrijf Van der Velde Agrar GmbH in Tarthun, Sachsen-Anhalt.

Henk Bronsvoort: ‘Ook voor het komende jaar staat weer 100% SHREDLAGE® op het menu bij de koeien.’

De silo’s zien er goed verdicht uit… hier bij het uitkuilen.

Zo’n 4 jaar geleden heeft Henk Bronsvoort, bedrijfsleider van het bedrijf Van der Velde in Sachsen Anhalt, met 4800 ha en 1400 koeien, voor het eerst iets over SHREDLAGE® gelezen in een vakblad. Het systeem had hem meteen overtuigd. ‘De maïsstengels worden sterk ontvezeld en de korrels zijn beter geplet dan bij gewone silage. Deze beide kenmerken verbete-ren het verteren van de maïssilage’, zegt Bronsvoort.

Zijn interesse werd gewekt toen zijn loonwerker Büttner hem in het voorjaar van 2016 over het thema aansprak. Wanneer Johannes Büttner als junior-chef dan in een CLAAS SHREDLAGE® Cracker investeerde, liet Bronsvoort onmiddel-lijk hele zijn areaal op deze wijze inkuilen.

Eerst reisde hij naar Thüringen en bekeek een SHREDLAGE® silo. Het enige wat de Nederlander aan de lange haksellengte zorgen baarde, was het aanrijden van de silo. Maar zijn twijfels verdwenen snel. ‘Op het moment dat ik de optimaal verdichte silagehoop zag, wist ik: dit kunnen wij ook.’ Dat hij dan in de herfst van 2016 door het snelle afrijpen van de maïs voor een extreme uitdaging zou worden gesteld, wist hij toen nog niet.

Maar in het voorbije jaar kwam er nog een droogte- en hitte-periode bij. ‘De maïspercelen waren regelrecht verdroogd. Natuurlijk hebben we de oogst laten verlopen zoals voorzien, maar 350 ha oogst men niet in een week’, liet Bronsvoort zich ontvallen.

Bedrijfsprofiel Van der Velde Agrar GmbH

Regio Tarthun, SalzlandkreisLandbouwoppervlakte 4800 haAandeel akkerbouw 4500 haAandeel grasland 300 haAantal werknemers (melkactiviteit) 22Aantal koeien 1400Ras Holstein FriesianMelkproductie 10.000 liter melk,

3,8% vet, 3,35% eiwitVervangingsratio 25%Tussenkalftijd 380 dagenEerste kalf leeftijd 23 maandenGemiddelde gebruiksduur koeien: 3 lactaties

De maïskorrels zijn sterk geplet. Daarom zetten de koeien de energie uit de maïs beter om.

20 21

SHREDLAGE® zorgt voor:

− Meer structuurwerking door lange stengel- en vezelstukken.Het herkauwen verbetert, de pens-pH neemt toe en het aandeel stro kan ofwel verminderd ofwel volledig weggelaten worden.

− Meer contactoppervlakte voor de vergisting door gescheurd en rauw hakselproductVeel aangrijpingsoppervlakte voor de microorganismen (melkzuurbacteriën) voor het fermenteren in de pens en in de silo.

− Constant ingestelde, drogestofafhankelijke snijlengteStructuurwerking (Pieks-effect) zet de pens aan tot meer activiteit en een sterker herkauwen.

− Gebroken en geplette korrels om het hoogste effect uit de korrel te halen.Het duidelijk hoger aandeel aan zetmeel dat voor de pens beschikbaar wordt, kan het aandeel krachtvoeder eventueel verminderen.

− Sterk bewerken van plantendelen en korrelsGoede bewaardichtheid bij het inkuilen door het breken van de plantendelen in de silo.

SHREDLAGE® in overzichtSHREDLAGE® in overzicht. Zo controleert u de kwaliteit van SHREDLAGE®.

− Lange, uiteengescheurde stengelstukken met veel buitenoppervlakte

− De buitenhuid van de plantendelen is overwegend afgescheurd

− De bladeren van de plant zijn gebroken en opgeruwd − De korrels zijn massief in zeer kleine stukjes en deeltjes gebroken

− De stukken van de spil van de kolf zijn sterk in deeltjes gebroken

De bijzondere kenmerken van SHREDLAGE®. Economisch onderzoek.

SHREDLAGE® is een lang gehakselde en bewerkte silomaïs met snijlengtes van 30 tot 26 mm bij een drogestofgehalte van 30 tot 35%. (Bij een hoger drogestofgehalte kan er terugge-grepen worden naar haksellengtes tot 21 mm.) Dit materiaal wordt met de speciale MULTI CROP CRACKER SHREDLAGE® van CLAAS gehakseld en het product wordt intensief bewerkt. Het bijzondere aan deze kneusrollen is de tegenlopende spi-raalmoer op de crackerwals: deze verkleint de spil van de kolf, wrijft de korrel uiteen en scheurt het materiaal in dwars- en langsrichting uit elkaar.

Bij de eerste officiële voederproeven kwamen enkele interes-sante bevindingen naar boven. SHREDLAGE® heeft voor het eerst in Duitsland, in tegenstelling tot vorige proeven, een gelijkwaardige melkproductie laten zien. Hogere voederopna-mes helpen vooral bij koeien met een hoge melkproductie na het afkalven in de vroege lactatiefase (30 tot 120 dagen) om het energietekort bij te passen.

3. Gezeefde fracties van het gehakseld product met de schudbox testen.Met een schudbox kan het aandeel van de zeeffracties bepaald worden. Vaak wordt de een-voudig werkende ‘Penn-State’ schudbox gebruikt. Drie zeven met een kaliber van 19 / 8 / 4 mm inclusief een onderschaal geven dus vier zeeffracties. Er wordt geschud zoals voorgeschreven en aansluitend worden de vier fracties gewogen.

1. De snijlengte afhankelijk van het drogestofgehalte (DS) voor SHREDLAGE® instellen.Bij machines met een automatische, droge-stofafhankelijke snijlengteregeling, kan dit in de CEBIS Terminal aangepast worden.

30% DS → Haksellengte 30 mm35% DS → Haksellengte 26 mm38% DS → Haksellengte 23 mm40% DS → Haksellengte 21 mm

Het resultaat moet bij SHREDLAGE® afhankelijk van het drogestofgehalte de volgende hoeveelheidsverdeling weergeven:

2. De korrelbreuk met behulp van de hakselkwaliteitsbeker testen.Een maatbeker van 1 liter volledig met gehakselde maïs vullen. Deze op een zuivere ondergrond uitkieperen en in de breedte verdelen. SHREDLAGE® mag geen volledige korrels laten zien; alle korrels moeten in meerdere stukken gedeeld of compleet geplet zijn. Als het resultaat niet bevredigend is, moet de CRACKER worden nagekeken. Naast de afstand tussen de rollen moet de kalibratie, de parallelliteit van de walsen en de instelmaat van de CC-wals worden bij-gesteld of de slijtage worden gecontroleerd.

Dieren die beter herkauwen hebben een hogere pens-pH-waarde en dat voorkomt acidose in de pens. In een SHREDLAGE® -rantsoen zonder stro kon dezelfde melkpro-ductie bij eenzelfde pens-pH-waarde bereikt worden zoals bij een conventioneel voederrantsoen. De herkauwervriende-lijke voederstructuur draagt daardoor bij aan de gezondheid en welzijn van het dier.

Haksellengte: 30 mm voor 30% DS

Deeltjesgrootte Aandeel> 19 mm 30% ± 5%8-19 mm 55% ± 5%4-8 mm 13%Onderschaal 2%

Haksellengte: 26 mm voor 35% DS

Deeltjesgrootte Aandeel> 19 mm 25%8-19 mm 55%4-8 mm 18%Onderschaal 2%

22 23

De MULTI CROP CRACKER SHREDLAGE®. Het ABC van het aanrijden van de kuil.

De rollen kunnen de plantendelen en korrels intensief bewer-ken en dat bereiken de nieuwe SHREDLAGE® walsen door verschillende technische details:

− MCC SHREDLAGE-L met een 250- of MCC SHREDLAGE-M met een 196 mm –walsdiameter

− Aantal tanden 110 / 145 of 95 / 120 (volgens de diameter van de wals)

− 50% toerentalverschil tussen de walsen − Tegen de richting in lopende spiraalmoer op de walsen − Hardverchroomde walsen

De bijzondere kenmerken van de gepatenteerde SHREDLAGE® Cracker zijn het verschillend aantal tanden op beide walsen, een hoog toerentalverschil tussen de walsen en de extra spiraal-moer op deze walsen. Deze eigenschappen zijn een must om daadwerkelijk SHREDLAGE® te kunnen hakselen. Alleen zo kan het hakselgoed zowel in langs- als dwarsrichting gescheurd en de buitenhuid van de stengels regelrecht afgebroken wor-den. Tegelijk houdt het grotere tandprofiel van de ene wals de maïskorrels vast, terwijl de fijnere vertanding van de andere de korrels plet.

Bij SHREDLAGE® is het belangrijk om het materiaal tijdens het inkuilen zorgvuldig te verdichten. Het is een must dat het gewicht van de wiellader of trekker op de massasilage die per uur wordt aangevoerd, is voorzien.

− Het gewicht van de trekker of wiellader moet hoger zijn als het drogestofgehalte van de maïs hoger is

− De capaciteit om de silo te vullen: in silo’s met zijwanden kan meer materiaal per uur worden aangereden

− Als het nodig is, meer trekkers of kuilverdelers inzetten om aan te rijden

− Zorgen dat het voertuig dat aanrijdt zoveel mogelijk eigen gewicht heeft

− De bandenspanning bij het aanrijden maximaal zetten − Verdeel- of ophooghulpstukken gebruiken (kuilverdeler, laadklem…)

− Verdichtingshulpstukken inzetten zoals een aandrukwals met treinwielen

− Het materiaal in 15 tot 30 cm dunne lagen verdelen − Lossen bij het overrijden van de silo is beter dan lossen voor de silo

− Gebruik bij voorkeur silagewagens met doseerwalsen die het voeder over de volle lengte van de silo verdelen

− Hoe groter de transportwagens, des te meer tijd blijft er voor het aanrijden

Hier geldt als algemene vuistregel dat men tussen 10 en 12 ton walsgewicht nodig heeft om 50 ton vers aangeleverde maïs-silage per uur voldoende te kunnen verdichten. Volgens de geleverde oogsthoeveelheid moet ook het vermogen van het aandruksysteem worden aangepast.

Het MULTI CROP CRACKER (MCC) concept van de CLAAS JAGUAR biedt een enorme flexibiliteit in verschil-lende situaties. Dit concept werd laatst bij het nieuwe walsprofiel voor SHREDLAGE® verder uitgebreid. Dankzij het makkelijk opklapbare MCC-huis is het wisselen van de aparte walsen met slechts enkele bouten in een hand-omdraai geklaard.

Uitwisseling van het walssysteem (CLASSIC, MAX, SHREDLAGE®) Functioneringsprincipe van de tegenrichting lopende spiraalmoer. Gelijkmatig aanrijden met aandacht voor de zijkanten om zeker te zijn van een goede silage en om verlies te vermijden.

Voor een hoge siloverdichting moet de oogstketting goed op elkaar zijn afgestemd.

Enkele punten om op te letten:

Interesse voor de SHREDLAGE®-techniek? Voor meer info, neem contact op met het dealernetwerk van de invoerder voor België:

AG-TEC S.A. / N.V.Rue Grand Champ 125380 FERNELMONT

Tel: (32) 81 25 09 09Fax: (32) 81 25 09 10info@ag-tec.be claas.vanderhaeghe.be