SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een...

24
Verkenning CO 2 Prestatieladder in ICTsector Ni k d L Nienk e de Lange Jeroen van der Tang Januari 2012 Transform to the power of digital

Transcript of SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een...

Page 1: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Verkenning CO2‐Prestatieladder in ICT‐sector

Ni k d LNienke de LangeJeroen van der TangJanuari 2012

Transform to the power of digital

Page 2: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Inhoud

IntroductieIntroductie

Vraagstelling

GeïnterviewdenGeïnterviewden

Resultaten onderzoek:

– Inkopende partijen met ervaring– Inkopende partijen met ervaring

– Inkopende partijen en ICT bedrijven

Antwoord onderzoeksvragen

Inpassing, Toepassing en Aanpassing

Samenvatting:

Resultaten, Conclusie en aanbevelingen

Stellingeng

Page 3: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Introductie

CO2‐Prestatieladder: 2

Instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO2‐bewust handelen;i i l h kVier invalshoeken

1. Inzicht 2. Reductie van de uitstoot3. Transparantie en dialoog4. Samenwerking en initiatiefBedrijven kiezen zelf doelstellingj gTransparantie en dialoog versterken ambitieSamenwerking verbetert CO2‐prestatie sector en keten De prestatieladder omvat 6 niveau's (0 5 waarvan 5 hoogst haalbare)De prestatieladder omvat 6 niveau's (0 – 5, waarvan 5 hoogst haalbare) Zie www.SKAO.nl

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

Eventueel korte toelicht op ladder presentatie SKAO

3

Page 4: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Introductie

Overheid 2015 100% duurzaam aanbesteden;Overheid duurzame aanbesteding richting procesaanpak (a la CO2‐Prestatieladder);

Gebruik ladder: Pro‐Rail en Rijkswaterstaat en gemeentenVerbreding ladder Pro‐Rail naar SKAOI i b h i ht t li htiIngenieurs: branchegerichte toelichtingICT bedrijven gecertificeerd: Ordina (3), Imtech (3/4) en Capgemini (4);

Verschillende initiatieven voor “labeling” in ICT‐Branche– Deelname MJA ICT 

– Code of conduct (datacentra)

– SMK: certificaat koeling datacentra;

– ISO 9001 en 14001, 50001;

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

– BREEAM‐voor datacentra.

4

Page 5: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Onderzoek: Vraagstelling

Hoofdvraag: 

Of en zo ja in welke mate, is de huidige CO2‐Prestatieladder toepasbaar voor de ICT‐sector?g 2 p

Subvragen:

a) ICT‐inkopende bedrijven: Hoe kijken ze tegen toepassing in de ICT‐sector? 

b) ICT‐bedrijven: Wat is het draagvlak, voor welke type ICT‐bedrijven relevant?b) ICT bedrijven: Wat is het draagvlak, voor welke type ICT bedrijven relevant?

c) CO2‐Prestatieladder: Aanpassingen voor ICT sector nodig? 

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

5

Page 6: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Onderzoek: opzet en geïnterviewde bedrijven*

16 interviews met:  ICT‐inkopers en MVO‐managers ICT‐bedrijven

ICT inkopende partijen:– Met ervaring:  Pro‐Rail, Rijkswaterstaat– Zonder ervaring:  Essent, Friesland Campina, KPN, Gemeente Amsterdam 

(DMB) CIO‐Platform en ABN‐Amro(DMB), CIO‐Platform en ABN‐AmroICT sector:  IBM, KPN, ICT‐office en Capgemini

Stakeholders & ingenieurs:  Agentschap NL, ICT‐Office, SKAO, Green IT Amsterdam, 

CIO‐Platform, Witteveen & Bos en Royal Haskoning

* Agentschap NL‐ F. Hartkamp beschikt over namen geïnterviewden.

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

g p p g

6

Page 7: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Inkopende partijen met CO2‐Prestatieladder ervaring

Pro-Rail Rijkswaterstaat

Motivatie:

• Intrinsiek / verantwoordelijkheid nemen;

• Zet aan tot bewustwording en kostenreductie;

Motivatie:

• Duurzaam inkoopbeleid overheid

• Zet aan tot innovatieve CO2-besparende ideeën;

• Niveau 5 olievlek aan effecten

Hoe: Markt beïnvloeden/bewerken middels

2

• Nut ladder vooral niveau 4 en 5

Hoe:

gunningscriteria inkoopbeleid

Wie:

Als inkopende partij mee regisseren:

• Overleg met sector (goede instrument?)

• Markt om te gunnen?Wie:

GWW en ICT sector

ICT: “Juist de ICT sector heeft een grote incentive om

Markt om te gunnen?

Wie:

Gebruikt ladder voor GWW

ICT: Juist de ICT sector heeft een grote incentive om

actief op dit vlak te zijn: Zijn grote energieslurpers,

maken veel gebruik van schaarse materialen dus als

j i t t i d b d ik !”

ICT: “Gebruik de succesvolle introductie in de

bouwwereld. Laat je als ICT-sector inspireren en

i f !”

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

je niet gaat innoveren dan gebeurd er niks!” informeren!”

Page 8: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Bevindingen interviewsICT‐inkopende bedrijven enICT inkopende bedrijven en 

ICT‐ bedrijven

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

8

Page 9: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Voordeel 1: Hulpmiddel duurzaam inkopen en MVO beleid 

Duurzaam inkopen lastig daarom goed dat er nu een instrument is;Helpt bij verwezenlijken eigen doelstellingen;

k l i bij i i i i iZou kunnen aansluiten bij eigen initiatieven voor duurzaam inkopen.

Inkopend: “moeilijk is om als opdrachtgever goed duidelijk te maken wat je wilt … We worstelen dan ook met het goed uitvragen vanmet het goed uitvragen van duurzaamheid.”

.

Inkopend: “We willen een instrument dat inzicht geeft in wat voor een soort vragen je op het gebied van duurzaamheid moet

Inkopend: “Instrument Fira ontwikkeld dat helpt bij het meten van de mate waarin bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen. De CO -ladder zou ook een onderdeel van dit

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

9

op het gebied van duurzaamheid moet stellen.” .

CO2-ladder zou ook een onderdeel van dit instrument kunnen worden”.

Page 10: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Voordeel 2: Inkoopvoordeel

Certificeren voor ladder:Geeft gunningsvoordeel;Helpt bij opzetten en uitbouwen van duurzaamheids/milieubeleid;Is een manier om inspanningen te verzilveren;Geeft als voorloper een concurrentievoordeel.

ICT: “Bedrijven met een ladder certificering hebben bij Pro-Rail -gelet op de lage marges- een enorme voorsprong”.

ICT: “Ik merk dat je bij sommige bedrijven een streepje voor hebt.” ICT: “Voor beginnende ICT bedrijven

biedt het ook een kader voor MVO.”biedt het ook een kader voor MVO.

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

10

Page 11: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Zorg 1: Niet internationaal

Het instrument is:1. Niet bruikbaar bij internationale (Europese) aanbestedingen2. Geen internationale norm (Nederlands feestje) 3. Berekent de footprint niet volgens het gangbare GHG‐Protocol

Inkopend: ”We opereren internationaal en vooral grote inkooptrajecten waar je het verschil kunt maken worden in het Engels global uitgezet.”

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

11

Page 12: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Zorg 2: Scope is beperkt 

De ladder is beperkt: Alleen het aspect milieu (CO2) van duurzaamheid wordt 2meegenomen

Inkopend: “de prestatieladder gaat over het milieu (planet) aspect terwijl wij bij onzemilieu (planet) aspect terwijl wij bij onze leveranciers het over veel meer zaken hebben (arbeidsomstandigheden, chemicaliën etc. etc.).”

ICT: “We willen niet voor de andere onderdelen dan weer een andere ‘ladder’ hoeven te hanteren. We willen duidelijkheid.”

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

12

Page 13: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Zorg 3: ICT is geen GWW

ICT: De ICT-wereld kent veel grote prijsverschillen. Daardoor is er een minder grote incentive om een

ICT:Macht van de inkopende partijen kleinerGeen incentive om te certificeren:

niveau (hoger) op de ladder te halen. En duurzaamheid is maar een klein onderdeel. Er zijn genoeg andere

Geen incentive om te certificeren:– ICT veel grotere prijsverschillen– Duurzaamheid maar heel klein onderdeel aanbestedingen;

onderdelen om je op te onderscheiden.”

De ladder is geschreven voor de bouw en daarom niet 1:1 toepasbaar binnen ICT;Volwassener (verder met MVO);

Inkopend: “We hebben niet de invloed om onzeCultuur conservatiever

Inkopend: We hebben niet de invloed om onze leveranciers iets af te dwingen. Je hebt een aantal grote spelers zoals Dell, Cysco, HP, Apple die veel macht hebben.”

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

13

Page 14: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Zorg 4: Kosten versus baten

Risico: Kostbare certificeringsdruk groter dan toegevoegde waardeRisico: bij bedrijven die al verder zijn met duurzaamheid zet de ladder niet perse aan tot vernieuwing. 

Hoe onderscheidend is het instrument?ICT: “De dingen die de ladder wil afdwingen.. die

doen we al door andere incentives (verlagen Hoe onderscheidend is het instrument? • Nu en over drie jaar?• Verschil met ISO 14001, MJA? 

( gkosten, duurzaam ondernemen, verlagen energieverbruik).

,

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

14

Page 15: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Conclusie: Antwoord op onderzoeksvragen

Hoofdvraag: 

Of en zo ja in welke mate, is de huidige CO2‐Prestatieladder toepasbaar voor de ICT‐sector?

Subvragen:

a) ICT‐inkopende bedrijven: Hoe kijken ze tegen toepassing in de ICT‐sector? 

b) ICT‐bedrijven: Wat is het draagvlak, voor welke type ICT‐bedrijven relevant? 

c) CO2‐Prestatieladder: Aanpassingen voor ICT sector nodig? 

De antwoorden op de onderzoeksvragen zijn opgedeeld in 3 categorieën:

1. Inpassing van de ladder

2. Toepassing van de ladder:a) Voor ICT‐inkopende bedrijven

b) Voor ICT‐bedrijven

3. Aanpassing van de ladder

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

15

Page 16: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

1. Inpassing van de ladder ten opzichte van andere normenVolledig afgedektDeels afgedekt

Beetje afgedekt

Nauwelijks/niet afgedekt

PrestatieladderInvalshoek

ISO 14001 ISO 50001* MJA Overig

A I i h R i t J E i E MJV C t CSR tiA. Inzicht(CO2-uitstoot)

Register milieu-aspecten & monitoring

J: EnergieN: Mobiliteit en andere CO2-bronnen

E-MJVJ: EnergieN: Mobiliteit en andere CO2-bronnen

• Corporate CSR reporting• GRI Reporting• GHG-protocol (CO2-footprint)

B. CO2-reductie (Ambitie)

Milieu-programma

Reductie energie-verbruik

Energie Efficiency Plan (EEP)

• Climate Savers Programme(WNF)• Fira duurzaam inkoopinstrument

C T ti I t Zi ISO O h id T ti b h k (EL&I)C. Transparantie (Intern en extern)

Interne en externecommunicatie (Management review)

Zie ISO 14001

Overheid: • Agentschapnl• Bevoegd gezag

• Transparantiebenchmark (EL&I)• Dow Jones Sustainability index• Carbon Disclosure Project

D. Samenwerking Nauwelijks Nauwelijks • Ketenreductie• Maatregelen lijst.

• Leaders for Nature• MVO-Nederland• De Groene Zaak

* Zie ook separaat onderzoek AgentschapNL

Conclusies: 1. Transparantie en samenwerking zijn meest onderscheidende onderdelen van CO2‐Prestatieladder;2. Certificering op ladder is eenvoudiger als er al aan andere milieu ‘normen’ is voldaan;

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

16

3. Als er nog niet aan andere normen is voldaan dan biedt certificering op de ladder goede bouwstenen hiervoor. 

Page 17: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

2a: Toepassing van de ladder voor ICT‐inkopende bedrijven

Duurzaam-inkopen

Scope: Toepassingsgebied Scope: Duurzaamheidope

Product Project Proces Organi-satie

Milieu People

CO2 Ander milieu

Werk omst.

Com-munity

Overheid • Duurzaam inkoopcriteria (Agentschapnl)• Keurmerken: SMK DC, BREAM, Energystar) In ontwikkeling In ontwikkeling

De ladder zou een invulling kunnen zijn voor de procesaanpak binnen duurzaam inkopen zoals voorgesteld door Atsma.

Bedrijven (multinationals)

De ladder zou invulling kunnen geven aan de CO2‐Prestatie van de organisatie (nu ligt de nadruk nog vaak op de CO2‐Prestatie van het product).

Andere instrumenten(Fira)

De ladder zou invulling kunnen geven aan de milieu (CO2‐Footprint) beoordeling binnen Fira.

Conclusie: De huidige stand van zaken van duurzaam inkopen bij overheid en bedrijven biedt aanknopingspunten voor 

CO2‐Prestatieladder

Fira.

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

17

g p j j p g phet gebruik van de ladder.

Page 18: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

2b: Toepassing van de ladder voor ICT‐bedrijven

Afhankelijk van de toepassing van de ICT‐Inkopende bedrijven zullen ICT‐bedrijven overgaan tot certificering. Pas de ladder toe daar waar: 1 Meeste impact (CO ermindering) Datacentra en grote bedrij en1. Meeste impact (CO2‐vermindering): Datacentra en grote bedrijven;2. Het uitvragen makkelijk is (daar waar nu geen/weinig labeling is (dus niet 

datacentra));3. Genoeg aanbieders zijn (gezonde concurrentie)

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

18

Page 19: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

3: Aanpassing van de ladder 

Op de vraag of de ladder voor de ICT‐sector aangepast dient te worden het volgende:

1. Ladder nog relatief onbekend in ICT22. Nog geen noodzaak voor specifieke wijzigingen; 3. Afhankelijk van gekozen inpassing en toepassing ladder door SKAO wijzigen

19

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

Page 20: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Samenvatting: waar rekening mee houden? Voordelen en zorgen.

ICT inkopende partijen ICT-bedrijvenV d l Z V d l ZVoordelen Zorgen Voordelen Zorgen

Hulpmiddel duurzaam inkopen

Niet internationaal• Internationaal 

aanbesteden

Biedt gunningsvoordeel

Niet internationaal• Alleen voor NL 

aanbestedingen;aanbesteden. aanbestedingen;• GHG footprint berekening 

anders.

Helpt bij uitvoering  Scope beperkt Verzilvert  Scope beperktp j geigen MVO beleid.

p p• CO2 < Milieu < 

duurzaamheidinspanningen

p p• Dekt niet volledige lading 

inkoopeisen duurzaamheid.

Bouwwereld ≠ ICT‐ Kader om  Bouwwereld ≠ ICT‐wereldwereld• Minder marktmacht

duurzaamheidsbeleidte starten / uit te bouwen

• Incentive laag (prijs‐verschillen groter en duurzaamheid kleiner onderdeel)

Biedt voorlopers concurrentie‐voordeel

Kosten vs baten• Toegevoegde waarde t.o.v. 

investeringen en andere 

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

20

voordeel gnormen.

Page 21: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Samenvatting: Conclusies en aanbevelingen*

Inpassen Toepassen Aanpassen

T ti ICT I k d tij St d P l t l dd k t• Transparantie en samenwerking onderscheidend v. ladder.

• ICT‐Inkopende partijen: Stand van zaken duurzaam inkopen overheid en bedrijven biedt aanknopingspunten voor ladder; 

• Pas als sector ladder kent. • Op dit moment geen noodzaak v specifieke wijzigingen voor ICT‐branche;

• Grote relatie tussen anderen normen en ladder.

;

• ICT bedrijven: Afhankelijk van toepassing van inkopende bedrijven zullen ICT‐bedrijven overgaan tot 

branche; 

• Afhankelijk van gekozen inpassing en toepassing SKAO.

certificering. 

• Maak relatie tussen ladder en 

• Overheid: Ladder invulling voor procesaanpak duurzaaminkopen;

• Pas ladder nog niet aan blijf in overleg met de branche;

andere normen meer expliciet

p p p ;

• Bedrijven: Ladder invulling v. CO2‐prestatie organisatie (i.p.v. product); 

• Instrumenten: Ladder invulling aan

g ;• Kijk naar ervaringen ingenieurs;• Voor betere aansluiting multinaltionals footprintcalculatiehInstrumenten: Ladder invulling aan 

de milieu (CO2) aspecten.

• ICT‐bedrijven: Blijf op de hoogte v. ontwikkeling prestatieladder.

heroverwegen.• ICT‐Branche ondersteuning leveren bij interpretatie en toelichting van de norm

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

21

* Zie voor gedetailleerde conclusies, aanbevelingen en acties bijlage I (1,2,3)

g

Page 22: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Stelling 1

Voor gebruik ladder wijken bouw en ICT inkoop (in het onderwijs) niet van elkaar af;

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

22

Page 23: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Stelling 2

MVO in de ICT inkoop is niet intrinsiek het moet van de overheid komenmoet van de overheid komen 

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.

23

Page 24: SGI12 - Duurzaam Inkopen - Toepassing CO2-prestatieladder voor het ICT-domein; resultaten van een haalbaarheidsstudie - Nienke de Lange (Capgemini)

Copyright © 2011 Capgemini Consulting. All rights reserved.