Sedatie in het veld bij het Paard

Drs. Thijs van LoonAnesthesiologie en Intensive care

Departement Gezondheidszorg Paard, Faculteit Diergeneeskunde, Utrecht

InhoudProgramma

Sedativa: acepromazine

alfa2-agonisten

Opiaten

Locale anesthesie technieken bij gebitsingrepen

TIVA

Acepromazine

- Voor het eerst bij de mens toegepast in 1950- Sedatie, evt. in combinatie met opioid: Stehnarcose- Vasodilatatie bij hoefbevangenheid- Uitschachten penis voor diagnostiek- Gecombineerd met alfa2-agonisten in premedicatie

voor algehele anesthesie

- Gecontraïndiceerd bij hypovolemie, excitatie en epilepsie

alfa2-agonisten

- Xylazine Sedamun®, Rompun®- Romifidine Sedivet®- Detomidine Domosedan® ,

Cepesedan®

alfa2-agonisten

Indicaties en toepassingen

Sedatie voor kleine chirurgische ingrepen, diversebehandelingen (gebitsbehandeling, endoscopie, Rx, verbandwissel etc.) en als premedicatie voor algeheleanesthesie.

alfa2-agonisten

Bijwerkingen en contra-indicaties

- Cardiovasculaire bijwerkingenhypertensie, bradycardie/bradyarithmie

- Ataxie, toegenomen huidsensibiliteit- Zweten- Verhoogde urineproductie- Verminderde maagdarmmotiliteit - Tachypneu

Opioïden

- Butorphanol- Morfine- Buprenorfine- Fentanyl- Pethidine- Methadon- Nalbufine- Pentazocine

Registratie voor koliek en voor combinatie met α2-agonisten

Geen registratie, wel op 6 maanden lijst

Geen registratie, niet op 6 maanden lijst alleen toepassen bij niet-slachtpaarden

Opioïden

Indicaties en toepassingen

- analgesie- verdieping van de sedatie i.c.m. sedativum- spasmolytisch effect bij koliek

- systemische toepassing (iv, im, sc, pleister)- locale toediening (epiduraal, intra-articulair)

Bijwerkingen opioïden

Locomotie stimulatie

Buprenorfine: Carregaro et al. 2007

Verminderde maagdarmmotiliteitMorfine: Boscan et al. 2006, Andersen et al.

2006

Excitatie/dysphorieMorfine: Mircica et al. 2003Buprenorfine: Carregaro et al. 2007

alfa2-agonist/opiaat combinatie

Detomidine + morfine/methadon/butorphanol Clarke et al. 1988

Taylor et al. 1988Stucki et al. 1999

Romifidine + morfine/butorphanolCorletto et al. 2005

Locale anesthesie-technieken bij gebitsbehandeling

Innervatie van het hoofd

N. Facialis:

- Auriculopalpebralis

- Buccalis dorsalis

-Buccalis ventralis

N. Trigeminus:

- Ophthalmicus

- Maxillaris

- Mandibularis

Infra-orbitalisblok

Mentalisblok

Mandibularisblok

Maxillarisblok

totaal intraveneuze anesthesie (TIVA)

- Ketamine + midazolam- Thiopental + guaiphenesine- Triple drip

Triple drip anesthesie

Voordelen- Geen apparatuur benodigd- Weinig ademdepressie- Weinig cardiovasculair depressieve

anesthetica

Nadelen- Alleen geschikt voor korte ingrepen (< 1 uur)

Recovery

- Vrije recovery- Geassisteerde recovery- Sling systeem- Tilt table recovery- Pool recovery

Postoperatieve pijnbestrijding

Voorkomen is beter dan genezen!

de kiesextractie en behandeling van sinusitis

Peroperatief:alfa2-agonist, opiaat, ketamine,

lidocaïne

Postoperatief:NSAIDs

Vragen?