SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v...

22
SBRT bij pancreascarcinoom Inge Bijzet-Marsman Specialitisch laborant stereotactie

Transcript of SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v...

Page 1: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

SBRT bij pancreascarcinoom

Inge Bijzet-Marsman

Specialitisch laborant stereotactie

Page 2: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Kliniek – pancreasfunctie

Insuline

Reguleert koolhydraat- en

vetmetabolisme

Verteringsenzymen

Afbraak koolhydraten,

eiwitten en vetten

Page 3: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

• Geelzucht

• Buikpijn

• Rugpijn

• Gewichtsverlies

Kliniek - pancreascarcinoom

Page 4: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Feiten

• NL: 2000 gevallen per jaar (incidentie 6-10/100,000)*

• 4e plek kankergerelateerde sterfte

• 5-year survival 1-4%**

* Nederlandse kankerregistratie

** Vincent et al. Pancreatic cancer. Lancet 2011; 378(9791):607-20

Median survival Bij diagnose

Resectabele patienten 17-23 maanden 20%

Locally advanced patienten 8-14 maanden 40%

Gemetastaseerde patienten 4-6 maanden 40%

Curatie

Palliatie

Page 5: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Problemen:

• Moeilijk zichtbaar op CT

• Bewegende tumor

• Dichtbij risico-organen

Grote marges

Lage dosis

Oplossingen:

Betere zichtbaarheid tumor

Compenseren voor beweging

Hoge precisie : image guidance

Radiotherapie bij pancreascarcinoom

Page 6: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Visualisatie tumor - MRI

Ontwikkeling van MRI protocol:

Tumor en risico-organen

zichtbaar

Page 7: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Bewegingscompensatie

Page 8: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Bewegingscompensatie

• Korset: leverbeweging gehalveerd

Page 9: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Image guidance

Page 10: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Trial: Cone-beam CT guided SBRT

• 30 patiënten

• Locally advanced pancreascarcinoom

• Stereotactisch: 3x8 Gy

• Fiducial markers

• Individueel korset

• Individuele marge

• 4D CBCT

• VMAT

Page 11: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Primair eindpunt:

Veiligheid

• Toxiciteit graad ≥3

binnen 3 maanden

volgens CTCAE v 4.0

Secondaire eindpunten:

• Technische haalbaarheid

• Respons

• Quality of life

• Overall survival

• Progression free survival

Trial: Cone-beam CT guided SBRT

Page 12: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Korte termijn

• Vermoeidheid

• Misselijkheid

• Braken

• Diarree

Lange termijn

• Bloeding maag/darm

• Perforatie maag/darm

• Ulcus maag/darm

Te verwachten bijwerkingen

Page 13: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Beeldvorming

• CT

– Met korset

– Met contrast

– 4D CT

– Plannen op de 20%

• MRI

– Met korset

– Met contrast

– Cine MRI

Page 14: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Matchen

• MRI aan CT

• Door Klinische Beeldverwerking

• Tumor wordt aan tumor gematcht

– Markers op MRI niet zichtbaar

Page 15: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Planning

• Intekening

• Scherpe dosisafval

• Tijdsduur belangrijk

– 8Gy per fractie met een max van 150% centraal

-> Veel MU’s ( ≥ 2500 MU per fractie)

• Vmat

– Full Arc

– Delivery Time 5-8 minuten

Page 16: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Planning

• Tumor niet zichtbaar, slechts markers waardoor

onzekerheid over exacte ligging

– Bij hoge dosis op klein oppervlak heel snel afwijkingen

– Randafval door stereotactie zeer groot

• Feasibility studie

– OAR’s staan voorop

– Coverage vloeit voort uit OAR-ligging t.o.v. PTV

Page 17: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

• Instellen patiënt met korset

• 4D CBCT

• Matchen op midvent op marker.

Bestralen

Page 18: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Matchmethode

Page 19: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Bepalen midvent

Page 20: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

• 13 patiënten geïncludeerd sinds juli 2013

– 11 bestraald

• 3x graad 3 toxiciteit binnen 3 maanden

• Geen relatie met radiotherapie

Resultaten

Page 21: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Radiotherapy

Anna Andreychenko

Nico van den Berg

Hans de Boer

Mirjam Bosman-Willemsen

Sjoerd Crijns

Hanne Heerkens

Alexis Kotte

Irene Lips

Gert Meijer

Onne Reerink

Bjorn Stemkens

Rob Tijssen

Marco van Vulpen

Radiology

Maarten van Leeuwen

Medical Oncology

Martijn Lolkema

Surgery

Quintus Molenaar

Gastroenterology

Frank Vleggaar

Acknowledgements

Page 22: SBRT bij pancreascarcinoom · Veiligheid • Toxiciteit graad ≥3 binnen 3 maanden volgens CTCAE v 4.0 Secondaire eindpunten: • Technische haalbaarheid • Respons • Quality

Vragen?