1

Interprofessioneel samenwerken in de gezondheidszorg

IPSIG Van Royen Paul

Tsakitzidis Giannoula

2

Inhoud

• Wie zijn wij?

• Terminologie en definitie van interprofessioneel samenwerken

• Waarom: relevantie

• Wat is interprofessioneel leren/onderwijs

• Basisprincipes en evidentie

• Samenwerken en teambuilding

• Didactisch model

3

Wie zijn wij? Werkgroep:

• UA: geneeskunde

• Artesis: ergotherapie, kinesitherapie, verpleegkunde, vroedkunde en maatschappelijk assistenten

• KdG: verpleegkunde, vroedkunde en maatschappelijk assistenten

• Lessius Hogeschool: bachelor in de toegepaste psychologie, logopedie en audiologie

• Plantijn Hogeschool:

voedings- en dieetkundigen

4

Terminologie

interprofessional

shared learning

5

Multiprofessioneel – Interprofessioneel

6

Waarom nodig ?

• Betere en effectievere communicatie tussen individuen en professionele groepen

• Tegengaan van tendens naar te sterke specialisatie en profilering

• Omgaan met complexiteit

• Betere kennis en erkenning van elkaars expertise

• Oplossen van onderlinge wedijver- verhoogde jobtevredenheid

• Verbeteren van kwaliteit van zorg

• Betere verdeling van werklast en verantwoordelijkheid

7

Definition

WHO: the process by which a group of students from

the health related occupations with different

educational backgrounds learn together during certain

periods of their education, with interaction as an

important goal, to collaborate in providing promotive,

preventive, curative, rehabilative and other health-

related services

8

Definition

CAIPE: interprofessional learning is the opportunity

for professions to “learn with, from and about one

another to facilitate collaboration in practice”.

9

IPSIG

Interprofessioneel

•Verschillende disciplines / afstudeerrichtingen in de groepen

•In interactie met elkaar

Samenwerken

•Werken aan de opdrachten

•Werken aan eigen ontwikkeling van competenties

•De ander helpen bij ontwikkeling van competenties

In de Gezondheidszorg

•Patiënt als lid van het team

•Patiëntgerichtheid

•Wat je vandaag leert , morgen doen

•En blijven doen ….

10

Basisprincipes van interprofessioneel leren

• Leren via samenwerking (collaborative learning)

• Leren via gelijkheid (egalitarian learning)

• Groepsgestuurd : collectieve verantwoordelijkheid

• Ervaringsleren

• Reflectief leren

• Toegepast leren

11

Transformatief leren

• Informatief leren= kennis, vaardigheden experts

• Formatief leren= zoeken en analyseren van informatie, synthese, besliskunde professionals

• Transformatief leren= competenties voor leiderschap en teamwork actoren voor verandering

FrenkJ, Chen L, Bhutta ZA, Cohen J, Crisp N, Evans T, et al. Health professionals for a

newcentury: transformingeducation to strengthenhealthsystems in aninterdependentworld. Lancet. 2010 Dec 4;376(9756):1923-58.

12 Drie mogelijke doelen van interprofessioneel leren:

• Individuen voorbereiden op samenwerking (competentiegericht leren – KVA)

om kwaliteit van optimale zorg aan een patiënt,

gezin te kunnen bieden

• Samenwerking ontwikkelen in groepen en teams

tijdens de opleiding doeltreffend en doelmatig te

leren samen werken in de zorg van een

welbepaalde patiënt (en groep).

• Diensten en kwaliteit van zorg verbeteren

13

Samenwerken en teambuilding

teamwerk

teamontwikkeling

teamcoördinatie

teamproblematiek

teambegeleiding

teamconsultancy Teamwerk

Groepswerk

Solowerk

14

Gezondheidszorgbeleid

Context

Interprofessionele teams

Patient

met een

probleem

Biologisch:

ziekte

psychologisch:

ziektegevoel

sociaal:

ziektegedrag

existentiëel: welzijn

Team dat verantwoordelijk-

heid opneemt

voor de patient

15

Methodiek module

• Eén week

• 3 plenaire sessies

• Werkgroepen van 12 à 14 studenten uit 10 verschillende opleidingen

• Elke werkgroep begeleid door één vooraf getrainde tutor

16

LEERLIJN

Van • Elkaar / professies leren kennen

Naar

• Samenwerken in patiëntgerichte zorg

• Teamwerk (relationeel- en taakgericht)

17

Competentiegericht Een competentie is een persoonlijke bekwaamheid, die zichtbaar wordt in het vertonen van succesvol gedrag in een bepaalde, contextgebonden situatie. Een competentie is veranderlijk in tijd en tot op bepaalde hoogte ontwikkelbaar. Een competentie bestaat uit een geïntegreerd geheel van kennis, vaardigheden en houdingen. Persoonlijke karakteristieken en aspecten van het professioneel functioneren oefenen op een bepaalde manier en in een bepaalde mate invloed uit op de competenties’ (Dochy F en Nickmans G, 2005).

18 Leerdoelen = competentie voor een lid van een interprofessioneel team

Leren samenwerken !

Communicator

Teamspeler

Levenslang

lerende

Manager

Expert

Professional

Belangen-

behartiger

SAMENWERKER

in de

GEZONDHEIDSZORG

19

Model voor competentie volgens Miller

Miller GE. The assessment of clinical skills/competence/performance. Academic Medicine (Supplement)

1990; 65: S63-S7.

Weet

Toont

Weet hoe

Doet

Pro

fessio

nele

auth

enticiteit

Kennis

Gedrag

Feiten en concepten

Probleem oplossen

vaardigheden

praktijk

20

PATIËNT

Voor wie leren samenwerken?

Voedings en

dieetkunde

Verpleegkunde

Bachelor in de

toegepaste

psychologie

Geneeskunde

Logopedie

en audiologie

Kinesitherapie

Vroedkunde

Ergotherapie

Maatschappelijk

assistenten

21

Leermiddelen

• Fundamenten, bouwstenen en praktische aanpak

• Verplichte literatuur

Handboek “Leren

interprofessioneel samenwerken in de gezondheidszorg”

• Organisatieschema

• Activiteiten per dag

• Portfolio

• Evaluatie

Werkboek (plastic mapje -afgifte portfolio)

22

23

Programma

Onderwijsvormen

zijn:

• Hoorcolleges

• Groepswerk-samenwerken

• Zelfstudie en/of studiebegeleiding

• Reflectie en feedback

24

PROGRAMMA van de IPSIG-week

• Dag 1: plenair- kennismaking- beroepsprofiel- video

• Dag 2: diverse casussen bespreken – zorgplan

• Dag 3: plenair (kritische kijk- video) – stellingenspel – reflectie groepsproces

• Dag 4: casus ethiek – self- en peerassesment voorbereiding plenum- evaluatie

• Dag 5: plenair forum en panelgesprek

25 Evaluatie

tutors van de desbetreffende opleidingen (elementen van portfolio zie werkboek). begeleidende tutor

differentiatie binnen de groep

een zelf- en een peerevaluatie

Evaluatie 'Samenwerker in de gezondheidszorg'

Portfolio

punt 1

Documenten

punt 1a

Inhoud

punt 1b

Samenwerkingsgedrag

punt 2

Groepsevaluatie

punt 2a

Self- en peerassessment

punt 2b

26

Evaluatie van de module

• De studenten

• De laatste dag

• Met behulp van een (gesloten) 7-vragenlijst2 de module geëvalueerd

• De evaluatie gebeurde volledig anoniem

(2) Parsell G, Spalding R, Bligh J; Shared goals: evaluation of a multiprofessional course for undergraduate students. Medical Education 1998, 32, 304-311

27

1. Heeft de cursus je kennis vergroot omtrent de rol en de plicht van andere professionele groepen binnen de

gezondheidszorg?

2. Heeft de cursus je begrip ten aanzien van de manier waarop andere professionele groepen werken, veranderd?

3. Heeft de cursus je houding ten opzichte van andere professionele groepen veranderd?

4. Denk je dat de cursus interprofessioneel leren effect zal hebben op je toekomstige relaties met andere professionele

groepen?

5. Zou interprofessioneel leren een onderdeel moeten uitmaken van je opleiding?

6. Denk je dat je een betere verstandhouding hebt wat betreft probleemoplossing in teamverband in de

gezondheidszorg?

7. Denk je dat een cursus in interprofessioneel leren je in staat stelt om doeltreffend te werken als lid van een

gezondheidszorgteam?

0

20

40

60

80

100

120

1 2 3 4 5 6 7

2007

2008

2009

2010

2011

2012

28

29

Workshop- toepassing 1

• Interprofessionele voorstellingsronde

30

Workshop – toepassing 2

• Interprofessionele discussie

• De arts leidt het overleg.

• Interprofessioneel samenwerken is een engagement; dit wordt niet betaald.

• De patiënt centraal = de patiënt aanwezig op het interprofessioneel overleg.

31

Workshop – toepassing 3

• Casus Ethiek

32

Workshop – toepassing 4

• peerassessment