Samenvatting sprekers

Gedurende de les van maandag 16/02 waren er drie sprekers aanwezig. Deze handelden elk over n specifiek onderwerp.

Lieven Tack : De economische Crisis Schuld en boete De crisis begint met het afschaffen van de muur tussen financile en commercile banken. Als respons op de dot com crisis van 2001 de intrestvoet in de VS van 6% naar 1% verlaagt met de bedoeling op geld goedkoper te maken. Het gevolg hiervan was dat huizen, die in de logica van toen altijd stegen in waarde, werden opgekocht als investering aan zeer lage tarieven door particulieren. Deze leningen werden, perfect legaal gezien de weggevallen scheiding, verkocht als financile producten. Wanneer de VS jaren later de intrest op korte termijn terug van 1% naar 5% verhoogt heeft dit als gevolg dat vele gezinnen hun huizen niet meer kunnen afbetalen. Deze komen tegelijkertijd terug op de markt waardoor de woningprijs daalt en de schulden niet meer worden terugbetaald. Daar de leningen als financile producten waren doorverkocht heeft dit zijn weerslag: de financile markt droogt op en stuikt in elkaar. Uiteindelijk zijn de banken niet in staat om nog voldoende leningen uit te keren aan de bedrijven waardoor de bankencrisis van 2008 zich omzet in een bedrijvencrisis in 2009. Als reactie moet de overheid ingrijpen wat weegt op de begroting met een budgetcrisis als gevolg. Uiteindelijk moeten, naar goede gewoonte, de burgers het gat in de begroting vullen.

Aanpak crisis Het fundamentele probleem is dat de reeds aanwezige verdragen geen antwoord boden op een economische crisis die Europees moest aangepakt worden. Nieuwe verdragen zijn enorm moeilijk om door te voeren, uiteindelijk werd een achterpoortje gevonden waarbij de staatshoofden onderling een aanpak konden onderhandelen. Dit gebeurde echter niet via Europa zelf. Uiteindelijk werden de principes van solidariteit en verantwoordelijkheid gehanteerd. Concreet gaat het om een hulppakket van miljarden aan de zwakste economien in ruil voor hervormingen. Deze hervormingen worden bepaalt op basis van een aantal doelstellingen inzake werk, investeringen, energie & klimaat, onderwijs en armoede.

Crisis opgelost? Naar de toekomst toe zijn er drie grote pistes. De eerste is dat de euro blijft bestaan onder haar huidige vorm en is weinig waarschijnlijk. De tweede is dat de euro verdwijnt en is onnodig. Volgens de derde piste brokkelt de euro zone af wat niet wenselijk is. Uiteindelijk moet het probleem van een economische crisis ook systemisch worden aangepakt. De richting hiervoor wordt aangeven door het mnemonisch middel ctrl+alt+del:

Ctrl : de schokken moeten beter opgevangen worden. (Grotere rol Europees Niveau) Alt : er dient structureel hervormd te worden Del : Uiteindelijk moet afgestapt worden van onevenwichten. (Schuld & begrotingstekort)

Hendrik Vos : Het Europese niveau De EU was vanaf het begin een economisch project met als grote doel het tot stand brengen van 1 grote markt. De grenzen tussen de lidstaten moesten dus (economisch) vervagen om zo bedrijven van deze lidstaten met elkaar te doen concurreren. Het gevolg is dat op verschillende vlakken een gemeenschappelijke wetgeving nodig is om oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Zo zal milieuwetgeving onvermijdelijk leiden tot een duurder product (anders heeft de wet per definitie geen nut), waardoor bedrijven onderhevig aan deze wetten niet concurreren met andere bedrijven die niet onderhevig zijn aan deze wetten. Uiteindelijk werd dit later (gedeeltelijk) uitgebreid toen landen begonnen te beseffen dat ze te klein waren om bepaalde uitdagingen aan te gaan.

Verder was de EU sinds haar oprichting onderhevig aan drie dynamieken:

1. Verdieping: EU krijgt meer bevoegdheden en verwerft macht op meer domeinen (vb milieu) 2. Blokkering: EU slaagt er niet in bepaalde (logische) bevoegdheden naar zich toe te trekken

(vb buitenlands beleid) 3. Uitbreiding: meer landen worden lid van de EU (6->28)

Ten slotte werd uitgelegd hoe Europa beslissingen neemt. Hierbij zijn er 4 grote spelers.

1. De Europese raad. Legt de grote prioriteiten op lange termijn vast. Doet aan crisis management. (Rol voor Staatshoofden)

2. De Europese Commissie. Doet wetsvoorstellen waarover dan kan gestemd worden. Functioneert als filter voor wetsvoorstellen.

3. Europees parlement: moet compromis vinden over wetvoorstellen, kan amendementen indienen. Kan geen wetten voorstellen (taak commissie, kan wel resolutie stemmen).

4. Raad v Ministers. Gelijkaardige functie aan Europees parlement. Behandelen wetten en verwerken ze.

Een mogelijke 5e factor zijn de lobbyisten (20-25 000 man die daar vermoedelijk niet zouden zijn als ze de facto geen macht hadden).

Carla Pinto Eco Label De productie van een goed gaat altijd gepaard met een zekere impact op het milieu. Het gaat dus om schade die berokkend wordt aan de maatschappij, de omgeving of derden die niet in de prijs werd ingebracht. Indien men hier wil ingrijpen, moet dit op het Europese niveau gebeuren (zie vorige spreker). Indien men de abundantie van een product uitzet in functie van de duurzaamheid ontstaat een zekere distributie. De bedoeling is om deze distributie met verloop van tijd naar rechts (duurzamer) te verschuiven. Dit wordt gedaan door enerzijds op basis van wetten de productie van de minst duurzame producten te verbieden. Anderzijds wordt de productie van duurzamere goederen aangemoedigd. Binnen dit kader past het Europese Eco Label, waarmee bedrijven op een geloofwaardige manier aan de consument kunnen kenbaar maken dat ze wat duurzaamheid het beste product leveren op de markt. Het label wordt toegekend op basis van verschillende criteria. Deze zijn gebaseerd op de wetenschappelijke methode en op de life cycle approach. Samengevat wordt de hele levenscyclus van productie tot gebruik en end of life in kaart gebracht. Hierbij moet het product in elk van deze stadia het kenmerk van duurzaamheid vertonen. Het eco-label wordt enkel uitgereikt aan de beste producten op de markt. Hier ligt het cutoff point bij de 10 a 20%. Indien meer dan 10-20% van de producten het label kan behalen worden de eisen aangescherpt. Op deze manier hoopt men de productie van als maar duurzamere goederen aan te moedigen.