SAMEN WERKEN Programma grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland

CHRONOLOGISCH OVERZICHT VANUIT HISTORISCH PERSPECTIEF

VOORWOORDGeachte lezer,

Dit document beschrijft in chronologische volgorde de ontstaansgeschiedenis en ontwikkelingen van het landelijke

programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ (afgekort tot GBO-SO).

Daarnaast worden enkele specifieke onderwerpen toegelicht.

In 2014 start het programma met het eerste project: de ontwikkeling van het landelijke Specialisme Technische

Hulpverlening. Inmiddels, drie jaar later, heeft het programma ruim vier projecten en twintig deelprojecten onder haar

hoede. En er volgen er nog meer. Bijna alle regio’s zijn vertegenwoordigd in de verschillende klankbord-, werk- en

projectgroepen. Een beweging die alleen nog maar verder zal groeien en waarin samenwerking met elkaar en andere

partijen de kracht is. Samen grensverleggend.

Mede namens het programmateam GBO-SO,

Max Krisman

Programmamanager GBO-SO

5

INHOUDSOPGAVEVoorwoord 3

1 Inleiding 6

2 Chronologisch overzicht 7

2012 7

2013 7

2014 7

2015 9

2016 9

2017 12

3 Enkele specifieke onderwerpen 14

Bestuurlijk traject 14

Expertregio’s 14

Grootschalig Brandweer Optreden (GBO) 14

Programmaorganisatie 14

Blauwdruk 15

Van project naar beheer 15

Communicatie 15

Documenten 19

Bijlage Communicatieprogramma 2013-2017 20

2013 - 2014 20

2015 - 2016 20

2017 21

76

1 INLEIDINGDe basis voor het programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ werd

gelegd met het project Specialisme Optreden op Maat (SOM). In de periode 2010-2012 is met hulp van verschillende

werkgroepen, bestaande uit vakspecialisten uit de brandweerwereld, het rapport SOM opgesteld. Het rapport

beschrijft in totaal acht brandweerspecialismen (vijf primair en drie ondersteunend). Belangrijke aanleiding voor SOM

was de opvolging van de leidraad brandweercompagnie. In mei 2012, na oplevering van het rapport SOM, startte

de nieuw aangestelde projectleider Specialistisch Optreden met de opdracht om het rapport SOM te implementeren

bij de brandweer in Nederland. Dit was de eerste stap van wat uiteindelijk het programma ‘Samen werken aan

grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ zou worden.

Het programma in vogelvlucht

Het doel van het landelijke programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer

Nederland’ is tweeledig: het implementeren van de interregionale samenwerking bij grootschalige inzet. En het

ontwikkelen van landelijke specialismen voor complexe incidenten die zelden voorkomen, maar waarvan de impact op

de samenleving groot is wanneer het toch gebeurt.

Krachten bundelen en grenzen verleggen

Een incident houdt zich niet aan regio- of landsgrenzen. Daarom is het noodzakelijk dat de brandweer bij

grootschalige en complexe incidenten samenwerkt en haar expertise en slagkracht kan uitbreiden.

De ontwikkeling van specialistisch brandweeroptreden op landelijk niveau is het antwoord op complexe incidenten die zich

zelden voordoen. Gezamenlijk ontwikkelen we landelijke specialismen, gebaseerd op de vier kerntaken van de brandweer.

Het inmiddels gerealiseerde Specialisme Technische Hulpverlening (STH), het Specialisme Natuurbrandbeheersing (NBB)

en het Specialisme Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen (SIBGS). Ook voor logistiek ontwikkelt de brandweer met

ondersteuning van het IFV landelijke samenwerking bij grootschalige en specialistische inzetten.

Door samen en slimmer het grootschalig en specialistisch brandweeroptreden te organiseren, kan de brandweer

efficiënter en effectiever optreden wanneer deze incidenten zich daadwerkelijk voordoen.

7

2 CHRONOLOGISCH OVERZICHT

2012

• Visie Grootschalig Brandweeroptreden

(GBO) vastgesteld in de Raad Regionaal

Commandanten (RRC) (mei 2012)

Onder leiding van het netwerk Materieel van

Brandweer Nederland is de visie GBO ontwikkeld

en vastgesteld in de RRC (mei 2012). Er worden

geen afspraken gemaakt over implementatie van de

visie en de koppeling met het project Specialistisch

Optreden op Maat (SOM).

• Rapport SOM gereed en ter besluitvorming

aangeboden aan RRC (sept. 2012)

Het project SOM levert omstreeks mei 2012

het concept-rapport SOM op. Dit rapport

wordt in september 2012 als ‘richtinggevend

document’ vastgesteld in de RRC. Reden hiervoor

is dat een uitgewerkte visie op specialistisch

brandweeroptreden nog ontbreekt. De RRC geeft

opdracht tot het ontwikkelen van een visie op

specialistisch brandweeroptreden, waarbij een

koppeling wordt gemaakt met de toekomst van de

brandweer: ‘Brandweer over morgen’.

2013

• Visie Specialistisch Optreden Brandweer

Nederland vastgesteld door Raad van

Brandweer Commandanten (RBC; mei

2013)

De visie Specialistisch Optreden Brandweer

Nederland (SO) is begin 2013 ontwikkeld in nauwe

samenwerking met een achttal commandanten uit

de RBC (voorheen RRB). Met het vaststellen van

de visie SO geeft de RBC in mei 2013 opdracht tot

implementatie van deze visie.

• Combinatie visie GBO en visie SO in

het programma ‘Samen werken aan

Grootschalig en Specialistisch optreden

Brandweer Nederland (eind 2013)

Gezien de relatie in het kader van interregionaal

optreden wordt het ontwikkel- en

implementatietraject van de visies GBO en SO

samengevoegd en ondergebracht bij het landelijke

programma ‘Samen werken aan grootschalig en

specialistisch optreden Brandweer Nederland’. Een

stuurgroep, gemandateerd door de RBC, begeleidt

het programma.

2014

• Project Implementatie visie GBO

De projectleider GBO start begin 2014 met de

opdracht om het implementatietraject van de visie

GBO te begeleiden. De projectleider is geselecteerd

uit een werving- en selectietraject bij de

veiligheidsregio’s. De projectleider zoekt het overleg

met betrokkenen in de PRIB-districten.

• Ontwikkeling blauwdruk ‘Vormgeven

grootschalig en specialistisch optreden’

De projectleider Specialistisch Optreden start in het

tweede kwartaal 2014.

Er wordt een ‘blauwdruk’ voor het grootschalig en

specialistisch brandweeroptreden ontwikkeld. Het

accent ligt hierbij op vier thema’s: Risicogericht,

Samen, Slimmer en Regie.

Kort samengevat: We brengen de risico’s in kaart

en stellen vast welke we landelijk (specialistisch),

interregionaal (grootschalig) en regionaal

(basisbrandweerzorg) het hoofd gaan bieden. Op

basis hiervan kan de RBC regie voeren en bijsturen

op de risicogerichte doelen. De twee thema’s Samen

en Slimmer staan voor het gezamenlijk oppakken en

uitwerken van het grootschalig brandweeroptreden

en het opbouwen van de landelijke specialismen.

8

Sinds 1 juni 2016 is het landelijke specialisme

Technische Hulpverlening (STH) operationeel.

In het eerste jaar is STH ruim tien keer

gealarmeerd. Hun eerste inzet hadden zij al

op 3 juni 2016 op Urk.

Bewoners van een

appartementencomplex

in Veendam worden op

19 april 17 ruw gewekt.

Een explosie in een van

de appartementen op de

bovenste etage zorgt voor

een ravage. Onduidelijk is

of er slachtoffers zijn. De

brandweer roept de hulp in

van STH. De teams Noord

en Oost zijn ter plaatse.

9

Samen werken en slim gebruik maken van

bestaande initiatieven en netwerken. De kennis en

expertise worden verbonden aan de te ontwikkelen

specialismen via organisatienetwerken.

De vier thema’s vormen de basis voor het

vormgeven van het grootschalig en specialistisch

brandweeroptreden. Belangrijk uitgangspunt

daarbij is dat GBO en SO gekoppeld zijn aan de

vier kerntaken van de brandweer: Brandbestrijding,

Technische Hulpverlening, Incidentbestrijding

Gevaarlijke Stoffen en Waterongevallenbestrijding.

Het onderdeel Logistiek wordt als ondersteunend

proces toegevoegd.

• Start project Implementatie Specialisme

Technische Hulpverlening (STH) (definitie/

ontwerpfase)

In de tweede helft van 2014 start het project

Implementatie Specialisme Technische

Hulpverlening. De directeur Incidentbestrijding van

Veiligheidsregio Hollands Midden is projectleider

en wordt door het programmateam ondersteund.

Afgevaardigden uit de vijf regio’s: Hollands Midden

(coördinerend regio), Fryslân, IJsselland, Midden- en

West-Brabant en Gelderland-Zuid vormen samen de

projectgroep.

2015

• Bestuurlijk traject GBO-SO, gezamenlijke

notitie IFV en Brandweer Nederland

(eerste verkenning)

In overleg met de stuurgroep wordt afgesproken

om de route naar het bestuurlijk traject in de

tweede helft van 2015 vorm te geven. Dit nadat

de RBC akkoord heeft gegeven op de blauwdruk

en de invulling hiervan (concretisering resultaat –

koppeling financiering). De directeur IFV besluit

op basis van de ontwikkelingen zijn bestuurlijk

portefeuillehouder te informeren. Dit betekent dat

parallel hieraan - langs de lijn van de brandweer -

de bestuurlijk portefeuillehouder geïnformeerd dient

te worden.

• Project Ontwikkeling en implementatie

STH, realisatie/implementatiefase (medio

2015)

De opzet van het specialisme krijgt vorm.

Belangrijk onderdeel is de risicoanalyse op de

incidentscenario’s. Deze geeft nieuwe inzichten

op bijvoorbeeld het gebruik van persoonlijke

beschermingsmiddelen. De landelijke werving en

selectie van de specialisten start met een campagne.

• Project Implementatie visie GBO

Door een combinatie van factoren is de

implementatie van de visie GBO onvoldoende

geëffectueerd.

• Project Visieontwikkeling

Natuurbrandbeheersing (Definitiefase)

De projectleider Visieontwikkeling

Natuurbrandbeheersing wordt gedetacheerd bij het

IFV en start zijn werkzaamheden.

2016

• Bestuurlijk traject GBO-SO, proces

besluitvorming (besluit oktober 2016)

Op verzoek van de bestuurlijk portefeuillehouder van

het IFV wordt de tekst van het concept ‘bestuurlijk

akkoord’ aangevuld en wordt onder meer de

relatie met het programma Informatievoorziening

beschreven. Het bestuur van het IFV wil tevens een

(geconcretiseerd) plan voor de besteding van de

middelen voordat besloten wordt deze beschikbaar te

stellen. Op basis van de dan bekende informatie over

de kerntaken en de koppeling met GBO en SO wordt

een gedetailleerde uitwerking opgenomen in het

bestuurlijk akkoord. Ook wordt een gedetailleerde

tijdsplanning uitgewerkt.

10

De behandeling en besluitvorming van het

bestuurlijk akkoord GBO-SO stond gepland voor

de mei- vergadering van het Veiligheidsberaad

(VB). Echter door andere punten op de agenda

wordt besloten de besluitvorming door te schuiven

naar de oktobervergadering van het VB. Op 27

oktober 2016 stellen het Algemeen Bestuur IFV

en het Veiligheidsberaad het bestuurlijk akkoord

GBO-SO vast. Het bestuurlijk traject heeft daarmee

18 maanden geduurd. Wel is doorgewerkt aan de

doelstellingen van het programma. Zij het dat ten

aanzien van nieuwe initiatieven, zoals Logistiek &

Ondersteuning, er geen concrete stappen kunnen

worden gezet.

• Project Specialisme Technische

Hulpverlening (Implementatie/Nazorg)

De werving- en selectie is afgerond en de

initiële opleiding van de specialisten gestart.

De werving van de kandidaten wordt landelijk

ondersteund vanuit het programmateam waarbij

de veiligheidsregio’s zelf de selectie voor hun

rekening nemen. Uit zo’n 300 sollicitanten worden

150 kandidaten geselecteerd voor de vijf STH-

teams, verdeeld over de vier teamrollen. Op 1 juni

2016 is het specialisme Technische Hulpverlening

operationeel (officieus). Belangrijk om te vermelden

is de landelijke alarmering van de STH-teams via

meldkamer Brandweer Haaglanden. Deze staat

in verbinding met het CVD-piket van Hollands

Midden als coördinerend regio. Al twee dagen

later is de vuurdoop van het Specialisme Technische

Hulpverlening wanneer de teams van Fryslân

(team Noord) en IJsselland (team Oost) worden

gealarmeerd en ingezet bij een incident op Urk

(gasexplosie; 3 juni 2016).

De officiële installatie van het STH vindt

plaats op 9 december 2016. John Berends,

bestuurlijk portefeuillehouder Brandweer in het

Veiligheidsberaad, verricht de openingshandeling en

spreekt lovend over de stappen die gezet worden

bij de intensivering van de samenwerking tussen de

veiligheidsregio’s.

• Project Logistiek & Ondersteuning

In de loop van 2016 start het project Logistiek

& Ondersteuning. De projectleider, geselecteerd

na een werving- en selectietraject, wordt

gedetacheerd bij het IFV. Het project richt zich op

het vormgeven van de logistieke samenwerking

tussen de brandweerregio’s in Nederland voor

de schaalniveaus grootschalig en specialistisch

brandweeroptreden. Het accent ligt op het

ontwikkelen van een visie logistieke samenwerking,

aangevuld met enkele deelprojecten die op korte

termijn gerealiseerd kunnen worden. In 2016

wordt het projectplan Logistiek & Ondersteuning

ontwikkeld en afgestemd.

• Project Natuurbrandbeheersing

(Ontwerpfase)

De visie Natuurbrandbeheersing (NBB) is gereed en

door de RBC vastgesteld. Nu de visie is vastgesteld

kan gestart worden met het ontwikkelen van

het projectplan voor de implementatie van

de visie. Er worden drie thema’s benoemd:

Informatievoorziening, Specialismen en Organisatie.

Onder deze drie thema’s vallen zowel de reeds

lopende als nieuw op te zetten deelprojecten.

11

Een van de doelen van het project Logistiek & Ondersteuning is het

landelijk organiseren van materieel en middelen bij grootschalige

en specialistische inzetten.

Het te ontwikkelen landelijke specialisme Fire

Bucket Operations is een van de deelprojecten

van Natuurbrandbeheersing.

12

2017

• Project Natuurbrandbeheersing

(Realisatiefase)

Op 16 maart 2017 stelt de Stuurgroep GBO-SO het

projectplan Natuurbrandbeheersing vast. Er vindt

een personele wisseling plaats. De projectleider

wordt projectsecretaris. Er treedt een nieuwe

projectleider aan. Vanaf juni starten de volgende

deelprojecten:

– Informatievoorziening

Satellietdata en vegetatiekaarten

Delen GEO-informatie

Natuurbrandverspreidingsmodel

Risico Index Natuurbrand (RIN)

– Specialismen

Voorbranden

Team Brandonderzoek Natuurbrand (TBO)

Fire Bucket Operations (FBO)

Vuistregels

Gebiedsgerichte aanpak

– Organisatie

Communicatie met publiek:

www.natuurbrandrisico.nl

• Project Logistiek & Ondersteuning

(Realisatiefase)

Op 16 maart 2017 behandelt de Stuurgroep GBO-

SO het projectplan Logistiek & Ondersteuning en

stelt tevens de projectopdracht vast, waarbij de

volgende deelprojecten worden benoemd.

– Landelijke vliegorganisatie RPAS

Dit deelproject bundelt de ervaringen van

twee regio’s met het vliegen met drones.

Het deelproject levert de volgende resultaten

op: een landelijke vliegorganisatie voor

de brandweer, een handboek ‘Vliegen

met drones’ en vastgesteld door de civiele

luchtvaartautoriteiten. En als derde resultaat:

ontwikkelen van een opleiding.

Om alle regio’s te informeren over de laatste

ontwikkelingen organiseerde de projectgroep

op 8 september 2017 een seminar. Op deze

goed bezochte bijeenkomst ondertekenden

tevens Defensie, Nationale Politie en Brandweer

Nederland een intentieverklaring voor verdere

samenwerking.

Het deelproject Natuurbrand-

verspreidingsmodel is een

informatiebron voor de

regio’s bij het bestrijden

en voorkomen van een

onbeheersbare natuurbrand.

– Standaardiseren van de logistieke

coördinatie

Doel van dit deelproject is het opleveren van

een advies voor een eenduidige handelswijze en

structuur bij de logistieke en ondersteunende

processen bij grootschalige incidenten.

– Landelijke databank voor materieel en

middelen

Met de landelijke databank wordt gerealiseerd

dat de brandweer bij grootschalig en

specialistisch optreden beschikt over actuele

informatie over de beschikbaarheid van

logistieke middelen en materieel.

– Mobiele WIFI-opstelpunten

Het organiseren van landelijke wifi-opstelpunten

zodat incidentinformatie ook beschikbaar is op

plaatsen met een beperkt wifi-bereik.

– Visie Logistiek & Ondersteuning

De visie is ontwikkeld en wordt in het najaar van

2017 aangeboden aan de RBC.

Inmiddels zijn alle deelprojecten gestart met de

uitwerking en uitvoering.

Met name vanuit de visieontwikkeling zullen

er in 2018 aanvullende gerichte activiteiten

worden ontplooid om de visie te verwezenlijken,

zoals: vergroten eigenaarschap, minder voorraad

en opslag, proactieve informatievoorziening L&O

en een landelijke logistieke organisatie.

• Project Incidentbestrijding Gevaarlijke

Stoffen (IBGS) (Ontwerpfase)

Er is een projectleider en een projectsecretaris

aangesteld. De projectsecretaris is voor 24

uur per week gedetacheerd bij het IFV. Het

conceptprojectplan wordt 15 november 2017

aangeboden aan de Stuurgroep GBO-SO.

• Specialisme Technische Hulpverlening

(Operationele / beheerfase)

Het project implementatie Specialisme Technische

Hulpverlening is per 31 december 2016 beëindigd

en valt per datum binnen de beheerfase. Het IFV

ondersteunt deze beheerfase. Inmiddels is STH al

tien keer gealarmeerd (periode juni 2016-juni 2017).

Een en ander is opgenomen in een jaarverslag en

folder over STH.

Ook is de uitvoering opgepakt van de

restonderwerpen uit de projectfase, waaronder de

modificatie van de uitrustingen en de oriëntatie en

implementatie van het optreden bij spoorincidenten.

Voor STH is een format ontwikkeld voor de

algehele regie op een landelijk specialisme en op

de interregionale samenwerking IFV – Brandweer

Nederland. Vraag en aanbod worden gekoppeld

en geborgd middels de rollen van de coördinerend

regio en de netwerkregisseur bij het IFV.

13

In 2017 wordt het project Specialismen

Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen

ondergebracht bij het programma.

14

3 ENKELE SPECIFIEKE ONDERWERPEN

Bestuurlijk trajectIn voorgaand chronologisch overzicht is aangegeven dat

het bestuurlijk traject, de periode van ontwikkeling tot

het besluit in oktober 2016, geruime tijd in beslag heeft

genomen. Het was de wens van de brandweer om het

bestuurlijke traject te starten nadat de ontwerpfase

(blauwdrukontwikkeling en toepassing) binnen het

programma was afgerond. Gedachte hierbij was om

eerst een inhoudelijk beeld van de opzet te ontwikkelen

en hierop het bestuurlijk akkoord te halen. Op verzoek

van de bestuurlijk portefeuillehouder van het IFV

zijn inhoudelijke details aan het bestuurlijk akkoord

toegevoegd. Een en ander heeft de beleidscontext en

het algehele draagvlak voor het programma GBO SO

versterkt.

De verwachting is dat in 2018 de voortgang en

eventuele bijstellingen gerapporteerd kunnen worden

aan het dagelijks bestuur van het IFV.

Expertregio’sOnder regie van het ministerie van Veiligheid en Justitie

startte medio 2013-2014 een pilot expertregio’s.

Doel van de pilot was het onderzoeken van de

doorontwikkeling van het aspect kenniscentrum ten

aanzien van een specifiek risicogebied binnen een

veiligheidsregio. Gedachte was, dat op deze wijze

een efficiënte en effectieve samenwerking op het

gebied van kennisontwikkeling en -deling binnen de

25 veiligheidsregio’s tot stand zou komen. Destijds

startten de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en

Noord- en Oost-Gelderland als pilot-expertregio’s voor

de kennisaspecten Industriële brandbestrijding en

Natuurbrandbeheersing. Het ministerie ziet een relatie

tussen initiatieven op het terrein van de ingezette

beleidslijn expertregio’s en het programma GBO-SO.

Het gedachtengoed van de pilot expertregio’s is voor

een deel opgegaan in het programma GBO-SO.

Grootschalig Brandweeroptreden (GBO)In 2014 is gestart met het onderdeel GBO. Gedachte

hierbij was dat de visie GBO, vastgesteld in 2012, op

eenduidige wijze zou worden geïmplementeerd. Tijdens

de consultatieronde van de veiligheidsregio’s bleek dat

de implementatie van de visie op verschillende manieren

is opgepakt. Bij het vaststellen van de visie GBO zijn

geen afspraken gemaakt over de implementatie. Medio

2014, twee jaar na de vaststelling van de visie GBO,

werd duidelijk dat een eenduidige implementatie van

de visie GBO een moeilijke opgaaf zou worden.

Op verzoek van de stuurgroep is de wijze waarop de

visie GBO is geïmplementeerd in de veiligheidsregio’s

onderzocht middels een enquête. De resultaten daarvan

staan in het rapport ‘enquête GBO’ en is aangeboden

aan het Programma Incidentbestrijding Brandweer

Nederland (PRIB). Op aangeven van de stuurgroep is

hierop volgend een minimumvariant gedefinieerd: één

basispeloton per veiligheidsregio. Deze variant is in

september 2016 in de RBC-vergadering vastgesteld.

De programmamanager GBO-SO zal, onder

verantwoordelijkheid van de PRIB en in overleg met de

regio’s in 2018 een geactualiseerde versie van de visie

GBO opleveren.

ProgrammaorganisatieZoals al eerder vermeld, werd in 2013 besloten om de

implementatie van de visie GBO en de visie SO onder

te brengen bij het programma ‘Samen werken aan

Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer

Nederland’.

Via een werving- en selectieprocedure, ondersteund

door het IFV, zijn de meeste vacatures voor

projectleiders vanuit de veiligheidsregio’s vervuld. De

ondersteuning van de projecten gebeurt met hulp

van een beleidsmedewerker en een projectsecretaris.

Beiden zijn verbonden aan meerdere projecten binnen

het programma. De programmamanager is onder meer

verantwoordelijk voor het programmamanagement

(waaronder capaciteit) en wordt ondersteund door een

programmasecretaris.

Het programmateam voert het programma uit onder

aansturing en toezicht van de stuurgroep GBO-SO. Bij

15

de start van het programma in 2013 is de stuurgroep

samengesteld uit een vertegenwoordiging van de

programmaraden Incidentbestrijding, Bedrijfsvoering

van Brandweer Nederland en het IFV.

Vanaf 2017 is de samenstelling van de stuurgroep

gewijzigd. Naast de vertegenwoordigers voor het IFV

dragen leden van de stuurgroep als portefeuillehouder

voor de afzonderlijke specialismen (per kerntaak)

verantwoording vanuit de RBC.

BlauwdrukDe blauwdruk ‘Vormgeven aan Grootschalig en

Specialistisch optreden’ is de onderlegger voor het

programma en geeft antwoord op het waarom van

grootschalig en specialistisch brandweeroptreden en

hoe de brandweer deze ontwikkeling wil realiseren.

De gewenste situatie voor de organisatie van

grootschalig- en specialistisch optreden van de

brandweer in Nederland is opgehangen aan de vier

thema’s Risicogericht, Samen, Slimmer en Regie. Per

kerntaak wordt de toepassing op maat uitgewerkt.

Van project naar beheerMet de afronding van de afzonderlijke projecten start

de beheerfase van de resultaten die zijn ontwikkeld

binnen het desbetreffende project. Het project

Implementatie Specialisme Technische Hulpverlening

is het eerste voorbeeld waarbij tijdens het project de

voorbereiding voor de beheerfase is gestart.

In dit programma is sprake van gefaseerde oplevering

vanuit de projecten. Gekozen is om tot einde van het

volledige programma de afzonderlijke beheerfasen

(inclusief de doorontwikkelopdrachten) onder de

programmastructuur inhoudelijk te blijven coördineren

en regisseren. De beheerbudgetten behoren niet meer

tot de programmaverantwoordelijkheid.

Centraal in de beheerfase staat de coördinerend regio,

voor STH is dit Veiligheidsregio Hollands Midden.

Deze regio vervult de rol van opdrachtnemer voor

het specialisme ten overstaan van de RBC-Brandweer

Nederland als opdrachtgever. Bij het uitvoeren van

deze rol ondersteunt het IFV de coördinerende regio.

De ondersteuning richt zich hierbij onder andere op

het netwerkmanagement en het contracteren van

dienstverleners (intern IFV en extern).

Op basis van de normbegroting wordt jaarlijks een

werkbegroting opgemaakt in samenwerking met de

coördinerend regio en betrokken dienstverleners.

Een voorbeeld hiervan is invulling van het

vakbekwaamheidsprogramma. De Academie voor Talent

en Leiderschap en de Brandweeracademie verzorgen

het programma. De inhoudelijke behoeftestelling

wordt bepaald door de coördinerend regio waarbij

vanuit het netwerk de betrokken dienstverlener wordt

gecontracteerd en het benodigde budget beschikbaar

wordt gesteld.

CommunicatieDe communicatie van het programma en de onderdelen

hierin zijn vanaf de start van het programma een

speerpunt geweest. De communicatie rond het

programma is vormgegeven in overleg met de afdeling

communicatie van brandweer Nederland en IFV. Het

Vormgeven aan grootschalig en specialistisch optredenBrandweer Nederland

16

accent in de communicatie is in de voorbije jaren

verschoven van focus op het programma naar het

‘resultaat’ van de projecten.

De communicatie rond de implementatie van het

specialisme technische hulpverlening staat hiervoor

model. De vijf STH-regio’s vervullen hierin zelf een

belangrijke rol (ambassadeur) en beschikken over een

‘toolkit’ om de communicatie/informatievoorziening

naar de buurregio’s vorm te geven.

In 2017 zijn voor de projecten Logistiek &

Ondersteuning en Natuurbrandbeheersing animaties

gerealiseerd die door de (deel)projectleiders gebruikt

worden bij het informeren van hun eigen netwerken en

stakeholders zoals bijvoorbeeld de natuurbeheerders.

Ook zijn voor alle lopende deelprojecten webpagina’s

en factsheets ontwikkeld. Op 8 september is een

seminar Vliegen met drones georganiseerd om alle

regio’s bij te praten over de laatste ontwikkelingen.

Verder heeft het programma een prima bijdrage kunnen

leveren aan het Brandweercongres 2017. De workshop

over het programma trok twee keer veel belangstelling,

evenals de stand. Ook op de Netwerkdag van het PRIB

is het programma onder de aandacht gebracht. Verder

is vanuit het project NBB bijdragen geleverd aan een

seminar over satellietdata en een landelijke bijeenkomst

voor natuurbeheerders.

In bijlage 1 staat een overzicht van alle ontplooide

communicatie activiteiten beschreven.

In 2018 levert het programma een geactualiseerde visie

Grootschalig Brandweeroptreden op.

18

Organogram stuurgroep GBO-SO 2017

Organogram programmateam, projecten en deelprojecten GBO-SO 2017

Max KrismanProgrammamanager

Ada Kraft Communicatieadviseur

Bryan Visser (RR)Projectleider Logistiek

Marcel Verspeek (MWB)Projectleider Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS)

Wilbert Kleijer (MWB)Deelprojectleider Drones

Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer NederlandOrganogram programmateam, projecten en deelprojecten 2017

Martin Kolders (VRZHZ)Deelprojectleider databank

Frank Lutke Schipholt (VNOG)Deelprojectleider Logistiek & Coördinatie

Albert-Jan van Maren (GM)ProjectleiderNatuurbrandbeheersing

Nienke Brouwer (IFV)Deelprojectleider GEO-Data en NBVM

Wim Verboon (GM)Deelprojectleider RIN

Klaas Noorland (VNOG)Deelprojectleider Gebiedsgerichte aanpak

Arnoud Buiting (VNOG)Deelprojectleider Voorbranden

Jan Piet Zijp (GM)Deelprojectleider TBO Natuurbrand

Christiaan Velthausz (VNOG)Deelprojectleider FBO

Henk Schuijn (Frys)Deelprojectleider Vuistregels

Allard Schimmel (GM)Deelprojectleider Communicatie – natuurbrandrisico

Karsten Sebastian (IFV)Deelprojectleider hergebruik HAB’s

Robbert Sardjoe (GM)Deelprojectleider WIFI-opstelpunten

Jan Jacobs (VRU)Projectsecretaris IBGS

Eveline de RooijBeleidsondersteuner

Wesley VosProjectondersteuner

Gerrit TichelaarProgrammasecretaris

Ester Willemsen (IFV)Projectsecretaris NBB

Max KrismanProjectleider GBO

Adrie van der Plas (HM)Coördinerend regio STH

Henk Jonker (IFV)Netwerkregisseur STH

Chiel Polman Ondersteuner GBO

Ruben Sinselmeijer (IJsselland)Deelprojectleider Inrichtingsplan L&O

Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer NederlandOrganogram Stuurgroep GBO-SO 2017

Anton SlofstraVoorzitter stuurgroep programma GBO-SO

Jolanda TrijselaarPortefeuille Logistiek & Ondersteuning

Dennis van ZantenPortefeuille STH

Paul VerlaanPortefeuille Natuurbrandbeheersing

Frank van der AartIFV

Hans ZuidijkPortefeuille IBGS

IJle StelstraIFV

19

DOCUMENTENDe RBC heeft de volgende documenten die van belang zijn voor het programma vastgesteld.

1 Rapport SOM – voorloper programma ‘Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer

Nederland’

2 Visie Grootschalig brandweeroptreden (GBO)

3 Visie Specialistisch optreden (SO)

4 Blauwdruk ‘Vormgeven aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer Nederland’

5 Notitie (incl. oplegger) AB IFV/VB – Grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland

6 Visie Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS)

7 Visie Natuurbrandbeheersing (NBB)

8 Organisatieplan Specialisme Technische Hulpverlening (STH)

9 Programmaplan 2017 ‘Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer Nederland’

10 Organogrammen stuurgroep en programmateam per april 2017

11 Werkbegroting programma GBO SO 2017

Bijlagen1 Communicatieprogramma 2013-2017

20

BIJLAGE

Communicatieprogramma 2013-2017

2013 - 2014

• De eerste communicatieactiviteit voor het

Programma ‘Samen werken aan grootschalig en

specialistisch optreden Brandweer Nederland’ was

het ontwikkelen van een factsheet voor de RBC

(eind 2013). Nadat de RBC vaststelt dat beide

projecten: GBO en SO onder het programma vallen

is een communicatieplan opgesteld en vastgesteld

door de stuurgroep. De communicatie is in deze

periode gericht op bestuurlijk en strategisch niveau.

• In 2014 staan we voor het eerst met het programma

op een netwerkbijeenkomst ‘Infomarkt’ van de PRIB.

Met flyers over grootschalig brandweeroptreden en

specialistisch optreden informeren de projectleiders

de deelnemers over de ontwikkeling van het

programma en de onderliggende projecten.

• De webpagina’s op Brandweer Nederland over het

programma en de onderliggende projecten GBO

en SO worden gerealiseerd met een eigen pagina

voor het specialisme Technische Hulpverlening.

Verschillende documenten, waaronder de beide

visies worden ontwikkeld en geplaatst. Idem een

filmpje over het waarom van het programma.

Voorzitter Anton Slofstra informeert de RBC, het

IFV en Brandweercommissie via factsheets en

presentaties over de ontwikkelingen.

• Ook Brand en Brandweer plaatst artikelen over het

programma en de start van het project STH.

2015 - 2016

• Met de realisatie van de blauwdruk komt

het programma in een volgende fase: het

informeren en ‘meenemen van de stakeholders

en het betrekken van de doelgroepen bij de

ontwikkelingen. Gekozen wordt om voor het

programma een aantal samenhangende middelen

te ontwikkelen en in te zetten met een tweeledig

doel: duidelijk maken waar het programma voor

staat (risicogericht, samen, slim, regie) en wat er

gebeurt als je landelijk samenwerkt: een ‘beweging

van een eerste kring tot meerdere kringen’ (met als

voorbeeld ontwikkeling STH en de samenwerking

en betrokkenheid hierin vanuit het veld). In

samenwerking met een communicatiebureau wordt

een aantal middelen ontwikkeld: een Prezi over

de blauwdruk (waarom, hoe en wat en gericht op

de vier thema’s), en andere middelen zoals een

praatplaat (geschiedenis, heden en toekomst), een

folder en een eigen Facebookpagina. Ook wordt

al het materiaal geplaatst (en onderhouden) op de

website van Brandweer Nederland (eigen pagina’s)

en gebruikt bij onder andere het bezoeken van

regio’s en (thema)sessies voor de RBC-leden. Al het

informatiemateriaal is overgedragen aan Brandweer

Nederland.

• Tegelijkertijd wordt ook gecommuniceerd (eigen

communicatieplan met planning en werkgroep)

over de vorderingen van STH. Onder andere via

Brand en Brandweer, de website van Brandweer

Nederland, de Brandweerkrant en via de eigen

regio’s (werkbezoeken, presentaties, gezamenlijke

open dagen en trainingen). Op de website

worden alle ontwikkelde communicatiemiddelen

geplaatst (van flyers tot filmpjes; een toolkit).

Ook de Facebookpagina werd ingezet bij de

werving, selectie en resultaten en trekt daarmee

veel bezoekers. De eerste kennismaking voor een

breder publiek (‘we maken de kring groter’) is het

Brandweercongres waar we als team staan met een

workshop ‘Een specialist in het CoPI’ en met een

STH-container waarbij de projectleden uitleg geven

over het specialisme.

• In het najaar van 2016 stemt de stuurgroep

in met het nieuwe communicatieplan. De

belangrijkste verandering hierin is de kanteling in de

communicatie van programma naar projecten en de

resultaten ervan. Alle (deel)projectplannen zijn (en

worden) voorzien van een communicatieparagraaf

(kernboodschap, doelgroepen). Waarbij

de belangrijkste uitgangspunten zijn: altijd

communiceren dat het onderdeel is van het

21

programma en dat de communicatie loopt via alle

kanalen van Brandweer Nederland. Ook dit jaar

presenteren we ons op het brandweercongres met

aandacht voor de twee te ontwikkelen projecten

Logistiek & Ondersteuning (waaronder de drones)

en Natuurbrandbeheersing. Ook een STH-team was

aanwezig met een oefening. In Brand en Brandweer

verschenen artikelen over de projecten.

• Het eerste landelijke specialisme - het STH - is

op 9 december officieel van start gegaan. Al

eerder besteden landelijke media aandacht

aan dit specialisme (bij inzet Urk, en later bij

een werkbezoek waar ook het STH wordt

gedemonstreerd). De officiële start wordt

gedaan door bestuurlijk portefeuillehouder John

Berends. Voor deze bijeenkomst worden twee

films ontwikkeld, waarbij de afsluitende film

gaat over het programma en de onderliggende

specialismen. Ook hier weer veel aandacht via de

bestaande kanalen als Brand en Brandweer, de

brandweerkrant, de website en Facebook (inmiddels

1406 vaste volgers, en de bereikte personen

variëren van 9.850 (drones items) tot bijna 22.000

bereikte personen bij het eerste filmpje van de

oefening STH).

2017

• De projectplannen voor NBB en Logistiek &

Ondersteuning zijn vastgesteld en geplaatst op de

‘eigen webpagina’s’ van Brandweer Nederland. Dit

geldt ook voor alle deelprojecten. Voor wat betreft

de drones: deze krijgt, dankzij een artikel in Brand

en Brandweer en een bericht op de website van

Brand en Brandweer uitgebreid aandacht in de

landelijke media.

Op 8 september is er opnieuw landelijke aandacht

door het Seminar Vliegen met drones. Doel van

het seminar is tweeledig: het informeren van alle

regio’s over de actuele stand van zaken betreffende

het project. En daarbij het ondertekenen van een

intentieverklaring voor intensievere samenwerking

op dit dossier door Defensie, Nationale Politie en

Brandweer Nederland.

• Voor de (deel)projectplannen zijn

communicatieparagrafen ontwikkeld om zo de

(onderliggende) samenhang te bewaken. Omdat

er nu steeds meer deelprojecten komen, zijn

op de viadesk-pagina van het programma alle

communicatiemiddelen geplaatst en worden op alle

uitingen verwezen naar de website en Facebook

(meest toegankelijke en laagdrempelige kanaal voor

de brandweermensen).

• Waar nodig zijn eigen communicatiemiddelen

ontwikkeld zoals de inmiddels gerealiseerde

animaties voor Logistiek & Ondersteuning en

Natuurbrandbeheersing, webpagina’s en factsheets

om zo de communicatie naar de regio’s te

versterken met als overkoepelende ‘paraplu’ het

programma. Voor IBGS zal na vaststellen van het

projectplan een animatie worden ontwikkeld.

• Het programma heeft een goede bijdrage kunnen

leveren aan het Brandweercongres 2017. De

workshop over het programma trok twee keer

veel belangstelling, evenals de stand. Ook op de

Netwerkdag PRIB kreeg het programma aandacht.

• Bijna alle regio’s zijn nu verbonden aan het

programma door deelname aan klankbord-, werk-

en projectgroepen.

Samen werken Programma grootschalig en

specialistisch optredenBrandweer Nederland

Doel van het programma (GBO-SO) – Kennis & Expertise netwerken– Landelijke specialismen– Samenwerking met elkaar en met derden

Dit leveren we op:

Logistiek & Ondersteuning (L&O)

– Visie op Logistiek & Ondersteuning– Landelijke databank – Mobiele Wifi-opstelpunten– Inzet Drones voor de Brandweer– 1 Brandweervliegorganisatie– Logistiek & coördinatie GBO-SO – Landelijke logistieke organisatie– Proactieve informatievoorziening L&O– Vergroten eigenaarschap– Minder voorraad en opslag

Natuurbrandbeheersing (NBB)

– GEO-data: informatie over gebied voorkomt erger

– Profijt van satellietdata voor vegetatiekaarten

– Inzicht in brandontwikkeling met het Natuurbrandverspreidingsmodel

– Vuur met vuur bedwingen– Communicatie: Natuurbrandrisico.nl– Risico Index Natuurbranden– Gebiedsgerichte aanpak– Vuistregels bij natuurbranden– Specialistisch team Voorbranden– Specialistisch team Brandonderzoek– Specialistisch team helikopterblussing

(Fire Bucket Operations)

Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen (IBGS)

– Bron bestrijden door schuiminzet– Specialistische bronbestrijdingsteams brandweer (gaspakken)– Complexe incidenten bestrijden door samenwerken met externen– Grootschalige ontsmetting– In beeld brengen effectgebied– Kenniscentrum IBGS– Landelijk specialisme IBGS

En dat is nog maar het begin! Doe je ook mee?

Specialisme Technische Hulpverlening (STH)

– 140 collega’s die in te zetten zijn als specialist TH– Vijf teams 24/7– Snel specialistisch technisch team– Bijzonder technisch materieel– 1 doel: veilig redden van slachtoffers– 5 regio’s met landelijke dekking – Binnen één jaar al tien keer gealarmeerd

Vier kerntaken:– stabiliseren van werkomgeving– lokaliseren van slachtoffers– creëren van toegang– redden van slachtoffers

De banner bij de stand

van GBO-SO op het

Brandweercongres 2017.

23

Meer informatie

Dit document wordt jaarlijks aangepast en aangevuld met de laatste ontwikkelingen binnen het programma.

Actuele informatie over alle (deel)projecten van het programma Samen werken aan grootschalig en specialistisch

optreden Brandweer Nederland is te vinden op:

www.brandweer.nl/samengrensverleggend

www.facebook.com/samengrensverleggend

November 2017