JAARMAGAZINE 2016

Samen werken aan een betere samenleving

De Koning Boudewijnstichting dankt allen die in 2016 hebben bijgedragen: leden van begeleidingscomités, bestuurscomités, onafhankelijke jury’s en expertencommissies, haar partners en natuurlijk ook al haar schenkers.

Onder meer de Nationale Loterij die de werking van de Stichting sinds 1982 actief steunt.

De Stichting in 2016Onze acties

Onze actiedomeinenAdministratief verslag

Feiten en cijfers 2016

0904

3910

06

02 Voorwoord

04 De Stichting in 2016

06 Feiten en cijfers 2016

09 Onze acties

10 Onze actiedomeinen

Verhalen:

16 Het BELvue museum,

een uniek parcours

20 Het NAM-IP,

een uniek museum in het spoor

van de digitale pioniers

24 Multiple sclerose,

onderzoek steunen en

levenskwaliteit verbeteren

28 Naar een betere aanpak

van dak- en thuisloosheid

32 Niet-begeleide minderjarige

vreemdelingen in België:

welke oplossingen voor

de toekomst?

36 Bestuur

39 Administratief verslag

40 Financieel beheer

42 Jaarlijkse rekeningen

47 Opdracht en waarden

Het BELvue museum, een uniek parcours

Het NAM-IP, een uniek museum in het spoor van de digitale pioniers

Multiple sclerose, onderzoek steunen en levenskwaliteit verbeteren

Naar een betere aanpak van dak- en thuisloosheidNiet-begeleide

minderjarige vreemdelingen in België

16

24

3228

20

2

Het was een brutaal ontwaken in 2016. Tijdens een referendum over de ooit ondenkbare uitstap van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie, en de ongezien gepolariseerde en polarise-rende verkiezing van de nieuwe Amerikaanse president klon-ken een ongenoegen en een diep verlangen naar verandering. Onvrede die ook buiten die landen een gevoelige snaar raakte en velen de adem doet inhouden voor de schokgolven op het Europese vasteland.

Misschien zijn de waarschuwingssignalen er geweest. Maar ook de Koning Boudewijnstichting heeft ze onvoldoende opge-pikt. Nochtans zien we onszelf graag als seismograaf van de samenleving, die trillingen oppikt nog voor de aardbeving er is. We hebben een fijnmazig netwerk, tot in alle lagen van de samen-leving, tot in alle hoeken van ons land. En toch bleek dat we niet de bekommernissen van alle burgers hadden opgepikt of ze een gepast gewicht hadden gegeven.

Net als andere Europese stichtingen hebben we lang en hard in de spiegel gekeken. Feit is dat het publieke debat soms wordt vergiftigd door socialemediastormen van snelle verontwaardi-ging over, en misprijzen voor de mening van de ander. Weder-zijds vertrouwen is omgeslagen in angst en wantrouwen, in de eerste plaats bij de mensen die zich uitgesloten en aan de kant geschoven voelen.

Blijven we dan bij de pakken zitten? Geenszins. Wat in 2016 is gebeurd, maakt de Koning Boudewijnstichting alerter en strijd-vaardiger dan ooit. We blijven ons inzetten voor wederzijds begrip, als sleutel tot samenleven – zoals blijkt uit dit jaarma-gazine. Kijk naar het verhaal van het BELvue museum dat in 2016

een metamorfose onderging tot een centrum van de democra-tie, met een parcours rond thema’s als democratie, welvaart, solidariteit, pluralisme, migratie, talen en Europa. Het BELvue is ondertussen ook partnerschappen aangegaan met externe verenigingen om specifieke formats te organiseren en bezoekers een ervaring op maat te bieden, onder andere voor jongeren, slechtzienden en vluchtelingen.

In haar maatschappelijke interventies wil de Stichting verbetering voor mensen die in een kwetsbare positie zitten, en dit op alle vlakken. De Fondsen voor gezondheidsonderzoek die de Stichting beheert, ondersteunen daarom niet alleen fundamenteel onder-zoek, maar ze proberen ook het comfort en de levenskwaliteit van zieke mensen te verbeteren. Lees in dit jaarmagazine bijvoorbeeld over de Fondsen Claire Fauconnier en Guy Sallets, die samen een klinische studie steunen om de levenskwaliteit te verbeteren van MS-patiënten met slikproblemen.

De Stichting blijft zich positief inzetten voor een betere samenleving - voor iedereen. Ze doet dat onder meer door ini-tiatieven te steunen voor bevolkingsgroepen die maar moeilijk een plek vinden in deze onzekere en snel veranderende tijden. Mensen die daarom de hakken in het zand zetten tegenover evoluties in de samenleving die onomkeerbaar zijn. We moe-ten hun vertrouwen heroveren. Alleen zo kunnen we onze legi-timiteit bewaren en onze rol van facilitator in de samenleving blijven spelen.

Ook in 2016 hebben we met vele mensen en organisaties samen-gewerkt aan een betere wereld. De Koning Boudewijnstichting ondersteunde 300 individuen en 1.911 verenigingen.

VOORWOORD

3

Het is een van onze basisopdrachten: het verenigingsleven versterken via 132 projectoproepen die zich situeren op onze actiedomeinen of die passen in de missie van de 592 actieve Fondsen die wij beheren. De kaart van België die u een beetje verder in dit jaarmagazine vindt, toont hoe breed het bereik van de Stichting is.

Uit ons engagement voor het verenigingsleven is de website www.goededoelen.be gegroeid. In een jaar tijd is deze website een vaste waarde geworden als informatiebron voor en over vzw’s en stichtingen, en dit voor al wie een steentje wil bijdragen tot de samenleving. Op dit moment staan al 5.358 verenigingen en stichtingen op de website geregistreerd en hun aantal neemt nog steeds toe.

De Stichting zou echter niets zijn zonder al die vrouwen en man-nen die zich aan haar zijde hebben geschaard. Ik denk daar-bij aan de 2.326 onafhankelijke experts en leden van jury’s en comités, die zich allemaal vrijwillig inzetten. Maar ook aan de leden van onze Raad van Bestuur en onze Adviesraad. En aan de vele schenkers die samen met de Nationale Loterij de Koning Boudewijnstichting helpen om haar missie waar te maken. Wij danken hen uit het diepst van ons hart.Ik wens u veel leesplezier.

Luc Tayart de Borms

4

DE STICHTING IN 2016

DE BAROMETER VAN DE VERENIGINGENDe Koning Boudewijnstichting publi-ceert haar 6de jaarlijkse Barometer van de Verenigingen. De belangrijkste con-clusie? De structurele overheidssubsi-dies dalen voort terwijl de projectsubsi-dies niet stijgen. Deze evolutie verplicht organisaties meer en meer om alterna-tieve financiering te zoeken en dus om hun manier van werken aan te passen.

HET FONDS ALAIN DE PAUWSinds zijn oprichting in 2001 onder-steunt het Fonds creatieve Brusselaars die met concrete initiatieven in hun buurt positieve veranderingen tot stand brengen. In 15 jaar tijd financierde het Fonds 55 projecten, waarvan vijf in 2016. Het wil deze sociale ondernemers aanmoedigen om hun competenties en talenten te ontwikkelen.

BURGERLABO GEZONDHEIDSZORGBurgers, experts en beleidsmakers willen verandering in de gezondheids-zorg. Dat blijkt uit de resultaten van een Burgerlabo, een geselecteerde groep burgers met een brede diversiteit aan achtergronden, die zich over deze pro-blematiek buigen. De burgers vinden onder meer dat ongezond leven geen criterium mag zijn om iemand uit te sluiten van terugbetaling. Wel moet het gezondheidssysteem mensen aanzet-ten om gezonder te leven.

HULP VOOR ETNOGRAFISCHE COLLECTIESProfessionals en studenten die wer-ken met etnografische collecties uit heel het land verzamelen in Antwerpen voor een summerschool op initiatief van Etnocoll, een samenwerking van FARO, het Vlaams Steunpunt voor cultureel erfgoed en de Koning Boudewijnstich-ting. De deelnemers hebben dikwijls te kampen met specifieke behoud- en beheerproblemen. In de summerschool wisselen ze oplossingen uit.

VENTURE PHILANTHROPY IN DE LIFTHet Venture Philanthropy Fonds van de Stichting maakt bekend dat het in zes jaar tijd 33 organisaties ondersteunde, voor een totaal van 2.685 miljoen euro. Dat geld wordt gebruikt om organisaties met advies en begeleiding bij te staan, waardoor ze structureel sterker worden en verder kunnen groeien. De financiële steun van BNP Paribas Fortis zorgt voor aanzienlijke bijkomende middelen voor het Fonds.

EEN BOOST VOOR HET NIEUWE SCHOOLJAARIn Brussel, Luik en Antwerpen verwel-komt Boost 55 nieuwe deelnemers, jongeren die hun vierde jaar secundair onderwijs starten. Het programma, dat werd ontwikkeld door de Stichting en Sofina/Boël, begeleidde sinds 2011 al 279 jonge talenten uit kansarme gezin-nen. Ze ontwikkelen hun talenten en scherpen hun ambities aan om met een diploma hogere studies of een getuig-schrift een eerste job te vinden.

JAN

JULI

FEB MAA

SEPAUG

5

SCHOOL VAN DE TOEKOMSTHoe zien jongeren de school van de toe-komst? Het was een vraag die minister van Onderwijs Crevits graag door de jon-geren zelf beantwoord zag. Met de hulp van VRT radiozender MNM kwamen de ideeën binnen. Jongeren willen bijvoor-beeld meer ervaringsgericht leren. De tien finalisten konden hun voorstel verder uitwerken tijdens een coaching-weekend onder begeleiding van experts.

WIE ZIJN DE MANTELZORGERS? Na een oproep worden 14 projecten geselecteerd die mantelzorgers onder-steunen. Dat er een grote behoefte is aan ondersteuning van mantelzorgers door professionals van de thuiszorg, blijkt ook uit een studie die de UCL maakte op vraag van de Stichting. Daar-bij werd de situatie van 5.201 kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers onder de loep genomen.

KONINGIN MATHILDEFONDSNa de oproep ‘Each one, teach one’ ondersteunt het Koningin Mathilde-fonds 17 tutoraatsprojecten.Daarbij helpen jongeren andere jonge-ren die te kampen hebben met school-problemen. De Koningin Mathildeprijs 2016 gaat naar de Luikse huiswerk-school Assisa. Die werkt in kansarme buurten samen met studenten pedago-gie en sociale wetenschappen.

LOKALE INITIATIEVEN TEGEN VERSPILLING Het Delhaizefonds steunt veertig initia-tieven in België en Luxemburg die verspil-ling tegengaan en tegelijk de toenadering tussen buren bevorderen. Op die manier dragen bewoners hun steentje bij tot beter samenleven in hun buurt. Het Fonds besteedt voor het eerst aandacht aan deze problematiek en verdeelt in totaal 133.000 euro onder lokale organisaties.

BEURZEN VAN HET FONDS ELISABETH EN AMÉLIELancering van een tweede oproep, na het succes van de eerste selectie. Elf jonge-ren uit het Zuiden die in België studeren, kregen een beurs voor een stage in het kader van hun laatstejaarswerk over duurzaam en geïntegreerd waterbeheer in hun thuisland. Deze thematiek wordt door het Fonds sinds 2007 behartigd.

VLUCHTELINGENOntmoeten helpt! De Stichting helpt burgers hun deuren te openen voor vluchtelingen. De tweede oproep van de Stichting voor lokale integratieprojecten bewijst dat het engagement niet vermin-dert: 172 dossiers werden ingediend. Daarvan worden er in december 37 gese-lecteerd. In het begin van het jaar leidde een eerste oproep al tot de ondersteuning van veertig projecten.

APR JUNI

OKT

MEI

NOV DEC

6

FEITEN & CIJFERS 2016

300Ondersteunde

individuen

58Partnerschappen met andere organisaties

en opdrachten van overheden

592Actieve Fondsen van personen

en ondernemingen

1.911Ondersteunde organisaties

€ 41.937.759Steun

63(Gratis)

publicaties

7

€ 244.536.533Marktwaarde

van de vermogensportefeuille van de Koning Boudewijnstichting

€ 544.128.827Marktwaarde

van de vermogensportefeuille van de Fondsen

2.326Experts in onze onafhankelijke

jury’s en comités

313Projectrekeningen zamelen geld

in voor lokale projecten

63(Gratis)

publicaties

Publicaties

35.000Verdeelde

exemplaren

40.000Publicaties bekeken

op kbs-frb.be

9

DE STICHTING ACTIEF IN BELGIË

Aantal ondersteunde projecten en projectrekeningen in de gemeente

4 of meer 3 2 1

Overzicht van de gemeenten waar de Stichting projecten ondersteunt

1010

ONZE ACTIEDOMEINEN

VAN DORP TOT WERELD, OP ALLE NIVEAUSDe activiteiten van de Koning Boudewijnstichting omvatten zeer diverse actiedomeinen die in dit magazine toegelicht worden. Ze worden bovendien gerealiseerd op meerdere niveaus, van zeer nabij tot internationaal.

De Koning Boudewijnstichting is inderdaad een Europese stichting in Brussel, actief in België, in de Europese Unie, in Afrika en de Verenigde Staten. – In België steunt ze lokale, regionale en federale projecten.

Ze is dus aanwezig op alle niveaus en dikwijls werkt ze samen met gemeenten, de Gewesten, de Gemeenschappen en de federale autoriteiten. In Vlaanderen en in de Federatie Wallonië-Brussel draagt de Stichting bij tot de voorbereiding van de toekomst van het onderwijs. In de drie Gewesten ondersteunt ze getalenteerde leerlingen uit kwetsbare milieus. De Stichting heeft een specifieke aandacht voor de Duitsta-lige Gemeenschap waar ze acties opzet dicht bij de mensen.

– Op Europees niveau ontwikkelt de Stichting talrijke samenwerkingen met verschillende Europese stichtingen en organisaties, meer bepaald om de cohesie te bevorderen en over migratiebeleid na te denken.

– In Afrika versterkt de Stichting mensen en organisaties die zich engageren en met de hulp van filantropen steunt ze ontwikkelingsprojecten, in het bijzonder voor jongeren.

– In de Verenigde Staten heeft de Stichting de King Baudouin Foundation United States opgericht om de internationale filantropie te stimuleren. Via KBFUS kunnen burgers en organisaties in de VS projecten ondersteunen in Europa en Afrika.

INSPELEND OP OPPORTUNITEITENDe Koning Boudewijnstichting maakt middelen vrij en ontwikkelt projecten die specifieke problematieken aanpakken die buiten haar actiedomeinen vallen. Ze wil op een flexibele manier initiatieven kunnen nemen met nieuwe invalshoeken.

11

ONZE ACTIEDOMEINEN

ARMOEDE & SOCIALE RECHTVAARDIGHEIDDe Koning Boudewijnstichting ondersteunt initiatieven die de meest kwetsbaren helpen bij het realiseren van hun welzijn. Ze stimuleert nieuwe benaderingen om de risico’s op armoede te verminderen en de sociale cohesie te versterken.

Concreet deelt ze haar inspanningen op in meerdere subdomeinen: – Ze steunt initiatieven die mensen in armoede helpen

en probeert nieuwe vormen van armoede te identificeren die moeten worden aangepakt.

– Ze wil strijden tegen de generatiearmoede door initiatieven te ondersteunen die het welzijn verbeteren van kinderen uit kwetsbare milieus, vanaf de vroegste kindertijd. Een van de prioriteiten daarbij is het versterken van de kwaliteit van de diensten en van de kleuterschool door een verbetering van de beroepsopleiding van leerkrachten.

– Het Koningin Mathildefonds identificeert en ondersteunt vernieuwende acties van jongeren voor kwetsbare leeftijdgenoten op verschillende terreinen.

– De Stichting wil de initiatieven versterken die de toegang tot kwalitatieve huisvesting vergemakkelijken voor kwetsbare gezinnen, en die energie- en waterarmoede aanpakken.

– Ze wil de levenskwaliteit van personen met een beperking en van hun naasten verbeteren.

– De Stichting onderneemt actie op het vlak van migratie en integratie, zowel op Belgisch als op Europees niveau met bijzondere aandacht voor vluchtelingen en voor de sociaal-economische integratie van mensen met een migratieachtergrond.

12

GEZONDHEID

De Koning Boudewijnstichting investeert in lichamelijke en geestelijke gezondheid en in de levenskwaliteit van mensen. Ze steunt het medisch-wetenschappelijk onderzoek.

Er zijn vijf subdomeinen:– Ze moedigt kwalitatief medisch-wetenschappelijk

onderzoek aan dat een antwoord biedt voor de grote maatschappelijke noden.

– Ze wil bijdragen tot een betere integratie van de geestelijke gezondheidszorg in de samenleving door bij te dragen aan de zorg voor het herstel.

– Ze ondersteunt initiatieven die gezondheid en preventie bevorderen.

– Ze wil bijdragen tot het verbeteren van de levenskwaliteit, de autonomie en de sociale inclusie van ouderen.

– Ze wil de levenskwaliteit van de patiënten en de humane dimensie van de zorg verbeteren. Ze waakt erover dat de filantropische steun aan zorginstellingen beter beantwoordt aan deze noden.

FILANTROPIE

Met haar Centrum voor Filantropie wil de Koning Boudewijnstichting een belangrijke bijdrage leveren tot een efficiënte en betrouwbare filantropie in België en Europa.

– De Stichting draagt bij tot de promotie van filantropie bij vermogensbeheerders, bij een potentieel geïnteresseerd publiek en bij de overheid.

– Ze wil de resultaten van filantropische projecten ten dienste stellen van het algemeen belang.

– Ze streeft naar een duurzame groei van haar Centrum voor Filantropie door producten, diensten en competenties te ontwikkelen die de evolutie volgen van de behoeften van de samenleving en van de wensen van filantropen.

13

ONTWIKKELING VAN TALENTEN

MAATSCHAPPELIJK ENGAGEMENT

De Stichting wil aan alle talenten de kans geven om hun potentieel te ontwikkelen, om uitmuntendheid te bereiken en hun bijdrage te leveren tot een betere samenleving.

Ze concretiseert deze actie op het terrein van onderwijs en vorming. Ze ondersteunt individuen die actoren van verandering zijn. – In Vlaanderen wil ze de veranderingsbereidheid en -deskun-

digheid van schoolteams versterken. Ze voert het debat over de toekomst van het onderwijs.

– In de Federatie Wallonië- Brussel wil de Stichting op het vlak van onderwijs en vorming bijdragen tot de verbetering van het onderwijs meer specifiek door het pedagogisch leiderschap van de schooldirecties te versterken.

– In de drie Gewesten ondersteunt zij getalenteerde leerlingen uit kwetsbare milieus zodat zij hun potentieel kunnen ontwikkelen en rolmodellen kunnen worden.

– De Stichting ondersteunt individuele talenten in verschil-lende economische en professionele sectoren. Op dat vlak bekleedt het Prins Albertfonds een unieke positie.

De Koning Boudewijnstichting versterkt de impact van initiatieven van burgers en van verenigingen en brengt het sociaal engagement van onze samenleving in kaart.

Haar acties zijn onderverdeeld in vijf actiedomeinen: – Ze stimuleert het sociaal engagement van burgers

op lokaal niveau.– Haar Observatorium van verenigingen en stichtingen verza-

melt en analyseert gegevens over deze sector met het oog op een grotere transparantie.

– Ze stimuleert innovatie in de verenigingswereld door organisaties en ondernemingen in de sociale economie te versterken (Venture Philanthropy).

– Ze versterkt de capaciteitsontwikkeling van verenigingen. – Ze investeert in duurzame projecten voor het milieu en in de

oplossing van maatschappelijke problemen waarbij dieren betrokken zijn.

14

EUROPEES ENGAGEMENTDe Koning Boudewijnstichting wil de cohesie bevorderen en bruggen bouwen in Europa.

Concreet zijn haar acties georganiseerd in verschillende subdomeinen:– Ze steunt de integratie van de Westelijke Balkanlanden

in de Europese Unie, meer bepaald via het Europees Fonds voor de Balkan.

– Ze neemt initiatieven om het Europese integratiedebat binnen de lidstaten nieuw leven in te blazen en om een dialoog over de grenzen heen te organiseren.

– Zij ontwikkelt, coördineert of participeert aan projecten die bijdragen tot de uitbouw van een Europese migratiepolitiek.

– Ze ontwikkelt en bevordert een Europese filantropische infrastructuur.

DEMOCRATIE

De Koning Boudewijnstichting wil bijdragen tot het verbeteren van het vertrouwen in de democratie en de instellingen door een kritische reflectie te stimuleren. Ze wil bruggen bouwen tussen de verschillende Gemeenschappen van België.

Om dit te realiseren, richt de Stichting haar actie op de twee Fondsen die ze beheert, het Fonds BELvue en het Prins Filipfonds. – Het Fonds BELvue blijft zijn doel getrouw om een interactief

en vernieuwend centrum te zijn over hedendaags België, zijn geschiedenis en zijn democratie.

– Het BELvue werkt rond drie grote assen: het permanente parcours over de geschiedenis van België, de tijdelijke tentoonstellingen en de educatieve activiteiten. Op dat laatste terrein ontwikkelt BELvue vormingsprogramma’s en pedagogisch materiaal.

– Het Prins Filipfonds heeft als doel elkaar te leren kennen en waarderen, over de afkomst en de taalgrenzen heen. Het ondersteunt projecten en valoriseert originele initiatieven die de ontmoeting en de uitwisseling tussen de verschillende Gemeenschappen van het land bevorderen.

15

AFRIKA & ONTWIK-KELINGSLANDEN

ERFGOED

De Koning Boudewijnstichting wil ondersteuning bieden aan actoren van verandering in de landen van het Zuiden door een combinatie van het promoten van goede praktijken, van financiële ondersteuning en van netwerking. Ze wil schenkers in Afrika ondersteunen.

Haar acties zijn onderverdeeld in vier subdomeinen:– Ze reikt de Koning Boudewijnprijs voor Ontwikkeling

in Afrika uit, die een persoon of een organisatie bekroont voor zijn of haar opmerkelijke bijdrage aan de ontwikkeling op dat continent.

– Ze positioneert zich als referentie voor de filantropie in Afrika door gespecialiseerde diensten aan te bieden aan donateurs.

– De filantropie laat haar toe in Centraal-Afrika projecten op lange termijn te ondersteunen van personen of organisaties in de Democratische Republiek Congo en in Burundi en om positieve lokale voorbeelden in de kijker te plaatsen.

– Ze wil adequate en efficiënte oplossingen vinden voor schenkers die hun steun willen geven aan projecten in Azië en Latijns-Amerika.

De Koning Boudewijnstichting heeft zich tot doel gesteld om bedreigde kunstwerken en historische documenten te beschermen, om belangrijke werken van ons erfgoed te bewaren of naar België te laten terugkeren en ze toegankelijk te maken voor het grote publiek.

– Ze staat filantropen bij op het vlak van erfgoed.– Met haar Erfgoedfonds doet ze aankopen van belangrijke

werken. Ze coördineert de acties van de Fondsen die in haar schoot werden opgericht op het vlak van natuurlijk erfgoed en culturele sites, van architecturaal erfgoed, vastgoed, geschiedenis en archeologie, van muziek en culturele creatie.

“Ik onthoud uit de geschiedenis van België vooral zijn ontwikkeling, zijn verleden, dat soms hard was ... maar vandaag is het een rustig land, dat vrede, veiligheid en neutraliteit heeft weten te bewaren.”Saïd (Marokko)

17

HET BELVUE MUSEUM EEN UNIEK PARCOURS

Een saxofoon, een papieren jurk, een Marsupilami, een voetbal… Maar evengoed oude foto’s, filmfragmenten, periscopen… Welkom in het BELvue museum!

Het museum, dat beheerd wordt door de Koning Boudewijn-stichting, heeft zijn permanente collectie in juli 2016 volledig vernieuwd. Bezoekers kunnen voortaan een thematisch parcours volgen aan de hand van een moderne en interactieve scenografie. De bedoeling van de collectie: meer inzicht verwerven in het België van vandaag door te grasduinen in het verleden. En de sleutels van ons land overhandigen aan een erg divers publiek, op een verrassende manier, zonder vooroordelen. Aan de hand van een aantal mijlpalen is een rijk parcours uitgestippeld, verdeeld over zeven zalen: democratie, welvaart, solidariteit, pluralisme, migratie, talen en Europa.

Het nieuwe BELvue, dat het resultaat is van een nauwe samenwer-king tussen verschillende spelers (historici, scenografen, weten-schappelijke en pedagogische comités) wil de tentoonstelling zo toegankelijk mogelijk maken en de bezoeker iets leren door het te laten ervaren. Bij het uitdenken van het nieuwe museum werd ook een groep jongeren – de BELvue Bende – betrokken die met hun ideeën heel wat dynamiek hebben gebracht.

“Het museum wil ‘maatwerk’ leveren, door kwaliteitsvolle bezoe-ken aan te bieden voor alle soorten publiek,” zegt An Lavens, ver-antwoordelijk voor BELvue. “Het BELvue heeft partnerschappen met verschillende externe verenigingen om specifieke formats

voor bezoekers te testen, te organiseren of aan te passen. Door deze participatieve aanpak kan iedere bezoeker er zijn gading vinden, gaande van een individueel bezoek, thematisch of met een gids, tot workshops, groepsontmoetingen, vormingen, enz.” Voor een plek die zowel een museum als een centrum voor democratie wil zijn, is deze aanpak essentieel.

DRIE PARCOURS OP MAAT ONTDEKKENEEN OPLEIDING BURGERSCHAP VOOR NIEUWKOMERS, IN SAMENWERKING MET ALTERBRUSSELSEen groep deelnemers, afkomstig uit Marokko, Libië, Pakistan en Colombia, wordt verwelkomd door een gepassioneerde gids. Dit bezoek, georganiseerd in samenwerking met VIA, een Onthaalbureau voor Nieuwkomers (Bureau d’Accueil pour Primo-Arrivants - BAPA), maakt deel uit van een oplei-ding burgerschap om nieuwkomers te helpen België beter te begrijpen en hun inburgering in de Belgische maatschappij te vergemakkelijken. Om deze doelgroep te begeleiden, heeft het BELvue een beroep gedaan op Alterbrussels, een vereniging van vrijwilligers die alternatieve begeleide bezoeken organi-seert. De bedoeling: bruggen slaan.

18

Over democratie en meer Een groot, onafgewerkt cijfer in de vorm van ‘1830’ in de eerste zaal Democratie is een goede gelegenheid om het gesprek aan te gaan met de groep: “Wat wil democratie zeggen, waarom dit cijfer 1830? Waarom is het werk, volgens jou, niet af?”. Een beetje verderop toont een stamboom de Belgische Koninklijke Familie. Iedereen kent onze huidige en vorige vorsten. Een andere module gaat over de uitbreiding van het stemrecht.

Het bezoek gaat verder doorheen de zalen Welvaart, Solidariteit, Pluralisme. De hele groep blijft aandachtig, iedereen is nieuws-gierig en maakt foto’s of selfies. In de zaal gewijd aan het thema Migratie blijven ze langer hangen. Er staat een kast met portretten van bekende of anonieme Belgen. De kast heeft allemaal kleine vakjes die je kan openen. In elk vakje ligt een persoonlijk voorwerp dat getuigt van hun leven en de weg die ze hebben bewandeld.

Het parcours eindigt ten slotte in de galerij, waar meer dan 200 objecten het materiële geheugen van België voorstellen. Een tijdlijn plaatst de voorwerpen in hun context en tijdperk, terwijl touch screens bijkomende informatie verschaffen. Zoals Christophe, opleider bij VIA, uitlegt: “Aan de hand van dit bezoek aan het BELvue kan je de kennis van de deelnemers eva-lueren. Hier kunnen ze alles bekijken en aanraken. De geschie-denis wordt hun uitgelegd door iemand die geen docent is. Ze voelen zich over het algemeen welkom en ervaren het als zeer positief. Na het bezoek houden we een kleine quiz om te kijken wat ze hebben onthouden. Sommigen komen nadien terug met hun kinderen. Bij de nieuwkomers die we verwelkomen, zijn er veel Syriërs, Afghanen en Irakezen.”

“Het is een interessant land, met veel

kunstenaars en bekende Belgen, en vooral

pluralisme en vrijheid van mening.

Hier heeft iedereen rechten.”

Cindy (Colombia)

CULTUUR VOOR IEDEREENAsmaa, toeristische gids in Brussel“Het project bij het BELvue museum wil ontmoetingen sti-muleren. Het publiek van nieuwkomers interesseert ons bij Alterbrussels omdat we graag de vergelijking maken tussen hun eigen geschiedenis en die van België. Wij Belgen zijn ook uitgeweken tijdens de oorlogen en economische crisissen… Hierdoor kunnen we ons meteen identificeren, verbonden door een gemeenschappelijk lot, met name Brusselaar zijn.Ik houd sinds oktober 2016 rondleidingen in het BELvue museum en ik zou al een boek kunnen schrijven met pakkende getuigenissen, soms ook tragisch, van de mannen en vrouwen die naar hier zijn gekomen op de vlucht voor oorlog en armoede. Maar als ik er één moet uithalen, zou ik het hebben over de man uit het volledig verwoeste Aleppo. Hij vertrouwde me toe dat hij bij het zien van alle voorwerpen in de zaal Migratie die de vluch-telingen hebben meegebracht, moest denken aan zijn diploma van toeristische gids dat hij me zo graag had willen tonen!”

19

EEN TASTBAAR PARCOURS, VOOR BLINDEN EN SLECHTZIENDENAuthentieke voorwerpen, maquettes of reproducties kunnen aanraken: het was een ware uitdaging voor de bedenkers van het BELvue! Voor deze speciale realisatie, volledig geïntegreerd in het parcours van het museum, deed het BELvue een beroep op de Brailleliga. Dit was een essentiële samenwerking opdat blin-den of slechtzienden zelf kunnen ontdekken en spelenderwijs leren. Deze objecten in reliëf zijn er echter voor iedereen, vooral jonge kinderen die nog niet kunnen lezen maar zo toch op een leuke manier iets bijleren. Het geïntegreerde parcours ‘aanraken om te zien’, toegankelijk voor iedereen, is uniek in België.“Het BELvue museum heeft ons eerst het project voorge-steld,” vertelt Rebecca, van de communicatiedienst van de Brailleliga. “Zodra de expositie opgesteld was, hebben we een eerste kritisch bezoek gebracht om vervolgens onze opmer-kingen en commentaar te geven.”

Nieuwe lades in reliëfKhadija, een blinde medewerkster van de Brailleliga, deelt haar ervaring: “In elke zaal bevinden zich lades die elk een voorwerp in reliëf bevatten. In het begin waren deze lades vlak en stonden ze in elke zaal anders opgesteld. We hebben het museum voorgesteld om een tastbaar herkenningspunt te gebruiken – in dit geval een merkteken in reliëf – om de plaats aan te duiden waar de persoon de lade kan openen. Vandaag is deze aanpassing een feit en het is een succes.

Het bezoek is evenwel niet compleet zonder aangepaste audio-gids. Daar wordt momenteel aan gewerkt: we geven aanwijzingen over hoe je zaken omschrijft voor slechtzienden, maar ook over het praktische gebruik.”

“We hebben een sinterklaasfeest georganiseerd in het BELvue museum voor de kinderen van onze medewerkers. Zowel ouders als kinderen hebben veel geleerd tijdens de drie parcours. Het was gezellig, sympathiek, leerzaam en inspirerend om dit moment te delen met onze collega’s en kinderen. Ik heb het team van het BELvue 10 op 10 gegeven, voor, tijdens en na het evenement.” Agnès, architectenbureau

OOK VOOR DE JONGERE GENERATIES: SPELENDERWIJS LEREN!Opdat iedereen het museum op zijn manier en tempo kan bezoeken, heeft het team van het BELvue drie ludieke par-cours bedacht voor kinderen van 3 tot 12 jaar en hun familie. Naargelang hun leeftijd kiezen de kinderen een parcours en ontdekken ze België op een levendige en dynamische manier, vergezeld van hun ouders: raadsels oplossen, verhalen vertel-len, rollenspelen, voorwerpen aanraken, prenten inkleuren… Er is voor elk wat wils en de kinderen sturen zelf hun bezoek.

‘Mimi & Momo’ is er voor 3- tot 5-jarigen. ‘Ik ben de minister!’: word minister tijdens je bezoek, met uit te voeren opdrachten, werd uitgewerkt voor 6- tot 8-jarigen. En ‘Op weg met Zeno’ de ontdekkingsreiziger, is bestemd voor 9- tot 12-jarigen. Niemand verveelt zich: je vertrekt op koninklijke missie, gaat op zoek naar het Verdrag van Rome, of je gaat aan boord van een peris-coop-camionnette om het land in al zijn facetten te ontdekken…

21

HET BEGIN: VIER KNAPPE KOPPEN DIE ERFGOED REDDEN

HET NAM-IP EEN UNIEK MUSEUM IN HET SPOOR VAN DE DIGITALE PIONIERS

In een oude sporthal van 1.200 m2, vlak bij het station van Namen, hebben vier verwoede Belgische verzamelaars hun digitale schatten ondergebracht.

Met de hulp van de Koning Boudewijnstichting creëerden ze het NAM-IP Computer Museum, gewijd aan het prille begin van de informatica. Dit vintage-museum stelt sinds 27 oktober 2016 meer dan duizend stukken tentoon, waaronder enkele toppers, met als thema ‘Machines die tellen: naar de oorsprong van het digitale’. België was een pionier in de informatica. Dit patrimonium verdient het dus om bewaard te blijven. Zo begrijpt de jonge smartphone-generatie welke weg er is afgelegd!

Jacques Laffut, Gilbert Natan, Jacques Lemaire en Ferdinand Poswick zijn bijzondere privéverzamelaars van collecties die getuigen van ons industrieel, sociaal en menselijk verleden. Zij hebben het opzet en de opstelling van het NAM-IP Museum bedacht, met de hulp van twee voltijdse medewerkers en vele uren inzet van vrijwilligers. De voorgeschiedenis van de vier collecties die aan de basis liggen van dit museum verdient onze aandacht.De Unisys-collectie van Jacques Laffut in het ‘Belgian Unisys Computer Museum’ had een plek verworven in de Brusselse museumwereld. Het museum was opgericht in 1989 in Evere, maar moest er na 25 jaar vertrekken. De collectie vond onder-dak in 2016 in het NAM-IP. Jacques Laffut, voordien een

technisch-commerciële medewerker bij Burroughs, verza-melde en restaureerde sinds eind jaren ’60 van de vorige eeuw de voorlopers van ons computermateriaal en bracht talrijke unieke stukken samen.Voormalige ingenieurs en technici van de bekende Europese computerfabrikant Bull richtten in 1985 de Fédération des Équipes Bull de Belgique (FEBB) op. Ze wilden het historisch en cultureel erfgoed dat Bull sinds 1920 had opgebouwd, bewa-ren. Gilbert Natan, medeoprichter van de FEBB, moest met deze collectie het gebouw in Grimbergen waar ze gehuisvest was, verlaten. De collectie werd toevertrouwd aan het NAM-IP.In 2014, een paar maanden na de dood van haar echtgenoot Jacques Lemaire, schonk Bernadette Lemaire zijn collectie rekeninstrumenten aan het NAM-IP.Ten slotte was er het team Informatica & Bijbel van de Abdij van Maredsous, geleid door Ferdinand Poswick. Eind 2014 moesten ze hun activiteiten stopzetten. Het NAM-IP was de logische oplossing. Ze waren bij de eersten om de Bijbel te informatiseren. Ze bewaarden veel sporen van dit werk, dat eind de jaren ’60 van de vorige eeuw was begonnen.

22

In het universum van Jacques Laffut, van de eerste boekhoudkundige machines van Burroughs en Univac, tot de computers van Unisys

Tot de talrijke unieke stukken behoort ook de eerste reken-machine met afdrukfunctie – die maar liefst 37 kilo weegt! – uitgevonden door William Seward Burroughs in 1886. Er is ook de ‘Moon Hopkins’, in 1921 de eerste boekhoudkun-dige en facturatiemachine die gebruikmaakte van de directe vermenigvuldiging – rekenmachines uit die tijd herhaalden optelsommen, zonder echt te vermenigvuldigen. Wist je dat Georges Lemaître, astrofysicus en bedenker van de bigbang-theorie, een dergelijk pareltje in huis had?

MACHINES UIT EEN ANDERE WERELD

De iconische Hollerithmachine“Dit is een van de vier nog overgebleven exemplaren ter wereld,” zegt Jacques Laffut. “Deze tabelleermachine, bedacht in de VS, werd ontworpen voor de Amerikaanse volkstelling. Daardoor nam ze maar twee jaar tijd in beslag (vroeger tien), tussen 1880 en 1890. Ze maakt gebruik van ponskaarten en ligt aan de basis van de oprichting van IBM.”

“De Koning Boudewijnstichting heeft snel ingezien hoe belang-rijk dit is,” zegt Anne De Breuck, coördinatrice van het Erfgoed-fonds van de Koning Boudewijnstichting. “Toen de verzame-laars aan de alarmbel trokken, beseften we meteen dat we de eerste getuigen van dit erfgoed moesten bewaren. Want het dreigde te verdwijnen nog voor we goed en wel begrijpen hoe belangrijk het wel is. We moesten snel iets doen! Vier collecties werden geschonken aan de Koning Boudewijnstichting voor het Fonds ‘Baanbrekende Informatica in België’. De Stichting hielp bij de aankoop van de locatie in Namen en bij de installatie van de speciale verlichting om de tentoongestelde objecten tot hun recht te laten komen.”

UNIEKE STUKKEN VAN BIJ HET PRILLE DIGITALE BEGIN

Je moet geen informaticus zijn om te genieten van dit museum, integendeel! 21 containers van 6 en 9 meter lang staan op elkaar gestapeld om de ruimte modulair in te delen. Ze dienen als opslagplaats voor reservestukken voor het museum, maar ook als expositieruimte voor de belangrijkste stukken. In deze indrukwekkende ruimte reis je doorheen de tijd … Een tijdlijn toont de evolutie van de informatica, van het leien bord tot de tablet met touchscreen, met de nadruk op Belgische aanknopingspunten.

23

Bull België, een cruciale rol in de informatisering van ons land

Het hoogtepunt van deze collectie is een atelier met pons-kaarten uit de jaren ’60 van de vorige eeuw, die nog steeds werken. “Het is de samenhang tussen alle stukken die het waardevol maakt,” meent Gilbert Natan. Een ander stuk is er een dat sinds 1983 deel uitmaakt van ons straatbeeld: het eerste Bancontactmodel. “Toen de voormalige medewerkers van Bull dit toestel in handen kregen, was het al omgebouwd tot een bierautomaat…”

“Machines alleen volstaan niet.

Je hebt ook de kennis van de mens

nodig om ze te programmeren voor

hun uiteindelijke doel.”Jacques Laffut

Een bijzondere vermelding voor het schitterende en zeldzame exemplaar van de magneettrommel, die in 1958 gebruikt werd door grote banken en verzekeraars, zoals De Schelde/ L’Escaut. Zij kon 50.000 karakters van 5 bits opslaan, met een rotatiesnelheid van 17.600 toeren per minuut. Een heliumbad was nodig om het toestel af te koelen… Kostprijs: 250 miljoen Belgische frank (hetzij meer dan 6 miljoen euro)!

Het informatica-avontuur van de Abdij van MaredsousWat de collectie ‘Informatica & Bijbel’ zo bijzonder maakt, is het feit dat de verschillende levensfases van een toepassing bewaard zijn gebleven, van de eerste pogingen (1971) tot digi-talisering tot vandaag.Bijbelkenners, linguïsten en informatici (onder meer Yolande Juste die bijgedragen heeft tot de realisatie van een fascine-rende ‘tijdslijn’ in het museum) ontwikkelden samen databan-ken met teksten uit de Bijbel, woordenboeken, archieven (bv. de toespraken van Koning Boudewijn). Alle culturen op basis van lettercode worden hier gedigitaliseerd. Het behoud van het immaterieel elektronisch erfgoed (dat moeilijker te tonen is in een museum) is net zo belangrijk als het behoud van materiële overblijfselen van de informatisering.

Na de rekenmachines belanden we bij de geschiedenis van de computers en hun toebehoren, te beginnen bij de befaamde ENIAC, enkel te zien op foto. In die tijd was er geen sprake van microprocessors of transistors, het basisbestanddeel van de computer was een lamp. Een plastic insect aan het plafond her-innert ons er trouwens aan waar het woord ‘bug’ vandaan komt: wanneer een beestje in de lamp terechtkwam, zorgde dit voor een rekenfout!

De rekenmachines uit de collectie Jacques Lemaire, een eeuw technologieZe bestaan in alle vormen en maten, voeren diverse berekenin-gen uit en hun evolutie doorheen de tijd is verbazingwekkend: gaande van telramen, allerhande rekenregels, professionele rekentafels, mechanische en elektromechanische (met motor) rekenmachines, via elektronische rekenmachines met display tot de laptops van vandaag.

25

MULTIPLE SCLEROSE ONDERZOEK STEUNEN EN LEVENSKWALITEIT VERBETEREN

“Dit project past perfect bij de missie van beide Fondsen als-ook bij de doelstellingen van de Stichting,” zegt Gerrit Rauws, directeur bij de Koning Boudewijnstichting. “Het gaat over innovatief onderzoek dat beantwoordt aan een reële nood bij patiënten met multiple sclerose, en dit in een domein waar slechts weinig internationaal onderzoek gebeurt.”

De studie staat onder leiding van professor Gwen Van Nuffelen (Universitair Ziekenhuis Antwerpen, UZA) en wordt gevoerd door een consortium van vijf zorginstellingen: het UZA, het Nationaal MS Centrum Melsbroek, het Revalidatie en Multiple Sclerose Cen-trum Overpelt, het Universitair Ziekenhuis (UZ) Gent en het AZ Klina-De Mick in Brasschaat. De titel luidt “Boost swallowing the-rapy in patients with Multiple Sclerosis: effect on muscle strength, swallowing function and quality of life” (Onderzoek naar het effect van intensieve slikrevalidatie op de spierkracht, de slikfunctie en de levenskwaliteit van patiënten met multiple sclerose).

Professor Gwen Van Nuffelen is logopediste van opleiding en werkt sinds 2002 in het UZA, waar ze ook onderzoek doet. “Multiple sclerose tast de werking van de zenuwen en spieren aan. Bij 30 tot 40% van de patiënten worden ook de spieren aangetast waarmee ze voedsel doorslikken. Er komen een dertigtal spieren en zenuwen kijken bij de slikbeweging, verspreid over vier betrokken zones: de tong, de keel, de mond-bodem en de ademhaling. Slikken lijkt eenvoudig, want we doen het ons hele leven bijna onbewust, en toch is het een complex systeem dat snel uit evenwicht is gebracht.”

De Fondsen Claire Fauconnier en Guy Sallets, die beide beheerd worden door de Koning Boudewijnstichting, willen de levenskwaliteit en de zorg verbeteren van mensen met multiple sclerose. In 2016 kozen ze er na een projectoproep voor om een klinische studie te steunen die de levenskwaliteit wil verbeteren van patiënten met slikproblemen.

Professor Gwen Van Nuffelen, UZA

26

FYSIEKE MAAR OOK SOCIALE EN EMOTIONELE GEVOLGENOp het vlak van gezondheid heeft een gestoorde slikfunc-tie belangrijke gevolgen. “Een veelvoorkomend probleem is aspiratie, waarbij eten en drinken in het ademhalingssysteem terechtkomen. Dit kan een longontsteking veroorzaken, die de patiënt sterk verzwakt en kan leiden tot overlijden. Bovendien gebeurt het vaak dat het eten lange tijd in de mond of keel blijft steken, waardoor de maaltijd lang duurt en er gevaar is dat het verkeerd terechtkomt,” vervolgt Gwen Van Nuffelen.

Naast de lichamelijke gevolgen mag de psychosociale impact niet onderschat worden. “Veel sociale activiteiten zijn gekoppeld aan eten. Voor patiënten met slikproblemen en hun partners is het niet meer altijd vanzelfsprekend om te genieten van een familie-maaltijd. Familiefeestjes, een restaurantbezoek met vrienden of simpelweg lunchen op het werk worden voor hen vaak een stres-serende activiteit waar ze zich soms aan proberen te onttrekken. Hierdoor dreigen ze ook sociaal geïsoleerd te geraken.”

EEN INNOVATIEF ONDERZOEKSPROJECTEr bestaat weinig internationaal onderzoek naar de revalidatie bij slikproblemen. Gwen Van Nuffelen: “De klinische praktijk toont aan dat je de betrokken spieren kan trainen, maar dit werd nooit bestudeerd in de specifieke context van multiple sclerose. Onze studie is de eerste die de impact zal nagaan van een intensieve training op de spierkracht bij slikproblemen.”

SPIERKRACHT, SLIKBEWEGING EN LEVENSKWALITEITDe studie, die in november 2016 werd uitgekozen als innovatief project dat in staat is de levenskwaliteit van patiënten met mul-tiple sclerose te verbeteren, zal lopen over twee jaar, van maart 2017 tot maart 2019. De patiënten met multiple sclerose en slikproblemen worden willekeurig verdeeld in 2 groepen. De eerste groep volgt een traditionele therapie, gericht op compensatie (aanpassing van voeding en eetgewoonten), en dit gedurende vier weken, twee tot drie keer per week. De tweede groep volgt een inten-sieve behandeling met spierversterkende oefeningen en dit vijf keer per week telkens gedurende 45 minuten. De patiënt krijgt vier soorten oefeningen aangeboden: ter hoogte van de tong, de keel, de mondbodem en de ademhalingskracht die nodig is om te hoesten. “Om spierkracht op te bouwen, dient het neuromusculair sys-teem belast te worden. Die belasting dient groter te zijn dan de normale, dagelijkse belasting. Met behulp van professionele trainingsinstrumenten, zoals een toestel speciaal ontwikkeld voor het trainen van tongkracht, laten we de patiënten oefenen aan 60 tot 80% van hun maximale kracht. Dit principe wordt ook toegepast bij sportrevalidatie en fitness,” legt de project-verantwoordelijke uit. De meting van de resultaten gebeurt zowel op basis van objec-tieve becijferde criteria als van een goedgekeurde vragenlijst die vooral de impact op de levenskwaliteit analyseert.“De samenwerking tussen verschillende zorginstellingen maakt het project extra relevant en boeiend,” besluit Gwen Van Nuffelen.

Christel was zelfstandig verpleegster. Ze is 54 jaar oud en leeft al meer dan 15 jaar met multiple sclerose: “Ik heb regelmatig problemen met slikken, tijdens het eten maar ook wanneer ik drink, of zelfs met mijn speeksel. Net alsof ik, opeens, niet meer weet hoe ik moet slikken. Het eten blijft steken in mijn keel. Hierdoor eet ik niet veel, het is vermoeiend en het maakt me vooral bang. Mijn man is hier ook altijd ongerust over, omdat de gevolgen ernstig kunnen zijn, wanneer mijn eten verkeerd terechtkomt. Maar ik vind dat eten en drinken belangrijk zijn in het leven, en zeker ook op sociaal vlak. Wanneer je met familie of vrienden bent en niet eet, is dat vervelend, alsof je het niet lekker vindt. Ik houd nochtans van eten!” verduidelijkt Christel met een glimlach.

27

“Eten en drinken lopen als een rode draad door ons leven. Slikproblemen kunnen dus een belangrijke impact hebben op de kwaliteit van leven van de patiënten. We bestuderen dit aspect trouwens als een aparte factor, los van de ernst van de aandoening.”Professor Gwen Van Nuffelen, UZA

EERSTE BEMOEDIGENDE RESULTATEN“Mijn ziekte werd redelijk laat vastgesteld, toen ik 56 jaar oud was. Als vrachtwagenchauffeur moest ik meteen stoppen met werken. Ik ben niet ongerust, ik besef dat er mensen zijn die nog zieker zijn dan ik. Ik pas me aan,” vertelt Lieven, 64 jaar, in behandeling in het UZA.

Nadat hij voor slikproblemen op consultatie was geweest, heeft deze patiënt al voordeel gehad bij de intensieve training van de tong- en keelspieren, voorafgaand aan het studieproject. “Ik heb slikproblemen. Ik had altijd het gevoel alsof er iets bleef steken in mijn keel. Na een longinfectie onderging ik verschillende onderzoeken – die het probleem bevestigden. Ik startte vervolgens met een behandeling in het UZA. Ik ben hier 12 weken lang geweest, drie keer per week, en nadien kreeg ik een toestel om thuis te trainen. Ik heb het zelfs op vakantie meegenomen! Het is een strikte behandeling, maar na enkele weken merkte ik al dat ik meer kracht had in mijn tong en beter kon slikken. Mijn leven is veranderd, de symptomen waarvoor ik op consultatie ging, zijn verdwenen en mijn levenskwaliteit is erop vooruitgegaan. Ik voel me goed!”

“Hoewel slechts een zeker deel patiënten last heeft van slikproblemen, gaat het om een storend symptoom, met een grote impact op de levenskwaliteit van de personen met multiple sclerose en hun omgeving. Bovendien zijn de gevaren verbonden aan slikproblemen enorm. Deze studie kan aanzienlijk bijdragen aan het welzijn van de personen in kwestie.” Christiane Tihon, secretaris-generaal van de Nationale Belgische

Multiple Sclerose Liga en lid van de jury van de projectoproep.

DE ZIEKTE MET DUIZEND GEZICHTENMultiple sclerose (MS) is een van de meest voorkomende ziekten van het centraal zenuwsysteem. Het gaat om een ontsteking die je myeline doet verliezen, het membraan dat de zenuwen isoleert en zorgt voor een snelle transmissie van zenuwimpulsen. Het is dankzij de snelheid en het rendement van deze impulsen dat het mogelijk is om gecoördineerde bewegingen uit te voeren zonder dat je je bewust bent van de inspanning. Bij MS gaat het verlies van myeline gepaard met een storing in de zenuwen om zenuwimpulsen van de hersenen naar de ledematen te sturen en omgekeerd, wat leidt tot allerlei symptomen, in verschillende zones. MS treft ongeveer 12.000 personen in België, hetzij 1 op de 1.000 en zo’n drie keer meer vrouwen dan mannen. Wereld-wijd lijden meer dan 2 miljoen mensen aan deze ziekte. Er bestaan meerdere vormen van MS, met verschillende symptomen en graden van progressie, afhankelijk van persoon tot persoon. Dit is de reden waarom men soms spreekt van ‘de ziekte met duizend gezichten’. Bron: Nationale Belgische Multiple Sclerose Liga

29

NAAR EEN BETERE AANPAK VAN

DAK- EN THUISLOOSHEID

Dak- en thuisloosheid is een van de extreemste vormen van armoede en sociale uitsluiting, en een schending van het recht op wonen.

Volgens de cijfers van de Europese Unie telde België in 2012 17.000 dak- en thuislozen. Achter het cliché van de dakloze schuilt een zeer divers publiek: jongeren en ouderen, mannen en vrouwen, Belgen en migranten, verslaafden en mensen die psychisch lijden, maar ook bijvoorbeeld mensen die langer dan voorzien verblijven in een instelling (ziekenhuis, psychiatrisch centrum) omdat ze nergens terechtkunnen.

“De Koning Boudewijnstichting strijdt op verschillende fron-ten mee tegen dak- en thuisloosheid. Een aantal Fondsen die we beheren gaven in 2016 financiële steun aan projecten op het terrein,” zegt Françoise Pissart, directeur bij de Koning Boudewijnstichting. “Het kan gaan om de renovatie van een huis of de bouw van woningen. Het zijn telkens initiatieven die, elk op hun manier, concrete oplossingen trachten aan te rei-ken. De Stichting helpt ook organisaties die hun aanpak willen bijsturen, met name via ‘Housing First’, waarbij een woning de eerste stap is in de sociale re-integratie.”

VROUWEN EN KINDEREN, DE KWETSBAARSTE GROEPEN In 2016 ondersteunde de Koning Boudewijnstichting verschillende initiatieven voor dakloze vrouwen en kinderen, die vaak het slachtoffer zijn van huiselijk geweld, via Fondsen zoals het Fonds van Oldeneel tot Oldenzeel, het Fonds H. Van Gehuchten, het Fonds Veritas en het Fonds Mestdagh. In het traject van deze vrouwen is geweld vaak een constante (zie inzet p. 31). Naast hulp bij de zoektocht naar een verblijfplaats, bieden de verenigingen psychologische bijstand en helpen ze vrouwen om zichzelf te beschermen, hun rechten te laten gelden en hun leven opnieuw op te bouwen.

ZICH THUIS VOELENNadat ze meerdere jaren herhaaldelijk mishandeld werd door haar echtgenoot, vluchtte A. (28 jaar) thuis weg, samen met haar vier jonge kinderen. “Volgens de politie was een vluchthuis de enige uitweg,” vertelt ze. “Ik was bang. En bezorgd voor mijn kinderen, die ik wilde beschermen. Ik ben zonder iets vertrokken, ik had enkel een washandje en een handdoek voor ieder kind, en hun pyjama’s. Mijn meubels, mijn persoonlijke bezittingen, ik ben alles kwijt. Ik moest weer van nul beginnen. Ik was alleen, gescheiden van mijn familie en vrienden, en werkloos.”

30

“Dit is typisch voor huiselijk geweld,” zegt Georges Pierard- Busigny, sociaal assistent bij de vzw Relogeas (Monceau- sur-Sambre), die A. al drie jaar lang begeleidt. “Meestal verbreekt de man de familiale en sociale contacten, doet er alles aan opdat zijn vrouw zou stoppen met werken en in een isolement belandt.”

A. bracht een jaar door in een opvangtehuis, waar ze een kamer deelde met haar vier kinderen. “Het was moeilijk, want iedereen daar heeft een eigen verhaal. Er is vaak angst. Ik ben op zoek gegaan naar een woning, maar het was altijd hetzelfde: zodra je zegt dat je in een tehuis woont en vier kinderen hebt … Er was zelfs iemand die zei dat ze liever onderdak gaf aan dieren dan aan kinde-ren.” Dankzij de goede samenwerking van de huisvestingssector in de regio bracht de sociaal assistent van het tehuis waar A. ver-bleef haar in contact met Relogeas. Deze vzw had een huis voor grote gezinnen ter beschikking. A. woont er nu drie jaar. Stilaan herwint ze haar zelfvertrouwen. Ze investeert in de opvoeding van haar kinderen. Ze voelt zich eindelijk thuis. “Ik heb mijn leven terug opgebouwd, het gaat vooruit.”

AANGEPASTE VOORZIENINGEN AANBIEDENIn 2016 kreeg de vzw Relogeas steun van het Fonds Mestdagh om haar project voort te zetten. Anne-Catherine Rizzo, directeur: “We bieden in de eerste plaats degelijke en toegankelijke huisvesting aan, vooral bij sociopro-fessionele integratie. Toen we een tijdje bezig waren, zagen we dat we ook specifieke voorzieningen moeten aanbieden, als antwoord op bepaalde behoeften. Zo kwam Transit 77 er: een huis met een geheim adres, waar we vrouwen opvangen die het slachtoffer zijn van huiselijk geweld.

Mamy OdileHier noemt iedereen haar Mamy Odile. Achter de brede glimlach van deze 60-jarige vluchtelinge gaat een pijnlijke realiteit schuil. Ze kwam uit Burundi naar België met ernstige gezondheidspro-blemen. Ze leeft sinds 7 jaar in een appartement van de vzw Relogeas en probeert wat rust te vinden. Ver weg van haar fami-lie, met de constante dreiging van uitgewezen te worden, is Odile een beetje de mamy van de kleine gemeenschap waar buren het gewoon zijn elkaar te helpen. “Ik krijg hulp bij de opvolging van mijn dossier en mijn gezondheid. Ik ben goed omringd, ook al kan niets familie vervangen. Het is zoals een dorp. Wanneer ik kook, deel ik het met de anderen, zo gaat dat hier.”

Het is een noodopvang, maar toch is het leven er heel anders dan in een collectieve opvang: er verblijven maximum drie vrouwen, met hun kinderen, ze hebben een sleutel. Ze voelen zich thuis, helpen elkaar en worden begeleid door een sociaal assistent. We beheren ook een veertigtal woningen met een bescheiden huur, een woning voor mensen die net de gevange-nis hebben verlaten, en zelfs kamers als opstapje voor jongeren die zich willen re-integreren.

We willen onze impact nog vergroten en onze samenwerking met andere diensten formaliseren. Als speler in de huisves-ting hebben we, beetje bij beetje, erkenning gekregen voor onze expertise op het vlak van huiselijk geweld. We zijn nu een schakel tussen de sociale diensten, waaronder de opvang-tehuizen, en huisvestingsdiensten, en stellen oplossingen voor op maat van de vrouwen. Alle projecten streven ernaar dat mensen zo autonoom mogelijk zijn en de draad van hun leven weer kunnen opnemen,” besluit Anne-Catherine.

31

‘Vrouwen en kinderen op de dool’: geweld sluimert op de achtergrondSteeds meer vrouwen met kinderen hebben moeite om een woning te vinden of te houden. In 2016 financierde de Koning Boudewijnstichting samen met CAP48 een actieonderzoek om hun behoeften en trajecten in kaart te brengen en aanbevelingen te formuleren. De bevin-dingen zijn verontrustend. In Wallonië zijn 18% van de residenten in de noodopvang vrouwen. En in de Brus-selse opvangtehuizen zijn een derde van de bewoners vrouwen. Relatieproblemen zijn veruit de belangrijkste reden van thuisloosheid bij vrouwen; geweld is vaak een rode draad. Meerdere factoren maken hen kwetsbaar: een negatief zelfbeeld, gebrek aan familiale en sociale steun, weinig financiële middelen… Altijd weer blijkt dat hun kinderen centraal staan. Ze geven hen een schuld-gevoel, maar sporen ook aan tot actie; en worden zo een hefboom voor hun re-integratie. Het volledige rapport is online beschikbaar via www.kbs-frb.be

HULPVERLENING VERBETEREN: ‘HOUSING FIRST’Chronisch dak- en thuislozen hebben vaak zeer diverse behoef-ten, die aangepaste begeleiding vragen. Daarom ondersteunt de Koning Boudewijnstichting, samen met de Nationale Loterij, het Belgische netwerk Housing First. Via de uitwisseling van kennis en ervaringen (studies, opleidingen, intervisie) begeleidt de Stichting organisaties en helpt ze maatschappelijk werkers hun praktijken te verbeteren.Het afgelopen jaar investeerde de Koning Bodewijnstichting ook in de toepassing van deze methode, die in andere landen al tot resultaat leidde. Voor Housing First, opgericht in België in 2013, is huisvesting de eerste stap in het re-integratieproces van dak- en thuislozen. Een vaste woonplaats biedt privacy, rust en veiligheid en motiveert zo kwetsbare personen, zodat ze klaar zijn om andere problemen aan te pakken.

SAMENWERKING STIMULERENHet pilootproject Huis Inclusief, dat steun krijgt van het Fonds Barones Monique van Oldeneel tot Oldenzeel, verenigt 17 orga-nisaties in het zuiden van West-Vlaanderen. In dit regionale net-werk vinden organisaties als OCMW’s, CAW’s en andere diensten inzake huisvesting en sociale hulpverlening elkaar. Samen zijn ze verantwoordelijk voor de toeleiding van mensen in (chroni-sche) thuisloosheid naar tijdelijke kwaliteitsvolle huisvesting en gepaste ondersteuning.

“We hebben steeds vaker te maken met personen die meerdere problemen hebben zoals verslaving, financiële moeilijkheden, isolement, psychische problemen. De toegang tot hulpverlening voor deze mensen is niet altijd evident,” vertelt Liesbet Mullie, verantwoordelijke voor het project Huis Inclusief. “Een woning is cruciaal voor een nieuwe start. De hulpdiensten zijn sectoraal georganiseerd en we stellen vast dat sommige mensen gewoon-weg niet in groep kunnen leven. Residentiële hulpverlening is niet altijd de beste aanpak.”

Dak- en thuisloosheid: welke oorzaken?Dak- en thuisloosheid heeft veel oorzaken, op verschillende niveaus: structureel (armoede, een krappe huurmarkt enz.), institutioneel (gebrek aan gepaste hulp en samenwerking tussen diensten voor sociale hulpverlening en huisvesting, regels voor de toekenning van sociale woningen), relationeel (scheiding, huiselijk geweld, overlijden) of persoonlijk (werk-onbekwaamheid, ziekte, psychische problemen enz.). Boven-dien hebben veel kwetsbare personen met meerdere van deze factoren af te rekenen, wat de situatie complex maakt en hen de straat op drijft.

Zodra een woning is toegekend, begeleiden de sociaal werkers van Huis Inclusief de bewoner bij zeer praktische zaken. Ze bouwen eerst een klimaat van vertrouwen op, zonder druk te zetten, om vervolgens hulpverlening en verzorging aan huis op te zetten. “Onze begeleiders bemiddelen tussen de soci-ale diensten en de hulpzoekenden, ze vertalen hun behoeften en proberen een antwoord te bieden op de vragen van beide partijen,” vervolgt Liesbet. “Een cliënt kan er lang over doen alvorens zich tot een psychologisch hulpverlener te wenden. Je bereikt de beste resultaten wanneer je ruimte laat en hen probeert te begrijpen.”

33

NIET-BEGELEIDE MINDERJARIGE VREEMDELINGEN IN BELGIË:WELKE OPLOSSINGEN VOOR DE TOEKOMST?

“We hebben ons land en onze familie moeten achterlaten omdat het leven te gevaarlijk was geworden. Bij onze aankomst in België hebben we een asielaanvraag ingediend. Tien maanden later werden we erkend als vluchteling. Toen we het Klein Kasteeltje verlieten, was het voor mijn broer en mezelf erg belangrijk om samen te blijven. Mentor-Escale heeft ons geholpen onderdak te vinden. We wonen graag in Brussel. Mijn broer volgt een opleiding tot verpleeghulp. Hij is blij, want hij heeft een stageplaats gevonden. Ik wil graag magazijnier worden en hoop binnenkort te kunnen werken, zodat we hier een mooie toekomst tegemoet gaan!” Asman

Asman, een jonge Afghaan van 15 jaar, is een van de 5.000 jongeren die in 2016 naar ons land kwamen. Er zijn altijd niet- begeleide minderjarigen geweest in Europa, maar door de massale toestroom van vluchtelingen in 2015 en 2016, onder wie talrijke niet-begeleide minderjarigen, botste het opvangsysteem op zijn limieten.

Verschillende spelers op het terrein, uit allerlei sectoren, Belgi-sche en Europese partners, bundelen hun krachten om aange-paste oplossingen en omkadering op maat te bieden. Het is in die optiek dat de Koning Boudewijnstichting twee jaar geleden een grootschalig project heeft gelanceerd om niet-begeleide minderjarigen te ondersteunen en te begeleiden op weg naar de zelfstandigheid. De Stichting biedt hulp aan Mentor-Escale

en Minor-Ndako, twee organisaties die niet-begeleide minderja-rigen helpen en begeleiden. Ze ondersteunt daarnaast een pro-gramma om OCMW’s te sensibiliseren aan de hand van vorming en studiedagen, zodat ze meer inzicht krijgen in dit doelpubliek.

Françoise Pissart, directeur bij de Koning Boudewijnstichting: “We moeten nu investeren zodat de adolescenten geleidelijk aan zelfstandig kunnen worden, vooruitzichten op de lange termijn krijgen en begeleid worden tot ze meerderjarig zijn, en zelfs nog langer. We moeten beseffen dat er veel verandert voor deze jon-geren zodra ze 18 jaar worden: normaal gezien stopt de opvang in een federale structuur, ze kunnen niet langer het statuut van bijzondere bescherming aanvragen, verliezen het recht op een voogd… En dit terwijl veel niet-begeleide minderjarigen op deze leeftijd nog niet volwassen of zelfstandig zijn.”

34

WIE ZIJN DIE NIET-BEGELEIDE MINDERJARIGE VREEMDELINGEN? WAAR KOMEN ZE VANDAAN?Niet-begeleide minderjarigen zijn vluchtelingen jonger dan 18 jaar die in België aankomen zonder ouders en die geen verblijfs-vergunning hebben. Hun realiteit is divers: sommigen zijn op de vlucht voor oorlog, natuurrampen, armoede of vervolging. Anderen zijn op zoek naar werk, kansen, opleiding of willen hun levensstandaard verbeteren. Ze worden soms gestuurd door hun ouders. Er zijn ook jongeren die hun geboorteland samen met hun familie verlaten, maar onderweg hun familie kwijtraken.

In België zijn de niet-begeleide minderjarigen momenteel afkomstig uit Afghanistan, Syrië, Irak, Somalië en Guinee. Volgens Unicef gaat het meestal om jongens: 91,5% tegenover 8,5% meisjes. Elke dag komen er zeer jonge kinderen aan, die nog geen 12 jaar oud zijn. Zonder steun van hun familie lijden ze onder de scheiding, de opgelopen trauma’s en de taalbarrière. Wanneer een jongere het opvangcentrum (zoals van Fedasil, het Rode Kruis enz.) verlaat, moet hij zich alleen uit de slag trekken, in een vreemd land en zonder de steun van zijn familie. Ondanks hun verschillend parcours hebben niet-begeleide minder jarigen één punt gemeen: ze moeten alles terug opbouwen.

Minor-Ndako is een partnerschap aangegaan met de Hogeschool Odisee. In het kader van hun opleiding tot sociaal werker komen studenten uit het 3de jaar in contact met niet-begeleide minderjarigen en worden hun ‘buddies’, hun vrienden.

“Na een tijdje zag ik dit niet meer als een verplichting maar eerder als een moment waarop ik een andere rol speel, in een andere context. Ik word altijd aangenaam verwelkomd bij Ezat thuis. Ik stel vast dat ik een steun ben voor hem. Op psychologisch vlak, omdat we veel praten over alles wat hem bezighoudt. Ik wil Minor-Ndako bedanken, want dankzij hen, en via de uitwisselingen met Ezat, leer ik mezelf beter kennen en leer ik er te zijn wanneer hij me nodig heeft.”Een student aan de Hogeschool Odisee, Brussel

MENTOR-ESCALE EN MINOR-NDAKO, VOOR EEN NIEUWE STARTMentor-Escale begeleidt sinds 1997 niet-begeleide minderjari-gen en jonge vluchtelingen op weg naar zelfstandigheid, welzijn en integratie. Deze organisatie helpt hen op een verantwoorde manier te leven, dankzij individuele opvolging. De sociaal assis-tent is een referentiepunt voor de jongeren. Hij begeleidt hen bij alles wat met school te maken heeft, met administratie, gezondheid, huisvesting, en dit met het oog op hun toekomst. Mentor-Escale wil de niet-begeleide minderjarigen ook uit hun isolement halen en organiseert daarom ontmoetingen of cultu-rele, sportieve, educatieve workshops, uitstappen enz. Het is de bedoeling om van de niet-begeleide minderjarigen actieve en geïntegreerde burgers te maken.

Minor-Ndako, opgericht in 2000 om minderjarige vreemdelingen op te vangen en te begeleiden, bereidt de jongeren voor op een zelfstandig leven. Samenlevingsprojecten voor studenten en jonge vluchtelingen, sportactiviteiten, steun en opleiding voor opvanggezinnen, de oprichting van residentiële gemeenschap-pen, specifieke begeleiding voor alleenstaande jongeren… De vereniging wil duurzame oplossingen vinden voor iedereen en de niet-begeleide minderjarigen helpen hun blik te verruimen.

35

EPIM en ‘Children on the Move’, de Europese context

EPIM, het Europees Programma voor Integratie en Migratie, is een initiatief van 25 stichtingen in Europa. Het steunt pro-jecten in vier landen (Duitsland, België, Italië en Griekenland) voor de opvang van kinderen op de vlucht en de begeleiding bij de overgang naar de volwassenheid. EPIM organiseert ont-moetingen en uitwisselingen met andere Europese landen en versterkt de capaciteiten van de spelers op het terrein en de netwerken. “We onderzoeken welke soort begeleiding de meeste impact heeft op de inclusie en emancipatie van jon-geren in de verschillende landen en waarom. In Italië wonen jongeren bijvoorbeeld samen in centra. In Griekenland is de procureur-generaal de voogd van soms wel honderden jon-geren, waardoor ngo’s tussenbeide moeten komen. In België moeten niet-begeleide minderjarigen zelfstandig leven wan-neer ze de opvangcentra verlaten, waarbij ngo’s de kwets-baarste onder hen ondersteunen. We moeten de effecten van deze verschillende praktijken op de lange termijn vergelijken,” vertelt Stefan Schäfers, verantwoordelijke van Europese zaken bij de Koning Boudewijnstichting.

OCMW’S EN NBMV, ESSENTIEEL WERK OP HET TERREINIn de Belgische asielcontext mag iedere niet-begeleide minder-jarige, zodra hij een vluchtelingenstatuut heeft, aan het OCMW financiële hulp vragen. De OCMW’s zijn de eerste in rij om hen te verwelkomen maar ze hebben niet allemaal ervaring met of voldoende kennis over dit kwetsbare publiek. Om deze reden steunt de Koning Boudewijnstichting het project van de drie Federaties van OCMW’s in België om niet-begeleide minder-jarigen te begeleiden op weg naar de zelfstandigheid. Op het programma staan opleidingen, sensibilisatiesessies, intervisies en een onderzoeksseminarie, met uitwisseling van goede prak-tijken onder professionals.

Dit regionale project, dat van start ging in september 2016, maakt deel uit van een federale coördinatie die de drie Federa-ties van OCMW’s integreert.

“Het is een heuse uitdaging,” zegt Valérie Desomer, adviseur bij de Federatie van OCMW’s en de Unie van Waalse Steden en Gemeenten, “omdat maatschappelijk werkers soms niet vol-ledig vertrouwd zijn met de wetgeving, de administratie of de netwerken voor NBMV. Ze kunnen zich snel machteloos voe-len. En dan mag je ook het psychologische aspect en de taal niet vergeten. Op basis van de ervaring die sommige Waalse OCMW’s al hebben met niet-begeleide minderjarigen hebben we een stuurcomité opgericht dat de verschillende partners en spelers op het terrein samenbrengt. Het programma is op maat van Vlaanderen, Wallonië en Brussel. We werken ook samen met het verenigingsleven, zoals Mentor-Escale, Minor-Ndako of het Platform kinderen op de vlucht, wat tot aanvullende inzichten leidt.”

“We moeten nu investeren zodat de adolescenten geleidelijk aan zelfstandig kunnen worden, vooruitzichten op de lange termijn krijgen en begeleid worden tot ze meerderjarig zijn, en zelfs nog langer.”Françoise Pissart, directeur bij de Koning Boudewijnstichting

36

BESTUURRAAD VAN BESTUUR Onder het erevoorzitterschap van Koningin Mathilde

Yasmine KHERBACHE, volksvertegen-woordiger in het Vlaams Parlement, gemeenteraadslid in Antwerpen

Baron van DAELE, kabinetschef van de Koning, vertegenwoordigt de Koning in de Raad

Marleen VANDERPOORTEN, OCMW-voorzitter en schepen in Lier, voormalig Vlaams minister van Onderwijs, erevoorzitter van het Vlaams Parlement

Magali VERDONCK, gedelegeerd bestuurder van Innovative Brussels, adjunct-directeur-generaal van Innoviris

EREVOORZITTERSRidder BOURSEAUX, voorzitter-gedele-geerd bestuurder van Kabelwerk Eupen

Graaf DIDISHEIM, erekabinetschef van Prins Albert, ereafgevaardigdbestuurder van de Koning Boudewijnstichting

Baron QUADEN, eregouverneur van de Nationale Bank van België

Baron PIOT, director London School of Hygiene & Tropical Medicine, former executive director UNAIDS, former under secretary general United Nations

Barones TULKENS, voormalige vicevoor-zitster en rechter van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, professor emeritus van de UCL, buitengewoon lid van de Académie royale de Belgique

VOORZITTERThomas LEYSEN, voorzitter van KBC Groep, voorzitter van Umicore

ONDERVOORZITTERSabine LARUELLE, voormalig minister van Middenstand, Kmo’s, Zelfstandigen en Landbouw

TWEEDE ONDERVOORZITTERKarl-Heinz LAMBERTZ (vanaf 01/01/2017), senator van de Duitstalige Gemeenschap, eerste vicevoorzitter van het Comité van de Regio’s, lid van het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap

AFGEVAARDIGD BESTUURDERBaron TAYART de BORMS

BESTUURDERSJean-Pol BOONE (vanaf 01/01/2017), ondernemer in de digitale sector en de e-commerce, Digital & ICT Investment Officer bij Be Angels, lid van het Investe-ringscomité van W.IN.G by Digital Wallonia, oprichter en CEO van Inoopa

Laurence BOVY, regeringscommissa-ris bij de ULg en het Centre hospitalier universitaire de Liège, directeur-generaal van Vivaqua

Hélène CASMAN, professor emeritus van de VUB en de ULB, erenotaris

Eric DOMB, (tot 22/09/2016), voorzitter van Pairi Daiza, erevoorzitter van de Union wallonne des Entreprises

Jean HILGERS, directeur van de Nationale Bank van België

ADVIESRAADVOORZITTERThomas LEYSEN, voorzitter van de Koning Boudewijnstichting

LEDENMagda AELVOET, minister van Staat

Jamila BEN AZZOUZ, HR consultant, trainer, coach, wetenschappelijk directeur bij ICHEC Entreprises

André BERGEN, voormalig voorzitter van KBC Groep, bestuurder van vennootschappen

Bruno COLMANT, head of Macro Research bij Bank Degroof Petercam, buitengewoon lid van de Académie royale de Belgique

Chantal COOREMAN, directeur van de Dienst Verzoekschriften en Sociale Zaken van het Huis van Z.M. de Koning

Baron DAOUST, gedelegeerd bestuurder van Daoust

Anne DE PAEPE, rector van de UGent

Lise-Anne HANSE, algemeen directeur, Algemene Directie Verplicht Onderwijs, Algemeen Bestuur Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek, Federatie Wallonië-Brussel

Danny JACOBS, directeur van de Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen

Christ’l JORIS, voorzitster van de Stichting Gillès, gemeenschaps-voorzitster van Rode Kruis-Vlaanderen, voorzitster van Agoria, voorzitster van de Raad van Bestuur van ETAP

Rachida LAMRABET, juriste, schrijfster

37

BENOEMINGSCOMITÉClarisse ALBERT (vanaf 22/09/2016)

Hélène CASMAN (vanaf 22/09/2016), voorzitster

Luc COENE (†) (tot 22/09/2016)

Olivier VANDERIJST

Baron VANTHEMSCHE, voorzitter (tot 14/12/2016)

Jacques van YPERSELE de STRIHOU (tot 22/09/2016)

REMUNERATIECOMITÉEric DOMB, voorzitter (tot 22/09/2016)

André BERGEN, voorzitter (vanaf 14/12/2016)

Luc COENE (†) (tot 31/12/2016)

Sabine LARUELLE

Marleen VANDERPOORTEN (vanaf 01/01/2017)

AUDITCOMITÉJean HILGERS, voorzitter

Bruno COLMANT

Yasmine KHERBACHE (vanaf 01/01/2017)

Olivier VANDERIJST (tot 31/12/2016)

Bart van OPSTAL

COMITÉ VOOR DE FINANCIËNPeter DE PROFT, director general van de European Fund and Asset Management Association

Baron DE KEULENEER, gedelegeerd bestuurder van Credibe, voorzitter van de Raad van Bestuur van de ULB, gedelegeerd bestuurder van de Universitaire Stichting

Hugo LASAT, chairman of the Management Board, Petercam Institutional Asset Management, co-CEO Institutional Asset Management, Bank Degroof Petercam

CENSORS 1

Vincent BERTOUILLE, vrederechter

Frank BUYSSENS, notaris te Zwijndrecht, hoogleraar aan de KU Leuven, codirec-teur van het Centrum voor het Notariaat van de KU Leuven

DIRECTIELuc TAYART de BORMS, afgevaardigd bestuurder

Dominique ALLARD, directeur

Françoise PISSART, directeur

Gerrit RAUWS, directeur

Jean-Paul WARMOES, directeur

Luc LUYTEN, voorzitter van de Belgische Federatie van Filantropische Stichtingen

Sylvie MARIQUE, secretaris-generaal van de Service public de Wallonie

Baron MARQUET, algemeen directeur van UNICEF België

Denis MATHEN, gouverneur van de provincie Namen

Ridder NOEL, erevicevoorzitter van de Koning Boudewijnstichting, voorzitter van Groupe NMC & HEC-Liège

Nicole ROLAND, erevicevoorzitster van de Hoge Raad voor de Justitie, directeur Externe en Internationale Betrekkingen van het Office de la Naissance et de l’Enfance

André SAPIR, hoogleraar aan de ULB

Philippe STROOBANT, bestuurder van vennootschappen

Didier TSHIDIMBA, managing partner van Roland Berger Strategy Consultants

Baron van DAELE, kabinetschef van de Koning

Bart van OPSTAL, notaris, erevoorzitter van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

Inge VERVOTTE, voormalig minister, voorzitter van het Dagelijks Bestuur en lid van de Raad van Bestuur van vzw Emmaüs

Sami ZEMNI, professor aan de UGent

1 De censors brengen aan de Raad van Bestuur verslag uit over het beheer dat de Stichting voert over de erfenissen die haar worden toevertrouwd en evalueren hoe ze haar testamentaire verplichtingen volbrengt (zie p.41).

39

ADMINISTRATIEF VERSLAG

partners te selecteren. Op verzoek van de Raad van Bestuur is het Comité voor de Financiën tijdens de Raadszitting van 14 december voorstellen komen toelichten om een toenemend aandeel maat-schappelijk verantwoorde beleggingen te integreren in het finan-cieel beheer van het vermogen van de Stichting.

AUDITCOMITÉIn 2016 vergaderde het Auditcomité om de Raad van Bestuur bij te staan in het toezicht op de balans en de resultatenreke-ningen van de Koning Boudewijnstichting. Op voorstel van het Benoemingscomité heeft de Raad van Bestuur op 24 maart dhr. Jean HILGERS benoemd tot voorzitter van het Auditcomité. Op 14 december heeft de Raad van Bestuur mevr. Yasmine KHERBACHE benoemd tot lid van het Auditcomité.

REMUNERATIECOMITÉHet Remuneratiecomité hield zijn jaarlijkse vergadering om alle nodige beslissingen te nemen in verband met het verlonings-systeem. Op voorstel van het Benoemingscomité heeft de Raad van Bestuur op 14 december mevr. Marleen VANDERPOORTEN benoemd tot lid van het Remuneratiecomité.

BENOEMINGSCOMITEDe Raad van Bestuur heeft op 22 september mevr. Hélène CASMAN benoemd tot voorzitster, en mevr. Clarisse ALBERT, tot lid van het Benoemingscomité.

CENSORSDe censors vergaderden twee keer in 2016. Respectievelijk om de procedures te onderzoeken die het Centrum voor Filantropie toepast voor het beheer van de erfopvolgingen, en om het beheer van een aantal dossiers te volgen.

RAAD VAN BESTUURDe Raad van Bestuur vergaderde drie keer in 2016.Het Benoemingscomité beraadslaagde op 26 november over de aanbevelingen die het zou doen aan de Raad van Bestuur betref-fende de benoeming van twee nieuwe bestuurders. Dit ter ver-vanging van dhr. Serge BRAMMERTZ die zijn mandaat beëindigd heeft en van dhr. Eric DOMB die zijn mandaat ter beschikking stelde van de Raad. Op voorstel van het Benoemingscomité en na kennis te heb-ben genomen van zijn verslag benoemde de Raad van Bestuur op 14 december dhr. Jean-Pol BOONE, co-founder & CEO van Inoopa en investment officer van Be Angels, en dhr. Karl-Heinz LAMBERTZ, senator van de Duitstalige Gemeenschap, tot lid van de Raad van Bestuur voor een mandaat van vier jaar. De Raad van Bestuur heeft aan dhr. Serge BRAMMERTZ de titel van erevice-voorzitter toegekend.

ADVIESRAADDe Adviesraad vergaderde op 6 juli om te beraadslagen over de stand van zaken van de uitvoering van het strategisch plan 2015-2019. In het bijzonder over enkele specifieke projecten onder meer het programma voor de opvang van vluchtelingen en de toekomstige ontwikkeling van het project Boost. De Adviesraad boog zich ook over een actuelere formulering van de opdracht, visie en waarden van de Stichting.

COMITÉ VOOR DE FINANCIËNIn 2016 vergaderde het Comité voor de Financiën vier keer om de parameters van het financieel beheer te evalueren en aan te pas-sen, om toezicht uit te oefenen op de prestaties van de portefeuille-beheerders en hun mandaat bij te sturen, en om nieuwe financiële

40

FINANCIEEL BEHEER

het Comité voor de Financiën dat de verschillende vermogensbe-heerders regelmatig uitnodigt voor een bijkomende bevraging.Delcap Asset Management, de consultant die zorgt voor de monitoring van de prestaties en de remuneratie van de verschil-lende beheerders van het vermogen van andere Fondsen, rap-porteert om de zes maanden aan het Comité voor de Financiën.

De Raad van Bestuur wenst bij deze gelegenheid zijn oprechte dank te betuigen aan het Comité voor de Financiën dat in 2016 vier keer vergaderde.

STRUCTUUR VAN DE BEGROTINGDe begroting wordt opgemaakt door de Directie. Ze werd in grote lijnen bestudeerd door het Comité voor de Financiën dat de struc-tuur heeft goedgekeurd. Daarna werd de begroting ter discussie en ter bekrachtiging voorgelegd aan de Raad van Bestuur.

De ‘externe’ middelen vormden in 2016, net als in 2015, opnieuw veruit de belangrijkste financieringsbron van de programma’s. Vooral de dotatie van de Nationale Loterij vertegenwoordigt een aanzienlijk budget. Ook de inkomsten van de portefeuille, een afname op de eigen middelen en giften die de Stichting in de loop van het jaar heeft ontvangen, werden gebruikt voor de financiering van het activiteitenprogramma.

FINANCIEEL TOEZICHTEr wordt op meer dan een manier gecontroleerd hoe de Stichting de financiële middelen aanwendt die haar ter beschikking wor-den gesteld. De Raad van Bestuur draagt vanzelfsprekend de eindverantwoordelijkheid voor de begroting en de rekeningen,

BEHEERDe obligaties en aandelen in de portefeuille van de Stichting worden beheerd door negen institutionele vermogensbeheer-ders (Amundi, Baillie Gifford, Allianz GI, JP Morgan, KBC, Fidelity Investments, Vanguard, Dimensional en Cohen & Steers) (stand van zaken op 31 december 2016).

Het gemeenschappelijk beleggingsfonds waarin de financiële middelen van de Fondsen op naam en van de Specifieke Fond-sen worden bijeengebracht, werd in gelijke delen toevertrouwd aan twee buitenlandse financiële managers, Vanguard en Pictet. Het beheer van het vermogen van andere Fondsen werd overeenkomstig de wensen van hun oprichters toevertrouwd aan verschillende Belgische en buitenlandse vermogensbe-heerders (BIL, Delen Private Bank, Crédit Suisse, CBC Banque, BNP Paribas Fortis, BGL BNP Paribas, Banque privée Edmond de Rothschild, ING, ING Luxembourg, Belfius, Triodos, Banque Degroof Petercam Luxembourg, Petercam Luxembourg, Deutsche Bank, KBC Bank, Banque de Luxembourg, Puilaetco Dewaay, Capital at Work, Société Générale Private Banking, 2PM, Box Consultants, Econopolis)

Een luik investeringen die aansluiten bij de statutaire opdracht van de Stichting omvat tegoeden waarvan het beheer toever-trouwd werd o.a. aan Hefboom en Crédal en beleggingen in microkrediet bij BlueOrchard Microfinance Fund.

De contanten worden door de Stichting zelf beheerd. Mercer Investment Consulting staat in voor de monitoring van de por-tefeuille van de Stichting zelf en van het gemeenschappelijk beleggingsfonds en brengt om de drie maanden verslag uit aan

41

die jaarlijks door een bedrijfsrevisor worden nagekeken en goed-gekeurd. Bij het einde van het boekjaar worden de gereviseerde rekeningen ingediend bij de Griffie van de Rechtbank van Koop-handel van Brussel en bij de Nationale Bank en gepubliceerd in dit jaarverslag van de Stichting. Bovendien heeft een adviesbureau, BDO Risk & Assurance Services, de opdracht om, op de Stichting zelf, onaangekondigd een aantal controles uit te voeren om na te gaan of de voorgeschreven procedures inzake het beheer van projecten en Fondsen correct worden nageleefd.

Mercer Investment Consulting houdt toezicht op de transacties met buitenlandse effecten en op de remuneratie van de vermogensbe-heerders. Het toezicht op de transacties met Belgische effecten werd toevertrouwd aan de revisor die de rekeningen controleert.

RAPPORT VAN DE CENSORS In opdracht van de Raad van Bestuur houden sinds 1996 twee censors toezicht op de wijze waarop de Koning Boudewijnstichting de opdrachten uitvoert die ze bij legaten en schenkingen aan-vaardt. Ze zien ook toe op de manier waarop de Stichting erfenis-sen financieel beheert en de verkoop organiseert van onroerende en roerende goederen.

Op 28 maart 2017 rapporteerden de censors over hun opdracht voor de periode van 1 januari tot 31 december 2016. De censors hebben het beheer door het Centrum voor Filantropie van de Stichting goedgekeurd en formuleerden geen enkele opmerking. De Raad van Bestuur dankt hen hierbij.

REALISATIE VAN DE GOEDEREN DIE AAN DE STICHTING WORDEN OVERGEDRAGEN BIJ GIFT, LEGAAT OF SCHENKINGDe Raad van Bestuur heeft in 1997 de regels vastgelegd voor de realisatie van roerende en onroerende goederen die aan de Stichting worden overgedragen en waarvoor de schenkers niet bepaald hebben dat de Stichting ze moet bewaren.

Roerende goederenDe roerende goederen worden openbaar verkocht. Bij de keuze van de verkoopzaal wordt uitgegaan van de aard en de kwaliteit van de goederen en van de deskundigheid, de werkwijze en de tarieven van de zalen. De verkoop kan over verschillende zalen worden gespreid in functie van de kwaliteit van de goederen. Goederen van bijzondere waarde kunnen worden toevertrouwd aan buitenlandse ‘auctioneers’. De verkoop gebeurt door tus-senkomst van een notaris of van een gerechtsdeurwaarder of onder hun toezicht.

Onroerende goederenOok onroerende goederen worden openbaar verkocht. Een onderhandse verkoop kan worden overwogen in uitzonderlijke omstandigheden die moeten worden gerechtvaardigd. Zo kun-nen de volgende redenen worden ingeroepen:– onverdeelde boedel voor verkoop aan de mede-eigenaars– het goed wordt als ‘niet-verhandelbaar’ beschouwd: te groot,

te klein, bouwvallig, slechte ligging…– problemen met de omwonenden (afbakening, stedenbouw,

etc.) waarvoor anders onnodige kosten zouden moeten worden gemaakt.

42

JAARLIJKSE REKENINGENACTIVA CODES 2016 2015

VASTE ACTIVA 20/28 700.311.556 618.907.010

OPRICHTINGSKOSTEN 20

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 21 18.444 51.014

MATERIËLE VASTE ACTIVA 22/27 31.626.799 29.203.572

Terreinen en gebouwen 22 9.140.941 9.186.289– In volle eigendom van de vereniging of stichting 22/91 9.140.941 9.186.289– Overige 22/92

Installaties, machines en uitrusting 23 76.614 90.592– In volle eigendom van de vereniging of stichting 231 76.614 90.592– Overige 232

Meubilair en rollend materieel 24 748.978 540.137– In volle eigendom van de vereniging of stichting 241 748.978 540.137– Overige 242

Leasing en soortgelijke rechten 25

Overige materiële vaste activa 26 21.660.266 19.386.554– In volle eigendom van de vereniging of stichting 261 17.267.020 17.010.888– Overige 262 4.393.246 2.375.666

Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 27

FINANCIËLE VASTE ACTIVA 28 668.666.313 589.652.424

Verbonden entiteiten 280/1– Deelnemingen 280– Vorderingen 281

Andere vennootschappen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 282/3 1.813.503 1.754.356– Deelnemingen 282 1.602.903 1.543.756– Vorderingen 283 210.600 210.600

Andere financiële vaste activa 284/8 666.852.810 587.898.068– Vermogensportefeuilles van de Stichting 284 666.826.687 587.875.750– Vorderingen en borgtochten in contanten 285/8 26.123 22.318

VLOTTENDE ACTIVA 29/58 47.478.797 52.251.458

VORDERINGEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR 29 1.282.322 966.877

Handelsvorderingen 290

Overige vorderingen 291 1.282.322 966.877– waarvan niet-rentedragende vorderingen of gekoppeld aan een abnormaal lage rente 2915

VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING 3 15.830.782 15.665.346

Voorraden 30/36 15.830.782 15.665.346– Grond- en hulpstoffen 30/31– Goederen in bewerking 32– Gereed product 33– Handelsgoederen 34 260.514 270.283– Onroerende goederen bestemd voor verkoop 35 15.570.268 15.395.063– Vooruitbetalingen 36

Bestellingen in uitvoering 37

VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 40/41 2.269.930 4.934.062

Handelsvorderingen 40 1.915.759 1.210.251

Overige vorderingen 41 354.171 3.723.811– waarvan niet-rentedragende vorderingen of gekoppeld aan een abnormaal lage rente 415

GELDBELEGGINGEN 50/53 1.570.431 1.799.637

LIQUIDE MIDDELEN 54/58 24.717.543 26.730.134

OVERLOPENDE REKENINGEN 490/1 1.807.789 2.155.402

TOTAAL VAN DE ACTIVA 20/58 747.790.353 671.158.468

43

PASSIVA CODES 2016 2015

EIGEN VERMOGEN 10/15 713.649.600 635.177.625

FONDSEN VAN DE VERENIGING OF STICHTING 10 26.862.419 26.862.419

Beginvermogen 100 26.862.419 26.862.419

Permanente financiering 101

HERWAARDERINGSMEERWAARDEN 12

BESTEMDE FONDSEN 13 630.406.157 553.235.470

OVERGEDRAGEN POSITIEF (NEGATIEF) RESULTAAT 14 56.306.891 55.001.448

KAPITAALSUBSIDIES 15 74.133 78.288

VOORZIENINGEN 16 6.402.941 13.855.295

VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN 160/5 4.114.960 11.555.881

Pensioenen en soortgelijke verplichtingen 160

Belastingen 161

Grote herstellings- en onderhoudswerken 162 77.535 67.536

Overige risico’s en kosten 163/5 4.037.425 11.488.345

VOORZIENINGEN VOOR TERUG TE BETALEN SUBSIDIES EN LEGATEN EN VOOR SCHENKINGEN MET TERUGNEMINGSRECHT

168 2.287.981 2.299.414

SCHULDEN 17/49 27.737.812 22.125.548

SCHULDEN OP MEER DAN ÉÉN JAAR 17 564.277 962.292

Financiële schulden 170/4– Achtergestelde leningen 170– Niet-achtergestelde obligatieleningen 171– Leasingschulden en soortgelijke schulden 172– Kredietinstellingen 173– Overige schulden 174

Handelsschulden 175– Leveranciers 1750– Te betalen wissels 1751

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176

Overige schulden 179 564.277 962.292– Rentedragend 1790– Niet-rentedragend of gekoppeld aan een abnormaal lage rente 1791 564.277 962.292– Borgtochten ontvangen in contanten 1792

SCHULDEN OP TEN HOOGSTE ÉÉN JAAR 42/48 27.099.298 20.983.943

Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen 42 793.487 707.276

Financiële schulden 43 1.723– Kredietinstellingen 430/8 1.723– Overige leningen 439

Handelsschulden 44 18.561.832 15.854.156– Leveranciers 440/4 18.561.832 15.854.156– Te betalen wissels 441

Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 46

Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 45 1.463.909 1.491.243– Belastingen 450/3 411.885 454.342– Bezoldigingen en sociale lasten 454/9 1.052.024 1.036.901

Diverse schulden 48 6.280.070 2.929.545– Vervallen obligaties en coupons, terug te betalen subsidies en borgtochten ontvangen in contanten 480/8– Andere rentedragende schulden 4890– Andere schulden, niet-rentedragend of gekoppeld aan een abnormaal lage rente 4891 6.280.070 2.929.545

OVERLOPENDE REKENINGEN 492/3 74.237 179.313

TOTAAL VAN DE PASSIVA 10/49 747.790.353 671.158.468

44

RESULTATENREKENING CODES 2016 2015

BEDRIJFSOPBRENGSTEN 70/74 152.760.418 158.449.939

Omzet 70 406.780 530.779

Voorraad goederen in bewerking en gereed product en bestellingen in uitvoering: toename (afname)

(+)/(-) 71

Geproduceerde vaste activa 72

Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies 73 149.356.743 151.832.213

Andere bedrijfsopbrengsten 74 2.996.895 6.086.947

BEDRIJFSKOSTEN 60/64 76.124.970 68.805.525

Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 60 26.868 67.061– Aankopen 600/8 41.217 63.916– Voorraad: afname (toename) (+)/(-) 609 -14.349 3.145

Diensten en diverse goederen 61 14.806.312 13.755.834

Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (+)/(-) 62 8.443.174 7.869.119

Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa

630 1.688.673 1.818.894

Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen)

(+)/(-) 631/4 199.768 -1.355

Voorzieningen voor risico’s en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) (+)/(-) 635/8 -8.891.351 -17.439.249

Andere bedrijfskosten 640/8 59.851.526 62.735.221

Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten (-) 649

POSITIEF (NEGATIEF) BEDRIJFSRESULTAAT (+)/(-) 9901 76.635.448 89.644.414

FINANCIËLE OPBRENGSTEN 75 6.960.788 11.832.220

Opbrengsten uit financiële vaste activa 750 138.175 137.426

Opbrengsten uit vlottende activa 751 2.265.924 2.454.446

Andere financiële opbrengsten 752/9 4.556.689 9.240.348

FINANCIËLE KOSTEN 65 6.948.852 3.454.401

Kosten van schulden 650 20.501 169.564

Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen)

(+)/(-) 651 20 260

Andere financiële kosten 652/9 6.928.331 3.284.577

POSITIEF (NEGATIEF) RESULTAAT UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING (+)/(-) 9902 76.647.384 98.022.233

UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN 76 4.985.534 4.253.745

Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa

760

Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa 761 4.239.870 644.786

Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten 762

Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa 763 745.664 3.608.959

Andere uitzonderlijke opbrengsten 764/9

UITZONDERLIJKE KOSTEN 66 2.304.791 6.645.222

Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa

660

Waardeverminderingen op financiële vaste activa 661 523.286 5.997.181

Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten: toevoegingen (bestedingen) (+)/(-) 662

Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa 663 347.137 648.041

Andere uitzonderlijke kosten 664/8 1.434.368

Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten (-) 669

POSITIEF (NEGATIEF) RESULTAAT VAN HET BOEKJAAR (+)/(-) 9904 78.476.130 94.956.074

46

47

OPDRACHT EN WAARDEN

De Koning Boudewijnstichting heeft als opdracht bij te dragen tot een betere samenleving.

De Stichting is in België en Europa een actor van verandering en innovatie in dienst van het algemeen belang en van de maatschappelijke cohesie. Ze zet zich in om een maximale impact te realiseren door de competenties van organisaties en personen te versterken. Ze stimuleert doeltreffende filantropie bij personen en ondernemingen.

Integriteit, transparantie, pluralisme, onafhankelijkheid, respect voor diversiteit en bevorderen van solidariteit zijn haar belangrijkste waarden.

Haar actiedomeinen momenteel zijn armoede en sociale rechtvaardigheid, filantropie, gezondheid, maatschappelijk engagement, ontwikkeling van talenten, democratie, Euro-pese integratie, erfgoed en ontwikkelingssamenwerking.

De Koning Boudewijnstichting werd opgericht in 1976, toen Koning Boudewijn 25 jaar koning was.

MEERDERE WERKMETHODES

– De Stichting steunt projecten van organisaties of individuen die zich inzetten voor een betere samenleving. Ze steunt initiatieven die door onafhankelijke jury’s worden geselecteerd.

– Ze organiseert debatten over maatschappelijke thema’s, seminaries, studiedagen….; ze brengt mensen met verschillende visies rond de tafel.

– Ze deelt kennis en onderzoeksresultaten via (gratis) publicaties; de meeste zijn bestemd voor een breed publiek.

– Ze werkt samen met overheden die haar opdrachten toevertrouwen en met verschillende Belgische en internationale instellingen, ngo’s, onderzoekscentra, ondernemingen, andere stichtingen…

– Ze ontwikkelde verschillende filantropische instrumenten om initiatieven in dienst van het algemeen belang te ondersteunen: Fondsen op naam, Bedrijfsfondsen, Fondsen ‘Vrienden van’…

– Ze stimuleert lokale filantropie (Streekfondsen, projectrekeningen).

– Ook moedigt de Stichting grensoverschrijdende filantropie aan (Transnational Giving Europe en KBFUS).

4848

Samen werken aan een betere samenleving

HOE KAN U UW VRIJGEVIGHEID TONEN?De Koning Boudewijnstichting stelt efficiënte instrumenten ter beschikking van particulieren, verenigingen en ondernemingen in België en in het buitenland om hun vrijgevigheid aan te moedigen.

Door een gift (via een overschrijving of onze website kbs-frb.be), een schenking of een legaat steunt u:— de werking van de Koning Boudewijnstichting in haar

geheel, of een van haar programma’s of een specifieke actie van een van de Fondsen die zij beheert;

— een concreet en/of lokaal initiatief dat de Stichting heeft erkend als projectrekening, culturele mecenaatsrekening of culturele mecenaatsrekening – museum;

— een kwaliteitsvol project in Europa (via een stichting die deel uitmaakt van het netwerk Transnational Giving Europe – TGE).

Bij gift, schenking of legaat kunt u binnen de Stichting een Fonds oprichten: – een Fonds op naam, – een Filantropische Actie, – een Bedrijfsfonds, – een Fonds ‘Vrienden van’, – een Charity Account, – een Schenkerskring, – een Streekfonds.

Uw giften ten gunste van de Stichting zijn fiscaal aftrekbaar in België, in verschillende Europese landen (TGE-netwerk) en in de Verenigde Staten (via de King Baudouin Foundation United States).

Voor meer informatie kunt u terecht bij het Centrum voor Filantropie van de Koning BoudewijnstichtingBrederodestraat 21, 1000 BrusselT +32-2-549 02 31 — F +32-2-549 02 89 — poskin.c@kbs-frb.bewww.kbs-frb.be — www.goededoelen.be

bpost bank 000-0000004-04IBAN BE 10 0000 0000 0404 — BIC BPOTBEB1

49

Coördinatie : Sabine Deboosere, Iadine DegryseGrafisch concept en realisatie : Edito3 & Signé LazerRedactie en vertaling : Koning Boudewijnstichting, Edito3, Greta Peirs, Isa Van DorsselaerDruk : Van der Poorten

© Foto’s : Bibliothèque d’Assesse – Fondation Désiré et Maurice Jaumin : p.11 (b), L. Bilterijst : p.46, Bizon vzw : p.45, Centrum West : p. 12 (a), CERN/ N. Caraban Gonzalez : Cover 1 (b), p.13 (b), C. Deschepper / B. Ballegeer : p.4 (d), E. Crooy : p.1 (a,c), p.14 (a), p. 16, p.18, p. 19 (c), p.24, p.25, p.26, p.27, European Policy Centre : p.14 (b), J. Exelmans : p.1 (b), p.20, p.21, p.22 (a-b-c), p.23 (a-b), FARO : p.4 (e), Finado : p.5 (c), E. Frébutte : p.30 (a-b), p.31, M. Katompa : p. 15(b), E. Kint : p.5 (f), Le Maître Mot asbl : p.41, Mentor-Escale : p.1 (e), p.32, p.34, p.35, R. Morgane : Cover 1 (c,d), p.8, p.13 (a), PuPil : pp. 6-7, W. Rawoens : p.1 (d), p.5 (d), p.28, Régie des Quartiers de Dison Havre – SAC asbl : p.4 (a), F. Toussaint : Cover, Cover 1 (a,e), p. 3, p.4 (b,c, f), p.5 (b), p.11 (a), p.19 (a,b), p. 38, D. Vanhoof : p.15 (a), B. Van Maele : p.12 (b), M. Waringer : p.5 (e), p. 5 (a)

Verantwoordelijke uitgever: Luc Tayart de Borms, afgevaardigd bestuurder, Koning Boudewijnstichting, Brederodestraat 21, B-1000 Brussel

MEI 2017

Het jaarmagazine 2016 is ook beschikbaar in het Frans.Bekijk het jaarmagazine en het activiteitenverslag 2016 op www.kbs-frb.beVoor meer informatie over onze activiteiten, kan u via www.kbs-frb.be inschrijven op onze e-news

www.kbs-frb.bewww.goededoelen.be

VOLG ONS