O16.001163

O16.001163*

Ruimte voor de Zon

Pagina 2 van 13 O16.001163

1. Inhoudsopgave

1. Inhoudsopgave ..................................................................................................................................... 2

2. Rapport in het kort ............................................................................................................................... 3

3. Inleiding ................................................................................................................................................ 4

4. Bestaande kaders en beleid.................................................................................................................. 6

4.1 Gemeentelijke kaders ................................................................................................................... 6

4.1.1 Beleid ten aanzien van Ruimtelijke Kwaliteit ....................................................................... 6

4.1.2 Beleid ten aanzien van Energie-ambitie ............................................................................... 6

4.2 Provinciale kaders: ........................................................................................................................ 6

4.2.1 Sinnestroom ......................................................................................................................... 6

4.2.2 Romte foar Sinne .................................................................................................................. 6

4.2.3 Vertaling provinciale ambitie naar Súdwest-Fryslân ............................................................ 7

5. Zonneweides in Súdwest-Fryslân ......................................................................................................... 8

5.1 Uitgangspunten ............................................................................................................................ 8

5.2 Ruimtelijk afwegingskader voor zonneweides in Súdwest-Fryslân .............................................. 8

5.2.1 Zonneweide in de bebouwde kom ...................................................................................... 8

5.2.2 Zonneweide aan de rand (als uitbreiding) van een kern ...................................................... 9

5.2.3 Zonneweide in landelijk gebied; meervoudig ruimtegebruik............................................... 9

5.2.4 Zonneweide in landelijk gebied, enkelvoudig ruimtegebruik ............................................ 10

6. Bijlagen ............................................................................................................................................... 13

Pagina 3 van 13 O16.001163

2. Rapport in het kort Om ruimte te geven aan initiatieven voor zonneweides is een nieuw toetsingskader opgesteld. Het bestaande provinciale en gemeentelijke beleid is op een rij gezet en van daaruit is verder gekeken naar de kansen en knelpunten van zonneweides. Belangrijk voor het toetsingskader is dat de stad of het dorp niet alleen de lasten ervaart, maar juist ook de lusten. De kwaliteit van het landschap moet behouden blijven of mogelijk zelfs worden versterkt. Ook de voedselproductie mag niet in het gedrang komen. Op basis van deze uitgangspunten hebben we de zon de maximale ruimte gegeven. Zonneweides komen in of aan de rand van het dorp. De omvang van een zonneweide staat in verhouding tot de omvang een kern en daarmee ook aan het draagvlak in de kern. Wanneer kernen te klein zijn voor een eigen zonneweide kan de gemeente een grote locatie voor een zonneweide aanwijzen, waarin bewoners van kleinere kernen kunnen participeren. Hiermee wordt de mogelijkheid geschept dat iedere inwoner van Súdwest-Fryslân zijn eigen zonne-energie opwekt.

Pagina 4 van 13 O16.001163

3. Inleiding Bij onze gemeente komen steeds meer initiatieven binnen voor de realisatie van zonneweides. Deze initiatieven worden op dit moment beoordeeld op basis van de bestaande regelgeving. Deze regelgeving biedt weinig ruimte voor de realisatie van deze zonneweides, waardoor de initiatieven geen vervolg kunnen krijgen. Het bestaande beleid van de Provincie en de gemeente Súdwest-Fryslân over toepassing van zonnepanelen was geënt op een ambitie van 50 Mega Watt (MW). Dit is al ruimschoots gehaald door met name de toepassing van zonnestroom op particuliere daken. Provincie Fryslân heeft een nieuwe notitie ‘Romte foar Sinne’ opgesteld met daarin een verhoging van de Provinciale ambitie naar 500 MW in 2020 en een toetsingskader voor zonneweides. Voor de gemeente is het belangrijk om te toetsen in hoeverre haar kaders nog aansluiten bij de particuliere initiatieven en de gemeentelijke en provinciale ambities. Deze notitie loopt deels parallel met het opstellen van de energienotitie waarin de gemeentelijke energieambitie wordt weergegeven. Op dit moment bestaat er nog geen exacte opgaaf wat betreft de gewenste hoeveelheid op te wekken energie door middel van zonnepanelen. De toepassing van zonne-energie staat nog in de kinderschoenen. De beleidsnotitie is daarom een dynamisch stuk. Over een paar jaar kan de wereld van de groene energie er heel anders uitzien. De ambitie van gemeente en provincie kan op dit vlak zijn verschoven en het is misschien beter mogelijk om in de praktijk de effecten van zonneweides op het landschap te beoordelen. Met deze notitie wordt ruimte gegeven voor de zon. Omdat zonnepanelen ruimtelijk impact hebben worden kaders opgesteld rondom de plaatsing van de panelen op de grond of in het water. De kaders voor de plaatsing van zonnepanelen op daken zijn grotendeels bepaald door de Rijksoverheid. Deze kaders staan in de bijlage. Ook zijn tips toegevoegd hoe zonnepanelen het beste kunnen worden toegepast. Pilots Het is belangrijk dat onze inwoners naast de lasten ook de lusten van zonneweides ervaren. Vanuit duurzaamheid worden voorbereidingen getroffen om (wet-) en regelvrije ruimte te creëren voor drie pilots. Wanneer de planvorming van deze pilots voldoen aan vooraf opgestelde criteria (participatie, draagvlak en financiële haalbaarheid) dan kan in deze gevallen medewerking worden verleend aan de uitvoering van de zonneweides.

Sinnetafels Provincie Fryslân stelt handvatten op, om gemeenten te ondersteunen bij de inpassing van zonneweides en versoepeling van het besluitvormingsproces, Sinnetafels genaamd. De Sinnetafel is te vergelijken met de Nije Pleats methode. Deze methode kan ervoor zorgen dat over de ruimtelijk-landschappelijke inpassing in een vroeg stadium overeenstemming komt tussen belangrijke partijen. Daarmee wordt een stevige basis gelegd voor de vergunning. Doel Doel van deze notitie is: Het bieden van kaders waaraan de plaatsing van zonnepanelen getoetst kan worden. De kaders geven ruimte aan de duurzame ambities van gemeente, provincie en particulieren en waarbij zorgvuldig wordt omgegaan met de ruimtelijke kwaliteit. Rol gemeente De gemeente heeft ten aanzien van zonnepanelen de rol om zowel gemeentelijke ambities als kaders vast te stellen. De gemeente toetst of de plaatsing van panelen voldoen aan de

Pagina 5 van 13 O16.001163

vereisten. En indien gewenst kan de gemeente ook een facilitaire rol oppakken en voorwaarden scheppen voor een zonneweide.

Pagina 6 van 13 O16.001163

4. Bestaande kaders en beleid

4.1 Gemeentelijke kaders

4.1.1 Beleid ten aanzien van Ruimtelijke Kwaliteit

‘Mei soarch foar ús lânskip’; de visie Ruimtelijke kwaliteit van de gemeente is de basis voor de beoordeling van de effecten van ontwikkelingen op ons landschap. In de visie staat het volgende vermeld: Bij de beoordeling van ruimtelijke ontwikkelingen zijn de kenmerken en kernkwaliteiten van de verschillende landschapstypen leidend. Daarnaast wordt gestuurd op de volgende aandachtspunten: Versterken van de grootse openheid van het klei- en veengebied en de meren Aandacht voor detail binnen het grootschalige landschap Versterken van het contrast tussen binnendijks en buitendijks gebied Behoud van authenticiteit en eenvoud Ruimte voor dynamiek, experiment en contrast. Grootschalige toepassing van zonnepanelen in het open landschap en op dijken is vanuit het oogpunt van ruimtelijke kwaliteit onwenselijk; zij tasten de kernkwaliteiten van het landschap aan.

4.1.2 Beleid ten aanzien van Energie-ambitie

De ambitie van de gemeente op het gebied van energie en duurzaamheid is beschreven in de duurzaamheidsvisie ‘Op stap nei duorsumens’, vastgesteld d.d. 20-09-2012 Hierin wordt onder andere de volgende ambitie omschreven: “We zijn energieneutraal en wekken onze energie lokaal op met een mix van duurzame bronnen uit de omgeving. We leveren energie aan gebieden buiten onze gemeente die niet de mogelijkheden hebben om duurzame energie op te wekken”.

4.2 Provinciale kaders:

Sinnestroom (atelier Fryslân) oktober 2011 Notitie ‘Romte foar Sinne’ februari 2015

4.2.1 Sinnestroom

In 2011 heeft Atelier Fryslân advies over zonnepanelen uitgebracht in Sinnestroom. Grootschalige toepassing van zonnepanelen in het open landschap en op dijken is vanuit het oogpunt van ruimtelijke kwaliteit onwenselijk; zij tasten de kernkwaliteiten van het landschap aan. Het advies geeft voorbeelden hoe zonnepanelen juist wel of niet kunnen worden toegepast.

4.2.2 Romte foar Sinne

Februari 2015 heeft de provincie de notitie ‘Romte foar Sinne’ vastgesteld waarin ze kaders geeft voor haar ambitie op het gebied van zonne-energie. De notitie zet uiteen waar en onder

Pagina 7 van 13 O16.001163

welke voorwaarden de Provincie ruimte wil bieden aan de plaatsing van zonnepanelen. De provincie wil ruimte geven aan gemeentelijke beleidsambities en aan projecten met draagvlak van lokale energie-coöperaties. De provincie kiest voor verruiming van het beleid met als doel de provinciale ambitie van 500 MW in 2020 kunnen halen, waarvan 25 MW op zonneweides. Er wordt ruimte geboden voor zonneweides onder kwalitatieve voorwaarden. Zonneweides kunnen ontwikkeld worden in en aansluitend aan stad en dorp. Daarbuiten wordt vastgehouden aan de lijn van ‘meervoudig ruimtegebruik’: dat betekent geen solitaire opstellingen ‘in het veld’ behalve als die opstelling een plaats krijgt op het terrein van een andere, bestaande functie, zoals infra (langs wegen) en nutsvoorzieningen. Historische infrastructuur, zoals dijklichamen vallen daar niet onder. De historische en landschappelijke kwaliteiten hiervan moeten voorop blijven staan.

4.2.3 Vertaling provinciale ambitie naar gemeente Súdwest-Fryslân

De provinciale ambitie betreft het realiseren van 500 MW door het plaatsen van zonnepanelen. Het merendeel verwacht men te realiseren op daken. 25 MW verwacht men te realiseren op zonneweides. Krap 15% van de Friese bevolking woont in Súdwest-Fryslân. Wanneer we de provinciale ambitie van 25 MW vertalen naar onze gemeente komen we uit op een opgave van 4MW op zonneweides. Ook wanneer we kijken naar het energieverbruik, dan blijkt dat de inwoners van Súdwest-Fryslân in totaal een energieverbruiken hebben van 79 miljoen Kilowattuur (kWh). Provinciaal wordt in totaal 640 miljoen kWh verbruikt. Waarmee het verbruik van de inwoners van Súdwest-Fryslân ruim 12% is van het verbruik van de Friese bevolking. De opgave voor Súdwest-Fryslân van 4 MW door zonneweides neemt onder optimale omstandigheden een ruimte in van ongeveer 8 ha (bron: Wat levert een Zonneweide per ha op?, Joanneke Spruijt, Accres, Wageningen UR, maart 2015). Dit levert 4 GWh (4 miljoen kWh)op, genoeg voor zo’n 1.200 huishoudens. Voor alle ongeveer 35.000 huishoudens zal dat zo’n 230 ha zijn.

Pagina 8 van 13 O16.001163

5. Zonneweides in Súdwest-Fryslân

5.1 Uitgangspunten

Atelier Fryslân schreef al in haar advies dat bij een (grootschalige) opstelling van zonnepanelen het groene karakter van het landelijk gebied ingrijpend kan veranderen, evenals het beeld van de horizon en het gevoel van ruimte. Zonneweides hebben al snel een industrieel karakter. Dat raakt het belang van toerisme en recreatie. Ook redenerend vanuit het behoud van de (voedsel)productiefunctie van de landbouw hebben opstellingen in landelijk gebied, ‘ín het weiland’, niet de voorkeur. Dit sluit aan bij ons huidig beleid, zoals verwoord in de visie Ruimtelijke kwaliteit. Evenals de provincie kiezen we voor een koppeling van zonneweides aan de bebouwde omgeving. In aansluiting op het beleid voor wonen, werken en recreatie wordt gekozen voor het principe van concentratie. Op en langs historische infrastructuur zoals de hemdijken, de Pingjumer gulden halsband, de Slachtedijk) en (voormalige) dijklichamen van de dijken langs de IJsselmeerkust worden zonneweides uitgesloten. Dit geldt ook voor historische verkaveling en stuwwallen. Zonneweides passen niet bij deze landschappelijke kwaliteiten die zo kenmerkend zijn voor onze gemeente. Omdat zonneweides zichtbaar zijn en van invloed zijn op de beleving van de kernen en het landschap is het goed wanneer de inwoners niet alleen de lasten maar ook de lusten ervaren van een zonneweide. Uitgangspunt is dat inwoners initiatief nemen tot of deelnemen aan zonneweides en dat dit bij voorkeur ook voldoende opbrengt, zodat zonneweides bijdragen aan de lokale samenleving, de Mienskip.

5.2 Ruimtelijk afwegingskader voor zonneweides in Súdwest-Fryslân

Het ruimtelijk afwegingskader geldt voor het plaatsen van zonnepanelen op de grond als ook voor plaatsing op het water en bestaat uit vier onderdelen: 1. zonneweide in de bebouwde kom. 2. zonneweide aan de rand (als uitbreiding) van een kern, 3. zonneweide in landelijk gebied meervoudig ruimtegebruik op gronden 4. zonneweide in landelijk gebied enkelvoudig ruimtegebruik. Hierbij spelen de onderliggende vragen:

a. wat is een reële omvang van een zonneweide als uitbreiding van een kern b. hoe kan een zonneweide (bij een kern) landschappelijk worden ingepast c. plaatsing zonnepanelen en bomen

5.2.1 Zonneweide in de bebouwde kom

Bij het opstellen van een zonneweide wordt een globale relatie gelegd tussen (minimale) opbrengst, (minimale) omvang en (minimale) deelname. Later in dit stuk gaan we hier verder op in. Voor de aanleg van een zonneweide in onze gemeente is de omvang van een kern minimaal 500 inwoners. De aanvaardbaarheid van een zonneweide binnen de bebouwde kom wordt getoetst aan de volgende aspecten: In aanmerking komen locaties (in de grotere) kernen van de gemeente die al voor

woningbouw, kantoren, bedrijven of anderszins zijn aangewezen/bestemd maar voorlopig niet voor die betreffende functie kan worden ingevuld.

Pagina 9 van 13 O16.001163

De kracht van onze kernen zit vooral in de historische waarde. Uit oogpunt van historie, toerisme en recreatie is het belangrijk dat dit geborgd blijft. Een zonneweide past in principe niet binnen de historische bebouwde kom. In de gemeentelijke afweging vinden wij het behoud van (historisch) waardevolle open ruimtes in stad of dorp van groot belang, zoals onder meer groene zones, terpen, kaatsvelden en dergelijke. Open plekken in de nabijheid van rijks- of gemeentelijke beschermd stads- of dorpsgezicht en waar een zonneweide afbreuk doet aan het zicht van dit beschermde stads- of dorpsgezicht, komen niet in aanmerking.

5.2.2 Zonneweide aan de rand (als uitbreiding) van een kern

Voor een zonneweide buiten de bebouwde kom wordt de aanvaardbaarheid getoetst aan de volgende aspecten: Er is sprake van een kern met meer dan 500 inwoners. Onderzocht is dat een locatie binnen de bebouwde kom van de betreffende kern in

principe niet tot de mogelijkheden behoort. De locatie is bij voorkeur genoemd in een gemeentelijk planologisch document (bestemmingsplan, structuurvisie, stedenbouwkundige visie o.i.d.) waarin voor die locatie al een bepaalde ontwikkeling/uitbreiding van de kern is voorzien. Het betreft een locatie die redelijkerwijs voor een planologische uitbreiding in aanmerking kan komen of De locatie kan worden beschouwd als een logische uitbreiding van de kern en is daarom gesitueerd direct tegen of in de rand van die kern. Er is sprake van een locatie die een redelijke aansluiting heeft of kan krijgen op het stedelijk weefsel van stad of dorp. Als de locatie (nog) niet aansluit op de kern, moet aangetoond worden dat deze naar redelijke verwachting binnen tien jaar onderdeel zal uitmaken van de kern of daarop zal aansluiten. Open plekken in de nabijheid van een rijks- of gemeentelijk beschermd stads- of dorpsgezicht en waar een zonneweide afbreuk doet aan het zicht op dit beschermde stads- of dorpsgezicht, komen niet in aanmerking. De aanvraag heeft een beperkte invloed op de aard van de kern. De zonneweide heeft bij voorkeur een compacte opstelling. Een zonneweide wordt op een aanvaardbare manier landschappelijk ingepast (zie paragraaf 4b).

5.2.3 Zonneweide in landelijk gebied; meervoudig ruimtegebruik

Bij meervoudig ruimtegebruik op de grond moet gedacht worden aan het plaatsen van panelen op locaties waar al een andere functie is, daarbij kan gedacht worden aan snelwegen en grootschalige nutsvoorzieningen. Plaatsing van zonnepanelen is mogelijk aan de snelweg (A7), gebruikmakend van het wegtracé waaronder restruimtes/overhoeken van de snelweg. Overige wegen lenen zich niet voor het aanbrengen van zonnepanelen omdat ze veelal historische betekenis hebben, te smal of te zichtbaar zijn (zowel vanaf de weg als vanuit het landschap) en het plaatsen van zonnepanelen een inbreuk vormt op de ruimtelijke kwaliteit van het open landschap. Bovendien moeten zonnepanelen goed beschermd kunnen worden tegen vandalisme. Plaatsing van zonnepanelen is mogelijk op bestaande terreinen van grootschalige nutsvoorziening zoals gasverdeelstations Tjalhuizum, Workum, Oppenhuizen. De plaatsing van zonnepanelen mag uiteraard niet strijdig zijn of in conflict komen met andere functies.

Pagina 10 van 13 O16.001163

5.2.4 Zonneweide in landelijk gebied, enkelvoudig ruimtegebruik

Een zonneweide op de grond/water buiten een straal van ca. 100 meter van de dorps- of stadsrand wordt afgewezen. Uitzonderingen zijn: Een zonneweide met geringe omvang die direct een functie heeft voor het

betreffende gebied. Bijvoorbeeld de opwekking van stroom ten behoeve van een gemaal, natuurcentrum o.i.d. Plaatsing van panelen op de grond op eigen terrein (bijvoorbeeld recreatiegebied, camping). Dit is mogelijk, wanneer omvang en vermogen afgestemd zijn op de eigen behoefte. Plaatsing van panelen op agrarische bouwpercelen is mogelijk, wanneer de panelen geplaatst worden achter de achtergevel van de woning (boerderij) en wanneer ze vanaf de openbare weg niet zichtbaar zijn.

Zonneweide als icoon: zonne-eiland Almere A Omvang zonneweides De provincie legt een relatie tussen de omvang van zonneweides en de deelname van dorps- of stadsbewoners aan de zonneweide en onderbouwt dat als volgt. Uitgangspunt is dat deelnemers een redelijke terugverdientijd willen realiseren. Op eigen dak wordt gerekend met een periode van ca. 7-8 jaar, in de postcoderoos1 is dat vanaf 12 jaar. Voor het realiseren van een zonneweide, moet een eigen netaansluiting gerealiseerd worden. De bewaking en het onderhoud van een zonneweide vragen om een bepaalde schaalgrootte om het project rendabel te maken. Ruwe becijfering wijst uit dat een ‘sluitende businesscase’ kan ontstaan met een opstelling vanaf 1 ha (vergelijkbaar met 2 voetbalvelden) waaraan 250-400 huishoudens deelnemen. Hierbij gaan we uit van een deelnamepercentage van 25%. Wat 1 Postcoderoos is een term die gebruikt wordt bij het gezamenlijk opwekken van duurzame energie. Het is het

postcodegebied waarbinnen deelnemers aan lokale energieprojecten een korting krijgen op hun energiebelasting.

Het gebied is de 4-cijferige postcode + de aangrenzende postcodegebieden.

Pagina 11 van 13 O16.001163

overigens hoog is. Om 250 deelnemende huishoudens te krijgen, moet een kern minimaal bestaan uit 1.000 huishoudens. Een kern met duizend huishoudens telt circa 3.000 inwoners. Zonneweides aan de randen van grote(re) kernen zijn dus het meest kansrijk.

Kernen >1500 inwoners

Vanuit de gemeente volgen we het provinciale uitgangspunt ten dele: kleinschaliger projecten zijn denkbaar wanneer deelnemers genoegen nemen met een lager rendement. Kernen groter dan circa 1.500 inwoners zijn de 9 grootste kernen in de gemeente. Het gaat om de kernen Bolsward, Sneek, IJlst, Witmarsum, Makkum, Workum, Koudum, Heeg en Woudsend. Omdat er in en rond deze kernen van oudsher meer ontwikkelingen plaatsvinden, is het mogelijk om onder eerder genoemde criteria zonneweides aan te leggen met een grotere omvang. De omvang staat altijd in verhouding tot de aard van de kern.

Kernen 500-1500 inwoners

Kernen met minimaal 500 inwoners kunnen ook een zonneweide aanleggen. Of deze omvang en dorpsgrootte nog wel kan zorgen voor rendabele zonneweide is de verantwoordelijkheid van de inwoners van de kern. Omdat de omvang in verhouding moet staan tot de kern heeft een zonneweide in kernen tussen de 500-1500 inwoners de omvang van een voetbalveld.

Kernen < 500 inwoners

Voor kernen met minder dan 500 inwoners heeft een zonneweide teveel invloed op de beleving van deze kernen. Het leidt tot verrommeling van het landschap wanneer veel kleine zonneweides worden ontwikkeld. Om kernen met minder dan 500 inwoners toch in de gelegenheid te stellen om “zelf” energie op te wekken kan de gemeente één locatie aanwijzen die groot genoeg is om de opgave voor zonnepanelen op de grond in te vullen. De omvang is dan minimaal 8 hectare. Dit is de minimale gemeentelijke opgave wanneer de provinciale ambitie voor zonneweides wordt doorberekend. Particulieren en bedrijven uit onze gemeente moeten in deze zonneweide kunnen participeren. Inwoners en bedrijven van kernen die te klein zijn om een rendabele zonneweide aan te leggen of waar onvoldoende deelnemers zijn, krijgen zo toch de kans om energie op te wekken. De zonneweide is zichtbaar zodat deelnemers makkelijk “hun panelen” kunnen zien en er betrokkenheid ontstaat. Een dergelijke zonneweide staat symbool voor de duurzaamheidsambitie van onze inwoners en van de gemeente. De locatie moet goed zichtbaar zijn en een prominente plek in onze gemeente hebben. Gedacht kan worden aan locaties langs de A7 of de ring rond Sneek. B Criteria voor het inpassingsplan: Bij iedere aanvraag moet een landschappelijk inpassingsplan gevoegd worden. Hierin komt in ieder geval aan de orde: de invloed van de zonneweide op het aanzicht op de kern (van buiten richting de kern)

en vice versa; het directe aanzicht van het park zelf, belicht vanuit alle relevante richtingen; De wijze waarop in de buurt van de zonneweide informatie wordt gegeven over het de zonneweide, bijvoorbeeld de informatieborden. Voor iedere zonneweide of zonnewaterpark geldt het uitgangspunt dat de panelen zich zo min mogelijk laten zien in het landschap. Dat wordt bewerkstelligd door een lagere ligging ten opzichte van het omringende maaiveld of door toepassing van een dijkje, een rietwal of een boswal. Welke keuze gemaakt wordt, hangt sterk af van de locatie en het type landschap. Uitzondering kan gemaakt worden bij zonneweides met een icoonfunctie. In dat geval is de locatie voor de zonnepanelen een zichtlocatie en de plaatsing van de panelen een specifiek (kunstzinnig) ontwerp. De zonneweide is bedoeld om nut, noodzaak en de positieve boodschap van zonne-energie uit te dragen.

Pagina 12 van 13 O16.001163

Dat vraagt om een hoog kwalitatief ruimtelijk plan, waarbij niet het vermogen en de functionaliteit, maar de kwaliteit voorop staat.

In alle gevallen dient aandacht geschonken te worden aan eventueel overlast door de panelen. Bijvoorbeeld hinderlijke schittering of geluid als gevolg van de wind. Provincie Fryslân is bezig om kwaliteitsbouwstenen op te stellen voor de plaatsing van zonnepanelen op de grond. Deze kunnen bij de ontwikkeling van zonneweides betrokken worden om zo een kwalitatief goede inpassing van het zonneweide in het landschap te bevorderen. Zowel gemeenten als particulieren kunnen gebruik maken van de kwaliteitsbouwsteen. C Plaatsing zonnepanelen en bomen Inwoners die zonnepanelen plaatsen willen een zo hoog mogelijke energieopbrengst. Soms zorgen bomen voor schaduwwerking en daarmee tot vermindering van de energieopbrengst. De verwachting is dan ook dat de gemeente vaker vragen zal krijgen om bomen te snoeien of te kappen om een hogere energieopbrengst te krijgen. Bomen zijn belangrijk voor de leefbaarheid en het klimaat in bebouwd gebied. Bomen zorgen voor een hogere woningwaarde, zijn soms historische elementen. Bomen nemen CO2 op, zuiveren de lucht, zijn een toevluchtsoord voor vogels en insecten, etc. De negatieve effecten van het kappen van bomen doen de positieve effecten van zonnepanelen weer te niet. De gemeente zal wel bij stedenbouwkundige plannen en bij de nieuwe aanplant van bomen rekening houden met bestaande en mogelijk in de toekomst te plaatsen zonnepanelen. Kortom bestaande bomen blijven gehandhaafd. Verzoeken aan de gemeente om tot kap van gemeentelijke bomen over te gaan omdat de boom of bomen leiden tot minder energieopbrengst van zonnepanelen, worden niet gehonoreerd. Hetzelfde geldt voor bomen op particulier terrein waar om dezelfde reden een omgevingsvergunning, activiteit kap, wordt aangevraagd.

Pagina 13 van 13 O16.001163

Bijlagen

Bijlage 1: Zonnepanelen op daken Plaatsing zonnepanelen op daken woningen Plaatsing van panelen op daken in bebouwd gebied is vergunnings- en welstandsvrij. Voor zonnepanelen op daken van monumenten dient een omgevingsvergunning te worden aangevraagd. Dit geldt voor zowel rijksmonumenten als gemeentelijke monumenten. Voor het plaatsen van zonnepanelen in een beschermd stads- en dorpsgezicht dient een omgevingsvergunning te worden aangevraagd. Vervolgens zal kritisch worden beoordeeld of in deze situatie vergunning kan worden verleend Hieronder is dit in tabelvorm weergegeven.

Zonnepanelen op daken van bedrijven Er is nog veel ruimte voor zonnepanelen beschikbaar op daken van bedrijven. Deze daken zijn plat waardoor de zonnepanelen altijd panelen in de juiste richting kunnen worden geplaatst. De oppervlakte van de daken zijn veelal groot en de invloed op de ruimtelijke kwaliteit is bijna altijd nihil. Het plaatsen van zonnepanelen op daken van bedrijven zal in de meeste gevallen vergunningsvrij zijn (zie bovenstaande afwegingstabel). Het zou mooi zijn wanneer lokale initiatieven die te klein zijn voor panelen op de grond, ruimte kunnen vinden op daken van lokale bedrijven. Met het plaatsen van zonnepanelen op bedrijfsgebouwen kan en moet ook een aanzienlijk deel van de duurzaamheidsambities worden behaald. Plaatsing zonnepanelen en bomen Inwoners die zonnepanelen plaatsen willen een zo hoog mogelijke energieopbrengst. Soms zorgen bomen echter voor schaduwwerking en daarmee tot vermindering van de energieopbrengst. De verwachting is dan ook dat de gemeente vaker vragen zal krijgen om bomen te snoeien of te kappen om een hogere energieopbrengst te krijgen. Bomen zijn belangrijk voor de leefbaarheid en het klimaat in bebouwd gebied en zorgen voor een hogere woningwaarde, zijn soms historische elementen. Bomen nemen CO2 op, zuiveren de lucht, zijn een toevluchtsoord voor vogels en insecten, etc. De negatieve effecten van het kappen van bomen doen de positieve effecten van zonnepanelen weer te niet. De gemeente zal wel bij stedenbouwkundige plannen en bij de nieuwe aanplant van bomen rekening houden met bestaande en mogelijk in de toekomst te plaatsen zonnepanelen. Kortom bestaande bomen blijven gehandhaafd. Verzoeken aan de gemeente om tot kap van gemeentelijke bomen over te gaan omdat de boom of bomen leiden tot minder energieopbrengst van zonnepanelen, worden niet gehonoreerd. Hetzelfde geldt voor bomen op particulier terrein waar om dezelfde reden een omgevingsvergunning, activiteit kap, wordt aangevraagd. Tips Omdat zonnepanelen op daken invloed hebben op de ruimtelijke kwaliteit wordt de bestaande folder van de welstandscommissie met tips over het mooi plaatsen van zonnepanelen nog extra onder de aandacht gebracht.

Bebouwd gebied Landelijk gebied

- Monument

vergunning vergunning

- Beschermd stads- dorpsgezicht vergunning Nvt

- Geen monument en geen beschermd stads- dorpsgezicht

vergunningsvrij

vergunningsvrij