DUURZAAM BEHEER OPENBARE RUIMTE...DUURZAAM BEHEER OPENBARE RUIMTE Nijmegen werkt hard aan de...

DUURZAAM BEHEER OPENBARE RUIMTE

Nijmegen werkt hard aan de vergroening en verduurzaming van

haar stad. Wij zijn trots op de vele groene initiatieven die bewoners

en bedrijven nemen. Hoogtepunt is de verkiezing tot European

Green Capital 2018. In deze folder laten we graag zien hoe we de

Nijmeegse openbare ruimte op een duurzame manier inrichten en

beheren. Wist je bijvoorbeeld dat we veel tegels vervangen voor

groen en dat we schapen een deel van onze onderhoudstaken

laten overnemen?

Ontdek hoe we met elkaar onze woon- en werkomgeving

verduurzamen en vergroenen. Klik daarvoor op één van de negen

thema’s. Op elk van deze thema’s vind je informatie over specifieke

maatregelen en locaties. Klik op de kaart en ga ze eens bekijken

op locatie!

ColofonGemeente Nijmegen

European Green Capital 2018 PLANTERRA BV

Uitgave mei 2018

http://www.nijmegen.nl

http://greencapital2018.nl

In Nijmegen voert ook de natuur het onderhoud uit. Zo reinigen mosselen het water in het Kronenburgerpark en maaien schapen het gras bij park Staddijk. Bijen houden het ecosysteem in balans in onder andere de Ooijpolder en op steeds meer plekken voeren we het regenwater op een natuurlijke manier af naar de bodem.

In de vijver van het Kronenburgerpark bestrijden mosselen de algengroei. We besparen hiermee energie en onderhoud van pompen. De Quaggamosselen kunnen per kilo lichaamsgewicht tot wel 35 liter wa-ter per uur filtreren. De mosselen trekken het water door hun schelp en de zwevende stof-fen, zoals algen, blijven in de schelp achter.

Op diverse plekken in de stad maaien scha-pen het gras. Door schapenbegrazing neemt de variatie en structuur van de vegetatie toe. Planten en dieren krijgen meer kans om zich te ontwikkelen en te verspreiden. Deze vorm van onderhoud heeft een positief effect op de natuurontwikkeling en niet te vergeten de beleving.

Bijen houden ons ecosysteem in balans en bestuiven planten, zodat ze kunnen voortplan-ten. We koesteren een bijvriendelijke stede-lijke omgeving. Op diverse plekken in de stad houden imkers bijen. In bijenkasten in het Gof-fertpark en bij Sanadome, op het dak van het Stadhuis en in de Ooijpolder. Zo wordt de stad voorzien van echte Nijmeegse honing.

Jaarlijks valt er 4,5 miljoen m3 aan neerslag in Nijmegen. En dat gaat het liefst níet het riool In. We laten het liever infiltreren in de grond. Dat voorkomt dat de ondergrond verdroogt en het is goed voor de waterstand van de rivieren. Wadi’s zorgen ook voor een mooie groene aan-kleding van onze woon- en werkomgeving.

1 2 3 4MOSSELEN IN

KRONENBURGERPARKSCHAPEN MAAIEN HET GRAS BIJEN IN DE OOIJPOLDER WADI’S

Duurzaam Beheer van de Openbare Ruimte

de natuur voert ook onderhoud uit

Klik hier voor de maatregelen op de kaart

Terug naar hoofdpagina



In Nijmegen krijgen veel goederen een tweede leven. Zoals lichtmasten, bouwmaterialen en asfalt. Ook mensen verdienen een tweede kans, door passend werk te krijgen bij bijvoorbeeld een kringloopwarenhuis.

Duurzaamheid is het uitgangspunt voor alles. Dát draagt Nijmegen uit in 2018; het jaar van de European Green Capital. Het bezoekerspaviljoen aan het Kelfkensbos staat hiervoor symbool: de centrale ligging, het open karakter, het organisch opgaan in de omgeving. De natuurlijke uitstraling dankt het paviljoen aan het gebruik van herbruikbare materialen (boomschors).

Het Goed maakt werk van het hergebruiken van goede spullen en geeft ze een tweede leven. Maar hun missie gaat verder dan al-leen hergebruik. Iedereen verdient een kans op passend werk. Het Goed werkt met de gemeente samen aan deze missie. Landelijk zetten ruim 1.200 mensen zich hiervoor in; 90 daarvan zijn werkzaam in Nijmegen.

Asfalt is keer op keer volledig herbruikbaar, want het proces kan zich eindeloos herhalen. In Nijmegen hergebruiken we oud asfalt in onderlagen van nieuw te asfalteren wegen.

Nijmegen maakt gebruik van klimaatpositieve lichtmasten, die voor 100% uit gerecycled kunststof bestaat. Deze lichtmast is duurzaam én onderhoudsvrij. Het heeft een milieuvrien-delijk productieproces en is na zijn lange levensduur volledig recyclebaar.

1 2 3 4BEZOEKERSPAVILJOEN VAN

HERBRUIKBARE MATERIALENKRINGLOOPWARENHUIS HET GOED HERGEBRUIK VAN ASFALT HERBRUIKBARE LICHTMASTEN





In de openbare ruimte gaan veel energie en materialen om. De CO2 uitstoot van onze stad verminderen we door hier bewust op te besparen. Onze onderhoudsvoertuigen rijden op groen gas, op de Waalkade leveren we groene stroom en onze fietsinfrastructuur nodigt mensen uit vaker de fiets te pakken. En er wordt gebruik gemaakt van CO2 arm beton, wat goed is voor het milieu.

2


In Nijmegen zetten we groenafval om naar biogas. Op dit groene gas rijden de voertuigen van Dar NV en de wijk-service ploegen van de gemeente. Ook een deel van de stadsbussen rijdt op biogas. Het zou zomaar kunnen dat je op je eigen oude bananenschil rijdt als je met de bus gaat!

Nijmegenaren zijn sneller met de fiets. Door de fietsbrug “de snelbinder” en de snelfietspaden race je door de stad. We geven ruimte aan de fiets door rood asfalt, slimme rotondes, handi-ge onderdoorgangetjes, makkelijke hellinkjes, tweerichtingsfietspaden en veilige oversteek-plekken. Neem bijvoorbeeld de route naar Wijchen, het Maas-Waalpad, het Rijn-Waalpad of het Batavierenpad.

Wég met de vervuilende dieselgeneratoren aan de Waalkade. Cruise- en binnenvaartschepen die onze stad bezoeken, maken gebruik van ‘groene Waalstroom’. Die wordt gemaakt van biogas en produceert minder fijnstof en stik- stofoxiden. Bovendien is het een stuk stiller!

Voor de aanleg van de 300 parkeerplaat-sen bij de CineMec-bioscoop is duurzaam beton gebruikt dat gerecycled materiaal bevat. Hierdoor wordt de CO2-uitstoot gereduceerd. Het gebruik van circulair en CO2-arm beton heeft een minder negatief effect op het milieu.

1 3 4GROENE VOERTUIGEN LIEVER MET DE FIETS GROENE STROOM VOOR DE

SCHEPEN LANGS DE WAALKADEDUURZAAM BETON




In Nijmegen houden we van bomen! Bomen nemen CO2 en regenwater op. Zij gaan hittestress tegen en hebben een grote ecologische waarde. We onderhouden ze zorgvuldig en planten nieuwe bomen op locaties waar we deze kansen het beste kunnen benutten.

Bomen vergroenen de stad! Ze maken de stad koel, waarmee ze hittestress vermin-deren. De hippe, maar ook stenige Stikke Hezelstraat in de Nijmeegse binnenstad is om deze reden beplant met Japanse noten-bomen.

1BOMEN VERGROENEN DE STIKKE

HEZELSTRAATDoor verkeersveiligheidsmaatregelen moest de openbare ruimte van de Oranjesingel worden aangepast. Die herinrichtingsmaatre-gelen boden ook kansen om de bomen met een teruglopende vitaliteit te vervangen. De al aanwezige structuur van lindes en moeraseiken is verlengd met per saldo meer bomen langs de toch zo drukke verkeersader van de Oranje- singel. De biodiversiteit en het straatbeeld is door het grotere aantal bomen sterk verbeterd.

2MEER BOMEN AAN DE ORANJESINGEL

Meer bomen, minder stenen! Met de Boom-feestdag planten we bij meer dan 30 basisscholen ruim 6.000 bomen. Wist je dat we hiermee ook 13.500 stoeptegels verwijderen? De boomfeestdag is onderdeel van operatie steenbreek.

3BOOMFEESTDAG

Een bekeuring krijgen is niet leuk. Maar Nijmegen doet dit wel duurzaam door er geen papier voor te gebruiken. De parkeer-rechten handhaven wij op een digitale manier. Ook de communicatie over vergunningen gaat via email in plaats van papier.

4DIGITALE HANDHAVING





In Nijmegen krijgt afval een nieuw leven. We verwerken ons groenafval tot compost en fosfaat uit urine tot kunstmest voor beplanting en we maken straatbanken van het kunststof van afgedankte elektronisch apparaten. Wij spreken niet meer van afval, maar van grondstoffen!

Dar NV ziet onze leefomgeving als één grote bron van grondstoffen. Samen met bewoners en gemeenten strijdt het bedrijf voor de schoonste, meest circulaire regi-onale leefomgeving van Nederland. Het scheidingspercentage van de regio is 75% en Dar NV zamelt gemiddeld minder dan 100 kilo restafval per inwoner in. In 2050 wil Nijmegen naar maximaal 30 kilo restafval per persoon per jaar en willen we 100% van ons afval gaan scheiden.

Heb je de circulaire bankjes al gezien, die verspreid door de stad staan? De bankjes zijn volledig gemaakt van de behuizing van elektro-nische apparatuur. Deze e-waste, zoals oude mobieltjes, computers of magnetrons, wordt ingezameld door onze scholieren. Juist het resterende kunststof van deze apparaten had nog geen tweede leven en wordt dus nu gebruikt voor ons straatmeubilair.

In Nijmegen wordt van het gft-afval compost gemaakt. Je kunt het compost gebruiken in je tuin of op het balkon om bloemen en planten beter te laten groeien. Wist je dat gft-afval niet alleen bestaat uit groente, fruit en tuinafval? Etensresten, theezakjes en koffiedik mogen ook bij het gft-afval. Hoe meer gft-afval hoe beter! Op de jaarlijkse compostdag bij Dar NV kan iedereen in Nijmegen gratis een zak compost ophalen. Zo geven we ook weer goede grond terug voor in de tuin.

Bij de Nijmeegse vierdaagsefeesten wordt urine apart ingezameld om hieruit stikstof en fosfaat te winnen. Hiervan wordt kunstmest gemaakt voor de landbouw. In 2015 maakte dit initiatief 55.000 m2 landbouw mogelijk. Een duurzame en innovatieve mestvervanger!

1 2 3 4NAAR 30 KILO RESTAFVAL E-WASTE ALS NIEUWE GRONDSTOF GROENAFVAL COMPOSTEREN VIERDAAGSE LEVERT FOSFAAT





Voor Nijmegen is een schone en leefbare stad van groot belang. Schoon regenwater infiltreert meteen in de bodem, wijkhelden helpen mee met zwerfafval opruimen en het gebruik van minder plastic flesjes wordt gestimuleerd door het aanbieden van kraanwatertappunten in de stad. Ook het toepassen van duurzaam asfalt op de Hatertseveldweg draagt bij aan een leefbare buurt.

Op het fietspad in de Hatertseveldweg hebben we duurzaam asfalt gebruikt. Het Recoflex Vélo is een éénlaags asfalt die op de bestaande fundering wordt aangebracht. Het bespaart graafwerkzaamhedean, aan- en afvoeren van funderingsmateriaal en meerdere asfaltlagen. Ook hoeven wegen minder lang afgezet te worden en dat zorgt voor minder hinder voor de omgeving.

Regenwater is meestal vrij schoon en laten we daarom niet verdwijnen in het riool. Nij-megen heeft een aantal waterkunstwerken die regenwater duurzaam gebruiken, zoals de bedriegertjes op het Koningsplein. In de wijk Grootstal wordt het water ook afgekoppeld met behulp van ‘omgekeerde drempels’ of ‘blauwbekkens’. De blauwe stenen maken mensen meer waterbewust en hebben een verkeersremmend effect!

Bij de tappunten in de stad kan iedereen 24 uur per dag, zeven dagen per week vers kraanwater tappen. Het idee is om de duur-zaamheid te vergroten. Jaarlijks worden in Nederland namelijk 182 miljoen plastic flesjes weggegooid (500.000 per dag!), terwijl de kwaliteit van het Nederlandse kraanwa-ter prima is. In Nijmegen staan de tappunten verspreid door de stad. In de winter worden de kranen afgetapt.

Dar krijgt ieder week hulp van ruim 1.500 ‘wijk-helden’. Wijkhelden zijn kinderen en volwas-senen die het zwerfafval in hun buurt oprui-men. Ze ruimen iedere maand wel 500 zakken afval op! Dar zorgt voor alle benodigdheden (knijpers, speciale zwerfafvalzakken envei-ligheidshesjes) en haalt het verzamelde zwerfafval op. Onze helden zorgen dus voor schone en leefbare buurten.

1 2 3 4ASFALT BESPAREN AFKOPPELEN REGENWATER KRAANWATERTAPPUNTEN WIJKHELDEN


SCHOON EN LEEFBAAR





Nijmegen probeert te besparen op energie. De energie die we wel moeten gebruiken, wekken we het liefst zelf ook op een duurzame manier op. Energie wordt opgewekt uit afvalwater, groenafval en door de zon!

Afvalwater wordt in Nijmegen op meerdere manieren duurzaam hergebruikt. Met een vergistingsinstallatie halen we elektriciteit uit het rioolslib. Met het gezuiverde afvalwa-ter koelen we ook de biogasinstallatie (van de ARN). Doordat het afvalwater hierdoor zelf opwarmt, kunnen de micro-organismen in het afvalwater beter groeien. En juist die micro-organismen zijn nodig in het reini-gingsproces, dat ervoor zorgt dat we het afvalwater schoon afvoeren naar de Waal.

Alle straatparkeerautomaten in Nijmegen werken volledig op zonne-energie. In totaal zijn er 270 stuks en ze staan verspreid in het centrum en de omringende betaald parkeerzones.

Op een hoop plekken in de stad zijn zonne-panelen te vinden. De bushaltes bij het Cen-traal Station van Nijmegen zijn overkapt door zonnepanelen. Op het kunstwerk ‘de Zonne-boom’ zijn er maar liefst 97 te vinden. Ook het stadhuis maakt gebruik van energie van 135 zonnepanelen op het dak.

Het groenafval uit de Nijmeegse openbare ruimte wordt in de biogasinstallatie van de ARN verwerkt. Jaarlijks zet de ARN 40.000 ton gft-afval om in biogas en compost. Op het groene gas (CNG) rijdt een deel van de 220 bussen in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. De restwarmte uit de afvalverbranding zet de ARN om in milieuvriendelijke stadswarmte voor meer dan 14.000 woningen en bedrijven in de buurt.

1 2 3 4ENERGIE EN AFVALWATER PARKEERAUTOMATEN OP

ZONNE-ENERGIEZONNEPANELEN IN DE BUURT RESTAFVAL ALS WARMTEBRON


Energie opwekken



Foto: Andreas Hetfeld



Nijmegen bereidt haar openbare ruimte voor op de klimaatveranderingen. Door bewust te vergroenen kunnen we beter het hoofd bieden aan extreme regenval en hittegolven. Daarvoor maken we groene daken, stimuleren we voedselbossen en vormen we verharde delen om tot groen (operatie steenbreek).

De stad is op te veel plekken verhard. Waar mogelijk vervangen we tegels door groen (operatie steenbreek). Hierdoor hoeven we hemelwater niet af te voeren naar de riool-zuivering, krijgen we een koelere stad en hebben we meer plek om te recreëren. De Korenmarkt is een mooi voorbeeld. Hier hebben bewoners samen met de gemeen-te een parkeerterrein omgevormd naar een groene oase in de binnenstad.

De fleurige middenberm aan de Heyendaal-seweg is niet alleen mooi. Hij is ook heel functioneel. In het voorjaar vormen de bloemen een oase voor bijen, hommels en vlinders. Met name die eerste ‘doelgroep’ is be-langrijk; meer dan de helft van de 360 soorten bijen staat op het punt te verdwijnen. En dat terwijl ze onmisbaar zijn voor de planten in onze woonomgeving.

Groene daken vangen fijnstof af, nemen CO2 en water op en zorgen voor verkoeling. Het dak van het stadhuis is voorzien van Mobiroof, een extensief dakbegroeningssysteem. In totaal is er 1.400 m2 dak vergroend. Bij elkaar een oppervlak van meer dan 50 moestuinen!

Hees heeft een eigen voedselbos. Het Novio voedselbos geeft aandacht aan streekproduc-ten, eten met de seizoenen en wildplukken. Een spelregel is dat iedereen er mag plukken en proeven naar eigen behoefte, maar niet meer dan dat. Zo laat je ook nog wat over voor andere buurtbewoners. In het voedselbos vind je ook een picknickplek.

1 2 3 4TEGELS ERUIT, GROEN ERIN GROENE BIJENOASE EEN DUURZAME GROENE LAAG OP HET

STADHUIS VOEDSELBOS IN DE WIJK HEES





In 2045 wil Nijmegen energieneutraal zijn. Wat je niet verbruikt, hoef je ook niet te besparen. Daarom dimmen we onze straatverlichting en passen we steeds meer ledverlichting toe. En op sommige plekken gaat het licht zelfs uit!

We besparen energie door dimmen van onze straatverlichting. Langs de Neerbos-scheweg en langs het fietspad door het Goffertpark brandt het licht op bewust op minimale sterkte. We besparen hier niet alleen energie, maar beperken ook de licht-hinder voor zowel dieren als de omwonende bewoners.

Komende 3 jaar worden er in Nijmegen ongeveer 12.000 lampen door ledverlichting vervangen. Dit zorgt voor een halvering van het vermogen van onze openbare verlichting. Ga bijvoorbeeld eens kijken in de spoortunnel waar ledverlichting is geïnstalleerd.

Als we de lampen in de straatverlichting willen controleren moesten de installaties overdag worden aangezet om te zien welke lampen defect zijn. Dit kost een hoop geld en energie en daarmee ook meer CO2 uitstoot. In Nijmegen hebben we ervoor gekozen om ‘koud te remplaceren’, waarbij de verlichtings-installaties niet aange¬zet hoeven te worden. Het kost iets meer werk, maar het bespaart uiteindelijk veel energie.

De verlichting bij monumenten in Nijmegen gaat om 00:00 uur uit. Bij de Stevenskerk brandde in het verleden de buitenverlichting 24 uur per dag, maar tegen-woordig gaan de lampen ’s nachts uit. Ook de verlichting bij het Stadhuis en op de Snelbinder gaat na 00:00 uur uit. Hierdoor besparen we een hoop energie!

1 2 3 4DIMMEN MET DAT LICHT WAT LED JE? REMPLACE VAN OPENBARE

VERLICHTING BIJ GEDOOFD LICHTHET LICHT GAAT UIT!





1

42


de natuur voert ook onderhoud uit

MOSSELEN IN KRONENBURGERPARK

WADI’S

SCHAPEN MAAIEN HET GRAS

BIJEN IN DE OOIJPOLDER

3

Terug naar maatregel

scan de QR-code voor de exacte locaties!



1

3

4

2

HERBRUIKBARE MATERIALEN

HERGEBRUIK VAN ASFALT

HERBRUIKBARE LICHTMASTEN

KRINGLOOPWARENHUIS HET GOED





1

2

3

4

GROENE VOERTUIGEN

LIEVER MET DE FIETS

GROENE STROOM VOOR SCHEPEN LANGS DE WAALKADE

DUURZAAM BETON





2

3

1

MEER BOMEN AAN DE ORANJESINGEL

BOOMFEESTDAG

BOMEN VERGROENEN DE STIKKE HEZELSTRAAT





1

3

4

2

4-DAAGSE LEVERT FOSFAAT

E-WASTE

NAAR 30 KG RESTAFVAL

GROENAFVAL COMPOSTEREN





1

3

2Duurzaam Beheer van de Openbare Ruimte

SCHOON EN LEEFBAAR

KRAANWATER TAPPUNT

ASFALT BESPAREN

AFKOPPELEN REGENWATER





3

1

2

4


Energie opwekken

ZONNEPANEEL IN DE BUURT

ENERGIE EN AFVALWATER

PARKEERAUTOMAAT OP ZONNE-ENERGIE

RESTAFVAL ALS WARMTEBRON





1

2

4

3

BIJENOASE

VOEDSELBOS

TEGELS ERUIT, GROEN ERIN

GROENE DAKEN STADHUIS





1

2

4

3

WAT LED JE?

HET LICHT GAAT UIT!

DIMMEN MET DAT LICHT

REMPLACE OPENBARE VERLICHTING





DUURZAAM BEHEER OPENBARE RUIMTE...DUURZAAM BEHEER OPENBARE RUIMTE Nijmegen werkt hard aan de...

Documents

Transcript of DUURZAAM BEHEER OPENBARE RUIMTE...DUURZAAM BEHEER OPENBARE RUIMTE Nijmegen werkt hard aan de...