De TDI-registratie in de Belgische ziekenhuizen

Informatiesessie

Brussel, 7 oktober 2014

Jérôme Antoine, nationaal coördinator van het TDI-project (WIV-ISP)Lies Gremeaux, verantwoordelijke Programma Drugs (WIV-ISP)

Rue Juliette Wytsmanstraat 14 | 1050 Brussels | BelgiumT +32 2 642 51 11 | F +32 2 642 54 10 | email: info@wiv-isp.be | http://www.wiv-isp.be

Inhoud

1. De context van de TDI-registratie

2. Het registratie protocol

3. De gedetailleerde vragenlijst

4. De registratie in de praktijk

5. Hulp en hulpbronnen

1. De context van de TDI-registratie

• Geregistreerd in alle EU-landen voor het EMCDDA

• Deel van de sleutelindicatoren voor het verstrekken van gestandardiseerde informatie over drugs

1.1. In Europa

Algemene bevolkingsonderzoeken

Probleemgebruik van drugs

Mortaliteit ten gevolge van druggebruik

Overdraagbare aandoeningen ten gevolge van druggebruik

Behandelingsaanvragen

• Treatment Demand Indicator (= Indicator van de behandelingsaanvraag)

• In 1994, 1ste gestandardiseerde protocol op het niveau van enkele steden

• In 2000, 2de Europees protocol op het niveau van de lidstaten

• In 2012, 3de versie van het Europees protocol

1.1. In Europa1. De context van de TDI-registratie

1.2. In België

Brussel

MPG

Registratie- systemen

1. De context van de TDI-registratie

1.2. In België

• In 2005, interministeriële conferentie• WIV-ISP verantwoordelijk voor de nationale coördinatie van het project

• Belgisch protocol aangepast vanuit het Europees protocol 2.0 (bv.: alcohol)

• Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer

• Trusted third party (eHealth) voor de veiligheidsaspecten van de gegevens

• Ontwikkeling van registratiewerktuigen

• Oprichting van het coördinatiecomité (CocoTDI)

• In 2011, eerste feitelijke registraties

• In 2015, nieuw protocol aangepast vanuit het protocol 3.0 van het EMCDDA

1. De context van de TDI-registratie

1.3. In de ziekenhuizen

• Piloot-project in 3 fasen:

08/201208/2011FASE 1

25 ziekenhuizen5519 registraties

12/2013FASE 2

42 ziekenhuizen11466 registraties

12/2014FASE 3

65 ziekenhuizen? registraties

• Koninklijk besluit voor de TDI-registratie in alle ziekenhuizen vanaf 2015

• Akkoord van de commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer

1. De context van de TDI-registratie

1.4. Gebruik van TDI-gegevens

• Vervullen van de engagementen ten aanzien van de EU• Ondersteunen van het gezondheidsbeleid door

epidemiologische gegevens over : • 1) de grootte van het aantal behandelingsaanvragen en de daaraan gekoppelde nood aan middelen en voorzieningen;• 2) de trends op het vlak van drugsgebruik;• 3) de toegankelijkheid van instellingen die de behandelingen op

zich nemen

Epidemiologische gegevens >< Register van verslaafden Gebruik van geaggregeerde gegevens >< individuële

gegevens Geen doelstelling van controle of beheer van

gezondheidsstructuren

1. De context van de TDI-registratie

2. Het registratie protocol2.1. Casusdefinitie

De TDI-registratie moet plaatsvinden voor elke

behandelingsepisode die een persoon in het

behandelingscentrum opstartte voor problemen

vanwege zijn/haar drug- of alcoholgebruik.

2. Het registratie protocol2.2. Definitie van behandeling

Telefoon, briefwisseling, internet, andere dan de persoon zelfActiviteit/activiteiten rechtstreeks gericht op personen die

problemen hebben met hun drug- en alcoholgebruik om de

vooropgestelde doelstellingen inzake de vermindering en/of

oplossing van deze problemen te behalen. Deze activiteiten

zijn toegediend door ervaren of erkende professionals, in

het kader van een erkende medische, psychologische of

maatschappelijke hulpverleningspraktijk.

Sporadische interventies : somatische gevolgen, infecties, sociale ondersteuning

Zelfhulpgroepen

2. Het registratie protocol2.2. Definitie van behandelingsepisode

De start van de behandeling wordt beschouwd als het eerste geformaliseerde

face-to-face-contact tussen de persoon en de professional.

Tijdens dit contact moet de persoon kunnen worden geïdentificeerd en zijn/haar

eigenschappen en behoeften inzake zijn/haar probleem van drug- of

alcoholgebruik geëvalueerd.

Bij de residentiële hulpverlening start een behandelingsepisode wanneer de

persoon in het centrum wordt opgenomen of onvoorzien opnieuw opgenomen

(meestal wegens herval).

Bij de ambulante hulpverlening start een nieuwe behandelingsepisode wanneer

een persoon die 6 maanden niet meer werd gezien zichzelf terug aanbiedt voor

een behandeling.

2. Het registratie protocol2.2. Definitie van behandelingsepisode

De behandelingsepisode wordt als beëindigd beschouwd wanneer er een formele

(al dan niet overeengekomen) conclusie is of wanneer de persoon stopt het

centrum te bezoeken of overlijdt.

Bij de residentiële hulpverlening eindigt een behandelingsepisode wanneer de

persoon uit het centrum wordt ontslagen.Niet beëindigd wanneer verandering van eenheid

Bij de ambulante hulpverlening eindigt een behandelingsepisode wanneer de

persoon 6 maanden lang niet opdaagt.

TD1. Op welke datum is deze behandelingsepisode begonnen?

..

3. De gedetailleerde vragenlijst3.1. Identificatie van de registratie

CI2. Naam van het programma / afdeling / antenne waar de patiënt is behandeld: CI4. Soort hospitalisatie

1 24 uur-hospitalisatie in een psychiatrisch bed 2 Daghospitalisatie in een psychiatrisch bed 3 Nachthospitalisatie in een psychiatrisch bed

88 Andere type bed : 99 Onbekend

PI1. Soort identificatie van de patiënt PI2. Identificatie van de patiënt

1 Rijksregisternr. .. 99 Geen identificatie

PD3. Waar woonde u meestal de afgelopen 30 dagen? 1 Vaste verblijfplaats 2 Verschillende verblijfplaatsen 3 Op straat 4 Instelling Ga rechtstreeks naar vraag PD6 5 Gevangenis Ga rechtstreeks naar vraag PD6 88 Een andere type verblijfplaats: 99 Onbekend

3. De gedetailleerde vragenlijst3.2. Beschrijving van de patiënt

PD1. Geslacht

1 Man 2 Vrouw 99 Onbekend

PD2. Leeftijd bij begin van de behandelingsepisode

jaar

3. De gedetailleerde vragenlijst3.2. Beschrijving van de patiënt

PD4. Met wie woonde u de afgelopen 30 dagen meestal samen? 1 Alleen 2 Met partner 3 Ouder(s) 4 Andere familieleden 5 Vrienden of andere personen (zonder verwantschap) 88 Andere: 99 Onbekend

PD5. Heeft u de afgelopen 30 dagen samengewoond met kinderen jonger dan 18 jaar waarvoor u verantwoordelijk bent? 1 Ja 2 Nee 99 Onbekend

3. De gedetailleerde vragenlijst3.2. Beschrijving van de patiënt

PD6. Wat is het hoogste diploma dat u ooit heeft behaald? 1 Geen 2 Basisonderwijs 3 Secundair onderwijs 4 Hoger onderwijs/Universiteit 88 Andere : 99 Onbekend

PD7. Wat was in de afgelopen 30 dagen uw voornaamste werksituatie? 1 Regelmatige tewerkstelling 2 Occasionele tewerkstelling 3 Werkloos 4 Scholier / Student / Beroepsopleiding 5 Arbeidsongeschikt 6 Huisvrouw / Huisman 7 Op pensioen / Op vervroegd pensioen 88 Andere: 99 Onbekend

3. De gedetailleerde vragenlijst3.2. Beschrijving van de patiënt

PD8. Wat was in de afgelopen 30 dagen uw voornaamste bron van inkomsten? 1 Loon / Beroepsinkomen 2 Werkloosheidsuitkeringen 3 Studiebeurs 4 Ziekte- of invaliditeitsuitkering 5 Leefloon of OCMW-steun 6 Kinderbijslag 7 Pensioen of overlevingspensioen 8 Geen eigen inkomsten 88 Andere : 99 Onbekend

TD3. Bent u in het verleden al behandeld voor een middelgebonden problematiek? 1 Ja 2 Nee Ga rechtstreeks naar vraag AP1 99 Onbekend Ga rechtstreeks naar vraag AP1

3. De gedetailleerde vragenlijst3.3. Beschrijving van de behandeling

TD2. Welke persoon of instelling heeft u ertoe aangezet om deze behandeling te volgen? 1 Ikzelf 2 Iemand uit mijn familie 3 Een vriend 4 Een huisarts 5 Een centrum voor verslaafden (ambulant of residentieel) 6 Een ziekenhuis (algemeen of psychiatrisch) 7 Een andere medische of psycho-sociale dienst 8 Het gerecht/ de politie / de strafuitvoeringsrechtbank 88 Andere: 99 Onbekend

TD4. Heeft u ooit al een substitutiebehandeling gevolgd? 1 Ja 2 Nee Ga rechtstreeks naar vraag AP1 99 Onbekend Ga rechtstreeks naar vraag AP1

3. De gedetailleerde vragenlijst3.3. Beschrijving van de behandeling

TD5. Welke types substitutiebehandeling heeft u al gevolgd? 1 Methadon 2 Buprenorfine 3 Andere opiaten 88 Andere types van substitutiebehandelingen: 99 Onbekend

TD6. Op welke leeftijd heeft u uw eerste substitutiebehandeling gevolgd?

jaar

3. De gedetailleerde vragenlijst3.3. Beschrijving van de behandeling

TD7. Wat is het type van problematisch gedrag door gebruik van middelen? (slechts één keuze mogelijk) 1 Intoxicatie 2 Misbruik 3 Verslaving 88 Andere : 99 Onbekend

TD8. Wat is het doel dat de therapeutische ploeg met de behandeling wil bereiken? (slechts één keuze mogelijk) 1 Geen doelstelling 2 Stabilisatie van de consumptie 3 Substitutiebehandeling 4 Vermindering van de consumptie 5 Ontwenning 88 Andere : 99 Onbekend

3.4. Beschrijving van het verslavingsprofiel3. De gedetailleerde vragenlijst

! Indien meerdere substanties aangevinkt = polydrug gebruik

AP1. Welke psychoactieve substanties vormen momenteel problemen voor u? 10 Opiaten (categorie)

11 Heroïne 12 Methadon (misbruik) 13 Buprenorfine (misbruik) 14 Fentanyl (illegaal/misbruik) 15 Andere opiaten:

20 Cocaïne (categorie) 21 Cocaïne in poeder 22 Crack 23 Andere cocaïne:

30 Stimulantia, andere dan cocaïne (categorie) 31 Amfetamine 32 Methamfetamine 33 MDMA of derivaten 34 Mefedrone 35 Andere stimulantia:

40 Hypnotica of sedativa (categorie) 41 Barbituraten 42 Benzodiazepine 43 GHB/GBL 44 Ander hypnoticum :

50 Hallucinogenen (categorie) 51 LSD 52 Ketamine 53 Andere hallucinogenen:

60 Vluchtige snuifmiddelen 70 Cannabis (categorie)

71 Marihuana (wiet) 72 Hasj (hars) 73 Andere cannabis:

80 Alcohol 88 Andere:

AP2. Onder deze substanties wat is de voornaamste die u ertoe bracht om de huidige behandeling te starten?

1 Voornaamste substantie : 2 Voornaamste substantie niet identificeerbaar Ga rechtstreeks naar vraag AP6 99 Onbekend Ga rechtstreeks naar vraag AP6

AP5. Op welke leeftijd heeft u deze voornaamste substantie voor het eerst gebruikt?

jaar

AP4. De voorbije 30 dagen, hoe frequent gebruikt u deze voornaamste substantie gewoonlijk? 1 De voorbije 30 dagen heb ik de substantie niet gebruikt 2 1 dag per week of minder 3 2 tot 3 dagen per week 4 4 tot 6 dagen per week 5 Dagelijks 99 Onbekend

AP3. De voorbije 30 dagen, op welke manier gebruikt u deze voornaamste substantie gewoonlijk? 1 Injectie 2 Roken/inhaleren 3 Eten/drinken 4 Snuiven 88 Andere: 99 Onbekend

3. De gedetailleerde vragenlijst3.4. Beschrijving van het verslavingsprofiel

AP6. Heeft u in uw leven al een psychoactieve substantie geïnjecteerd (ongeacht welke substantie)? 1 Ja 2 Nee Eind van de vragenlijst 99 Onbekend Eind van de vragenlijst

AP7. Op welke leeftijd heeft u een psychoactieve substantie voor het eerst geïnjecteerd?

jaar

AP8. Wanneer heeft u een psychoactieve substantie voor het laatst geïnjecteerd? 1 De voorbije 30 dagen 2 Het voorbije jaar 3 Meer dan een jaar geleden 99 Onbekend

3. De gedetailleerde vragenlijst3.4. Beschrijving van het verslavingsprofiel

3. De gedetailleerde vragenlijst3.4. Beschrijving van het verslavingsprofiel

AP9. Heeft u in de loop van uw leven al naalden of spuiten gedeeld? 1 Ja 2 Nee Eind van de vragenlijst 99 Onbekend Eind van de vragenlijst

AP10. Wanneer heeft u voor het laatst een naald of spuit gedeeld? 1 De voorbije 30 dagen 2 Het voorbije jaar 3 Meer dan een jaar geleden 99 Onbekend

4. De registratie in de praktijk4.1. Datacollectie

• Wanneer ? Zo dicht mogelijk bij de opname van de patiënt om de situatie bij de start van behandeling te schetsen

• Hoe ? Tijdens een face-to-face gesprek met de patiënt. Hetzij op papier of elektronisch

• Door wie ? Een persoon die verantwoordelijk is voor de patiënt

• Rechten van het patiënt ?Op de hoogte brengen van de registratie, de behandeling van gegevens, gebruik van gegevens, toegangs- en correctie rechtenCorrectie van gegevens via de verantwoordelijk van de patiëntRecht van verzet tegen de registratie van de gegevens -> schriftelijk

4. De registratie in de praktijk4.2. Versturen van gegevens

1) Registratie module :• Online applicatie waar de vragenlijsten moeten ingevuld worden• Beveiligde toegang via de elektronische identiteitskaart van de clinici• Mogelijkheid om een registratie in meerdere stappen te doen• Aangepast voor tablets• Beschikbaar vanaf april 2015

2) Repository module : • Opsturen van een gestructureerd gegevensbestand• 1 keer per jaar : vóór maart van het volgende jaar• Via een beveiligde mailbox (eHealthbox)• Bestand conform aan de codebook en de gevraagde structuur voor de

anonimisering door eHealth

• 2 methodes voor overdracht van de gegevens naar het WIV-ISP

! Keuze van een methode geldt voor een jaar

4. De registratie in de praktijk4.2. Versturen van gegevens

• Noodzakelijke apparatuur :

Kaartlezer Software voor kaartlezer Elektronische identiteitskaart

PIN code gelinkt aan de identiteitskaart

Internet browser

4. De registratie in de praktijk4.2. Versturen van gegevens

• Als nog niet het geval is : toegang tot deze dienst vragen

• Ziekenhuizen krijgen toegang tot de TDI applicaties via hun RIZIV-nummer

• Toegangs- en gebruikersbeheer gebeurt intern : 1 of meer verantwoordelijke voor de registratie

• Inschrijving noodzakelijk :

• Toegang tot applicaties via het systeem van www.socialsecurity.be

4. De registratie in de praktijk4.2. Versturen van gegevens

• Diensten :

• Ontwikkeling van een rapporteringssysteem van de gegevens• Grafieken, tabellen• Vergelijking met de andere ziekenhuizen

• Export van ruwe gegevens

• Technische en ICT ondersteuning

5. Hulp en hulpbronnen

• TDI website : http://tdi.wiv-isp.be

• Contact email adres :

• Voor technische vragen of gelinkt met de registratietdi@wiv-isp.be

• Voor administratieve vragen gelinkt aan de FOD katia.huard@sante.belgique.be

5. Hulp en hulpbronnen

• Planning

• 1 januari 2015 :

Registratie van patiënten via de nieuwe vragenlijst V3.0

• 1 april 2015 :

Registratiemodule online beschikbaar

5. Hulp en hulpbronnen

• Tot januari 2015 :

Organisatie van de TDI-registratie binnen uw ziekenhuis

Nagaan van de toegang van uw ziekenhuis tot de website van de sociale zekerheid

Voorbereiding voor aanpassingen van uw systeem (als u de repositorymodule gebruiken)

Op te sturen naar tdi@wiv-isp.be :• Welke systeem zal worden gebruikt?

• Welke eenheden van uw ziekenhuis gaan deelnemen aan de registratie? (als u de registratiemodule gebruiken)