Roomse Lente voor Jodendom? – Hubert_Luns

7/30/2019 Roomse Lente voor Jodendom? Hubert_Luns

1/12

- 1 -

Roomse Lente voor het Jodendom?

Het Vaticaan, foto Binh Nguyen Thai

Er zijn tijdens het Tweede Vaticaans Concilie serieuze stappen ondernomen richting Joden-

dom. Maar tezelfdertijd zagen we sterke tegenkrachten ontstaan binnen de Kerk, want theo-

logisch weet men niet goed raad met de actuele plaats van het Jodendom in Gods plan met

de wereld. Nogal logisch, want Rooms Katholieken hebben geen eindtijdvisie met een herle-

ving van land en volk van Isral, behalve dan het beeld dat eens een punt achter alles wordt

gezet met het schrikwekkend Laatste Oordeel. En tot die tijd, vindt men, moet er gepredikt

worden en dient het Koninkrijk Gods - met de Roomse Kerk voorop - zoveel mogelijk, zij het

limitatief, gestalte te krijgen. De Katholieken zijn in feite a-millennialisten en hun vaderland

is niet hier, maar in de hemel. Dat is door eeuwen onderwijs deel uit gaan maken van de in-

stinctieve conditie van de Roomse gelovige. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vertolkte het

Heilig Officie de heersende opinie dat premillianisme niet veilig kan worden onderwezen,

alhoewel de Kerk deze kwestie niet dogmatisch heeft gedefinieerd. (1) Vrij vertaald: we

weten niet wat ervan te denken, maar echt belangrijk is het niet. Dus laat maar zitten. Het is

dit spanningsveld van ja, we zoeken toenadering tot het Jodendom en neen, wat moeten

we ermee dat onder de loep zal worden genomen.

1 - Levend uit En en Dezelfde Wortel

Zo heette een herderlijk schrijven uit 1995 van de Nederlandse bisschoppen aan hun gelo-

vigen, dertig jaar na de afkondiging van Nostra Aetate (in onze tijd), een document dat

over de relatie gaat van de Roomse Kerk tot het Jodendom, dat volgens rabbijn David

Rosen een ware transformatie heeft ingeluid in de houding van de kerk en ook diepgaande

gevolgen heeft gehad voor haar theologie. (2)De meest opvallende bewering van Nostra

Aetate was dat Jezus' kruisiging niet zonder onderscheid alle Joden kan worden aan-

gerekend die toen leefden, noch de Joden die vandaag leven.Hier volgt een citaat uit het

schrijven:

De Joodse godsdienst heeft voor Christenen een wezenlijke, een blijvendebetekenis. Dit fundamentele inzicht werd dertig jaar geleden, op 28 oktober 1965,


2/12

- 2 -

plechtig verwoord door het Tweede Vaticaans Concilie in de verklaring Nostra

Aetate. Daarmee werd duidelijk dat de Kerk zichzelf niet juist kan verstaan wanneer

haar relatie tot het Jodendom buiten beschouwing blijft.

Nostra Aetate heeft een gestage ontwikkeling op gang gebracht in de relatie van

de Rooms-Katholieke Kerk tot het Jodendom. Dit komt onder meer tot uitdrukking in

de officile erkenning door de Heilige Stoel van de staat Isral, nu twee jaar geleden(dus in 1993), samen met het aangaan van wederzijdse diplomatieke betrekkingen.

Van de kant van de R.-K. Kerk is daarbij uitdrukkelijk de verplichting verwoord

iedere vorm van antisemitisme te bestrijden. In die ontwikkeling past ook de eerlijke

bezinning op het eigen verleden, die de Poolse en Duitse bisschoppen er onlangs toe

bracht medeverantwoordelijkheid te erkennen voor jodenvervolgingen in het

verleden. Oprecht sluiten wij ons daarbij aan.

Zoals wij dit jaar met dankbaarheid vervuld worden als we terugdenken aan het

einde van de oorlog, vijftig jaar geleden, zo worden wij met schaamte en ontzetting

vervuld als wij terugdenken aan de Shoah (de massamoord op de Joden). () Uit

ons land werd het op n na hoogste percentage joden weggevoerd en vermoord. Die

gedachte laat ons niet los. () Een traditie van theologisch en kerkelijk anti-Judasme

heeft bijgedragen tot het ontstaan van een klimaat waarin de Shoah kon plaatsvinden.Een zogenaamde katechese van de verguizing leerde dat het Jodendom na de dood

van Christus als volk verworpen zou zijn. Mede door zulke tradities stonden ook in

ons land Katholieken soms gereserveerd tegenover Joden, soms zelfs onverschillig of

afkerig. Direct na de oorlog was dit nog merkbaar bij de terugkeer van onderduikers

en de overlevenden uit de vernietigingskampen. Wij wijzen deze traditie van kerkelijk

anti-Judasme af en betreuren de afschuwelijke gevolgen ervan. Met onze paus en met

andere bisschoppenconferenties veroordelen wij elke vorm van antisemitisme als een

zonde tegenover God en de mens.

() Reeds in 1951 werd de Katholieke Raad voor Isral opgericht met het doel

in onze Kerk het bewustzijn te versterken van de betekenis van het Jodendom en onze

relaties te verbeteren. Vorig jaar (dus in 1994) gaven wij aan deze Raad een officile

status als zelfstandige kerkelijke instelling. () Sinds 1981 heeft de dialoog tussen

Christelijke kerken en het Jodendom in Nederland vaste vorm gekregen in het

Overlegorgaan van Joden en Christenen in Nederland (www.OJEC.org). Onze Kerk

neemt via de Katholieke Raad voor Isral aan dit overleg deel.

Dat de poging tot herstel geen lokaal fenomeen was, maar ook in Rome leefde, blijkt uit

het feit dat Johannes XXIII kort nadat hij in 1958 tot paus was gekozen het Oremus pro

perfidis judaeis, non flectant genua.uit de paasliturgie liet schrappen, vertaald: Laat ons

bidden voor de trouweloze Joden, niet knielen!En in 1993, tijdens de 50everjaardag van

de Warschau ghetto-opstand, deed paus Johannes Paulus II deze oproep: Wij zijn als

Christenen en Joden geroepen om in navolging van Abrahams geloof een zegening voor de

wereld te zijn. Dit is de gezamenlijke taak die ons wacht. Het is daarom voor ons Chris-tenen en Joden noodzakelijk om allereerst een zegening te zijn voor elkaar!(3)

Het schrijven van de Nederlandse bisschoppen eindigt met een overweging over de wor-

tels van het Christendom met een verwijzing naar Romeinen 11, waarin sprake is van de

Joodse wortel waarop het Christendom is gent. Maar er wordt aan voorbijgegaan wat dat

zou kunnen betekenen voor de plaats van het Joodse volk in de nog komende wereld

waar het niet meer Jood f Christen is, maar Jood n Christen, die dan volwaardige part-

ners van elkaar zullen zijn geworden, zij het niet helemaal, want als wij het Oude Testa-

ment ernstig nemen, zal het primaatschap naar de Joden gaan. (Zach. 14:18) Immers, in

Romeinen 11 staat ook dat God bij machte is de weggebroken takken van het Jodendom

opnieuw in te enten tussen de latere loten van het Christendom. Zou dat soms voor deze

tijd zijn, nu de twijgen aan de vijgenboom, beeld van Isral (4), beginnen uit te botten?(Mt. 24:32)


3/12

- 3 -

2 Het zoeken naar verbroedering

Paus Johannes Paulus II heeft vaak benadrukt dat hij een betere relatie met het Joodse volk

wenst en heeft daartoe belangrijke initiatieven ontplooid. Zo werd in 1997 wereldkundig

gemaakt dat schuld zou worden beleden voor het vroegere antisemitisme binnen de Room-

se Kerk, wat inderdaad in het Grote Jubeljaar 2000 plaatsvond. Een eerste stap in die rich-

ting was het organiseren van een algemeen Christelijk en besloten symposium onder aus-picium van het Vaticaan met als thema De wortels van de anti-Joodse gezindheid in de

Christelijke wereld. Bij de misviering ter afsluiting van dit symposium zette de Austra-

lische kardinaal Edward Cassidy een belangrijke stap toen hij God vergeving vroeg voor

de zonden tegenover de Joden en bad: Christenen belijden de zonden die door niet weini-

gen van hen tegen het volk van het verbond zijn begaan waarop de paus ontroerd ant-

woordde: God van onze vaderen, U hebt Abraham en zijn nageslacht uitverkoren om Uw

naam aan de volken bekend te maken: wij zijn diep bedroefd om het gedrag van hen die in

de loop der geschiedenis deze kinderen van U hebben laten lijden, en wij vragen U ver-

giffenis met het vaste voornemen ons in te zetten voor een waarachtige verbroedering met

het volk van het Boek,gebed dat hij enkele dagen later tijdens zijn historische rondreis in

Isral tussen de stenen van de Klaagmuur stopte.

Tenslotte heeft de tegenwoordige paus, de opvolger van Johannes Paulus II, in maart dit

jaar (2011) het Joodse volk van de dood van Jezus Christus vrijgepleit, waarbij hij in zijn

nieuwe boek Jezus van Nazareth-Deel II een van de meest controversile kwesties in het

Christendom aanraakte. Hij trachtte een bijbelse en theologische verklaring te vinden voor

het argument dat de Schrift geen basis biedt om het Joodse volk als geheel verantwoor-

delijk te stellen voor Jezus' dood. (5) Elan Steinberg, de vicepresident van Het Ame-

rikaans Genootschap van Holocaustoverlevenden en hun Nakomelingen, zei in een reac-

tie op dit boek: Holocaustoverlevenden weten maar al te goed hoe de eeuwenlange be-

schuldiging van Christus-moordenaar tegen de Joden een vergiftigd klimaat van haat

heeft gecreerd dat als basis diende voor de antisemitische vervolging, waar de Holocaust

de ultieme uitdrukking van was.

3 De onbegrepen dimensie van de staat Isral

Het is ontwijfelbaar een ernstig zoeken, maar helaas lees ik nergens over de profetische

duiding van de na-oorlogse heroprichting van de staat Isral. Ook in Isral zelf is daar tot

op heden weinig begrip voor. Wie uitsluitend oog heeft voor de politieke dimensie van het

Isralisch-Arabisch conflict zal inschattingsfouten maken en zich door de opgeklopte opi-

nies laten meeslepen die dagelijks door de nieuwsmedia over ons worden uitgestort en zal

ook het gemeen spel op hoog politiek niveau niet doorzien, waar iedere tegemoetkoming

van Isral met onredelijke nieuwe eisen wordt beantwoord. Dat verklaart waarom het Vati-

caan telkens de oprichting van een aparte Palestijnse staat binnen Israel propageert, voorbij

gaande aan de werkelijk historische achtergrond.

Het merkwaardige fenomeen doet zich voor dat wie geen oog heeft voor de geestelijke

dimensie van de staat Isral, ook geen oog heeft voor de juiste politieke verhoudingen. Dat

werd de wereld pijnlijk gewaar tijdens het bezoek van paus Benedictus XVI aan Isral in

mei 2009 toen hij bij het begin van een eendaags bezoek aan de West Bank (ten Oosten

van Jeruzalem) voor een Palestijns thuisland pleitte. De Heilige Stoel ondersteunt het

recht van jullie volk op een souverein Palestijns thuisland in het land van jullie voor-

vaders, veilig en in vrede met zijn buren binnen internationaal erkende grenzen,zo zei de

paus. Hij deed dit in het presidentile paleis van de Palestijnse president Mahmoud Abbas

in Bethlehem. Wat met land van jullie voorvaders wordt bedoeld is moeilijk voor te

stellen omdat de meeste in Isral wonende Arabieren, of het nu in de West Bank is of

elders, nieuwkomers zijn, net als de Joden. Echter, vanuit bijbels historisch perspectief

hebben de Joden veel meer recht om dit land het land van hun voorouders te noemen.


4/12

- 4 -

Het laatste in een reeks incidenten deed zich voor op vrijdag 3 juni 2011 met het tweede

bezoek aan het Vaticaan van Mahmoud Abbas, de opvolger van Yasser Arafat. Het was

daarbij ook zijn vierde ontmoeting met paus Benedictus. Na deze ontmoeting deed het

Vaticaan een dringende oproep voor een rechtvaardige en blijvende vrede tussen Isral en

de Palestijnen, wat volgens een eerdere en nu weer door haar geuite opinie alleen zou

kunnen worden bereikt met een onafhankelijke Palestijnse staat: De staat Isral en de

Palestijnse staat moeten spoedig in veiligheid leven, in vrede met hun buurlanden en bin-

nen internationaal erkende grenzen.(Maan News Agency, 3 juni 2011)(6)

Ondanks al de lofwaardige initiatieven blijft ongewis hoe de Joden en het Boek dat zij

met zich meedragen theologisch sporen, terwijl daar toch een enorm spanningsveld ligt.

Zolang volgens de gangbare leer de komende wereld het banale verlengstuk is van de

oude wereld kan de theologische knoop niet worden ontward. Waar blijft anders de

raison dtre van de staat Isral als vervulling van Gods beloftes? Zeker in het Katho-

licisme vertegenwoordigt het Duizendjarig Vrederijk geen rele verwachting. Mijn be-

scheiden mening is dat zolang deze theologie standhoudt de staat Isral een doorn in het

oog zal zijn van niet alleen de politici, maar ook vele kerkleiders.

Wat de messiaanse verwachting betreft zijn er opvallende patronen die vanuit de Joodse en

Christelijke tradities in dezelfde bedding blijken samen te vloeien, alhoewel zij op het

eerste gezicht totaal anders lijken. Het is juist door een gebrek aan theologisch inzicht dat

nu, 45 jaar na Nostra Aetate, een aantal prelaten afstand begint te nemen van dit document.

Zij willen het binnen de na-oorlogse periode rangschikken waarin de Kerk in het reine

moest zien te komen met de verschrikkingen van de Shoa, een periode die inmiddels ver

achter ons ligt en lijkt daarom voltooid verleden tijd. Het klinkt logisch, maar is niet juist.

Bedenk wel dat de contractpartijen in het Nieuwe- en Oude Testament dezelfde bleven,

namelijk God en de Huizen van Isral. (Hebr. 8:8) Als indertijd Mozes, is de Kerk dienaar

van het Verbond als mededeelgenoot in Christus en staat als zodanig in de bediening der

verzoening. (7)De heilige taak van de Christenheid is de bediening der verzoening zoalszij dat ook heeft ten aanzien van deze gebroken wereld. Jezus Christus is de poort waar-

door al het heil naar ons en naar het Jodendom toestroomt, de partijen die de uitdelers

van de genade zijn. Het herstel van de breuk tussen God en de wereld, die uit ontelbare

wonden bloedt, kan pas volgen op het herstel van de breuk tussen God en Isral, wat wel

de prioriteit van genade wordt genoemd. Daarom ook zijn de pogingen van de Kerk om

toenadering tot hun oudste broeder te komen allernoodzakelijkst.

4 Het komend Vrederijk

Laten we eens kijken naar Openbaring 20 en zien wat Philip Schaff zegt over de verwach-

ting van het Duizendjarig Vrederijk. Is het reel of denkbeeldig? Openbaring 20 tekent de

eindtijd als voorbode van het Duizendjarig Vrederijk. Het chiliasme, een woord dat is af-

geleid van het Grieks voor duizend, is de theologie die zich daarmee bezighoudt. De grote

historicus Philip Schaff schrijft:(8)

Het opvallenste punt in de eschatologie (eindtijdstheologie) van de ante-Niceaanse

periode (dus vr het jaar 325) is het op de voorgrond staan van het chiliasme of

millenniarisme, dat uitgaat van een duizendjarig zichtbare regering van de glorierijke

Christus op aarde samen met de opgestane heiligen, periode die aan de algemene

opstanding en het (laatste) oordeel voorafgaat. Het was daarbij geen leer die de Kerk

in een of andere geloofsbelijdenis of devotievorm uitdroeg, maar een wijd verbreide

opinie die door gerespecteerde leraren (uit de vroege Kerk) werd ondersteund zoals

Barnabas, Papias, Justinus Martelaar, Irenaeus, Tertullianus, Methodius en

Lactantius; terwijl Chajus, Origenes, Dionysius de Grote en Eusebius (9), net als laterHironimus en Augustinus, zich daartegen verzetten.


5/12

- 5 -

Moe geworden van het lange wachten en bedenkend dat de Romeinse Keizer Constantijn

het verwachte Koninkrijk op aarde had gebracht, dateerde Augustinus van Hippo het Dui-

zendjarig Rijk vanaf de tijd van het schrijven van het boek Openbaring, of het begin van

het Christelijk tijdperk, tot aan het eind van het eerste millennium van de Christelijke kerk.

Het was de existentile angst voor het Laatste Oordeel die Augustinus er daarna toe bracht

zijn vroegere mening te herzien en het Duizendjarig Vrederijk in symbolische termen op te

vatten. (10)Hij was niet de eerste die zo dacht, maar zeker de prominentste. Dit werd later

de courante munt in de theologie, in het bijzonder de Rooms Katholieke. Een tweedeling

kwam zo tot stand. Zoals het Oude Testament doorspekt is met materile beloftes en het

Jodendom ook altijd een materile toekomst voor ogen heeft gehad die gestalte moest krij-

gen in de komende wereld, zo heeft het Christendom sinds Augustinus bijna uitsluitend

de blik op een geestelijke en hemelse toekomst gericht, wat tot op een bepaalde hoogte

harmonieert met het Nieuwe Testament, terwijl de waarheid juist ergens in het midden ligt.

Immers, volgens Openbaring 21:2 daalt de hemel op een aardse toneel neer, daarmee ge-

hoor gevend aan de bede in het Onze Vader gebed: Uw wil geschiede op aarde zoals in

de hemel, een gebed dat tot nog toe een schone droom is gebleven.

Na de vijftiger jaren ontstond om onverklaarbare reden de algemene opinie dat het concilievan Efeze uit 431 het chiliasme als ketters en bijgelovig zou hebben veroordeeld. Michael

Svigel, een doctor in de theologie uit 2008 van het Dallas Theological Seminary (DTS),

signaleert dit in zijn rapport The Phantom Heresy (De gefantaseerde ketterij) uit 2001.

Daarbij bespreekt hij een aantal belangrijke auteurs zoals Norman Cohn, Robert Clouse,

Peter Toon en Andrew Bradstock, om slechts enkelen te noemen. (11)Tot zijn verbazing

ontdekte hij dat dit niet wordt bevestigd door de oorspronkelijke bronnen, want die bevat-

ten gn veroordeling, anathema, verordening of verklaring in welke vorm dan ook.

5 Een vreemde eend in de bijt

Zonder een toekomstvisie, zij het nog vaag en ongedefinieerd, waarin de kerk in een

andere economie van genade zal staan, is het schier onmogelijk de Joden een fundamen-teel andere plaats toe te kennen dan welke ze vr 1917 hadden, wat het jaar is dat de

Ottomanen, zoals de Turken toen heetten, uit Jeruzalem werden verdreven. (12)Zonder

zon toekomstvisie is de staat Isral een vreemde eend in de bijt. Mijn spreekwoordenboek

zegt daarvan: Zo noemt men wel eens iemand die een vreemdeling is in een gezelschap of

in een bepaalde kring van mensen. Het leed dat de Joden doorheen de geschiedenis is

aangedaan, is iets anders, vindt men. Dialoog en schulderkenning zijn daartoe gepast. Ook

mag bewondering worden geuit voor de intellectuele prestaties van het Jodendom en hun

bijdragen aan de wereldcultuur gedurende millennia Christendom. Maar jammer genoeg

blijft het daarbij en houdt men vol dat een anti-de-staat-Isral-politiek niets maar dan ook

niets met antisemitisme te maken heeft of tegenwerking van Gods plan met de wereld.

Ter illustratie waar dit toe kan leiden, het volgende. La Civilt Cattolica, het meest gezag-

hebbende blad van de Jesuten, presteerde het in hun redactioneel artikel van januari 2011

de Palestijnse Nakba-term toe te passen op de Palestijnse vluchtelingen, een term die indi-

ceert dat de oprichting van de Joodse staat een regelrechte ramp is geweest. Het vluchte-

lingenprobleem zou het gevolg zijn van de etnische zuiveringen die Isral destijds heeft

uitgevoerd(wat een pertinente leugen is). Die uitgave van La Civilt nam de steeds her-

haalde Islamitische leuze letterlijk over dat de Zionisten het Westers schuldgevoel over

de Shoa sluw hebben uitgebuit om aldus het fundament te leggen voor hun eigen staat.

Het moge duidelijk zijndat ondanks de bewonderenswaardige vooruitgang die is geboektin de toenadering tot het Jodendom, er nog een moeilijke weg te gaan is. Naast de lofwaar-

dige initiatieven en een waarneembare kentering in het sentiment, blijven de oude senti-menten van afwijzing en veroordeling parten spelen, zij het anders gekleed. Pas als de


6/12

- 6 -

wens voor verbroedering samengaat met een gezonde theologische leer, kunnen de nefaste

krachten binnen de Roomse Kerk het zwijgen worden opgelegd, en niet alleen binnen de

Roomse Kerk!

Hubert Luns

[gepubliceerd in Profetisch Perspectief, herfst 2011 Nr. 72]

Noten

(1) Het Heilig Officie is de oude benaming voor de Congregatie voor de Geloofsleer. Uit-spraak van juli 1944 waarnaar verwezen wordt in Enchiridion Symbolorum: Definitionumet Declarationum de Rebus Fidei et Morum van Henricus Denzinger - Adolfus Schnmet-zer, Freiburg # 36eherziene uitgave uit 1976 (p. 759). Ontleend aan noot 1 van het artikeldoorMichael J. Svigel uit 2001: The Phantom Heresy (De gefantaseerde ketterij).

(2) Uit een toespraak van David Rosen te Rome op 27 oktober 2005, geheten: NostraAetate, Forty Years After Vatican II Present & Future Perspectives (Nostra Aetate, Veer-

tig Jaar na Vaticaan II Huidige en Toekomstige Perspectieven), die werd uitgesprokentijdens de conferentie van de Heilige Zetel Commissie voor Religieuze Betrekkingen methet Jodendom. Door het belang van deze toespraak wordt David Rosens toespraak op dewebsite van het Vaticaan getoond.

(3) L'Osservatore Romano, 17 augustus 1993.

Het symbool van de vijgenboom

(4) De vijgenboom staat symbool voor het messiaanse vrederijk. Volgens de Encyclopae-dia Judaica van 2007 vertegenwoordigt het een ideaal verleden en de hoop op een vredigetoekomst, gebaseerd op de teksten uit 1 Koningen 4:5 en Micha 4:3-4, overeenkomstig Jol2:22-23 waar sprake is van de leraar der gerechtigheid: Dan smeden zij hun zwaarden omtot ploegscharen en oorlog leren zij niet meer. Eenieder zal dan onder zijn wingerd zitten

of onder zijn vijgenboomen door niemand worden opgeschrikt.

Zijn Bloed kome over ons en onze kinderen!

(5) Het ontkrachten van Mattes 27:25 is een lofwaardig initiatief, alhoewel de pauselijkeexegese om de Joden van godsmoord te vrijwaren op een wankele basis berust, omdat dezeervan uitgaat dat het Mattes-evangelie pas werd geschreven nadat de christenvervolgin-gen onder Nero een aanvang hadden genomen, dus een veertigtal jaren na Christus kruis-dood, op zichzelf al een moeilijk verdedigbaar uitgangspunt, en dat het betreffende versmoet worden bezien in de geest van de veel latere tijd dat het werd neergeschreven. Dt nuis een theologische blunder. Misschien was het van de paus geen theologie maar politiek.Het betreffende vers luidt:En heel het (Joodse) volk antwoordde (nadat Pilatus zijn han-den in onschuld had gewassen): Laat Zijn bloed (dat van Jezus) ns maar worden aan-gerekend en onze kinderen!Bovendien interpreteert de paus deze uitspraak als een zege-

ning, want, schrijft hij, Jezus bloed spreekt van betere dingen dan het bloed van Abel. Deintentie van de kreet was echter anders! Zijn verdere argumentatie is goed verdedigbaar.

(6) De H. Stoel bracht via haar persagentschap op 3 juni 2011 het volgende bericht uit:

Deze morgen heeft Benedictus XVI dhr Mahmoud Abbas in audintie ontvangen,de president van de Palestijnse Autoriteit, die vervolgens een ontmoeting had met destaatssecretaris kardinaal Tarcisio Bertone alsook de aartsbisschop DominiqueMamberti, de verantwoordelijke voor de betrekkingen met landen.

Een centraal punt van de vriendschappelijke gesprekken betrof de problematischesituatie in het Heilig Land. Bijzondere nadruk werd gelegd op de urgente noodzaakom een rechtvaardige en blijvende oplossing te vinden voor het Isralisch-Palestijnsconflict, een oplossing die in staat zal zijn om respect te verzekeren voor de rechten

van iedereen opdat de legitieme aanspraken van het Palestijns volk op eenonafhankelijke staat binnen bereik liggen.


7/12

- 7 -

(7) cf. Hebr. 8:8, 2 Kor. 3:6; 5:18-20 en Ef. 1:22-23; 3:6.

(8) History of the Christian Church - II door Philip Schaff Electronic Bible Society #1882, de 2002 Internet uitgave is gebaseerd op de 3eherziene uitgave. (158: p. 443).

(9) Zie ook ten aanzien van het vroeg-Christelijke millinarisme de Italiaanse bijbeluit-

gave met veel exegetische voetnoten, de zogenaamde Collana La Sacra Bibbia Marietti# 1947-1960 (p. 844), onder leiding van Salvatore Garofalo, professor in de Heilige Schriftaan de Pontificale Stedelijke Universiteit (Pontificia Universit Urbanian). Zie ook deAppendix met citaten van de kerkvaders.

God Liefde en Barmhartigheid is sterker dan Gods Oordeel

(10) Zulk een angst voor Gods oordeel, die ertoe leidt het Duizendjarig Rijk en Gods Oor-deel in overdrachtelijke zin te beschouwen (waardoor tenslotte ook de hel niet meer seri-eus wordt genomen), kon alleen maar postvatten vanuit een onvoldoende begrip van Godsbarmhartigheid. Pas als God alle genademiddelen heeft uitgeput om de mens op het rechtepad te brengen, pas dan zal God ingrijpen, moet God ingrijpen, om erger te voorkomen.De hemelse boodschappen aan zuster Jozefa Menendez (1890-1923) en die aan zuster Fau-stina (1905-1938) hebben de weg geopend naar de kennis, verering en afsmeking van Gods

oneindige barmhartigheid. Deze verdiepte kennis had de misplaatste angst voor Gods oor-delen kunnen wegnemen. Het afsmeken van Gods barmhartigheid leidt tot afwending vanonheil. Immers, profetisch aangekondigde beroeringen zijn altijd conditioneel. Zelfs op hetlaatst is God bereid zijn straffende hand terug te trekken indien de Kerk de haar toegewe-zen genademiddelen aanwendt. Hoe krachtig is het gebed dat Gods barmhartigheid af-smeekt, hoe heilzaam voor de wereld! De Kerk wordt wel Gods bliksemafleider genoemd.De Kerk en haar gelovigen zijn het zout der aarde, maar als het zout zouteloos is gewor-den Ja, dan ziet het er slecht uit.

Ook wetenschappers zijn soms slordig

(11) The Phantom Heresy (De gefantaseerde ketterij) van Michael Svigel geeft een me-thodologisch probleem aan waar alle onderzoekers en schrijvers ten prooi aan vallen, zoschrijft hij:

De verleiding is altijd groot om zijn vertrouwen in een secundaire bron te stellenin de veronderstelling dat de auteur een oorspronkelijke bron correct citeert, of dat hijzijn werk goed heeft gedaan in zijn onderzoek naar de oorspronkelijke bronnen omdaarmee een bewering te staven, of dat hij gewoon over voldoende deskundigheidbeschikt in een zeker vakgebied om grove fouten te voorkomen. (Het artikel eindigtmet de volgende woorden:) Men zou kunnen denken dat de verspreiding van deongefundeerde opvatting van een oecumenische veroordeling van het chiliasme in eenaantal gevallen gemotiveerd is geworden door het huidig anti-premillianisme dat eronbewust naar verlangt dat de vroege kerk inderdaad een unanieme veroordeling vanhet chiliasme heeft uitgesproken. Maar neen, het lijkt erop uit dat de vroegere entegenwoordige orthodoxie aan de premilleanisten ruim baan moeten geven.

Te Ottomanen hadden geen liefde voor Jeruzalem

(12) De oude heersers hadden geen liefde voor Jeruzalem. Toen het Brits Expeditielegeronder leiding van generaal Allenby oprukte, hadden de Ottomaanse legereenheden reedsuit zichzelf Jeruzalem verlaten met het plan de heilige stad in puin te schieten zodra detegenstander zich daar had gevestigd, een plan dat door de inzet van het vliegtuig toeneen nieuw wapen kon worden verijdeld. Van bovenaf bestookten ze de Ottomaanse stel-lingen. En zo viel Jeruzalem ongehavend in handen van de Britten.

-


8/12

- 8 -

.APPENDIX.

De Kerkvaders over de Tussentijdse Komst van onze Heer

en Redder aan de vooravond van het Millennium

---------------------------

St. Bernard van Clairvauxspreekt in zijn preek nr. 5 van de Adventu Domini duidelijk

over een andere komst van Christus, wat hij tussen de de eerste in het vlees plaatst en de

laatste komst in glorie bij het Laatste Oordeel. Hij noemt deze middelste komst de

tussentijdse komst: We weten dat er drie komsten van de Heer zijn. De derde ligt tussen

de andere twee. Het is onzichtbaar, terwijl de andere twee zichtbaar zijn. Tijdens de eerste

komst werd Hij op aarde gezien terwijl Hij onder de mensen verbleef. () Tijdens de

laatste komst zal alle vlees de redding van onze God zien en ze zullen op Hem opkijken

die zij doorstoken hebben. De tussentijdse komst is verborgen; tijdens deze zullen alleen

de uitverkorenen de Heer in hun binnenste zien en zij zullen gered worden. Tijdens zijneerste komst kwam de Heer in het vlees en in onze zwakheid; tijdens deze middelste komst

is Hij onze rust en troost. Indien iemand zou denken dat deze middelste komst pure fan-

tasie is, luister dan naar wat onze Heer zelf zegt: Indien iemand Mij liefheeft, zal hij mijn

woord houden, en mijn Vader zal hem liefhebben, en Wij zullen tot hem komen.

---------------------------

St. Justinus de Martelaar zei: Want ik kies ervoor niet achter mensen aan te gaan of hun

leer, maar achter God en de door Hem gegeven leer. Want als je met mensen optrekt die

zich Christen noemen, maar die deze waarheid ontkennen en het wagen de God van Abra-

ham, Izaak en Jakob te vervloeken, die ook zeggen dat er geen opstanding uit de dood is

en dat hun zielen als zij sterven ten hemel worden opgenomen, verbeeld je dan niet dat ze

Christen zijn. () Maar wat mij en anderen betreft die op alle punten rechtzinnig Christen

zijn, wij weten dat er een opstanding uit de doden zal zijn en een duizend jaar in het her-

bouwde Jeruzalem, versierd en vergroot, zoals de profeten Ezechil en Jesaja en anderen

hebben aangekondigd. (Dialoog met Tripho, Hfst. LXXX)

Justinus spreekt over het tijdperk van vrede als hij de profeet Jesaja aanhaalt. Jesaja sprak

als volgt over deze tijd van duizend jaar: Zie, Ik schep een nieuwe hemel en een nieuwe

aarde, en aan wat vroeger geweest is wordt niet meer gedacht; het komt niet meer in de

gedachten op. Ik ga vreugde voor u scheppen en vrolijkheid voor altijd; Jeruzalem wordt

door Mij herschapen in een stad vol vrolijkheid, met een bevolking vol blijdschap. Dan zal

Ik juichen om Jeruzalem en mij verblijden om mijn volk; geween en gekerm worden erniet meer gehoord. Er is geen zuigeling meer met een kort leven, en geen grijsaard die zijn

jaren niet vervult, want de jongste sterft op de leeftijd van honderd jaar, en wie de honderd

jaar niet bereikt, wordt als vervloekt beschouwd. Zelf zullen zij wonen in de huizen die zij

hebben gebouwd, en eten zij de vruchten van de wijngaard die zij zelf hebben geplant. Zij

bouwen niet meer wat een ander zal bewonen en planten niets waarvan een ander eten zal.

Want de levensdagen van mijn volk zullen even talrijk zijn als die van de bomen, en mijn

uitverkorenen zullen zelf genieten van het werk van hun handen. Zij zullen zich niet voor

niets moe maken, en geen kinderen ter wereld brengen voor de verschrikking. Zij en hun

nakomelingen met hen zullen een geslacht zijn dat gezegend is door de Heer. Nog vr zij

roepen zal Ik hun antwoorden, terwijl ze nog spreken zal Ik hen verhoren. Dan grazen de

wolf en het lam eensgezind, de leeuw eet dan hooi zoals het rund, terwijl de slang zich zal

voeden met stof. Niemand zal nog kwaad doen of onheil teweegbrengen op heel mijnheilige berg, zo spreekt de Heer. (Is. 65:17-25) (idem, Hfst. LXXXI)


9/12

- 9 -

Lactantius(ook Lucius Clius genoemd): God voltooide de wereld en dit bewonderens-

waardige werk van de natuur in een tijdsspanne van zes dagen, zoals in de geheimen staat

van de Heilige Schrift, en Hij heiligde de zevende dag toen Hij van zijn werken rustte.

Maar dit is de sabbatsdag, wat in de taal der Hebren zijn naam ontleent aan het getal zelf

(sabbat is in werkelijk van het woord ophouden afgeleid), zodat het zevende terecht het

volledige getal is. Want er zijn zeven dagen waaruit de opeenvolgende ronddraaiingen van

de jaarcirkels bestaan; en er zijn zeven sterren die niet ondergaan en zeven lichtbakens die

planeten worden genoemd, waarvan men denkt dat hun verschillende en ongelijke bewe-

gingen bepalend zijn voor de variaties van omstandigheden en tijden.

Daarom, omdat al Gods werken in zes dagen voltooid werden moet de wereld in zijn

huidige staat door zes tijdperken heengaan, dat is zesduizend jaar. Want de grote dag des

Heeren wordt door cycli van duizend jaar omsloten, zoals de profeet aangeeft, die zegt: In

uw ogen, O Heer, zijn duizend jaren als een dag. En aangezien God tijdens die zes dagen

werkte om zulke grote werken te scheppen, dienen zijn godsdienst en waarheid tijdens die

zesduizend jaar te werken terwijl de verdorvenheid de overhand heeft en regeert. En op-

nieuw, aangezien God nadat Hij zijn werken had beindigd op de zevende dag rustte en die

zegende, moet aan het eind van het zesduizendste jaar elke (menselijke) verdorvenheid van

de aarde te worden verbannen en zal de gerechtigheid duizend jaar lang heersen; en er zalvrede en rust zijn van de werken die de wereld tot dan toe verdragen heeft. (Goddelijke

Instituten, boek VII: Over een gelukkig leven - Hfst. 14)

Lactantius opnieuw: We hebben iets eerder gezegd dat bij het begin van het heilig

bewind het zal geschieden dat de vorst der duivels door God zal worden geketend. Maar

hij zal ook als het duizendjarig Koninkrijk, dat is het zevende duizend van de wereld, aan

zijn eind zal komen, opnieuw worden vrijgelaten. Omdat hij uit het gevang is wegge-

stuurd, zal hij rondgaan en alle naties verenigen dat dan zal worden ingeruild tegen de

heerschappij van de rechtvaardigen, en zij zullen de Heilige Stad beoorlogen. Vanuit de

hele wereld zal een ontelbare menigte vanuit (alle) volkeren worden vergaderd om de stad

te belegeren en omsingelen. (idem - Hfst. 26)

---------------------------

Papias: Toen de ouderen, die Johannes de leerling van de Heer hadden ontmoet, zich her-

innerden dat ze hem hadden horen zeggen hoe de Heer over die tijden ging spreken, voor-

spelden ze: De dagen komen waarin op elke wijnstronk tienduizend takken zullen groeien

en op elke tak tienduizend ranken, en op elke rank tienduizend scheuten en op elke scheut

afzonderlijk tienduizend trossen en op elke tros tienduizend druiven. En elke druif zal als

die wordt uitgeperst 25 metretes opbrengen (een metrete was ongeveer 40 liter). En als

iemand der heiligen een tros bemachtigt, zal een andere uitroepen: Ik ben een betere tros;

neem mij; zegen de Heer door mij! Op diezelfde manier zal een graan tarwe tienduizend

aren produceren en elke are tienduizend granen bezitten, en iedere graankorrel zal tien

pond heldere, pure en fijne bloem geven. En wat de appels en de zaden en het gras betreftzullen die overeenkomstig opbrengen. En alle dieren, die uitsluitend met de opbrengst van

de aarde worden gevoed, zullen vreedzaam worden en harmonieus en in volmaakte onder-

danigheid aan de mens.

Papias heeft over deze dingen getuigd in zijn geschriften. Hij was een ouderling die

Johannes de Doper had horen spreken en hij was bevriend met St. Polycarpus, de bisschop

van Smyrna, die een bekende leerling was van Johannes de Evangelist. En hij voegde de

volgende woorden hieraan toe: Welnu, deze dingen zijn voor de gelovigen geloofwaar-

dig. En Judas de Verrader, die niet geloofde, stelde de vraag: Hoe kan zon groei door God

worden verwezenlijkt? Waarop de Heer antwoordde: Ze zullen hem zien die naar ze toe-

komt. Dit zijn dan de tijden waar de profeet Jesaja over spreekt: En de wolf zal naast het

lam neerliggen, enz. (De Fragmenten van Papias, Boek IV, waarvan er vijf bestaan.)

---------------------------


10/12

- 10 -

St. Irenaeus, bisschop van Lyon(Adversus Hreses, boek V):

Irenus was in Smyrna geboren. Hij had naar de preken van St. Polycarpus geluisterd, de

bisschop van Smyrna. Polycarpus wordt traditioneel als een leerling van Johannes de

Evangelist beschouwd.

Hfst 32:1 : In zoverre bepaalde opinies van zekere (orthodoxe personen) aan ketterse ver-handelingen zijn ontleend, kan worden gesteld dat zij onbekend zijn met Gods indeling in

tijdperken (dispensaties) en met het geheimnis van de opstanding der rechtvaardigen en

van het (aards) Koninkrijk, wat het begin is van de onbederfelijkheid. Onder dit rijk zullen

zij die waardig zijn geleidelijk in de deelneming aan de goddelijke natuur worden inge-

voerd. Men moet ze vertellen dat ze deze zaken in acht nemen, dat het de rechtvaardigen

toekomt om als eersten de belofte van het erfdeel te ontvangen dat God aan de vaderen had

beloofd, en om daar na de opstanding in te heersen en God in die hernieuwde schepping te

aanschouwen en dat het (laatste) oordeel pas daarna komt (als dat rijk ten einde is).

Hfst. 32:2 : Derhalve blijft de belofte die God aan Abraham gaf staan. Want Hij zei aldus:

Laat uw blik rondgaan en kijk vanaf de plaats waar u staat naar het noorden en zuiden, het

oosten en westen. Al het land dat u ziet schenk Ik u en uw nageslacht, voor altijd. Enwederom zegt Hij: Ga het hele land door in de lengte en in de breedte, want Ik schenk het

u; en toch gaf Hij hem er nog geen voetbreed van in eigendom, maar hij verbleef daar al-

tijd als vreemdeling en pelgrim.

Hij wachtte dus rustig (de vervulling van) Gods belofte af, en was blijkbaar niet be-

reid van mensen te ontvangen hetgeen God beloofd had hem te geven, toen Hij opnieuw

tot hem sprak: Ik zal dit land aan uw zaad geven, vanaf de rivier in Egypte tot helemaal

aan de grote Eufrates rivier. Als God hem dan het erfdeel van het land beloofde terwijl hij

het niet ontving tijdens de hele tijd van zijn verblijf aldaar, moet het zijn dat hij samen met

zijn zaad, dat is met allen die God vrezen en in Hem geloven, de opstanding van de recht-

vaardigen zal ontvangen. Want zijn zaad is de Kerk, die de aanneming door God verkrijgt

door de Heer, zoals Johannes de Doper zei: Want God is in staat om uit deze stenen kin-deren van Abraham op verwekken. Aldus zegt de apostel ook in het Epistel aan de Gala-

ten: Maar jullie, broeders, zijn net als Izak kinderen van de belofte. En opnieuw in het-

zelfde epistel verklaart hij duidelijk dat zij die in Christus geloven inderdaad Christus

ontvangen volgens de belofte aan Abraham die als volgt gaat: De beloften werden aan

Abraham gegeven en aan zijn zaad (nageslacht). Nu zegt Hij niet: en aan zijn zaden alsof

aan velen, maar aan n: en aan uw zaad, welke Christus is. En opnieuw, waarbij zijn

vorige woorden bevestigd worden, zegt hij (St. Paulus): Neem nu Abraham: Hij heeft

God geloofd en het werd hem als gerechtigheid toegerekend. U ziet dus dat de mensen die

geloven kinderen van Abraham zijn. En aangezien de Schrift voorzag dat God de heiden-

volken zou rechtvaardigen door het geloof, heeft zij aan Abraham bij voorbaat het evange-

lie verkondigd: In u zullen alle volken worden gezegend. Zo worden de gelovigen samen

met de gelovige Abraham gezegend, en dat nu zijn de kinderen van Abraham. Nu heeftGod de belofte van de aarde aan Abraham en zijn nageslacht gegeven. Evenwel ontvingen

noch Abraham, noch zijn nageslacht, dat wil zeggen degenen die door het geloof gerecht-

vaardigd zijn heden enige erfenis daarin, maar ze zullen het ontvangen bij de wederopstan-

ding van de rechtvaardigen. Want God is waar en getrouw. En op grond hiervan zei Hij:

Zalig zijn de zachtmoedigen want zij zullen het aardrijk berven.

Hfst 33:2 : En opnieuw zegt Hij: Ieder die zijn huizen, broers, zusters, vader, moeder,

kinderen of landerijen heeft achtergelaten omwille van mijn naam, zal het honderdvoudig

terugkrijgen en in het komende (rijk) zal hij deel hebben aan het eeuwig leven.

Wat zijn de honderdvoudige (beloningen) in deze wereld, de verpozingen die aan de

armen worden gegeven en de maaltijden die een beloning zijn? Deze zijn voor de tijdenvan het Koninkrijk, dat is, tijdens de zevende dag die geheiligd is, (de dag dus) waarin God


11/12

- 11 -

van alle werken rustte die Hij gemaakt had, wat de ware sabbat van de rechtvaardigen is.

Dan zijn ze niet betrokken bij aardse bezigheden, maar ze zullen een tafel door God bereid

zien met allerlei schotels.

Hfst 33:3 : De voorspelde zegening behoort daarom ontwijfelbaar bij de tijden van het

Koninkrijk wanneer de rechtvaardigen na van de dood te zijn herrezen zullen heersen, als

ook de schepping, nadat die is hersteld en vrijgemaakt, een overvloed van allerlei voedsel

zal voortbrengen en dat dankzij de dauw van de hemel en vruchtbaarheid van de aarde.

Hfst 34:1 : Jesaja heeft dan ook duidelijk aangekondigd dat dit soort vreugde zal heersen

bij de opstanding der rechtvaardigen als hij zegt: De doden zullen herleven. Ook zij die in

de graven zijn zullen opstaan en allen die in het stof slapen zullen zich verheugen. Want

uw dauw strekt hen tot genezing.

En opnieuw bij Ezechil die ook zegt: Zie, Ik ga uw graven openen. Ik wek u uit de

dood op. En als Ik van mijn volk de graven open en mijn adem in u leg, zult u weten dat Ik

de Heer ben. En dezelfde (schrijver) spreekt als volgt: Zo spreekt de Heer God: Als Ik

het volk van Isral heb teruggebracht uit de landen waarover ze verspreid zijn, zal Ik, door

hen aan de volken te tonen laten zien dat Ik de Heilige ben, dan zullen ze wonen op huneigen grond die Ik aan mijn dienaar Jakob gegeven heb. Daarop zullen ze veilig wonen,

huizen bouwen en wijngaarden planten. Als Ik mijn strafgericht heb voltrokken aan de

buurvolken die hen veracht hebben zullen ze in veiligheid leven en erkennen dat Ik de

Heer hun God ben en de God van hun vaderen. Nu heb ik zojuist aangetoond dat de Kerk

het zaad van Abraham is. En aldus is het dat we kunnen weten dat Hij die in het Nieuwe

Testament uit de stenen kinderen van Abraham opwekt, ook Hem is die volgens het Oude

Testament degenen zal verzamelen die vanuit alle naties zullen worden gered.

Hfst 35:1 : Want, zie [zegt Jesaja], de dag van de Heer komt ongenadig, een en al

grimmigheid en hevige toorn, om dit land te veranderen in een woestenij, en Hij zal er de

zondaars verdelgen. En hij zegt elders: Laat ze worden weggehaald opdat ze de heer-

lijkheid van de Heer niet zullen zien. En als deze zaken gedaan zijn, zegt hij: De Heer zal

de mensen ver wegvoeren () en wat rest zal zich over de aarde vermenigvuldigen. Zelf

zullen zij wonen in de huizen die zij hebben gebouwd en eten van de vruchten van de wijn-

gaard die zij zelf hebben geplant. Al deze woorden en nog veel meer werden uitgesproken

met betrekking tot de opstanding van de rechtvaardigen, wat na de komst van de Antichrist

zal plaatsvinden en de vernietiging van alle naties onder zijn bewind, en dan (als deze

opstanding heeft plaatsgevonden) zullen de rechtvaardigen over de aarde heersen.

Hfst 35:2 : Nu heeft de apostel dit gezegd: Want de wereld die wij zien gaat voorbij.

Met hetzelfde voor ogen verklaarde de Heer: Hemel en aarde zullen voorbijgaan. Daar-

om als deze dingen op de aarde voorbijgaan zal volgens Johannes, de leerling van de Heer,

het nieuwe Jeruzalem neerdalen () als bij een bruid die zich voor haar man heeft ge-tooid en (zegt hij:) dit is de tent van God bij de mensen waarin Hij bij hen zal komen

wonen. Dit Jeruzalem is van wat vroeger was een beeld dat Jeruzalem van de vroegere

aarde waarin de rechtvaardigen vooraf getuchtigd worden ten bate van de onbederfe-

lijkheid en (aldus) op (hun) redding worden voorbereid. Van dit tabernakel (of deze tem-

pel) ontving Mozes het ontwerp op de berg (Horeb).*

Niets kan verzinnebeeld worden (tenzij de tekst anders aangeeft), maar alle dingen

staan vast en zijn waar, bevinden zich op vaste grond, omdat ze door God ten profijte van

de rechtgeaarde mensen zijn gegeven. Want aangezien het God is die een mens werkelijk

opheft, alzo rijst de mens werkelijk uit den dode op en dat is niet zinnebeeldig, wat ik

reeds herhaaldelijk heb aangetoond. En omdat hij waarlijk opstaat zal hij waarlijk worden

voorbereid voor de onverderflijkheid en zal in de tijden van het Koninkrijk voorwaarts

gaan en bloeien en ontvankelijk zijn voor de glorie van de Vader. Dan als alles nieuw isgemaakt zal hij werkelijk in de stad van God wonen. Want er staat: Hij die op de troon


12/12

- 12 -

zetelt zei: Zie, Ik maak alles nieuw. Ik hoorde zeggen: Schrijf deze woorden op, ze zijn be-

trouwbaar en waar. Toen zei Hij tegen mij: Ze zijn vervuld! En zo is het en niet anders.

Hfst 36:3 : Johannes voorzag daarom heel duidelijk de eerste opstanding van de recht-

vaardigen en (hun) erfdeel in het rijk der aarde. Wat de profeten hierover hebben geprofe-

teerd, komt (met diens opvatting) overeen.

Hfst 38 : Want volgens hetzelfde aantal dagen waarin deze wereld werd gemaakt zal het

in een gelijk aantal duizend jaren voltooid worden. En het is hierom dat de Schrift zegt:

Zo werden de hemel en de aarde voltooid, en alles waarmee ze toegerust zijn. Op de

zevende dag bracht God het werk dat Hij had verricht tot voltooiing. Hij rustte op de

zevende dag van al zijn werk. Dit is een verslag van de dingen die destijds werden gescha-

pen, maar het is ook een profetie van hetgeen komen moet. Want de dag van de Heer is als

duizend jaar. En aangezien de geschapen dingen (de materile objecten) in zes dagen wer-

den voltooid, is duidelijk dat ze aan het eind van zesduizend jaar tot een (geestelijke) con-

clusie zullen komen (6.000 jaar nadat Adam geschapen werd).

* Jezus zegt tot J.N.S.R. (Je Ne Suis Rien, of Jsus Notre Seigneur Revient) op 18 sep-tember 2007:

De derde Tempel is de exacte uitdrukking van de Rust van God nadat Hij al zijnkinderen verenigd heeft. In alle geesten opgericht waarin Gods Heilige Geest inwoont,zal het de dag zien, de grote Dag van God op Aarde. Het is het hemelse Jeruzalem datonder u is neergedaald.

-

Roomse Lente voor Jodendom? – Hubert_Luns

Documents

Transcript of Roomse Lente voor Jodendom? – Hubert_Luns