REPORTERS VAN DE DEMOCRATIE

1STE GRAAD A-STROOM + B-STROOM

INFORMATIE OVER DE ACTIVITEIT

Doelgroep 1ste

graad A-stroom + B-stroom

Duur Klassikale voorbereiding van +/- 2 lesuren (voor het bezoek aan EduBEL)

Klassikale naverwerking van 2 lesuren (na het bezoek aan EduBEL)

Materiaal

Voorbereiding: foto’s van het parlement + de basistekst + de opdrachten bij de

basistekst + de wedstrijd voor journalisten

Naverwerking: dvd-speler + fiche met opdracht van de groep (natuurlijk kan de

groep zelf ook een andere creatieve opdracht bedenken)

Doelstellingen

Voorbereiding: De leerlingen doen kennis op over het onderwerp van hun reportage,

gaande van de wet en het parlement tot de politieker en de burger.

Naverwerking: De leerlingen verdiepen zich verder in het onderwerp van hun

reportage. Ze proberen de antwoorden van het parlementslid in hun woorden uit te

leggen aan hun medeleerlingen. Tenslotte bedenken ze een ludieke manier om hun

klasgenoten te testen over hun onderwerp. De medeleerlingen leren dus luisteren

naar de andere reportages en doen zo ook kennis op over de andere onderwerpen.

1

INHOUDSTAFEL

INSTRUCTIES VOOR DE VOORBEREIDING IN DE KLAS .......................................................................................................... 3

1. vier groepen maken ........................................................................................................................................................... 3

2. Basisinformatie verwerven ............................................................................................................................................... 3

3. Kennis maken met het onderwerp van de reportage ....................................................................................................... 4

4. Kennis testen ..................................................................................................................................................................... 4

5. Op de Educatieve Dienst ................................................................................................................................................... 5

BASISTEKST: POLITIEK EN IK .................................................................................................................................................. 10

1. Waaraan denk je als je het woord...POLITIEK hoort? .................................................................................................... 10

2. Maar wie maakt de wetten? ............................................................................................................................................. 11

3. Waarom doen mensen aan politiek? .............................................................................................................................. 11

4. Hoe word je een politicus? .............................................................................................................................................. 11

5. Wat is een parlementslid? ............................................................................................................................................... 12

6. Wat doe je zoal als parlementslid? ................................................................................................................................. 13

7. Wat is een minister? ........................................................................................................................................................ 13

8. Wat is het verschil tussen een minister en een parlementslid? ................................................................................... 14

9. Hoe wordt een regering gevormd? ................................................................................................................................. 14

10. Hoe worden wetten gemaakt? ......................................................................................................................................... 15

11. Hoe is de Europese Unie ontstaan? ............................................................................................................................... 16

12. Maakt de eu wetten voor België? .................................................................................................................................... 17

13. Wat doet Europa? ............................................................................................................................................................ 18

OPDRACHTEN ............................................................................................................................................................................ 19

1. Opdracht 1: Regels en wetten ......................................................................................................................................... 19

2. Opdracht 2: Democratie .................................................................................................................................................. 19

3. Opdracht 3: Politieke partijen ......................................................................................................................................... 20

4. Opdracht 4: Een parlementslid worden .......................................................................................................................... 23

5. Opdracht 5: Het Belgisch of federaal Parlement ............................................................................................................ 24

2

6. Opdracht 6: De job van parlementslid ............................................................................................................................ 24

7. Opdracht 7: Wie doet wat? .............................................................................................................................................. 24

8. Opdracht 8: Wie kent wie? .............................................................................................................................................. 25

9. Opdracht 9: Juist of fout? ............................................................................................................................................... 25

10. Opdracht 10: Stemmen .................................................................................................................................................... 25

11. Opdracht 11: Coalities vormen ....................................................................................................................................... 26

12. Opdracht 12: De weg van de wet .................................................................................................................................... 27

13. opdracht 13: Nog over stemmen..................................................................................................................................... 28

14. opdracht 14: Europa in jouw leven ................................................................................................................................. 29

WEDSTRIJD VOOR JOURNALISTEN ........................................................................................................................................ 30

CORRECTIESLEUTEL ................................................................................................................................................................ 31

15. opdracht 1: regels en wetten ........................................................................................................................................... 31

16. opdracht 2: democratie ................................................................................................................................................... 31

17. Opdracht 3: politieke partijen .......................................................................................................................................... 31

18. opdracht 4: een parlementslid worden ........................................................................................................................... 32

19. opdracht 5: het Belgisch of federaal parlement ............................................................................................................. 33

20. opdracht 6: de job van parlementslid ............................................................................................................................. 33

21. opdracht 7: wie doet wat? ............................................................................................................................................... 33

22. opdracht 8: wie kent wie? ............................................................................................................................................... 33

23. opdracht 9: juist of fout? ................................................................................................................................................. 34

24. opdracht 10: stemmen ..................................................................................................................................................... 34

25. opdracht 11: coalities vormen ........................................................................................................................................ 34

26. opdracht 12: de weg van de wet ..................................................................................................................................... 34

27. opdracht 13: nog over stemmen ..................................................................................................................................... 34

28. opdracht 14: Europa in jouw leven ................................................................................................................................. 35

29. wedstrijd voor journalisten ............................................................................................................................................. 36

30. eerste lesuur: ontdekken van de reportages ................................................................................................................. 37

.31 tweede lesuur: kijken naar de reportages van anderen en er iets uit leren ................................................................. 37

DIPLOMA VAN JOURNALIST ..................................................................................................................................................... 38

3

INSTRUCTIES VOOR DE VOOBEREIDING IN DE KLAS

1. VIER GROEPEN MAKEN

- Maak 4 werktafels.

- Leg op elke tafel een foto (zie hieronder), de basistekst en de opdrachten (evenveel als er

leerlingen zitten in de groep).

- Maak de puzzels klaar.

o Je vindt in de bijlagen van de bevestigingsmail een set van 4 foto’s van het

Federaal Parlement. Druk de 4 foto’s tweemaal af. Verknip nadien 1 reeks foto’s:

knip elke foto van deze reeks in zoveel stukken als er leden zullen zijn van een

groep (vb. voor 21 leerlingen: 3 groepen van 5 en 1 groep van 6 – per groep

maximum 6 leerlingen).

o Steek de stukken van de foto’s in een plastic zak. Bij het binnenkomen van het

lokaal trekken de leerlingen een stuk van de foto en gaan aan de tafel zitten waar

die foto ligt. (Wanneer de leerlingen op de Educatieve Dienst aankomen, gaan zij

diezelfde foto’s terugvinden op de tafel van hun groep).

o Wij weten uit ervaring dat het van het allergrootste belang is dat deze

groepsverdeling WILLEKEURIG gebeurt.

2. BASISINFORMATIE VERWERVEN

- Je legt het principe aan de leerlingen uit: ze zullen per groep een film maken over het

parlement, elke groep gaat een bepaald aspect van de werking van het parlement behandelen.

- MAAR om een film te kunnen maken moeten de toekomstige reporters eerst naar de

JOURNALISTENSCHOOL waar ze zich over het onderwerp informeren.

Het parlement: wat is dat? Een wet: hoe wordt die gemaakt? Een politicus, een minister, een

parlementariër: is dat allemaal hetzelfde? En wat heb ik daar allemaal mee te maken?

- De antwoorden op deze vragen worden in korte, duidelijke bewoordingen in de basisinformatie

gegeven. De leerlingen lezen eerst de basisinformatie en voeren dan de opdracht uit die bij elk

deel hoort.

- Elke leerling krijgt een exemplaar van de basisinformatie en van de opdrachten.

- De opdrachten worden in groep uitgevoerd, maar elke leerling vult zijn/haar exemplaar in.

- Iedereen brengt zijn basisinformatie met opdrachten mee naar de Educatieve Dienst!!!

4

3. KENNIS MAKEN MET HET ONDERWERP VAN DE REPORTAGE

- Leg aan de leerlingen uit:

a) dat elke groep een korte film zal maken over een bepaald aspect van de werking van de

politiek en het parlement

b) dat deze film zal gedraaid worden in het Parlement

c) dat deze film zal bestaan uit commentaren die de leerlingen zullen inspreken en uit vragen

die ze aan een politicus of politica zullen stellen.

- Gebruik de info hieronder om de 4 onderwerpen te omschrijven. Elke groep duidt met fluo in de

basistekst aan welke informatie kan gebruikt worden voor zijn reportage.

o Groep met foto van het parlement maakt een reportage over Fred het Parlement:

Wat valt er zoal te zien in het parlement en wat doet men er?

o Groep met foto van leeg halfrond maakt een reportage over Wiske de Wet:

Welke wetten worden er gemaakt?

Hoe ontstaat een wet en waar worden die gemaakt?

o Groep met foto van halfrond met politici maakt een reportage over Pauline de politica:

Hoe komen mensen in de politiek terecht?

Waarom wordt iemand politicus en wat voor werk doen politici?

o Groep met foto van standbeeld (geknielde jongelingen) maakt een reportage over Ben

de burger:

Wat heeft de politiek met mijn leven te maken?

Hoe kunnen we de politici controleren?

Politici behoren tot politieke partijen, wat is dat?

4. KENNIS TESTEN

- Je kondigt als afsluiter de WEDSTRIJD VOOR JOURNALISTEN aan.

- Elke leerling vult individueel de wedstrijd in. Het is aan jou om te beslissen hoe je het

getuigschrift van reporter zal geven (per individu of per groep vanaf een bepaald aantal punten

of zonder punten, jij weet het best op welke uitdaging je klas zal ingaan!)

5

5. OP DE EDUCATIEVE DIENST

Wanneer de leerlingen hier toekomen, gaan ze terug in dezelfde groepen zitten als in de klas (zie

foto’s puzzel).

- Voormiddag:

o Op elke tafel ligt een dossier met daarin een verhaal: het verhaal van Ben de Burger,

van Wiske de Wet, van Fred het Federaal parlement en Pauline de politica.

o Via dit verhaal met vragen maakt elke groep het draaiplan van de film die zal gedraaid

worden in het parlement en die nadien zal gemonteerd worden op de Educatieve

Dienst.

o Het scenario bestaat uit teksten die de leerlingen schrijven over hun onderwerp (zij

gebruiken hiervoor de informatie verworven in de klas) en uit vragen die de leerlingen

in het parlement aan een parlementariër zullen stellen.

o We gaan samen naar het Parlement om er de filmpjes te draaien.

- Namiddag:

o In het montagelokaal van de Educatieve Dienst krijgen de leerlingen een korte uitleg

over de principes van het monteren van een film. In kleine groepjes (maximum 3

leerlingen) monteren ze hun film.

o De Educatieve Dienst zet nadien de filmpjes op een DVD, die binnen de week naar jou

wordt verstuurd.

Beste collega, zoals je merkt hangt er veel af van de voorbereiding in de klas.

Wij danken je van harte voor je medewerking en kijken uit naar jullie komst!

Team eduBEL Educatieve Dienst BELvue

6

Foto 1: foto van een leeg halfrond (de Kamer)

7

Foto 2: foto van het standbeeld van de geknielde jongelingen

8

Foto 3: foto van een halfrond met politici (de Senaat)

9

Foto 4: foto van het Federaal Parlement

10

BASISTEKST: POLITIEK EN .... IK!

1. WAARAAN DENK JE ALS JE HET WOORD...POLITIEK HOORT?

Bah niks voor mij ... Ik versta dat toch niet ... Allemaal zakkenvullers .... Waarschijnlijk iets in die

aard.

En toch is politiek iets dat al heel lang bestaat. Hoe lang? Politiek bestaat al sinds mensen in groep

gingen samenleven!

Wanneer mensen in groep samenleven, doen er zich al snel problemen voor. Om deze problemen

te voorkomen of op te lossen werden REGELS of WETTEN opgesteld waaraan iedereen zich moet

houden. We hebben dus aan … politiek moeten doen! Want zonder wetten kan een maatschappij

niet goed werken.

(Ga naar opdracht 1)

11

2. MAAR WIE MAAKT DE WETTEN?

Daarvoor bestaan er verschillende systemen.

Indien 1 persoon beslist over alle wetten, dan noemen we dat

systeem een DICTATUUR. Daartegenover staat een ander

systeem: de DEMOCRATIE.

In een democratie heeft het volk de macht. Dat woord komt van

het Griekse woord “demos”, dat volk betekent en het Griekse

woord “kratos”, dat macht betekent.

Maar omdat we in een maatschappij met teveel mensen samenleven om

iedereen te laten mee beslissen, kiest het volk op bepaalde tijdstippen

(= verkiezingen) mensen die hen gaan vertegenwoordigen bij het maken

van wetten.

(Ga naar opdracht 2)

3. WAAROM DOEN MENSEN AAN POLITIEK?

In het beste geval doen mensen aan politiek als zij zich willen inzetten om de

samenleving zo goed mogelijk te regelen.

In het slechtste geval omdat ze de macht willen hebben om te beslissen in de plaats van anderen.

Je kan er goed je boterham mee verdienen, maar steenrijk zal je er niet van worden en je moet er

hard voor werken.

4. HOE WORD JE EEN POLITICUS?

Om politicus te worden kies je best eerst EEN POLITIEKE PARTIJ die ideeën verdedigt die het

best passen bij jouw ideeën. Indien je geen partij vindt, dan kan je er zelf één oprichten.

(Ga naar opdracht 3)

12

In die partij moet je dan bewijzen dat je eigen ideeën hebt, dat je bereid bent die te verdedigen, dat

je een goed contact hebt met de mensen om je ideeën te verkondigen en dat je je voor hen wilt

inzetten.

Als de partij in jou gelooft (en je bent Belg en 18 jaar), dan geeft ze je een

goede plaats op een KIESLIJST.

Je moet je ideeën dus goed verdedigen bij je kiezers, want het zijn zij die

uiteindelijk beslissen of ze voor jou willen STEMMEN. Zij kiezen de

kandidaat met dezelfde ideeën als zijzelf.

Als voldoende mensen je steunen1, dan word je verkozen en kan je je werk als politicus beginnen.

5. WAT IS EEN PARLEMENTSLID?

Om parlementslid te worden moet je je kandidaat stellen op een kieslijst en je best doen om

verkozen te worden. Je moet je standpunten kenbaar maken, je moet de mensen overtuigen om

voor jou te stemmen.

Als je voldoende stemmen gehaald hebt bij die verkiezingen, dan krijg je een zitje in het

PARLEMENT: je wordt parlementslid.

(Ga naar opdracht 4)

Het parlement is een vergadering van mensen uit verschillende partijen die door het volk verkozen

werden.

Het Belgisch Parlement2 telt 2 delen of kamers: de KAMER VAN

VOLKSVERTEGENWOORDIGERS waar alle 150 leden rechtstreeks verkozen zijn

door het volk en de SENAAT met 60 leden, die men senatoren noemt.

Volksvertegenwoordigers en senatoren zijn dus parlementsleden, zij hebben vaste plaatsen en

zitten samen per partij en worden in België verkozen voor 5 jaar.

(Ga naar opdracht 5)

1 Men zegt : “… je een mandaat geven …”.

2 Ook Federaal parlement genoemd

13

6. WAT DOE JE ZOAL ALS PARLEMENTSLID?

a) Als parlementslid kan je nieuwe WETTEN MAKEN, oude wetten AANPASSEN en

VERBETEREN. Daarvoor moet je je goed informeren, naar specialisten ter zake luisteren,

grondig discussiëren met anderen die met jou van mening verschillen en tenslotte moet je je

mening uiten door te stemmen.

b) Als parlementslid moet je ook STEMMEN OVER DE BEGROTING. De begroting is

de schatting van hoeveel het bestuur van het land zal kosten. Dat is een belangrijke

beslissing want het gaat over geld. Dat geld komt uit de belastingen die iedereen

moet betalen.

c) Tenslotte moet je als parlementslid HET WERK VAN DE MINISTERS CONTROLEREN.

(Ga naar opdracht 6)

7. WAT IS EEN MINISTER?

De ministers moeten ervoor zorgen dat de wetten, die in het parlement gestemd worden,

uitgevoerd worden. Dit wil zeggen dat zij de wetten aanvullen met praktische aanwijzingen zodat

die wetten kunnen toegepast worden.

Omdat de ministers DE WETTEN UITVOEREN, noemen we hen de uitvoerende macht.

(Ga naar opdracht 7)

Elke minister houdt zich bezig met een bepaald onderwerp zoals binnenlandse

en buitenlandse zaken, verkeer, volksgezondheid, werkgelegenheid,

ontwikkelingssamenwerking of justitie.

In totaal zijn er 11 ministers. Samen met de

staatssecretarissen vormen zij de Belgische regering.

De baas van de ministers en de staatssecretarissen

noemt men de Eerste Minister.

(Ga naar opdracht 8)

14

8. WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN EEN MINISTER EN EEN PARLEMENTSLID?

De parlementsleden worden VERKOZEN door het volk. De ministers daarentegen worden niet

verkozen. Zij worden aangeduid door de meerderheid of de politieke partijen die samen een

regering vormen.

Maar dat wil niet zeggen dat de ministers zomaar mogen doen wat ze willen! De parlementsleden

stellen vragen aan de ministers om te zien hoe ze hun werk doen en of ze het goed doen. In het

Belgisch parlement gebeurt dat elke donderdagnamiddag tijdens het VRAGENUURTJE. Daarom

vind je in de Kamer en de Senaat zitjes voorbehouden aan de ministers, ook al werden ze niet

verkozen en maken ze dus geen deel uit van het parlement.

(Ga naar opdracht 9)

9. HOE WORDT EEN REGERING GEVORMD?

Na de verkiezingen worden de stemmen van de kiezers geteld. Een partij die veel stemmen heeft

krijgt ook veel zetels in het parlement. Het kan dus zijn dat een partij te weinig stemmen heeft om

een zetel te hebben in het parlement.

De partijen tellen hun zetels en zien of ze aan een MEERDERHEID geraken, d.w.z. de helft van de

zetels + 1. Meestal komt geen enkele partij aan die meerderheid.

Waarom is die meerderheid zo belangrijk? Vergeet niet dat parlementsleden ook wetten moeten

goed- of afkeuren. Als een wet gestemd wordt, moet minimum de meerderheid akkoord gaan met

de wet zodat ze goedgekeurd wordt. Om zeker te zijn dat de wetsvoorstellen van de regerende

partijen aanvaard worden, is het beter dat zij een meerderheid hebben in het parlement. Anders

kan de oppositie iedere keer de voorstellen van de regerende partijen afkeuren.

(Ga naar opdracht 10)

De partijen moeten dus gaan samenwerken. Men noemt dit een COALITIE vormen. Dat doen ze

door te gaan kijken over welke punten van hun programma ze het eens zijn. De coalitie, dat is dus

de meerderheid.

Indien de partijen het eens zijn over een gemeenschappelijk programma dan gaan ze op zoek naar

bekwame mensen om minister te worden. De ministers worden dus niet verkozen zoals

parlementsleden maar gekozen door de partijen van de meerderheid. Elke minister heeft een

specialiteit en krijgt medewerkers om hem/haar te helpen.

De partijen die niet in de coalitie zitten vormen de minderheid of de OPPOSITIE.

(Ga naar opdracht 11)

15

10. HOE WORDEN WETTEN GEMAAKT?

Stel: je bent verkozen tot volksvertegenwoordiger. Je hebt EEN GOED IDEE voor een nieuwe wet,

bijvoorbeeld een totaal rookverbod in de cafés.

Zo gauw je verkozen bent, ga je aan de slag. Je stelt een tekst op waarin je

je VOORSTEL duidelijk formuleert3. Je gaat op zoek naar mensen die dat

ook een goed idee vinden en die zich samen met jou willen inzetten om er een wet van te maken.

Je legt de tekst voor aan de voorzitter van het parlement. Die geeft jouw tekst door aan een

COMMISSIE. Er bestaan verschillende commissies. In ons voorbeeld gaat het over de commissie

gezondheid.

In een commissie zitten ongeveer 17 volksvertegenwoordigers van alle partijen

die heel aandachtig jouw tekst gaan BESPREKEN. Ze nodigen

SPECIALISTEN uit om alle aspecten van het probleem te kennen. In ons geval

zouden cafébazen, kelners, dokters, vertegenwoordigers van de

tabaksindustrie en verbruikersorganisaties uitgenodigd worden.

Na al die discussies en nieuwe informatie zou men de tekst kunnen aanpassen of amenderen. Voor

ons voorbeeld zou men kunnen voorstellen het rookverbod in de cafés enkel in te voeren tot 22.00u

en nadien mag de cafébaas beslissen of zijn café een rokerscafé wordt of niet.

Na de eventuele aanpassingen of amendementen, gaan de leden van de commissie dan over jouw

tekst STEMMEN.

Indien een MEERDERHEID met jouw tekst akkoord gaat, wordt hij voorgelegd

aan de VOLLEDIGE VERGADERING (of plenaire vergadering) van de

volksvertegenwoordigers die hem nogmaals zullen bespreken en erover

stemmen.

Als je tekst een MEERDERHEID heeft, wordt hij ONDERTEKEND DOOR DE KONING en

verschijnt hij in het STAATSBLAD (op internet), 10 dagen nadien is jouw tekst een wet!

(Ga naar opdracht 12 en 13)

3 Zo’n tekst noemt men een “wetsvoorstel”.

16

11. HOE IS DE EUROPESE UNIE ONTSTAAN?

De éénmaking van Europa is een oude droom:

1) De Romeinen (de eersten na

Christus) veroverden ongeveer heel

Europa en maakte van het

Romeinse Rijk een grootmacht

3) Keizer Karel (16deeeuw)had een

rijk waar de zon nooit onderging (en

bezorgde de Gentenaars de

bijnaam van Stroppendragers)

(foto: www.gentblogt.be)

2) Karel de Grote (9de eeuw)ging

hem achterna;

4) Napoleon (18de -19de eeuw)zette

Europa in lichterlaaie om een groot

rijk uit te bouwen

5) Hitler (20ste eeuw) start een wereldoorlog om het Derde Rijk op te richten.

WOI 1914-1918 WOII -1939-1945

Twee verwoestende oorlogen hebben de 20ste eeuw getekend. Frankrijk en Duitsland

stonden twee maal tegenover elkaar.

Na WOII stelden een aantal Duitse en Franse politici zich de vraag hoe een nieuwe

oorlog in Europa kon voorkomen worden, want Europa was één grote puinhoop!

De industrie, de dienstensector, het wegennet, de steden, alles was vernield.

Economisch, sociaal en moreel zat Europa aan de grond. De idee ontstond om door

economische samenwerking een vredig en rijk Europa op de wereldkaart te zetten.

Vanuit die gedachte werd in 1952 de EGKS opgericht: de

Europese Gemeenschap van Kolen en Staal, opgericht door 6

landen

België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland en West-

Duitsland.

60 jaar later is de EGKS met 6 landen uitgegroeid tot de EUROPESE UNIE met 28

landen.

Kaart van de Europese Unie

Eurozone (17) landen met euromunt

EU-lidstaten die euro misschien nog

gaan invoeren

EU-lidstaten die euro wellicht niet

gaan invoeren

Gebieden buiten de EU die de euro

gebruiken zonder een overeenkomst

met de EU

17

12. MAAKT DE EU WETTEN VOOR BELGIË?

Niet echt!! De Europese Unie legt de burgers op een onrechtstreekse manier wetten op.

De “wetten” die de Europese Unie maakt zijn niet zomaar van toepassing op de burgers.

De wetten worden in iedere lidstaat omgezet in een nationale wet. Die nationale wet

moet gestemd worden door het parlement van die lidstaat.

Verordening

Een "verordening" is een bindend besluit dat in de hele EU van toepassing is.

Dit lijkt het meest op wat wij een wet noemen. De Europese Unie zegt hoe het moet.

Het parlement van België moet zo’n verordening kopiëren.

Zo heeft de EU de benamingen van landbouwproducten uit bepaalde streken, zoals

Herve kaas, met een verordening beschermd

"Fromage de Herve" by Marianne Casamance - Eigen werk. Licensed under CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons

Richtlijn

Een "richtlijn" is een wettelijk besluit dat een bepaald doel vastlegt dat alle EU-landen

moeten bereiken. Maar zij mogen zelf bepalen hoe zij dat doen: welke wetten ze

hiervoor gaan maken, welke investeringen ze gaan doen, …

Een voorbeeld hiervan is de richtlijn over de luchtkwaliteit. Europa legt op hoe hoog

de gemeten waarde van een bepaalde stof mag zijn.

De landen kiezen zelf hoe ze dit willen bereiken. Zo kan een land bijvoorbeeld

beslissen dat voertuigen filters in hun uitlaat moeten hebben en/of dat bedrijven

strengere lozingsnormen krijgen en/of dat een land meer investeert in openbaar

vervoer…

18

13. WAT DOET EUROPA?

OPDRACHTEN

Hebben jullie de basistekst “Politiek en … ik” goed begrepen?

1. OPDRACHT 1: REGELS EN WETTEN

Vanaf nu werken jullie samen in deze groep. Om alles vlot te laten verlopen stellen jullie 2 regels op

waaraan iedereen in de groep zich vanaf nu gaat houden.

o Regel 1: _________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

o Regel 2: _________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

2. OPDRACHT 2: DEMOCRATIE

Leg met je eigen woorden uit waarom deze tekening een democratie voorstelt. Schrijf je tekst in de

tekstballonnen.

© Kroll

20

3. OPDRACHT 3: POLITIEKE PARTIJEN

De onderstaande tabel is helemaal fout!

PARTIJ VOLLEDIGE NAAM 1 BELANGRIJK PARTIJPUNT

Vlaams Belang Respect voor de omgeving zodat we voor

lange tijd een gezond milieu hebben.

Vlaamse liberalen en

democraten

Een samenleving op mensenmaat en een

betrouwbare overheid.

Christen-Democratisch

en Vlaams

De toekomst is sociaal. We willen

samenleven in plaats van de concurrentie

van allen tegen allen.

Nieuw-Vlaamse

Alliantie

Mensen moeten zelf keuzes maken in hun

leven zonder dat de overheid er zich mee

bemoeit.

Partij van de Arbeid van

België

Iedereen verdient gelijke kansen, wie het

meest verdient, betaalt het meest.

Socialistische partij

anders Het eigen volk moet eerst komen.

Groen!

Alles in België heeft met taal te maken.

Daarom meer taken voor Vlaanderen en

Wallonië.

21

Vul deze tabel nu correct in!

PARTIJ VOLLEDIGE NAAM 1 BELANGRIJK PARTIJPUNT

22

Rood, blauw, geel, … allemaal kleurtjes! Schrijf de naam van de partijen naast de juiste kleur.

FR PARTIJEN KLEUREN NL PARTIJEN

Sommige partijen hebben dezelfde kleur omdat ze gelijkaardige ideeën hebben. Wat betekenen die

kleuren? _______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

Staat er naast elke kleur een Franstalige en een Nederlandstalige partij? Waarom (niet)? ________

23

4. OPDRACHT 4: EEN PARLEMENTSLID WORDEN

Deze foto’s hernemen de verschillende stappen die een politicus moet ondernemen vooraleer hij

parlementslid wordt.

Van politicus naar parlementslid: schrijf naast de foto over welke stap het gaat.

FOTO/STAP JOUW UITLEG

24

5. OPDRACHT 5: HET BELGISCH OF FEDERAAL PARLEMENT

Deze tekening stelt het Belgisch of Federaal parlement voor.

Schrijf de volgende woorden op de juiste plaats in de tekening : Parlement – Kamer – Senaat

6. OPDRACHT 6: DE JOB VAN PARLEMENTSLID

Weet je nog wat de taken zijn van een parlementslid? Vul de volgende zinnen aan met het juiste

werkwoord.

o De parlementsleden __________________ nieuwe wetten, _____________________ de

oude wetten ______________ of _______________________________________ ze.

o De parlementsleden ___________________________________ de begroting.

o De parlementsleden __________________________________________ de ministers.

7. OPDRACHT 7: WIE DOET WAT?

Kies één van deze 2 zinnen om de onderstaande zinnen te vervolledigen:

... dat doet een minister uit de regering.

... dat doet het parlement.

Er wordt een nieuwe wet gestemd die voorziet dat auto’s vanaf nu maar 30km/u mogen rijden in de

buurt van scholen, _______________________________________________________________

Er wordt bepaald hoe die zone 30 wordt vastgelegd, welke verkeerspalen gemaakt worden en waar ze

gezet worden, __________________________________________________________

25

8. OPDRACHT 8: WIE KENT WIE?

Kennen jullie de naam van een Belgische minister? Geef zijn naam.

_____________________________________________________________________________

Wie is onze huidige Eerste minister?

_____________________________________________________________________________

9. OPDRACHT 9: JUIST OF FOUT?

Zet een kruisje naast het juiste antwoord.

. JUIST FOUT

1. Een minister wordt verkozen door het volk.

2. Een parlementslid wordt verkozen door het volk.

3. De ministers controleren het parlement.

4. Het parlement controleert de ministers.

10. OPDRACHT 10: STEMMEN

Stel dat jullie in de klas stemmen:

o Hoeveel leerlingen telt de klas? ________________

o Vanaf hoeveel stemmen is er een meerderheid? _____________________

En in het Belgisch parlement?

o In de Kamer ? __________________________

o In de Senaat? __________________________

26

11. OPDRACHT 11: COALITIES VORMEN

Stel, we hebben een parlement met 100 plaatsen. Bij de verkiezingen hebben 4 partijen voldoende

stemmen behaald om zetels (of verkozenen) te hebben in het parlement.

o De partij PAF won 26 zetels

o De partij BLURP won 25 zetels

o De partij WIZZ won 19 zetels

o De partij GLAP won 30 zetels

We weten dat de partij GLAP nooit of te nooit zal samenwerken met de partij PAF.

Welke coalities kunnen er dan gevormd worden? (Er zijn 4 coalities mogelijk.)

o _____________________________________________________________________

o _____________________________________________________________________

o _____________________________________________________________________

o _____________________________________________________________________

27

12. OPDRACHT 12: DE WEG VAN DE WET

Hoe komt een wet tot stand? Zet de letters van de foto’s in de volgorde waarin een wet tot stand komt.

1 2 3 4 5 6

(A) De tekst wordt met specialisten besproken in de commissie.

(B) De tekst wordt terug besproken maar deze keer in de plenaire vergadering en

er wordt over gestemd. Indien er een meerderheid voor is, wordt de tekst een wet.

(C) De nieuwe wet wordt door de koning ondertekend.

(D) De volksvertegenwoordiger heeft een goed idee voor een nieuwe wet en zet dat idee om

in een tekst.

(E) De tekst wordt eventueel aangepast en er wordt over gestemd in de commissie.

(F) De nieuwe wet verschijnt in het Staatsblad.

28

13. OPDRACHT 13: NOG OVER STEMMEN

Geef uitleg bij de cijfers van dit stembord van het Federaal

Parlement door de tekst aan te vullen.

“Op een totaal van ________ parlementsleden, stemden er

________ voor, ___________ stemden tegen en

___________ stemde(n) niet of onthielden zich (zich

onthouden = niet stemmen).”

29

14. OPDRACHT 14: EUROPA IN JOUW LEVEN

Aan de linker kant vind je een aantal dingen die je dagelijks doet.

Verbind de tekst met één van de pictogrammen. Eén pictogram kan meerdere pijlen

ontvangen.

7u

7u30

8u

16u30

18u30

20u30

Pictogrammen komen van de site www.sclera.be

De kwaliteit van het water

moet voldoen aan Europese

kwaliteitsnormen.

Grote voertuigen met een

dieselmotor moeten voldoen

aan de Euro 6 norm.

Vanaf 2009 verbiedt Europa

volledig het testen van

cosmetica op dieren. Ook de

samenstelling van de

cosmeticaproducten moet

vermeld worden.

Europa heeft een systeem

opgelegd om de versheid

van eieren te kunnen

nagaan. Elk ei krijgt een

code. (0 = bio-ei; 1 = ei van

kip met vrije uitloop; 2 =

scharrelei en 3= ei uit

legbatterij), daarna volgt de

code van het land van

herkomst (bv. BE = België;

en tot slot het

registratienummer van de

producent.

De EU ziet erop toe dat het

de termen “light” of “0% vet”

niet zomaar op elk product

komen, ik kan dus weten of

mijn yoghurt light is of niet.

Alle providers van mobiele

telefonie moeten hun

klanten sinds 1 maart 2010

een waarschuwing geven,

zodra de telefoonrekening te

hoog oploopt.

Sinds 1 januari 2002 kan je

in heel wat landen met de

€ betalen.

De grootte van de speeltjes

in de eitjes is ook

geregeld door Europa.

Bij aankoop van een nieuw

elektrisch apparaat geeft

een Europees label de

energie-efficiëntie weer van

het toestel.

30

WEDSTRIJD VOOR JOURNALISTEN

Wil je journalist worden in het federaal parlement, dan moet je slagen voor de volgende wedstrijd. Als je

een minimum van 6/8 behaalt, krijg je het DIPLOMA VAN JOURNALIST.

Welke letter maakt de zin volledig? Schrijf de juiste letter in het laatste vakje.

ZIN A – B – C ?

1. In een democratie worden de wetten gemaakt …

A. door het volk.

B. door de machtigste mensen.

C. door vertegenwoordigers verkozen door het volk.

2. Een politieke partij is …

A. een groep mensen die de maatschappij wil

verbeteren.

B. een groep ministers.

C. een plaats waar parlementsleden samenkomen.

3. Een parlementslid wordt verkozen …

A. door de voorzitters van de politieke partijen.

B. door mensen die op hem/haar hebben gestemd

tijdens de verkiezingen.

C. door de ministers in de regering.

4. Een parlement is een plaats …

A. waar de ministers vergaderen.

B. waar men mensen straft die de wetten niet

respecteren.

C. waar de vertegenwoordigers van het volk wetten

maken.

5. In de plenaire vergadering vergaderen …

A. de parlementsleden allemaal samen.

B. de parlementsleden in kleine groepjes.

C. de secretarissen van het parlement.

6. Een commissie is een zaal waar …

A. de ministers de regering samenstellen.

B. een groep parlementsleden een wetsvoorstel

bespreekt.

C. de politiecommissarissen de verdachten

ondervragen.

7. Een minister moet …

A. wetten stemmen in het parlement.

B. het werk van het parlement controleren.

C. de wetten uitvoeren.

8. Een parlementslid mag …

A. wetten voorstellen.

B. de wetten laten toepassen.

C. alleen over een wet beslissen.

31

CORRECTIESLEUTEL

15. OPDRACHT 1: REGELS EN WETTEN

Let erop dat de regels zinnig en uitvoerbaar zijn.

16. OPDRACHT 2: DEMOCRATIE

Eerste tekstballon: stemmen, burgers kiezen (of iets van die strekking).

Tweede tekstballon: de kandidaten krijgen de stemmen, …

Derde tekstballon: de verkozenen zetelen in het parlement

17. OPDRACHT 3: POLITIEKE PARTIJEN

PARTIJ VOLLEDIGE NAAM 1 BELANGRIJK PARTIJPUNT

Christen-Democratisch en Vlaams

Een samenleving op mensenmaat en een betrouwbare overheid.

Groen Respect voor de omgeving zodat we voor lange tijd een gezond milieu hebben.

Socialistische partij anders

Iedereen verdient gelijke kansen. Wie het meest verdient, betaalt het meest.

Vlaams belang Het eigen volk moet eerst komen.

Vlaamse liberalen en democraten

Mensen moeten zelf keuzes maken in hun leven, zonder dat de overheid er zich mee bemoeit.

Nieuw-Vlaamse Alliantie

Alles in België heeft met taal te maken. Daarom meer taken voor Vlaanderen en Wallonië.

Partij van de Arbeid van België

De toekomst is sociaal. We willen samenleven in plaats van de concurrentie van allen tegen allen.

32

FR PARTIJEN KLEUREN NL PARTIJEN

Tot in de jaren 60-70 bestonden er enkel unitaire partijen. Er bestond één enkel socialistische partij,

één enkele liberale partij en één enkele Katholieke partij voor het hele land. Met de federalisering van

de Belgische staat (het opdelen in gemeenschappen en gewesten), hebben de drie traditionele partijen

zich opgesplitst in een Franstalige en een Nederlandstalige partij. Nu spreken we dus van gewestelijke

partijen. Zo heb je bijvoorbeeld aan Nederlandstalige kant open VLD en aan Franstalige kant MR.

Nadien zijn er andere partijen bijgekomen zoals écolo-Groen, de NVA, het Vlaams Belang en het FDF.

Vandaag zetelen enkel Groen en écolo samen in het Parlement (ze vormen één enkele politieke groep

in het Parlement).

Traditioneel is rood de kleur van de linkse partijen, blauw van de rechtse partijen en oranje van de

centrumpartijen. Algemeen nemen we aan dat rood voor een sociale partij staat die zich vooral wil

inzetten voor het welzijn van elke burger. Blauw is het symbool van de liberale partij die zo weinig

mogelijk financiële inmenging wil van de overheid. Geel en zwart zijn de kleuren van de Vlaamse vlag.

En het paars werd waarschijnlijk gekozen omdat het een mix is van blauw en rood, van socialistische

en liberale ideeën.

18. OPDRACHT 4: EEN PARLEMENTSLID WORDEN

Belg zijn

Campagne voeren

Voldoende stemmen halen bij verkiezingen

Zetelen in het parlement

33

19. OPDRACHT 5: HET BELGISCH OF FEDERAAL PARLEMENT

20. OPDRACHT 6: DE JOB VAN PARLEMENTSLID

De parlementsleden maken nieuwe wetten, passen de oude wetten aan of verbeteren ze.

De parlementsleden stemmen of keuren de begroting goed.

De parlementsleden controleren de ministers.

21. OPDRACHT 7: WIE DOET WAT?

Er wordt een nieuwe wet gestemd die voorziet dat auto’s vanaf nu maar 30km/u mogen rijden in de

buurt van scholen: dat doet het parlement.

Er wordt bepaald hoe die zone 30 wordt vastgelegd, welke verkeerspalen gemaakt worden en

waar ze gezet worden: dat doet een minister uit de regering.

22. OPDRACHT 8: WIE KENT WIE?

Klik op de volgende link voor een volledig overzicht van de ministers en de staatssecretarissen.

www.belgium.be/nl/over_belgie/overheid/federale_overheid/federale_regering/samenstelling_regering/

KAMER SENAAT

FEDERAAL PARLEMENT

34

23. OPDRACHT 9: JUIST OF FOUT?

. JUIST FOUT

1. Een minister wordt verkozen door het volk. X

2. Een parlementslid wordt verkozen door het volk. X

3. De ministers controleren het parlement. X

4. Het parlement controleert de ministers. X

24. OPDRACHT 10: STEMMEN

In de Kamer is er een meerderheid vanaf 76 stemmen.

In de Senaat is er een meerderheid vanaf 36 stemmen.

25. OPDRACHT 11: COALITIES VORMEN

PAF – BLURP

BLURP – GLAP

BLURP – WIZZ – GLAP

PAF – BLURP – WIZZ

26. OPDRACHT 12: DE WEG VAN DE WET

1 2 3 4 5 6

D A E B C F

27. OPDRACHT 13: NOG OVER STEMMEN

Op een totaal van 147 parlementsleden, stemden 97 voor, 50 stemden tegen en 0 stemde(n) niet of

onthielden zich.

35

28. OPDRACHT 14: EUROPA IN JOUW LEVEN

Aan de linker kant vind je een aantal dingen die je dagelijks doet.

Verbind de teksten met één van de pictogrammen.

Eén pictogram kan meerdere pijlen ontvangen.

7u

7u30

8u

10 u

16u30

18u30

20u30

De kwaliteit van het water

moet voldoen aan Europese

kwaliteitsnormen.

Grote voertuigen met een

dieselmotor moeten voldoen

aan de Euro 6 norm.

Vanaf 2009 verbiedt Europa

volledig het testen van

cosmetica op dieren. Ook de

samenstelling van de

cosmeticaproducten moet

vermeld worden.

Europa heeft een systeem

opgelegd om de versheid

van eieren te kunnen

nagaan. Elk ei krijgt een

code. (0 = bio-ei; 1 = ei van

kip met vrije uitloop; 2 =

scharrelei en 3= ei uit

legbatterij), daarna volgt de

code van het land van

herkomst (bv. BE = België;

en tot slot het

registratienummer van de

producent.

De EU ziet erop toe dat het

de termen “light” of “0% vet”

niet zomaar op elk product

komen, ik kan dus weten of

mijn yoghurt light is of niet.

Alle providers van mobiele

telefonie moeten hun

klanten sinds 1 maart 2010

een waarschuwing geven,

zodra de telefoonrekening te

hoog oploopt.

Sinds 1 januari 2002 kan je

in heel wat landen met de

€ betalen.

De grootte van de speeltjes

in de eitjes is ook

geregeld door Europa.

Bij aankoop van een nieuw

elektrisch apparaat geeft

een Europees label de

energie-efficiëntie weer van

het toestel.

36

Pictogrammen komen van de site www.sclera.be

29. WEDSTRIJD VOOR JOURNALISTEN

ZIN A – B – C ?

1. In een democratie worden de wetten gemaakt …

A. door het volk.

B. door de machtigste mensen.

C. door vertegenwoordigers verkozen door het volk.

C

2. Een politieke partij is …

A. een groep mensen die de maatschappij wil

verbeteren.

B. een groep ministers.

C. een plaats waar parlementsleden samenkomen.

A

3. Een parlementslid wordt verkozen …

A. door de voorzitters van de politieke partijen.

B. door mensen die op hem/haar hebben gestemd

tijdens de verkiezingen.

C. door de ministers in de regering.

B

4. Een parlement is een plaats …

A. waar de ministers vergaderen.

B. waar men mensen straft die de wetten niet

respecteren.

C. waar de vertegenwoordigers van het volk wetten

maken.

C

5. In de plenaire vergadering vergaderen …

A. de parlementsleden allemaal samen.

B. de parlementsleden in kleine groepjes.

C. de secretarissen van het parlement.

A

6. Een commissie is een zaal waar …

A. de ministers de regering samenstellen.

B. een groep parlementsleden een wetsvoorstel

bespreekt.

C. de politiecommissarissen de verdachten

ondervragen.

B

7. Een minister moet …

A. wetten stemmen in het parlement.

B. het werk van het parlement controleren.

C. de wetten uitvoeren.

C

8. Een parlementslid mag …

A. wetten voorstellen.

B. de wetten laten toepassen.

C. alleen over een wet beslissen.

A

37

NAVERWERKING : VERLOOP

1. EERSTE LESUUR: ONTDEKKEN VAN DE REPORTAGES

- Leerlingen worden terug in de groepen onderverdeeld zoals in de Educatieve dienst.

- Elke groep krijgt de opdracht om zijn film voor te stellen aan de rest van de klas. Ze volgen daarbij

de volgende werkwijze:

1. Kort voorstellen van de groep: An was presentator, Piet was cameraman,…

2. Wat was het onderwerp dat we moesten behandelen?

3. Ze zoeken een methode om te controleren of de kijkers de reportage begrepen hebben. Dat

kan d.m.v. ja-nee vragen, een korte kwis of een kruiswoordraadsel, enz. Zijn je leerlingen hier

creatief in, laat ze dan gerust de ruimte om zaken uit te proberen.

2. TWEEDE LESUUR: KIJKEN NAAR DE REPORTAGES VAN ANDEREN EN ER

IETS UIT LEREN

- Elke groep geeft aan wat zij inhoudelijk belangrijk vinden.

- Elke groep presenteert de “ondervraging” aan de rest van de klas. Bij de verbetering vormen zij de

experts: ze verklaren waarom een antwoord fout is. Hier is de leerkracht natuurlijk een

informatiebron als blijkt dat de groep niet zo zeker van z’n stuk is.

DIPLOMA VAN

JOURNALIST dit diploma wordt toegekend aan:

[Typ hier de naam van de leerling] uit waardering voor:

Je behaalde minimum 6/8 in de wedstrijd voor journalisten. De wereld van de politiek heeft voor jou geen geheimen meer. In samenwerking met BELvue kan

je nu als een échte reporter aan de slag in het parlement. Proficiat!

Handtekening Datum