Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.
-
Upload
laura-bosman -
Category
Documents
-
view
219 -
download
2
Transcript of Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.
![Page 1: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/1.jpg)
1
Relevantietypologie
Doelgerichte en ongerichte bureaucratie
![Page 2: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Achtergronden relevantietypologie• De relevantietypologie omvat referentiemodellen voor
managementinformatie.
• De relevantietypologie bestaat uit vijf varianten die ieder zowel een positieve als een negatieve verschijningsvorm kunnen hebben. In negatieve varianten is sprake van een verminderde beheersbaarheid.
• Ter bepaling van de gewenste managementinformatie zal de relevantietypologie altijd in samenhang met de proces en betrouwbaarheidstypologie van Starreveld dienen te worden beschouwd. Deze proces en betrouwbaarheidstypologie vormt een uitwerking van het midden van het tolmodel.
![Page 3: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Relevantietypologie
Positieve varianten Negatieve varianten
Charismatische organisaties
Pionier
Zwerver
Bureaucratieën: dit college! Doelgerichte bureaucratie Ongerichte bureaucratie
Concerns Doelgericht concern Ongericht concern
Professionele organisaties Maatschappelijke professional Eenzijdige professionals
Netwerk organisaties Maatschappelijk netwerk Eenzijdig netwerk
![Page 4: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Korte omschrijving1. Doelgerichte bureaucratie. Op efficiëntie
gerichte organisatie met een functionele taakverdeling
2. Ongerichte bureaucratie. De tegenhanger van de doelgerichte bureaucratie. Organisatie met een functionele taakverdeling waarbij de doelen onduidelijk zijn.
![Page 5: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Kenmerken1.1 Missie, doelen, doelstellingen, kritische
succesfactoren en strategie1.2 Structuur 1.3 Processen1.4 Managementstijl1.5 CultuurGevolgen voor de managementinformatie1.6 Vorm en inhoud van de managementinformatie
Doelgerichte bureaucratie
![Page 6: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/6.jpg)
6
• Invoegen figuur doelgerichte bureaucratie
![Page 7: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Verffabriek
• circa 100 verfsoorten• houdt zich bezig met de ontwikkeling, de
productie en de verkoop • circa 70 medewerkers
![Page 8: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/8.jpg)
8
![Page 9: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/9.jpg)
9
1.1 Bovenkant van de tol bij doelgerichte bureaucratie
• De nadruk ligt op de financieel-economische doelstellingen te bereiken door efficiëntie en schaalvoordelen.
• Is formeel en in detail uitgewerkt en vastgelegd.
• Vaste begrotingssystematiek
![Page 10: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Doelstellingen bij de Verffabriek• een jaarlijkse winstgroei van 10%; een daling
van de kosten van 8% per jaar;• een verhoging van de productiviteit van de
medewerkers met 5% per jaar;• een verhoging van de bezetting van de
machines met 5% per jaar• ieder jaar twee nieuwe of vernieuwde
verfsoorten op de markt brengen.
![Page 11: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/11.jpg)
11
1.2 Structuur bij een doelgerichte bureaucratie
• Machinebureaucratie met functionele afdelingen die als kosten- en opbrengstencentra worden aangestuurd.
• Daarmee samenhangend:- vergaande specialisatie en taakverbijzondering- uitgebreide stafdiensten.
![Page 12: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Structuur bij de Verffabriek● Verkoop● Laboratorium● Inkoop● Productie. Onder het hoofd van de afdeling productie ressorteren:
– Het bedrijfsbureau– De onderafdeling fabricage– Het magazijn grondstoffen – Het magazijn gereed product
● Administratie
Er zijn vaste taak- en functieomschrijvingen.
![Page 13: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/13.jpg)
13
1.3 Processen bij een doelgerichte bureaucratie
• De overwegend standaardprocessen worden beheerst en in grote herhalingsfrequentie uitgevoerd.
De Verffabriek voldoet aan alle ISO-eisen met betrekking tot de productieprocessen.
![Page 14: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/14.jpg)
14
1.4 Managementstijl bij de doelgerichte bureaucratie
• Teammanager. Manager probeert de medewerkers als team te managen en waardering is op basis van de bijdrage aan het team.
• Er is sprake van strakke delegatie.Bij de Verffabriek wordt een ieder geacht om
zich als een goed teamlid te gedragen conform de taken die de afdelingen uitvoeren.
![Page 15: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Strakke delegatie Losse delegatie
Gedetailleerde rapportage Rapportage op hoofdlijnen
Hoge frequentie van rapportages Lage frequentie
Prognoses spelen prominente rol Nadruk ligt op al dan niet behalen
van gewenst eindresultaat
Gericht op input, throughput en
output
Vooral gericht op output
![Page 16: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Voorbeeld bij de VerffabriekBij de verffabriek worden dagelijks vele
gegevens met betrekking tot de productie verzameld die tot gedetailleerde wekelijkse productierapporten worden verwerkt.
![Page 17: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/17.jpg)
17
1.5 Cultuur bij doelgerichte bureaucratie
• Ontologische cultuur:- gedreven door financieel-economische
overwegingen,- sterk procedureel,- standaardisatie,- beloning op basis van standaard
salarisschalen.
![Page 18: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/18.jpg)
18
![Page 19: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Voorbeelden bij de Verffabriek
• No-nonsense cultuur, tijd is geld.• Voor allerlei kostensoorten zijn
declaratieregelingen.• Medewerkers hebben functies en een
personeelsnummer.• Op basis van de functieomschrijving vindt de
beoordeling volgens vaste systematiek plaats.
![Page 20: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/20.jpg)
20
1.6 Vorm en inhoud van de managementinformatie bij pionier
• Formele managementinformatie:- heeft een hoge frequentie, - is gedetailleerd, - gericht op het bereiken van efficiëntie en financieel-
economische doelstellingen, - is afdelingsgericht,- heeft een standaardformaat,- bevat ook prognoses.
• Informele managementinformatie is relatief onbelangrijk.
1.6 Vorm en inhoud van de managementinformatie
![Page 21: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Onderdeel rapportageset VerfabriekInformatie-element Rubricering Frequentie
Productieresultaten:
Efficiëntie,afval, uitval en
Bezettingsresultaat
Budget versus realisatie
Per charge, afdeling,
productielijn, verfsoort
Wekelijks
Insteltijd, omsteltijd, productietijd,
stilstand gepland/ ongepland/
onderhoudstijd
Productielijn, verfsoort Wekelijks
Bezettingsgraad machines Productielijn, verfsoort Wekelijks
Productiviteit medewerkers Afdeling, Productielijn,
verfsoort
Wekelijks
Uren medewerkers: contractueel,
aanwezig: bezig met opdrachten,
pauze, overige werkzaamheden,
afwezig: ziekte, opleiding, verlof,
overig,
Afdeling, Productielijn Wekelijks
![Page 22: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Ongerichte bureaucratie• Ontstaat vaak vanuit een doelgerichte
bureaucratie waar regels en procedures de overhand hebben gekregen en een doel in plaats van middel zijn geworden.
• Een organisatie kan niet lang een ongerichte bureaucratie blijven maar zal zich moeten doorontwikkelen tot een positieve variant uit de relevantietypologie.
![Page 23: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/23.jpg)
23
• Figuur ongerichte bureaucratie invoegen.
![Page 24: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/24.jpg)
24
![Page 25: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Ongerichte bureaucratieKenmerken2.1 Missie, doelen, doelstellingen, kritische
succesfactoren en strategie2.2 Structuur 2.3 Processen2.4 Managementstijl2.5 CultuurGevolgen voor de managementinformatie2.6 Vorm en inhoud van de managementinformatie
![Page 26: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/26.jpg)
26
De Verffabriek als ongerichte bureaucratie
• Milieueisen leiden tot kostenverhogingen• Strategie van kostenleiderschap is niet langer
haalbaar• Verlies van afzetmarkt• Overcapaciteit en ophopende voorraden
![Page 27: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/27.jpg)
27
2.1 Missie, doelen, doelstellingen, kritische succesfactoren en strategie
• Zijn onduidelijk en niet in evenwicht.
• Vaak is een overdreven nadruk op efficiency waarbij effectiviteit uit het oog wordt verloren.
Verffabriek: Kostenleiderschap niet langer haalbaar, maar wat nu?
![Page 28: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/28.jpg)
28
2.2 Structuur
• Blijft gelijk aan doelgerichte bureaucratie:• Machinebureaucratie met functionele
afdelingen die als kosten- en opbrengstencentra worden aangestuurd.
• Daarmee samenhangend:- vergaande specialisatie en taakverbijzondering- uitgebreide stafdiensten die nu vaak als
negatief worden ervaren.
![Page 29: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/29.jpg)
29
2.3 Processen
• Zijn nu moeilijk beheersbaar.
• Uiteraard verandert de aard van de processen niet:- overwegend standaardprocessen in een grote
herhalingsfrequentie.
![Page 30: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Voorbeelden bij de Verffabriek• Bij de Verffabriek staan de R&D activiteiten
door bezuinigingen sterk onder druk.
• Belangrijke projecten dreigen daardoor te mislukken. Terwijl de verkoop terugloopt blijft de fabriek produceren om in ieder geval de bezetting te kunnen realiseren.
![Page 31: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/31.jpg)
31
2.4 Managementstijl
• De leider gebruikt de organisatie voor eigen doelen. De nadruk wordt sterk op efficiëntie gericht. Creativiteit van de medewerkers wordt niet gewaardeerd. Verdeel en heers. Machtspolitieke spelletjes (politiek manager).
• Er moeten voortdurend brandjes geblust worden. Wat moeilijk gaat omdat de organisatie zeer inflexibel is (real-time manager).
• Tight control: zonder in control te zijn, maar regel is regel!
![Page 32: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/32.jpg)
32
![Page 33: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/33.jpg)
33
Voorbeelden bij de Verffabriek• Alle lijstjes moeten nog steeds ingevuld
worden terwijl de medewerkers al lang weten dat dit een papieren werkelijkheid is die los staat van de feitelijke situatie
![Page 34: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/34.jpg)
34
2.5 Cultuur
• Substantialistisch:- afstandelijkheid tussen machthebbers en
medewerkers;- procedures lijken vooral een machtspolitieke
achtergrond te hebben;- voorgestelde veranderingen worden als
persoonlijke aanvallen beschouwd;- veel medewerkers zijn overspannen of ziek.
![Page 35: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/35.jpg)
35
Voorbeelden Verffabriek• Het overtreden van regels en procedures lijkt
volstrekt willekeurig te worden bestraft.
• Veel medewerkers bekijken hun chef met argwaan en als brenger van nieuwe regels en procedures.
![Page 36: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/36.jpg)
36
• Formele managementinformatie is voornamelijk op kosten georiënteerd. Vaak weinig betrouwbaar.
• Aangezien de bovenkant van de tol onduidelijk is, levert deze geen impuls voor het verstrekken van managementinformatie.
• Informele managementinformatie ten dienste van persoonlijke doelen wordt steeds belangrijker t.o.v. de doelgerichte bureaucratie. De standaardrapportages worden als weinig zinvol beschouwd.
2.6 Vorm en inhoud van de managementinformatie
![Page 37: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/37.jpg)
37
Toepassing Verffabriek• Hoewel de inhoud van de formele rapportageset
niet lijkt te veranderen, staat de betrouwbaarheid sterk onder druk.
• De formele rapportageset verliest aan waarde voor het nemen van besluiten nu het niet meer duidelijk is welke kant het met de Verffabriek op moet.
• De informele informatie wordt steeds belangrijker en dan vooral om de eigen positie te verstevigen.
![Page 38: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/38.jpg)
38
Migratiemogelijkheden ongerichte bureaucratie
![Page 39: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/39.jpg)
39
Toepassing VerffabriekIn de huidige vorm kan de Verffabriek niet langer
meer bestaan.
• Misschien wordt het besluit genomen tot een Management Buy Out om zich te richten op enkele verfsoorten (pionier)
• Misschien wordt de Verffabriek wel overgenomen en gaat deze deel uitmaken van een concern (doelgericht concern).
![Page 40: Relevantietypologie Doelgerichte en ongerichte bureaucratie 1.](https://reader036.fdocuments.nl/reader036/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b767a/html5/thumbnails/40.jpg)
40
SamenvattingTo lfac to r Do e lg e ric hte c o nc e rn Ong e ric hte c o nc e rn
Miss ie , doe len , s tra teg ieen KSF’en
Financiee l econom isch Onduide lijk
Structuur Product, Divis ies tructuur,Resultaa t/inves te ring ,S ta f
Product, Divis ies tructuur,Kos ten & opbrengs ten-centra , S ta f
Processen Standaard , Beheers t,Variabe l
S tandaard , Nie t beheers t,Variabe l
Managem ents tijl Team m anagerStrakke of los se de lega tie
Politiek m anager/ Rea l-tim e m anagerStrakke de lega tie
Cultuur Ontologisch Subs tantia lis tisch