BIPT

Belgisch Instituut voor postdiensten en telecommunicatie

Regelgeving en overzicht

van het frequentielandschap

DE LAET GUILLAUME

1STE ADVISEUR

DIENST TOEWIJZING/FREQUENTIEBEHEER & NOTIFICATIE

TEL: +32 2 226 87 08

E-MAIL: GUILLAUME.DE.LAET@BIPT.BE

Wettelijk kader

• VOOR 1979 RTT

• Wet van 30 juli 1979 betreffende de radioberichtgeving. – K.B. van 15 oktober 1979.

– M.B. van 19 oktober 1979.

– Uitgevoerd door RTT.

• Wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige overheidsbedrijven. – Oprichting van BIPT = telecomregulator voor België.

• Wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie. – K.B. van 18.12.2010 en aanpassingen

Radiogolven

• Radiogolven: elektromagnetische golven die zich in de ruimte voortplanten zonder kunstmatige geleider, en waarvan de frequentie onder 3000 GHz ligt.

Een elektromagnetische golf is een trilling die zich voortplant in de ruimte. Elektrische wissel-stroom produceert een elektrisch wisselveld en een magnetisch wisselveld : de opeenvolging van de " heen-weer " cycli vormt de golf. De golf van het elektrisch veld en de golf van het magnetisch veld planten zich loodrecht op elkaar en op de voortplantingsrichting voort. Bij zeer lage frequenties worden het elektrisch veld en het magnetisch veld afzonderlijk beschouwd. Bij hoge frequenties zijn het elektrisch veld en het magnetisch veld onsplitsbaar en worden ze in hun geheel als " elektromagnetische golf" of " elektro-magnetische velden" aangeduid. Elke elektro-magnetische golf wordt gekenmerkt door twee parameters : zijn frequentie en zijn golflengte.

Karakteristieken van een elektromagnetische golf

FREQUENTIE: F = 1/T uitgedrukt in Hertz (HZ) of veelvoud ervan(kHz; MHZ; GHZ)

GOLFLENGTE: 𝝀 = 𝒄

𝑓 met 𝝀 in m; c = lichtsnelheid in m/s en f in Hz

Frequentiebenaming

Frequentietoewijzing in België

• Frequenties betreffen schaarse goederen die efficiënt benut moeten worden.

• Frequentieruimte moet op maatschappelijke en economisch verantwoorde wijze verdeeld worden met inachtneming van technologische en (internationale) uitgangspunten.

• Frequenties vertegenwoordigen een economisch en maatschappelijk nut.

Frequentietoewijzing in België

Technologische en internationale organismen die van belang zijn:

– ITU Radio Regulations voor bestemming van frequenties voor radiodiensten;

– CEPT-ERC decisions/recommendations;

– ETSI-normen voor standaardisatie van apparatuur;

– Europese Unie richtlijnen voor frequentieharmonisatie en vergunningen;

– Wenenovereenkomst voor frequentiecoördinatie (29,7 – 960 MHz);

HCM: harmonised Calculation Method.

– Multi- en Bilaterale overeenkomsten over voorkeurscriteria en voorkeursbestanden.

ITU Radio Reglement

• Basis voor het Belgische Frequentieplan. http://www.bipt.be/nl/operatoren/radio/frequentiebeheer/frequentieplan/tabel

• Verdeelt de wereld in 3 regio’s; – Regio 1: Europa, Afrika, Sovjet-unie en Midden-Oosten;

– Regio 2: Noord- en Zuid-Amerika;

– Regio 3: Zuidoost-Azië en Oceanië.

• Worden afspraken gemaakt i.v.m.: – Indeling van het frequentiespectrum in frequentiebanden;

– Bestemming van de frequentiebanden

• Wordt om de 4 jaar bijgewerkt tijdens de WRC.

• Hebben een bindend karakter.

Indeling op wereldvlak

ITU frequentieverdeling

Belgisch frequentieplan

• Is gebaseerd op ITU RR;

• Moet beschikbaar gesteld worden (beschikking 676/2002/EG);

• Dienst frequentiebeheer;

• Te vinden op website: www.bipt.be.

Uittreksel uit Belgisch frequentieplan

Inhoud van Belgisch frequentieplan

De tabel bestaat uit vier kolommen met de volgende inhoud : • Kolom 1: Frequentieband

Duidt de frequentieband aan waarvan in die rij sprake is. • Kolom 2:

Deze kolom vermeldt voor elke frequentieband de civiele/militaire verdeling in België. • Civiele band (Wit) • Gedeelde band (Grijs) • Militaire band (Zwart)

• Kolom 3: Toewijzingen Deze kolom vermeldt voor elke frequentieband de toewijzingen in België.

• Kolom 4: Toepassingen Deze kolom vermeldt voor elke frequentieband de toepassingen in

België.

Soorten frequenties

• Exclusieve frequenties

– Vb: politiediensten (Astrid-netwerk), Eandis e.a.

• Gemeenschappelijke frequenties

– Vb: taximaatschappijen, onderhoudsfirma’s e.d.

• Collectieve frequenties

– Vb: CB’s, radioamateurs e.d.

– Laag vermogen toepassingen

Vergunning < > vergunningsvrij

Toestellen onderhevig aan vergunning

• Voorafgaandelijke vergunningsaanvraag indienen;

• Toewijzen van frequentie en technische specificatie van het net;

• Opsturen van vergunning;

• Indienststelling van het net.

• Enkel gebruik toegelaten van conforme en wettelijk toegelaten apparatuur;

• Jaarlijks toezichtrecht.

Toestellen vrij van vergunning

• Lijst staat vermeld in K.B. • Meestal ISM-banden. • Trend naar: harmonisatie op Europees vlak. • meer vergunningsvrije

frequentiebanden. • Enkel gebruik toegelaten van

conforme en wettelijk toegelaten appartuur;

• Geen jaarlijks toezichtrecht.

Vergunningsaanvraag

Op naam van de gebruiker, niet door de leverancier

Getekend door de gebruiker of via volmacht

Noodzaak voor communicatie

Aanvraagformulier: http://www.bipt.be/nl/consumenten/radio/radionetwerken/mobiele-netten

Vergunningsaanvraag(2)

Belangrijk

• Gewenste frequenties + mogelijke frequentiebanden

• Gewenst vermogen

• Hoogte van de antennes (t.o.v. grondniveau)

• Plaats van gebruik

• Aantal toestellen

• Type van toestel

• Periode van gebruik (tijdelijke vergunningen)

• Aanvraagformulier correct ingevuld

Dossierskosten

Verschuldigd voor ieder aanvraag

Niet terugbetaald in geval van opzegging voor het evenement

Laattijdige aanvraag • X1,5 indien aanvraag<1 week voor het evenement

• x2 indien aanvraag<2 dagen voor het evenement

Technische wijziging • ½ van dossierskosten (eventueel vermenigvuldigd)

Vermeld in art 2 punt 1° van bijlage 1 van K.B. van 18.12.2009 • 1,2695 x 100 euro (jaarlijks aangepast aan index)

• momenteel (2015) = 148,11 euro

Rechten

Permanente netwerken Verschuldigd per zendtoestel

Afhankelijk van de technische parameters Frequentie, vermogen, antennehoogte, enz…

Verschuldigd voor ganse jaar > facturatie begin van het jaar

Sinds 01.01.2014: bij opzegging van net > terugbetaling voor resterende maanden

Tijdelijke netwerken Minimum 1 maand

• 1 maand = periode van +/- 30 dagen (30/03-29/04)

Betaling naar rato van de gebruiksduur

Niet terugbetaalbaar indien de opzegging gebeurt na het evenement

Prijssimulatie HTTP://WWW.BIPT.BE/NL/CONSUMENTEN/RADIO/RADIONETWERKEN/TARIEVEN-2015

Frequentiebanden onderhevig aan vergunning

Nationaal Belgisch frequentieplan op BIPT-website

ART. 39§1: niemand zend- en/of ontvangapparatuur houden of doen werken zonder vergunning van het Instituut

Art. 39§2: vergunningsvrij gebruik (bijlage 2 bij K.B. 18.12/2010)

Enkele voorbeelden: Privaat Mobiel Diensten: 66 – 87,5 MHz; 146 – 174 MHz; 406,1 – 430/ 440 -470 MHz

GSM- operatoren: 790 – 862; 880 – 960; 1710 – 1785; 2110 - 2170 MHz

Omroep: 87,5 – 108 MHz; 174 – 230 MHz; 470 – 790 MHz

Luchtvaart: 108 – 138 MHz; 230 – 380 MHz

Radioamateurs: decametrische banden; 144 – 146 MHz; 430 – 440 MHz

Frequentiebanden zonder vergunning

Staan vermeld in bijlage 2 van K.B. van 18.12.2010 http://www.bipt.be/nl/operatoren/telecom/wetgeving/nationaal-kader/bijlage-2-bij-het-koninklijk-besluit-van-18-december-2009-betreffende-de-private-radiocommunicatie-en-de-gebruiksrechten-voor-vaste-netten-en-netten-met-gedeelde-middelen-niet-officiele-versie-gecoordineerd-door-het-bipt-geldig-vanaf-29-augustus-2013

Praktisch alle toestellen van radio-interface klasse B zijn vergunningsvrij

Radio-interface: • technisch voorschrift waaraan toestellen moeten voldoen

• Bevoegdheid van BIPT (art 40 wet 13.06.2005)

• Gepubliceerd op website BIPT maar ook in B.S. http://www.bipt.be/nl/operatoren/radio/apparatuur/radio-en-netwerk-interfacespecificaties

• Worden verdeeld in verschillende categorieën

Radio-interfaces

Worden onderverdeeld volgens de toepassing: – A: Landmobiel

– B: Kortbereikapparatuur

– C: Maritieme apparatuur

– D: CB + PMR446 + Amateur

– E: Straalverbindingsapparatuur

– F: Omroep

– H: Intercom- en/of interfoniesystemen

– G: Draadloze telefoons

– I: Inteligente Transport Systemen

– J: Luchtvaartapparatuur

Kortebereikapparatuur B (1)

• Toestellen met een laagvermogen zodat bereik beperkt blijft

• Werken op collectieve frequenties o NIB/NPB (NON Interference basis/NON protection basis)

• Meestal geharmoniseerd in E.U.

• BELANGRIJKSTE GROEIPOOL IN DE RADIOCOMMUNICATIE

• MEESTAL VERGUNNINGSVRIJ

Kortebereikapparatuur B (2)

INDELING: – B01 kort bereik voor niet-specifieke toepassingen

– B02 Breedband data-tarnasmissie systemen

– B03 Hiperlan

– B04 Road Transport and Transport Telematics

– B05 afstandsbediening kleine modellen

– B06 Inductieve toepassingen

– B07 RFID

– B08 Radiodetectie

– B09 medische telemetrie

– B10 Draadloze microfoons en Hearing aids intercom en in-ear monitoring

– B11 Alarmsystemen

– B12 Draadloze audioverbindingen

– B13 identificatie van spoorwegvoertuigen

– B14 actieve draadloze implantaten en bijhorende randapparatuur (in de gezondheidszorg)

– B15 Eurobalise

– B16 Euroloop

– B17 toestellen voor lawines

– B18 kortebereikradar voor motorvoertuigen in 24 GHz

– B19 kortebereikradar voor motorvoertuigen in 79 GHz

– B20 Ultra Wide Band technologie voor communicatiedoeleinden onder 10,6 GHz

Kortebereikapparatuur B01 (3)

B01 KORT BEREIK VOOR NIET-SPECIFIEKE TOEPASSINGEN

B01-01 Non-specific SRD 6.785 – 6.795 kHz 42 dBµA/m op 10m B01-02 Non-specific SRD 13.553 – 13.567 kHz 42 dBµA/m op 10m B01-03 Non-specific SRD 26,957 – 27,283 MHz 42 dBµA/m op 10m of 10 mW euv B01-04 Non-specific SRD 40,660 – 40,700 MHz 10 mW B01-05 Non-specific SRD 433,050 – 434,790 MHz 10 mW euv/ 10% DC B01-06 Non-specific SRD 433,050 – 434,790 MHz 1 mW euv B01-07 Non-specific SRD 434,450 – 434,790 MHz 10 mW euv B01-08 Non-specific SRD 863 – 868 MHz 25 mW euv 0,1% DC of mitigatietechn > A/s en v-toepas uitgesl. B01-09a Non-specific SRD 868 – 868,6 MHz 25 mW euv 0,1% DC of mitigatietechn > A/s en v-toepas uitgesl. B01-09b Non-specific SRD 868 – 868,6 MHz 25 mW euv 1% DC of mitigatietechn > v-toepas uitgesl. B01-10a Non-specific SRD 868,7 – 869,2 MHz 25 mW euv 0,1% DC of mitigatietechn> A/s en v-toepas uitgesl. B01-10b Non-specific SRD 868,7 – 869,2 MHz 25 mW euv 0,1% DC of mitigatietechn> v-toepas uitgesl. B01-11a Non-specific SRD 869,4 – 869,650 MHz 25 mW euv 0,1% DC of mitigatietechn > A/s en v-toepas uitgesl. B01-11b Non-specific SRD 869,4 – 869,650 MHz 500 mW euv 10% DC of mitigatietechn > v-toepas uitgesl B01-12a Non-specific SRD 869,7 – 870 MHz 25 mW euv 0,1% DC of mitigatietechn > A/s en v-toepas uitgesl B01-12b Non-specific SRD 869,7 – 870 MHz 5 mW euv voice toegel met mitigatietechn > A en v-toepas uitgesl B01-13 Non-specific SRD 2.400 – 2.483,5 MHz 10 mW e.i.u.v. B01-14 Non-specific SRD 5.725 - 5.875 MHz 25 mW e.i.u.v. B01-15 Non-specific SRD 24,0 – 24,25 GHz 100 mW e.i.u.v. B01-16 Non-specific SRD 61,0 – 61,5 GHz 100 mW e.i.u.v. B01-17 Non-specific SRD 122 – 123 GHz 100 mW e.i.u.v. B01-18Non-specific SRD 244 – 246 GHz 100 mW e.i.u.v.

Radio-interface B01

Radio-interfaces

• Vroeger verschillend van land tot land

• Nu verplicht volgens het RIS-model

• Verplicht publiceren in Belgisch Staatsblad

• Verplicht te zetten in de EFIS databank van ERC http://www.efis.dk/

• Bestaat uit een normatief gedeelte (verplicht) Rijen 1 tot 11

• Bestaat uit een informatief gedeelde (aangeraden maar niet verplicht)

Rijen 12 tot 15

Harmonisatie op gebied van frequentietoewijzing

• Gebeurt vooral op vlak van laagvermogen toepassingen.

• Zijn vooral ISM-banden zoals bv.: • 26,957 – 27,405 MHz

• 433,050 – 434,790 MHz

• 2.400 – 2.483,5 MHz

• SRDMG (ERC) doet voorstellen i.v.m. bandplanning en toepassing Wordt gepubliceerd in ERC-REC 70-03: http://www.cept.org/ecc/groups/ecc/wg-fm/srdm

• Wordt opgevolgd door BIPT

• Commission Decission 2000/299/EC van 06.04.2000

• Class 1-apparatuur

• Toestellen waarvan gebruik geharmoniseerd is

• Class 2- apparatuur

• Apparaten die niet onder class 1 vallen

Nuttige informatie

• Website van BIPT: http://www.bipt.be/

• Website CEPT: http://www.cept.org/

- EFIS - ERC-REC 70-03 - EC Decision (2013/752/EU) on SRD amending Dec 2006/771/EC

• Website ETSI: http://www.etsi.org/

- Raadplegen van normen - Gratis downloaden van norm

DANK U VOOR UW AANDACHT