Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen ...

28
Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019 Utrecht, september 2019

Transcript of Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen ...

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Utrecht, september 2019

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 2 van 28

Inhoud

1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding bezoek 3 1.2 Beschrijving SavyZorg 4

2 Conclusie 6 2.1 Overzicht van de resultaten 6 2.2 Wat gaat goed 6 2.3 Wat kan beter 6 2.4 Wat moet beter 7 2.5 Conclusie bezoek 7

3 Wat zijn de vervolgacties 8 3.1 De vervolgactie die de inspectie van SavyZorg verwacht 8 3.2 Vervolgacties van de inspectie 8

4 Resultaten 9 4.1 Thema Persoonsgerichte zorg 9 4.1.1 Resultaten 9 4.2 Thema Deskundige zorgverlener 11 4.2.1 Resultaten 12 4.3 Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid 15 4.3.1 Resultaten 15 4.4 Thema Medicatieveiligheid 17 4.4.1 Resultaten 17

Bijlage 1 Methode 18

Bijlage 2 Geraadpleegde documenten 20

Bijlage 3 Toetsingskader 21

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 3 van 28

1 Inleiding

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (de inspectie) bracht op 30 juli 2019 samen met de Wmo1-toezichthouder een onaangekondigd bezoek aan SavyZorg in Nijmegen. Dit bezoek vond plaats samen met de Wmo-toezichthouder om de toezichtlast te beperken. Het bezoek van de inspectie vond plaats in het kader van toezicht op kleine zorgaanbieders die de inspectie eerder heeft bezocht met het bezoekinstrument voor nieuwe zorgaanbieders. De inspectie doet onderzoek naar de kwaliteit van de zorgverlening en de verbeterkracht van kleine zorgaanbieders. De inspectie beschrijft haar bevindingen in dit rapport. De Wmo-toezichthouder legt haar bevindingen vast in haar eigen rapport. De inspecteurs toetsen of de uitvoering van de zorg voldoet aan voorgeschreven wetten, professionele standaarden, veldnormen en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. De inspectie gebruikt een toetsingskader dat hierop is gebaseerd. Voor dit bezoek gebruikt de inspectie een vaste selectie normen uit het toetsingskader gehandicaptenzorg. Dat neemt niet weg dat SavyZorg ook aan normen moet voldoen van het toetsingskader jeugdzorg (te vinden op de website van de inspectie). Als de inspecteurs het tijdens het bezoek nodig vinden om naast de vaste selectie ook andere thema’s te onderzoeken dan doen zij dit aan de hand van het volledige toetsingskader. In bijlage 3 van dit rapport staat het volledige toetsingskader. Daarbij is zichtbaar welke normen in de vaste selectie voor het toezicht op de kleine zorgaanbieders zitten. De inspecteurs verzamelen informatie door middel van een rondleiding, het inzien van documenten en gesprekken. Ze toetsen de thema’s persoonsgerichte zorg, deskundige zorgverlener, sturen op kwaliteit en veiligheid en medicatieveiligheid. De begrippen die de inspectie gebruikt in dit rapport, zijn vastgelegd in een verklarende woordenlijst.

1.1 Aanleiding bezoek De inspectie bezocht SavyZorg op 9 oktober 2017 in het kader van haar toezicht op nieuwe zorgaanbieders. De inspectie beoordeelde SavyZorg toen op vijftien randvoorwaarden voor veilige en goede zorg. Dertien van de getoetste randvoorwaarden voldeden destijds niet of deels. SavyZorg kreeg de gelegenheid om de randvoorwaarden binnen enkele weken op orde te brengen. Uit de hertoets die de inspectie deed in januari 2018 bleek dat SavyZorg een en ander had verbeterd. Toch waren er nog een aantal randvoorwaarden niet op orde. SavyZorg had nog geen beleid voor vrijheidsbeperkende maatregelen. Daarnaast voldeed SavyZorg deels aan de normen voor:

- De klachtenregeling; - De inzet van voldoende deskundig personeel in relatie tot de doelgroep; - Beleid omtrent de vergewisplicht; - Een opleidingsplan; - Beleid veilig incidenten melden (VIM); - Medicatiebeleid.

1 Wet maatschappelijke ondersteuning

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 4 van 28

Na de vaststelling van het hertoetsrapport ontving de inspectie diverse documenten van SavyZorg, waaronder beleid voor de vergewisplicht, een opleidingsplan, VIM-beleid en een aangepast medicatiebeleid. Met haar bezoek van 30 juli 2019 toetst de inspectie of SavyZorg voldoende verbetermaatregelen heeft genomen om alsnog te voldoen aan de randvoorwaarden die ontbraken of deels ontbraken tijdens de hertoets. Daarnaast beoordeelt de inspectie of de uitvoering van de zorg voldoet aan de normen voor goede en veilige zorg.

1.2 Beschrijving SavyZorg SavyZorg levert begeleiding aan 29 cliënten met een verstandelijke beperking en/of psychiatrische problematiek. Zeven cliënten hebben een indicatie op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze cliënten zijn geïndiceerd voor de zorgprofielen:

- wonen met begeleiding en verzorging (zes cliënten), ook bekend als zorgzwaartepakket VG03;

- wonen met intensieve begeleiding, verzorging en gedragsregulering (één cliënt), ook bekend als zorgzwaartepakket VG06.

Daarnaast hebben zes cliënten een indicatie op basis van de Jeugdwet en dertien cliënten op basis van de Wmo. SavyZorg biedt zowel beschermd wonen als ambulante zorg. Beschermd wonen locatie Van Haapsstraat SavyZorg heeft een locatie aan de Van Haapsstraat waar op dit moment zes van de in totaal tien cliënten wonen met een indicatie beschermd wonen. In de Van Haapsstraat woont ook één cliënt met een Wlz-indicatie (VG03). De andere vier beschermd wonen-cliënten wonen thuis en krijgen daar begeleiding. In de Van Haapsstraat werkt een team van drie vaste zorgverleners, aangevuld met een zorgverlener die zowel de ambulante cliënten begeleidt als in de Van Haapsstraat werkt. Een coördinerend begeleider stuurt het team aan. Beschrijven van de Van Haapsstraat (ontvangen van SavyZorg) ‘De locatie Van Haapsstraat is gelegen op de begane grond en het souterrain van een flatgebouw midden in een woonwijk in Nijmegen. De begane grond heeft twaalf zelfstandige studio’s met een eigen kookvoorziening en sanitair. Daarnaast is er een kantoorruimte voor de medewerkers. In het souterrain bevindt zich een grote gezamenlijke keuken, een algemene woonkamer en een hobby/sportruimte in ontwikkeling. Sinds kort heeft de Van Haapsstraat een tuin ter beschikking. De locatie is bedoeld om cliënten te leren zelfstandig te gaan wonen en door te stromen naar een eigen woning en een plek in de maatschappij. De Van Haapsstraat is sinds 1 september 2018 door SavyZorg in gebruik genomen als zorglocatie. De afgelopen twaalf maanden is er hard gewerkt aan de voorzieningen en de kwaliteit van de zorgverlening. Deze vorm van zorgverlening (beschermd wonen op één locatie) is een nieuwe ontwikkeling voor SavyZorg. Er wordt gewerkt aan een nieuwe methodiek die planmatiger, efficiënter en structureler is.’ Ambulante zorg en locatie Horstacker Daarnaast heeft SavyZorg een locatie (Horstacker) waar vier cliënten wonen die ambulante zorg krijgen. Dit zijn twee cliënten met een Wlz-indicatie (VG03 en VG06) en twee cliënten met een Jeugdwet-indicatie. De overige ambulante cliënten wonen thuis of op zichzelf op een kamer.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 5 van 28

Het team dat de ambulante cliënten begeleidt bestaat uit vier vaste zorgverleners (waaronder de eigenaar van SavyZorg) en een ZZP-er. Daarnaast werkt in dat team de zorgverlener die zowel ambulante cliënten begeleidt als op de Van Haapsstraat werkt. Een coördinerend begeleider stuurt het team aan. De Horstacker is gelegen op de eerste verdieping van een pand in een wijk van Nijmegen. Hier is ook het kantoor van SavyZorg gevestigd. Er zijn in het pand zes slaapkamers, een gezamenlijke woonkamer en een keuken. De cliënten delen de sanitaire voorzieningen.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 6 van 28

2 Conclusie

Dit hoofdstuk start met een samenvatting van de resultaten weergegeven in taartdiagrammen. Daarin staat hoe de inspectie de geleverde zorg beoordeelt. Vervolgens geeft de inspectie haar conclusie over SavyZorg. Een toelichting op de scores per norm staat in hoofdstuk 4. In dat hoofdstuk beschrijft de inspectie op basis van welke bevindingen zij de scores op de normen geeft.

2.1 Overzicht van de resultaten Onderstaande diagrammen laten per thema zien hoe de inspectie SavyZorg beoordeelt. Een toelichting op de kleuren in de diagrammen staat in hoofdstuk 4.

Legenda

voldoet

voldoet grotendeels

voldoet grotendeels niet

voldoet niet

niet getoetst

2.2 Wat gaat goed Persoonsgerichte zorg is goed Cliënten krijgen bij SavyZorg goede persoonsgerichte zorg. Zorgverleners zijn betrokken en geven cliënten veel individuele aandacht. Daarnaast stimuleren zij de cliënten om regie over hun eigen leven te nemen. Daarbij houden zorgverleners in het oog dat cliënten geen risico’s lopen door de keuzes die zij maken.

2.3 Wat kan beter Zorgverleners kunnen risico’s van cliënten beter in beeld brengen Hoewel de zorgverleners diverse risico’s voor cliënten in beeld hebben, ontbreekt het aan een structurele risico-inventarisatie en –afweging. Gezien de soms complexe zorgvragen van cliënten is het aan te raden dat SavyZorg hier aandacht aan besteedt. SavyZorg kan de balans tussen de zorgvragen van cliënten en de deskundigheid van zorgverleners beter waarborgen De balans tussen de zorgvragen van de cliënten en de deskundigheid van de zorgverleners is op dit moment niet gewaarborgd. Bij aanname van nieuwe cliënten zijn ook cliënten met hoge indicaties welkom. Dat betekent dat SavyZorg te maken kan krijgen (en al heeft) met complexe problematiek. SavyZorg heeft zorgverleners met een relevante afgeronde opleiding, maar de medewerkers die in de nachtdienst werken hebben dat niet.

Thema 1: Persoonsgerichte zorg (3 normen)

Thema 2: Deskundige zorgverlener (3 normen)

Thema 3: Sturen op kwaliteit en veiligheid

(2 normen)

Thema 4: Medicatieveiligheid

(2 normen)

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 7 van 28

Daarnaast is het van belang dat zorgverleners hun deskundigheid met regelmaat bijhouden door trainingen en scholing te volgen. Verder zijn externe deskundigen beperkt betrokken bij SavyZorg. De inspectie is van mening dat een professionaliseringsslag gemaakt kan worden waardoor SavyZorg de balans tussen zorgvragen en deskundigheid van zorgverleners waarborgt.

2.4 Wat moet beter Methodisch werken en dossiervoering zijn onvoldoende SavyZorg werkt ten tijde van het inspectiebezoek onvoldoende methodisch. Hoewel SavyZorg beleid heeft voor de begeleidingsplancyclus, is dat onvoldoende zichtbaar in de dossiers. Informatie zoals een beschrijving van de gewenste begeleidingsstijl ontbreekt, evenals verslagen van onder andere multidisciplinaire overleggen en diverse andere relevante documenten. Hierdoor is de zorg en begeleiding die cliënten krijgen onvoldoende navolgbaar en niet goed te evalueren. SavyZorg heeft wel al plannen om methodisch werken te verbeteren door de invoering van het 8-fasenmodel2. Sturen op kwaliteit van zorg is voor verbetering vatbaar De eigenaar is de grip op de organisatie de laatst tijd kwijt geraakt. Hij werkt veel, maar het lukt niet om te sturen op een goede en veilige zorg. Systemen zijn niet goed uitgewerkt zoals het systeem voor het melden van incidenten. Andere systemen zijn niet goed ingevoerd zoals het kwaliteitssysteem. Het is van belang dat de randvoorwaarden zoals het scholingsplan op orde zijn en uitgevoerd worden. Ook lukt het de eigenaar niet om de organisatie financieel gezond te krijgen. De eigenaar heeft nu wel hulp gezocht bij twee coördinerend begeleiders en een externe deskundige om hem hierin bij te staan. Medicatieveiligheid is niet op orde SavyZorg heeft de medicatieveiligheid onvoldoende gewaarborgd. Goede randvoorwaarden ontbreken op dit moment. Het medicatiebeleid en de uitvoering moeten voldoen aan de Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg (februari 2019). Dat is nu niet het geval. Onder andere het gebruik van toedienlijsten die zorgverleners zelf opstellen brengt het risico op fouten met zich mee. De inspectie vindt het gebrek aan randvoorwaarden extra risicovol als er cliënten in zorg komen die onvoldoende in staat zijn om het beheer en/of de controle op hun medicatie zelf uit te voeren.

2.5 Conclusie bezoek De inspectie komt tot de conclusie dat de persoonsgerichte zorg op orde is. Op de andere thema’s zijn verbeterslagen noodzakelijk. Door de financiële situatie waarin SavyZorg verkeert is het de vraag of het SavyZorg zal lukken om het tij te keren. De inspectie ziet dat de eigenaar zich transparant opstelt tijdens het inspectiebezoek en dat hij zelf stappen heeft gezet om zich bij te laten staan om verbeteringen door te voeren. Ook heeft de eigenaar na het inspectiebezoek van 2017 de nodige verbetermaatregelen genomen. Hij stelt zich daarmee open en lerend op. De inspectie heeft er daarom vertrouwen in dat SavyZorg alles in het werk zal stellen om verbeteringen door te voeren ten aanzien van de normen die nu grotendeels niet of helemaal niet aan de eisen voldoen.

2 Het 8-fasenmodel is een planmatige methode waarmee cliënten in de maatschappelijke zorg individueel begeleid worden. De eigen kracht van cliënten staat centraal. De naam verwijst naar de acht fasen van elk begeleidingsproces.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 8 van 28

3 Wat zijn de vervolgacties

In dit hoofdstuk staat wat de inspectie van SavyZorg verwacht. Daarna geeft de inspectie weer wat zij zal doen naar aanleiding van dit bezoek.

3.1 De vervolgactie die de inspectie van SavyZorg verwacht Een zorgaanbieder moet voldoen aan de normen uit wet- en regelgeving en veldnormen. Dat betekent dat SavyZorg het volgende moet doen:

De inspectie verwacht dat SavyZorg maatregelen neemt om de normen die nu geel of rood scoren te verbeteren. De inspectie gaat er van uit dat hoofdstuk 4 voldoende handvatten biedt om een verbeterplan te maken en verbeteracties door te voeren. De inspectie wil geïnformeerd worden over de uitkomsten van de verbeteracties. Dat betekent dat de inspectie van SavyZorg drie maanden en zes maanden na dagtekening van de brief bij dit rapport een resultaatverslag ontvangt.

3.2 Vervolgacties van de inspectie Na ontvangst van de hiervoor gevraagde documenten beoordeelt de inspectie de genomen verbetermaatregelen. Op basis daarvan besluit de inspectie of nader onderzoek aangewezen is of dat er voldoende vertrouwen is om het toezichttraject af te kunnen sluiten.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 9 van 28

4 Resultaten

Dit hoofdstuk beschrijft per thema de normen, het oordeel en de bevindingen. De inspectie beoordeelt de normen op een vierpuntschaal. De kleuren van de vierpuntschaal hebben de volgende betekenis: Donker groen: De locatie/afdeling voldoet aan de norm. De inspectie constateert op

deze norm alleen positieve punten. Licht groen: De locatie/afdeling voldoet grotendeels aan de norm. De inspectie

constateert op deze norm veelal positieve punten. Geel: De locatie/afdeling voldoet grotendeels niet aan de norm. De

inspectie constateert op deze norm overwegend negatieve punten. Rood: De locatie/afdeling voldoet niet aan de norm. De inspectie

constateert op deze norm nauwelijks tot geen positieve punten. Blauw: De norm is niet toetsbaar.

4.1 Thema Persoonsgerichte zorg Het startpunt voor het geven van de zorg zijn de wensen van de cliënt. Kent de zorgverlener de cliënt? Kent hij3 zijn geschiedenis? Weet hij wat de cliënt belangrijk vindt en wat de cliënt niet wil? Is er sprake van een evenwichtige en respectvolle relatie tussen een cliënt en een zorgverlener? Wordt er goed geluisterd naar de cliënt en zijn naasten? En belangrijker, staan de wensen van de cliënt centraal? Wordt hier gehoor aan gegeven? De cliënt heeft de regie en wordt daarbij ondersteund door zijn naasten en de zorgverlener.

4.1.1 Resultaten

Norm 1.2

Zorgverleners kennen de cliënt, zijn wensen en behoeften. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg aan deze norm. Zorgverleners zetten zich bewust in om de cliënten goed te leren kennen. De cliënten zijn van mening dat zorgverleners hierin slagen. Uit de gesprekken met zorgverleners blijkt dat zij werken vanuit de visie dat je de cliënt als volledig mens moet zien. De cliënt is meer dan zijn beperking of ziektebeeld. Zorgverleners vinden het dan ook van belang om de cliënten goed te kennen. Ze zijn van mening dat de geschiedenis van de cliënten en de ontwikkeling van cliënten bepalen wie de cliënten zijn. SavyZorg verzamelt bij de intake informatie over de cliënten. Cliëntvertegenwoordigers vertellen dat de intake bij hen thuis heeft plaatsgevonden. Het doel daarvan is volgens hen dat SavyZorg zo de geschiedenis, ontwikkeling en behoeften van de cliënt leert kennen. Daarnaast zorgen de zorgverleners dat zij alle cliënten tijdens hun dienst spreken en weten hoe het met de cliënten gaat. De zorgverleners vertellen dat zij hierin investeren om zo de cliënten echt te leren kennen. Cliënten en een cliëntvertegenwoordiger bevestigen dit. De inspectie hoort van de cliënten dat de zorgverleners hen goed kennen. Cliënten merken op dat zorgverleners het snel aan hen zien als ze niet lekker in hun vel zitten. 3 Voor de leesbaarheid wordt hier de mannelijke vorm gebruikt; waar ‘hij’ staat bedoelt de inspectie ook ‘zij’.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 10 van 28

Cliënten vertellen dat zorgverleners ook rekening houden met specifieke levensvragen. Zo is er extra aandacht voor cliënten als zij verdrietig zijn vanwege ingrijpende gebeurtenissen in hun leven. Ook hebben zorgverleners aandacht voor ieders waarden en normen vertelt een cliënt. Hij geeft als voorbeeld dat zorgverleners rekening houden met bewoners die bepaalde voedingsmiddelen niet mogen eten vanuit hun geloofsovertuiging. Norm 1.3 Cliënten voeren, binnen hun mogelijkheden, zelf regie over leven en welbevinden. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg grotendeels aan deze norm. Over het algemeen stimuleren zorgverleners de cliënten om zelf regie te nemen. Zij betrekken de cliënten bij het opstellen van het begeleidingsplan. Een enkele keer gebeurt dat niet. Uit diverse gesprekken blijkt dat zorgverleners de cliënten serieus nemen. Zorgverleners vertellen dat ze cliënten stimuleren om keuzes te maken en zelf regie over hun leven te nemen. Een cliëntvertegenwoordiger bevestigt dit. De inspectie hoort tijdens het inspectiebezoek hoe een zorgverlener een cliënt stimuleert om een besluit te nemen over het volgen van een opleiding. Cliënten hebben de vrijheid om uit te gaan, gasten te ontvangen en logees op hun kamer te hebben. Alles gaat volgens de gesprekspartners in goed onderling overleg. Ook hebben de cliënten de vrijheid om hun studio naar eigen inzicht in te richten ziet de inspectie tijdens haar rondgang. Daarnaast ziet de inspectie in dossiers en hoort de inspectie in gesprekken dat cliënten in hun vrije tijd sport beoefenen en vrienden ontmoeten. Diverse cliënten vertellen dat zorgverleners hen helpen bij het vinden van werk van hun keuze of een andere vorm van zinvolle daginvulling. Zo helpen zorgverleners een cliënt ook bij het vinden van vrijwilligerswerk vertelt een cliëntvertegenwoordiger. SavyZorg is van plan om binnenkort cliënten de mogelijkheid te bieden om te leren hout te bewerken. Twee cliënten maken hier graag gebruik van omdat zij in de toekomst graag meubelmaker willen worden, vertelt de eigenaar. Soms grijpen zorgverleners in als cliënten keuzes maken die leiden tot risico’s. Zo stimuleren zorgverleners een cliënt die elke avond uit wil gaan, om vaker thuis te blijven. Ook proberen zorgverleners het contact tussen een cliënt en diens ex-partner te verminderen. Dit doen zorgverleners in overleg met de betreffende cliënt, vertellen de zorgverleners en de cliëntvertegenwoordiger. De inspectie leest hierover ook in het begeleidingsplan van de cliënt. Uit gesprekken met zorgverleners en cliënten blijkt dat cliënten betrokken zijn bij het opstellen van hun begeleidingsplan. Ook de cliëntvertegenwoordigers leveren hun input. Cliënten vertellen wat hun doelen zijn en wat zij willen leren. De inspectie ziet dit terug in de begeleidingsplannen. Een cliënt vertelt dat hij niet betrokken was bij het opstellen van zijn begeleidingsplan. Het plan werd opgesteld in de periode dat in zijn leven een ingrijpende gebeurtenis plaatsvond. Hij vertelt dat hij boos was omdat hij niet betrokken was bij het opstellen van het plan en dat hij tijd nodig had om de gebeurtenis te verwerken voordat hij kon meepraten over zijn begeleidingsplan. De inspectie hoort van een cliënt dat zijn post een keer ongevraagd is opengemaakt door zijn persoonlijk begeleider. Hij was hier ontstemd over en vindt dat dit zijn privacy raakt. Hij vertelt dat dit één keer is voorgekomen. Daarna is het niet meer gebeurd.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 11 van 28

In reactie op het conceptrapport laat de eigenaar van SavyZorg weten dat het slechts één keer is voorgekomen dat een cliënt niet betrokken was bij het opstellen van zijn begeleidingsplan. Ook is het maar één keer voorgekomen dat iemand de post van een cliënt heeft opengemaakt. De eigenaar laat weten dat dit met de betrokken zorgverlener is besproken en dat dit nadien niet meer is voorgekomen. Norm 1.4 Cliënten ervaren nabijheid, geborgenheid, vertrouwen en begrip. Zij worden met respect behandeld. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg aan deze norm. Cliënten ervaren dat zorgverleners betrokken zijn en ze voelen zich veilig bij SavyZorg. Cliënten vertellen dat zij heel tevreden zijn over de zorg die zij bij SavyZorg krijgen. Zij voelen zich op hun gemak en veilig bij SavyZorg. De inspectie merkt dat er een ontspannen sfeer heerst. De zorgverleners gaan open en vriendelijk met de cliënten om. De inspectie ziet hoe zorgverleners met de cliënten een praatje maken en op een vrij moment met een bal spelen. Cliënten en cliëntvertegenwoordigers zijn van mening dat de cliënten bij SavyZorg goed gedijen. Bij andere zorgaanbieders ervoeren cliënten meer druk en minder aandacht van zorgverleners. De betrokkenheid van de zorgverleners en de echte aandacht doet de cliënten goed. Een cliëntvertegenwoordiger vertelt dat de zorgverleners als een familie om de cliënt heen staan. Een cliëntvertegenwoordiger vertelt dat zij met vragen altijd terecht kan bij SavyZorg. De lijnen zijn kort. Ook hoort de inspectie van een cliëntvertegenwoordiger dat de cliënt altijd overal bij betrokken is. Niets wordt zonder de cliënt besproken of besloten. De eigenaar van SavyZorg vertelt dat hij uit betrokkenheid cliënten heeft die (tijdelijk) geen indicatie hebben. Ook cliënten die onvoldoende financiële armslag hebben, door een te laag inkomen en schulden, zijn welkom bij SavyZorg. De eigenaar geeft aan dat hij er graag voor deze cliënten is, maar dat dit niet langer haalbaar is en dat hij zakelijker moet worden. De cliënten laten aan de inspectie weten dat zij de betrokkenheid van de eigenaar waarderen.

4.2 Thema Deskundige zorgverlener De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige zorgverleners in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel. De samenstelling van het personeel past bij de zorgvragen van de cliënten. De zorgverleners zijn voldoende deskundig. Zij kennen de grenzen van hun deskundigheid. Daarnaast zijn zorgverleners in staat om samen te werken. De zorgaanbieder zorgt voor de voorwaarden waaronder zorgverleners methodisch kunnen werken. De zorgverlener is in staat methodisch te werken. Methodisch werken garandeert dat het verbeteren van de kwaliteit van de zorg continu onder de aandacht is van alle zorgverleners. Methodisch werken houdt in dat zorgverleners werken volgens de Plan-Do-Check-Act(PDCA)-cyclus: - Plan: kijken naar de werkzaamheden en een plan maken hoe deze kunnen

verbeteren. - Do: de verbeteringen uitvoeren. - Check: beoordelen of het resultaat van de veranderingen het gewenste resultaat

oplevert. - Act: de werkzaamheden bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten. Het methodisch werken is ook van toepassing op het thema Sturen op kwaliteit en veiligheid.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 12 van 28

4.2.1 Resultaten Norm 2.1 Zorgverleners maken hun professionele afwegingen over de benodigde zorg en ondersteuning op basis van gesignaleerde risico’s, wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg grotendeels aan deze norm. Zorgverleners overleggen met elkaar, met externe deskundigen en met cliënten en vertegenwoordigers over (gezondheids)risico’s. Een structurele risico-inventarisatie en -afweging ontbreekt. SavyZorg heeft exclusiecriteria4, blijkt uit de toegezonden documenten. Onder andere kunnen cliënten bij wie vrijheidsbeperkende maatregelen nodig zijn, cliënten met ernstige lichamelijke beperkingen, cliënten met ernstige psychiatrische problematiek, cliënten met ernstige verslavingsproblematiek met overlastgevend gedrag en cliënten die een ge-/besloten setting nodig hebben niet bij SavyZorg terecht. De eigenaar vertelt dat hij de intake doet en daarbij exclusiecriteria gebruikt. Hij kan de exclusiecriteria in het gesprek met de inspectie niet allemaal benoemen. In reactie op het conceptrapport geeft de eigenaar van SavyZorg aan dat hij bij de intake een checklist gebruikt waarop deze exclusiecriteria staan. Bij de intake probeert de eigenaar zicht te krijgen op wie de cliënt is en wat zijn wensen en behoeften zijn. Hij beoordeelt of een cliënt bij SavyZorg past qua zorgzwaarte. Cliënten met een verscheidenheid aan indicaties en diagnoses zijn welkom, zo blijkt uit de dossiers van de cliënten. Uit het beleid van SavyZorg blijkt dat bij een indicatie VG05, VG06 en VG07, SavyZorg overleg pleegt met een behandelaar om te beoordelen of de cliënt bij SavyZorg past. Zorgverleners vertellen dat zij in de structurele teamoverleggen met elkaar spreken over risico’s voor cliënten en over begeleidingsvraagstukken waar zij tegenaan lopen. Ook gaan zij over risico’s en begeleidingsvraagstukken in gesprek met de betreffende cliënt en diens vertegenwoordiger. Er is over dit soort zaken een open dialoog met de betrokkenen, zo blijkt uit het gesprek met een cliëntvertegenwoordiger. Daarnaast voeren de persoonlijk begeleiders zo nodig overleg met externe deskundigen over individuele cliënten. Zo zijn er multidisciplinaire overleggen (MDO’s) met instanties voor onder andere verslavingszorg, psychiatrie en reclassering. Uit de MDO’s komen soms begeleidingsadviezen, vertellen de zorgverleners. De inspectie ziet deze adviezen niet terug in de dossiers van de cliënten. Soms stellen zorgverleners grenzen. Zij doen dit als zij risico’s voor de cliënten zien. Zo stellen zorgverleners bijvoorbeeld grenzen in het contact tussen een cliënt en diens ex-partner. De zorgverleners en een cliëntvertegenwoordiger vertellen dat zij dit doen omdat de cliënt geen grip meer had op haar eigen leven. De cliëntvertegenwoordiger vertelt dat door deze werkwijze de risico’s voor de cliënt onder controle zijn. Zorgverleners hebben samen met de cliënt en de vertegenwoordiger een stappenplan opgesteld dat toewerkt naar een zelfstandig leven van de cliënt. De inspectie hoort van de zorgverleners verschillende voorbeelden waarin zij grenzen stellen om risico’s te voorkomen. Ze kunnen uitleggen waarom ze dat doen. Uit dossieronderzoek blijkt dat de beschrijving en onderbouwing hiervan niet altijd terug te vinden zijn in de dossiers van de cliënten.

4 Exclusiecriteria geven aan met welke zorgvragen cliënten niet bij SavyZorg terecht kunnen.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 13 van 28

In dossiers van cliënten treft de inspectie een zogenaamde crisiskaart aan. Daarop staat hoe een zorgverlener kan zien of een cliënt niet goed in zijn vel zit en hoe een zorgverlener moet handelen als het niet goed gaat met de cliënt. Deze beschrijving waaraan zorgverleners bij een cliënt kunnen zien dat het niet goed met hem gaat, evenals de beschrijving hoe ze de cliënt dan moeten bejegenen of begeleiden is summier. Ook ziet de inspectie dat soms een (gezondheids)risico beschreven is op de crisiskaart. Een structurele risico-inventarisatie en -afweging ziet de inspectie niet in de dossiers van de cliënten. Noch ziet de inspectie in de begeleidingsplannen of in de dossiers structurele aanwijzingen hoe de zorgverleners moeten omgaan met risico’s. Ook ziet de inspectie in de begeleidingsplannen of dossiers geen aanwijzingen hoe zorgverleners met de soms complexe zorgvragen/zware diagnoses van cliënten om moeten gaan. Norm 2.2 Zorgverleners werken methodisch. Zij leggen dit hele proces inzichtelijk vast in het cliëntdossier. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg grotendeels niet aan de norm. De dossiers van de cliënten zijn niet volledig, relevante informatie is niet vastgelegd of summier. SavyZorg heeft beleid voor het opstellen en evalueren van de begeleidings-plannen. De zorgverleners leggen de evaluaties niet structureel vast in de dossiers. SavyZorg werkt met digitale dossiers. De begeleidingsplannen van de cliënten staan hier in. Bij dossieronderzoek ziet de inspectie dat de dossiers wisselend van kwaliteit zijn. De informatie in de dossiers over de cliënten is vaak summier. Een duidelijk persoonsbeeld met informatie over verschillende levensgebieden ontbreekt. Ook een risico-inventarisatie en -afweging ziet de inspectie niet in de dossiers. In sommige dossiers is informatie te vinden over onder andere diagnostiek en informatie van vorige zorgaanbieders of behandelaars. In andere dossiers is dat niet terug te vinden. Ook ontbreekt in diverse dossiers relevante informatie zoals verslagen van MDO’s en uitkomsten van besprekingen met behandelaars. Aanwijzingen voor bejegening of begeleidingsstijl staan niet of heel summier in de dossiers. Na de intake door de eigenaar van SavyZorg, stelt de persoonlijk begeleider van de cliënt een begeleidingsplan op, zo vertellen de zorgverleners. Dit doet de persoonlijk begeleider in overleg met de cliënt en diens vertegenwoordiger. De inspectie ziet dat de begeleidingsplannen bestaan uit een overzicht van doelen waar cliënten aan werken. De doelen zijn wisselend van kwaliteit. Sommige doelen zijn concreet en meetbaar, andere doelen zijn abstract en niet goed meetbaar. Zorgverleners vertellen dat zij elke dienst rapporteren. Daarbij rapporteren zij op de doelen waarover zij tijdens hun dienst ontwikkelingen hebben gehoord of gezien. De inspectie ziet dit terug in de dossiers van de cliënten. De rapportages zijn wisselend van kwaliteit. Soms zijn ze duidelijk herleidbaar tot de doelen, maar soms zijn de rapportages vrij algemeen van aard. De zorgverleners vertellen dat de cliënten de dagrapportages kunnen inzien. Naast de dagrapportages op de doelen, rapporteren zorgverleners over diverse zaken aan elkaar. Deze rapportages zijn niet in te zien voor de cliënten. De inspectie ziet in deze laatste rapportages soms ook informatie die bij doelen passen. In het beleid van SavyZorg staat dat minstens ieder half jaar een evaluatie moet plaatsvinden. Volgens de zorgverleners evalueren de persoonlijk begeleider en de cliënt elke drie maanden het begeleidingsplan. Een cliëntvertegenwoordiger vertelt dat er elke twee weken een korte evaluatie plaatsvindt met haar en de cliënt. De inspectie heeft in de dossiers die zij heeft ingezien geen evaluatieverslagen aangetroffen.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 14 van 28

Een zorgverlener, die tevens teamcoördinator is, laat weten dat de zorgverleners meer aandacht kunnen hebben voor methodisch werken. Hij vertelt dat SavyZorg het 8-fasenmodel wil invoeren om een meer planmatige aanpak in de individuele begeleiding van cliënten te bereiken. Dit blijkt ook uit de stukken die de inspectie heeft ontvangen van SavyZorg naar aanleiding van haar bezoek. Norm 2.5 De zorgaanbieder zorgt dat er voldoende deskundige zorgverleners beschikbaar zijn, afgestemd op de aanwezige cliënten en actuele zorgvragen. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg grotendeels aan de norm. SavyZorg waarborgt dat cliënten 24 uur per dag aanspraak kunnen maken op begeleiding. Bijna alle zorgverleners hebben een afgeronde relevante opleiding. Deskundigheidsbevordering vindt niet plaats ondanks de complexe en uiteenlopende problematiek die cliënten soms hebben. In de Van Haapsstraat is 24 uur per dag begeleiding aanwezig. Op weekdagen werken er drie zorgverleners tussen 07.00 uur en 23.30 uur die elkaar afwisselen met een overlap van een uur voor de overdracht en rapportage. In het weekend zijn de diensten langer. Dan werken overdag en ’s avonds twee zorgverleners met een overlap van een half uur. ’s Nachts is er een zogenoemde toezichthouder op de Van Haapsstraat aanwezig. Uit de gesprekken en toegestuurde stukken blijkt dat het soms niet lukt om het rooster op de Van Haapsstraat helemaal te vullen. Dan komt het op doordeweekse dagen voor dat er niet drie diensten op een dag zijn, maar dat er twee diensten gedraaid worden zoals dat ook in het weekend gebeurt. In de Horstacker is van maandag tot en met vrijdag overdag een zorgverlener aanwezig en ’s avonds tot 23.00 uur. Op zaterdag is er ’s middags van 15.00 uur tot 23.00 uur een begeleider aanwezig en op zondag is er de hele dag, avond en nacht geen begeleiding, vertelt de eigenaar. In gesprek met de officemanager hoort de inspectie dat ‘s avonds tot 20.00 uur begeleiding aanwezig is. De cliënten van de Horstacker kunnen op de momenten dat er geen begeleiding is (’s nachts en in het weekend) een beroep doen op de begeleiding van de Van Haapsstraat. Daarnaast is er een telefoonnummer dat cliënten kunnen bellen als zij hulp nodig hebben. Cliënten vertellen dat er altijd iemand bereikbaar is als zij bellen. De zorgverleners van SavyZorg hebben vrijwel allemaal een afgeronde opleiding op Mbo- of Hbo-niveau op het gebied van sociaal-maatschappelijke dienstverlening of sociaal pedagogisch werk. Een zorgverlener heeft de opleiding SPH afgerond en een zorgverlener heeft een bachelor toegepaste psychologie. De medewerkers (de zogenoemde toezichthouders), die ’s nachts werken, hebben geen relevante opleiding genoten. De eigenaar vertelt dat zowel in het ambulante team als in het team beschermd wonen een zorgverlener is voor wie een SKJ5-registratie is aangevraagd. Hij kan niet met zekerheid aangeven of deze registratie inderdaad rond is. De officemanager van SavyZorg bevestigt dat er een aanvraag is gedaan, maar die is nog niet rond. Uit gesprekken en documenten blijkt dat SavyZorg contacten heeft met externe deskundigen. Dat zijn dan contacten met behandelaars of andere zorgaanbieders van individuele cliënten.

5 SKJ staat voor Stichting Kwaliteitsregister Jeugd

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 15 van 28

SavyZorg heeft een plan voor deskundigheidsbevordering voor 2019, ziet de inspectie in de ontvangen documenten. De eigenaar vertelt echter dat de organisatie geen mogelijkheid heeft om dit plan uit te voeren. Een zorgverlener vertelt dat hij sinds september 2018 in dienst is en dat hij geen bij- of nascholing heeft genoten. Hij heeft bij een vorige werknemer een medicatiecursus gehad maar daarna geen structurele bij- of nascholing gekregen. Ook vertelt de zorgverlener geen training agressiehantering te hebben gehad. Hij zou wel graag willen dat er meer mogelijkheden komen voor deskundigheidsbevordering. Toch is hij ook van mening dat zijn team (Van Haapsstraat) voldoende deskundig is om de cliënten die daar wonen te kunnen begeleiden. Cliënten en cliëntvertegenwoordigers zijn van mening dat de zorgverleners van SavyZorg voldoende deskundig zijn en dat zij de cliënten de juiste begeleiding geven. De eigenaar, die ook begeleider is in het ambulante team, vertelt dat hij tachtig uur per week werkt. Hij gaat zelden op vakantie en neemt zelden vrij. Ook de coördinerend begeleider van de Van Haapsstraat vertelt dat hij veel meer uren werkt dan waarvoor hij is aangenomen en ingeroosterd. Hij doet dit omdat hij hart voor de zaak heeft.

4.3 Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Goede zorg en deze goed houden begint bij een goed management. Managers sturen op de kwaliteit van zorg, coördineren en controleren wat er gebeurt op de werkvloer. Onvoldoende sturing door het management betekent risico’s op de werkvloer die zorgverleners niet altijd kunnen voorkomen.

4.3.1 Resultaten Norm 3.2 De zorgaanbieder bewaakt, beheerst en verbetert systematisch de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg grotendeels niet aan de norm. SavyZorg heeft een kwaliteitssysteem dat niet volledig is geïmplementeerd. De eigenaar is goed op de hoogte wat er speelt in de organisatie maar heeft onvoldoende tijd en mogelijkheden om structureel te sturen op goede en veilige zorg. Hij laat zich nu bijstaan om orde op zaken te stellen. SavyZorg heeft een kwaliteitssysteem. Dat kwaliteitssysteem is echter onvoldoende in gebruik om invulling te geven aan de zorg, vertelt een van de zorgverleners. Daarnaast blijkt uit dossieronderzoek dat SavyZorg het kwaliteitssysteem onvoldoende naleeft. Zo ziet de inspectie bijvoorbeeld dat het cliënttevredenheids-onderzoek, dat bij elke evaluatie ingevuld moet worden, in verschillende dossiers niet is ingevuld. De eigenaar vertelt dat hij sturingsinformatie krijgt uit meldingen van incidenten en klachten. Uit dossieronderzoek en een gesprek met een zorgverlener blijkt dat zorgverleners alleen agressie-incidenten melden. Het formulier voor het melden van incidenten biedt alleen ruimte voor het melden van agressie-incidenten en calamiteiten. Daarnaast blijkt uit dossieronderzoek dat SavyZorg ernstige agressie-incidenten niet op de juiste manier heeft gemeld aan de WMO-toezichthouder. De inspectie hoort van de zorgverleners over een ernstig agressie-incident dat onlangs heeft plaatsgevonden. Dit incident hebben betrokken zorgverleners gemeld op het daarvoor bestemde formulier. De inspectie ziet dat het incident heeft geleid tot de afspraak dat zorgverleners beter moeten opletten. Een gedegen analyse op basisoorzaken ontbreekt.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 16 van 28

Ook uit het overzicht van meldingen van incidenten dat de inspectie heeft ingezien, blijkt niet dat gedegen analyses naar basisoorzaken plaatsvinden. SavyZorg is in zwaar weer terecht gekomen onder andere doordat een hoofdaannemer het contract met SavyZorg heeft beëindigd. De eigenaar vertelt dat hij te weinig tijd heeft voor de besturing van de zakelijke kant van SavyZorg. Zijn hart ligt bij het begeleiden van cliënten. Hij laat daarom de aansturing van de teams over aan de coördinerend begeleiders. Voor de zakelijke kant van de besturing van SavyZorg neemt hij nu een externe deskundige (met een juridische achtergrond) in de arm om hem te helpen orde op zaken te stellen en te zorgen voor een gezonde financiële situatie. Dit houdt in dat hij moet saneren. Hij zal onder andere een deel van de woningen die SavyZorg nu huurt afstoten. De eigenaar van SavyZorg heeft met vaste regelmaat overleg met de coördinerend begeleiders zodat hij geïnformeerd is over de zaken die in de verschillende teams spelen. Samen met deze coördinerend begeleiders voert hij ontwikkelingen door zoals de invoering van het 8-fasenmodel. SavyZorg heeft na het inspectiebezoek van oktober 2017 alle randvoorwaarden voor goede en veilige zorg op orde gebracht. Inmiddels blijkt wel dat het scholingsplan er weliswaar is, maar dat het SavyZorg niet lukt om het uit te voeren.. Daarnaast zijn er wisselingen in de teams geweest. Tijdens eerder onderzoek van de inspectie hadden alle zorgverleners een VOG. Uit het toegestuurde overzicht van de medewerkers van SavyZorg blijkt dat ten tijde van het inspectiebezoek niet alle medewerkers die met de cliënten in contact komen een VOG hebben. Direct na het inspectiebezoek heeft de eigenaar van SavyZorg de ontbrekende VOG’s aan de WMO-toezichthouder gestuurd. Norm 3.3 De zorgaanbieder schept voorwaarden voor een cultuur gericht op leren en verbeteren. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg aan deze norm. Er is een open cultuur en SavyZorg wil graag verbeteren. Uit gesprekken blijkt dat bij SavyZorg een open cultuur is. Zorgverleners kunnen en durven met elkaar in gesprek te gaan over vraagstukken die gaan over de begeleiding van cliënten. In teamvergaderingen is tijd gereserveerd voor reflectie. Zorgverleners vertellen dat zij hiervan gebruik maken en noemen uiteenlopende voorbeelden die hebben geleid tot verbeteracties. Doordat de diensten overlappen kunnen zorgverleners ook voldoende tijd vinden om tussen de vergaderingen door zaken met elkaar te bespreken. De inspectie woont een overdracht bij en hoort hoe zorgverleners elkaar vertellen over en bevragen op begeleidingsaspecten. De coördinerend begeleider van de Van Haapsstraat vertelt dat hij met regelmaat gesprekken voert met de teamleden. Dit zijn intervisie-achtige gesprekken. Uit gesprekken en uit de verbeteringen na het vorige inspectiebezoek blijkt dat SavyZorg graag leert en verbetert.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 17 van 28

4.4 Thema Medicatieveiligheid Voor een goede medicatieveiligheid moet een zorgaanbieder een geneesmiddelendistributiebeleid hebben geborgd. De zorgaanbieder heeft daarmee duidelijke afspraken over verstrekken en bewaren van medicatie. De inspectie kijkt bij haar onderzoek of zorgverleners medicatie verstrekken aan de hand van actuele medicatieoverzichten. Ook kijkt de inspectie of zorgverleners na het verstrekken van de medicatie, aftekenen op lijsten die de apotheek aanlevert.

4.4.1 Resultaten Norm 4.3 Zorgverleners beschikken over een actueel medicatie overzicht en actuele toedienlijst van de apotheek. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg niet aan de norm. Uit gesprekken en uit de medicijnmap blijkt dat SavyZorg geen actuele medicatie-overzichten heeft. Daarnaast maakt SavyZorg geen gebruik van toedienlijsten van de apotheek maar de zorgverleners maken zelf toedienlijsten. Cliënten van SavyZorg gebruiken soms risicovolle medicatie, zo blijkt uit het dossieronderzoek. In de Van Haapsstraat beheren de zorgverleners de medicatie van de cliënten en delen die uit, vertelt een zorgverlener. Hij vertelt ook dat zorgverleners niet structureel worden (bij)geschoold op het gebied van medicatie. De zorgverlener vertelt aan de inspectie dat hij in grote lijnen weet waar de verschillende soorten medicatie voor dienen. De inspectie ziet de medicatie van de cliënten in een afgesloten kast in het kantoor van de Van Haapsstraat staan (op de Horstacker gebruiken cliënten geen medicatie). De medicatie zit niet in medicatierollen (zogenoemde Baxterverpakkingen). De zorgverleners delen de medicatie zonder de controle van een collega. Zij zijn van mening dat de cliënten in staat zijn om de medicijnen zelf te controleren en te herkennen. De inspectie hoort van zorgverleners dat SavyZorg gebruik maakt van BEM-formulieren die ingezet worden om te beoordelen of een cliënt zijn medicatie zelf kan beheren. De beoordeling of een cliënt dat kan, vindt plaats in overleg met de voorschrijvend arts, zo vertelt een zorgverlener. Bij dossieronderzoek is de uitkomst van het overleg met de arts van een cliënt die medicatie gebruikt, niet terug te vinden. Norm 4.8 De zorgverlener parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en toedientijd op de toedienlijst. Volgens de inspectie voldoet SavyZorg grotendeels aan deze norm. Zorgverleners tekenen per medicijn af op de toedienlijst. Deze toedienlijst is door zorgverleners opgesteld.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 18 van 28

Bijlage 1 Methode

De inspecteur toetst of de zorgaanbieder de zorg geeft volgens de geldende wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Om tot een goed onderbouwd oordeel te komen, gebruikt de inspectie tijdens het bezoek verschillende informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen, beoordeelt de inspectie of de door SavyZorg geboden zorg voldoet aan relevante wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. In de bevindingen beschrijft de inspectie per norm welke informatiebronnen zijn gebruikt om tot dit oordeel te komen. Tijdens het bezoek heeft de inspectie de volgende informatiebronnen gebruikt: - Gesprek met de eigenaar/bestuurder; - Gesprekken met twee cliëntvertegenwoordiger(s); - Gesprekken met twee uitvoerend zorgverleners; - Bijwonen overdracht tussen dag- en avonddienst; - Inzage cliëntdossiers; - Gesprekken met twee cliënten; - Documenten genoemd in bijlage 2; - Rondgang door SavyZorg.

Inspecteurs beoordelen op de werkvloer of de zorgaanbieder goede zorg verleent. De inspecteurs passen zich zo veel mogelijk aan het ritme van de dag op de locatie aan. Om een beeld te krijgen van deze locatie starten de inspecteurs zo mogelijk met een kort gesprek met de eindverantwoordelijke van die dag of de leidinggevende. Daarnaast vindt een rondleiding door de locatie plaats zodat de inspecteurs zich een beeld kunnen vormen van de leefsituatie van de cliënten en de werksituatie van de zorgverleners. Verder zijn de inspecteurs voor een groot deel van de tijd op de afdeling(en) of in de woning(en) aanwezig. In verschillende huiskamers/in de huiskamer observeren de inspecteurs cliënten en zorgverleners. Hiervoor gebruiken zij de observatiemethode SOFI (zie de uitleg hieronder). Tijdens de observatie kijken de inspecteurs hoe zorgverleners de cliënten aanspreken en hoe het contact tussen de cliënten en zorgverleners is. De inspecteurs voeren door de dag heen, waar mogelijk, gesprekken met managers, zorgverleners, cliënten, cliëntvertegenwoordigers en cliëntenraadsleden. Zij zien ook cliëntdossiers en documenten in. De inspecteurs kunnen overlegvormen zoals bijvoorbeeld een multidisciplinair overleg of een overdrachtsmoment bijwonen.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 19 van 28

Uitleg observatiemethode SOFI De inspectie maakt gebruik van een gestandaardiseerde methode om cliënten te observeren als extra informatiebron. Deze methode heet SOFI, Short Observational Framework for Inspection. Dit hulpmiddel is ontwikkeld door de Universiteit van Bradford en CQC (de Engelse Inspectie voor de Gezondheidszorg). Krijgt de cliënt overdag activiteiten aangeboden die hij zinvol of leuk vindt? Spreekt de zorgverlener de cliënt aan op een manier die de cliënt plezierig vindt? Hoe de cliënt de zorg ervaart, maakt onderdeel uit van de kwaliteit. Cliënten kunnen vaak moeilijk zelf aangeven wat hun wensen zijn. Hoe kan een inspecteur dan beoordelen of de zorg aansluit bij de wensen van deze cliënt? Met SOFI zitten twee inspecteurs ieder in een huiskamer. Zij observeren hoe zorgverleners reageren op een cliënt, en andersom. Stimuleren de zorgverleners activiteiten voor cliënten? Praten zorgverleners met de cliënten, zingen zij een liedje, doen ze een spelletje of gaan zij wandelen met de cliënt. Hoe is de stemming van cliënten, hoe betrokken zijn zij bij hun omgeving? Na de observatie volgt een gesprek met de zorgverleners waarin situaties die de inspecteurs hebben gezien aan de orde komen. Zo krijgen de inspecteurs een beter beeld hoe de individuele cliënten de zorg ervaren. Wilt u meer weten over SOFI dan kunt u dit lezen op de website van de Universiteit van Bradford. De inspectie heeft tijdens haar bezoek aan SavyZorg geen SOFI kunnen doen.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 20 van 28

Bijlage 2 Geraadpleegde documenten

De inspectie heeft de met * gemarkeerde documenten opgenomen in haar archief. De overige documenten vernietigt de inspectie na vaststelling van het rapport.

- Locatiebeschrijving; - Overzicht van ’de zorgprofielen van cliënten van SavyZorg; - Overzicht van zorgverleners van SavyZorg; - Scholingsplan voor de medewerkers van SavyZorg voor het lopende jaar; - Overzicht van MIC-meldingen en daarvoor ingezette verbeteracties van SavyZorg

van de laatste 12 maanden; - Visie en kernwaarden van SavyZorg; - Visie op persoonsgerichte zorg; - Dienstroosters van de maanden juli en augustus 2019 van de locatie Van

Haapsstraat en Horstacker; - Beleid vrijheidsbeperkende maatregelen.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 21 van 28

Bijlage 3 Toetsingskader

Het toetsingskader van de inspectie bestaat uit diverse modules met elk een thema. Elke module (of thema) is onderverdeeld in een aantal normen. In deze bijlage vindt u de basismodules die de inspectie gebruikt bij haar bezoeken. Voor het toezicht op kleine zorgaanbieders maakt de inspectie gebruik van een vaste selectie normen uit deze basismodules. De normen van deze vaste selectie zijn in onderstaande modules vetgedrukt. Als de inspecteurs het nodig vinden, kunnen zij ook de andere thema’s of delen van thema’s onderzoeken.

Thema Persoonsgerichte Zorg

Het startpunt voor het geven van de zorg zijn de wensen van de cliënt. Kent de zorgverlener de cliënt? Kent hij6 zijn geschiedenis? Weet hij wat de cliënt belangrijk vindt en wat de cliënt niet wil? Is er sprake van een evenwichtige en respectvolle relatie tussen een cliënt en een zorgverlener? Wordt er goed geluisterd naar de cliënt en zijn naasten? En belangrijker, staan de wensen van de cliënt centraal? Wordt hier gehoor aan gegeven? De cliënt heeft de regie en wordt daarbij ondersteund door zijn naasten en de zorgverlener.

Norm Bron Waar kan de inspectie onder andere

naar kijken? 1.1 Iedere cliënt heeft inspraak in en afspraken over de doelen van de zorg, behandeling en ondersteuning.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3 - Wlz artikel 8.1.17 - Wlz besluit, artikel 6.1.1

- Kwaliteitskader V&V (2017), p 11 en

34

- Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 30

- Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-2022, p 5-7, 9-10

De inspectie kijkt hoe de zorgaanbieder de cliënt betrekt bij de manier waarop de zorg wordt gegeven. Bijvoorbeeld door te kijken of de afspraken sámen met de cliënt en zijn vertegenwoordigers worden gemaakt. Mag een cliënt of zijn vertegenwoordiger bij een overleg aanwezig zijn waar de zorg van de cliënt wordt besproken? Hoe gaan de zorgverleners om met de wensen die de cliënt heeft?

1.3 Cliënten voeren binnen hun mogelijkheden zelf regie over hun leven en welbevinden.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3

- Kwaliteitskader V&V (2017), p 11 en

34

- Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 29

- Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-2022, p 7-13

De inspectie kijkt of de zorgverleners weten wat de cliënt zelf kan en of hij hem deze dingen ook zelf laten doen. Weten de zorgverleners wat de cliënt wil? Ondersteunen de zorgverleners de cliënt alleen als het nodig is of als hij er om vraagt? Geven de zorgverleners de cliënt voldoende keuzemogelijkheden voor bijvoorbeeld de dagbesteding? Hoe worden veiligheidrisico’s in relatie tot de keuze van cliënten afgewogen tegen kwaliteit van leven? Bijvoorbeeld als een cliënt graag wil meehelpen met eten koken of naar buiten wil; is dat dan mogelijk? Heeft de cliënt zoveel mogelijk vrijheid? Is er aandacht voor wat de cliënt wil in zijn laatste levensfase?

6 Voor de leesbaarheid wordt hier de mannelijke vorm gebruikt; waar ‘hij’ staat bedoelt de inspectie ook ‘zij’.

7 Dit artikel geldt niet voor cliënten die zorg ontvangen op grond van artikel 3.3.3 Wlz (persoonsgebonden budget

/PGB). Dit geldt voor het hele document. Het recht op een begeleidingsplanbespreking en een begeleidingsplan

zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 22 van 28

1.4

Cliënten ervaren nabijheid,

geborgenheid, vertrouwen

en begrip. Zij worden met

respect behandeld.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3

- Kwaliteitskader V&V (2017), p 11

- Visiedocument Kwaliteitskader

Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 30 - Kerndocument Kwaliteitskader GHZ

2017-2022, p 4 en7

De inspectie kijkt of de zorgverleners de normen en waarden van de cliënt kennen en toepassen. Bejegenen ze bijvoorbeeld de cliënt zoals hij dat graag heeft? Spreken ze iemand aan zoals hij dit graag wil? Wordt de cliënt gezien en gehoord, ook als hij een stiller/rustiger karakter heeft? Draagt dit alles bij aan de kwaliteit van het leven van de cliënt?

1.5 Zorgverleners ondersteunen cliënten om hun informele netwerk in stand te houden of uit te breiden (officiële norm GZ, stimulerende norm V&V).

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3 - Kwaliteitskader V&V (2017)

- Visiedocument Kwaliteitskader

Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 29 - Kerndocument Kwaliteitskader GHZ

2017-2022, p 5-7

De inspectie kijkt of de zorgverleners de cliënt ondersteunen om de relatie met zijn familie en vriendschappen te onderhouden of nieuwe vriendschappen te sluiten. Kennen de zorgverleners het informele netwerk en de familie van de cliënt? En weten de zorgverleners wat de behoefte is van de cliënt? Geven zorgverleners naasten gelegenheid om mee te helpen in de zorg als de cliënt en de naasten dit willen?

Thema Deskundige Zorgverlener

De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige zorgverleners in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel. De

samenstelling van het personeel past bij de zorgvragen van de cliënten. Zorgverleners kennen de grenzen van hun

deskundigheid. Daarnaast zijn zij in staat om samen te werken. De zorgaanbieder zorgt voor de voorwaarden waaronder

zorgverleners methodisch kunnen werken. De zorgverlener is in staat methodisch te werken. Methodisch werken

garandeert dat het verbeteren van de kwaliteit van de zorg continu onder de aandacht is van alle zorgverleners.

Methodisch werken houdt in dat zorgverleners werken volgens de Plan-Do-Check-Act(PDCA)-cyclus:

- Plan: kijken naar de werkzaamheden en een plan maken hoe deze kunnen verbeteren.

- Do: de verbeteringen uitvoeren.

- Check: beoordelen of het resultaat van de veranderingen het gewenste resultaat oplevert.

- Act: de werkzaamheden bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten.

Het methodisch werken is ook van toepassing op het thema Sturen op kwaliteit en veiligheid.

Norm Bron Waar kan de inspectie onder andere

naar kijken? 2.1 Zorgverleners maken hun professionele afwegingen over de benodigde zorg en ondersteuning op basis van gesignaleerde risico’s, wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3

- Richtlijn verpleegkundige en verzorgende

verslaglegging, V&VN, p 37 - Kwaliteitskader V&V 2017, p 13

- GZ: Handreiking ondersteuningsplannen,

VGN, 2013, p 16 - Visiedocument Kwaliteitskader

Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 27 en 28 - Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-

2022, p 7, 12-13

De inspectie kijkt hoe zorgverleners als professional beoordelen welke zorg iemand nodig heeft. Daarnaast kijkt de inspectie hoe zorgverleners afwegingen maken tussen de eigen regie van de cliënt en mogelijke risico’s die daarmee samengaan. Worden de wensen en behoeften en de regie van de cliënt hierin goed meegewogen? Worden risico’s goed in beeld gebracht? En worden deze goed afgewogen? Ook kijkt de inspectie bijvoorbeeld hoe de zorgaanbieder ervoor zorgt dat iedere zorgverlener op de hoogte is van deze risico’s. Een belangrijk aandachtspunt voor de inspectie is hoe de keuze wordt gemaakt om vrijheidsbeperkende maatregelen in te zetten. Hoe wordt dit overlegd met de cliënt of met zijn naasten? En hoe, wanneer en hoe vaak worden deze keuzes gemaakt, geëvalueerd en aangepast?

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 23 van 28

Daarnaast let de inspectie erop of de zorg die is afgesproken op het juiste moment wordt gegeven en past bij de behoefte van de cliënt op dat moment.

2.2

Zorgverleners werken

methodisch. Zij leggen dit

hele proces inzichtelijk

vast in het cliëntdossier.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3 - Wlz besluit, artikel 6.1.1

- Richtlijn verpleegkundige en verzorgende

vastlegging, V&VN, p 5-6 - Kwaliteitkader V&V 2017, p 34

- GZ: Handreiking ondersteuningsplannen,

VGN, 2013, p 10 - Visiedocument Kwaliteitskader

Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 30 - Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-

2022, p 5-7, 12-13

De inspectie kijkt of zorgverleners methodisch werken. Daarnaast kijkt de inspectie onder meer of het cliëntdossier en het zorgleefplan is gemaakt volgens de regels die de zorgsector zelf heeft afgesproken

2.3 De zorgaanbieder zorgt dat zorgverleners ruimte krijgen om systematisch te reflecteren op goede, veilige en persoonsgerichte zorg. Vanuit de reflectie kunnen zorgverleners verbeteringen toepassen.

- Wkkgz artikel 2, lid 2, artikel 3 en 7, lid 1

- Kwaliteitskader V&V p 10, 12, 19 en 26

- Visiedocument Kwaliteitskader

Gehandicaptenzorg 2.0 (2013), p 16 - Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-

2022, p 16-17

De inspectie kijkt of de zorgverleners tijd en ruimte krijgen om regelmatig te kunnen stilstaan bij de kwaliteit van de zorg die zij geven. Wat is de kwaliteit van de geleverde zorg? Is de zorg persoonsgericht of kan dat volgens de zorgverlener nog beter? Daarnaast is een belangrijk punt voor de inspectie: een veilig werkklimaat. De inspectie kijkt onder andere of de zorgverleners zich voldoende veilig voelen om open terug te kijken op de manier waarop ze zorg leveren.

2.4. Zorgverleners houden relevante ontwikkelingen in hun vakgebied bij om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3 - Wet BIG - Beroepscode van Verpleegkundigen en

Verzorgenden (2015) p 7

- Beroepsprofiel en competentie Specialist Ouderengeneeskunde van Verenso (2012) p 16

- Kwaliteitskader V&V (2017) p 12- 14

- Competentieprofielen VGN - Beroepsprofiel orthopedagoog,

psycholoog in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking (NIP 2007)

- Competentieprofiel AVG (2016) - Visiedocument Kwaliteitskader

Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) - Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-

2022, p 9, 14-15

De inspectie kijkt of de zorgverleners naar bijscholingscursussen, klinische lessen en congressen gaan. Ook kijkt de inspectie of de zorgverleners weten waar de grenzen van hun kennis en kunde liggen en welke scholing daarbij past. Zijn ze op de hoogte van ontwikkelingen binnen hun eigen vakgebied? Lezen zorgverleners vaktijdschriften? Wordt kennis uitgewisseld tussen bijvoorbeeld de arts, verpleegkundige, verzorgende en psycholoog?

2.5 De zorgaanbieder zorgt dat er voldoende deskundige zorgverleners beschikbaar zijn, afgestemd op de aanwezige cliënten en actuele zorgvragen.

- Wkkgz artikel 2 lid 2 jo artikel 3

- Kwaliteitskader V&V (2017), p 23-26 - Nadere duiding Kwaliteitskader

verpleeghuiszorg , Hoofdstuk 6 Personeelssamenstelling (ZINL feb 2017)

- Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 30-31

- Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-2022, p 5-7, 9-10

De inspectie kijkt of de zorgaanbieder voldoende deskundige zorgverleners inzet voor de uitvoering van de dagelijkse zorg. Is de deskundigheid afgestemd op de zorgbehoefte van de aanwezige cliënten en hun zorgbehoefte op dat moment? Ook kijkt de inspectie of er voldoende deskundige zorgverleners aanwezig zijn tijdens bijvoorbeeld intensieve zorgmomenten, bij de nachtzorg of bij acute zorgvragen. Wat vindt de zorgaanbieder zelf dat er nodig is? Worden cliënten en zorgverleners hierin gehoord? Hoe organiseert de zorgaanbieder dit? Hoe zorgt de zorgaanbieder ervoor dat de zorgverleners goed geschoold zijn én blijven?

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 24 van 28

Binnen de verpleegzorg: nemen zorgverleners deel aan leernetwerken?

2.6 Zorgverleners handelen volgens de afspraken zoals beschreven in protocollen, richtlijnen en handreikingen. Zij weten wanneer zij wel en niet kunnen afwijken.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3 - Beroepscode van Verpleegkundigen en

Verzorgenden, p 7

- Beroepsprofiel en competentie Specialist Ouderengeneeskunde van Verenso (2012) Competentieprofielen VGN

- Beroepsprofiel orthopedagoog, psycholoog in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking (NIP 2007)

- Competentieprofiel AVG (2016)

De inspectie kijkt of de protocollen, richtlijnen en handreikingen die nodig zijn voor de zorgverlening, actueel, makkelijk te vinden en bekend zijn bij de zorgverleners. Zorgverleners handelen volgens protocol en weten wanneer ze daarvan af kunnen wijken. De zorgaanbieder weet of de zorgverleners daadwerkelijk volgens protocol werken.

2.7 Zorgverleners werken multidisciplinair en schakelen tijdig disciplines en specifieke expertise in van binnen of buiten de organisatie. In deze samenwerking maken zorgverleners duidelijke afspraken wie waarvoor verantwoordelijk is.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo artikel 3 - Beroepscode van Verpleegkundigen en

Verzorgenden, p 8 en 12

- Beroepsprofiel en competentie Specialist Ouderengeneeskunde van Verenso (2012) p 20

- Kwaliteitkader V&V (2017); p 26, 33-34 - Beroepsprofiel orthopedagoog, psycholoog

in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking (NIP 2007)

- Competentieprofiel AVG (2016) - Competentieprofielen VGN - Visiedocument Kwaliteitskader

Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 31 - Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-

2022, p 7

De inspectie kijkt of de cliënt wordt verzorgd door zorgverleners met de juiste kennis en vaardigheden. Schakelen de zorgverleners op tijd specifieke deskundigheid in? Bijvoorbeeld als zorgverleners gedrag van een cliënt niet goed begrijpen, maken ze dan in een multidisciplinair team afspraken t welke zorg passend is? Wie stelt de doelen op, houdt afspraken bij en wordt dit bijgehouden in het dossier?

De inspectie kijkt ook op welke

momenten en op welke wijze deze

multidisciplinaire samenwerking

plaatsvindt.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 25 van 28

Thema Sturen op Kwaliteit en Veiligheid

Goede zorg en deze op niveau houden begint bij een goed management. Managers sturen op de kwaliteit van zorg, coördineren en controleren wat er gebeurt op de werkvloer. Onvoldoende sturing door het management betekent risico’s op de werkvloer die zorgverleners niet altijd kunnen voorkomen.

Norm Bron Waar kan de inspectie onder andere

naar kijken? 3.1

De zorgaanbieder stelt de

persoonsgerichte zorg en

ondersteuning centraal en

borgt de veiligheid van de

cliënt.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 jo 3 - WLZ artikel 8.1.11

- Kwaliteitskader V&V (2017) p 22

- Visiedocument Kwaliteitskader

Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 10-12 en 30

Kerndocument Kwaliteitskader GHZ

2017-2022, p 9, 12-13

De inspectie kijkt of de zorgaanbieder in een visie en missie heeft vastgelegd hoe de zorgverleners omgaan met de cliënten en hoe ze worden verzorgd en behandeld. De kwaliteit van leven van cliënten moet uitgangspunt zijn bij deze missie en visie. Ook is vastgelegd hoe de veiligheid van de cliënten is geborgd. De zorgaanbieder toetst regelmatig of zorgverleners op deze manier werken. In de visie en missie staat bijvoorbeeld ook hoe de zorgaanbieder omgaat met veiligheid en huisregels. Maar ook kan hierin staan hoeveel ‘regelruimte’ de zorgverleners hebben. De inspectie kijkt onder meer of de cliënten en de zorgverleners betrokken zijn geweest bij het maken van de missie en visie.

3.2 De zorgaanbieder bewaakt, beheerst en verbetert systematisch de kwaliteit en veiligheid van de zorg

- Wkkgz artikel 2, lid 2, 7, 9, 13 jo 17 - Kwaliteitskader V&V (2017) p 9 -12 en 20

, kader is gericht op leren en verbeteren

- Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 30

- Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-2022, p 9, 18-19

De inspectie kijkt of de zorgaanbieder een duidelijke ‘kwaliteitsfoto’ heeft van de organisatie. Heeft de zorgaanbieder een voldoende en actueel beeld wat wel en wat niet goed gaat in de dagelijkse zorg voor cliënten? Werkt de zorgaanbieder met een terugkerend patroon van planning, uitvoering, controle en bijstelling van werkzaamheden? De inspectie kijkt verder hoe de zorgaanbieder omgaat met (bijna)incidenten, (bijna)fouten en klachten. Durven zorgverleners erover te praten als de zorg anders loopt dan verwacht? Ondersteunt de zorgaanbieder de zorgverleners zodat ze kunnen leren van (bijna)incidenten, (bijna)fouten en klachten? Is er een klachtenregeling en worden er maatregelen genomen naar aanleiding van de behandeling van klachten? Analyseert de zorgaanbieder (bijna)incidenten, (bijna)fouten en klachten goed? Deze analyse maakt de zorgaanbieder om te bepalen of er verbeteringen mogelijk zijn. Dit kan de individuele cliënt betreffen, maar ook kunnen op afdelingsniveau verbetermaatregelen nodig zijn.

3.3

De zorgaanbieder schept

voorwaarden voor een

cultuur gericht op leren en

verbeteren.

- Wkkgz artikel 2, lid 2 - Beleidskader 'Goede zorg vraagt om goed

bestuur' p 8

- Kwaliteitskader V&V (2017) p 22

- Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 (2013) p 25

- Kerndocument Kwaliteitskader GHZ 2017-2022, p (9?) 10-11, 16-17

De inspectie kijkt of bij de zorgaanbieder en bij het team van zorgverleners een cultuur is, die gericht is op continu leren en verbeteren. Maar ook of zorgverleners elkaar durven aan te spreken als iets niet goed gaat. Hebben de leidinggevenden een open houding waardoor zorgverleners ruimte voelen informatie te delen? En leert de organisatie ook van andere organisaties in bijvoorbeeld een lerend netwerk?

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 26 van 28

Thema Medicatieveiligheid

Het uitgangspunt is dat een cliënt die medicatie gebruikt, zelf zijn medicatie beheert. Wanneer dat niet of niet meer helemaal lukt, neemt de zorgaanbieder het medicatiebeheer deels of helemaal van de cliënt over. De cliënt heeft hierbij naar vermogen een eigen rol en verantwoordelijkheid.

Het thema medicatieveiligheid richt zich op de (gedeeltelijke) overdracht van het medicatiebeheer door de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger aan de zorgaanbieder. Er is een keten van cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger, arts, apotheker, zorgaanbieder en zorgmedewerker. Voor een veilig medicatieproces is het van belang dat de activiteiten en verantwoordelijkheden van al deze schakels in de keten naadloos op elkaar aansluiten. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, heeft een adequaat medicatieveiligheidsbeleid dat ieders rol, verantwoordelijkheid en de samenwerking tussen de genoemde schakels beschrijft. De zorgaanbieder borgt dat die samenwerking plaatsvindt op een manier die de medicatieveiligheid ten goede komt.

Norm Bron Waar kan de inspectie onder andere

naar kijken? 4.1 De zorgaanbieder heeft een procedure rondom veilige en verantwoorde zorg beschreven.

Veilige principes in de medicatieketen, 2012. Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, 2011.

De zorgaanbieder heeft een procedure farmaceutische zorg die voldoet aan de eisen van de Veilige principes in de medicatieketen. In de procedure farmaceutische zorg zijn de verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen beschreven.

4.2 De zorgaanbieder bepaalt in dialoog met de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger of de medicatie geheel of gedeeltelijk in eigen beheer wordt gegeven. De gemaakt afspraken over het beheer liggen vast in het cliëntdossier.

Veilige principes in de medicatieketen, 2012. Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, 2011.

De zorgaanbieder maakt in dialoog met de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger afspraken over het geheel of gedeeltelijk door de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger zelf beheren van medicatie. De afspraken over het geheel of gedeeltelijk door de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger zelf beheren van medicatie staan in het cliëntdossier. De betrokkenen evalueren de afspraken over het geheel of gedeeltelijk zelf beheren van medicatie volgens de frequentie in de veldnorm of naar behoefte vaker.

4.4

Bij medicatiewijzigingen passen zorgverleners de GDS8-medicatie niet aan.

Veilige principes in de medicatieketen, 2012, stap 2:

Ter hand stellen.

Handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg, 2011.

De medewerker past bij medicatiewijzigingen niet zelf de medicatie aan die de apotheek in een GDS-systeem heeft uitgezet.

8 Een GDS is een verpakking waarin medicijnen zijn verdeeld in eenheden per toedieningstijdstip en op naam van een individuele cliënt.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 27 van 28

4.5

Zorgaanbieder draagt zorg voor het veilig en verantwoord bewaren en afvoeren van medicatie.

Veilige principes in de medicatieketen, 2012.

Handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg, 2011. RIVM Hygiënerichtlijnen voor verpleeghuizen en woonzorgcentra, 2012, onderdeel 6.2. Hygiënerichtlijnen voor de zorg van mensen met een lichamelijke en verstandelijke handicap, 2010.

Handleiding werkvoorraad geneesmiddelen, 2011.

De medicatiekast, de medicijnkar en de opiatenkast zijn afgesloten. Alleen medewerkers die zijn geschoold in het omgaan met medicatie en die taken op het terrein van medicatie hebben, hebben hier toegang toe. De zorgaanbieder heeft afspraken met de apotheek over de wijze van afvoeren van retourmedicatie.

Medewerkers controleren de temperatuur van de koelkast waarin medicatie wordt bewaard. Deze temperatuur is minimaal 2 °C en maximaal 8 °C.

4.6

De zorgaanbieder registreert de (werk) voorraad medicatie en bewaakt de houdbaarheid hiervan.

Veilige principes in de medicatieketen, 2012.

Handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg, 2011. RIVM Hygiënerichtlijnen voor verpleeghuizen en woonzorgcentra, 2012, onderdeel 6.2. Hygiënerichtlijnen voor de zorg van mensen met een lichamelijke en verstandelijke handicap, 2010. Handleiding werkvoorraad geneesmiddelen, 2011.

De zorgaanbieder zorgt aantoonbaar voor periodieke controle op de medicatievoorraad. De zorgaanbieder heeft vastgelegd wie voor de periodieke controle verantwoordelijk is. Er is geen niet-op-naam-gestelde medicatie op voorraad, met uitzondering van de 'dokterstas’ (Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen). De zorgaanbieder borgt dat de geopende medicinale dranken en druppels niet over de vervaldatum zijn. Dit doet hij door een aandachtsfunctionaris medicatie verantwoordelijk te maken voor het verwijderen en afvoeren van medicatie vlak vóór of op de vervaldatum. Het verdient hierbij de voorkeur om de datum van openen en/of de uiterste houdbaarheidsdatum na opening op de primaire verpakking te noteren.

4.7

Een tweede persoon controleert de niet GDSmedicatie, of er is een afspraak met apotheek dat het geen risicovolle medicatie betreft voor de cliënten.

Veilige principes in de medicatieketen, 2012.

Handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg, 2011. Risicovolle medicatie in verband met dubbele controle, KNMG, 2013.

Voor niet GDS-medicatie heeft de zorgaanbieder afspraken met de apotheken gemaakt over het toepassen van de tweede controle. De tweede controle wordt bekwaam uitgevoerd. Het is traceerbaar wie deze controle uitvoert en op welke wijze dat gebeurt. Tot het moment van toediening is het duidelijk om welke medicatie het gaat.

Rapport van het inspectiebezoek aan SavyZorg in Nijmegen op 30 juli 2019

Pagina 28 van 28

4.8 De zorgverlener parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en toedientijd op de toedienlijst.

Veilige principes in de medicatieketen, 2012. Stap 5: toedienen/registreren. Handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg, 2011.

De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en per toedientijdstip op de toedienlijst.

4.9 Zorgverleners signaleren werking en bijwerking van de toegediende medicatie.

WGBO Veilige principes in de medicatieketen, 2012. Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, 2011.

Medewerkers kunnen aangeven bij welke medicatie en welke verschijnselen zij actie ondernemen.

Medewerkers registreren gesignaleerde (bij)werking(en) in het cliëntdossier.

4.10 De behandelaar en apotheker verrichten ten minste jaarlijks een medicatiebeoordeling voor alle cliënten.

Veilige principes in de medicatieketen, 2012.

Handreiking Medicatiebeleid Gehandicaptenzorg, 2011.

De jaarlijkse medicatiebeoordeling door arts en apotheker is aantoonbaar uitgevoerd voor alle cliënten. De arts en de apotheker die de medicatiebeoordeling verrichten hebben oog voor de risico's van polyfarmacie en psychofarmaca en zijn gericht op afbouw.

4.11 Medicatie wordt voorgeschreven met behulp van een elektronisch voorschrijfsysteem.

Geen bronnen benoemd

Het voorschrijven van medicatie gebeurt met behulp van een elektronisch voorschrijfsysteem.