Punt.9

Maandelijks onafhankelijk Magazine van avans hogeschool i jaargang 21 i juli 2013

Cartoons over de zorg

Frans van Kalmthout bliKt vooruit

De surveillantWie is het?

Special:medewerKers-nummer

Stichting Starterslift wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de provincie Noord-Brabant, het Ministerie van Economische Zaken Landbouw en Innovatie, en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, in het kader van OP-Zuid.

In bedrijf met Starterslift Studeer of werk je bij Avans Hogeschool en wil je graag

een eigen bedrijf beginnen? Kom dan eens praten en

ontdek waarmee wij jou kunnen helpen!

ambities worden ondernemingen

Coos SalomonsAKV|St. Joostcoos.salomons@starterslift.nl 06 543 555 34 Kamer 61.405Lovensdijkstraat 61, Breda

Berry TimmersAcademie voor Marketing en Business Management (AMBM) berry.timmers@starterslift.nl 06 128 552 33Kamer 61.405Lovensdijkstraat 61, Breda

Marjolein RojoAcademie voor Marketing marjolein.rojo@starterslift.nl 06 461 179 93Onderwijsboulevard 215, ’s Hertogenbosch

meer info

www.starterslift.nl

KOM OOK IN ACTIECHECK FIGHTCANCER.NL

LOVE IT...MET AL JE VRIENDEN IN ACTIE KOMEN

Punt. 3

Voorwoord Over vijf tot tien

jaar moet praktijkgericht onder-

zoek in de poriën zitten van elke

hbo-student en -docent. Dat wil de

overheid en ook het bestuur van

Avans. In dit medewerkersnummer

van Punt is onderzoek al een te-

rugkerend thema. ‘Onderwijs geven

dat kunnen we wel, het wordt tijd

voor nieuwe dingen: praktijkgericht

onderzoek’, aldus oud-bestuurslid

Frans van Kalmthout die terugkijkt

op achttien jaar bij de hogeschool,

maar vooral vooruitblikt.

De kwaliteit van hbo-onderzoek

moet wel gewaarborgd zijn. Hoe

dat precies vorm krijgt, is nog

gissen. De Vereniging Hogescho-

len heeft daar in ieder geval nog

niets over opgenomen in de eigen

gedragscode, zo kun je lezen in het

commentaar op pagina 7. En oud-

medewerker Henk van Opstal heeft

er een hard hoofd in dat onderzoek

op dezelfde positie gaat komen als

onderwijs, zegt hij op pagina 23.

In Punt 9, het laatste nummer van

dit studiejaar, leer je ook Diederik

Zijderveld kennen. Hij is het nieuwe

lid van het College van Bestuur,

afkomstig van TNO en heeft onder-

zoek in zijn portefeuille. Punt heeft

zelf ook onderzoek gedaan, naar de

surveillanten van Avans. Wie zijn

dat? Waarom doen ze dit werk? Hoe

worden ze geschoold?

Tot na de zomer!

Arold Roestenburg, Hoofdredacteur Puntaa.roestenburg@avans.nl

ColoFon

inh

ou

d

16

25

20

07

Punt is een uitgave van Avans Hogeschool en wordt gratis aan studenten en mede­werkers ter beschikking gesteld. Het blad verschijnt maandelijks met uitzondering van de hogeschoolvakanties. De redactie werkt volgens beginselen van onafhanke­lijke journalistiek, zoals vastgelegd in het redactiestatuut. De redactie wordt terzijde gestaan door een Raad van Advies, die toeziet op de na­leving van het redactiestatuut, en fungeert als klachteninstantie.

Hoofdredacteur:Arold Roestenburg, 076­5250906, aa.roestenburg@avans.nl Eindredacteur:Suzanne Wolters, 076­5238882, sm.wolters@avans.nlDeelredactie Breda:Susan Docters, 076­5250893, s.docters@avans.nlMarijke Bron (stagiaire)Deelredactie Den Bosch/Tilburg:Laura Janssen, 076­5250861,

lcw.janssen@avans.nlSjuul Nelissen, 073­6295719, s.nelissen1@avans.nlRaad van Advies: Erik Blokland, Hans de Brouwer, Petra Driessen, Mark Hasperhoven, Hans Pekaar.Redactie-adres: Hogeschoollaan 1 Breda, kamer HA001/ Onderwijsboulevard 215 ‘s­Hertogenbosch, kamer OE002.Postadres: Postbus 90116, 4800 RA Breda/Postbus 732, 5201 AS ‘s­Hertogenbosch.E-mail: punt@avans.nl.

Advertenties: Bureau Nassau, 020­6230905, info@bureaunassau.nl.Landelijke nieuwsdienst: HOP.Layout: Seña Ontwerpers, info@senaontwerpers.nl.Fotografie: Beeldveld/Wilfried Scholtes, Hans Peter (Giel Beelen), Werry Crone/Hollandse Hoogte.Aan dit nummer werkten verder mee: Kwen­nie Cheng, Anna van DoorenDruk: Drukkerij De Bink Leiden.Cover: Kwennie Cheng

commentaar

07 Kwaliteit hbo-onderzoek nergens gewaarborgd

project

08 Virtualiseren in Avans: digitalisering helpt onderwijs verbeteren

ronDvraag

14 Waren Avansmedewerkers zelf vlotte studenten?

intervieW

16 Frans van Kalmthout voorspelt de toekomst

sport

28 Docent Joost Lodder is wedstrijdzeiler

22

4

Kort >> Baan - Uit eigen onderzoek blijkt dat ruim 60 procent van de ASIS­alumni binnen zes maanden na afstuderen

een baan heeft.

Adjunct - Arnoud van Leuven is de nieuwe adjunct­directeur bij de Pabo in Breda. Hij stond zelf voor de klas

in het voortgezet onderwijs in onder andere Eindhoven, Valkenswaard en Waalwijk.

‘Oja. Jij bent die van Punt.’ Ik hoor het regelmatig. ‘Klopt’, antwoord ik. ‘Dus kijk maar uit wat je tegen me zegt.’ Met een dikke knipoog. Een grapje, dat maak ik er dan maar van. Maar echt grappig vind ik het eigenlijk niet.Wij maken ‘dat ding’, zoals Punt wel eens denigre-rend wordt genoemd. Je weet wel, dat blaadje dat elke maand in de bakken ligt in alle Avansgebou-wen. Het maandelijkse magazine van Avans. Dat jij leest, want je hebt hem nu in je handen.Ondanks het feit dat ‘dat ding’ uitermate veel bestaansrecht heeft, en we heus wel eens compli-menten krijgen, is er ook commentaar dat ons ter ore komt. Dat blaadje zou verspilling zijn van al het groen dat dan niet meer groeit en volgens sommi-gen absoluut overbodig omdat er elke maand een shitload aan exemplaren overblijft.Lacherig wordt me wel eens gevraagd: ‘Moeten jul-lie hier niet een stukje overschrijven?’ Maar som-mige dingen gaan te ver, ik neem mijn werk echt wel serieus. Punt is ‘onafhankelijk’, we schrijven dus ook de minder leuke feiten over Avans op. Ik weet dat er verwarring over bestaat, maar journa-listen zijn geen pr-medewerkers. We zijn ook geen paparazzi, in de bosjes liggende Joop van Tellingen-achtige figuren met dikke lenzen in onze achterzak.Nee. Wij hebben ook grenzen. Wij drinken ook graag een kop thee met onze collega’s, gewoon omdat we thee lekker vinden en - pas op! - wij ook sociale dieren zijn. Ik bevind me ook gewoon onder ‘de rokers’ zonder constant te graven naar Watergate-schandalen. Geen opnameapparatuur vermomd als pennen of andere spionagemateria-len te bekennen, ik wil ook wel eens gewoon over het weer praten. Wij zijn net mensen.

Susan Doctersredacteur Punt

columnsusanWij maken ‘dat ding’

Voormalig GroenLinks­lei­der Femke Halsema gaat een gedragscode opstel­len voor bestuurders in de (semi­)publieke sector, waartoe ook onderwijsin­stellingen behoren.Het kabinet wil na affaires bij mbo­koepel Amarantis en woningbouwcorpo­ratie Vestia het ‘moreel kompas’ van bestuurders verbeteren. Een commissie onder leiding van Halsema gaat de ‘kernwaarden van maatschappelijk verant­woord bestuur en intern toezicht’ schetsen in de vorm van gedragsregels. De commissie adviseert ook over de rol van de overheid bij het naleven van die regels.

20 proCent uitgesCholden tijdens stageEen op de vijf studenten heeft last van pesterijen tijdens hun stage. Dat blijkt uit de Nationale Stagemonitor 2013. 20 procent van de studenten zegt te worden uitgescholden, gekleineerd of genegeerd.Ook zijn ze soms slachtoffer van machtsmisbruik of roddelen. Dat blijkt uit het onderzoek dat is uitgevoerd onder 1.400 studenten. Ze klagen dat er tijdens de stage weinig contact is met de school. Ook weten ze niet welke eisen er aan hen worden gesteld door de opleiding en het stagebedrijf.Uit de resultaten van de poll op de website van Punt blijkt dat 17,4 procent van de Avansstudenten het tijdens hun stage niet altijd gemakkelijk heeft. Dat blijkt ook uit verschillende reacties op de website van Punt: ‘Ik ben weggepest, ik heb het 8 maanden volgehouden. Mijn stagebegeleider schold me weke­lijks uit. School luisterde niet naar wat ik te zeggen had. Ik moest nog 2 maanden en dan zou ik het afgerond hebben.’Een andere student werd niet geac­cepteerd vanwege een gehoorapparaat: ‘Dat was onderwerp van gesprek, als ik binnenkwam riepen ze gezamenlijk “Hé dove”. Mijn stagebegeleider bij het bedrijf lag zelf ook niet goed in de groep en kon daarom niet voorkomen dat ik werd gepest.’

gedr

ags C

ode v

oor

best

uurd

ers

Punt. 5

Uitgesteld - De Tour d’Avans is vanwege de weersomstandigheden afgelast. Nu stappen medewerkers

en studenten op 23 augustus op de fiets.

Hardlopen - Docenten en medewer­kers van de twee Bossche academies AMB en AI&I liepen de Ricoh Vesting­

loop in het centrum van Den Bosch.

Internationaal - De kunstacademie scoort laag op ‘internationale oriën­tatie’ in het programma. Dat blijkt

uit de Kunstmonitor.

Het onderwijs moet zich richten op kwaliteit en niet steeds maar starten met nieuwe opleidingen. Dat benadrukte Onderwijsmi­nister Jet Bussemaker tijdens een congres over associate degrees bij Avans Den Bosch.De overheid juicht deze onderwijsvorm toe, maar minister Bussemaker plaatste wel een aantal kritische noten. Ze zei dat kwaliteit voorop moet staan. ‘Het moet afgelopen zijn met hoge­

scholen die elkaar beconcurreren op aantallen studenten. Groot, groter, grootst: die tijd is echt voorbij.’Bussemaker wil dat werkgevers, onderwijs en (aankomende) studenten onderling afstemmen welke associate degrees in de toekomst écht nodig zijn, in welke regio en op welke hogeschool. ‘Niet alle hogescholen hoeven alles aan te bieden: samenwerken, niet concurreren.’

geen nieuwe opleidingen meer

Alles wijst erop dat Avans het komend studiejaar opnieuw veel zal groei­en. Het aantal vooraanmeldingen voor een voltijdstudie lag eind mei 23 procent hoger dan een jaar geleden. Daarmee doet Avans het beter dan de meeste hogescholen. Landelijk zijn er 13 procent meer aanmeldingen. Dat blijkt uit gegevens van Studielink.Van de voltijdopleidingen stijgt vooral Communicatie enorm met 94 procent meer aanmelders. Ook de opleiding Chemie lijkt in trek met 69 procent meer vooraanmeldingen ten opzichte van vorig jaar. Overigens wil het niet zeggen dat alle vooraanmelders ook daadwerkelijk beginnen met de opgegeven studie, zo komen elk jaar dubbelinschrijvingen voor.

stijging aanmelDingen

AvAns

Bussemaker:

Foto

Bee

ldve

ld/W

ilfr

ied

sch

olt

es

6

Wa

ar

oM

da

ar

oM

staat er 404 als internet niet werkt?

da

ar

oM

Als een webpagina niet werkt, komen er raadselachtige foutmeldingen in beeld zoals 401 of 404. Wat betekenen deze mysterieuze getallen?Deze codes zijn HTTP­statuscodes. HTTP (Hypertext Transfer Protocol) is het protocol voor de communicatie tussen een webbrowser en een webserver. De browser is de cliënt die iets vraagt (request), de server geeft antwoord (response). De HTTP­response bestaat onder andere uit een driecijferige resultaatcode. Zo is een code met 1xx gewoon een in­formatieve mededeling. Een code met 2xx betekent ‘succesvol afgehan­deld’, 3xx is een omleiding. Bij 4xx heeft de browser een aanvraagfout gemaakt en bij 5xx ligt de fout juist bij de server.Een pc­gebruiker ziet de codes vooral als er iets fout gaat; 4xx en 5xx dus. Bij 401 heeft de webpagina beperkte toegang. Vaak moet dan met een wachtwoord ingelogd worden. Maar meest voorkomend is 404: de server heeft ‘niet gevonden’ wat de browser vraagt, bijvoorbeeld doordat een verkeerde url is ingetikt. 404 is al doorgedrongen tot de populaire cultuur en straattaal. Jonge Britten zeggen bijvoorbeeld ‘404’ als ze iemand dom vinden. ●

Bron: Wikipedia.

Punt. 7

com

men

taar

waChten op een nieuwe diederiK stapelTeksT ARoLD RoEsTEnBURg IllusTraTIe AnnA vAn DooREn

Kwaliteit hbo-onderzoek nergens gewaarborgd

Hogescholen die aan onderzoek doen, kunnen rekenen op extra geld. Het ministerie van Onderwijs investeert een extra bedrag van 13 miljoen euro per jaar in praktijkgericht onderzoek. Het totale budget bedraagt door die extra investering 30 miljoen euro per jaar. Maar, waarschuwt minister Bussemaker: ‘Een ding zou ik niet willen dat er met het geld gebeurt: dat hogescholen universiteitje gaan spelen’.Het onderzoek door hogescholen moet wezenlijk van karakter ver­schillen van het onderzoek dat wordt uitgevoerd bij universiteiten. Dat is ook gewaarborgd in de ‘Gedragscode praktijkgericht onderzoek voor het hbo’, opgesteld door de Vereniging Hogescholen in 2010. In die gedragscode staan vijf regels. Naast punten over de houding van onderzoekers ­ respectvol, zorgvuldig en integer ­ valt vooral het die­

nen van het professionele en maatschappelijke belang op. ‘Zij richten zich op relevante thema’s en problemen uit de beroepspraktijk en op creatieve, innovatieve en toepasbare oplossingen voor de praktijk’, valt te lezen in de gedragscode.Dat is duidelijk, maar wat is nu goed onderzoek? Welk onderzoek is hbo­waardig? Hoe wordt de kwaliteit gemeten? Opvallend genoeg is daar niets over te lezen in de gedragscode en ook niet op de website van de Vereniging Hogescholen. Is het niet zaak om juist binnen het hbo, dat de afgelopen jaren onder vuur lag vanwege de kwaliteit van een aantal opleidingen, duidelijke kwaliteitscriteria vast te stellen voor praktijkgericht onderzoek? Of wil het hbo wachten op een eigen Stapel­affaire? ●

TeksT sjUUL nELIssEn foTografIe AnnE goRDIjn

Het onderwijs moet efficiënter en beter worden met behulp van digitalisering. Dat was

drie jaar geleden de doelstelling waarmee Virtualiseren in Avans (ViA) aan de slag ging.

Projectleiders Ralph Simons en Mirjam Winkelmolen zitten in de voorlaatste fase van

het project en zijn tevreden.

8

drie jaar geleden zijn de technische en ICT­academies van Avans begonnen met ViA. Binnenkort starten ook de economieoplei­dingen met een eigen ViA­traject. ‘Met de basiscursussen die we aanbieden is zeventig

procent van de docenten nu bijgeschoold. Dat betekent dat ze in ieder geval vier van de zeven competenties ­ social media, Black­board, werken met Office, digitaal toetsen, e­portfolio, Smart­board en multimedia ­ kunnen toepassen of gebruiken voor hun lessen ’, zegt Ralph Simons, een van de projectleiders van ViA.Ook alle nieuwe docenten moeten deelnemen aan de basiscur­sussen en de onderdelen beheersen. ‘Op die manier hopen we dat op een gegeven moment honderd procent van de docenten op het basisniveau zit.’Naast de basiscursussen is er een traject voor gevorderden. Daarin krijgen docenten en studenten de kans om zelf innovatieve projec­ten te bedenken en uit te voeren. Projectleider Mirjam Winkelmo­len is enthousiast. ‘Er zijn veel mooie projecten uit voortgekomen, zoals virtual reality lesomgeving de Cave, afstandsonderwijs via videochatprogramma’s en de vele screencastprojecten waarin docenten videolessen maken. Dat soort projecten zijn echt een toevoeging aan het onderwijs. In de digitale omgeving van de Cave kun je veel meer informatie toevoegen en kun je een situatie echt nabootsen. Natuurlijk mislukt er ook wel eens een project, maar dat hoort erbij. Ik ben heel trots dat docenten en studenten dat soort projecten bedenken en uitvoeren. Wij maken het moge­lijk, maar ze moeten het uiteindelijk zelf doen.’

Niet iedereen is even blij met de cursussen. Simons: ‘Bij sommige docenten merk je zeker wat weerstand. Het is wéér iets wat ze er naast hun reguliere werk bij moeten doen. Gelukkig ziet de over­grote meerderheid deze trajecten als een cadeautje en passen ze de opgedane kennis ook toe tijdens hun lessen. Het kost soms wat tijd, maar op de lange termijn zijn deze vaardigheden in hun eigen voordeel.’De toekomst van het onderwijs is volgens Simons een groten­deels gedigitaliseerde omgeving. Zo zal digitaal lesgeven via screencasts steeds meer toenemen. Een docent neemt zijn les op video op en studenten kunnen de les thuis bekijken. Op school is er dan meer tijd om gezamenlijk huiswerk te maken en het lesmateriaal samen te bespreken. ‘Uiteraard zal er altijd fysiek contact blijven tussen docenten en studenten, maar de moge­lijkheden van de digitale leeromgeving zullen alleen maar groter worden. Op die manier kun je lessen volgen van docenten over de hele wereld.’Het ViA­project gaat nu de laatste fase in. Dat betekent niet dat het daarna ophoudt. De basiscursus krijgt een nieuwe vorm en blijft bestaan. Alle nieuwe docenten zullen aan het basisniveau moeten voldoen en ook voor de gevorderde projecten blijft de mogelijkheid om die te bedenken en uit te voeren. Daarnaast komt er naar verwachting na de zomer een platform waarop je video­ en lesmateriaal kunt plaatsen en delen.

Meer informatie over de projecten is te vinden op www.virtualisereninavans.nl

via via eFFiCiënt en beter onderwijs

project

Punt. 9

wie is toCh die man die... altijd surveilleert?

10

Punt. 11

TeksT LAURA jAnssEn IllusTraTIe KwEnnIE CHEng

>

Surveillanten houden toezicht tijdens tentamens, om fraude te voorkomen. Maar lang niet iedereen weet wie deze medewerkers nou precies zijn en onbekend maakt onbemind. Hoog tijd voor een kennismaking met een onderbelichte Avanscollega.

12

Z

e dragen een grote verant­woordelijkheid op Avans en zijn tijdens de tenta­menweken onmisbare krachten. Maar ondertus­

sen is er weinig over surveillanten bekend. Ze staan zelden in the picture. Wie zijn deze mensen eigenlijk? Waarom doen ze het, surveilleren? En hoe kan iemand surveillant worden?Mieke Rouhof werkt al elf jaar als surveil­lantencoördinator bij Roostering, Evene­menten en Tentaminering (RET). In die functie is zij verantwoordelijk voor het Avansbreed aansturen, werven en begelei­den van surveillanten.

BetrouwbaarWat veel mensen misschien niet weten: surveillanten zijn écht in dienst bij Avans. Ze vallen onder RET en krijgen een klein sa­laris, schaal 2 van de cao­hbo. Elk kwartaal worden ze drie weken lang volop ingezet. Vaak zijn het mensen die al met de vut of pensioen zijn en dus flexibel in hun tijd. Docenten zijn te duur en vaak ook te druk.Rouhof: ‘We hebben bewust gekozen om het surveillantenwerk professioneel in te vullen en er geen vrijwilligerswerk van te maken. Ik weet dat sommige hogescholen

werken met uitzendkrachten. Onze surveil­lanten krijgen een kerstgeschenk en een medewerkersaccount, inclusief pasje en mailadres. Eén keer per jaar is er een Avans­breed surveillantenuitje.’Zo is volgens Rouhof de betrokkenheid, betrouwbaarheid en professionaliteit van de surveillanten gewaarborgd, meer dan met vrijwilligers of uitzendkrachten. ‘Sommige surveillanten doen dit werk al meer dan tien jaar. Het zijn vaak hoogopgeleide mensen: oud­politieagenten, veteranen of zelfstandig ondernemers. Soms zijn het ook oud­docen­ten of ­medewerkers; zij hebben echt feeling met Avans.’

Tijdens een tentamen staat er één surveil­lant op dertig studenten. De surveillant deelt de tentamens uit en haalt ze op, toont begrip voor eventuele nerveuze studenten en bewaakt de rust in het lokaal. Indien nodig wordt mobiel gebeld naar de docent of aca­demie, bijvoorbeeld als er iets niet blijkt te kloppen aan het tentamen. Rouhof: ‘Maar de interactie is minimaal. Even kletsen vooraf of na afloop kan prima, maar de surveillant mag uiteraard geen inhoudelijke vragen beant­woorden, ook niet als hij de kennis wel heeft.’

veel animoDe werving van surveillanten gaat mak­kelijk. ‘We hoeven nooit een vacature te plaatsen. Mensen horen van dit werk door mond­tot­mondreclame en kunnen dan bij Avans solliciteren, gewoon met brief en cv.’ Tijdens een gesprek kijkt Rouhof naar zaken

als presentatie, vitaliteit en uitstraling. ‘Is iemand communicatief? Heeft hij of zij een frisse uitstraling?’Aan animo geen gebrek. Rouhof kan putten uit een poule van 180 surveillanten. Voor de pc­toetsen is er een speciale subpoule: die surveillanten krijgen vooraf een ICT­training. Alle surveillanten hebben sowieso een verplichte training klantgerichtheid gevolgd, waarin zaken worden behandeld als omgaan met stress en emoties bij stu­denten of fraude en spieken. Optioneel is een basistraining Engels.

Ondanks selectiecriteria en trainingen, blijft er één valkuil: dat de surveillant studenten kent. ‘Dat is niet te vermij­den. Avans is een regionale hogeschool met 26.000 studenten. Daarbij komt het criterium dat een surveillant niet meer dan 15 kilometer van een Avanslocatie af mag wonen, omdat hij absoluut nooit te laat mag komen.’Veel surveillanten hebben daardoor wel een kind of kleinkind, neefje of buurmeisje op Avans zitten. ‘Maar we gaan er vanuit dat de surveillant er professioneel mee omgaat als hij een bekende ziet in de tentamenzaal. Waar nodig wisselen we een paar mensen om.’

ToiletbezoekWaar vaak misverstanden over bestaan, is toiletbezoek. ‘Bij toetsen die minder dan 100 minuten duren is wc­bezoek verboden’, legt Rouhof uit. ‘Als de student toch hoge nood heeft en naar de wc gaat, dan mag hij of zij niet meer terugkomen. Dan is het spullen inleveren en einde tentamen.’Bij tentamens langer dan 100 minuten is wc­bezoek wel toegestaan. ‘Nee, de surveil­lant gaat niet mee naar de wc, dat zou te gek zijn. Nederland is geen politiestaat!’ Het risico op fraude is dan natuurlijk wel groter. ‘Wij adviseren academies dan ook zo min mogelijk tentamens van meer dan 100 minuten in te plannen.’Bovendien houdt de surveillant bij wat er tijdens het tentamen gebeurt. ‘Op een zoge­heten voorvallenregistratieformulier noteert de surveillant alle bijzonderheden, ook toi­letbezoek.’ Die feedback gaat na afloop naar de academie. ‘De docent kan dus terugzien wie er wanneer naar de wc is geweest. Als Pietje en Jantje vlak na elkaar naar de wc zijn geweest, de docent weet dat het dikke vrien­den zijn en hun tentamenantwoorden lijken ook nog eens heel erg op elkaar, dan is dat alles bij elkaar wel heel verdacht. In dat geval kan nader onderzoek of een gesprekje met de studenten wellicht nodig zijn.’

Punt. 13

Toiletbezoek blijft volgens Rouhof wel een discussiepunt. ‘De regels zijn nu zo, maar het toetsreglement van Avans wordt elk jaar opnieuw vastgesteld, in overleg met alle examencommissies.’

Rouhof hoopt dat een aantal misverstan­den en onwetendheden rondom surveillan­ten nu de wereld uit zijn. In discussies op de Punt­website worden ze namelijk nog wel eens bekritiseerd. ‘Of er echt een negatief beeld van deze mensen bestaat, weet ik niet, maar het zou onterecht zijn. Het is net als met politieagenten of scheidsrechters:

de controlerende macht in onze samen­leving heeft het tegenwoordig al snel ge­daan. Maar ze doen gewoon hun werk.’ ●

‘een dag niks doen is niet aan mij besteed’

Theo van den Oever (67) is al tien jaar surveillant in Den Bosch. Op zijn 56e ging hij

met de VUT. ‘Ik was managementtrainer bij TPG, nu PostNL. Toen ik met de VUT mocht,

heb ik eerst nog tien maanden doorgewerkt. Ik wilde nog niet stoppen. Mijn werk was

mijn hobby.’

Dankzij het surveilleren kwam Van den Oever in contact met een nieuwe doelgroep en

een ander soort groepsprocessen. ‘Met studenten had ik nog nooit gewerkt, dat waren

totaal andere mensen dan de managers die ik trainde. Het klinkt misschien cliché,

maar ik hou van de omgang met mensen: de groepsprocessen, het sociale aspect.

Surveilleren houdt me bovendien jong. Ik weet wat er leeft onder de jeugd.’

De gepensioneerde heeft altijd een goed gevulde agenda. ‘Een dag niks doen is niet

aan mij besteed. Ik zit in diverse besturen, help op de tennisclub en ik speel tuba bij

een orkest, waarmee ik regelmatig in het buitenland ben. Muziek is mijn passie.’

Als surveillant is Van den Oever streng doch rechtvaardig. Hij neemt zijn taak serieus

en studenten accepteren zijn autoriteit. ‘Ik leg vooraf de regels uit, duidelijk en

helder, dat voorkomt fraude of gedoe. Ik ben altijd ruim op tijd aanwezig om een bab-

beltje te maken met een collega of een student gerust te stellen met een grapje. Ik heb

eigenlijk nooit het gevoel dat ik aan het werk ben, ik ga met plezier naar Avans.’

‘ Nederland is geen

politiestaat’

14

HEnnIE Cox-CUIjPERsroostermaker Den Bosch

‘Ik deed veel te weinig voor m’n studie. Ik heb bibliotheek en documentatie gestu­deerd. Colleges volgen was niet echt mijn favoriete bezigheid. Ik ging veel liever op stap. Dan sliep ik de volgende ochtend lekker uit in plaats van lessen te volgen.De studie heb ik uiteindelijk wel binnen drie jaar afgerond. Ik moest veel geld lenen en dat werd me te duur, daardoor stond er weer wat druk op de ketel. Toen het erop aankwam, was ik wel gemoti­veerd om hard te leren en toetsen te ha­len. Ik heb geen spijt dat ik het op deze manier heb gedaan. Mijn studietijd was ontzettend leuk en ik had het niet anders willen doen.’

jonATHAn vAn MELLEdocent International Business Breda

‘Dat kun je wel zeggen ja! Ik moest en zou altijd alles in één keer halen. Door­dat ik mezelf in mijn studie zoveel druk oplegde, ging het grootste deel van mijn tijd daar naartoe. Daarnaast was ik re­gelmatig op het voetbalveld te vinden. Er was dus nog wel ruimte voor andere dingen.Ik heb studeren altijd leuk gevonden en was (en ben) heel leergierig. Natuurlijk was het hebben van veel huiswerk min­der, maar nieuwe dingen leren vond ik altijd erg leuk. Omdat ik vind dat je nooit klaar bent met leren, ben ik op dit mo­ment bezig met mijn promotieonder­zoek. Ook hoop ik in de toekomst vloei­end Arabisch te kunnen spreken.’

nAjIB jURATbaliemedewerker Xplora Tilburg

‘Oorspronkelijk kom ik uit Afghanistan. Daar ben ik aan een rechtenstudie begonnen die ik door omstandigheden nooit heb afge­maakt. Na mijn komst in Nederland ging ik als vrijwilliger werken in de bibliotheek van een middelbare school. Dat beviel erg goed, ik kwam altijd al graag in bibliotheken. Daarom ben ik uiteindelijk de hbo­studie informatie en dienstverlening gaan volgen bij Fontys. Die heb ik in vier jaar afgerond.Omdat ik geen basis­ en middelbaar on­derwijs heb genoten in Nederland, was het voor mij wel wat lastiger dan voor andere studenten. Bijvoorbeeld bij vakken als ge­schiedenis. Maar ook het onderwijssysteem is in Nederland natuurlijk heel anders dan in Afghanistan. Ondanks dat is het me wel gelukt om de studie op tijd af te ronden.’

was jij een vlotte student?

ron

dvra

ag

ja

ja nee

Punt. 15

PAUL DE BEERaccountmanager bij Diensteenheid Mar­keting, Communicatie en Studentenza­ken Breda ‘Wanneer ben je een vlotte student? Ik was daar denk ik niet per se het toonbeeld van. Na een jaar sociologie bleek dat een verkeerde studiekeuze te zijn. Ik ben toen bij Philips gaan werken. Daar ben ik uitein­delijk bijna vier jaar blijven hangen.Op mijn drieëntwintigste ben ik weer be­gonnen met een nieuwe studie: bestuurs­kunde aan de Universiteit van Tilburg. Daarnaast was ik erg druk met mijn bij­baan. Ik was studentlid van het onderwijs­bestuur van de rechtenfaculteit. Ook stak ik veel tijd in mijn hobby’s. Ik was trainer en coach van een hockeyteam en actief lid binnen mijn studievereniging. Uiteindelijk heb ik daarom iets langer over mijn drieja­rige bachelor gedaan, een dikke vier jaar.’

REnsKE PALsdocent Pabo Breda

‘Dat vind ik altijd erg moeilijk om over jezelf te zeggen, maar ik was denk ik een reguliere student. Tijdens mijn studies, waaronder de Sportopleiding en de Pabo, zat ik echt niet alleen maar te leren. Ik probeerde wel alles te doen wat ik moest doen. Het kwam me niet aanwaaien. Ik heb heus wel eens een onvoldoende gehaald of een herkansing moeten doen.Naast mijn studie was ik druk met sporten en bijbaantjes. Ik heb heel lang getennist en daar ook les in gegeven. Verder werkte ik als caissière in de su­permarkt en gaf ik naast tennisles ook zwemles. In de toekomst wil ik vast nog eens een cursus of korte studie doen die binnen mijn vakgebied past, leren blijft me stiekem toch triggeren.’

wIM vAn DE vRIEdocent Verpleegkunde Den Bosch

‘Ik heb er langer over gedaan om mijn studie af te ronden dan nodig. Vooral op de middelbare school had ik andere prioriteiten. Lang stilzitten was niets voor mij, ik werkte veel liever bij mijn oom op de boerderij. Voor mijn studie verpleegkunde was ik veel gemotiveer­der. Ik heb wel bewust een half jaar rus­tig aan gedaan om pas later in militaire dienst te hoeven gaan.Mijn laatste studie, verplegingsweten­schappen, ging door het afstuderen iets minder vlot. Er was minder druk en de patiëntentoestroom voor m’n scriptie viel tegen. Uiteindelijk is het belangrijk dat je gemotiveerd bent, discipline hebt en over enig doorzet­tingsvermogen beschikt. Al kwam dat bij mij wel pas op latere leeftijd.’

Nederlandse studenten zijn traag; meer dan de helft doet te lang over

zijn opleiding. Slechts eenderde van de hbo’ers haalt binnen de vast-

gestelde tijd zijn bachelor. Hoe zit het met medewerkers van Avans?

Waren zij als student ook traag?

nee

ja

nee

16

Grenzen aan groei

Frans van Kalmthout verlaat na achttien jaar het College van Bestuur van

Avans. Tijd voor zijn blik op de toekomst. ‘Onderwijs geven dat kunnen we

wel. Het wordt tijd voor nieuwe dingen: praktijkgericht onderzoek.’

Grenzen aan groei

>

TeksT Arold roestenburg foTografIe beeldveld/WilFried scholtes IllusTraTIe bert mutsAers

Punt. 17

18

‘w

aarom vinden we het van ziekenhui­zen heel normaal dat verschillende

professionals samenwerken aan een goed eindresultaat? Van specialist, verpleegkun­dige en technicus tot de administratie. En praten we in het onderwijs nog steeds over de docent voor het bord, alsof die alleen ver­antwoordelijk is voor het leren van studen­ten?’, vraagt de oud­bestuurder zich af.‘Hogescholen zijn complexe organisaties waaraan iedereen zijn steentje bijdraagt. Na achttien jaar bij Avans ben ik daarom vanzelfsprekend trots op de kwaliteit van onze docenten, maar nog meer op de ondersteunende diensteneenheden. Als het ICT­systeem uitvalt, stopt het hele onder­wijsproces, maar ook de hele organisatie. Dat is erger dan wanneer de elektriciteit even uitvalt.’Van Kalmthout heeft tien jaar de ondersteu­nende diensten in zijn portefeuille gehad en acht jaar het onderwijs. ‘Daarom wil ik ook zo graag het statement maken: onderwijs maken we met zijn allen.’

Alles wijst er op dat Avans het komend studiejaar opnieuw zal groeien. De hoge­

school blijft onverminderd aantrekkelijk voor scholieren. Van Kalmthout vindt dat er wel een grens zit aan die groei. ‘Met 25.000 stu­denten komt de bestuurbaarheid onder druk te staan. 30.000 studenten is echt te veel. Daarom zijn we als bestuur begonnen met het instellen van een numerus fixus voor opleidingen als Commerciële Economie en Bedrijfskunde MER. Dat wordt ons niet altijd in dank afgenomen, maar de discussie om dat bij meer opleidingen te doen wordt nu wel gevoerd. De groei is ook reden geweest voor ons om bepaalde academies te splitsen. We willen het kleinschalig houden.’

Naast een numerus fixus voor meerdere opleidingen zou Avans in de toekomst hogere eisen moeten stellen aan studenten. ‘Het lijkt arrogant dat we ons dat kunnen veroorloven, maar het is helemaal niet verkeerd als er in Nederland één hogeschool trendsettend is. In de Verenigde Staten is maar een beperkt aantal universiteiten toonaangevend. Waarom zouden we dat met Avans niet kunnen zijn binnen het hbo? Op die manier creëer je de situatie dat ouders en studenten weten dat je voor een studie bij Avans echt wat moet doen. Niet alleen om er binnen te komen, maar ook om

binnen te blijven. Dat kan betekenen dat studenten hun baantje moeten opgeven en ouders financieel moeten bijspringen. Dat is dan maar zo. De concurrentie tussen de beste afstudeerders gaat er hoe dan ook komen op een slechtere arbeidsmarkt. Dan zou je met een diploma van Avans op zak een voorsprong hebben.’

De ervaringen met Hippocampus stellen de hogeschool in staat om inderdaad strenger te kunnen selecteren. Bovendien neemt de instroom uit het vwo voor het eerst weer toe. ‘Dat is een goed teken, want op dat punt hebben we als hbo de laatste jaren veel verloren. En stel dat we door deze maatre­gelen terugzakken naar twintigduizend stu­denten, dan is er nog geen man overboord.’

Meer studenten betekent volgens het oud­bestuurslid meer van hetzelfde doen. ‘Onderwijs geven dat kunnen we wel. Het wordt nu tijd voor nieuwe dingen: praktijkgericht onderzoek. De resultaten van hbo­onderzoek zijn minder zichtbaar nationaal én internationaal. Voor degenen die ermee bezig zijn is het echter volstrekt helder wat we doen. Dan heb ik het over het maatschappelijk werk, politie, bouwkundi­

‘ Het is helemaal niet verkeerd als

er één hogeschool trendsettend is’

Punt. 19

gen, veiligheidskundigen en technici. Neem het Expertisecentrum Veiligheid van Avans. Dat heeft een grote onderzoeksopdracht op het gebied van jeugdcriminaliteit gekregen van de provincie Noord­Brabant en de grote steden. Dan praat je mee op het niveau van de Commissaris van de Koning en burge­meesters.’

Ook voor het Expertisecentrum Biobased ziet Van Kalmthout een goed toekomstper­spectief. ‘We gaan er betekenis aan geven voor studenten van buiten de Academie voor de Technologie van Gezondheid en Milieu. Bij biobased zijn ook installatietech­niek, werktuigbouwkunde, ICT en economi­sche businessmodellen betrokken. Neder­land kan gidsland zijn op het gebied van de

ombouw van de traditionele chemie naar een biologische. Internationaal is dat een veelbelovend thema. Ik ben mee geweest op een werkbezoek vanuit deze sector naar Brazilië. Dat heeft geleid tot Braziliaanse studenten die bij Nederlandse bedrijven stage willen lopen en het opzetten van de major Latin American Studies bij de Avans School of International Studies, die start in 2014.’

Onderzoek trekt ook een ander type do­centen aan. Volgens de oud­bestuurder is dat goed voor Avans. ‘Nu is minder dan 10 procent van onze docenten betrokken bij onderzoek. Dat moet 15 procent worden. Vergis je niet, er is een groeiende groep do­centen die zich wil blijven ontwikkelen. Door

meer nadruk te leggen op praktijkgericht onderzoek kan dat. Op die manier blijf je als hogeschool een aantrekkelijke werkgever. Je kunt je werknemers inhoudelijk wat bieden. We hebben gemerkt dat zeker bij het aan­trekken van gespecialiseerde docenten het van doorslaggevende betekenis is dat ze aan onderzoek kunnen blijven doen.’

Van Kalmthout ziet ook verbetermogelijk­heden bij Avans. ‘Natuurlijk is het niet zo dat bij ons alles vlekkeloos verloopt. Ik blijf kritisch.’ Daarbij denkt hij aan de kwaliteit van de stages. ‘Halen we daar het maximale uit? Moeten we niet meer sturen op waar studenten stage lopen? Zeker als je vindt dat studenten echt onderzoek moeten doen. Maar laten we eerlijk zijn, een per­fecte organisatie bestaat niet. Sommige za­ken hebben we onnodig complex gemaakt. Bijvoorbeeld de taakbelastingsmodellen en de roostering, daar maken we nu slagen in om die te verbeteren. Maar vergeet niet: het moet altijd van twee kanten komen. Wij moeten studenten achter de broek zitten die bijvoorbeeld eindeloos rekken met scrip­tievoorstellen. Als ik dat hoor van docenten denk ik soms: kunnen we niet wat strenger zijn?’ ●

‘ Moeten we niet

meer sturen op

waar studenten

stage lopen?’

20

sTUDEnT‘Ik ben er om vragen van studenten te beantwoorden. Ik leg apparaten uit, doe dingen voor en help ze met mallen en proeven. Maar ik houd vooral toezicht. De studenten zijn heel zelfstandig.’

KnIPsELwAnD‘Ik knip regelmatig dingen uit tijd­schriften of kranten: mooie foto’s, in­teressante artikelen. Die hang ik dan op, ter inspiratie voor de studenten.’

‘ de vrolijKheid en hartelijKheid is opvallend’

Docent in Zuid-Afrika

Ans Arets, docent bij de Academie voor de Technologie van gezond-heid en Milieu (ATgM), is projectleider van het groote schuur-project in Kaapstad. ‘Er is een groot gebrek aan goede opleidingsmaterialen.’

Wat houdt het project in?‘Het project is een experiment van de focusgroep Internationalisering om Avansbreed een duurzaam project in Zuid­Afrika op te zetten. Dat gebeurt nu bij het Groote Schuur Ziekenhuis (zie foto) en de Univer­siteit van Kaapstad. Bij het ziekenhuis is een groot gebrek aan goede opleidingsmaterialen voor verpleegkundigen. Ik ben zelf naar Kaapstad gegaan om de noodzaak en de mogelijkheden goed te kunnen inschat­ten. Momenteel zijn de Academie voor Gezondheidszorg (AGZ) en de Academie voor Marketing en Business Management (AMBM) betrokken bij het Groote Schuur­project. De bedoeling is dat de Academie voor de Technologie van Gezondheid en Milieu, de Avans School of International Studies en Communication & Multimedia Design in 2014 aansluiten.’

Zitten daar nu al Avansstudenten?‘Twee studenten van AMBM lopen nu stage in Kaapstad. Hun aanbe­velingen vormen de basis voor stageprojecten van twee of drie stagi­aires van AGZ die in september starten. Dan beginnen we in Breda ook met een gezamenlijk minorproject van studenten Verpleegkunde en Microbiologie waarbij materiaal wordt ontwikkeld op het gebied van infectiepreventie.’

Wat is je opgevallen in Kaapstad?‘Je wordt in Zuid­Afrika nog steeds geconfronteerd met het Apartheids­verleden. Dat zorgt voor onrechtvaardige verschillen tussen de bevol­kingsgroepen. Maar het grote enthousiasme, de vrolijkheid en de harte­lijkheid van de Zuid­Afrikaners die ik heb ontmoet, is net zo opvallend.’ Kunnen wij nog iets leren van de Zuid-Afrikaner?‘Als er één ding is dat ik van daar heb meegenomen, is het dat we in Nederland minder moeten stressen om niks.’

Foto

Bee

ldve

ld/W

ilfr

ied

sch

olt

es

Punt. 21

doCentenwerKpleK

MATERIALEn‘Studenten kunnen materialen bij mij kopen met hun studentenpas. Ik hou de voorraad bij en doe bestellin­gen wanneer nodig: van gips tot klei.’

BEELDEngRoEP‘Voor de Sint Jan in Den Bosch maken we een nieuwe groep kerststalfiguren. Ik sta links van Jozef, die pop met zwart haar en ringbaardje.’

BERRIE vAn BEERs is sinds vier jaar werkplaatsmeester in de kunststof- en keramiekwerkplaats van de Akademie voor Kunst en vormgeving|st. joost in Den Bosch. Ze werkt drie dagen per week.

22

‘M

ijn cartoons zijn altijd zorggerelateerd, kritisch en er zit humor in’, zegt Bert Mutsaers, docent aan de Academie voor Gezondheidszorg en promovendus bij

het lectoraat Diagnostiek. ‘Als er een discussie speelt in het vakgebied, bijvoorbeeld over e­health, kan mij dat aanzetten tot het maken van een tekening.’ Zijn mening probeert hij te verbeelden in een tekening.Mutsaers begon jaren geleden met het maken van cartoons, naast zijn werk. Een oud­studiegenoot vroeg hem waarom hij er niet meer mee deed. ‘Hij wilde mijn cartoons graag op zijn site FysioForum.nl zetten, maar kon mij er niet voor betalen. Hij plaatst ze nog steeds, in ruil voor bekendheid.’

opdrachtenDaarna werd het serieuzer voor Mutsaers. Hij maakte een fanpage op Facebook en een Twitteraccount en begon ook met het aannemen van opdrachten. ‘Dat zijn er nu een paar per maand. Ik doe geen acquisitie, het moet wel spel blijven.’

In opdracht maakt hij bijvoorbeeld een bedrijfslogo, cartoon of karika­tuur. ‘Dat laatste doe ik alléén in opdracht. Daar zit veel werk in, zo’n zes uur. Ik maak ze 3D­achtig, in full colour.’ Mutsaers’ doel is dat de persoon er zelf om kan lachen. ‘Het moet herkenbaar zijn, maar er zit ook altijd iets in dat overdreven is. Pas één keer is dat mislukt en kon die persoon er niet om lachen.’‘Goede feedback krijgen is leuk’, zegt Mutsaers. ‘Een lach is belangrijk, maar ik vind technische feedback ook fijn. Van professionele tekenaars bij­voorbeeld. Verder bewandel ik mijn eigen pad. Het is een creatief proces.’

Potlood en papierDe eerste cartoons maakte Mutsaers met potlood op papier. ‘Als iets niet goed was, kon ik het uitgummen.’ De tekening werd geïnkt met een fijnschrijver en ingescand. In Photoshop werden de lijnen strakker gemaakt en de cartoon ingekleurd. ‘Nu werk ik met een tekentablet en schets ik in Photoshop. Aan dat gevoel moest ik wel wennen. Mijn ma­nier van werken is enorm veranderd. Maar ik word steeds handiger met

TeksT sUZAnnE woLTERs Beeld BERT MUTsAERs

ontwiKKelingen in de zorg verbeeld in een Cartoon

Naast zijn werk als docent Fysiotherapie maakt

Bert Mutsaers cartoons over onderwerpen uit

zijn vakgebied. ‘Een lach is belangrijk.’

Hoe ben je begonnen bij Avans?‘Ik ben binnengekomen als docent bedrijfsadministratie in Breda. Op de Faculteit Economie en Management van de Ho­geschool Brabant zat ik bij het onderwijsbureau. Bij de fusie tot Avans ben ik naar het Leer­ en Innovatiecentrum gegaan.’

onderzoek wordt steeds belangrijker, heb jij daar iets van gemerkt?‘Eerlijk gezegd heb ik er een hard hoofd in. Onderzoek als hoofd­activiteit is nieuw. De primaire taak blijft onderwijs. Als Avans serieus werk wil maken van onderzoek dan moeten docenten daar tijd voor krijgen. Niet alleen een beperkte groep binnen lectoraten en kenniskringen, maar de grote massa. Ik ben be­nieuwd waar dat geld vandaan moet komen.’

Ben je na je vertrek bij Avans aan het genieten van je rust?‘Mijn afscheid is niet gegaan zoals ik dat in mijn hoofd had. Ik heb het idee dat Avans meer gebruik kan maken van de capa­citeiten van oudere werknemers. Als er geen verplichte stop bij 65 was, dan had ik waarschijnlijk nog gewoon gewerkt.’

Heb je het gevoel in een zwart gat te zitten?‘Als je werkt dan hoef je je niet druk te maken over je tijdsinde­ling. Dat is nu anders. Ik heb wel plannen om iets nieuws te beginnen samen met een oud­collega. Daar gaan we na de vakantie verder aan werken.’

Heb je nog binding met Avans?‘Natuurlijk, ondanks mijn niet zo leuke vertrek zijn er ook veel goede jaren geweest. Ik ben lid geworden van de Vereniging van Oud­Medewerkers en heb al enkele bijeenkomsten bijge­woond. Daarnaast houd ik mijn Avans­kaart, kan ik nog boeken lenen, spullen bestellen bij Surfspot en bij mijn Avansmail om contact te houden met (oud­)collega’s.’

HEnK vAn oPsTALLEEFTIjD: 65vooRMALIgE FUnCTIE: Teamcoördinator Onderzoek en EvaluatiewERKZAAM BIj AvAns: november 1984­ maart 2013

net uitgewerKt

de software, vooral door fouten te maken.’‘Ik vind het leuk om steeds weer iets nieuws te ontdekken in Photoshop. Veel leer ik van tutorials op YouTube, over speedpainting bijvoorbeeld. Dan zie ik weer nieuwe functies in de software, maar ook andere teken­technieken.’ Ook al maakt Mutsaers zijn cartoons nu volledig digitaal, soms gebruikt hij toch nog potlood en papier. ‘Als ik ergens twintig mi­nuten moet wachten en ik heb een beeld in mijn hoofd, dan teken ik iets en scan ik het later in. In Illustrator zet ik er dan een beeld overheen.’

volgende stapHandiger worden met computerprogramma’s heeft als voordeel dat het makkelijker wordt om met nieuwe middelen te werken. Met program­ma’s als Prezi bijvoorbeeld. ‘Op hoge resolutie maak ik een tekening, waarbij je steeds op delen kunt inzoomen om de verborgen grapjes te zien.’ En de volgende stap? ‘Dat is animatie. Maar dat wil ik alleen als het artistieke deel belangrijker blijft dan de software. Die staat nu ten dienste van het creëren van het plaatje en dat moet zo blijven.’

Punt. 23

24

Bij oma op zolder

Tijdens zijn studie medische biologie ging Diederik Zijderveld, het nieuwe lid van het College van Bestuur, zich steeds meer interesseren in de bestuurlijke aspecten van de universiteit.

‘Voordat ik ging studeren in Utrecht ben ik een jaar naar Amerika gegaan. Daar heb ik in het stadje Middleburgh in de staat New York het laatste jaar van de high school gevolgd. Dat was een eerste stap op weg naar zelfstandigheid. Bij terugkomst in Nederland moest ik snel op zoek naar woonruimte in Utrecht, mijn ouders woonden namelijk in Ensche­de. Een van mijn oma’s woonde in Utrecht en ik ben bij haar ingetrokken op de zolderverdieping. Eén studiejaar, toen moest ik plaats maken voor mijn broertje en ging ik naar een studentenhuis. Daarna ben ik altijd in Utrecht blijven wonen, op twee jaar in Den Bosch na. Deze foto stond in de Utrechtse universiteitskrant. Ik werd geïnterviewd over mijn studie. Een aantal redacteuren kende mij goed omdat ik sinds het eerste jaar in verschillende medezeggenschapsraden en commissies zat. Mijn jaar was de eerste lichting waarvoor strengere studienormen gingen gelden. In plaats van een levenlang studeren moesten we binnen zes jaar de opleiding hebben afgerond. Dat traject moest geëvalueerd worden en ik wilde daar graag mijn aandeel in leveren.Ik had sinds het begin belangstelling voor de hele onderwijsorganisatie. En dat is altijd zo gebleven. Na mijn afstuderen heb ik vooral beleidsma­tige en bestuurlijke functies gehad rondom hoger onderwijs en onder­zoek. Toch ben ik blij dat ik biologie heb gestudeerd en geen bestuurlijke opleiding heb gevolgd. Biologie is een geweldig vak. De evolutietheorie is de mooiste wetenschappelijke theorie die ik ken.’

Het belang van verjaardagen voor de weten-schap wordt in onze tijd nogal eens onderschat. De intellectuele exercitie die voortvloeit uit de ogenschijnlijk alledaagse gesprekken die bij gebak, chips, bier en wijn worden gevoerd, culmineert na afloop van het familiefeest niet zelden in goed gefundeerde, nieuwe waarheden als ‘zo is het maar net’ of de negatie daarvan in ‘daar is geen sprake van’.Een omwille van de eer van de familie niet nader bij naam te noemen persoon gaf op een onlangs door mij bezocht partijtje te kennen zich ‘kapot te ergeren aan mensen die tachtig rijden waar dat is voorgeschreven, nota bene op een weg met inhaalverbod’. Inhalen was in zo’n geval, gezien de hoogte van de boete voor het overschrijden van een dubbele streep niet mogelijk. Ik keek nog eens goed. Warempel, de automobiele aanstootnemer meende het!Mededogen heeft een lage woordwaarde gekregen, is een sprakeloos woord geworden. Met Hume weet ik dat in ons ‘some particle of the dove, kneaded into our frame, along with elements of the wolf and the serpent’ schuilt. Ondanks die wolf en die slang is er de duif in de menselijke natuur die belang stelt in het geluk van andere personen.In het onderwijs ontbreekt mededogen ook menigmaal. Sommige studenten halen nu eenmaal slechts met moeite vijftig en ontvan-gen regelmatig meer dan dubbele strepen. Laat varen dat dedain. Koester toch de ontwikke-ling in de traagheid. Toen ik bij thuiskomst de sleutel in het slot stak, kon ik een gevoel van triomf niet onderdrukken. De wetenschap had weer gezegevierd, zoveel was gezien dit sluitend betoog wel duidelijk. En dat net voor het slapen-gaan.

Wim Boluijt is docent aan de Academie voor Sociale Studies Breda

columnWimMededogen

diederik zijderveld

studententijd van

Punt. 25

CARLA PAIjMAns wERKT BIj xPLoRA In DEn BosCH. DAARnAAsT RECEnsEERT ZIj AL MEER DAn DERTIg jAAR jEUgDBoEKEn vooR BIBLIon.

‘Elke maand krijg ik een nieuw jeugdboek thuisgestuurd, van prentenboeken voor peuters tot tienerboe­ken. Altijd in de categorie fictie. Binnen drie weken moet ik dan een recensie schrijven en opsturen naar de redactie van Biblion. Zij gebruiken die als aanschafinformatie voor bibliothecarissen in heel Nederland. Maar mijn recensies komen soms ook op bol.com of de website van Bruna.Een recensie schrijven is niet altijd even makkelijk. Ik heb maximaal 1.100 tekens voor een recensie, dat is weinig. Ik moet kritisch kijken naar de samenhang tussen tekst en beeld en of een boek goed past bij de doelgroep. Maar ook naar opmaak, stijl, uiterlijk, enzovoort. En dat moet natuurlijk met argumenten onderbouwd worden.Ik ben twintig jaar lang jeugdbibliothecaris geweest. Recenseren doe ik al sinds 1980, toen ik mijn bibliotheekopleiding had afgerond. Want dat is wel een pre voor dit werk. Per boek krijg ik 14 euro betaald, bruto. Dat is dus eigenlijk meer een onkostenvergoeding. Alle recensenten van Biblion ­ dat zijn er zo’n zevenhonderd ­ komen één dag per jaar samen op een congres met interessante sprekers en een hapje en drankje. Een soort personeelsuitje.Al meer dan dertig jaar vind ik dit werk geweldig om te doen. Ik mag alle boeken houden, thuis heb ik kasten vol. Mooie exemplaren geef ik cadeau aan neefjes en nichtjes. Er zitten soms vreselijke dingen tussen, maar af en toe ook echte juweeltjes. Pure kunst.’

bijbaan

‘ Ik heb maximaal 1.100 tekens voor een recensie, dat is weinig’

Foto

Bee

ldve

ld/W

ilfr

ied

sch

olt

es

26

Wat was het eerste dat u bij de NVAO wilde veranderen toen duidelijk was dat u de nieuwe voorzitter werd? ‘Ik wil graag het instrumentarium verfijnen. Ik wil het onderwijs meer vertrouwen geven waar het kan en er strenger bovenop zitten waar nodig. Er moet een cultuur van kwali­teitsverbetering komen: onderwijs kan altijd een slag beter. Dat is ook de lijn van de minis­ter. Niet voor niets heeft ze de plannen voor “risicogericht toezicht” door de Onderwijsin­spectie geschrapt: als teken van vertrouwen in de rol van de NVAO.’

Met dat ‘risicogerichte toezicht’ zou de Onder-wijsinspectie meer bevoegdheden krijgen in het hoger onderwijs. Als de inspecteurs vermoedden

dat er ergens vreemde dingen gebeurden, dan zouden ze niet op klachten hoeven te wachten. Waarom is dat geen goed plan?‘Je moet uitkijken dat je niet het hele systeem om incidenten heen bouwt. Vertrouwen werkt beter. En je moet leren van incidenten. De dag na de vuurwerkramp in Enschede hebben alle gemeentes zich afgevraagd of zoiets ook bij hen kon gebeuren en hoe ze dat konden voorkomen: lag er bij hen ook ergens vuur­werk opgeslagen in een woonwijk? Ze namen meteen maatregelen. Een jaar later kwam de overheid met nieuwe wetgeving, maar toen was het probleem eigenlijk al opgelost. Zo is het ook met het hoger onderwijs. Alle instel­lingen hebben belang bij een goede reputatie. Door die rel rond twijfelachtige afstudeer­

routes bij Inholland stonden we in Twente op scherp: kan zoiets ook bij ons gebeuren? Dat risicogerichte toezicht voegt niet zoveel toe. In het primair en voortgezet onderwijs heeft het ook niet kunnen voorkomen dat er nog altijd zwakke scholen zijn.’

Binnenkort wordt de evaluatie verwacht van het accreditatiestelsel-nieuwe-stijl, dat nog maar anderhalf jaar draait. Wat verwacht u daarvan?‘Het is natuurlijk een cadeau voor een nieuwe bestuurder als er meteen een evaluatie komt. Dan zie je wat er allemaal nog moet gebeuren. Een van de dingen waar we bij de NVAO nog mee worstelen is de consistentie van onze oor­delen. Als de ene commissie die een instelling

‘Je moet uitkijken dat je niet het hele systeem om incidenten

heen bouwt. Vertrouwen werkt beter.’ Sinds 1 mei is Anne

Flierman, voormalig topman van de Universiteit Twente,

opperkeurmeester van het hoger onderwijs als voorzitter

van de Nederlands­Vlaamse Accreditatieorganisatie.

TeksT BAs BELLEMAn/HoP foTografIe wERRy CRonE/HoLLAnDsE HoogTE

minder Kans op aFFaires met nieuw aCCreditatiestelsel

Punt. 27

beoordeelt ergens zwaar aan tilt en de andere commissie geeft er een voldoende voor, wat moeten we dan doen? We moeten in gelijke gevallen gelijk oordelen. Geen bestuurder zal klagen als dat gunstig uitpakt voor zijn instel­ling, maar het steekt wel als wij het positieve oordeel van deskundigen herzien en zeggen: dit is toch een serieus probleem. Dan krijg ik verdrietige, boze bestuurders aan de telefoon.’

Is de kans op nieuwe, Inholland-achtige affaires met het nieuwe accreditatiestelsel nog even groot als voorheen?‘Incidenten kun je niet uitsluiten, maar de kans daarop is kleiner geworden. Het nieuwe stelsel is minder zwart­wit. Eerst konden visitatiecommissies maar twee oordelen vel­

len: voldoende of onvoldoende. In dat laatste geval moest de opleiding meteen haar deuren sluiten en dat is nogal een zware beslissing. In het nieuwe stelsel kunnen we zeggen: je krijgt één of twee jaar de tijd om verbeteringen aan te brengen. Dat klinkt soft, maar daardoor krijgen de commissies juist ruimte om strenger te oordelen. Dat doen ze ook.’

Volgens critici veranderen opleidingen door de massale toeloop in een soort fabrieken waar studenten zo snel mogelijk doorheen moeten. Dat zou de waarde van het onderwijs aantas-ten. Kan de NVAO daar iets tegen doen?‘Natuurlijk is de massaliteit van het onderwijs reden tot zorg en aandacht. Maar het is niet vanzelfsprekend dat de gevolgen negatief zijn.

Het dwingt instellingen ook tot nadenken: hoe organiseren wij ons onderwijs beter? Willen we studenten van elkaar laten leren in werkgroe­pen of is dat te vrijblijvend? Willen we alleen ge­promoveerde docenten of niet? Ik kan wel sym­pathie hebben voor klachten over massaliteit en rendementsdenken, maar we leven ook in een andere tijd. Je kunt niet meer eindeloos talmen in je opleiding. Universiteiten moeten mis­schien meer dan hogescholen aan die nieuwe tijd wennen. Bovendien is het rendement van een opleiding geen knock-out­criterium in de accreditatie. De opleiding hoeft niet meteen te sluiten als het rendement tegenvalt. Ze hebben pas een echt probleem als het “gerealiseerde eindniveau” te laag is. En het is onze taak om dat in de gaten te houden.’ ●

‘De massaliteit van het

onderwijs is reden tot zorg’

doekle terpstra spreekt tijdens een informatieavond in diemen met ongeruste studenten en ouders naar aanleiding van de problemen bij inholland.

28

De 64­jarige Avansdocent Small Business en Retail Management Joost Lodder zeilt mee in Nederlandse en Europese kampioenschappen in zijn klasse. Ook tijdens de 6­daagse Sneek Week is hij er altijd bij. ‘Ik doe niet mee om te winnen. Het hoogste dat ik ooit heb gehaald is de zesde plek. Als ik ergens in het midden eindig ben ik tevreden. Ik vind het al mooi dat ik überhaupt mag meedoen. Iedereen die ik inhaal, is dan mooi meegenomen.’Lodder werd al op jonge leeftijd besmet met het zeilvirus. ‘Zeilen zit bij ons in de familie. Toen ik tien jaar oud was kreeg ik mijn eerste kleine zeilbootje en sinds m’n twaalfde doe ik mee aan wedstrijden.’

In de klasse van Lodder zeilen veel leeftijdsge­noten. Toch is het een fysiek zware sport. ‘Je hoeft in deze boot geen acrobatische toeren uit te halen maar tijdens het zeilen gebruik je wel alle spieren en moet je zorgen dat je boot niet omslaat. Daarnaast is de techniek heel belang­rijk. Zeilen is schaken op het water. Je moet

weten wat je tegenstander gaat doen en daarop anticiperen. Het is geen ongevaarlijke sport. Jaarlijks gebeuren er veel ongelukken, maar die ontstaan vooral door mensen die geen ervaring hebben en recreatief een dagje zeilen. Ik heb een opleiding gehad bij de marine dus ik weet waar ik mee bezig ben.’ Naast wedstrijdzeilen is hij gek op zeezeilen. De langste tocht die hij ooit maakte was van Portugal naar Nederland.‘ Op zee voel je je vrij. Vaak zie je niets anders dan water en af en toe een containerschip. Je hebt met niemand iets te maken.’

Zijn werk bij Avans en zijn zeilactiviteiten lopen elkaar niet in de weg. ‘Het grote voordeel van het onderwijs is dat je veel vakantie hebt. Die vrije dagen heb ik ook wel nodig als ik zes dagen aan één stuk aan het zeilen ben.’

spo

rt

‘zeilen is schaken op het water’Gelukkig heeft hij een

vriendin, anders zou

docent economie in

Den Bosch Joost Lodder

misschien elk weekend

op het water te vinden

zijn. In zijn vrije tijd zeilt

hij in zijn boot mee met

diverse wedstrijden in de

Olympiajol klasse.

Punt. 29

Wat? AvAns oPEn 2013

GolFBAAn PRIsE D’EAu, TIlBuRGWaar?

ZATERDAG 1 JunIWanneer?

Foto

Bee

ldve

ld/W

ilfr

ied

sch

olt

es

persoonlijk wat is je slechtste gewoonte?‘Roken, mijn enige verslaving. Ik doe elk jaar in januari een poging om te stoppen. Dat lukt een paar maanden en dan begin ik weer. Ik heb er wel vertrouwen in dat het ooit écht lukt.’

wat staat er op je bucket list?‘Een road trip in een camper door Amerika. Met mijn vriendin. Gewoon, niets plannen en dan zien waar je uitkomt. Ik heb ook mijn zoon beloofd om met hem naar New York te gaan. Hij begint er niet meer over, maar ik weet het nog wel.’

wat doe je als eerste als je ’s ochtends op-staat?‘Naar het toilet gaan. Ontbijten. Het nieuws checken op mijn laptop. Eigenlijk allemaal op de automatische piloot. Saai, hè!’

waar ben je trots op?‘Op mijn twee kinderen. Ze hebben twee on­wijs verschillende karakters, dus ze doen het allebei op hun eigen manier. Maar ze doen het fantastisch.’

waar heb je spijt van?‘Spijt is een groot woord. Ik ben 25 jaar docent geweest en als ik over onderwijs praat, schijn ik nog steeds helemaal op te bloeien. Ik had toen de luxe om te kunnen kiezen uit twee droombanen. Als ik gevraagd zou worden om weer colleges te gaan geven, zou ik dat zeker overwegen.’

welke dag is de beste van de week? ‘Zaterdag, de enige dag van de week waarop ik totale vrijheid ervaar.’

johan papebeleidsadviseur International Office (DMCS)

waar was dat feestje?

30

Puntuit H

de britse songschrijver en meesterlijk verteller elvis Costello heeft anno 2013 meer dan dertig cd’s op zijn naam staan en zowat elk genre beoefend. hij begon zijn carrière halverwege de jaren zeventig in londense pubs, werd later één van de meest prominente figuren uit de britse punk en bouwde nadien zijn repertoire uit over zowat alle genres denkbaar. de artiest pur sang komt met zijn begeleidings-band the imposters voor een exclusief concert naar 013.

013 tilburg, 19.30 uur, 45 euro.

19 juli - ConCertelvis Costello

25 juni - operaopera op de parade

voor de zevende keer vindt de bossche opera op de parade plaats. ditmaal de opera tosca van puccini. voor klassieke muziekliefhebbers én voor nieuwsgierigen die ook wel eens de smaak van opera willen proeven. en dat allemaal in de buitenlucht. een tip: neem je eigen klapstoeltje mee.

theater aan de parade den bosch, 20.00 uur, toegang gratis.

breda live viert dit jaar zijn jubileum. de organisatie van het brabantse feestje pakt deze vijfde editie net zo groots uit als de afgelopen jaren. wederom wist de organisatie echte toppers te strikken: racoon, blØF, go back to the zoo, handsome poets en dj hardwell zullen de mensenmassa op het Chasséveld laten springen.

Chasséveld breda, 15.00 uur, 19,50 euro/ 49,50 euro voor een vip-ticket.

jaarlijks strijkt in tilburg de grootste kermis van de benelux neer. tien dagen maar liefst. naast single Friday op de tweede vrijdag, heeft roze maandag al langer geschiedenis gemaakt. homo’s en lesbiennes uit heel europa komen dan naar de Kruikenstad. al jaren bewijzen zo’n 1,5 miljoen bezoekers trouwens dat dit ook een bijzonder leuk feestje is voor hetero’s!

Centrum tilburg, toegang gratis.Kijk op detilburgsekermis.nl voor de openingstijden.

19 t/m 28 juli - Kermis

6 juli - Festival

BreDalive

rozeMaandagtilBurgsekermis

zijn debuutalbum himself stond begin jaren 70 wekenlang hoog in de hitlijsten. de van oorsprong ierse muzikant kreeg wereld-wijd succes met hits als ‘nothing rhymed’, ‘Clair’ en ‘alone again (naturally)’.o’sullivans muziek wordt gekenmerkt door soepele melodieën die gekoppeld zijn aan een zeer kunstig samengestelde tekst. in 2011 verscheen zijn laatste album gilbertville. dit jaar bezoekt hij nederland weer even - hij woonde in de jaren 70 een aantal maanden in blaricum - en hij doet drie podia aan.

theater aan de parade den bosch, 20.00 uur, vanaf 32,50 euro.

gilbert o’sullivan20 juni - theaterConCert

Punt. 31

boeK dimitri verhulst - de laatKomer

● ● ● ● ●

de laatkomer, de nieuwste roman van de vlaamse schrijver dimitri verhulst is grappig en droevig tegelijk. de toon wordt meteen gezet door de openingszin: ‘hoe-wel volkomen opzettelijk, is het zeer tegen mijn zin dat ik iedere nacht in mijn bed schijt.’om te ontsnappen aan het leven dat hij in de loop der

jaren is gaan verafschuwen, doet désiré Cordier alsof hij dementeert. hij speelt het zo goed dat hij wordt opgenomen in een tehuis voor seniele bejaarden: home winterlicht. daar gaat hij op in zijn rol en glijdt hij steeds verder af.het is hilarisch om te lezen hoe Cordier de boel belazert, in welke vreemde situaties hij zichzelf brengt om maar geloof-waardig over te komen als demente bejaarde. schrijnend wordt het als zijn dochter hem dingen toevertrouwt, in de veronderstelling dat hij het toch niet meer begrijpt. het vlaamse taalgebruik is even wennen, maar de laatkomer is een ijzersterke roman. [suzanne wolters]

muzieK anouK - sad singalong songs

● ● ● ● ●

nederland is weer songfestivalfan, juicht de tros. rockdiva anouk heeft ons land voor het eerst in jaren weer een plek in de eurovisiefinale bezorgd. ze werd daar weliswaar negende, maar who cares? de zangeres is weer ongekend populair en haar nieuwe album, sad singalong songs, was na een week al platina en wordt nu wereldwijd uitgebracht.

sad singalong songs staat garant voor veel kippenvelmomen-ten. songfestivallied ‘birds’ is redelijk representatief voor het album. alle nummers zijn melodieus, langzaam en intens. soms met wat meer soul, gospel of swing. soms bombastisch, dan weer intiem. openingsnummer ‘the rules’ knalt er meteen in met engelengezang en een kerkorgel, passend bij de ‘tien geboden voor de liefde’ die anouk bezingt. de songteksten over liefdesverdriet en eenzaamheid gaan door merg en been, zoals in ‘are You lonely’. meer dan deze tien nummers heeft anouk niet nodig om haar status als vakvrouw te herbevesti-gen. [laura janssen]

tv de beste singer-songwriter van nederland

● ● ● ● ●

in het tweede seizoen van de beste singer-songwriter van nederland gaat giel beelen weer op zoek naar nieuw muzikaal talent. elke aflevering spelen acht deelnemers een zelfgeschre-ven nummer voor de jury bestaande uit 3Fm-dj eric Corton, zangeres sanne hans (miss montreal) en giel. per aflevering mogen twee deelnemers door naar de finale waarin uiteindelijk het grootste talent wordt gekozen. vorig seizoen bracht het programma van de vara en bnn al succesvolle muzikanten voort. nielson scoorde een top 10 hit met ‘beauty & de brains’ en winnaar van het eerste seizoen douwe bob speelde dit jaar op pinkpop. giel heeft met zijn zoektocht het stoffige genre ‘talenten-jacht’ nieuw leven ingeblazen. geen draaiende stoelen, geen bombastische show, maar originele, zelfgeschreven muziek. zo kunnen we thuis weer vervallen in eindeloze discussies over wie er door moet en wie absoluut niet. de beste singer-songwriter van nederland is elke maandagavond te zien op nederland 3. [sjuul nelissen]

app goComiCs

● ● ● ● ●

amerikanen zijn heer en meester op het gebied van krantenstrips. garfield, Calvin and hobbes en dilbert zijn ook in nederland bekende namen. de gratis app goComics

bevat honderden amerikaanse krantenstrips en politieke cartoons. na registratie kun je een lijstje maken met favoriete tekenaars, maar net zo leuk is het om door de app te browsen en nog onbekende titels te ontdekken zoals invisible bread. de collectie gaat twintig jaar terug en wordt elke dag geüpdatet. je hoeft je dus niet snel te vervelen. minpunt is wel de leesbaarheid. vooral de paginavullende weekendstrips vergen veel scrollwerk. ook de constant wisselende reclamebalk onderaan het beeldscherm leidt de aandacht onnodig af. wat de app echt nog mist is een digitale boekenlegger. wie nu stopt bij het lezen van een strip in bijvoorbeeld 2006 moet de volgende keer helemaal terug scrollen naar die datum. [arold roestenburg]

Film leve boerenlieFde

● ● ● ● ●

boer jelte heeg heeft na de dood van zijn vrouw geen zin in een nieuwe liefde. tot wenda van zwol, de presentatrice van een boerendatingshow, zijn erf op stapt. de hoofdrollen in leve boerenliefde zijn weggelegd voor de uitgerangeerde acteur Cas jansen en tatum

dagelet. jammer, want de cast bestaat uit legio bekende nederlanders waarvan er een aantal zonder twijfel over meer acteertalent beschikken: dirk zeelenberg en waldemar torenstra bewezen immers in de succesvolle tv-serie divorce zich perfect te kunnen gedragen als een boer. regisseur steven de jong trekt alle clichés uit de kast; elk vooroordeel over mediagenieke stadschickies en agrarische romeo´s passeert. voorspelbaar, maar grappig en herkenbaar voor de boer zoekt vrouw-kijker. we moesten er eigenlijk vrij lang op wachten, de bioscoopversie van deze tv-hit. leve boerenliefde zal het vooral bij de fans van Yvon jaspers goed doen. voor een kassucces hoeft slechts een fractie van hen een bioscoopkaartje te kopen. [susan docters]

GPuntthuis

KICK-OFF STUDIEJAAR 2013Maandag 19 augustus 2013

17.00 – 23.00 uur

Chassé Theater, BredaPROGRAMMA17.00 Ontvangst en lopend buffet met internationale allure

Medewerkers van Avans showen hun talenten. Avans-bands en Avans-DJ’s zorgen voor een spetterende

warming-up. Met o.a. Xplora Rockin’ Rebels, DJ Brasco

19.25 Jupilerzaal open

20.00 Opening door Paul Rüpp, voorzitter van College van Bestuur

20.30 Ga helemaal uit je dak met de Crazy Piano’s!

Of geniet van de Avans-special van Eric van Muiswinkel

22.00 Borrel en dans, begeleid door de Avans-artiesten

23.00 Einde

AANMELDEN VIAwww.formdesk.nl/omnismart/kickoffSJ13

Wil jij ook je muzikale talent laten zien en je aansluiten bij de Avans-artiesten, stuur dan een mail naar Astrid Damen (ajm.damen@avans.nl).

205830 adv achterzijde punt 230x287 FC V2.indd 1 31-05-13 08:40