Filip CoeckKarin De Keyzer

26 november 2019

Psychose en Opname

Wie zijn we?

• Filip Coeck- klinisch psycholoog – gedragstherapeut (KULeuven)- sinds 2016 werkzaam op PAAZ & Dagziekenhuis AZ Turnhout- voorheen werkzaam in Psychosezorg PZ Duffel

• Karin De Keyzer- klinisch psycholoog - gedragstherapeut (KULeuven)- aanvullende studies criminologische wetenschappen

(KULeuven)- sinds 2003 werkzaam op Gesloten Opname Volwassenen OPZ

Geel

PAAZ

• Psychiatrische Afdeling in een Algemeen Ziekenhuis• kortdurende, residentiële 24-uurszorg• voor volwassenen vanaf 17 jaar• voor dringende hulp in geval van crisistoestand, ofwel voor

observatie of een actieve behandeling• vrijwillige opnames• 38 bedden

Gesloten Opname Volwassenen OPZ GeelNieuwe naam: opname-eenheid 1

- gesloten opname-afdeling in een psychiatrisch ziekenhuis- gespecialiseerde, kortdurende, residentiële 24-uurszorg- voor volwassenen van 18 tot 65 jaar uit het

arrondissement Turnhout - met een (vermoeden van een) psychiatrische crisis en

nood aan een gesloten deur- zowel vrijwillige als gedwongen opnames - 20 bedden

Opnamevraag

• Patiënt meldt zich aan op de Spoed

• PAAZ: de psychiater (van wacht) wordt gecontacteerd voor een opname (bij voorkeur door de huisdokter of een andere hulpverlener)

• OPZ divisie volwassenen: contact tussen hulpverlenersaanmeldingen vanuit huisarts, spoed AZ, PAAZ, CKB-team, LZ-team, ambulant psychiater, ambulant psycholoog, CGG, OCMW, CAW, justitie-assistent, politie, voorlopige bewindvoerder, familie en patiënt, …

Criteria opname

• PAAZ (aantal factoren om mee rekening te houden)- Eigen hulpvraag? (bereidheid voor opname, medicatie-inname)- Is er omkadering? (thuissituatie, ambulante hulp)- Hebben ze al een psychiater of is het een eerste contact?- Geen hard drugs- Paaz of gesloten?

• GOV OPZ Geel - (vermoeden van een ) psychiatrische crisis - acute toestandsbeelden met nood aan een gesloten deur- inschatting door psychiater - zowel vrijwillige als gedwongen opnames

Wat is een gedwongen opname?

• Wet van 26 juni 1990 ter bescherming van de persoon van de geesteszieke

= vroegere collocatie= beschermingsmaatregel (niet straffen)

niet hetzelfde als internering

3 cumulatieve voorwaarden:

geestesziekte

gevaarscriterium

geen alternatief

Geestesziekte

juridisch begrip (geen objectief criterium)

merendeel bij opname: psychose/schizofrenie, bipolair, middelengerelateerde stoornissen, …

Gevaarscriterium

• gevaar voor eigen veiligheid en gezondheid en/of ernstige bedreiging andermans leven of integriteit

• causaal verband geestesziekte en gevaar!

Geen alternatief

behandeling nodig en weigering vrijwillige behandeling en/of er is geen andere geschikte behandeling voorhanden

Gedwongen opname: twee procedures

• procedure bij hoogdringendheid• gewone procedure

Procedure bij hoogdringendheid

• de spoedprocedure -> meest frequent• op initiatief van de procureur des Konings• binnen 10 dagen na het verzoek zitting• vrederechter beslist (obv omstandig geneeskundig verslag

arts, medische en sociale info en gedrag pat)• ingeval observatie wordt bevolen: max. 40 dagen (te

beginnen vanaf de dag dat pat is opgenomen in psychiatrische instelling)

• wanneer GO op de zitting niet bevestigd wordt: pat kan belofte om hulp te aanvaarden niet houden of kan ambulante therapie stopzetten

Gewone procedure

• iedere belanghebbende kan een verzoekschrift indienen bij de griffie van het vrederechter

• omstandig geneeskundig verslag van een arts moet toegevoegd

• binnen 24u zal vrederechter datum en uur vastleggen voor bezoek aan betrokkenen en de zitting, meestal bij de zieke thuis, bijgestaan door advocaat

• binnen 10 dagen vonnis• indien beslissing tot observatie: max 40 dagen

Verder verblijf

• indien de toestand van de zieke een verder verblijf in de instelling vereist na het verstrijken van de observatieperiode

• opnieuw volgt een zitting• duur verder verblijf: max 2 jaar (vangt onmiddellijk aan na

de observatieperiode)

hoger beroep

• zowel bij observatie als bij verder verblijf mogelijk • termijn om in beroep te gaan: 15 dagen vanaf

kennisgeving van het vonnis

• noot: pat betaalt zelf de kosten van gedwongen opname

(Verplichte) nazorg

• op initiatief van de geneesheer-diensthoofd• kan enkel tijdens verder verblijf• behandeling verderzetten + opnieuw integreren in

omgeving• laat medische controle en toezicht op medicatie toe;

ingrijpen door heropname is mogelijk• pat dient nazorgcontract te ondertekenen met daarin de

afspraken rond de te nemen medicatie, de raadpleging op bepaalde tijdstippen bij psychiater of andere hulpverlener, afspraken met psychiatrische thuisverpleging, …

Cijfers

PAAZ AZ Turnhout

GOV OPZ Geel

GOV OPZ Geel

bij SF en andere psychotische stoornissen: gedwongen opnames > vrijwillige opnamescf geen ziekte-inzicht

GOV OPZ Geel

PAAZ AZ Turnhout in beelden

GOV OPZ Geel in beelden

Doelstellingen opname bij psychose

• rust bieden (relatief!)• diagnostiek en indicatiestelling• medicamenteuze oppuntstelling• sociaal-administratieve ondersteuning• bewindvoering opstarten • contact met de familie (herstellen)• psycho-educatie, uitwerken/aanpassen van een

signaleringsplan• nazorg installeren

Multidisciplinair team

• teamcoördinator, psychiater, psycholoog, verpleging, sociale dienst, ergotherapeut, psychomotorisch therapeut

• dagelijks briefing• wekelijks teamvergadering • 1-op-1 contacten én groepsaanbod

Dagindeling PAAZ

07.00 u - 08.00 u: U wordt gewekt Wassen en aankleden

08.00 u - 08.30 u: Ontbijt in de refter en medicatiebedeling 08.30 u - 09.00 u: Bed opdekken en kamer in orde brengen

09.30 u - 10.30 u: Therapieblok 1 10.30 u - 11.00 u: Pauze 11.00 u - 12.00 u: Therapieblok 2

12.00 u - 12.30 u: Middagmaal in de refter en medicatiebedeling 12.30 u - 14.00 u: Bezoek

14.00 u - 15.00 u: Therapieblok 3 15.00 u - 15.30 u: Pauze 15.30 u - 16.30 u: Therapieblok 4

17.00 u - 17.30 u: Avondmaal in de refter en medicatiebedeling 17.30 u - 20.00 u: Bezoek 20.30 u: Iedereen wordt terug op de afdeling verwacht

Vrijetijdsbesteding 21.00 u: Avondsnack en medicatiebedeling op de kamer

23.00 u: Bedtijd

Dagindeling GOV OPZ Geel

Afdelingsregels

• nultolerantie -> toxico’s• controle bagage patiënt• bezoek beperken naargelang toestandsbeeld• bezoekuren respecteren (tenzij anders afgesproken)• bezoek mag niet onder invloed zijn • gebruik van multimedia (smartphone, laptop, tablet, …) • niet met de auto rijden

Toelatingen

• (gedwongen) opname wil niet zeggen dat patiënt dag en nacht op de afdeling moet blijven

• individueel bekeken – op maat van patiënt – regelmatige inschatting – opbouw doorheen de opname

• context wordt betrokken waar mogelijk • indien GO en ziekenhuis verlaten zonder toestemming of

niet terugkomen uit toelating: politie wordt verwittigd (seinen)

Betrekken van de context

• zo snel mogelijk, liefst al van bij opnamegesprek• toestemming van patiënt wordt gevraagd (maar …)• familiegesprekken door sociale dienst, verpleging,

psychiater, psycholoog• eventuele ambulante hulpverleners mee betrekken• telefonische bereikbaarheid• KOPP

Medicatie

• inspuiting/per oraal • inzetten op psycho-educatie en motiverende

gespreksvoering • acute psychotische opstoot (noodsituatie) • installeren van continuïteit na ontslag (inschakelen

thuisverpleging, medicatiedoosje leren gebruiken)

Afzondering

• niet-evidente maatregel• proberen te vermijden dmv- rustmomenten op de kamer- bezoek beperken- 1-op-1 begeleiding- bad nemen- signaleringsplan - gebruik comfortroom- …

Comfortroom

Afzonderingskamer

Afzondering

• afzondering wanneer geen alternatief• ter bescherming van

patiënt/medepatiënten/omgeving/personeel • niet als straf• zo kort als mogelijk • methoden van afzondering• cameratoezicht en frequente observatie • nadien evt kamerprogramma, comfortroom

Wat na opname?

- doorverwijzing naar residentiële behandelafdeling psychiatrie (afdeling psychosezorg, afdeling dubbeldiagnose) of dagbehandeling (Knooppunt)

- doorverwijzing naar Route 11 (psychosociaal revalidatiecentrum)

- met ontslag naar huis, vaak met ambulante begeleiding/mobiel team

- bij psychose vaak ambulante psychiater- indien afhankelijkheid doorverwijzing naar MSOC

Vragen