PROGRAMMA BEZOEK KASTELEN EN BUITENPLAATSEN IN … · Eigenaar Kees Kneppelhout, de broer van...

1

DAG VAN HET KASTEEL 2018

P R O G R A M M A

BEZOEK KASTELEN EN BUITENPLAATSEN

IN UTRECHT

2 3

VEENENDAAL

ZEIST

VIANEN

UTRECHTWOERDEN

AMERSFOORT

KASTEEL LOENERSLOOT

KASTEEL WOERDEN

KASTEEL GROENEVELD

SLOT ZUYLEN

BUITENPLAATSGOUDESTEIN

KASTEEL DE HAAR

KASTEELTOREN IJSSELSTEIN

SLOT ZEIST

LANDGOEDOUD AMELISWEERD

KASTEELRHIJNAUWEN

STERKENBURG

RIDDERHOFSTAD SANDENBURG KASTEEL AMERONGEN

HUIS DOORN

JACHTHUIS BEUKENRODE

BUITENPLAATS DOORNVELD

KASTEEL DUURSTEDE

IJSKELDER

VON GIMBORN ARBORETUM

HISTORISCHE MOESTUINBARTIMEUS

BUITENPLAATS VREEDENHORST

LANDGOED WICKENBURGH

KASTEELSCHALKWIJK II

DWARS DOOR UTRECHT

Kasteel Amerongen

Historische Moestuin Bartimeus

Jachthuis Beukenrode

Kasteel De Haar

Huis Doorn

IJskelder, vroeger behorend bij Huis Doorn

Buitenplaats Doornveld

Kasteel Duurstede

Buitenplaats Goudestein

Kasteel Groeneveld

Kasteel Loenersloot

Landgoed Oud Amelisweerd

Kasteel Rhijnauwen

Ridderhofstad Sandenburg

Kasteel Schalkwijk II

Kasteel Sterkenburg

Von Gimborn Arboretum

Buitenplaats Vreedenhorst

Landgoed Wickenburgh

Kasteel Woerden

Kasteeltoren IJsselstein

Slot Zeist

Slot Zuylen

FOTO KASTEEL DUURSTEDE: ALBERT SPEELMAN

4 5

De Nederlandse Kastelenstichting organiseert ieder jaar op tweede pinksterdag de landelijke Dag van het Kasteel. Die dag zetten kastelen en buitenplaatsen de poorten open om belangstel-lend publiek te ontvangen. In deze brochure laten wij alle deelnemende kastelen en buitenplaatsen aan Dag van het Kasteel 2018 in de provincie Utrecht aan u zien. Nederland, maar zeker de provincie Utrecht, is rijk aan diverse soorten kastelen en buitenplaat-sen. De Nederlandse Kastelenstichting heeft als doel dit erfgoed en de kennis daarover levend te houden. Een van de manieren om deze kennis door te geven is Dag van het Kasteel.

Naast dat kastelen en buitenplaatsen prach-tige, imposante gebouwen zijn, herbergen zij ook een schat aan verhalen. Kleine verhalen,

grote verhalen, verhalen uit het verleden en uit het heden. Veel van die verhalen zijn de moeite waard om te vertellen, maar nauwelijks bekend. Daarom is het thema van Dag van het Kasteel 2018 Verborgen Verhalen Verteld. Wij nodigen u van harte uit om tijdens Dag van het Kasteel een kasteel of een buitenplaats te bezoeken om zo’n verborgen verhaal te ont-dekken.

Het Dag van het Kasteel-team wenst u een mooie dag!

VOORWOORD

6 7

verdedigen tegen een serieuze aanval. Waarom zijn ze dan gebouwd en door wie? Zeker weten doen we dat niet, maar het idee is nu dat het vooral sta-tussymbolen zijn geweest. De bouw van de torens lijkt samen te hangen met agrarische ontginnin-gen. Zowel langs de Vecht als in het zuidoosten van de provincie lagen in de middeleeuwen uitge-strekte veengebieden. Toen de Kromme Rijn bij Wijk bij Duurstede werd afgesloten, konden de waterstanden beter beheerst worden. De omrin-gende moerassen werden ontwaterd en omgezet in landbouwgronden. Deze ontginningen wer-den georganiseerd vanuit de kerkelijke instellingen die in Utrecht heel machtig waren. De uitvoering gebeurde door de zogenaamde ministerialen, hoge ambtenaren in dienst van de bisschop en de kapit-tels (colleges van geestelijken). Hun nazaten zijn waarschijnlijk rijk geworden en wilden hun nieuwe rijkdom graag laten zien. Vandaar de bouw van de woontorens, die in het toen vrij kale gebied goed zichtbaar geweest moeten zijn.

BUITENPLAATSENIn de zeventiende eeuw werd Amsterdam de overslaghaven van de wereld. Handige kooplie-den verdienden er kapitalen en een deel van het vergaarde geld werd belegd in grond. Sommige

Amsterdammers lieten hun oog vallen op de rivier de Vecht en bouwden daar luxe buitenhuizen, om er de zomer door te brengen. Rondom de hui-zen lieten ze soms uitgestrekte tuinen aanleggen, met indrukwekkende hagen, vijvers, fonteinen en tuinbeelden. Mode was toen om de tuinen symme-trisch te ontwerpen, met veel lange lanen, vierkante en rechthoekige borders en waterpartijen.In de negentiende eeuw veranderde de tuinmode. Meer reliëf werd populair, maar ook een natuur-lijker aanleg met slingerende paden en bijzondere boomgroepen. Zulke tuinen konden veel beter aan de oostkant van de provincie worden aange-legd, waar de Utrechtse Heuvelrug zorgde voor hoogteverschillen. De zandgronden daar waren bovendien niet duur in de aanschaf en de aanleg van betere wegen, kanalen en later de spoorwe-gen ontsloten dit gebied. Zo gingen stedelingen uit Utrecht maar ook van verder weg hier hun zomers doorbrengen. De Utrechtse Heuvelrug werd een groot buitenplaatsenlint, dat de naam Stichtse Lustwarande kreeg. Veel van de indrukwekkende middeleeuwse kaste-len en de aangename buitenplaatsen bestaan nog steeds en geven de provincie haar huidige aanblik. Een deel is tegenwoordig opengesteld als museum of wandelgebied.

Utrecht is wat oppervlakte betreft de kleinste pro-vincie, maar het is rijk bedeeld met kastelen en buitenplaatsen. Dat heeft veel te maken met de geografie. In de middeleeuwen werd Utrecht, toen nog het Sticht genaamd, omringd door agressieve buren, zoals de Gelderse hertogen en de Hollandse graven. Om zich te beschermen liet de hoogste baas in Utrecht, de bisschop, aan de grenzen indruk-wekkende kastelen neerzetten. In de zeventiende eeuw was de idyllische rivier de Vecht een aantrek-kelijke locatie voor rijke Amsterdamse kooplieden om er een buitenplaats aan te leggen. Nog steeds kan Utrecht bogen op een groot aantal monumen-tale historische gebouwen en parken, waarvan een deel voor publiek is opengesteld.

DE SLEUTELS VAN HET STICHTOm de expansie van Holland en Gelre tegen te gaan, bouwden de Utrechtse bisschoppen kas-telen aan de grenzen, zoals Ter Horst in het oosten en Montfoort in het westen. Kastelen en

oorlogsvoering waren echter een kostbare zaak en nogal eens keken de bisschoppen tegen een lege schatkist aan. Een tijdelijke oplossing was dan een kasteel in onderpand te geven voor een flinke geld-lening. Nadeel natuurlijk was dat als de lening niet werd afgelost, de bisschop zijn kasteel kwijt was. Dat was des te meer een probleem als de lening was voorgeschoten door de graven van Holland of de hertogen van Gelre: dan had precies die per-soon het kasteel in handen die buiten de deur moest worden gehouden! Die grenskastelen wer-den de sleutels van het Sticht genoemd: wie die in handen had, beheerste Utrecht. Helaas vielen die sleutels dus nogal eens in verkeerde handen..

WOONTORENSDe provincie Utrecht is vooral bekend geraakt om de vele woontorens. Zowel bij Jutfaas als langs de Vecht en in Langbroek hebben er tientallen gestaan. Die torens zijn raadselachtig. Ze staan vaak heel dicht bij elkaar en lijken nogal lastig te

DWARS DOOR UTRECHTRIJK KASTELEN- EN BUITENPLAATSENLANDSCHAP

1. Veel Utrechtse kastelen zijn begonnen als woontoren. In

het huidige kasteel zijn de historische resten van deze

torens vaak bewaard gebleven.

2. Sandenburg herbergt zo'n historische woontoren, die nog

herkenbaar is in het midden.

3. In Utrecht had je een bijzonder soort kasteel, de

Ridderhofstad. Het bezit van een Ridderhofstad gaf een

edelman veel politieke macht. Kasteel Sterkenburg is zo'n

Ridderhofstad.

4. Veel buitenplaatsen aan de Vecht leken op Amsterdamse

grachtenpanden, zoals bijvoorbeeld Goudestein.

5. Doornveld is een voorbeeld van een buitenplaats die in

de negentiende eeuw werd aangelegd op de Utrechtse

Heuvelrug.

2 3

4 5

VOOR 13E EEUWEERSTE HOUTEN

WOONTOREN

ROND 1550STENEN

WOONTOREN

1 INFOGRAPHIC: MOKER ONTWERP FOTO: ALBERT SPEELMAN FOTO: HANS HAGEMAN

8 9

HISTORISCHE MOESTUIN BARTIMEUSDeze ommuurde moestuin is geopend in 1869. Hij hoorde

aanvankelijk bij landhuis La Forêt, maar kwam in 1963 groten-

deels in handen van Bartiméus, een instituut voor blinden en

slechtzienden. Het landhuis werd afgebroken. Tegenwoordig

werken bewoners van Bartiméus en vrijwilligers in de tuin, die

is opengesteld voor bezoekers. De oude kweekbakken voor

de groente- en bloementeelt zijn nog volop in gebruik. In het

rosarium is een groot aantal rozensoorten te bewonderen.

ADRESDriebergsestraatweg 44

3941 ZX Doorn

INFORMATIE • Openingstijden: 12.30 - 16.30 uur

• Entree: gratis

• Opengesteld: alleen tuin

PROGRAMMAMuzikaal optreden van het Domstad Jeugdorkest en het jeugdblaasorkest, zie: www.domstad-jeugdorkest.nlOptredens van Pedaal Vocaal, zie: www.scauh.nl

KASTEEL AMERONGENKasteel Amerongen heeft zijn huidige uiterlijk gekregen aan

het eind van de zeventiende eeuw. Het kasteel was toen vrij-

wel tot de grond toe afgebrand door de Fransen, en werd

herbouwd in de Hollands-classicistische stijl. Het sober

gedecoreerde huis is vrijwel vierkant. Bijzonder is dat de

toegangsbrug twee loopvlakken heeft: een naar het sou-

terrain, en een tweede naar de bel-étage. De onderste brug

was bedoeld voor het personeel, de bovenste voor de fami-

lie en de gasten.

ADRESDrostestraat 20

3958 BK Amerongen

INFORMATIE• Openingstijden: 11.00 - 17.00 uur

• Entree: volwassenen € 12,00, kinde-

ren € 6,00, Museumkaart geldig

• Opengesteld: huis en tuin

PROGRAMMAExclusief voorproefje op de rondleiding Help, de keizer komt! (vanaf 3 juni) over de roerige periode rond het verblijf van keizer Wilhelm II.Bezoek het kasteel en leer alles over het verblijf van de keizer.Live historische muziek.Kinderactiviteiten zoals cupcakes versieren.Cream tea en taartenbakactie voor het goede doel.

KASTEEL DE HAARKasteel De Haar is misschien al in de twaalfde eeuw als motte-

kasteel gebouwd. Een motte is een kunstmatige heuvel, waar

vaak een versterkte toren stond. Die toren is waarschijnlijk

in de eeuwen daarna uitgebreid met torens en woonvleu-

gels. Na 1641 werd het kasteel niet meer permanent bewoond

en het verval zette in. In 1890 verkeerde het kasteel in slechte

staat. Pierre Cuypers en zijn zoon Joseph restaureerden de

nog bestaande middeleeuwse gedeeltes van het kasteel. De

ingestorte en verdwenen bouwdelen herbouwden zij. Henri

Copijn legde de tuin rondom het kasteel aan. Om hiervoor

ruimte te maken, werd het oude dorp Haarzuilens verplaatst.

ADRESKasteellaan 1

3455 RR Haarzuilens

INFORMATIE • Openingstijden: Kasteel 11.00 - 17.00 uur,

Park en Kasteelwinkel 9.00 - 17.00 uur

• Entree (incl. rondleiding): Volwassenen € 19,50,

Kinderen 4 t/m 12 jaar € 13,50, Kinderen < 4

jaar gratis, Museumkaart (toeslag) € 3,50

• Zonder rondleiding reguliere toegangsprijzen


PROGRAMMABekijk de pas gerestaureerde personeelsver-trekken op de bovenste verdieping. Tijdens een avontuurlijke rondleiding ontdek je hoe koks, knechten en kamermeisjes hier leefden en werkten. Een unieke kans, want er zijn vrij-wel geen kastelen in Nederland waar zulke afgezonderde zolderruimtes te bezoeken zijn.

Let op: Rondleiding De verborgen kamers van De Haar dagelijks tussen 12.00 en 16.00 uur. Alleen in combinatie met regulier kasteelbezoek. Tickets alleen online verkrijgbaar via: www.kas-teeldehaar.nl

JACHTHUIS BEUKENRODELandgoed Beukenrode is sinds 1908 een zelfstandig landgoed.

Voorheen behoorde dit gebied tot kasteel Moersbergen en

daarna tot kasteel Sterkenburg.

Rond 1872 werd het huidige hoofdhuis (jachthuis) gebouwd.

Eigenaar Kees Kneppelhout, de broer van schrijver J.

Kneppelhout, bouwde het nieuwe huis Nieuw-Sterkenburg.

Dit was een villa in neorenaissancestijl met Italiaanse invloe-

den. Opvallend is het miniatuurkerkje in het park. Het is

gebouwd als folly, een schijnkapelletje, ter versiering van

de tuin.

ADRESBeukenrodelaan 2

3941 ZP Doorn

INFORMATIE • Openingstijden: 10.00 - 15.00 uur

• Entree: gratis


PROGRAMMAGebouw is open voor de geïnteresseerde bezoeker. Horecastop voor koffie/thee met lekkers.

FOTO: BARTIMEUS FOTO: HANS HAGEMAN

http://www.domstadjeugdorkest.nl

http://www.domstadjeugdorkest.nl

http://www.scauh.nl

http://www.kasteeldehaar.nl

http://www.kasteeldehaar.nl

1 0 1 1

IJSKELDERVROEGER BEHOREND BIJ HUIS DOORN

De ijskelder die bij Huis Doorn hoorde, ligt aan de rand van

het centrum van Doorn in het IJskelderbos. Dit bos is in de

twintigste eeuw afgesplitst van het landgoed van Huis Doorn.

Het is een van de 106 ijskelders die in ons land bewaard zijn

gebleven. De ijskelder is al te zien op een kaart van het land-

goed uit 1792, en is daarmee een van de oudste in Nederland.

De exacte bouwdatum is tot nu toe niet achterhaald.

ADRESDorpsstraat Doorn ter hoogte van de IJskelderlaan


• Entree: gratis

• Opengesteld: ijskelder

PROGRAMMAVrijwilligers geven uitleg over de ijskelder, zijn functie als winterverblijfplaats voor vleermuizen en zijn historie.

KASTEEL DUURSTEDEIn de dertiende eeuw begint men in Nederland te bouwen met

baksteen. Daarvoor werd gebouwd in natuursteen, maar dat

was zo kostbaar dat alleen de allerrijksten, zoals de bisschop

van Utrecht, zich een stenen huis konden veroorloven. Door

de heruitvinding van de baksteen ging iedereen die indruk

wilde maken, in steen bouwen. Zo ook Zweder van Abcoude,

die in 1270 in baksteen kasteel Duurstede laat optrekken. Na

1470 was het kasteel, inmiddels eigendom van de bisschop

van Utrecht, het centrum van macht, praal en pracht en van

grootse feesten. In de zestiende eeuw raakte het kasteel ech-

ter in verval. Door restauraties heeft het kasteel een deel van

zijn grandeur teruggekregen.

ADRESLangs de Wal 1

3961 AB Wijk bij Duurstede

INFORMATIE• Openingstijden: 11.00 – 17.00 uur

• Entree: gratis

• Opengesteld: huis en terras

PROGRAMMABeide torens zijn te bezoeken: in de Donjon is een expositie van KunstStad Wijk.Vanaf 14.00 uur brengt Troubadour Boudewijn Hansen bezoekers in de stemming met prachtige liederen en verhalen. Het Regionaal Historisch Centrum Zuidoost Utrecht is aanwezig met informatie en publica-ties over de kastelen in Zuidoost UtrechtVoor kinderen: klimtocht langs alle spannende vertrekken in de torens, knutselen en kleuren op de binnenplaats van het kasteel.Poppenspeelster Lucienne Kuperus presenteert verhalen met poppentheater 'De Kletskous'.

HUIS DOORNHuis Doorn is vooral bekend als de voormalige residentie van

de Duitse ex-keizer Wilhelm II. Waarschijnlijk is eind dertiende

eeuw het eerste kasteel Doorn gebouwd, maar al rond het jaar

800 stond op deze plek een boerenbedrijf van de Domkerk.

Het kasteel is vele malen verbouwd. In 1919 werd Huis Doorn

gekocht door keizer Wilhelm II die uit Duitsland gevlucht was.

ADRESLangbroekerweg 10

3941 MT Doorn


• Entree Huis (exclusief tentoonstellingspaviljoen):

Volwassenen € 12,00, Kinderen 7-18 jaar € 6,00


PROGRAMMANeem een kijkje achter de schermen van het Poortgebouw.

BUITENPLAATS DOORNVELDHet eclectische buitenhuis Doornveld is gebouwd door de

Zeister aannemer Gerrit Meerdink in opdracht van Henricus

Ravesteijn in 1861. Ravesteijn was eigenaar van een pannen-

bakkerij en bouwde het huis voor zijn dochter, die er met haar

man, predikant Jochem Westrik ging wonen. Na hen was het

huis in handen van verschillende eigenaren. Het huis werd ook

als pension en zomerhuis gebruikt. In 1969 werd Doornveld

verkocht aan een stichting voor ouderen met een handicap.

Sindsdien is Doornveld geen woonhuis meer. Vanaf 1988 is

het in gebruik als kantoor.

ADRESDriebergsestraatweg 27

3941 ZS Doorn


• Entree: gratis


PROGRAMMAOm 14.30 uur geeft tuinarchitect Dick Haver Droeze een rondleiding in de tuin.Verhalenverteller Josine van der Schot ver-telt een spannend verhaal over Doornveld.Geniet van een wijnproeverij.

FOTO: STIJN DECORTE

1 2 1 3

KASTEEL GROENEVELDKasteel Groeneveld werd gebouwd in de achttiende

eeuw. In die tijd was het gebruikelijk dat gefortuneerde

Amsterdammers een buitenplaats aanschaften en daar

genoten van het goede leven. Ook konden zij hun ama-

teur-architectonische kennis botvieren op de buitenverblijven.

Hierdoor is Groeneveld vaak verbouwd en uitgebreid. Na 1940

kwam Groeneveld in handen van Staatsbosbeheer, die het

verblijf verhuurde aan de familie Colson. Door de activitei-

ten van de Colsons werd Groeneveld een artistieke vrijplaats.

Tegenwoordig is Kasteel Groeneveld geopend voor bezoekers.

ADRES Groeneveld 2

3744 ML Baarn


• Entree: Volwassenen € 5,00, 65+ € 4,00, Kinderen

van 4 tot 12 jaar € 2,50, Kinderen tot 4 jaar gratis


PROGRAMMABark in the Park voor honden, hun baasjes en liefhebbers. Met of zonder hond, gediplomeerde instructeurs, een dierenarts en een gedragsdeskun-dige beantwoorden vragen. Lathyrusshow in de grote hal van Kasteel Groeneveld. Het leidende thema is ‘Huwelijk’. Tentoonstelling over Fiep Westendorp met speel-zolder voor de kinderen, speurtochten binnen en buiten.Rondleidingen door het kasteel, inclusief sterke verhalen.

PROGRAMMAU bent van harte welkom om 11.00, 12.00, 13.00, 14.00, 15.00 of 16.00 uur. U heeft elk uur 55 minuten de tijd de vele fraaie ruimten te bezich-tigen.Om 12.00 en 14.00 uur gratis parkrondleiding. In het park is een aantrekkelijke speurtocht voor kinderen uitgezet. Een formulier daarvoor kunt u bij de tent afhalen.In het kasteel zijn zeven mooie prenten van het vroegere kasteel tentoongesteld. Elk uur worden drie video's vertoond. Over de laatste, zeer kleurrijke bewoonster van het kas-teel, barones Van Nagell-Martini Buys, over de Tweede Wereldoorlog met Kasteel Loenersloot in een bijzondere rol, en over vleermuizen in en rond het kasteel.De Japanse fortepianiste Kuoru Iwamura ver-tolkt elk uur op een Broadwood tafelpiano uit 1829 werken van Schubert, Beethoven en Chopin.

BUITENPLAATSGOUDESTEINLangs de Vecht stonden veel luxe buitenhuizen van rijke

Amsterdammers. Goudestein bij Maarssen was zo’n huis.

In Goudestein woonde zelfs een burgermeester van

Amsterdam, Jan Elias Huydecoper. Hij nam zijn toevlucht in

het rustige Goudestein in 1787 toen hij werd bedreigd door

de Oranje-gezinde inwoners van Amsterdam. Goudestein is

tegenwoordig te bezoeken in combinatie met een bezoek

aan het Vechtstreekmuseum.

ADRESDiependaalsedijk 19B

3601 GH Maarssen


• Entree: € 8,00 voor beide rondleidingen samen,

t/m 16 jaar € 3,00, Museumkaart € 5,00

• Opengesteld: museum, huis en tuin

PROGRAMMARondleidingen bestaand uit twee onderdelen: Vechtstreekmuseum langs de semipermanente ten-toonstelling De Vecht – ons pronkstuk! Over hard werken, luxe leven en industrie op buitenplaatsen tussen Amsterdam en Utrecht. Langs de wisselten-toonstelling Sport en Spel in de Vechtstreek. Daarna steekt u over naar buitenplaats Goudestein. De rondleidingen starten om 10.30 en 13.30 uur.

KASTEEL LOENERSLOOTGelegen tussen de A2, het Amsterdam-Rijnkanaal, het spoor

Amsterdam-Utrecht en de drukke N201 ligt Kasteel Loenersloot

tussen de bomen verscholen. Het kasteel domineert sinds

ongeveer 1250 het dorp Loenersloot en de omgeving. Het

begon met alleen een donjon, en in de loop der eeuwen is

er veel veel aan- en bijgebouwd, maar ook veel afgebroken.

In 2012 is het kasteel ingrijpend gerestaureerd. Sindsdien is

het kasteel opengesteld voor publiek.

ADRESRijksstraat 211

3634 AL Loenersloot


• Entree: € 6,00, Beschermers Utrechts Landschap

€ 3,00, kinderen t/m 12 jaar gratis


Let op: Reserveren voor de verschillende onder-delen via www.utrechtslandschap.nl/loenersloot

FOTO: ALBERT SPEELMAN

http://www.utrechtslandschap.nl/loenersloot

1 4 1 5

KASTEEL RHIJNAUWEN In 1394 verkreeg Jan van Renesse het kasteel Rhijnauwen via

zijn vrouw Aleydt van Lichtenberg. De Van Lichtenbergs waren

een machtige Utrechtse familie die het regelmatig aan de

stok had met andere Utrechtse geslachten. In die strijd werd

ook de familie Van Renesse getrokken, met als gevolg dat

ze uit de stad warden verbannen en hun Kasteel Rhijnauwen

in brand werd gestoken. Na 1450 werd er een nieuw huis

opgetrokken, waarvan nog delen in het huidige buitenhuis

herkenbaar zijn. Let op de afwijkende baksteensoort! In het

huis Rhijnauwen huist sinds 1933 een jeugdherberg, de oud-

ste jeugdherberg van Nederland.

ADRES Rhijnauwenselaan 14B

3981 HH Bunnik


• Entree: gratis

• Opengesteld: tuin

PROGRAMMAVoor kinderen: kastelen springkussen, leuke knut-selactiviteiten en kleurplaten.

KASTEEL SCHALKWIJK IIKasteel ‘Schalkwijk II’ is de opvolger van het honderden

meters noordelijker gelegen kasteel ‘Schalkwijk I’. In 1633

koopt Adriaen Ram het kasteel. Hij was katholiek en de zuid-

toren van het kasteel werd ingericht als schuilkerk. Dat was

verboden en de Staten van Utrecht poogden aan de missen

een einde te maken. Dat lukte maar matig, omdat de – even-

eens katholieke – bevolking van Schalkwijk het kasteel met

hand en tand verdedigde. Uiteindelijk raakte het kasteel ver-

vallen en is het rond 1800 gesloopt.

ADRESTetwijkseweg 4

3998 NN Schalkwijk


• Entree: terrein gratis, vertelling € 2,00

• Opengesteld: kasteelterrein

PROGRAMMAVertelster Rita van Overstraeten neemt u mee op een Verhalenwandeling over het terrein. De geschiedenis van beide kastelen komt aan bod. De wandeling duurt 45 à 60 min.Het kasteelterrein is opengesteld.

OUD AMELISWEERD Oud Amelisweerd vindt zijn oorsprong in de dertiende eeuw

en werd in 1537 als ridderhofstad erkend. Het lijkt er op dat

het daarna vervallen is en er misschien zelfs helemaal geen

kasteel meer stond, maar slechts een boerderij met een speel-

huis (een tuinkoepel) aan de Kromme Rijn. Pas door Gerard

baron Taets van Amerongen werd er na 1760 op oude fun-

damenten een nieuw buitenhuis gebouwd en een fraaie tuin

aangelegd. Beroemd is Oud Amelisweerd door de indrukwek-

kende Chinese behangsels in de kamers op de begane grond,

die onlangs zorgvuldig zijn gerestaureerd.

ADRESKoningslaan 9

3981 HD Bunnik


• Entree: Volwassenen € 12,00, Museumkaart € 2,00,

t/m 8 jaar gratis, 9-18 jaar / CJP / Studenten

€ 6,00, ICOM-kaart / Vrienden van MOA gratis


PROGRAMMADrie rondleidingen met ieder een ander thema waarin een voormalige bewoner in de spotlight wordt gezet. Wat heeft hij aan het landhuis toe-gevoegd, en wat waren zijn verborgen verhalen? Om 11.00, 13.00 en 15.00 uur worden de ver-halen verteld van Taets van Amerongen, koning Lodewijk Napoleon en Bosch van Drakestein.

RIDDERHOFSTAD SANDENBURGIn de dertiende eeuw werd Sandenburg als woontoren

gebouwd, een van de vele langs de Langbroekerwetering.

In 1792 werd Sandenburg gekocht door Gijsbert van Lynden.

Bezit van deze ridderhofstad gaf namelijk deze Gelderse

edelman toegang tot de Utrechtse Ridderschap. Andere Van

Lyndens kochten het nabijgelegen Lunenburg. Gijsberts erf-

genamen verbouwden het kasteel, en het landgoed groeide

door aankoop en vererving. Recent zijn alle gebouwen geres-

taureerd. Van de tuinschuur is een woning gemaakt en de

voormalige veestal, de oranjerie en het koetshuis zijn nu kan-

toorruimtes. Het hoofdhuis wordt nog steeds bewoond door

de familie Van Lynden van Sandenburg.

ADRESLangbroekerdijk A 26

3947 BH Langbroek

Let op: parkeren op de Sandenburgerlaan 6


• Entree: gratis


PROGRAMMADe recent gerestaureerde Oranjerie en park zijn opengesteld. Tussen 12.30 en 13.30 uur rijden ruim 100 old-timers voor het kasteel langs.Vanaf 14.00 uur is er een proeverij van bieren uit de Kromme Rijnstreek. Gedurende de hele dag kunnen bezoekers in de karakteristieke Oranjerie een stop maken voor kof-fie met lekkers of een high tea.

FOTO: HENK BOL

1 6 1 7

VON GIMBORN ARBORETUMMax von Gimborn was een fabrikant van penneninkt en een

groot liefhebber van coniferen en rododendrons. Hij kocht in

1924 op de Heuvelrug 47 hectare grond en verhuisde zijn jonge

bomenverzameling naar Doorn. Aanvankelijk was het plan

om ook op het terrein te gaan wonen. Maar door de crisis-

jaren moest hij zijn fabriek verkopen en is de geplande villa

nooit gebouwd. Op het terrein verzamelde hij verschillende

soorten bomen: een arboretum.

ADRESVelperengh 13

3941 BZ Doorn


• Entree: € 6,00, Jaarkaarthouders Arboretum

en kinderen t/m 15 jaar gratis

• Opengesteld: tuin

• Let op: betalen alleen via pinautomaat aan de

buitenmuur van het bezoekersgebouw

PROGRAMMAKorenfestival met optredens van verschillende koren.

LANDGOED WICKENBURGHLandgoed Wickenburgh is een landgoed waarvan de geschie-

denis teruggaat tot het jaar 1300. Sinds 1741 is het in bezit van

de familie Wttewaall. Rond 1860 is het landhuis verbouwd

naar de vorm die het nu heeft. In het gebouw bevinden zich

nog allerlei historische details, zoals een marmeren vloer en

lambrisering uit de achttiende eeuw en hier en daar nog bal-

kenlagen uit de zeventiende eeuw. In 2012 is het landgoed

weer in de volle glorie van 1860 hersteld.

ADRES Wickenburghseweg 15

3997 MT `t Goy


• Entree: Gratis


PROGRAMMALuister naar het verhaal over de geschiedenis van Landgoed Wickenburgh, geïllustreerd met stuk-ken uit het huisarchief en archeologische vondsten.Rondleidingen over het landgoed.Rust uit met koffie/thee/fris/wijn en gebak.

KASTEEL STERKENBURGDe familie Van Wulven behoorde tot de ministerialenstand

en heeft waarschijnlijk een rol gespeeld in de ontginnin-

gen in zuidoost Utrecht. Rond 1260 bezaten ze een kasteel

in Langbroek, Sterkenburg, dat een vijfhoekige vorm had.

De karakteristieke ronde toren, met muren van 2,5 m dik,

is daar wat later aan toegevoegd. Het kasteel had ook een

voorburcht, waar in 1626 een nieuwe poort werd neergezet.

Het kasteel bracht zijn eigenaren weinig geluk: sommige

families stierven uit niet lang nadat ze Sterkenburg hadden

geërfd, andere gingen failliet. In de achttiende eeuw werd

het kasteel ingrijpend veranderd door de Utrechtse regen-

tenfamilie Van Westrenen. Deze familie bouwde een nieuwe

woonvleugel, met daarin een grote zaal en kamers met luxe

behang. Een eeuw later brak de toenmalige eigenaar weer

een middeleeuws bouwdeel af om dat te vervangen door

een moderne vleugel.

ADRES Langbroekerdijk 10

3972 ND Driebergen-Rijsenburg


• Entree: rondleiding kasteel € 7,50, terras gratis


PROGRAMMAKoor Vinkenvocale zingt in de grote zaal van het kasteel om 11.00, 12.30, 14.00 en 15.30 uur.Rondleidingen door het kasteel, inclusief beklim-ming van de middeleeuwse toren om 11.30, 13.00 en 14.30 uur.Distilleerderij De Pronckheer verkoopt likeu-ren, Eau de Vie van fruit uit de streek, en andere dranken.Bij mooi weer is er een brocante op het voor-plein en terras in de hoogstamboomgaard met koffie en taart.

BUITENPLAATSVREEDENHORST Buitenplaats Vreedenhorst heeft een vierkant, in landschaps-

stijl aangelegd park, door een gracht gescheiden van de weg.

In 1650 is het huidige huis gebouwd. Waarschijnlijk is deze

locatie al bewoond sinds de middeleeuwen, gezien de kloos-

termoppen (middeleeuwse bakstenen) die zich in gemetselde

gewelven van de kelder bevinden. Het is één van de oud-

ste buitenplaatsen met een boerderij-achtige indeling: een

asymmetrische gevel met een voorraadkelder waarboven

zich de voorname opkamer bevindt.

ADRES Bergseweg 18

3633 AK Vreeland

INFORMATIE• Openingstijden: Alleen tijdens rondleiding: om 10.00 uur

en 14.00 uur

• Entree: € 7,50


• Let op: alleen tijdens rondleiding

PROGRAMMARondleiding met bijzondere aandacht voor de familieportretten en de geschiedenis van de Dorsserwaardse polder waarin de buitenplaats is aangelegd.

FOTO: VON GIMBORN

FOTO: VREEDENHORST

1 8 1 9

KASTEELTOREN IJSSELSTEINHet oudste kasteel IJsselstein is waarschijnlijk eind dertiende

eeuw gesticht door Gijsbrecht van IJsselstein.

In 1417 werden de verdedigingswerken en het kasteel

gesloopt. Pas na 1466 is begonnen met herbouw.

In de achttiende eeuw raakte het kasteel in verval. Het was

deels in gebruik als stadsgevangenis van IJsselstein en als

ambtswoning van de drost.

In 1795 werd het kasteel tijdelijk bezet door Franse troepen.

Omdat IJsselstein bezit was van de gevluchte stadhouder,

werd het kasteel tot nationaal eigendom verklaard. In 1812

werd het gekocht door een particulier en ingericht als woon-

huis.

ADRESKronenburgerplantsoen 9

3401 BM IJsselstein


• Bezoek museum IJsselstein: € 6,00,

Museumkaart geldig, rondleidingen gratis

• Opengesteld: museum en toren

PROGRAMMA13.00 en 14.00 uur historische rondleiding.15.00 en 16.00 uur kinderrondleiding met Ridder Roderick.

Let op: vooraf aanmelden voor rondleidingen via [email protected] Verzamelen bij museum (Walkade 2-4, IJsselstein).

SLOT ZUYLEN Slot Zuylen werd in 1247 bewoond door Gijsbert van Zuylen.

Door vererving kwam het in handen van de Zeeuwse fami-

lie Van Borssele, die een vooraanstaande rol speelde in de

Hoekse en Kabeljauwse twisten. In deze burgeroorlog stond

de stad Utrecht aan de andere kant en gewapende burgers

vernielden het kasteel in 1422. Pas een eeuw later werd het

herbouwd en vanaf 1655 was het slot in bezit van de fami-

lie Van Tuyll van Serooskerken. De beroemdste bewoonster

was Belle van Zuylen. De laatste Van Tuyll bracht in 1951 het

kasteel in een stichting onder.

ADRESTournooiveld 1

3611 AS Oud Zuylen Utrecht


• Entree: volwassenen € 12,50, kinderen € 6,50, CJP/

studenten/U-pas € 9,50, Museumkaart gratis

• Alleen tuin € 3,00


PROGRAMMARondleiding met een uniek kijkje in de kasten van Belle’s ouderlijk huis. De deuren gaan open van kasten die normaal gesproken altijd gesloten zijn. Bekijk onder andere het Utrechts toogkastje, zeventiende-eeuws rariteitenkabinetje en de acht-tiende-eeuwse linnenkast gevuld met hoge stapels damast.Speciale rondleiding Adel en Accessoires: kleine voorwerpen, grote verhalen. Bijzondere en alle-daagse accessoires vertellen eindelijk hun verhaal over de bewoners van Slot Zuylen.

KASTEEL WOERDENDe eerste bekende eigenaar is Jan van Beieren, die het kas-

teel in 1415-1416 liet bouwen.

In 1506 kwam Woerden in het bezit van de zesjarige Karel V.

Vanaf 1672 kwam het kasteel in handen van verschillende par-

tijen. In 1795 werd het afgestaan aan de Fransen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden er soldaten ver-

zorgd. In 1980 verliet het Departement van Defensie kasteel

Woerden.

ADRESKasteel 3

3441 BZ Woerden


• Entree: Gratis


PROGRAMMAHigh-tea, high-wine, high-beer arrangementen te boeken via de website www.kasteelwoerden.nl

SLOT ZEIST Slot Zeist is in de zeventiende eeuw gebouwd door Willem

Adriaan van Nassau. In 1745 verkocht zijn kleinzoon het huis

en de heerlijkheid aan de Hernhutters, een uit Duitsland

afkomstige geloofsgemeenschap. Er verrezen een broeder- en

zusterhuis in de tuinen. In 1830 kwam slot Zeist in handen van

Jan Elias Huydecoper. Hij moderniseerde het huis en vormde

de tuin om tot een tuin in Engelse landschapsstijl. In 1960 is

deze modernisering deels ongedaan gemaakt.

ADRESZinzendorflaan 1

3703 CE Zeist


• Entree: rondleiding Slottuin € 2,50, kinderen t/m 12 jaar

€ 1,00. Expositie: volwassenen € 5,50, CJP/Museumkaart

€ 4,50, BankGiro loterij VIP € 2,75, ASZ/U-pas € 1,00, t/m

16 jaar gratis


• Let op: de tuin is in verband met het opbouwen van

Ashtonia alleen toegankelijk met gids.

PROGRAMMA11.00 en 13.00 uur: rondleiding door de slottuin onder begeleiding van het Gilde Zeist.In het hoofdgebouw is het tweejaarlijkse kunst- en antiekevenement, voor tickets en tarieven zie: www.kunstenantiekevenement.nl Expositie in de culturele vleugel De kunst van het anders zien xxx kunst van blinden en slechtzienden. Koffie/thee, lunch en high tea in de Brasserie.

FOTO: KASTEEL WOERDEN

mailto:[email protected]

http://www.kasteelwoerden.nl

http://www.kunstenantiekevenement.nl

2 0

Foto's tenzij anders vermeld: Peter van der Wielen, foto omslag: Stijn Decorte / Ontwerp: Smartmobiletour.nl, Gerard de Vries

Deze brochure is tot stand gekomen in het kader van Dag van het Kasteel 2018 met steun van:

Deze brochure is samengesteld door de NKS. Al meer dan 70

jaar produceert, verzamelt en analyseert de NKS kennis over

kastelen, buitenplaatsen en hun historische omgeving. We

presenteren dit op een zo divers mogelijke manier voor een

zo breed mogelijk publiek in samenwerking met erfgoed-

partners. We doen dat omdat we er van overtuigd zijn dat

deze kennis het leven verrijkt, de beleving van dit erfgoed

verdiept en het maatschappelijk draagvlak daarvoor ver-

sterkt. Dit erfgoed is het waard behouden te blijven!

NKS is een onafhankelijke non-profit stichting met een

ANBI-status. Help ons bij ons werk door donateur te wor-

den. Voor meer informatie, kijk op onze website voor alle

mogelijkheden en voordelen. www.kastelen.nl

NEDERLANDSE KASTELENSTICHTING (NKS), KENNISCENTRUM VOOR KASTEEL EN BUITENPLAATS

De NKS organiseert jaarlijks op tweede pinksterdag Dag van het Kasteel.

Meer dan honderd kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in heel Nederland openen dan hun poorten voor het publiek.

Sommigen ook het huis. Veel locaties zijn de rest van het jaar niet voor bezoekers toegankelijk.

Dag van het Kasteel is een uitgelezen kans om de vele kastelen en buitenplaatsen die Nederland rijk is en de bijzondere

verhalen van dit erfgoed te ontdekken.

Kijk op www.dagvanhetkasteel.nl voor alle deelnemende kastelen en buitenplaatsen en hun programma.

Volg ons op FACEBOOK @DagvhKasteel, en TWITTER #DvhK

#KastelenKunnenMeNogVeelMeerVertellen, #2epinksterdagvanhetkasteel

Nederlandse Kastelenstichting (NKS), Kenniscentrum voor Kasteel en Buitenplaats

Bezoekadres: Karel de Grotestraat 30, 3962 CL Wijk bij Duurstede

Postadres: Postbus 123, 3960 BC Wijk bij Duurstede

T: 0343 578995 | [email protected] | www.kastelen.nl | Bank: NL24ABNA0470 7592 67

Twitter: @NKS_Kennis | Facebook: @nkskasteelenbuitenplaats

NEDERLANDSEKASTELENSTICHTINGK E N N I S C E N T R U M V O O R K A S T E E L E N B U I T E N P L A A T S

http://Smartmobiletour.nl

http://www.kastelen.nl

http://www.dagvanhetkasteel.nl

mailto:[email protected]

http://www.kastelen.nl

PROGRAMMA BEZOEK KASTELEN EN BUITENPLAATSEN IN … · Eigenaar Kees Kneppelhout, de broer van...

Documents

Transcript of PROGRAMMA BEZOEK KASTELEN EN BUITENPLAATSEN IN … · Eigenaar Kees Kneppelhout, de broer van...