HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 -...

29
HANDBOEK BA 1 HANDBOEK BEROEPSOPLEIDING ADVOCATEN

Transcript of HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 -...

Page 1: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

HANDBOEK BA 1

HANDBOEK BEROEPSOPLEIDING ADVOCATEN

Page 2: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

2 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 3

Advocaat-stagiaires op afbeeldingen

Renée Hoogstraaten - Strafrecht - Najaar 2016 - Haagrecht Advocaten

Bram Horenblas - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016

Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V.

Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen Advocatenkantoor

Page 3: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

4 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 5

Welkom in de Beroepsopleiding Advocaten 7Waarom de Beroepsopleiding Advocaten? Vertrouwde adviseur Gids door de BA: Thédoor Melchers

De uitvoeringsorganisatie, geaccrediteerde aanbieders en kwaliteitstoezicht 13CPO-Dialogue: de uitvoeringsorganisatie De Stichting Beroepsopleiding Advocaten Geaccrediteerde aanbieders Reglementen en regelgeving Trainers, docenten, toetsontwikkelaars en onderwijskundigen Gids door de BA: Roma Leuyerink Kwaliteit Het BA-manifest: onze visie, missie en waarden

Curriculum en onderwijsvormen 19Blended learning en de digitale leeromgeving (DLO) Personalised learning iLog Cognitie, ethiek en vaardigheden ‘Moet ik de universiteit overdoen?’ Vrijstellingen Leerlijnen Majors Gids door de BA: Noëlle Bynoe Minors Keuzevakken Jaarrekeninglezen en ADROverzicht keuzevakken Gids door de BA: Tjalling van der Goot Ethiek en vaardigheden Beroepsattitude en beroepsethiek

INHOUDSOPGAVE

VaardighedenSchriftelijke vaardighedenEvaluatie- en eindgesprekken

Toetsing 35Toetsen en eindopdrachten Procedure en toetsdagen Vakbeschrijvingen Examencommissie, uitslagen en herkansingen Gids door de BA: Mathieu Wakim

Studiebelasting 38Hoe wordt de studiebelasting ervaren? Verdeling studiebelasting Overzicht programma Opleidingsdag gemist? Gids door de BA: Mariëlle van der Giessen

Groep, mentor, patroon en uw kantoor 45Groep Mentor Uw patroon en kantoor Stem verwachtingen af Gids door de BA: Khalid Kasem

Klachten 48

Tips voor advocaat-stagiaires 51

Contactinformatie 54

Page 4: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

6 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 7

Geachte advocaat-stagiaire,

Welkom in de Beroepsopleiding Advocaten (BA). Met dit handboek willen we u een praktisch stuk gereedschap aanreiken en vooruitblikken op de periode van ruim twee jaar hoogwaardig postacademisch onderwijs die voor u ligt.

Deze periode is een leuke en inspirerende tijd van snelle ontwikkeling, maar is tegelijk uitdagend, want u bouwt een advocatenpraktijk op terwijl u studeert. Die combinatie vraagt om goed plannen en het organiseren van steun van uw patroon, kantoor en privé-omgeving.

Het handboek Beroepsopleiding Advocaten geeft u een overzicht van wat er allemaal op u afkomt. De inhoud is een mix van tips en praktische informatie over de Beroepsopleiding.

U vindt hier informatie over de inhoud van het curriculum, de studiebelasting en de toetsing. Daarnaast willen we u met dit handboek inspireren en motiveren. We hebben enkele ervaren advocaten gevraagd om u advies te geven over hoe u de stageperiode en de Beroepsopleiding tot een succes kunt maken. Het zijn mooie verhalen geworden met waardevolle tips.

Het is onze wens dat dit handboek bijdraagt aan uw ontwikkeling en vorming tot een uitstekende advocaat, en dat de Beroepsopleiding een boeiende en leerzame ervaring voor u mag worden.

Monique van de Griendt en Marianne van den Bosch Elodie Carmiggelt en Werner Tijsse ClaaseDirectie Managers onderwijs

WELKOM IN DEBEROEPSOPLEIDING ADVOCATEN

Page 5: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

8 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 9

Omdat het vak van advocaat de afgelopen decennia sterk veranderd is. De balie verdubbelde in twintig jaar ruimschoots: van iets meer dan 8000 advocaten in 1996 tot ruim 17.500 nu.

Een advocatenpraktijk was vroeger algemener dan tegenwoordig. Advocaten deden van alles: een huurgeschil, een echtscheiding, de overdracht van een familiebedrijf van vader op zoon of een ontslagzaak. Dat kon allemaal want de samenleving was nog niet zo complex en gejuridiseerd als tegenwoordig. Een advocaat-stagiaire had genoeg

aan een brede juridische basis en een goede patroon die de weg wees op kantoor en in de wereld van de rechterlijke macht en de cliënt.

Maar kantoren zijn steeds groter geworden en werken vaker internationaal, full-service met aparte secties of praktijkgroepen en gericht op specifieke rechtsgebieden. Daarnaast zijn er juist ook kleinere, zeer specialistische nichekantoren gekomen. De samenleving is complexer geworden en het recht dus ook. Met relatief nieuwe rechtsgebieden als het mededingingsrecht en

WAAROM DE BEROEPSOPLEIDING ADVOCATEN? het financiële toezichtrecht en de invloed van het Europese recht op klassieke domeinen als het bestuurs- en het strafrecht, is het een steeds lastiger opdracht voor een advocaat om zijn deskundigheid op een hoog peil te houden.

De cliënt heeft tegenwoordig ook een ander soort vragen: op het gebied van ethiek of over de gevolgen van maatschappelijke ontwikkelingen en ondernemen over de grens. De advocaat is meer en meer een specialist geworden, die tegelijk meer in huis moest hebben dan alleen juridische kennis.

Ook technologische innovatie heeft een steedsgrotere impact op het vak. Deze trend zet door nu

bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie aan een opmars bezig is en veel klassieke taken van de advocaat overneemt.

De Beroepsopleiding Advocaten is met de eisen van de tijd meegegroeid tot een hoogwaardige postacademische beroepsopleiding die is afgestemd op de nieuwe diversiteit in de balie en op de verschillende opleidingsbehoeftes die zijn ontstaan.

Page 6: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

10 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 11

De advocaat van nu moet het vertrouwen van de maatschappij, en de privileges die hij of zij daarvan krijgt, steeds blijven verdienen. Daarom moet een advocaat een onberispelijk en ethisch handelende professional zijn, die het vertrouwen van de maatschappij in de advocatuur niet schaadt. Dat is de reden dat er in de Beroepsopleiding veel aandacht is voor ethiek, de gedragsregels en de toepassing daarvan in de praktijk.

Het geven van een inhoudelijk juridisch advies is niet altijd voldoende voor een advocaat. Voordat een cliënt een advies aanneemt, moet hij het inhoudelijk betrouwbaar vinden, maar de advocaat ook als mens en als adviseur vertrouwen.

Vertrouwen is in dit kader een cruciaal begrip en daarom is het meegenomen in de visie waarmee we beginnende advocaten opleiden. Alles wat een advocaat in huis moet hebben komt samen in het idee van de vertrouwde adviseur.

De vertrouwde adviseur verdient zijn titel omdat we inhoudelijk een sterke basis leggen tijdens de Beroepsopleiding. Die juridische basis wordt verder verstevigd door niet alleen de theorie te kennen, maar de techniek van het recht ook op praktische wijze toe te passen. En de vertrouwde adviseur kijkt voorbij de juridisch inhoudelijke kanten - naar wat

de gevolgen zijn van het handelen. Daarom leert u in de BA ook om kritische vragen te stellen als: ‘juridisch kan het, maar is het ook het goede om te doen?’

Kortom, na twee jaar en drie maanden intensieve begeleiding door de professionals van uw kantoor en die van de BA, heeft u een stevig juridisch fundament, relevante vaardigheden onder de knie en een moreel kompas op zak waarmee u de weg door elke zaak kunt vinden.

Als bewijs van de ontwikkeling die u heeft doorgemaakt ontvangt u van ons het certificaat. De Nederlandse orde van advocaten verstrekt u vervolgens de zogenaamde stageverklaring. Daarmee is uw stageperiode tot een eind gekomen en bent u officieel zelfstandig advocaat.

VERTROUWDE ADVISEUR GIDS DOOR DE BA Thédoor Melchers

‘WORD GEEN KOPIE VAN JE PATROON.’

Verschillende werelden ‘Aan de Beroepsopleiding doen advocaat-stagiaires van grote en kleine kantoren mee. Door die mix ervaar je dat er verschillende werelden in de advocatuur zijn. Stagiaires op een kleiner kantoor zijn bijvoorbeeld veel eerder met marketing bezig, kunnen daardoor vaak ook beter uitleggen wat ze doen en waar hun kantoor voor staat en bouwen al snel een eigen praktijk op. Op een groot kantoor draait het meer om het meedraaien in grotere deals, de juridische inhoud en ben je niet met andere zaken bezig. Als beginnend stagiaire ben je daar ook minder zichtbaar naar cliënten toe. Elkaars wereld kennen, creëert in de interactie tussen advocaten begrip voor elkaars situatie en verruimt het blikveld van beide groepen. Dat is heel waardevol.’ Prachtige kans ‘Je hebt je studie op de universiteit afgerond. Toch moet je nog veel leren, want je mist praktijkervaring. Dat kan een teleurstelling zijn, maar je moet nu eenmaal meters maken om ervaring op te doen. Die bouw je op in je werk. Kritiek krijgen op je werk hoort er ook bij. Bedenk steeds dat het mogen volgen van de Beroepsopleiding en het tegelijkertijd opdoen van praktijkervaring een prachtige kans is. Pak die met beide handen aan en haal eruit wat erin zit. In je verdere carrière heb je daar veel profijt van.’

‘Aan de BA zijn goede praktijkjuristen verbonden. Maak daar gebruik van door vragen te stellen en actief mee te doen. Probeer sowieso van de verschillende mensen om je heen zoveel mogelijk te leren en hun stijl te herkennen. Aan de hand daarvan kun je een eigen stijl gaan ontwikkelen. Word in ieder geval niet automatisch een kopie van je patroon, maar haal het beste uit de werelden om je heen.’

Toekomst ‘Realiseer je dat de organisatie waar jij werkt ook een eigen belang heeft. Bepaal daarom zelf wat jouw belang is en waar jij aan het einde van de Beroepsopleiding wilt staan. Misschien wil je wel overstappen naar een ander kantoor of sector. Heb je daarvoor voldoende bagage? Werk dus ook tijdens de BA aan je cv. Leef niet alleen in het heden, maar kijk ook naar de toekomst; jouw toekomst.’

Thédoor Melchers studeerde in Nijmegen, Kopenhagen en Londen en begon in 2002 bij Boekel de Nerée (tegenwoordig BOEKEL) aan de Beroepsopleiding. Hij werkte achtereenvolgens bij Allen & Overy en Orange Clover en is sinds 2015 partner bij Greenberg Traurig.

Page 7: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

12 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 13

CPO-Dialogue: de uitvoeringsorganisatie De Nederlandse orde van advocaten heeft voor de ontwikkeling en organisatie van de Beroepsopleiding een uitvoeringsorganisatieaangesteld. Deze bestaat uit een samenwerkings- verband tussen twee organisaties: CPO in Nijmegen en Dialogue in Bussum. Samen ver- zorgen zij het juridisch inhoudelijk programma, het ethiek- en vaardighedenonderwijs en de toetsing.

Hoewel de Nederlandse orde van advocaten de opdrachtgever is van de opleiding, en daarmee verantwoordelijk voor het curriculum, is CPO- Dialogue voor u het dagelijkse aanspreekpunt voor alle reguliere zaken betreffende de Beroepsopleiding, enkele uitzonderingen daargelaten, zoals het verlenen van vrijstellingen.

De Stichting Beroepsopleiding Advocaten De Nederlandse orde van advocaten heeft in 2012 de Stichting Beroepsopleiding Advocaten (SBA) opgericht. De SBA houdt toezicht en is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de Beroepsopleiding Advocaten en stelt de eindtermen, exameneisen en het curriculum van de opleiding vast. Daarnaast adviseert ze de orde over de Beroepsopleiding.

Het bestuur van de stichting bestaat uit advocaten (afgevaardigd door de orde), hoogleraren en universitair hoofddocenten (afgevaardigd door de faculteiten der rechtsgeleerdheid in Nederland).

Geaccrediteerde aanbieders Alle advocaat-stagiaires volgen verplicht een deel van de Beroepsopleiding bij CPO-Dialogue. Dat bestaat uit de vakken Beroepsattitude en beroepsethiek, Vaardigheden en Schriftelijke vaardigheden.

Advocaat-stagiaires van de kantoren die zijn aangesloten bij The Law Firm School en van De Brauw Blackstone Westbroek volgen het juridisch inhoudelijke deel van de BA bij de LFS respectievelijk de Brauwerij, en leggen de daaraan gekoppelde toetsen af bij CPO-Dialogue. De overige advocaat-stagiaires doen het juridisch inhoudelijke deel van de BA en de daaraan gekoppelde toetsen bij CPO-Dialogue.

DE UITVOERINGSORGANISATIE, GEACCREDITEERDE AANBIEDERS EN KWALITEITSTOEZICHT

Page 8: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

14 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 15

Reglementen en relevante regelgevingVoor de Beroepsopleiding Advocaten, inclusief de daarin af te leggen toetsen, is de volgende regelgeving relevant:• Advocatenwet• Verordening op de advocatuur• Examenreglement• OpleidingsreglementDeze en andere voor de advocatuur relevante regelgeving is opgenomen op onze website en die van de Nederlands orde van advocaten.

Trainers, docenten, toetsontwikkelaars en onderwijskundigen De BA is een organisatie met meer dan 350 docenten, vaardighedentrainers, toetsontwikkelaars en onderwijskundigen. Een groot deel hiervan is ook advocaat, zodat de toepassing van de stof in de praktijk maximale aandacht krijgt. Zij komen van verschillende advocatenkantoren en zijn werkzaam in een groot aantal uiteenlopende rechtsgebieden. Anderen werken in de rechterlijke macht of aan één van de juridische faculteiten in Nederland.

GIDS DOOR DE BA Roma Leuyerink

‘BETREK JE PATROON BIJ DE BEROEPSOPLEIDING.’

‘Een hechte band met je opleidingsgroep is erg waardevol. Er komt namelijk veel op je af en het leven gaat gewoon door. Als je persoonlijke zaken met elkaar deelt merk je dat iedereen wel ergens tegenaan loopt. Door te zien en te horen hoe anderen met de opleiding en alles daaromheen omgaan, leer je veel van elkaar. Dus als je me vraagt waar ik het meeste aan heb gehad tijdens de Beroepsopleiding, dan is dat de opleidingsgroep zelf. Wees ook niet terughoudend om steun van je mentoren te vragen. Daar heeft onze groep veel aan gehad.’

Alarmbelletjes ‘Soms voelt het een beetje alsof je de universiteit over zit te doen, maar zinloos is dat zeker niet. Dat wat je op de universiteit hebt geleerd zakt langzaam maar zeker toch weg, en herhaling zorgt ervoor dat je scherp blijft. Zo gaan - dankzij de Beroepsopleiding - bij mij de welbekende alarmbelletjes nu met enige regelmaat af als er in de praktijk bepaalde kwesties voorbij komen. Dan komt vaak terug wat ik heb gelezen of wat een docent heeft verteld en kan ik heel gericht op zoek.’

Kantoor ‘Betrek je patroon of degene voor wie je veel werkt ook bij de opleiding en de opleidingsverplichtingen. Zij hebben een geheel andere beroepsopleiding gevolgd en zijn vaak niet bekend met de hoge werkdruk die de opleiding met zich kan brengen. Als men op kantoor weet wat er speelt dan is er meer begrip wanneer je eens onder werktijd aan een opdracht moet werken of een extra dagje vrij neemt om te studeren voor een tentamen.’

Geniet ‘Geniet van de opleidingsdagen met elkaar, en probeer de dagen van de Beroepsopleiding te zien als een ‘uitje’ in plaats van een ‘moetje’. Want als het eenmaal voorbij is, zit je opeens vijf dagen per week op kantoor en mis je de opleiding best een beetje. Ik in ieder geval wel! Dus geniet van de momenten dat je met elkaar samen bent als groep, voor je het weet zit het erop.’

Roma Leuyerink was de jongste stagiaire uit cohort 1 die het certificaat van de Beroepsopleiding Advocaten nieuwe stijl binnenhaalde. Ze is daarmee ook een van de eerste alumni van de BA. Leuyerink werkt bij Kressin advocaten in Arnhem.

Page 9: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

16 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 17

KwaliteitOnze docenten en trainers bepalen voor een groot deel de kwaliteit van de opleiding. Kwaliteit is de belangrijkste kernwaarde van de Beroepsopleiding Advocaten. CPO-Dialogue selecteert daarom professionals op basis van hun praktijk- en doceerervaring. Wij stellen hoge eisen, zodat zij hun rol op het vereiste niveau kunnen vervullen. Zij zijn verantwoordelijk voor de juistheid, coherentie van het onderwijs en kwaliteit van de programma-inhoud en de studiematerialen. Alle docenten en trainers nemen deel aan een continu opleidingsprogramma.

Voor de vaardighedenvakken zijn expertgroepen ingesteld. In de expertgroepen zitten ervaren advocaten en andere professionals, die onder meer input leveren voor de invulling van het vaardighedenprogramma. Zo zorgen we voor oefencasuïstiek die rechtstreeks uit de dagelijkse advocatenpraktijk komt. Bij de juridisch inhoudelijke vakken zijn de hoofddocenten, voor elk vak één uit de praktijk en één uit de academische wereld, verantwoordelijk voor de kwaliteit en de actualiteit van de inhoud en de aanpak van het desbetreffende vak.

Het BA-manifest: onze visie, missie en waarden Ons manifest beschrijft de visie, missie en waarden van de Beroepsopleiding Advocaten. Het is het antwoord op de vraag ‘waarom’ we doen wat we doen. De visie is de wereld en de advocaat die we voor ons zien. We streven ernaar om een relevante opleiding te zijn, die naadloos aansluit bij de praktijk en een antwoord is op toekomstige ontwikkelingen in de wereld van de advocatuur en in de maatschappij. Onze missie is hoe we daar komen. We geloven in persoonlijke aandacht, met oog voor individuele leerbehoeften en moderne leertechnieken. Ons manifest is tegelijk een belofte aan u: we leveren kwaliteit en dragen een positieve houding uit. Lees hiernaast ons manifest.

De NIEUWE generatie advocaat die wij voor ons zien is een ETHISCH handelende en AUTHENTIEKE professional. Die is BETROKKEN + BEKWAAM, staat stevig in de schoenen maar kan zich goed verplaatsen in een ander. Deze advocaat zet zich vol overtuiging in voor de cliënt maar BEGRIJPT de wereld die voorbij dossier en het verdedigde belang ligt. Dat is de ZELFVERZEKERDE en COMPLETE advocaat waar cliënt, maatschappij en advocatuur op kunnen VERTROUWEN.

Onze MISSIE is deze advocaten op te leiden door het BESTE onderwijs te geven op INHOUD, ETHIEK + VAARDIGHEDEN. Maar het is meer. We zorgen dat jonge professionals zelf het LEIDERSCHAP oppakken en de VERANTWOORDELIJKHEID nemen voor een doorlopende ONTWIKKELING. Want advocaat worden is geen eindpunt, maar een pad. Je bent nooit ‘af’.

Wat we een ander willen aanleren geldt ook voor ons. Deze WAARDEN zijn onze GIDS: POSITIEF – vechten moet soms maar SAMEN oplossingen vinden heeft de TOEKOMST. INSPIREREND + UITDAGEND – gooi geen hoofden vol met informatie maar steek VUURTJES aan. Onderwijs moet PRIKKELEN om geesten WAKKER te schudden en SCHERP te krijgen. CREATIEF – leer EXPERIMENTEREN en nieuwe paden te verkennen. PERSOONLIJK – want elk individu is anders met verschillende behoeftes en talenten. GROEI is een UNIEK pad en nooit een rechte lijn. INTEGER – doe wat je belooft en geef altijd het GOEDE VOORBEELD.

Page 10: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

18 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 19

Blended learning en de digitale leeromgeving (DLO)De BA maakt gebruik van moderne en effectieve onderwijstechnieken als blended learning; een combinatie van digitaal onderwijs in de digitale leeromgeving en contactonderwijs op de opleidingsdagen.

U krijgt toegang tot een persoonlijke digitale leeromgeving (DLO). Dat is de plek waar het studiemateriaal voor alle vakken is opgenomen. U zult tijdens de stageperiode veel tijd doorbrengen in uw persoonlijke DLO. Daar bestudeert u de stof aan de hand van verschillende leervormen en maakt u verplichte opdrachten. De opleidingsdagen zijn vervolgens voor verdieping en om de toepassing van de stof in de praktijk te bespreken.

De DLO is ook de plek waar informatie over de roosters voor de opleidingsdagen en de toetsen staat.

Om een goed beeld te krijgen van wat blended learning en het onderwijs precies inhouden, raden we u aan om in de DLO eerst de module ‘Leren 3.0’ te doorlopen.

Personalised learningPersoonlijke aandacht is een belangrijke waarde binnen de Beroepsopleiding. Een belangrijke

ontwikkeling in de hedendaagse opleidingswereld is personalised learning. Dit betekent dat ons onderwijs zoveel mogelijk is toegespitst op uw individuele leerbehoeften, gevormd door eigen voorkennis, persoonlijke voorkeuren en door de praktijk van het advocatenkantoor waar u werkt.

iLogBewustwording, zelfreflectie en feedback zijn belangrijk voor uw leerproces en persoonlijke ontwikkeling. Daarom heeft u in de DLO de beschikking over een zogenaamd e-portfolio (iLog). Hierin kunt u tijdens de opleiding zelf uw vorderingen en ontwikkelingen bijhouden. U krijgt de mogelijkheid uw eigen leerdoelen te ontdekken en te formuleren op basis van feedback van docenten en mede-stagiaires en op basis van de uitslag van diagnostische toetsen. iLog bestaat uit de volgende vier onderdelen: • Personalia algemeen. Dit is het deel waarin uw

personalia, een omschrijving van de praktijk en het van toepassing zijnde competentieprofiel staan.

• Persoonlijk ontwikkelplan. Ieder jaar maakt u een persoonlijk ontwikkelplan voor het komende jaar. Dit plan wordt opgenomen in het e-portfolio.

• Feedbackdocument. In het feedbackdocument dient u de feedback op te nemen die u heeft gekregen van mede-stagiaires en trainers, en de inzichten die u tijdens de opleidingsdagen heeft verworven.

CURRICULUM EN ONDERWIJSVORMEN

Page 11: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

20 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 21

• Voorbereidingsformulieren. Deze formulieren dienen ter voorbereiding van het evaluatiegesprek en het eindgesprek.

Cognitie, ethiek en vaardighedenDe Beroepsopleiding Advocaten bestaat uit een mix van cognitief onderwijs, het juridisch inhoudelijke deel, en ethiek- en vaardighedenonderwijs. U heeft bij uw inschrijving al voor een van de leerlijnen gekozen. Deze leerlijn bestaat uit een major en twee bijbehorende grote keuzevakken. Ook heeft u al een minor uit een ander rechtsgebied geselecteerd.

Bij de keuzes die u tijdens de opleiding maakt, is het vooral van belang om uw patroon en uw kantoor te betrekken. De eisen die de praktijk van uw kantoor aan u stelt, kunnen immers mede bepalen welke keuzes u het beste kunt maken. Bij sommige kantoren is het beleid om advocaat-stagiaires halverwege de stageperiode te laten switchen van praktijk.

Voor stagiaires van kantoren die een bredere of algemene praktijk hebben, bestaat de mogelijkheid om een tweede minor te volgen in plaats van een klein keuzevak.

‘Moet ik de universiteit overdoen?’De Beroepsopleiding Advocaten is een brede juridische opleiding. Opfrissen van weggezakte kennis hoort erbij, maar de universiteit doet u niet over. De BA is een postacademische opleiding waarvan de theoretische kennis direct in de beroepspraktijk toepasbaar is. Dat is ook de insteek waarmee de docenten de stof behandelen op de opleidingsdagen.

Herhaling is af en toe nodig, want wie zich advocaat wil noemen heeft een stevige en brede juridische basis nodig. Op uw kantoor zult u ook merken dat de verschillende praktijken vaak samenwerken, omdat de cliënt vaker een integraal advies wenst en daarin diverse rechtsgebieden elkaar raken.Het is daarom noodzakelijk om ook van andererechtsgebieden iets af te weten.

De rechtenstudie en het behalen van het civiel effect geven toegang tot de Beroepsopleiding. In de praktijk blijkt dat er tussen de advocaat-stagiaires niveauverschillen bestaan vanwege de opbouw van het curriculum op de verschillende rechtenfaculteiten. Vaak blijkt bepaalde kennis weggezakt. Daarom zijn in de DLO bij de start van de cognitieve vakken diagnostische zelftoetsen en aanbevolen literatuur opgenomen. Met een diagnostische zelftoets kunt u uw voorkennis over het specifieke vak testen. Mocht uw voorkennis nog niet op het gewenste niveau zijn om aan het vak te kunnen beginnen, dan verwijst de feedback op de antwoorden in de zelftoets naar literatuur, jurisprudentie en achtergrondinformatie voor verdere studie.

VrijstellingenEen vrijstelling voor een of meer vakken kunt u aanvragen bij de Nederlandse orde van advocaten. Wordt de vrijstelling verleend, dan hoeft u het onderwijs van dat vak niet bij te wonen. Meestal moet u wel nog de toets of eindopdracht maken. Het vrijstellingenbeleid vindt u op de website van de Nederlandse orde van advocaten: www.advocatenorde.nl.

Page 12: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

22 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 23

Leerlijnen Aan het begin van de opleiding kiest u een van de drie leerlijnen:• Burgerlijk recht• Bestuursrecht• Strafrecht

Een leerlijn is van belang om de samenhang tussen vakken te bewaken. Een leerlijn bestaat uit een major die in het eerste jaar wordt gevolgd en bijbehorende keuzevakken die in het tweede jaar worden gevolgd. U kiest aan het begin van de opleiding ook een minor uit een andere leerlijn dan de gekozen leerlijn. Uw keuzes zullen vooral worden bepaald door de eisen die de praktijk van het kantoor aan u stelt en hoe u zich verder wilt ontwikkelen.

MajorsElke leerlijn heeft een eigen major; het hoofdvak van die richting. Afhankelijk van de gekozen leerlijn volgt u in het eerste jaar de major Burgerlijk recht, de major Bestuursrecht of de major Strafrecht.

Een major omvat vier opleidingsdagen (acht dagdelen contactonderwijs). Het doorlopen van de digitale leeromgeving kost ongeveer negen uur per opleidingsdag. De voorbereidingstijd voor de toets is hierbij inbegrepen.

Major Burgerlijk rechtAls civilist houdt u zich bezig met alle soorten en vormen van overeenkomsten die mensen, bedrijven en organisaties met elkaar aangaan, en

met de geschillen daarover. Een gekocht product heeft gebreken, er is sprake van schade of een van de partijen weigert te betalen; enkele voorbeelden van zaken waarmee een advocaat met een civiele praktijk te maken kan krijgen. Voorop staat natuurlijk dat het voorkomen van conflicten door een goed juridisch advies de voorkeur heeft.

In de major Burgerlijk recht verwerft u gedegen kennis van en inzicht in het materieel recht en de procespraktijk. Tijdens de opleidingsdagen oefent u met praktijksituaties. U leert processtukken opstellen en, zowel in gesprek met cliënten als op een zitting, uw standpunt helder te formuleren.Deze major is verplicht voor stagiaires die hebbengekozen voor de leerlijn Burgerlijk recht.

Onderwerpen Burgerlijk recht:• rechtsingang en bewijsrecht• remedies bij tekortkoming• buitencontractuele aansprakelijkheid• totstandkoming en uitleg van overeenkomsten• schade en causaal verband• goederenrecht en insolventierecht• beslag en executie

Major BestuursrechtBurgers en bedrijven hebben op allerlei terreinen te maken met de overheid. Denk bijvoorbeeld aan sociale zekerheid, omgeving en milieu, infrastructuur, bouw, toegang tot ons land en de aanbesteding van contracten. In dit krachtenveld tussen openbaar belang en de belangen van individuen of groepen, helpt de advocaat om de balans te bewaken.

Bestuursrecht heeft alles te maken met ons democratisch bestel, gebaseerd op de trias politica. Het respect voor de rechten van de burger en de beginselen van behoorlijk bestuur is een van de belangrijke pijlers in het bestuursrecht.

In de major Bestuursrecht verwerft u gedegen kennis van en inzicht in de beginselen van het bestuursrecht en de procespraktijk. Tijdens de opleidingsdagen wordt aan de hand van rollenspellen de opgedane kennis geactiveerd en omgezet in inzicht en vaardigheden. Als onderdeel van de major schrijft u zelf processtukken voor een oefenrechtbank. Deze major is verplicht voor stagiaires die hebben gekozen voor de leerlijn Bestuursrecht.

Onderwerpen Bestuursrecht:• basisbegrippen en leerstukken• voorbereidingsprocedures, bezwaarfase en processtrategie• beroep, voorlopige voorziening en hoger beroep• procederen bij de bestuursrechter

Major StrafrechtStrafrecht leeft binnen de samenleving. De vervolging en berechting van verdachten van misdrijven speelt zich steeds meer af in de openheid. In de rechtszaal worden camera’s toegelaten en spraakmakende zaken krijgen uitgebreid aandacht in de media.

Strafrecht is om veel redenen een uitdagend vak. Een advocaat moet waken over een eerlijk proces en gebruik maken van de rechten die de verdachte

Page 13: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

24 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 25

heeft. Om een cliënt optimaal bij te kunnen staan is vaak niet alleen juridische, maar ook forensische kennis van belang. En kan de advocaat de juiste vaardigheden toepassen in de gesprekken met de cliënt en in de vaak beladen zittingen? Hoe gaat een advocaat om met delicten die emoties oproepen bij slachtoffers en samenleving?

In de major Strafrecht verwerft u gedegen kennis van en inzicht in het materieel recht en het strafprocesrecht. Het programma van de major is zo opgezet dat nadrukkelijk ook aandacht is voor strategie, ethiek en taakopvatting. Aan de hand van een bestaand dossier speelt u tijdens de opleidingsdagen de rol van rechter, advocaat of officier van justitie en bepleit u de stellingen.

Deze major is verplicht voor stagiaires die hebben gekozen voor de leerlijn Strafrecht.

Onderwerpen Strafrecht:• rol en taakopvatting raadsman• beslissingsschema• materieel strafrecht• formeel strafrecht• verdieping bewijsrecht• verdieping formeel strafrecht• verdieping materieel strafrecht• strategie en terechtzitting

GIDS DOOR DE BA Noëlle Bynoe

‘HAAL ALLES ERUIT WAT ERIN ZIT.’

‘Als je aan je stage begint, ben je erg eager om te leren en vooral te doen. Het liefst heb je het advocatenvak al lang en breed onder de knie en draai je je hand niet om voor een procedure of een advies. Ook al kan het je allemaal niet snel genoeg gaan, gun jezelf de tijd om te leren, zowel op kantoor als tijdens de Beroepsopleiding. Na de eerste twee maanden van je stage zal je je al verbazen over wat je je in korte tijd eigen hebt gemaakt. Je groeit in je rol en eigenlijk raak je niet uitgeleerd.’

Wees mondig ‘Na je sollicitatie ben je natuurlijk blij wanneer je wordt aangenomen. De selectie is vaak niet mals. Dit kan een reden zijn om tijdens je stage niet al te mondig te zijn, want voor jou tien anderen. Maar denk goed na over wat voor jou werkt en wat niet en maak dat bespreekbaar. Sommige kantoren hebben bijvoorbeeld beleid over studiedagen, terwijl andere kantoren dit niet hebben. Met name bij kantoren waar geen beleid is zou je bespreekbaar moeten maken wat jij nodig hebt.’

‘De opleiding wordt vaak gezien als iets wat je ‘moet’ doen tijdens je stage. Maar zie het als iets wat je ‘mag’ doen en hoe gaaf dat eigenlijk is. Na het voltooien van je Beroepsopleiding en je stage mag je het vak van advocaat zelfstandig uitoefenen! Haal dan ook alles eruit wat er in zit. Procedeer je te weinig? Vraag naar mogelijkheden om dit vaker te doen. Heb je interesse in een ander rechtsgebied? Bespreek dat binnen kantoor. Des te zekerder voel je je wanneer je na afloop van je stage besluit om als zelfstandig advocaat aan de slag te gaan. Een beslissing waar ik zelf geen moment spijt van heb gehad.’

Peanuts ‘De Beroepsopleiding naast een fulltime baan is zwaar. Niemand die je daarin tegenspreekt. Maar kijk eens terug naar andere uitdagingen waar je mogelijk als een berg tegenop zag: eindexamen, scriptie, afstuderen, solliciteren. Wanneer je een aantal maanden of jaren verder voor een grotere uitdaging staat, vind je de vorige uitdagingen eigenlijk allemaal peanuts. Wanneer jij je in jouw carrière met een postacademische leergang gaat specialiseren, zal je je misschien nog eens afvragen waar jij je tijdens de Beroepsopleiding toch zo druk om hebt gemaakt.’

Noëlle Bynoe studeerde in Rotterdam en begon in 2009 aan de Beroepsopleiding. Zij voltooide haar stage bij een middelgroot kantoor en is sinds 2013 partner en eigenaar van het samen met Sabine Bovy opgerichte kantoor à la carte advocaten. Bij de Stichting Jonge Balie Nederland beheerde ze de portefeuille Opleidingen.

Page 14: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

26 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 27

Minors U volgt in het eerste jaar ook een minor. Een minor is gericht op verbreding van de kennis, daarom kiest u een minor uit een andere leerlijn dan de gekozen leerlijn. U maakt de keuze voor een minor tegelijk met de keuze voor een leerlijn.

Er zijn drie minors:• de minor Burgerlijk recht,• de minor Bestuursrecht• de minor Strafrecht

Voor stagiaires van kantoren die een bredere of algemene praktijk hebben, bieden wij de mogelijkheid om in het tweede jaar een tweede minor te volgen. De tweede minor komt dan in de plaats van een klein keuzevak.

Een minor omvat twee opleidingsdagen (vier dagdelen contactonderwijs). Het doorlopen van de digitale leeromgeving kost ongeveer negen uur per opleidingsdag. De voorbereidingstijd voor de toets is hierbij inbegrepen.

Minor Burgerlijk rechtAls u de leerlijn Bestuursrecht of Strafrecht heeft gekozen, dan kunt u in het eerste leerjaar de minor Burgerlijk recht volgen. In het tweede leerjaar kunt u de minor Burgerlijk recht ook in plaats van een klein keuzevak kiezen.

De minor Burgerlijk recht behandelt: • rechtsingang en bewijsrecht• remedies bij tekortkoming• buitencontractuele aansprakelijkheid

Minor BestuursrechtAls u de leerlijn Burgerlijk recht of Strafrecht heeft gekozen, dan kunt u in het eerste leerjaar de minor Bestuursrecht volgen. In het tweede leerjaar kunt u de minor Bestuursrecht ook in plaats van een klein keuzevak kiezen.

De minor Bestuursrecht behandelt:• basisbegrippen, voorbereidingsprocedures en

rechtsbescherming algemeen• beroep, hoger beroep en voorlopige voorziening

Minor StrafrechtAls u de leerlijn Burgerlijk recht of Bestuursrecht heeft gekozen, dan kunt u in het eerste leerjaar de minor Strafrecht volgen. In het tweede leerjaar kunt u de minor Strafrecht ook in plaats van een klein keuzevak kiezen.

De minor Strafrecht behandelt: • rol en taakopvatting raadsman• beslissingsschema• materieel strafrecht• formeel strafrecht

KeuzevakkenIn het tweede jaar volgt u een aantal keuzevakken. U kiest deze vakken tijdens de opleiding. De keuzemogelijkheden zijn afhankelijk van uw eerdere keuze voor een leerlijn en de minor.

Aanmelden voor de keuzevakken voor het tweede jaar kan via de DLO. U ontvangt daarvoor van ons een uitnodiging.

Op pagina 28 vindt u een overzicht van de keuzevakken.

Jaarrekeninglezen en ADRIn het tweede jaar volgt u naast twee grote keuzevakken en een klein keuzevak, de verplichte vakken Alternative Dispute Resolution (ADR) en Jaarrekeninglezen.

Het vak Jaarrekeninglezen biedt u basiskennis over jaarrekeningen zodat u in staat bent opvallende punten in jaarrekeningen te signaleren.

Het vak ADR behandelt alternatieve vormen van geschillenbeslechting zoals arbitrage, bindend advies of mediation. Centraal staat de vraag welke

vorm onder de gegeven omstandigheden de meest effectieve manier is om een geschil op te lossen.

Page 15: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

28 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 29

OVERZICHT KEUZEVAKKEN

Leerlijn Burgerlijk rechtHet vak Informatie- en bewijsvergaring is verplicht. Daarnaast volgt u één van onderstaande vakken:• Arbeidsrecht• (Echt)scheidingsrecht• Financiering, zekerheden en insolventie• Beslag- en executierecht• Huurrecht• Aansprakelijkheid en schadevergoeding• Ondernemingsrecht

Leerlijn BestuursrechtU volgt twee van onderstaande vakken:• Overheidsaansprakelijkheid• Omgevingsrecht• Regulier vreemdelingenrecht• Asiel- en vluchtelingenrecht• Sociaalzekerheidsrecht

Leerlijn Strafrecht U volgt twee van onderstaande vakken:• Getuigen en verweren• Forensische bewijswaardering, hoger beroep en

cassatie en bijstand rondom het (politie)verhoor• Sanctierecht en jeugdstrafrecht

Ook volgt u nog één klein keuzevak uit de leerlijn van de gekozen major of minor:

Burgerlijk recht:• Medezeggenschap, CAO en overgang van

onderneming• Arbitrage en bindend advies• Koop• Erfrecht• Consumentenrecht (inclusief Wft)• Mededingingsrecht

Bestuursrecht:• Bewijsrecht in het bestuursrecht• Toezicht, bewaring en terugkeer• Handhaving• Aanbestedingsrecht

Strafrecht:• Gedragsrecht, raadkamerprocedures en

vervolgingsbeletselen• Bijzonder strafrecht

GIDS DOOR DE BA Tjalling van der Goot

‘GOED ONTWIKKELDE SOCIALE VAARDIGHEDEN ZIJN BELANGRIJK.’

Regisseur ‘Zorg als advocaat dat je kennis natuurlijk up-to-date is en je de laatste ontwikkelingen kent. Maar goed ontwikkelde sociale vaardigheden zijn minstens zo belangrijk. Je moet om kunnen gaan met verschillende soorten cliënten: van een drugsverslaafde dief tot een frauderende bankdirecteur. En je moet regisseur kunnen zijn. Jij moet jouw cliënt kunnen leiden in de procedure; niet andersom. Daar moet je stevig voor in je schoenen staan. Dat geldt ook voor de media-aandacht die sommige zaken krijgen. Het landschap is wat dat betreft de laatste jaren veranderd, zeker in het strafrecht. Journalisten vragen advocaten tegenwoordig regelmatig om een reactie. Blijf jezelf, houd de rug recht, buig niet voor de stem des volks en formuleer zorgvuldig.’

Fouten ‘Als advocaat-stagiaire word je in het diepe gegooid. Je gaat fouten maken, dat gebeurt nu eenmaal in het vak van advocaat. Maar maak je daar niet te druk om, zolang het geen beroepsaansprakelijkheidskwesties zijn, kun je ervan leren.’

Sociale hart ‘In de wereld van de advocatuur is het halen van omzet belangrijk, maar waak ervoor dat de omzet niet bepalend wordt. Laat je sociale hart spreken; de advocatuur draait niet alleen om geld.’

‘Vergeet ook niet dat het persoonlijke contact met de andere advocaat-stagiaires belangrijk is. Laat daarom de borrel na afloop van de opleidingsdagen niet staan. Dan kun je elkaar ook in een informele sfeer leren kennen. Het is belangrijk om goed met elkaar om te gaan.’

Mooiste vak ‘De Beroepsopleiding vormt het fundament onder je advocatenpraktijk. Je zult merken dat je veel profijt hebt van de brede kennis die je in de BA opdoet. De opleiding is ook nodig om het vak goed uit te kunnen oefenen. Vat dat niet te licht op. Ontwikkel je in het begin zo breed mogelijk want specialiseren kan altijd nog. En onthoud dat advocaat zijn het mooiste vak is dat er is. Het is daarom absoluut de moeite waard om er veel tijd in te steken en dat begint bij de BA.’

Tjalling van der Goot studeerde in Groningen en begon in 1994 aan de Beroepsopleiding. Sinds 1999 werkt hij bij Anker en Anker Strafrechtadvocaten en is daar partner. Van der Goot is bekend van verschillende grote strafzaken zoals die van Robert M. Begin 2016 werd hij door vakgenoten genomineerd voor ‘Meest gewaardeerde advocaat’. In 2018 is hij door advocaten gekozen tot ’Parel van de Balie’.

Page 16: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

30 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 31

Ethiek en vaardighedenHet geven van een inhoudelijk juridisch advies is niet altijd voldoende voor een advocaat. Voordat een cliënt een advies aanneemt moet hij het inhoudelijk betrouwbaar vinden, maar de advocaat ook als mens en als adviseur vertrouwen. Alles wat een complete advocaat in huis heeft, komt samen in het idee van de vertrouwde adviseur. Dit begrip staat centraal in het ethiek- en vaardighedenonderwijs.

De vakken Beroepsattitude en beroepsethiek en Vaardigheden zijn verplichte onderdelen. U volgt ze gedurende de gehele opleiding. Ongeacht de gekozen leerlijn, volgen alle advocaat-stagiaires de modules uit het ethiek- en vaardighedenprogramma. In de desbetreffende modules zijn onderdelen wel toegespitst op de gekozen leerlijn.

Het ethiek- en vaardighedenonderwijs wordt verzorgd door twee vaste trainers voor een vaste leergroep. Er staat altijd een vaardighedentrainer en een advocaat-trainer voor de groep. Beide trainers hebben affiniteit met en ervaring in de advocatuur.

Beroepsattitude en beroepsethiekDe advocaat van nu moet het vertrouwen van de maatschappij en de privileges die hij of zij daarvan krijgt, steeds blijven verdienen. Daarom moet een advocaat een onberispelijk en ethisch handelend professional zijn die het vertrouwen van de maatschappij in de advocatuur niet schaadt. Dat is de reden dat er in de opleiding ook veel aandacht

is voor ethiek, de gedragsregels en de toepassing daarvan in de praktijk.

Er zijn vier modules Beroepsattitude en beroepsethiek. U volgt in jaar 1 module 1 en 2, in jaar 2 module 3 en in jaar 3 module 4.

Module 1U start uw Beroepsopleiding Advocaten met module 1 van Beroepsattitude en beroepsethiek; een introductie in de advocatuur. U maakt kennis met de kernwaarden van de advocatuur, het gedrags- en tuchtrecht en de rol van de advocaat in de rechtsstaat.Module 2Deze module biedt een verdieping op de gedragsregels en het tuchtrecht.Module 3In deze module is financiële integriteit het centrale thema. Module 4De laatste module Beroepsattitude en beroepsethiek is gewijd aan het oefenen van competenties en vaardigheden die behoren bij een goede beroepsuitoefening.

VaardighedenHet vaardighedenprogramma bestaat uit zeven modules:Module 1: de vertrouwde adviseurEen vertrouwde en gewaardeerde adviseur is een expert in het opbouwen, onderhouden en in stand houden van relaties én in het leveren van vakinhoudelijke, onderbouwde juridische adviezen die toegevoegde waarde hebben

Page 17: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

32 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 33

voor een cliënt. U oefent met vaardigheden als luisteren, samenvatten en doorvragen, het geven en ontvangen van feedback en het voeren van gesprekken.Module 2: presenterenPresenteren is een belangrijke vaardigheid voor advocaten. Van goede presentatievaardigheden heeft een advocaat op een breed terrein profijt; zakelijk en persoonlijk. Module 3: onderhandelenOnderhandelen vormt een wezenlijk onderdeel van het werk van een advocaat. De gedragsregels schrijven voor dat een advocaat - waar mogelijk - zoekt naar oplossingen buiten de rechtszaal. Het is dus van belang dat een advocaat zich bekwaamt in onderhandelen. Module 4: getuigenverhoorHet horen van getuigen is een belangrijk bewijsmiddel dat doorslaggevend kan zijn voor het winnen van een zaak. Daarom is het belangrijk dat een advocaat de vaardigheden verwerft om een getuigenverhoor goed te doen. Module 5: timemanagementGoed timemanagement is essentieel voor advocaten met een drukke praktijk. Het kan een bijdrage leveren aan hun succes. Module 6: conflicthantering en mediation advocacyIn deze module leert u hoe u uw cliënten kunt begeleiden in hun keuze voor mediation en tijdens de mediation.Module 7: integratiedagDeze module is de afsluitende module van het vaardighedenonderwijs. Alle vaardigheden die een advocaat nodig heeft, komen in deze module samen.

Schriftelijke vaardighedenEen goede schrijfvaardigheid is voor een advocaat van groot belang. Een advocaat schrijft immers veel verschillende soorten teksten (brieven, e-mails, adviezen, processtukken) aan verschillende soorten lezers (cliënt, kantoorgenoot, wederpartij, rechter).

De kunst daarbij is om op een efficiënte manier effectieve teksten te schrijven. In het vak Schriftelijke vaardigheden staan de volgende onderwerpen centraal:• de drie factoren die de effectiviteit van (juridische) teksten bepalen: inhoud, structuur (van tekst en van argumentatie) en formulering.• de wijze waarop het schrijfproces optimaal efficiënt ingericht kan worden.

Evaluatie- en eindgesprekkenAan het einde van het eerste jaar vindt een evaluatiegesprek plaats en aan het einde van de opleiding, in het derde jaar, een eindgesprek. Aan deze gesprekken nemen u, uw mentor en, als mogelijk, uw patroon of feitelijk leidinggevende deel.

Tijdens de gesprekken staat uw ontwikkeling centraal. Uw persoonlijk ontwikkelplan (pop), een voorbereidingsformulier en een voorbereidingsformulier van uw patroon dienen als input voor deze gesprekken.

In uw e-portfolio (iLog) in de digitale leeromgeving werkt u aan uw ontwikkelplan, houdt u uw persoonlijke ontwikkeling bij en de feedback die u tijdens de opleidingsdagen krijgt.

Page 18: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

34 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 35

TOETSING

Toetsen en eindopdrachtenIn de Beroepsopleiding Advocaten legt u zes centrale (digitale) toetsen af: voor de major, minor, twee grote keuzevakken, Jaarrekeninglezen en Beroepsattitude en beroepsethiek.

Alle toetsen worden centraal en digitaal afgenomen. Ook de advocaat-stagiaires die een deel van de opleiding volgen bij een andere aanbieder, leggen de toetsen af bij CPO-Dialogue.

Het vak Alternative Dispute Resolution (ADR) en een klein keuzevak sluit u af met eindopdrachten. Ook module 2 van het vak Beroepsattitude en beroepsethiek sluit u met een eindopdracht af.

Procedure en toetsdagenU ontvangt zo spoedig mogelijk na de aanvang van de opleiding de datums en de locaties waarop de eerste toetsen plaatsvinden.

Soms komt het voor dat de toetsen plaatsvinden in een andere week dan de week die wij onder voorbehoud naar u communiceren in de weekroosters in de DLO.

Ongeveer zes weken voor de toetsdatum ontvangt u een e-mail met definitieve informatie over de toets(dag). In uw digitale leeromgeving staat op welke locatie u wordt verwacht en wat de precieze tijden zijn.

In de toetsen van de BA wordt gebruikgemaakt van zowel meerkeuzevragen als open vragen. Meestal wordt er een combinatie gehanteerd. U maakt de toetsen volledig digitaal op de computers van de toetslocatie. Het kan voorkomen dat een toets op een zaterdag gemaakt moet worden. Een enkele keer maakt u twee toetsen op één dag.

U kunt zich het beste voorbereiden door de oefentoetsen te maken in de DLO. Dan ziet u direct of u voldoet aan het niveau dat vereist is om de toets te halen.

Het uitgangspunt voor de inhoud van de toets is dat u dient aan te tonen dat u op postacademisch niveau kennis en inzichten heeft verworven in het desbetreffende vak en in staat bent deze kennis en inzichten toe te passen in de praktijk.

VakbeschrijvingenDe maatstaven waaraan wordt getoetst, zijn gebaseerd op de voor elk vak van de Beroepsopleiding Advocaten opgestelde vakbeschrijvingen en de daarin opgenomen toetstermen. De vakbeschrijvingen staan op de websites van de Beroepsopleiding Advocaten en de Nederlandse orde van advocaten.

Examencommissie, uitslagen en herkansingenOngeveer tien weken na de toetsdag maakt de onafhankelijke examencommissie de

Page 19: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

36 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 37

toetsuitslagen bekend. Toetsen worden beoordeeld met een voldoende of een onvoldoende. We brengen ook uw patroon op de hoogte van uw behaalde resultaat.

De antwoorden op gesloten vragen worden geautomatiseerd nagekeken. De antwoorden op de open vragen worden nagekeken door beoordelaars die door de examencommissie zijn aangewezen. De examencommissie stelt vervolgens de individuele resultaten vast aan de hand van de toetscesuur (de grens tussen een voldoende en een onvoldoende). Omdat er diverse deskundigen betrokken zijn bij het zorgvuldig beoordelen van de toetsen, neemt dit enige tijd in beslag.

In de DLO kunt u de door u gemaakte toets en de modelantwoorden inzien. Als u het niet eens bent met een onvoldoende als uitslag van uw toets dan kunt u een herbeoordeling aanvragen bij de examencommissie.

In totaal heeft u drie toetskansen per vak. Indien u de toets niet heeft gehaald of niet aanwezig was op de toetsdag, verliest u - met uitzondering van overmachtssituaties of in geval van uitdrukkelijke toestemming van de Beroepsopleiding Advocaten - een toetskans. Als u denkt recht te hebben op een herkansing zonder verlies van toetskans, dan kunt u tot uiterlijk vier weken na de toetsdatum een verzoek tot behoud van toetskans bij ons indienen.Toetsen worden herkanst op de eerstvolgende datum waarop het desbetreffende vak weer wordt getoetst.

Aan een herkansing zijn kosten verbonden: € 100 per toets (exclusief btw).

Indien een advocaat-stagiaire ook de derde toetskans niet heeft gehaald, kan hij of zij met een beroep op de hardheidsclausule van artikel 3.19 lid 6 jo lid 9 Voda de algemene raad verzoeken - uiterlijk vier weken na de desbetreffende toetsgelegenheid - hem of haar een extra toetskans toe te kennen. De algemene raad gaat zeer restrictief om met de toepassing van de hardheidsclausule van artikel 3.19 lid 6 jo lid 9 Voda. Zie de website van de Nederlandse orde van advocaten.

Meer informatie rondom de toetsing en het aanvragen van een herbeoordeling, kunt u vinden in de DLO en op onze website. Daar vindt u ook het examenreglement en de samenstelling van de examencommissie.

GIDS DOOR DE BA Mathieu Wakim

‘JUST DO IT!’

Persoonlijke ontwikkeling ‘Mooi dat je aan de Beroepsopleiding Advocaten begint. Het wordt een intensieve tijd waarin je veel leert op juridisch gebied. Maar dat niet alleen, je zult merken dat je door alle nieuwe ervaringen ook een grote persoonlijke ontwikkeling doormaakt.’ ‘Als je in een algemene praktijk begint, dan geeft je dat de kans om veel aspecten van het vak van advocaat te leren. Je kunt later altijd nog kiezen voor een specialisatie. Het gaat nu vooral om het leggen van een goede basis en de Beroepsopleiding is daar een prima ondersteuning voor. Vooral het vaardighedenprogramma van de BA is erg nuttig en interessant. In je studie zijn die aspecten van het advocatenvak niet op die manier aan de orde geweest.’

Just do it! ‘In meer of mindere mate word je als advocaat-stagiaire in het diepe gegooid. Laat je er niet door afschrikken. Alles tijdens de Beroepsopleiding is nieuw en één grote uitdaging. Zet je tanden erin, je moet het gewoon allemaal doen en ervaren: just do it!’

‘Als advocaat-stagiaire specialiseer je je misschien al aan het begin van je carrière op een groot advocatenkantoor, op een of twee specifieke secties. Dan hou je je mogelijk bezig met bijvoorbeeld het opstellen van contracten of het adviseren over financiële constructies en kom je niet vaak in de rechtbank of heb je weinig rechtstreeks contact met de cliënt.

De brede praktijkervaring die je wel opdoet in een algemene praktijk op een klein kantoor mis je dan. Je kunt je afvragen of je na drie jaar opleiding dan wel een echte advocaat in de klassieke zin bent. Wil je het beroep van advocaat, die zelfstandig kan procederen, pleiten en onderhandelen goed leren, dan moet je zoveel mogelijk gezien en gedaan hebben. Grijp daarvoor de kansen die de Beroepsopleiding je biedt.’

Mathieu Wakim studeerde in Utrecht en begon in 1992 aan de Beroepsopleiding. Werkte bij verschillende advocatenkantoren en is nu partner en eigenaar van het door hem in 2004 opgerichte Allied Advocaten. Hij is advocaat-trainer bij de Beroepsopleiding.

Page 20: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

38 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 39

OVERZICHT PROGRAMMA

Hoe wordt de studiebelasting ervaren?Terwijl u de BA doorloopt, bouwt u ook een advocatenpraktijk op. De eerste maanden is het voor beginnende advocaat-stagiaires meestal een periode van wennen. Gaandeweg draait u steeds meer als volwaardig advocaat mee op uw kantoor. De praktijk leert dat veel stagiaires het tweede jaar, vanwege de combinatie van studie en de opbouw van de eigen praktijk, als het meest intensief ervaren. Maar dat geldt niet voor iedereen, het is ook afhankelijk van het soort kantoor waar u werkt.

Zoals gezegd kan het maken van een goede planning met een optimale verdeling van de studiebelasting u veel steun geven. We raden u aan om uw patroon en kantoor hierbij te betrekken en uw behoefte aan studietijd en de tijd die u weg bent van kantoor duidelijk aan te geven. U kunt veel leren van mede-stagiaires: hoe regelen zij het combineren van de advocatenpraktijk en de BA?

Van onze kant doen wij ons best om u zo vroeg mogelijk te informeren over alle belangrijke datums, zoals deadlines voor opdrachten en de toetsen.

Verdeling studiebelasting:• eerste jaar: 62 dagdelen • tweede jaar: 57 dagdelen (61 als u een tweede

minor volgt) • derde jaar: 9 dagdelen (gedurende 3 maanden)

Dit zijn de uren contactonderwijs, inclusief de voorbereidingstijd in de digitale leeromgeving en voor de toetsen. Een dagdeel bestaat uit drie uur. In dit handboek vindt u een meer gedetailleerd overzicht van het programma en de studiebelasting over de jaren pervak.

Van groot belang is een goede ondersteuning door uw kantoor en patroon. Sinds 2013 heeft de huidige Beroepsopleiding Advocaten een andere invulling dan de opleiding die uw patroon mogelijk heeft gevolgd. De opleiding is verzwaard en minder vrijblijvend geworden. Het is daarom belangrijk om hierover duidelijk en regelmatig met uw kantoor en patroon te communiceren. Dat helpt u om verwachtingen te managen, een goede planning te maken en balans aan te brengen tussen uw praktijk, de opleiding en natuurlijk de nodige ontspanning.

STUDIEBELASTINGJaar 1 Dagdelen

contactonderwijsDagdelen voorbereiding

Beroepsattitude en beroepsethiek module 1 - Introductie in de advocatuur 5 3

Major leerlijn 8 12

TOETS MAJORVaardigheden module 1 - De vertrouwde adviseur 5 1

Schriftelijke vaardigheden 2 2

Vaardigheden module 2 - Presenteren 2 1

Minor 4 6

TOETS MINORVaardigheden module 3 - Onderhandelen 2 1

Beroepsattitude en beroepsethiek module 2 - Verordening, gedragsregels en intervisie

2 3

Vaardigheden module 4 - Getuigenverhoor 2 1

TOTAAL 32 30

Evaluatiegesprek (45 minuten)

Jaar 2 Dagdelen contactonderwijs

Dagdelen voorbereiding

Groot keuzevak leerlijn 4 11

Jaarrekeninglezen 4 4

TOETS GROOT KEUZEVAK EN JAARREKENINGLEZENVaardigheden module 5 - Timemanagement en persoonlijke effectiviteit 2 1

Beroepsattitude en beroepsethiek module 3 - Financiële integriteit 2 3

Groot keuzevak leerlijn 4 11

Klein keuzevak (of tweede minor) 2 (of 4) 4 (of 6)

TOETS GROOT KEUZEVAK EN BEROEPSATTITUDE EN BEROEPSETHIEKADR 1 1

Vaardigheden module 6 - Conflicthantering en mediation advocacy 2 1

TOTAAL 21 (of 23) 36 (of 38)

Page 21: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

40 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 41

Jaar 3 Dagdelen contactonderwijs

Dagdelen voorbereiding

Beroepsattitude en beroepsethiek module 4 - Reflectie en oordeelsvorming 2 4

Vaardigheden module 7 - Integratiedag 2 1

TOTAAL 4 5

Eindgesprek (45 minuten)

Totaal jaar 1 t/m 3 57 (of 59) 71 (of 73) • Voorbereidingstijd is de tijd die u besteedt in de digitale leeromgeving en voor de toetsen of eindopdrachten.

Opleidingsdag gemist? De opleidingsdagen zijn verplicht. Mist u een dag, dan moet u die op een ander moment inhalen.Daaraan zijn kosten verbonden omdat wij u in een andere groep moeten indelen en de communicatie naar trainers en docenten moeten verzorgen.

Daarnaast zijn de kosten voor het inhalen van een opleidingsdag bedoeld om een drempel op te werpen. We streven er namelijk naar dat uw groep hecht wordt en blijft, een vaste samenstelling kent en u in het ethiek- en vaardighedenonderwijs met uw mentor en vaste trainers werkt. Het ruilen van een opleidingsdag met een collega advocaat-stagiaire is niet toegestaan.

Het volgen van onderwijs in de vakken Beroepsattitude en beroepsethiek, Vaardigheden en Schriftelijke vaardigheden in een andere groep is conform het Opleidingsreglement slechts mogelijk in het geval van overmacht of zeer bijzondereomstandigheden.

Omstandigheden die in ieder geval niet als overmacht, of zeer bijzondere omstandigheid worden beschouwd, zijn:• werkgerelateerde verplichtingen zoals (kantoor) cursussen, zittingen en vergaderingen etc.• (privé-)verplichtingen zoals (familie) bijeenkomsten en vakanties• huwelijken, jubilea en uitvaarten van familieleden buiten de eerste en tweede graad.

Voor het verschuiven van een opleidingsdag in verband met de uitvaart van familieleden in de

eerste en tweede graad worden geen kosten in rekening gebracht.

De kosten voor het inhalen bij overmacht (exclusief btw):• één opleidingsdag € 75• tweedaagse module met overnachting € 200• evaluatie- of eindgesprek € 50

Bij het inhalen van opleidingselementen in het vaardighedenonderwijs waarbij geen sprake is van overmacht verdubbelen de hierboven genoemde kosten. Bij het verschuiven en inhalen van opleidingsdagen in het cognitieve onderwijs geldt deze verdubbeling niet.

Deze kosten worden gefactureerd door de uitvoeringsorganisatie CPO-Dialogue. Mocht er door omstandigheden sprake zijn van langdurige afwezigheid door bijvoorbeeld ziekte, dan kuntu gebruik maken van de coulanceregeling zodatkosten niet onnodig hoog oplopen.

Het volledige Opleidingsreglement kunt u vinden op websites van de Beroepsopleiding Advocaten en de Nederlandse orde van advocaten.

Page 22: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

42 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 43

GIDS DOOR DE BA Mariëlle van der Giessen

‘FOCUS OP JOUW TALENTEN.’

‘De Beroepsopleiding helpt je om je kennis op te frissen. Zeker als je niet meteen na je studie als advocaat bent gaan werken is dat prettig. Het studeren zelf is misschien weer even wennen, maar als je graag studeert is de combinatie van werken en studeren pittig, maar goed te doen. De tentamens zijn overigens wel anders dan op de universiteit. Het gaat meer om het laten zien van een bepaalde analytische en juridische manier van denken, dan om het toetsen van parate kennis.’

Communiceren ‘Vanzelfsprekend moet je er als advocaat altijd voor zorgen dat je het juridische vak zelf goed beheerst en dat je kennis op peil is. Maar goed kunnen communiceren met cliënten is minstens zo belangrijk voor een advocaat. Je moet aanvoelen wie er tegenover je zit en wat de setting is. Een gesprek met een directeur van een onderneming over een arbeidsconflict met een medewerker is anders dan een gesprek met een particuliere klant die erg gestrest is over een aanstaande echtscheiding, maar in beide gevallen spelen emoties een rol. Je moet mensen op hun gemak kunnen stellen, maar ook kunnen luisteren en doorvragen om erachter te komen wat er echt speelt. Als je deze vaardigheden goed ontwikkelt, dan zul je merken dat je veel vaker een geschil op kunt lossen met een minnelijke regeling waar beide partijen achter staan, dan met een juridische procedure.’

Zelfvertrouwen ‘Feedback van je patroon kan je onzeker maken, zeker als de lat hoog wordt gelegd. Laat je er niet door uit het veld slaan. Sta zoveel mogelijk open om te leren en neem kritiek op je werk niet persoonlijk. Probeer te focussen op jouw talenten. Geef woorden aan de onzekerheid die je als advocaat-stagiaire voelt. Geef het ook aan als je toe bent aan een nieuw stap. Bespreek dus bijvoorbeeld met je patroon wanneer je er klaar voor bent om zelfstandig een zaak te gaan doen. En tot slot: verlies tijdens je stageperiode niet je eigen kleur en identiteit. Blijf trouw aan jezelf.’

Mariëlle van der Giessen studeerde in Maastricht en begon in 1998 aan de Beroepsopleiding; eerst in Maastricht en later in Amsterdam. Was partner bij La Gro advocaten en werkt nu als mediator bij Maat Mediation en als advocaat/partner bij Vermeeren Advocaten. Ze is vaardighedentrainer bij de Beroepsopleiding.

Page 23: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

44 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 45

GROEP, MENTOR, PATROON EN UW KANTOOR

GroepHet blijkt dat advocaat-stagiaires die elkaar steunen en een hechte groep vormen het in de beroepspraktijk en opleiding beter doen. Veel groepen gebruiken bijvoorbeeld WhatsApp om ervaringen en praktische tips met elkaar uit te wisselen. Een netwerk opzetten dat u steunt tijdens het doorlopen van de Beroepsopleiding is een waardevolle investering. We vragen stagiaires dan ook om actief de omgeving te betrekken, naast de persoonlijke begeleiding die de docenten en trainers van de BA u geven.

We vinden het belangrijk dat u ook met ons goed contact heeft. We vragen iedere groep om een groepsvertegenwoordiger te benoemen die voor ons het vaste aanspreekpunt is. De groepsvertegenwoordiger houdt in de gaten wat er leeft onder de stagiaires van uw groep en zorgt indien nodig voor feedback naar ons. Tweemaal per jaar organiseren we in Woudschoten bijeenkomsten met expertgroepen. Daarin zitten de vertegenwoordigers van de verschillende groepen van de lopende cohorten. Maar natuurlijk geldt dat u ook altijd zelf rechtstreeks contact met ons kunt opnemen voor vragen en suggesties.

MentorUw mentor heeft in de BA een speciale rol. De mentor is een van uw vaardighedentrainers. U kunt bij uw mentor terecht voor alle mogelijke zaken die tijdens de opleiding plaatsvinden en waar u persoonlijke hulp bij nodig heeft. De mentor heeft ook een signaalfunctie; hij of zij merkt het immers vaak als eerste of de stagiaire ergens ondersteuning bij nodig heeft. Uw mentor is ook aanwezig bij het eerder genoemde evaluatiegesprek en het eindgesprek.

Uw patroon en kantoorUw patroon is degene die goed ziet hoe u zich ontwikkelt, en of wat u tijdens de Beroepsopleiding leert ook in de praktijk goed tot zijn recht komt.Als uw patroon ook bij het evaluatiegesprek en het eindgesprek aanwezig is, krijgt deze door de feedback die u van uw mentor ontvangt vaak oog voor kanten van u die op kantoor minder zichtbaar kunnen zijn.

We stellen de betrokkenheid van uw patroon op prijs en nodigen hem of haar op eigen initiatief uit voor het evaluatiegesprek en het eindgesprek. Er kunnen echter zakelijke of persoonlijke redenen zijn waarom u ervoor kiest om liever onder vier ogen met de mentor te spreken. Vanuit opleidings-perspectief laten wij het initiatief daartoe bij u. Wij

Page 24: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

46 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 47

vragen uw patroon nadrukkelijk om uw keuze te respecteren.

Betrek uw patroon en het kantoor zo goed mogelijk bij uw werk en de dingen die u tijdens de BA leert. Uw patroon kan uw opleidingsmateriaal bekijken in een DLO die wij speciaal voor patroons hebben gemaakt. Zo kan uw patroon zien waaraan u werkt en kan hij of zij u nog beter begeleiden. Aan toegang tot deze DLO voor patroons zijn éénmalige kosten verbonden.

Tijdens uw stageperiode houden we uw patroon op de hoogte van uw studieresultaten. Na elke toets sturen we uw patroon een e-mail met uw resultaat.

Stem verwachtingen afHet is belangrijk om de verwachtingen tussen u en uw patroon goed helder te krijgen. Uw patroon heeft mogelijk nog de Beroepsopleiding voor 2013 doorlopen en die had een meer vrijblijvende vorm (daarin hoefden bijvoorbeeld de opleidingsdagen niet te worden voorbereid). Uw patroon is zich er daarom mogelijk onvoldoende van bewust dat de opleiding nu meer tijd kost, dat u vaker van kantoor weg zult zijn voor opleidingsdagen en dat u ook aan de e-learning en toetsvoorbereiding de nodige tijd zult moeten spenderen. Informeer uw patroon over deze zaken zodat verwachtingen realistisch zijn. Wij informeren uw patroon ook op gezette tijden over de inhoud en de belasting van de opleiding.

GIDS DOOR DE BA Khalid Kasem

‘DURF JE CLIËNT EEN SPIEGEL VOOR TE HOUDEN.’

Topsport ‘De praktijk van werken en leren in de BA is net topsport. Aan de ene kant probeer je op je werk een goede indruk te maken, maar je hebt ook opleidingsverplichtingen. Dat kan wel eens botsen. Het zal zeker voorkomen dat een opleidingsdag precies samenvalt met een belangrijke bespreking waar je veel aan hebt voorbereid of misschien zelfs een zitting. Probeer daar niet te erg teleurgesteld over te zijn. Er komen meer van die gelegenheden. Probeer er vooral een leuke dag van te maken en zet je actief in. Je leert zo het meest van elkaar. Trek daarom goed samen met de andere advocaat-stagiaires in je groep op. Want dat maakt de BA ook nog eens enorm leuk.’

Feedback ‘Zoek actief naar feedback op je persoonlijke ontwikkeling. Als stagiaire heb je vaak de neiging om alleen feedback te vragen op je werk. Wees niet te schuchter om jezelf te profileren maar pak zelf het stuur. Ga na welke aspecten van het vak je leuk vindt en welke zaken goed en minder goed zijn gegaan. Probeer die te destilleren en te analyseren. Wat zijn de echte lessen die je hebt geleerd? Dat zorgt tegelijk voor zingeving in wat je doet.’

Durf ‘Aan het begin van de opleiding vond ik mijn belangrijkste taak om koste wat het kost voor de belangen van mijn cliënt op te komen, en zette ik altijd stevig in richting de tegenpartij. Maar pak het eens anders aan: durf ook je eigen cliënten een spiegel voor te houden en probeer hen een reëel beeld te schetsen. Je moet als advocaat bereid zijn om je te verplaatsen in de ander: je cliënt, maar ook de wederpartij. Wat wil de wederpartij en waarom wil de wederpartij dat? Dat goed begrijpen, daar zijn de belangen van je cliënt vaak veel meer mee gediend.’

Khalid Kasem begon in 2008 als advocaat-stagiaire bij Allen & Overy en volgde de opleiding bij de Law Firm School. Hij is advocaat bij De Vries & Kasem en is docent bij de Beroepsopleiding. Hij haalde het nieuws toen de rechter bepaalde dat de Volkskrant de privacy van zijn cliënt had geschonden door op de voorpagina een foto van hem te plaatsen bij een artikel over verscherpte controles op Schiphol.

Page 25: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

48 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 49

De medewerkers van de Beroepsopleiding Advocaten streven ernaar om u een kwalitatief hoogwaardige opleiding aan te bieden en de waarden die we in ons manifest noemen ook na te leven. We vinden het belangrijk dat u tevreden bent over de opleiding en over ons als organisatie.

Toch kunnen er dingen misgaan of anders lopen dan u had verwacht. Laat ons weten waarover u niet tevreden bent. Zo kunnen we samen met u naar een oplossing zoeken en herhaling voorkomen.

Bovendien kunnen we daardoor ook de kwaliteit van de organisatie en de opleiding voortdurend verbeteren.

Klachtencommissie en vertrouwenspersoon Wanneer u een klacht heeft, dan kunt u zich het beste rechtstreeks wenden tot de direct betrokkene(n) van CPO-Dialogue. Dit kan telefonisch (088 0595 700) of per e-mail ([email protected]). In de praktijk blijkt dat klachten en problemen op deze wijze veelal snel op een bevredigende wijze in onderling overleg kunnen worden opgelost.

KLACHTEN Heeft het onderling overleg met CPO-Dialogue niet het gewenste resultaat opgeleverd, dan kunt u uw klacht indienen bij de klachtencommissie.

De klachtencommissie neemt klachten in behandeling over de onderwijsorganisatie, onderwijsinhoud, onderwijsfaciliteiten en de digitale leeromgeving. Klachten over toetsen, de normeringsmethode (cesuur), individuele toetsuitslagen, herbeoordelingsprocedures en de stage vallen buiten het bereik van de klachtencommissie. Ook anonieme klachten kunnen niet in behandeling worden genomen.

Omdat het gaat om uw ervaringen tijdens de opleiding is het over het algemeen belangrijk dat de klacht in uw eigen bewoordingen wordt overgebracht aan de betrokkene(n). U kunt een klacht daarom alleen per e-mail indienen bij de klachtencommissie.

De klachtencommissie is te bereiken via [email protected].

We hopen dat uw klacht is opgelost na het bespreken en afstemmen ervan met de betrokkene(n) of na behandeling door de klachtencommissie. Wij bieden u daarnaast de mogelijkheid om uw klacht -aanvullend- te bespreken met een vertrouwenspersoon.

De vertrouwenspersoon is onafhankelijk, onpartijdig en werkt oplossingsgericht. Zij biedt een luisterend oor, adviseert en bemiddelt. Uw wensen en uw beleving van de situatie zijn daarbij het uitgangspunt.

Als u uw klacht rechtstreeks richt aan de vertrouwenspersoon, maar nog niet heeft geprobeerd uw klacht via behandeling door de klachtencommissie op te lossen terwijl de klacht zich daar wel voor zou lenen, dan kan de vertrouwenspersoon u voorstellen de klacht alsnog ook voor te leggen aan de klachtencommissie.

De vertrouwenspersoon is met inachtneming van de nodige vertrouwelijkheid bevoegd om in gesprek te gaan met de betrokkene(n) en om informatie in te winnen, voor zover dit voor de uitvoering van haar taken noodzakelijk is. De vertrouwenspersoon zal altijd in eerste instantie trachten te bemiddelen tussen de klager en de betrokkene(n). Bemiddeling heeft als doel om via herstel van het contact en het vertrouwen tot een gezamenlijke oplossing van het probleem te komen.

De vertrouwenspersoon kan alleen per e-mail ingediende klachten in behandeling nemen. De contactgegevens van de vertrouwenspersoon vindt u in de DLO.

Page 26: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

50 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 51

Tot slot willen we u nog enkele praktische tipsmeegeven waarmee u direct aan de slag kunt.

Verken uw digitale leeromgeving: de DLO De digitale leeromgeving (DLO) staat binnen de Beroepsopleiding Advocaten centraal. Dat is de plek waar het studiemateriaal voor alle vakken is opgenomen. Ook vindt u er oefentoetsen en praktische informatie over de Beroepsopleiding.

Volg zoveel mogelijk uw interesses Maak daarom de juiste inhoudelijke keuzes in de BA. Sommige onderdelen van het curriculum zult u interessanter vinden dan andere. Weest u zich daarvan bewust en houd goed in de gaten dat u het niet alleen doet omdat het ‘moet’. Gedurende uw stageperiode zult u snel genoeg merken waar uw kracht ligt en wat u leuk vindt en wat u dus energie geeft. Durf daarmee aan de slag te gaan en eerlijk te zijn tegen uw patroon en het kantoor.

Werk in de DLO de module Leren 3.0. doorDaarin staat belangrijke algemene informatie over de Beroepsopleiding, het studiemateriaal, een handleiding voor navigatie van de DLO, de verschillende leervormen en oefentoetsen.

Lees eerst de Welkomstpagina voor toelichting en hulp bij de zelfstudieIn de DLO staat bij ieder vak een welkomstpagina. Hier staat relevante informatie over het vak en vindt

u aanwijzingen die uw zelfstudie ondersteunen. Bekijk ook het overzicht van de verplichte opdrachten.

Houd uw vorderingen bij met iLog In de DLO heeft u een persoonlijk e-portfolio (iLog). Hier vult u uw persoonlijk ontwikkelplan in en kunt u bijhouden welke feedback en leerpunten uit de vaardigheidstrainingen naar voren zijn gekomen. Het iLog geeft inzicht in uw ontwikkeling.

Zoek actief naar steun van uw omgeving U hoeft niet alles zelf te doen. Met name goed contact met uw mentor en de mensen uit de groep kan u veel helpen. Sluit uzelf dus niet te veel op en durf ook om hulp te vragen van uw patroon of meer ervaren collega’s. Bedenk dat mensen graag helpen. Iets niet direct begrijpen is normaal, u bent immers nog advocaat in opleiding.

Maak een goede planning Verplichtingen voor verschillende vakken kunnendoor elkaar lopen of met elkaar samenvallen. Vooraf maken we op onze website en in de DLO veel belangrijke datums en tijden beschikbaar. In de DLO vindt u de geplande dagen onder Mijn rooster. Voor iedere opleidingsdag doorloopt u het desbetreffende onderdeel in de digitale leeromgeving en maakt u voorbereidende opdrachten.

TIPS VOOR ADVOCAAT-STAGIAIRES

Page 27: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

52 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 53

De DLO is zes weken voor de opleidingsdag beschikbaar, de deadline van de opdrachten ligt zeven dagen voor de opleidingsdag. Op de website vindt u voor het komende jaar een week- rooster. Hier staat informatie over toetsen en opleidingsdagen waarvan in sommige gevallen de datum nog niet exact bekend is.

Vind antwoorden op uw vragen op onze website of in de DLO Heeft u een vraag over bijvoorbeeld verzuim of toetsen? Op de website van de Beroepsopleiding vindt u het Opleidingsreglement en het Examenreglement.

Neem soms even afstand Het helpt om tijdens de studie een stap terug te doen en kritische vragen te stellen: waarom doe ik dit op deze manier? Waarom voel ik me zo als ik dit doe? Zo blijft u dicht bij uzelf en verliest u niet uit het oog voor wie en waarom u dit allemaal doet. Met dit besef is intrinsiek gemotiveerd blijven makkelijker.

Betrek uw patroon bij uw opleiding Het is belangrijk dat uw patroon weet wat u leert en waarmee u bezig bent. Vertel hem of haar regelmatig hoe de opleiding verloopt, waarmee u inhoudelijk bezig bent en geef tijdig aan in welke periodes de studielast hoog is. Wij informeren uw patroon ook regelmatig over de opleiding en uw vorderingen.

Zoek direct contact met uw mentor als u problemen of vragen heeftAan het begin van de opleiding krijgt u een mentor aangewezen. Deze blijft gedurende de opleiding uw contactpersoon en aanspreekpunt. U krijgt van uw mentor ook feedback op uw ontwikkeling.

Blijf op de hoogte van wat er in de BA gebeurt Volg ons op Facebook, Instagram, Twitter of LinkedIn. Op de hoogte blijven van veranderingen of nieuws kan het beste door onze mediakanalen te volgen. We versturen een paar keer per jaar een nieuwsbrief. Alle advocaat-stagiaires ontvangen deze nieuwsbrief.

Voeg [email protected] toe aan uw adresboek U krijgt van ons regelmatig berichten. Wanneer u het e-mailadres [email protected] aan uw adresboek toevoegt, weet u zeker dat u deze goed ontvangt.

Laat het ons weten als u nog vragen of suggesties heeft Wij streven ernaar om u zo goed mogelijk vandienst te zijn. Heeft u een vraag, probleem of suggestie? Hierna vindt u onze contactinformatie.

Page 28: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

54 HANDBOEK BA HANDBOEK BA 55

CONTACTINFORMATIE

AlgemeenVoor al uw vragen over de Beroepsopleiding (met uitzondering van vragen over uw stage of verzoeken om individuele vrijstellingen) kunt u bij de uitvoeringsorganisatie Beroepsopleiding Advocaten CPO-Dialogue terecht door een e-mail sturen naar [email protected]. U kunt ook bellen naar 088 059 57 00. Wij helpen u graag verder.

VrijstellingenVoor de algemene vragen over uw stage of verzoeken om individuele vrijstellingen kunt u terecht bij de beleidsmedewerker Beroepsopleiding Advocaten bij de NOvA op telefoonnummer 070 335 35 15.

Tekst en interviews Juriaan Mensch en Yvonne MichielsenVisueel ontwerp Bas Pronk, Marcel van Wijk en Floor JansenFoto’s Tom Elst en Gerhard van Roon

Page 29: HANDBOEK - Beroepsopleiding Advocatenorde...Karin de Pina - Bestuursrecht - Voorjaar 2017 - Kneppelhout & Korthals N.V. Marieke Vromen - Burgerlijk recht - Voorjaar 2016 - Vermeulen

56 HANDBOEK BA