PWSProfielwerkstuk

HAVO

2

Onderzoek/ontwerpInheteindexamenjaardoejenaastjevakkenooknogeengrootonderzoekofontwerp:hetprofielwerkstuk(PWS).Hetonderzoekkannatuurwetenschappelijkofsociaalwetenschappelijkvanaardzijn.Eenkritischliteratuuronderzoekmag.Insommigegevallenzalhetonderzoekhetkaraktervaneentechnischofcreatiefontwerphebben.Bijeenonderzoekofontwerpleverjeuiteindelijkeenproductaf.Maarminstensnetzobelangrijkishetproces.Hoebenjetothetproductgekomenenhoehebjesamengewerkt.Jebegeleidershouden

hetprocesdanooknauwlettendindegatenenzullenjedaaropookbeoordelen.

OnderwerpHetonderwerpmagjeinprincipezelfkiezen.JekuntookeenonderwerpkiezenvandeHaagseHogeschool(tevindenophunwebsite).HetgrotevoordeelhiervanisdatersteunisvanuiteenstudierichtingvandeHHS.Hetprofielwerkstukkrijgthierdoormeerdiepgangendatresulteertinhetalgemeenineenbeterproduct.

GroepswerkJedoetditwerkstukmetz’nvieren.DeperiodedataanhetPWSgewerktwordt,isvanseptembert/mhalffebruari.DetijddiejeaanhetPWSbesteedt,bedraagt80slu(studielastuur)Iederlidvandegroepwerktdus80uuraanhetPWS.Alsjeditverdeeltoverdeperiodeseptembert/mfebruaridankomjeuitopruimvieruurperweek.InjeroostergeldtdinsdagdeeerstetweeuuralsvastingeroosterdPWS-momentenookdeASU-urenzullenhiervoorgebruiktworden.

BijdragevandeHaagseHogeschoolHethavobereidtjouvooropeenHBOopleiding,zoalsbijvoorbeeldopdeHaagseHogeschool(HHS).EenbelangrijkonderdeelbinneneenHBO-studieishetdoenvantoegepastonderzoek.DaarnaastwerkenHBO-studentenregelmatigmetelkaaropprojectbasisaanopdrachten.DemaniervanwerkenvanHBO-studentenverschiltopeenaantalpuntenvandievaneenscholier.OmdathetPWSvanalleonderdelenophetHAVOhetdichtstindebuurt

komtvanhoejestraksalsHBO-studentaandeslaggaat,gajeooklangsopdeHHSominstructietekrijgenoverhetdoenvanonderzoekenfeedbackteontvangenoverjeeigenonderzoeksvragen.

BegeleidingenbeoordelingJouwPWSwordtbegeleiddoortweemensen:jementoreneenvakdocent.JementorisdehoofdbegeleiderenindemeestegevalleniséénvandevakdocentenvanhetSegbroekteraadplegenalsvraagbaakenkanhij/zijsturinggevenaanhetonderzoek.

HetcijferdatjevoorhetPWSkrijgt,wordtvastgestelddoorjementor,diezichdaarbijookbaseertophetoordeelvandevakdocent.Jementorkanbijdeuiteindelijkbeoordelingookdepresentatieaanheteindvan4HAVOlatenmeewegen.HetPWS-cijferwordtmethetcijfer,datjein4HAVOvoormaatschappijleerhebtgehaald,gemiddeldtothetcombinatiecijferdatopjecijferlijstkomttestaanenmeeteltindeslaag-/zakregeling.

TijdspadOpdevolgendebladzijdeziejehettijdspadvanhetPWS.Ditpadisopgebouwduit5onderdelendieachterelkaarwordenafgewerkt.Elkonderdeelwordtinditboekjeuitgewerkt.Bovenhetpadziejemetpijleneenaantalmomentengenoemdwaarjeietsmoetlatenzienaanjebegeleiders(enjeklas)ofietsinmoetleveren.Schrijfdezemomentenalvastinjeagenda.

Inleiding

3

okto

ber

sept

embe

r

nove

mbe

r

dece

mbe

r

janu

ari

groepsvorminginstructiveenoefenen

literatuuronderzoekoveronderwerpFormulerenHoofd-endeelvragenweekvan26sept.

OpstellenvanPlanvanAanpak

SchrijvenPlanvanaanpak4okt.

Onderzoek/ontwerp

Verslaggeving/presentatie

Inleverenconceptversie10januari

Inlevereneindversie14februari

eindpresentatie23februari

febr

uari

Tijdspad

2 3 4 51

inleverenonderwerp20september

PresentatiePlanvAanpak11oktober

4

x1GROEPSVORMING/ONDERWERPSKEUZE

Indezefasevormjeeenduometiemanduitjeklas,metwiejedenktgoedtekunnensamenwerken.Tweeduo’swordensameneenPWS-groepjevanvierleden.Erwordtgebrainstormdovermogelijkeonderwerpen.Jemagverdergaanmethetonderwerpdatjein4Hhebtgepresenteerd,maarjemagookeennieuwonderwerpkiezen.GedurendehethelePWShoudtiedereeneenlogboekbijwaarinhij/zijdegewerkteurenverantwoordt.

periode:septemberinleveren:onderwerpskeuze(20sept.)

5

GroepvanvierBijhetPWSwerkjeingroepjesvan4.Maakeerstmetiemandanderseenduoendangroepjesvan4.Hierbijspeeltdementoreenbepalenderol.Nietinalleklassenishetleerlingenaantaldeelbaardoor4endanzalinsommigegevalleninoverlegmetdementorwordenbeslotenomhetgroepjeuittebreidentotvijfofdesnoodsintekrimpentotdrie.Indeeerstewekenwordendegroepjesdefinitiefgevormd.Letwelophetvolgende:hetuiteindelijkeonderwerpvanhetonderzoekmoetbijalleledenvanhetgroepjevanviertemakenhebbenmetminimaaléénvanzijn/haarvakken.(Dithoeftnietbijiedereenhetzelfdevaktezijn.)EengeschiedenisonderwerpvooreenN&G-erisdusnietmogelijktenzijerooknogeenscheikundigaspectaanvastzit.

GroepswerkDegroepwordtbegeleiddoorzoweldementoralseenvakdocentvanhetSegbroek.Elkeweekkomthetviertalsamenopeenvast,zelfgekozen,afgesprokenmoment.Danwordtereenactieplanvoordieweekgemaakt.Wiegaatwatwaardoen?

LogboekTijdenshetPWShoudtelkeleerlingheelnauwkeurigeenzogenaamdlogboekbij(ziebijlageI).Hieringeefjeaanwatjegedaanhebtenhoeveeluurjeeraanbesteedhebt.Deelditdocumentmetjebegeleiders(ziehieronder:googledrive).Zokunnenzijprecieszienwiewatheeftgedaan.Hetlogboekisonderdeelvanhetinteleverenverslag.Bedenktdatjetotaaleendikkevieruurperweek

aanhetPWSmoetbestedenenjedezeurenmethetbijhoudenvaneenlogboekverantwoordt.

Googlemail/docs/driveZoalsjeweetheeftelkeleerlingeenschoolmail([leerlingnr]@student.segbroek.nl).Metditaccounthebjeookeenonlineopslagvan15Gig(googledrive)enkunjegebruikmakenvangoogledocs.Hetvoordeelhiervanisdatjedocumentenvooriedereenteallentijdebeschikbaarzijnophetinternetendatjeerooktegelijkertijdaankuntwerken.Jekuntditzowelindebrowser(liefstchrome)alsineenapp(iOsenAndroid)doen.

OnderwerpkiezenEenonderwerpkiezenisnietgemakkelijk.Hetvraagtvanjedatjedemogelijkhedenvaneenonderzoekinschat.Alsjealleenmaarietsoverhetonderwerpkuntopzoeken,leenthetzichnietvoorhetPWS.AlsjebijeenonderwerpalsVincentvanGoghnietveelmeerwiltdoendanhetlezenenreproducerenvaneenbiografievanVanGoghdanishetgeenPWS.Gajeechterzijnbrievenlezenenaandehandhiervanonderzoekenofzijngelukverbandhieldmethetjaargetijde,danbenjeietsaanhetonderzoeken.

Eenonderwerpalsraketmotoreniswellichtzeerinteressant,maaronderzoekernaardoeneenstuklastiger,omdatdejuistemiddelennietvoorhandenzijn.Somszijnonderwerpenookgevaarlijkofniettoegestaan:denkaanexplosieven,drugs,etc.

Tijdensdeeerstewekenbepaaltdegroephetonderwerp.Ditkanoptweemanieren:

1. Hetgroepjevanviergaatverdermetéénvandeonderwerpenvandeduo’suit4H.

2. Hetgroepjevanvierkiesteennieuwonderwerp.

Bijpunt2zaljegaanbrainstormen1metjepartnerofgroepjeoveronderwerpen.Beginhierzosnelmogelijkmeeenprobeernietmeteentekiezen.Geefjezelfdetijdomverschillendeonderwerpenderevuetelatenpasseren,erdingenoveroptezoekenenermetjepartner,groepje,mentorofvakdocentovertepraten.ZorgookdatjegekekenhebtnaardewebsitevandeHHSvoordeonderwerpendiezijuitgebreidkunnenondersteunen:http://www.dehaagsehogeschool.nl/bachelorstudies/hulp-bij-studiekeuze/profielwerkstuk/algemeenDoorklikkenviabachelorstudies,hulpbijstudiekeuze,hulpbijprofielwerkstukgaatnatuurlijkook.Opinternetzijnveelsitestevindendieonderwerpenpervaklatenzien.Zoalsbijvoorbeeld:www.profielwerkstukonderwerpen.com

1alsjenietpreciesmeerweetwatbrainstormenenmindmappenis,kijkdaneenshier:http://maken.wikiwijs.nl/bestanden/2357/brainstormtechnieken.pdf

6

2LITERATUURONDERZOEK

Jehebthetonderwerpgekozenennuishetzaakomhettegaanverkennendoorliteratuuroverditonderwerpoptezoeken.Naasthetgebruikvaninternetgajehiervoorooknaareenbibliotheek.Hetdoelvanhetliteratuuronderzoekistweeledig.Teneerstekomjehiermeemeertewetenoverjeonderwerp,waardoorjebetereenonderzoeksvraagkuntformuleren.Tentweedekunjehetgebruikenomjeinleidingteschrijvenvoorhetuiteindelijkeverslag.

periode:tweedehelftseptember

7

LiteratuuronderzoekAlsjeeenonderwerphebtgekozen,ishetbelangrijkomdatonderwerptegaanverkennen.Vaakkunjeeenonderwerpvanheelveelverschillendekantenbelichtenenzaljejemoetengaanbeperken.Omeenideetekrijgenvanjeonderwerpzaljeliteratuuronderzoek(bronnenonderzoek)moetengaandoen.Doorditonderzoekkrijgjeeenbeterzichtophetonderwerpenbenjeveelmakkelijkerinstaatomhetonderwerpaftebakeneneneengoedeonderzoeksvraagteformuleren.

Injegroepjebekijkjewelkeaspectenvanjeonderwerpdemoeitewaardzijnomteonderzoeken.Elkduoneemtéénofmeerdereaspectenvoorzijnrekeningomindebibliotheekteonderzoeken.Iedereleerlingenkangratislidwordenvandeopenbarebibliotheek(ditkunjezelfregelen)OokkunjeonderzoekgaandoenbijdeKoninklijkeBibliotheek(KB).Hiervankunjeookgratislidworden.

Jekuntnietalleenvolstaanmethetonderzoekenvaninternetbronnen.Ermoetenminimaal5anderebronnenperduozijngeraadpleegdengebruikt.Dezeanderebronnenkunnenboeken,tijdschriftenofkrantenzijn.

Omhetliteratuuronderzoekslimtelatenverlopen,moetjenietzomaareenbibliotheekingaanofwatzoektermenintikkenineenzoekmachineophetinternet.Jemoetsystematischtewerkgaan.Hetisveeleffectievereenbibliotheekintegaanalsjeeenlijstmettrefwoorden(zoekwoorden)hebtgemaaktoverjeonderwerp.Watookerggoedwerktisom

metjelijstmettrefwoordeneerstopwikipediategaanzoeken.Jekrijgtdanveelmeereenideevanjeonderwerp.Bovendienstaanerwikipediavaakliteratuurverwijzingenonderaan(zekerbijdeEngelsversie)endieverwijzingenzoujedanweerkunnenopzoekenindebibliotheekofopscholar.google.nl

Vanallebronnendiejegebruikt,moetjedebibliografischegegevensnoteren.InbijlageIIvindjedegegevensdiejevoordeverschillendebronnenmoetgebruiken.Zorgerdusvoordatjedezebijlagemeeneemtalsjedebibliotheekingaat.

Opschoolkunjetoegangkrijgentotdekrantenbank.AlsjelidwordtvandeKBkrijgjeooktoegangtotdekrantenbank(ookthuis)enkunjedatabasesals“onlinecontents”en“picarta”bekijken.

Hetmateriaaldatjeverzameldhebtbijjeliteratuuronderzoekjegebruikjenietalleenomjeonderwerp,aftebakenenentoteengoedeonderzoeksvraagtekomen.Jegebruikthetookalmateriaalomtegebruikenindeinleidingvanjeverslag.Zoslajetweevliegeninéénklap.

TipsGebruikookscholar.google.nlomartikelentevindenoverjeonderwerp.Dezeartikelenkomenvaakuittijdschriftenenhebbeneenwetenschappelijkbasis.Datzelfdegeldtvoorwww.kennislink.nl.ZokunjeookthuisvanafjePCkwalitatiefgoedeartikelenvinden.

OpdePWS-paginaoponzewebsitevindjetweeartikelenuithetNRCoverhoejeslimmerkuntzoekenophetinternet.

8

3ONDERZOEKSVRAAG/PLANVANAANPAK

Indezefasegajeeenonderzoeksvraagformuleren.Waarmoetjeonderzoeknueigenlijkeenantwoordopgaangeven?Watwiljemetjeonderzoektewetenkomen?Omjeonderzoeksvraaggoedbeantwoordtekrijgen,hebjevaaknogeenaantalonderliggendevragennodig.Ditwordendedeelvragengenoemd.Streefernaaromnaastjehoofdvraagdrieofvierdeelvragentestellen.Hebjeeenmaaldevraaghelderdankunjejegaanbuigenoverhet“hoe”.Hoekrijgjedievraagnubeantwoord?Hoegajedataanpakken?Welkestappenmoetjezettenomditvoorelkaartekrijgen?Wieuithetgroepjegaatwatwanneerdoen?DeantwoordenhieropvormensamenhetPlanvanAanpakdatenerzijdsbestaatuiteenonderzoeksplan(hoe)enanderzijdsuiteentijdsplan(wie,wanneer)

periode:oktoberinleveren/presenteren:PlanvanAanpak(4oktober.)presentatiePlanvanAanpak11oktober

9

Onderzoeksvraag&deelvragenEenscherpgeformuleerdeengoedafgebakendeonderzoeksvraagiseennoodzakelijkevoorwaardeomhetprofielwerkstuktoteengoedeindetebrengen.Hetmottoluidt:inperkenenafbakenen.Vaakiseenonderzoeksvraagopgedeeldineenaantaldeelvragen,waarmeejehetonderzoekverdeeltinkleinerestappen.Jekrijgtdaarmeebeterzichtopdehaalbaarheidenjevergrootdekansdatjeallekantenvandeonderzoeksvraagbelicht.Metdeonderzoeksvraagendeelvragenmaakjeduidelijkwatjewelenwatjenietaandeordestelt.Wanneerjegoedhebtnagedachtoverdeonderzoeksvraag,wordjemindersnelverleidzijpadentegaanbewandelen.Daarnaastkunjeuitbeschikbareinformatiehetbruikbarebeterselecteren.Bovendienkunjemeteenduidelijkeonderzoeksvraagbeterconclusiesformuleren.Ineenonderzoeksvraagendedeelvragenwordtgevraagdnaarhet

wie,wat,waar,welke,wanneer,hoe,waarom,waardoor,waarvoor,waarmee,waartoe,enz

Hierondervolgteenaantalvragendiejekuntstellen:Watisdegangbaredefinitie?Welkekenmerkenheefthet?Waaruitbestaathet?Welkesoortenofonderdelenzijnerteonderscheiden?Waartoebehoorthet?Waarisheteenonderdeelvan?

Waaroplijkthet?Waaraanishettegengesteld?Wanneerishetbegonnenofgeëindigd?Waarkomthetvandaan?Waargaathetnaartoe?

Hoegebeurthet?Welkevoorwaardenofomstandighedenmakenhetmogelijk?Welkemaatregelenvereisthet?Welkegevolgenheefthet?Welkemethodewordtervoorgebruikt?Welkdoeldienthet?Welketaakheefthet?Waarkomthetvoor?

Hoeontstaathetofhoeishetontstaan?Welkewaardeheefthet?Watzijndevoordelen?Watzijndenadelen?Welkeargumentenvooroftegenzijnaantevoeren?Hoeontwikkelthetzich?Wieofwatdoethet?Wieofwatiserbijbetrokken?Wieofwatondergaathet?

Onderzoekverrast.Dingenzijnandersdanzeopheteerstegezichtlijken.Wanneerjeietsgaatonderzoeken,formuleerjevoorafwelkeuitkomstenjeverwacht.Ditheethetformulerenvaneenhypothese.Erzijnverschillendesoortenonderzoeksvragen:

• beschrijvendeofbeeldvormende:opbasisvanonderzoekbeschrijfjeeensituatieofeenpersoon.

• vergelijkende:jeprobeertovereenkomstenen/ofverschillenboventafeltekrijgen.

• verklarende:jezoektantwoordopdevraag:'Hoekomthetdat...'.

• waardebepalendeofevaluatieve:jegeefteenoordeelofeenwaardeovereenonderwerp.

• voorspellende:jeonderzoekthoeietsindetoekomstzalzijn.

• probleemoplossendeofregelgevende:jeprobeertopbasisvanonderzoekeenprobleemoptelossen,althanshiereenbijdrageaanteleveren.

Allezendeoftijdenshetmakenvaneenontwerpofhetopstellenvaneenproefopstellingkunjetotdeontdekkingkomendatjedeonderzoeksvraagmoet

aanpassen.Datmoetjedanzekerdoen!Overleghieroverwelmetjebegeleiders.

PlanvanAanpakHetisnietalleenbelangrijktewetenwatjegaatonderzoeken,maarookwiewanneerwatgaatdoenenhoeveeltijddatzalgaankosten.Ditstaatineenplanvanaanpak.Hetplanvanaanpakbestaatuiteenonderzoeksplaneneentijdsplan.Inhetonderzoeksplanwordenachtereenvolgensdehoofdvraag,dedeelvragen,hypothesen/verwachtingen,werkwijzen/methode,informatiebronnen/hulpmiddelen,presentatievormendetaakverdelingopgenomen.Inhettijdsplanstaathoelangeenactiviteitduurtenwiedezeuitvoertenwanneer.Wanneerjealleactiviteitenindegoedevolgordehebtgezet,zetjeerperactiviteithetaantalbenodigdeurenbijdatjedenktnodigtehebbenomdeactiviteituittevoeren.Daarnaplanjeaandehandvaneentijdsbalkdedoorlooptijd(tijdstipvandestartenheteinde)peractiviteit.

Uithetplanvanaanpakmoetduidelijknaarvorenkomenwatdebijdragevaniedervanjullieafzonderlijkis.Hiervoormoetjejeactiviteitengedetailleerdbeschrijveninhetplanvanaanpakenervoorzorgendatjullieindividueleplanningenopelkaarzijnafgestemd.

Houdhettijdplanzokortmogelijk:maximaaleenhalvepaginaA-4.HetheleplanvanaanpakhoeftnietmeerdanéénpaginaA4teomvatten.InbijlageIViseenvoorbeeldvaneenplanvanaanpakweergegeven.

10

PresentatiePlanvanAanpakHetplanvanaanpakbeslaatnietveelmeerdanéénA-4tje,maariscruciaalinjehelePWS.Hetvormtdeverbindingtussenhetstellenvaneenonderzoeksvraagenhetantwoordopdievraag.Juistdaarommoetjeereenkortepresentatieovergevenmetjegroepjeindeklas(maximaal10minuten).Hetdoelvandezepresentatieistweeledig

1. Latenzienhoejebentgekomentotjeonderzoeksvraagendeelvragen.

2. Latenzienhoejedezevragengaatbeantwoorden.

Doorditindeklastepresenterenkunjeookvandeklasfeedbackvragenoverdehelderheidvanjeonderzoeksvraagendehaalbaarheidvanjeonderzoeksmethode.Injepresentatiekomenhoofdwegdriezakenaandeorde:

1. kortebeschrijvingvanhetonderwerp2. formuleringvanjehoofd-endeelvragen3. onderbouwingvanjePlanvanAanpak

Indezepresentatiekrijgtiedereeneenrol.Hoejederollenverdeelt,mogendeledenvanhetgroepjezelfbepalen,alsjemaarkuntonderbouwenwaaromjevoordierolverdelinghebtgekozen.

NadepresentatieisereenkortmomentvoordeklasendedocentomfeedbacktegevenindevormvanbijvoorbeeldTopsenTips.

11

4ONDERZOEK/ONTWERP

IndezefasevoerjehetdaadwerkelijkeonderzoekuitopbasisvanhetPlanvanAanpak.Ditonderzoekmoetantwoordgaangevenopjeonderzoeksvraag.Tijdensdezefaseverzameljezoveelmogelijkonderzoeksgegevens.Ditkunnenernietsnelteveelzijn.Naderhandishetvaaknietzomakkelijkmeeromdelenvanhetonderzoekteherhalen/overtedoen.Steljezelfvoortdurenddevraagofjeverzameldegegevensantwoordkunnengaangevenopjeonderzoeksvraag.Stelzonodigjeonderzoeksopzetbij.Nahetonderzoekverwerkjejegegevens(kwalitatiefofkwantitatief)zodanigdatjezekuntconfronterenmetjeonderzoeksvraagomzototeenantwoordhieroptekomen.

Bijhetmakenvaneenontwerpvolgjedeprocedurevandeontwerpcyclus,waarjem.b.v.eenprogrammavaneisenuiteindelijkkomttothetrealiserenjeontwerp.

periode:november,december

12

OnderzoekHetonderzoekdatjegaatdoenisnieuw,nognieteerdergedaandooriemandanders,althansnietindevormwaarinjijhetgaatdoen.Hetonderzoekmoetantwoordgaangevenopdeonderzoeksvraag.Houddatvoortdurendinjeachterhoofd.Steljehebtdevolgendeonderzoeksvraag:KunnenophetSegbroekmeisjesbeterlerendanjongens?Jeonderzoektditdoortekijkenofermeermeisjesdanjongensovergaan.Daarkomtuitdatmeisjesoverhetalgemeenminderblijvenzitten.Hebjenueigenlijkwelantwoordgegevenopjeonderzoeksvraag?Metanderewoorden:kunnenmeisjesnubeterleren,zijnzegewoonijverigerofwellichtineenanderelevensfase?Omgoedantwoordtekunnengevenopdeonderzoeksvraagzaljedusmeermoetenonderzoeken.

GegevensverzamelenEenbelangrijkdeelvanhetdoenvaneenonderzoek,ishetverzamelenvangegevens.Ofjenueenliteratuuronderzoekdoet,eenexperimentuitvoert,ofenquêtes(interviews)afneemt.Jehebtgegevensnodig.Bespreekvantevorenhoeveelgegevensjenodigdenkttehebbenvoorhettrekkenvaneenconclusieencheckditmetjevakdocent/mentor.Alsjeinhetvoorbeeldvanhierboventweevwo-brugklassenbekijkt,danweetjedatjeopbasishiervangeenconclusieskunttrekkenoverhetbeterkunnenlerenvanmeisjes.

Alshetafnemenvaneenenquêteeenonderdeelvanjeonderzoekis,weesjeerdanvanbewustdatjehemmaaréénkeerkuntafnemen.Datvraagtdus

eengoedevoorbereidingbijhetopstellenvandevragen.Hierzaljezekerjevakdocent/mentornogeenkeernaarmoetenlatenkijkenvoorjehemafneemt.Ditzelfdegeldtookvoorhetverzamelenvangegevensuiteenexperiment.Hetisvaaknietmakkelijkomeenexperimentovertedoen.Bedenkdusvóórhetexperimentwatjeerzekeruitwilthalen.

OntwerpBijhetuitvoerenvaneenontwerp,doorloopjedezogenaamdeontwerpcyclus.Hieringajedooreenaantalfasesheenvoordatjeuiteindelijkkomttothetrealiserenvanhetdaadwerkelijkeontwerp.Hoedatinzijnwerkgaatkunjehiervinden:

http://vaklokaal-nlt.nl/wp-content/uploads/2009/01/startmodule_versie_12_maart_2007.doc

NahetonderzoekAlsjeje(kwantitatieve)gegevensverzameldhebt,moetjezegaanverwerkentotietssamenhangends.Vaakishethandigzewiskundigteverwerkenindevormvantabellen,grafiekenofdiagrammen.Hierdoorkrijgjeoverzichtenishetmakkelijkeromzeteinterpreterenenteconfronterenmetdeonderzoeksvragen.Welkeantwoordenkunjegevenofwelkeconclusieskunjetrekkenopgrondvandeverzameldeinformatie/gegevens?Kloppenjehypotheses?Alsjealleenmaarbeschiktoverkwalitatievegegevens(literatuuronderzoek,interviews,etc.)kunjedezenietwiskundigverwerken,maarzekunnen

welgeconfronteerdwordenmetdeonderzoeksvraag,zodatjeconclusieskunttrekken.Vindjebijvoorbeeldindeliteratuurdateropleergebied(nog)geenverschillenzijngevondenindehersenenvanjongensenmeisjes,danisdateenbelangrijkgegevenommeetenemeninjeeindconclusie,omdathetietszegtoverhoejehetzittenblijvenvandejongensmoetinterpreteren.

Tip:Hetkanhelpenomvoorafaanjeonderzoeknogeensindeliteratuurtekijkenofsoortgelijkonderzoekaleensgedaanis.Hierdoorhebjealeenideevandeuitkomstenkunjejeeigenuitkomstenermeevergelijken.EndaarwordtjePWSalleenmaarbetervan.

Voortgangsverslag:Halverwegenovembermaakjeeenvoortgangsverslagenditleverjeinbijjementorenjevakdocent.Jementorverdeeltdedezeverslagenoverdegroepjes.Iedergroepjekrijgthetverslagvaneenandergroepjetelezenengeefteenweeklaterdatanderegroepjefeedback.Indatverslagschrijftiedereenminimaal1A-tje.Hetvolgendemoetinhetverslagstaan:

1. Probleemstelling+literatuuronderzoekje2. Onderzoeksvragen+PlanvanAanpak3. Uitwerkingvanwaterinhetonderzoekal

gedaanis.4. Uitwerkingvanwaterinhetonderzoeknog

moetgaangebeuren.

13

5VERSLAGGEVING/PRESENTATIE

Nuhebjejeonderzoeksgegevensverwerktengeconfronteerdmetdeonderzoeksvraag.Alshetgoediskunjedaarnuantwoordopgeven.Jekuntiniedergevalconclusiestrekkenopbasisvandeuitkomstenvanjeonderzoek.Zelfsalshetandersgelopenisdanverwacht.Indezefasegajedezeuitkomstenenhoejehiertoegekomenbentoptweemanierenvastleggen:1.Verslag.Ditgaatvolgenseenvastformat(ziewebsite)2.Presentatieaandeklas,oudersenbegeleiders.Ofhetnugaatomeenverslagofeenpresentatie,houdvoortdurendinjeachterhoofdvoorwiejehetmaakt.Hoeveeljepubliekalweetenhoeveeljedusmoetuitleggen.Realiseerjedatjeverslagenpresentatiesemi-wetenschappelijkmoetenzijn(zieformatopdewebsite).Geefdusgeenopsommingvanwatjeallemaalgedaanhebt,zoalsineenreisverslagvaakgedaanwordt.

periode:december,januari,februariinleveren/presenteren:inleverenconceptversie(10jan.),inlevereneindversie(14febr.),eindpresentatie(23febr.)

14

Verslaggeving/presentatieInwelkevormjejepresentatieookgiet-schriftelijk,mondeling,beeldend,muzikaal,enzovoort-bijelkepresentatiemoetjejedevolgendevierbasisvragenstellen:

• Voorwieisdepresentatiebedoeld?Ofwel:wieismijnpubliek?

• Hoegrootishetpubliek?• Watisdevoorkennisvanhetpubliek?• Watwilikdathetpubliekdoetmetde

informatiedieikgeef?Wanneerjedezevragenkuntbeantwoorden,dankunjejeverslag/presentatiegaanvoorbereiden.Bedenkdathetliteratuuronderzoekjeuitfase1ookinhetverslagmoetzijnverwerkt.Hetlogboekmoetwordentoegevoegdindebijlage.Hetvastleggenvanhetdefinitieveeindproductkenttweeonderdelen:

1. Eenschriftelijkinteleverenonderdeel(3februari)

2. Eenmondelingepresentatie(18februari)Schriftelijkeverslagenkennenmeestaleenvaststaandestructuur.Voordenatuurwetenschappelijkeonderwerpenzietdaterietsandersuitdanvoordeandereonderwerpen.Opwww.segbroek.nlkunjedeformatshiervoordownloaden.(Voorbeidetypenisereenapartformatbeschikbaar.)Inditverslagkanookheelgemakkelijkhetliteratuuronderzoekwordenopgenomen.

Voormondelingepresentatieszijnveelvariatiestebedenken,zoalseenbetoogofeenposterpresentatiemetmondelingetoelichting,eenpresentatiemetpowerpoint/preziofeentjemetvideo-ondersteuning.Bijeengroepspresentatieishetbelangrijkdatelklidvandegroeppreciesweetwathijofzijmoetdoen,zowelvooraf,alstijdensennadepresentatie.Stemdeinhoudgoedopelkaaraf.Weetvanelkaarwatjegaatzeggen.Spreekafhoeveelspreektijdiedereenkrijgt.Oefendepresentatiemetelkaar.Mochtéénvandegroepsledenopdedagvandepresentatieonverwachtziekzijn,zorgerdanvoordatderestvandegroepdepresentatiealsnogkanverzorgen.Depresentatiekannamelijknietverplaatstworden.Bijeenmondelingepresentatieisdezogenaamdenon-verbalecommunicatieminstenszobelangrijkalsdeverbalecommunicatie.Hetoverkomenvandeboodschapwordtvoorhetgrootstedeelbepaalddoordemanierwaaropjecommuniceert:hetpubliekonthoudtmaarmatigwatjevertelt,maaronthoudtwelgoedhoejejebeweegt,hoejejesheetsgebruikt,ofjedezaalinkijktenofjevriendelijkenenthousiastbent!Downloadopwww.segbroek.nl“mondelingepresentatieprofielwerkstuk”.Hiervindjeaanwijzingenvooreenmondelingepresentatie.

DebeoordelingZowelhetdoorlopenprocesalshetopgeleverdeproductvaneenprofielwerkstukbepalendekwaliteitvanjePWS.Daarbijwordjebeoordeeldopdevolgendeglobalepunten:

1. informatievaardigheden(informatieverzamelenenverwerken);

2. schrijvenvaneenplanvanaanpak3. (vakspecifieke)onderzoeksvaardigheden

en/ofontwerpvaardigheden;4. Presentatievaardigheden(schriftelijk+

mondeling).5. Inzet/bijdrageaandegroep

Tijdenshetmakenvanhetprofielwerkstukhebjevoortgangsgesprekkenmetjebegeleidersenbeoordelingsmomenten.Voortgangsgesprekkenzijnbedoeldomtussentijdseresultatenteevaluerenenindiennodigbijtesturen.

Opwww.segbroek.nlvindjeeenexceltabelmetdaarindeverschillendecriteriadiejebegeleidershanterenomjetekunnenbeoordelen.Bedenkdaternaareeniederindividueelgekekenkanworden.

15

BijlageILogboek

datum tijdsduur plaats verrichtewerkzaamheden

opmerkingen afspraken namen

pers

oon

1

pers

oon

2

pers

oon

3

pers

oon

4

Hiernaastziejeeenvoorbeeldvaneenlogboekformat.

16

Bijliteratuurverwijzingmaakjezoweleenlijstmetbronnenachterinjeverslagalseenverwijzingnaardiebronnenindetekstzelf

DebronnenVanverschillendeinformatiebronnenlegjedevolgendegegevensvastenmaakthiervaneenlijstopalfabetischevanauteurofnaamvandesiteachterinjeverslag

Boeken

VolgensdeInternationalStandardBibliographicDescription(ISBD):

- Auteur(s)ofredacteur(s)(kaneenpersoonzijnmaarookeencorporatieveauteurzoalsbedrijf,genootschapofbelangenvereniging)

- Titel(enindienvantoepassingdeondertitel,gescheidendoor‘:’)

- Plaatsvanuitgave,uitgever,jaarvanuitgave(bijvoorbeeld:Utrecht:Lemma,2000)

- ISBN-nummer(boeken)- Vindplaats(bijvoorbeeldbibliotheek+

plaatsingsnummer)

Tijdschriftartikelen

- Auteur(s)- Titelenondertitelvanhetartikel(gescheiden

door‘:’)- Titelvanhettijdschrift,dejaargang,hetjaartal

tussenhaakjes,hetnummerendepaginanummers.Deverschillendeelementenscheidenmetkomma’s(bijvoorbeeld:Informatieprofessional,jrg6(2002),nr.7/8,25-27)

Internetsites

- Auteurofcorporatieveauteurzoalsbedrijf,genootschapofbelangenvereniging

- Titel- Naamvandewebsite- (indienbekend)- VolledigeURL- Taalwaardesiteinisgesteld- Datum:

o oorsprong(indienbekend)o laatsteupdate(Indiendezeniet

bekendis,datuitdrukkelijkvermelden)

o laatstebezoekAfbeeldingen

Ookvanafbeeldingennoteerjedebron.Evenalsvananderaudio-ofbeeldmateriaal(filmpjes,interviews)datinhoudelijkvoorjevanbelangis.

DeverwijzingindetekstAlsjeinjeverslaggegevensgebruiktuitdeliteratuurmoetjenaardezeliteratuurverwijzenalsvolgt:

Uitonderzoekblijkt(Noordam,2006)dat.......

Of

UithetonderzoekvanNoordam(2006)blijktdat

Jeschrijftdusalleendenaamenhetjaartalop.Mensenkunnendandeheleverwijzingopzoekenachterinjebronnenlijst.Hebjetoevalligtweeartikelenvandezelfdeauteurinhetzelfdejaardanzetjeachterhetjaartalnogeena,b,etc

BijlageIILiteratuurverwijzing

17

HiernaastvindjeeenvoorbeeldvanhoehetonderzoeksplanenhettijdsplanuithetPlanvanAanpakeruitzoudenkunnenzien.GebruikhiervoornietmeerdanéénA4-tje,waarbijjedevoorkantgebruiktvoorhetonderzoeksplanendeachterkantvoorhettijdsplan.

(Bedenkdathetvoorbeeldhiernaastverrevanvolledigis.)

Onderzoeksplan Hoofdvraag Wat is de invloed van temperatuur op de snelheid van gisting van

glucose? (vakken: biologie, scheikunde, natuurkunde)

Deelvragen Is er een optimale temperatuur en zo ja, welke is dat? Welke processen vinden bij vergisting plaats en kunnen wij die processen volgen door het meten van de optische activiteit met een polarimeter?

Hypothesen Verwachtingen

We verwachten dat er een optimale temperatuur is en dat die in de buurt van 40 graden Celsius ligt. Omdat glucose rechtsdraaiend is, verwachten we uit de draaihoek informatie te kunnen halen over het gistingsproces.

Werkwijze Methode

We gaan gist toevoegen aan glucoseoplossingen van verschillende concentraties (0,25-1,5 mol/l met intervallen van 0,25) en die bij verschillende temperaturen (25-50 ° C met intervallen van 5 ° C) vier uren laten staan. Daarna meten we met twee polaroid filters de optische draaiing.

Informatiebronnen Hulpmiddelen

Uit boeken. Chemie in theorie en praktijk van H. van Keulen. Gepolariseerd licht in de natuur van G.P. Können. Tijdschriften. Natuur & Techniek 1992, Enzymen, gangmakers in de natuur. TOA voor de experimentele opstellingen op school.

Presentatievorm Schriftelijk verslag, maar eventueel willen we het voor de klas ook wel mondeling presenteren.

Taakverdeling Bas zal vooral de verwerking van de meetresultaten voor zijn rekening nemen omdat hij goed overweg kan met computerprogramma's en Friso zal vooral de theoretische kant voor zijn rekening nemen. Maar we zullen zo veel mogelijk alles samen doen.

Tijdsplan

Activiteit/plaats Hoelang Week46 Week47

Week48

Week49

Week50

InformatieverzamelenbijstudierichtingHHS

4 JobMariskaJamalMirte

Uitzoekenvan…inKB

4 RoosSibel

Opzetenquête/Segbroek

10 RoosSibelJamalMirte

Uitvoerenquête/instelling...

15 Allen Allen

Verwerkingenquete/Segbroek

10 Job

Mariska

BijlageIIIPlanvanAanpak

BijlageVRolvandeStudent

18