En vErdEr...

p. 2 | In Beeld. Klassenbezoek@Gemeentehuis

p. 3 | Hoe pak ik dat aan?p. 7 | Democracity op het stadhuisp. 10| Versterking lokale democratiep. 11 | Ondersteuning

van professionalsp. 14 | ProDemos schuift aanp. 14 | Fort De Biltp. 15 | Vrijheid in een veranderende

wereld

Politiek

tastbaar maken

voor kinderen

p. 8

3 tips voordiversiteit p. 6

Dagboek vaneen begeleiderin het land p. 12

Op gesprek bijde afdeling

Op Locatie p. 4

Hoe betrek je jongeren bij de lokalepolitiek? Door ze naar het stadhuiste halen natuurlijk!

Klassenbezoek@Gemeentehuis is eeneducatief programma op het stadhuismet als doel: jongeren op het vo enmbo kennis laten maken met de lokalepolitiek. Doordat de raadzaal hetleslokaal is, wordt het bezoek voor deleerlingen/studenten extra memorabel.

Het programma Klassenbezoek@Ge -meente huis duurt twee uur en bestaatin ieder geval uit een gesprek metlokale politici en een rollenspelwaarbij de leerlingen in de huid vanraadsleden kruipen. Op deze manierontdek je als gemeente ook direct water leeft onder jongeren en hoe zij overlokale politiek denken!

prodemos.nl/klassenbezoek

In BeeldKlassenbezoek@Gemeentehuis

2 | Op Locatie

https://www.prodemos.nl/klassenbezoek

3

Stel je voor: je buurmandraait vaak harde muziek,

midden in de nacht. Wat doeje dan? Of het gaat niet zogoed met je kind op school

en de meester nodigt jou, alsouder, uit voor een gesprek.

Hoe ga je daarmee om?

Hoepakik ditaan?

Workshopbegeleiders

Samen met Vluchtelingen OrganisatiesNederland (VON) heeft ProDemos een poolopgesteld van getrainde begeleiders die deworkshop kunnen verzorgen. Maar de hand-leiding van de workshop is ook te vinden oponze website, inclusief tips voor de work-shopbegeleider en de werkvormen. U kunter dus ook zelf mee aan de slag gaan!

prodemos.nl/participatieverklaring

Om gemeenten te helpen bij de begelei-ding van statushouders heeft ProDemosde workshop Participatieverklaringontwikkeld. We hebben vijf werkvormengemaakt die gaan over de rechtsstaat,over het bespreken van lastige onder-werpen, en over waarden die belangrijkzijn voor de deelnemers en voor desamenleving. Gemeenten kunnen metdeze werkvormen een workshop voorstatushouders verzorgen of latenverzorgen.

Een van de werkvormen is ‘Hoe pak ikdit aan?’. Hierbij leren deelnemers aande workshop wat in Nederland bijverschillende situaties hun rechtenzijn en/of welke instrumenten zij inbepaalde situaties kunnen inzetten omtot een oplossing te komen. Wevertellen deelnemers daarbij dat ervaak verschillende mogelijkheden zijn.Hieronder staan een paar voorbeeld -casussen uit de werkvorm. Maar watzou jij doen (en waarom)?

Uw collega is homoseksueel en gaat trouwen met zijnvriend. Hij heeft u uitgenodigd om op de bruiloft tekomen. U voelt zich ongemakkelijk omdat het voor uniet normaal is dat twee mannen met elkaar trouwen.U twijfelt wat u moet doen.

Uw dochter van 14 jaar vertelt dat een meisje uit haar

klas via sociale media wordt gepest door klasgenoten.

Uw dochter is bang dat zij de volgende is.

Ik zou erover praten

Ik zou het melden

Ik zou hulp vragen

Ik zou een klacht indienen

Ik zou de politie inschakelen

Ik zou naar de rechter gaan

Ik zou iets anders doen

U heeft een nieuwe telefoon gekocht. Na twee maandengaat de telefoon kapot. U vindt dat dit binnen de garantievalt en dat de verkoper de telefoon gratis moet repareren.De verkoper wil dat niet.

https://www.prodemos.nl/participatieverklaring

4 | Op Locatie

NaNette: ik kende ProDemos van mijn raadswerk inrijswijk. ProDemos deed daar namelijk samen metde gemeente uitvoeringen van Klassenbezoek@Gemeente huis. ProDemos leek me een hele leukeorganisatie om bij te werken en sinds december2018 werk ik als projectleider bij de afdeling OpLocatie.

Nadja: ik deed de BKB academie en daar leerde ikveel over campagne voeren. Dat vond ik super inte-ressant, maar ik was me ook bewust van de poli-tieke ‘gekleurdheid’. Er moest in Nederland toch ookeen onafhankelijke organisatie bestaan die uitleggeeft over de democratie? Zo leerde ik van hetbestaan van ProDemos. Na BKB ging ik werken

bij MEE. Samen met ProDemos organi-seerden we de landelijke kiezersdagvoor mensen met een licht verstande-lijke beperking. En nu werk ik sindsbegin 2019 als projectmedewerker bijOp Locatie.

SaMENWErKiNG MEt aMStErDaMNaNette: in amsterdam is de motie‘Elk kind bezoekt het Huis van de Demo-cratie’ in 2017 aangenomen. Zij bena-derden ons om samen deze motie uit tevoeren. Elke maandag en vrijdag hebbenwe de raadszaal tot onze beschikking enkunnen we klassen ontvangen. Metbasisschoolgroepen spelen we Democra-city. Klassen uit het voortgezet onder-wijs en mbo volgen het programma Klas-senbezoek@Gemeentehuis. We doenvoor amsterdam ook de werving vanscholen en hebben Democracity op maatgemaakt: met een plattegrond vanamsterdam en kleine grachtenpandjesen flats.

OP GESPREK BIJOp Locatie

De medewerkers van de afdeling Op Locatievan ProDemos werken aan veel projecten entrekken heel Nederland door. Wat zien zij in hetland? En waar zijn ze mee bezig? Een gesprekmet Nadja van Kessel en Nanette Kistemaker.

Nadja vanKess

el

Nanette Kistem

aker

5

OVEriJSSEL DOEt MEE!Nadja: ik houd me bezig met Overijssel.Een leuk verschil in deze samenwerkingten opzichte van die met amsterdam, isdat de provincie Overijssel veel zelfdoet; waaronder de uitvoeringen op het provinciehuis. Eén keer per jaar trainenwe hun personeel hiervoor.

VErStErKiNG LOKaLE DEMOcratiENaNette: We zijn ook bezig met het ont -wikkelen van een inspiratiewijzer voorgemeenten over het vormgeven van bur -gerparticipatie en omgaan met burger-initiatieven. in de wijzer zetten we ver -schillende methoden af tegendemocratische waarden als inclusiviteit,legitimiteit en transparantie. Daarmeeproberen we te stimuleren datgemeenten bij het vormgeven van eenparticipatieproces nadenken over wat zewillen bereiken en welke democratischewaarden zij in dit proces belangrijkvinden.

POLitiEK actiEf VOOr MENSEN MEtEEN BEPErKiNGNadja: in 2019 hebben we de cursusPolitiek actief toegankelijk gemaaktvoor mensen met een beperking. Wewerken bijvoorbeeld niet meer metgroene en rode kaarten, maar met rondeen vierkante kaarten tijdens de quiz. Ditsoort kleine aanpassingen zorgt ervoordat mensen met een visuele beperkingóók mee kunnen doen. Je ziet daarnaastdat een meer diverse groep cursistenook zorgt voor bewustwording. Je komtnou eenmaal niet zo vaak in aanrakingmet mensen die doof of blind zijn. Doorsamen deze cursus te volgen leer je dusook weer van elkaar.

BENaDErBaarNadja: Dankzij de cursus Politiek actiefwordt de stap naar de gemeente voormen sen die hebben deelgenomen veelkleiner. Gemeenten slaan hiermee eenbrug tussen henzelf en inwoners. Je laatzien dat de gemeente écht benaderbaaris.

NaNette: Ja, dat gebeurt natuurlijk ooktijdens de programma’s op het stadhuisen het provinciehuis voor kinderen,jongeren en jongvolwassenen. Ook zijbeseffen ‘ik kan hier gewoon naarbinnen lopen!’

traNEN iN DE OGENNaNette: Gemeenten vinden het vaak ook leuk omleerlingen en leraren in huis te hebben. Medewer-kers van de gemeente komen meestal niet regel-matig in contact met deze groep, dus is het tof zenaar je toe te halen. Ook docenten reageren heelenthousiast en kunnen zo trots zijn op hun leer-lingen. Omdat juist de kinderen die normaalgesproken wat stiller zijn, dan ineens het hoogstewoord voeren bijvoorbeeld. Er was laatst een docentmet tranen in de ogen. Ze vond het zo bijzonder. Nietalleen door het optreden van haar leerlingen, maarook omdat ze moest denken aan Eberhard van derLaan. ‘Hij stond daar ook altijd…’ mijmerde ze.

WaarOM ZELf HEt WiEL UitViNDEN?Nadja: We hebben veel goed materiaal over allerleithema’s en het is veelal gratis beschikbaar. Je hoeftdus niet zelf het wiel weer uit te vinden. Gelukkigzien steeds meer docenten, gemeenten en provinciesdat in. Overijssel wilde bijvoorbeeld iets doen met75 jaar vrijheid en ProDemos had daar al een onder-wijskrant voor gemaakt. Die werkvormen kunnen zeiets aanpassen en gewoon gebruiken.

MEEDENKENNaNette: Volgens mij hebben gemeenten wel eenshet gevoel dat we hen van alles proberen te ‘ver -kopen’. Ze zijn dan bang dat het veel tijd of geld kostof denken dat het niet loont gezien de grootte van degemeente. Maar volgens mij hebben we dezelfdebelangen, namelijk zoveel mogelijk mensenbetrekken bij de lokale/regionale democratie, enkunnen we daarin juist heel erg mooi met elkaarsamenwerken. En kleinere gemeenten kunnen ook dekrachten bundelen door gezamenlijk een bruikleen-spel Democracity te gebruiken bijvoorbeeld.

Nadja: Kijk naar ons aanbod, klop bij ons aan, wekunnen meedenken zonder dat je direct iets hoeft!

Volgens mij hebben we dezelfdebelangen, namelijk zoveelmogelijk mensen betrekken bijde lokale/regionale democratie.

Persoonlijk advies?Bel (070) 757 02 00 en vraag naar eenvan de medewerkers van de afdelingOp Locatie!

6 | Op Locatie

Tip 1Direct aansprekenals je in de communicatie termengebruikt als ‘mensen’ en ‘deelnemers’,voelen jongeren, praktisch opgeleidenen vrouwen zich minder snel aange-sproken om te reageren. Pas je bood-schap daarom aan op de doelgroep;verplaats je in wat deze belangrijk vindt,benoem dit en spreek de doelgroepspecifiek aan.

In onze samenleving is het nog steeds zo dat demeeste mensen bij ‘politici’ denken aan witte,hoogopgeleide mannen van middelbare leeftijd.Maar klopt dit beeld wel en zo ja, hoe kun je eenmeer diverse groep mensen bereiken?

Tip 2Gebruik social mediaen WhatsappVia social media zijn verschillendegroepen directer te benaderen. in adver-tenties op social media kun je bijvoor-beeld ‘targeten’ op interesse- en post -codegebied. Vraag sleutelfiguren uitorganisaties die met de doelgroepwerken om de uitnodiging voor decursus te delen in Whatsappgroepen ofbesloten facebookgroepen.

Tip 3Persoonlijke aanpakZoek de doelgroep op. Organiseer voorelke doelgroep een aparte informatie-avond, bijvoorbeeld in een moskee ofbuurthuis of op het mbo. Mensen makengraag persoonlijk kennis. Ook telefo-nisch contact en contact via Whatsappwordt als persoonlijk ervaren. Betrekwaar mogelijk raadsleden die tot dedoelgroep behoren. Waarom hebben zijde stap gezet? Wat heeft hen overtuigd,waar lopen ze tegenaan?

Cursus Politiek ActiefProDemos organiseert de cursus Politiekactief samen met gemeenten en provinciesdie burgers politiek willen activeren. Decursus is bedoeld voor iedereen die erovernadenkt politiek actief te worden, maar nogniet precies weet wat de mogelijkheden zijn.Ook voor mensen die willen weten hoe zijmeer invloed kunnen uitoefenen op delokale of provinciale besluitvorming is decursus zeer geschikt.prodemos.nl/politiekactief

3 tips voor

diversiteit

Met de cursus Politiek Actief wil ProDemos niet alleen een bijdrage leveren aan depolitieke betrokkenheid van burgers, maar er ook aan meehelpen dat mensen metallerlei verschillende achtergronden actief worden. Daarom geven we drie tips omcursisten te werven onder specifieke doelgroepen (vrouwen, jongeren, mensen meteen migratieachtergrond, praktisch opgeleiden en mensen met een beperking).

BonustipToegankelijkheidZorg dat de locaties waar de cursus wordt georganiseerd vooriedereen zelfstandig toegankelijk zijn, dus ook voor mensendie in een rolstoel zitten of blind zijn.

https://www.prodemos.nl/politiekactief

7

babette: “Door Democracity te spelenleren kinderen samen te werken; metelkaar in de fractie én met anderepartijen. Daarnaast leren ze hun stand-punt te bepalen, en dat je in de politiekmet verschillende belangen rekeningmoet houden. Ze leren ook dat je nietaltijd je zin krijgt, maar dat het – juistdaarom – heel gaaf is als het lukt jouwfavoriete gebouw in de stad te krijgen.”

HEt KiNDErBrEiN“Het leukste vind ik het enthousiasmevan de kinderen. Ze vinden het spelontzettend leuk. Kinderen denken opzo’n creatieve manier en zeggen alleswat in ze opkomt! Ze komen ook metopvallende redeneringen. Zo kunnenleerlingen gebedshuizen (moskee, kerken synagoge) in Democracity plaatsen.Vaak willen ze dan één zo’n gebouwgebruiken als multifunctioneel gebeds-huis voor alle geloven.”

StiKStOfDiScUSSiE“Bij iedere uitvoering ontstaan er bijzon-dere situaties. Zo begeleidde ik eenuitvoering in West Betuwe waarin plotshet stikstofdebat aan de orde kwam. Het

was de dag van het boerenprotest, deouders van twee kinderen waren bij datprotest, en een van de leerlingen wildeeen boerderij in Democracity. Eenandere leerling vond dit geen goed idee.De koeienscheten zouden slecht zijnvoor het milieu. Wat volgde was een

debat waarin eigenlijk alle aspecten vande stikstofdiscussie voorbij kwamen.”

MEErWaarDE VOOr GEMEENtES“Door Democracity te spelen wordenkinderen enthousiast over gemeentelijkepolitiek en begrijpen ze dat beslissingennemen niet eenvoudig is. Na het spel iser altijd een gesprek met lokale politici.Leerlingen komen dan vaak met goedesuggesties wat de gemeente kan doenvoor kinderen. Denk aan vragen als‘waarom is mijn basisschool nog nietverbouwd?’ en ‘mevrouw de wethouder,kan er een skatebaantje komen?’

ik begeleid nu bijna 5 jaar Democracityen het is een feestje om te doen! ik hebnog geen enkele negatieve reactie gehaden moet de kinderen er zelfs van weer-houden in de pauze door te spelen.”

prodemos.nl/democracity

Democracityop hetstadhuis

Tijdens het programma Democracityrichten leerlingen uit groep 7 en 8 vanhet basis onderwijs zelf de fictieve stad‘Democracity’ in. Dit doen ze in de raads-zaal van het gemeente huis. BabetteJongen is een van de begeleiders vanProDemos die stad en land afreist om ditprogramma te verzorgen. Wat komt zetegen? En waarom is Democracity eenvan haar favoriete programma’s?

https://www.prodemos.nl/democracity

8 | Op Locatie

Sinds 2018 heeft de gemeente Hoorn een Democracity-

spel in bruikleen. Daarnaast vinden in Hoorn

uitvoeringen plaats van de Kindergemeenteraad

en Klassenbezoek@Gemeentehuis. We praten met

burgemeester Jan Nieuwenburg over deze

samenwerking.

Wat was de aanleiding voor desamenwerking met ProDemos?Vroeger hadden we regelmatig kinder -gemeenteraden in Hoorn. De kinderendie in deze kindergemeenteraad hebbengezeten kwamen onlangs met het ideeom projecten voor kinderen en jongerente organiseren op het stadhuis vanHoorn. Ook de Hoornse gemeenteraadzelf wilde meer voor (en met)jongeren/kinderen doen. Op deze wenssloten de programma’s Democracity,Klassenbezoek@Gemeentehuis en deKindergemeenteraad goed aan.

Hoe zijn de reacties?De reacties van de leerlingen zijn enormpositief! Door de programma’s begrijpenze beter wat er in het gemeentehuisgebeurt en ze beleven hoe politiek werkt.Veel scholen raken na het bezoek geïnspi-reerd en gaan ook naar Den Haag om eenkijkje te nemen op het Binnenhof en in detweede Kamer. Het is leuk om te zien datscholen, maar ook ouders/ver zorgers vande kinderen zo enthousiast zijn. Wantuiteindelijk gaat het erom dat we via depolitiek keuzes maken die de samenle-ving raken en mensen verder helpen.

VIER VRAGEN OVER KINDER- EN JONGERENPARTICIPATIEAAN BURGEMEESTER JAN NIEUWENBURG

Politiektastbaarmaken voorkinderen

9

Wat zou u andere gemeenten die kinderenbij de gemeentepolitiek willen betrekkenadviseren?Schaf het spel Democracity aan en laatkinderen op een speelse en leuke manierkennismaken met politiek. Wij hebbenDemocracity zelf ook in bruikleen,omdat het een heel interactief spel is.Daarnaast is dit spel een goede voo -rbereiding op de Kindergemeenteraaddie de gemeente Hoorn jaarlijks organi-seert. Het is ontzettend belangrijk datde gemeenteraad zich inzet om kinderenen jongeren te betrekken bij wat er inhun stad of gemeente leeft. En met ditspel wordt dat heel tastbaar.

Heeft u nog andere plannen om inwonersvan Hoorn bij de lokale politiek tebetrekken?Wij zijn altijd bezig om te kijken hoe wejongeren meer kunnen betrekken bij deHoornse politiek. Een stagiaire heeft

hier in Hoorn onderzoek naar gedaan.Met de uitkomst van dit onderzoek gaanwij aan de slag om te kijken wat voormogelijkheden er zijn. Hoe kunnen wejongeren nog beter betrekken bij wat weals gemeente doen? En hoe kunnen weaansluiten bij de belevingswereld vande jongeren en kinderen, zodat de poli-tiek voor hen dichterbij komt en interes-sant wordt… Dat is een vraag die zekerleeft op het stadhuis.

Wij zijn altijd bezig omte kijken hoe we jongerenmeer kunnen betrekkenbij de Hoornse politiek.

Democracityin bruikleenGemeenten kunnen van ProDemoshet spel Democracity in bruikleenkrijgen. Met een bruikleenspel isde gemeente extra flexibel in hetplannen van de uitvoeringen. Degemeente kan dan zelf de spelleidingverzorgen. Bijvoorbeeld door eigenraadsleden, vrijwilligers en/ofambtenaren (waaronder griffiemede-werkers of communicatiemede -werkers) in te zetten. De instructie- bijeenkomst die ProDemos hiervoorverzorgt, is kosteloos.

Meer informatie? Neem contactop met Karel Ploeger viak.ploeger@prodemos.nl.

mailto:k.ploeger@prodemos.nl

10 | Op Locatie

Workshop BurgerparticipatieMet behulp van deze workshop kunnenbeleidsambtenaren, bestuurders en raads-leden aan de slag met burgerparticipatie.Vanuit hun eigen rol en op hun eigen beleids-terrein. Wanneer pas je welke methode toe?is er aan de randvoorwaarden voldaan?Welke rol en verantwoordelijkheden krijgende deelnemers? aan het einde van dezeworkshop heb je antwoord op deze vragenen kun je burgerparticipatie (nog beter)inzetten in jouw gemeente!

Meer informatie? Neem contact op met annaDomingo via a.domingo@prodemos.nl.

ProDemos ontwikkelt momenteel een digitaal instrumentom gemeenten te ondersteunen bij het inrichten vanparticipatieprocessen. Het gaat zowel om burger -participatie waarbij het initiatief bij de gemeente ligt,als om initiatieven vanuit de samenleving.

Het idee is dat je als medewerker vande gemeente een aantal vragen door-loopt en vervolgens een advies krijgtmet aandachtspunten, tips en moge-lijke methoden. Zo kun je zien hoeverschillende methoden scoren opdemocratische waarden als inclusivi-teit, legitimiteit en transparantie.De tips laten zien hoe je ervoor kuntzorgen dat de waarden die je als ge -meente belangrijk vindt, invulling

krijgen in de praktijk. als de ge -meente bijvoorbeeld aan de slag wilmet inclusiviteit, reikt het instrumentallerlei tips aan waarmee zoveelmogelijk verschillende inwoners-groepen worden betrokken.

Wil je op de hoogte wordengehouden? Neem dan contact opmet Nanette Kistemaker via n.kistemaker@prodemos.nl

Versterkinglokaledemocratie

mailto:a.domingo@prodemos.nlmailto:n.kistemaker@prodemos.nl

11

VOOr raaDSLEDENHet is een voorrecht om vier jaar langvolksvertegenwoordiger in de gemeente-raad te zijn. tegelijkertijd is het ook eengrote uitdaging om het raadswerk goeduit te voeren. ProDemos organiseertdaarom regelmatig trainingspro-gramma’s voor raadsleden. in 2019 orga-niseerden we de Zomer- en de Herfst-raad. Een programma vol inspirerendelezingen en workshops om kennis envaardigheden te optimaliseren. Nietalleen voor nieuwe raadsleden, maarjuist ook voor ‘oude rotten’. Hou dewebsite in de gaten voor aankomendetrainingen.prodemos.nl/ondersteuning.

VOOr LOKaLE POLitiEKE PartiJENVoor raadsleden en medewerkers vanlokale politieke partijen is er het Kennispunt Lokale Politieke Partijen.Dit Kennispunt is opgericht ter onder-steuning van deze partijen en verzorgtook trainingen. Bijvoorbeeld over ledenwerving, het opstellen van eenverkiezingsprogramma of de voor -bereidingen voor verkiezingen. Naasthet aanbod op de website kun je alslokale of regionale politieke partij ookeen training aanvragen. Het Kennispuntzorgt voor de trainer en de materialen. Kijk voor meer informatieop lokalepolitiekepartijen.nl/training.

VOOr GriffiErSVoor griffiers en griffiemedewerkersorganiseren we op vrijdag 27 november2020 weer een Griffiersdag. Hetcentrale thema van deze editie zijn devoorbereidingen voor de gemeente-raadsverkiezingen in 2022. Deze dagkomt tot stand in samenspraak metVereniging van Griffiers. Kijk vooractuele informatie over de Griffiersdagop prodemos.nl/agenda.

Ondersteuningvan professionals

https://www.prodemos.nl/ondersteuninghttps://www.lokalepolitiekepartijen.nl/traininghttps://www.prodemos.nl/agenda

12 | Op Locatie

Annika van Staa is docent Maatschappijleer. Ze werkt 1 dag op eenmiddelbare school en reist de rest van de week kriskras door Nederlandvoor ProDemos. Wat maakt ze daarbij allemaal mee? We vroegen haarom een paar dagen een dagboek bij te houden.

gebouwen. Met een ruimemeerderheid van stemmenkiezen de leerlingen vrijwelalle gebouwen en voorzie-ningen die de partijen hebbenvoorgesteld voor de stadDemocracity. Zo wordt de stadronde voor ronde op democra-tische wijze gevuld met onderandere een gemeente huis(‘want anders kunnen we

niets beslissen voor onzestad!’), een dak lozenopvangen een oplaadpunt voor elek-trische auto’s.in de middag reis ik naar DenHaag voor een training en eenoverleg met de Ondernemings-raad van ProDemos, waar iklid van ben. Beide intensief,maar gelukkig heb ik de ener-gieke ochtend om op te teren!

MaanDaG 7 OKTOBerVandaag mag ik de weekstarten met een Democracityin Pijnacker-Nootdorp. Dertigleerlingen van basisschool DeBonte tol stormen de raadzaalbinnen. Vol enthousiasmerichten ze partijen op als‘De Big Eaters’ en ‘De GroenePartij’. Ze schrijven partij -programma’s en selecteren

DInsDaG 8 OKTOBerVroeg mijn bed uit om fort DeBilt in Utrecht te openen. Desloten van de bunkers gaansteeds minder makkelijk opendoor de gure herfstregen.Vandaag komt een groep inter-nationale pabo-studentenlangs voor een rondleiding.Nadat ze de Engelstalige intro-ductiefilm bekeken hebben,laat ik ze aan den lijve ervarenhoe wij vredes educatie in onsprogramma implementeren:met een student/docent alstolk gaan ze door de Ken JezelfKazerne om vragen te beant-woorden over vooroordelen,

Dagboek van eenbegeleider in het land

Met een ruime meerderheid vanstemmen kiezen de leerlingenvrijwel alle gebouwen envoorzieningen die de partijenhebben voorgesteld

13

groepsvorming en het verschiltussen feit en mening. Daarnabegeleid ik ze in de schijven-loods bij het spel terra Nova.tot slot ontdekken destudenten buiten de beladengeschiedenis van het fort aande hand van de tabletspeur-tocht. aan het eind van deochtend uiten de studentenhun bewondering voor de crea-tiviteit van het project en

zeggen ze het concept ‘lerendoor ervaren’ mee te nemen inhun eigen lessen.

’s avonds ben ik in Katwijkvoor de laatste bijeenkomstvan de pilotcursus Politiekactief voor mensen met eenbeperking. ik was cursus-leider en het is tijd voor deevaluatie. Er komen veel posi-tieve reacties, de pilot was

goed voorbereid! Maar wekrijgen ook veel creatieve enconstructieve tips om decursus nog beter toegankelijkte maken voor mensen meteen visuele, auditieve of lichamelijke beperking.Bijvoorbeeld om meercontrast in de kleuren op dePowerPoint te gebruiken,zodat de informatie beterzichtbaar is voor slecht-zienden. Ook deden we ergveel tijdens bijeenkomsten.Dus kregen we de tip omsommige theorie niet tebehandelen tijdens de bijeen-komst, maar mee te gevenals huiswerk. We eindi gen meteen gezellige afscheids borrel,waar de deelnemers hunvervolgstappen bespreken.als feestelijke afsluiterworden de certificaten uit -gereikt!

WOensDaG 9 OKTOBerik heb een korte belafspraakmet Job van debat.nl, hijverzorgt morgen de debat -training als onderdeel van decursus Politiek actief inHilversum. ik vertel hem overde cursus en de groep, zodathij zijn training op ons kantoespitsen.

DOnDerDaG 10 OKTOBerVanavond is weer een momentvan afscheid voor mij. toch isde cursus Politiek actief inHilversum, Gooise Meren enWijdemeren nog niet helemaalvoorbij: de cursisten wonenvolgende week nog een raads-vergadering bij in hun eigengemeente. Het is wel delaatste avond dat we als groepbij elkaar zijn. tijd voor eengroepsfoto!

14 | Op Locatie

aan de buitenrand van destad Utrecht staat, een beetjeverscholen in het groen, eenindrukwekkend gebouw meteen bijzondere geschiedenis:fort De Bilt. Het is een van deforten van de Nieuwe Hol -landse Waterlinie, dat tussen1815 en 1940 de belangrijksteverdedigingslinie in hetNederlandse defensiestelselwas. De linie is nooit aange-vallen en heeft haar afweer-kracht in de praktijk nietkunnen bewijzen. toch kwamde oorlog uiteindelijk wel

naar het fort: tijdens deDuitse bezetting zijn op fortDe Bilt 140 verzetsstrijdersgefusilleerd. Direct na tweedeWereldoorlog fungeerde hetbovendien als Bewarings- enVerblijfskamp voor NSB’ers.

Na de oorlog is op het forteen herdenkingsplaats inge-richt voor de gefusilleerdeverzetsstrijders. Het beheervan het fort is sinds 2017 inhanden van ProDemos. Weverzorgen er programma’som leerlingen tussen de 10 en14 jaar, en mbo-studenten,op een laagdrempelige manierkennis te laten maken met derechtsstaat en democratie.

prodemos.nl/fortdebilt

De bijeenkomsten ‘Democratie leeft’ en‘Ontmoet de rechter’ zijn ook geschikt(te maken) voor mensen met een lichtverstandelijke beperking. in verkiezings-tijd bieden we bovendien een specialeVerkiezingsspecial aan.

Dus ben je of ken je iemand die actief isbij bijvoorbeeld vrouwenorganisaties,groepen voor begeleid wonen of resto’svan Harte, of iemand die werkt met(ex)gedetineerden, nodig ons dan uit!

prodemos.nl/schuiftaan

Onder de noemer ‘ProDemos schuift aan’organiseren we gratis informatiebijeen-komsten in het hele land. De bijeenkom-sten zijn bedoeld voor mensen die depolitiek en de rechtspraak niet op devoet volgen, maar er wel meer overwillen weten. De bijeenkomsten zijn(gratis) aan te vragen door maatschappe-lijke organisaties en verenigingen. Wij‘schuiven dan bij hen aan’ om met luch-tige en interactieve werkvormen de politiek, de rechtspraak en de rechts-staat bespreekbaar te maken.

Er zijn drie varianten:• ‘Democratie leeft!’ – over politiek• ‘Ontmoet de rechter’ – over recht-

spraak• ‘recht van spreken’ – over de rechts-

staat

Fort De Bilt

Democratie voor lastigte bereiken doelgroepen

https://www.prodemos.nl/fortdebilthttps://www.prodemos.nl/schuiftaan

15

rechten beschermen je vrijheid, en vrijheid bete-kent dat je mag doen wat je wilt. Klinkt eenvoudig…Maar ‘doen wat je wilt’ kan ook betekenen dat je jeeigen rechten beperkt. Dat komt vaker voor dan jemisschien vermoedt. Bedenk maar eens hoe vaak jezonder nadenken cookies accepteert van eenwebsite, of algemene voorwaarden bij software. inhet strafrecht komt het ook voor. Een bekend voor-beeld is dat mensen die xtc-pillen op zak hadden(wat op zichzelf strafbaar is) akkoord gingen meteen boete om snel weer door te kunnen feesten.Zonder dat ze het doorhadden, of zich er althansvan bewust waren, kregen ze hierdoor een strafbladop hun naam.

rechten kunnen goed geregeld zijn in een land,maar het blijven de burgers zelf die hun rechtenuitoefenen. Dat vereist dat burgers weten wat hunrechten zijn. Daarnaast is het van belang dat zeweten wat de uitoefening van deze rechten voorhen betekent.

Een stapje verder gaat de vraag wat rechten vanburgers betekenen voor anderen of zelfs voor degehele samenleving. Zorgen minimumstraffenervoor dat ex-delinquentenop het rechte pad blijven?Levert meer cameratoezicht(en dus minder privacy) eensamenleving op die veiligeris? Het is van belang dat dezevraagstukken besprokenblijven worden. De wereldverandert namelijk endaarmee de uitoefening vanrechten ook.

ProDemos bespreekt daaromdit soort onderwerpen in

Column

Vrijheid in eenveranderende wereld

David Muntslag is projectleider bij deDienst Op Locatie. David leidt onderandere de projecten Gastles en recht-bankbezoek, Ontmoet de rechter en deWorkshop Participatieverklaring. Hijheeft politicologie gestudeerd aan deUniversiteit Leiden en financieel rechtmet civiel effect aan de ErasmusUniversiteit rotterdam.

verschillende gastlessen. Voor hetprimair onderwijs hebben we in samen-werking met de Kinder- en Jongeren-rechtswinkel een gastles gemaakt overkinderrechten. Voor het voortgezetonderwijs is er de gastles rechtspraak.Daarnaast bieden we gastlessen overde rechtspraak aan op het mbo enverzorgen we informatiebijeenkomstenonder de noemer ‘ProDemos schuift aan:Ontmoet de rechter’ voor mensen meteen afstand tot de politiek.

Want rechten hebben is iets andersdan je rechten kennen.

Rechten kunnen goedgeregeld zijn in eenland, maar het blijvende burgers zelf die hunrechten uitoefenen.

ProDemosHofweg 1H2511 aa Den Haag

(070) 757 02 00info@prodemos.nlwww.prodemos.nl

redactieafd. communicatieBasisontwerpStudio DuelFotografieBart van VlietLay-outPuntspatie [bno]DrukBendion Mailsupport BV

ProDemos legt uit wat de spelregels zijn van dedemocratie en rechtsstaat en laat zien wat je zelfkunt doen om invloed uit te oefenen – in de gemeente,het waterschap, de provincie, het land en Europa.

De dienst Op Locatie telt twaalf medewerkers die op kantoorin Den Haag werken. Daarnaast zijn er tientallen gastdocentendie heel Nederland doorkruizen om uitvoeringen van onzeprogramma’s te verzorgen op het stadhuis, het provinciehuis,de rechtbank, school en bij maatschappelijke organisaties.

Wil je meer weten over een samenwerking met ons, ofgewoon een keer bespreken of ProDemos iets voor jouwgemeente kan betekenen? Neem dan contact met onsop via (070) 757 02 00 of stuur een e-mail naaroplocatie@prodemos.nl.

Deze nieuwsbrief is een uitgavevan ProDemos.abonneer u gratis opprodemos.nl/nieuwsbrief

mailto:info@prodemos.nlhttps://www.prodemos.nlhttps://www.facebook.com/ProDemos/https://twitter.com/prodemoshttps://www.linkedin.com/company/prodemos---huis-voor-democratie-en-rechtsstaat?trk=top_nav_homehttps://www.youtube.com/user/ProDemosDenHaagmailto:oplocatie@prodemos.nlhttps://www.prodemos.nl/nieuwsbrief

||Versterking lokale democratie|Ondersteuning van professionals|ProDemos schuift aan