Achter de schermen 1 - ProDemos - ProDemos · Achter de schermen Een wandeling door de Haagse...

2
Achter de schermen Een wandeling door de Haagse politieke lobby Het komende uur ziet u helemaal niets. Tenminste, als de lijdende voorwerpen van deze tocht hun werk goed doen. U bevindt zich in hartje Den Haag, waar de regering en het parlement in het open- baar wetten en regels maken. Maar in de aanloop hier naartoe zijn er vele bedrijven, goede doelen, belangenorganisaties en andere overheden die allemaal hun best doen om de uitkomst zo voordelig mogelijk voor hen te laten uitpakken. Dat is een strategisch spel: op het juiste moment de juiste men- sen met de juiste informatie voeden en met de juiste argumenten overtuigen. Achter de schermen natuurlijk. Want je wilt niet de concurrent alarmeren of de politicus de spotlight misgunnen. ‘Lob- byen’ (of: Public Affairs, PA) roept daarom vaak een schimmig beeld op van achterkamertjes, dealtjes, belangenverstrengeling en oncontroleerbaarheid. Maar het is ook een manier om verschillende maat- schappelijke belangen bij beleidsmakers onder de aandacht te brengen. Wie zou willen dat de over- heid besluiten neemt uit een ivoren toren en geen rekening houdt met experts en belanghebbenden? De wereld van de PA is een kleine wereld, met spelers die regelmatig van pet wisselen en waar per- soonlijke contacten van levensbelang zijn. Tegelijkertijd is Nederland zo klein, dat niet alles vanuit Den Haag gebeurt. Deze tour geeft dan ook geen compleet overzicht, en u zult soms uw fantasie moe- ten gebruiken om te bedenken wat zich achter alle zware deuren en glanzende gevelbordjes afspeelt. Maar deze wandeling geeft u wel een indruk hoe veelzijdig, omvangrijk en belangrijk datgene is wat in de coulissen van ons democratisch theater gebeurt. werk, ervaring en strategie. Sommige kantoren richten zich op specifieke sectoren. Zo is BBO hét lobbykantoor voor de ontwikkelingshulpsector. Bijna de hele branche is klant. Zij kennen het speelveld dus als geen ander. Je kunt eigenlijk niet zonder hen. Andere kantoren zijn voor alles in te huren. Een goede strategie is op elk dossier in te passen. Is het niet ongeloofwaardig als een lobbyist de ene keer voor een milieuclub komt en een week later voor een olieboer? Ach, de gesprekspartner weet ook wel dat het gewoon zijn werk is. En het kantoor doet de lobby niet altijd zelf, vaak instrueren ze vertegenwoordigers van bedrijven of organisaties om het zelf te doen en begelei- den ze hen daarin. U bevindt zich op het Plein: het bruisende hore- cahart van Den Haag. De plek waar politici tus- sen de middag even een lunchafspraak hebben en waar op donderdagmiddag de politici, ambte- naren, voorlichters en journalisten dwars door elkaar lopen. Wellicht ziet u nu ook wat bekende gezichten, of snelle jongens die een A4tje over- handigen aan iemand met een dikke aktetas. Hier mag je als lobbyist natuurlijk niet ontbre- ken. Al is het Plein niet de meest anonieme plek en moet je goed inschatten of je gesprekspart- ner na een drukke week nog trek heeft in jouw verhaal. Maar aan de andere kant, wie rust wil gaat wel ergens anders heen en de scheidslijn tussen werk en privé is hier heel dun. Uurtje factuurtje Verschillende kantoren bieden hun diensten als lobbyist aan. Ze zijn zeker niet goedkoop, maar daarvoor kun je wel gebruik maken van hun net- Wat er besproken wordt, wie de leden zijn… het is allemaal geheim. Is die geheimzinnigheid om het spannender en exclusiever te maken, of gebeuren daar zaken die niemand mag weten? Groene 11 Hier hebben de bekendste (inmiddels 13) natuur- en milieuorganisaties hun krachten gebundeld. Een medewerker houdt beleidsontwikkelingen in de gaten en maakt verslagen van Kamer- debatten. Zij legt verbindingen tussen politici/ beleidsmakers en de organisaties. Het uiteinde- lijke lobbyen gebeurt niet hiervandaan, vooral omdat de leden voor verschillende uitkomsten lobbyen en ook allemaal zichtbaar willen zijn. Maar de leden (die vaak ver van Den Haag hun kantoor hebben) besparen veel middelen door het voorbereidende werk samen te doen. Op nummer 20 vindt u een reeks kantoren die zich met PA bezighouden. Lagere overheden Gemeenten en (samenwerkende) provincies pro- beren vanuit deze locatie permanent hun belan- gen veilig te stellen. Waar komt die nieuwe spoorlijn of dat museum, wat worden de voor- waarden voor extra geld voor armoede of onder- wijs en hoe wordt het geld verdeeld? Koning Willem Kringen Graag zouden we u meer vertellen over de ‘Koning Willem Kringen’. Maar deze verenigin- gen van lobbyisten zijn zo geheimzinnig dat nie- mand precies weet wat ze doen. Lid kun je niet zomaar worden, je moet ervoor gevraagd wor- den. Er zijn vijf kringen, zoals een kring voor lob- byisten uit het bedrijfsleven (KWIK), brancheor- ganisaties (KWIIK) en van overheden (KWIIIK). Hofweg 1H 1 Huis voor democratie en rechtsstaat U bevindt zich op dit moment bij het Huis voor democratie en rechtsstaat. Het Huis is een lande- lijke, niet-partijgebonden organisatie en is bekend van onder andere de StemWijzer. Het Huis informeert burgers over de democratische rechtsstaat en stelt hen in staat om actief aan politieke besluitvorming deel te nemen. Wel- licht ziet u veel scholieren om u heen. Op deze locatie biedt het Huis het programma De Haagse Tribune aan. Scholieren brengen een bezoekje aan het parlement en krijgen nuttige informatie over politiek Nederland en zelfs Europa. Halen en brengen Het woord lobby verwijst naar de voorvertrek- ken van het parlement waar mensen politici opzoeken om te pleiten voor hun belangen. Kamerleden hebben een overvolle agenda en moeten beslissingen nemen over veel verschil- lende en vaak ingewikkelde onderwerpen, met een groot deel het gevolg van de lobby van een Nederlandse elektronicafabrikant, groot gewor- den met gloeilampen. Iedereen kan gloeilampen maken, en dus zijn de marges laag. Maar dit bedrijf heeft een voorsprong met moderne lam- pen (led, spaarlamp). Dus werd een pact geslo- ten met milieuorganisaties en werd het verbod op de gloeilamp bij groene politici gepresen- teerd als goed voor het milieu, bij socialisten als goed voor de koopkracht en bij liberalen als goed voor innovatie. Zo werd het belang van het bedrijf een maatschappelijk belang. Jouw belang op de agenda zetten is bijna ondoenlijk, maar wie zijn belang kan laten aansluiten bij de actu- aliteit kan kansen pakken. zeer weinig ondersteuning. Ze maken daarom graag gebruik van de expertise van ‘mensen uit het veld’, ook omdat politici graag ‘de stem van de samenleving zijn’ en de band met hun achter- ban willen versterken. Maar waar in het stemhokje iedereen een even grote stem heeft, hangt je invloed in de wandel- gangen af van de vraag hoe goed je contacten zijn, hoe goed je kunt overtuigen en hoeveel informatie je kunt bieden aan de politicus (voor wat hoort wat). Het komt regelmatig voor dat een Kamerlid een wijzigingsvoorstel indient waarvan een ander Kamerlid denkt: ‘Vorige week kwam een lobbyist bij mij met exact dezelfde tekst’. Meer winstklimaat/innovatie/koopkracht De kunst van het lobbyen is om jouw doelstellin- gen te koppelen aan die van de politicus. Het (door de EU) verbieden van de gloeilamp is voor Omslag voorzijde Het Haagse Grondwetpad (Leesrichting als binnenwerk) nsessegracht parkstraat noordeinde noordeinde prinsessewal prinsestraat hoogstraat heulstraat molenstraat kneuterdijk hofweg gravestraat lange poten lange vijverberg hoge nieuwstraat korte voorhout toernooiveld lange voorhout lange voorhout korte vijverberg buitenhof buitenhof plein spui lange houtstraat nneweg kazernestraat eveld binnenhof paleistuin groenmarkt halstraat 9 1 2 4 3 5 6 7 8 10 11 Plein 20 4 Plein 20 Plein 3 Plein Huis voor democratie en rechtsstaat Sommige bezoekers van Nieuwspoort hebben extra beveiliging nodig Lange Poten 10 2 Perscentrum Nieuwspoort Hier kunnen ministers, politieke partijen en maatschappelijke organisaties terecht om hun nieuws aan de pers te melden. Naast een locatie voor zalenverhuur is Nieuwspoort ook een socië- teit waar politici, voorlichters en lobbyisten terecht kunnen voor een goed maal en een drankje. Over lidmaatschapsaanvragen beslist het bestuur, maar de aanvraag moet ook door twee leden worden getekend. Op dit moment heeft Nieuwspoort zo’n 2000 leden. Onder hen bestaat de stilzwijgende code dat alles wat je binnen Nieuwspoort zegt op basis van anonimi- teit gebeurt. Ideaal dus om ‘iets te laten vallen’. Lobbyisten hangen hier uren rond om iemand ‘even tegen het lijf te lopen’. Tip: drink stevig mee om niet uit de toon te vallen, maar zorg dat je altijd iets helderder bent dan je gesprekspart- ner om je doelen niet uit het oog te verliezen.

Transcript of Achter de schermen 1 - ProDemos - ProDemos · Achter de schermen Een wandeling door de Haagse...

Page 1: Achter de schermen 1 - ProDemos - ProDemos · Achter de schermen Een wandeling door de Haagse politieke lobby Het komende uur ziet u helemaal niets. Tenminste, als de lijdende voorwerpen

Achter de schermenEen wandeling door de Haagse politieke lobby

Het komende uur ziet u helemaal niets. Tenminste, als de lijdende voorwerpen van deze tocht hunwerk goed doen. U bevindt zich in hartje Den Haag, waar de regering en het parlement in het open-baar wetten en regels maken. Maar in de aanloop hier naartoe zijn er vele bedrijven, goede doelen,belangenorganisaties en andere overheden die allemaal hun best doen om de uitkomst zo voordeligmogelijk voor hen te laten uitpakken. Dat is een strategisch spel: op het juiste moment de juiste men-sen met de juiste informatie voeden en met de juiste argumenten overtuigen. Achter de schermennatuurlijk. Want je wilt niet de concurrent alarmeren of de politicus de spotlight misgunnen. ‘Lob-byen’ (of: Public Affairs, PA) roept daarom vaak een schimmig beeld op van achterkamertjes, dealtjes,belangenverstrengeling en oncontroleerbaarheid. Maar het is ook een manier om verschillende maat-schappelijke belangen bij beleidsmakers onder de aandacht te brengen. Wie zou willen dat de over-heid besluiten neemt uit een ivoren toren en geen rekening houdt met experts en belanghebbenden?

De wereld van de PA is een kleine wereld, met spelers die regelmatig van pet wisselen en waar per-soonlijke contacten van levensbelang zijn. Tegelijkertijd is Nederland zo klein, dat niet alles vanuitDen Haag gebeurt. Deze tour geeft dan ook geen compleet overzicht, en u zult soms uw fantasie moe-ten gebruiken om te bedenken wat zich achter alle zware deuren en glanzende gevelbordjes afspeelt.Maar deze wandeling geeft u wel een indruk hoe veelzijdig, omvangrijk en belangrijk datgene is watin de coulissen van ons democratisch theater gebeurt.

werk, ervaring en strategie. Sommige kantorenrichten zich op specifieke sectoren. Zo is BBO hétlobbykantoor voor de ontwikkelingshulpsector.Bijna de hele branche is klant. Zij kennen hetspeelveld dus als geen ander. Je kunt eigenlijkniet zonder hen.Andere kantoren zijn voor alles in te huren. Eengoede strategie is op elk dossier in te passen. Ishet niet ongeloofwaardig als een lobbyist de enekeer voor een milieuclub komt en een weeklater voor een olieboer? Ach, de gesprekspartnerweet ook wel dat het gewoon zijn werk is. En hetkantoor doet de lobby niet altijd zelf, vaakinstrueren ze vertegenwoordigers van bedrijvenof organisaties om het zelf te doen en begelei-den ze hen daarin.

U bevindt zich op het Plein: het bruisende hore-cahart van Den Haag. De plek waar politici tus-sen de middag even een lunchafspraak hebbenen waar op donderdagmiddag de politici, ambte-naren, voorlichters en journalisten dwars doorelkaar lopen. Wellicht ziet u nu ook wat bekendegezichten, of snelle jongens die een A4tje over-handigen aan iemand met een dikke aktetas.Hier mag je als lobbyist natuurlijk niet ontbre-ken. Al is het Plein niet de meest anonieme pleken moet je goed inschatten of je gesprekspart-ner na een drukke week nog trek heeft in jouwverhaal. Maar aan de andere kant, wie rust wilgaat wel ergens anders heen en de scheidslijntussen werk en privé is hier heel dun.

Uurtje factuurtjeVerschillende kantoren bieden hun diensten alslobbyist aan. Ze zijn zeker niet goedkoop, maardaarvoor kun je wel gebruik maken van hun net-

Wat er besproken wordt, wie de leden zijn… hetis allemaal geheim. Is die geheimzinnigheid omhet spannender en exclusiever te maken, ofgebeuren daar zaken die niemand mag weten?

Groene 11Hier hebben de bekendste (inmiddels 13) natuur-en milieuorganisaties hun krachten gebundeld.Een medewerker houdt beleidsontwikkelingenin de gaten en maakt verslagen van Kamer -debatten. Zij legt verbindingen tussen politici/beleidsmakers en de organisaties. Het uiteinde-lijke lobbyen gebeurt niet hiervandaan, vooralomdat de leden voor verschillende uitkomstenlobbyen en ook allemaal zichtbaar willen zijn.Maar de leden (die vaak ver van Den Haag hunkantoor hebben) besparen veel middelen doorhet voorbereidende werk samen te doen.

Op nummer 20 vindt u een reeks kantoren diezich met PA bezighouden.

Lagere overhedenGemeenten en (samenwerkende) provincies pro-beren vanuit deze locatie permanent hun belan-gen veilig te stellen. Waar komt die nieuwespoorlijn of dat museum, wat worden de voor-waarden voor extra geld voor armoede of onder-wijs en hoe wordt het geld verdeeld?

Koning Willem KringenGraag zouden we u meer vertellen over de‘Koning Willem Kringen’. Maar deze verenigin-gen van lobbyisten zijn zo geheimzinnig dat nie-mand precies weet wat ze doen. Lid kun je nietzomaar worden, je moet ervoor gevraagd wor-den. Er zijn vijf kringen, zoals een kring voor lob-byisten uit het bedrijfs leven (KWIK), brancheor-ganisaties (KWIIK) en van overheden (KWIIIK).

Hofweg 1H

1 Huis voor democratie en rechtsstaat

U bevindt zich op dit moment bij het Huis voordemocratie en rechtsstaat. Het Huis is een lande-lijke, niet-partijgebonden organisatie en isbekend van onder andere de StemWijzer. HetHuis informeert burgers over de democratischerechtsstaat en stelt hen in staat om actief aanpolitieke besluitvorming deel te nemen. Wel-licht ziet u veel scholieren om u heen. Op dezelocatie biedt het Huis het programma De HaagseTribune aan. Scholieren brengen een bezoekjeaan het parlement en krijgen nuttige informatieover politiek Nederland en zelfs Europa.

Halen en brengenHet woord lobby verwijst naar de voorvertrek-ken van het parlement waar mensen politiciopzoeken om te pleiten voor hun belangen.Kamerleden hebben een overvolle agenda enmoeten beslissingen nemen over veel verschil-lende en vaak ingewikkelde onderwerpen, met

een groot deel het gevolg van de lobby van eenNederlandse elektronicafabrikant, groot gewor-den met gloeilampen. Iedereen kan gloeilampenmaken, en dus zijn de marges laag. Maar ditbedrijf heeft een voorsprong met moderne lam-pen (led, spaarlamp). Dus werd een pact geslo-ten met milieuorganisaties en werd het verbodop de gloeilamp bij groene politici gepresen-teerd als goed voor het milieu, bij socialisten alsgoed voor de koopkracht en bij liberalen als goedvoor innovatie. Zo werd het belang van hetbedrijf een maatschappelijk belang. Jouw belangop de agenda zetten is bijna ondoenlijk, maarwie zijn belang kan laten aansluiten bij de actu-aliteit kan kansen pakken.

zeer weinig ondersteuning. Ze maken daaromgraag gebruik van de expertise van ‘mensen uithet veld’, ook omdat politici graag ‘de stem vande samenleving zijn’ en de band met hun achter-ban willen versterken.Maar waar in het stemhokje iedereen een evengrote stem heeft, hangt je invloed in de wandel-gangen af van de vraag hoe goed je contactenzijn, hoe goed je kunt overtuigen en hoeveelinformatie je kunt bieden aan de politicus (voorwat hoort wat). Het komt regelmatig voor dateen Kamerlid een wijzigingsvoorstel indientwaarvan een ander Kamerlid denkt: ‘Vorigeweek kwam een lobbyist bij mij met exactdezelfde tekst’.

Meer winstklimaat/innovatie/koopkrachtDe kunst van het lobbyen is om jouw doelstellin-gen te koppelen aan die van de politicus. Het(door de EU) verbieden van de gloeilamp is voor

Omslag voorzijde

Het Haagse Grondwetpad

(Leesrichting als binnenwerk)

Na

omze

tten

lijn

dikt

e va

n 2

punt

en a

anho

uden

voo

r alle

weg

en

nsessegracht

parkstraat

noordeinde

noordeinde

prinsessewal

prinsestraat

hoogstraat

heulstraat molenstraat

kneuterdijk

hofw

eg

gravestraat

lange poten

lange vijverberg

hoge nieuwstraat

korte voorhout

toernooiveld

lange voorhout

lange voorhout

korte vijverberg

buitenhof

buitenhof

plein

spuilange houtstraat

nneweg

kazernestraat

eveld

binnenhof

paleistuin

groenmarkt

halstraat

9

1

2

4

3

56

7

8

10

11

Plein 20

4 Plein 20

Plein

3 Plein

Huis voor democratie en rechtsstaat

Sommige bezoekers van Nieuwspoort hebben extra

beveiliging nodig

Lange Poten 10

2 PerscentrumNieuwspoort

Hier kunnen ministers, politieke partijen enmaatschappelijke organisaties terecht om hunnieuws aan de pers te melden. Naast een locatievoor zalenverhuur is Nieuwspoort ook een socië-teit waar politici, voorlichters en lobbyistenterecht kunnen voor een goed maal en eendrankje. Over lidmaatschapsaanvragen beslisthet bestuur, maar de aanvraag moet ook doortwee leden worden getekend. Op dit momentheeft Nieuwspoort zo’n 2000 leden. Onder henbestaat de stilzwijgende code dat alles wat jebinnen Nieuwspoort zegt op basis van anonimi-teit gebeurt. Ideaal dus om ‘iets te laten vallen’.Lobbyisten hangen hier uren rond om iemand‘even tegen het lijf te lopen’. Tip: drink stevigmee om niet uit de toon te vallen, maar zorg datje altijd iets helderder bent dan je gesprekspart-ner om je doelen niet uit het oog te verliezen.

113083-5 Den Haag z-card wandelingen_z-fold 297 x 490 mm 20-06-11 08:38 Pagina 11

Page 2: Achter de schermen 1 - ProDemos - ProDemos · Achter de schermen Een wandeling door de Haagse politieke lobby Het komende uur ziet u helemaal niets. Tenminste, als de lijdende voorwerpen

Het lommerrijke Lange Voorhout Het kantoor van NLkabel

Europese Commissie kennen ook zo’n register,maar door een krachtige lobby van de lobbyis-ten is dit een vrijwillig register. Wie wat te ver-bergen heeft, kan dat dus eenvoudig doen.In Den Haag bestaat er niets van dat alles, deTweede Kamer vindt het niet nodig haar regis-ter openbaar te maken. De Nederlandse beroeps-vereniging voor Public Affairs heeft wel eenopenbaar register van haar leden(www.bvpa.nl), maar lidmaatschap is vrijwilligen geen voorwaarde voor een pasje voor het parlement.

Wie de kantoren en vergaderzalen van deTweede Kamer binnen wil, heeft een toegangs-pasje nodig. Naast Kamerleden, hun medewer-kers, journalisten en medewerkers van ministe-ries hebben ook verschillende lobbyisten eenpasje. Eenmaal binnen kun je overal naar toe.Kamers en zelfs kasten in alle vertrekken kun-nen niet op slot. De gelukkige bezitters van eenpasje kunnen dus vrij door het hele gebouwlopen en iedereen aanspreken.Wie zijn deze mensen die geprivilegieerde toe-gang tot onze democratisch gekozen volksverte-genwoordigers hebben? Wat zijn de criteria hier-voor? Niemand die het weet. Oud-Kamerledenkrijgen automatisch een pasje voor het leven.Mede daarom zijn ze gewild als lobbyist.In het Amerikaanse parlement is een openbaar,verplicht lobbyregister, waar elke lobbyist zichmoet registreren en moet opgeven door wie hijwordt betaald. Het Europees Parlement en de

Korte Vijverberg 5–6

6 Huis van Europa

omgezet. Veel bedrijven en maatschappelijkeorganisaties vormen daarom Europese netwer-ken, die hun belangen in Brussel behartigen ennationale acties coördineren.

In het Huis van Europa werkt onder andere deNederlandse vertegenwoordiging van de Euro-pese Commissie. Zij houdt goed in de gaten water hier gebeurt om aan de bazen in Brussel terapporteren, maar doet ook aan beleidsbeïnvloe-ding. En wie voor zijn belangen wil opkomen,moet ook in Brussel zijn. Daar worden de belang-rijkste beslissingen op gebieden als landbouw,interne markt en milieu genomen. De EuropeseCommissie doet erg veel aan formele en infor-mele consultatie van belanghebbenden en leuntsterk op informatie van experts. Dat biedt veelkansen voor jouw belang, maar de concurrentieis moordend. Alleen in Washington lopen meerlobbyisten rond.

Schaken op twee bordenNationale overheden hebben een belangrijkestem in Europese besluiten, en Europese richtlij-nen moeten nog in nationale wetten worden

Lange Voorhout 90

9 NLkabel

Hier treft u het kantoor van NLkabel, de vereni-ging van kabelbedrijven, aan.

Goed beginEen voorstel veranderen als het in de TweedeKamer wordt behandeld is een laatste redmid-del. Beter is het om tijdens de voorbereiding con-tact te hebben met ambtenaren die het voorstelmaken. Hoe minder politiek en hoe minder er alop papier staat, hoe groter je kansen. Niet alleenministeries, maar ook semi-overheden zijn interessant. Zij adviseren de overheid over hetverminderen van de regeldruk. Zet deze naar jehand en je kunt grote voordelen behalen.

Toernooiveld 4

8 European ClimateFoundation

Dat is natuurlijk een lobbyclub voor een betermilieu! Of niet? Bedrijven met een impopulairbelang, zoals tabak, wapens en milieuvervuiling,richten niet zelden organisaties op met mooienamen. Die kunnen dan rapporten uitbrengenwaaruit blijkt ‘dat het allemaal zo erg niet is’,zeker als er wordt geïnvesteerd in ‘[vul concur-rentievoordeel in]’. Check bij onbekende organi-saties dus altijd wie er achter zitten en hoe zeaan hun geld komen. The European ClimateFoundation wordt betaald door bekende fond-sen en bedrijven – vaak Amerikaans – maar isonafhankelijk en daadwerkelijk bezig metCO2-reductie. Opvallend: de directeur was eerderKamerlid (CDA) en werkzaam bij Shell.

Toernooiveld 2

7 VNK/Stichtingsigarettenindustrie

Hier, op slechts enkele meters van het Torentje,vindt u de Vereniging Nederlandse Kerftabakin-dustrie (VNK), de belangenvereniging van desigarettenindustrie. Brancheverenigingen hou-den voor hun leden beleidsontwikkelingen bijen behartigen de belangen voor hun sector. Hunleden zijn echter ook gelijk elkaars concurrenten.Een sterke, gezamenlijke boodschap vanuit desector maakt meer indruk dan tegenstrijdigeboodschappen. Welke informatie deel je metelkaar en wanneer trek je gezamenlijk op? Dat iseen strategische afweging die niet alleenafhangt van middelen, toegang en kennis, maarook van vertrouwen en inschatting van moge-lijkheden. In hetzelfde pand zit ook de Stichtingsigarettenindustrie.

Lange Voorhout 26

10 Meines & Partners

ingeleverd of hij werd benoemd als directeur bijhetzelfde KLM waar hij als minister mee moestonderhandelen. Leidt dit niet tot (de schijn van)belangenverstrengeling? En mag je je publieketelefoonboek gebruiken voor je eigen portemon-nee?Voor ex-Eurocommissarissen gelden regels, alzijn deze volgens critici niet streng genoeg.Zeker vijf leden van de vorige Commissie zijn nuactief als lobbyist. Günter Verheugen (industrie)richtte kort na zijn vertrek als commissaris zelfszijn eigen lobbykantoor op, dat prat ging op ‘eenuitstekend netwerk’. Na een storm van protestverbood de nieuwe Commissie hem twee jaarcontact te hebben met zijn oude dienst en eenreeks bedrijven. In Nederland gelden, behalve bijDefensie, voor oud- politici en ambtenaren geenbeperkingen.

Van 2003 tot 2007 was Ben Bot minister van Bui-tenlandse Zaken. Daarvoor had hij een langediplomatieke carrière, onder andere als secreta-ris-generaal bij Buitenlandse Zaken en – de diplo-matieke hoofdprijs – als permanente vertegen-woordiger van Nederland bij de EU.Daarvandaan maakte hij de overstap naar hetBrusselse kantoor van PA-bedrijf Meines & Part-ners. Na zijn ministerschap keerde hij daar terug,nu bij de Haagse vestiging.Veel voormalige politici of topambtenarenmaakten de overstap naar Public Affairs. Zijweten ‘hoe de hazen lopen’ en hebben een onbe-taalbaar netwerk. Ze moeten natuurlijk niet teomstreden of te uitgesproken zijn. De overstapkan zeer lucratief zijn. Voor een goede lobbyistgeldt: niemand weet precies wat je verdient,maar het is heel veel.Camiel Eurlings had de sleutel van het ministe-rie van Verkeer en Waterstaat nog amper

UitgaveHuis voor democratie en rechtsstaat

Hofweg 1H

2511 HH Den Haag

T (070) 33 11 777

E [email protected]

I www.democratie-rechtsstaat.nl

SamenstellingAlbert Binken en Rogier Elshout

FotografieEC, Jan Dirk Gerritsen, Harm Ramkema,

Bob Karhof, Nationale Beeldbank

VormgevingPuntspatie [bno], Amsterdam

Om

sla

g a

chte

rzij

de

Pla

tteg

ron

d

(Lee

sric

hti

ng

90

º li

nk

som

dra

aie

n t

.o.v

. b

inn

enw

erk

)

Plein 2 (hoofdingang)

5 Tweede Kamer

Op 15 september 2011 wordt de naam Huis voor democratie enrechtsstaat gewijzigd. Vanaf die datum voeren het Instituutvoor Publiek en Politiek (IPP), de Haagse Tribune en hetBezoekerscentrum Binnenhof de gezamenlijke naam ProDemos.Huis voor democratie en rechtsstaat blijft als ondertitelgehandhaafd.

De wandelgangen (en roltrappen) van de Tweede Kamer

Het kantoor van Meines & Partners De Spaanse ambassade aan het Lange Voorhout

Lange Voorhout

11 Ambassades

Op het Lange Voorhout vindt u tal van ambassa-des. Zij zijn primair bedoeld om bijstand te verle-nen aan hun burgers in den vreemde, maar zezijn niet voor niets in Den Haag gevestigd. Ookprobeert men vanuit de ambassade economi-sche of militaire belangen veilig te stellen. For-meel loopt het contact tussen landen via deregeringen en is ‘inmenging in binnenlandseaangelegenheden’ taboe, maar in de praktijkgaan de contacten –off the record natuurlijk –veel breder. Politici hebben er in het verledenvaak van getuigd dat ze zijn benaderd doorambassademedewerkers om besluitvormingte sturen.

113083-5 Den Haag z-card wandelingen_z-fold 297 x 490 mm 20-06-11 08:39 Pagina 12